Faka‵leiga ki Fameo Masani

E SE fai mai te Tusi Tapu me e faigofie fua te olaga avaga. Ne fakaosofia ne te Atua a te apositolo ko Paulo ke tusi mai ne ia me i tauavaga e ‵tau o fakafesagai atu ki “fakalavelave i aso katoa.” (1 Kolinito 7:​28, Today’s English Version) Kae e mafai o uke a mea e fai ne te tauavaga ke fakafeoloolo aka ei a fakalavelave kolā e fe‵paki mo lāua kae momea aka te fiafia i te va o lāua. Mafaufau la ki fameo masani e ono kolā ne fai sāle ne a‵vaga tagata mo a‵vaga fafine, kae ke onoono aka ki te auala e mafai ei o fesoasoani a akoakoga fakavae mai i te Tusi Tapu.

1

O FAMEO:

“E seai se fesokotakiga ‵lei o māua mo taku avaga.”

AKOAKOGA FAKAVAE I TE TUSI TAPU:

“Ke iloa ne koutou o filifili a te mea e sili atu i te ‵lei.”—FILIPI 1:​10.

A tau fakaipoipoga se mea tāua e tasi mai i toe mea tāua i tou olaga. E ‵tau o saga muamua atu koe ki ei. Tela la, ke onoono aka me e fesoasoani atu a te fakasologa o au mea e fai ki te fameo tenei. Ke mo a ma talia a mea masani o te olaga ke fakamavae i ei koulua mo tau avaga. E tonu, a galuega ‵togi mo nisi tulaga kolā e se mafai o ‵kalo keatea mai i ei e mafai o faimālō ne mea konei ke tiakina tau avaga mō se taimi toetoe. Kae e mafai kae e ‵tau foki o fakatapula ne koe so se mea telā e mafai o pule atu koe ki ei​​—e pelā mo te fakamāumāu taimi ki mea kolā e fiafia koe ki ei io me ko taugasoa.

Kae ko nisi tauavaga, e mafai o galue ovataimi io me fai ne latou a mea kolā e fia‵fia ki ei ko te mea ke se uke a taimi e fakamāumāu ne latou mo olotou avaga. A vaegā tino penā e “gasolo o seai se fesokotakiga ‵lei” e maua mai i olotou avaga. E ‵tele eiloa latou keatea mai i fakalavelave. Kafai e fai eiloa koe mo tau avaga penā, e ‵tau o iloa ne koulua a pogai konā kae fakafesagai atu foki ki ei. Mai i te fakamāumāu taimi fakatasi mo tau avaga e mafai ei o gasolo aka te ‵pili o te lū va, “telā ko tasi ei lāua.”​​—Kenese 2:24.

Te Auala ne fakagalue aka ei ne nisi tino a te manatu fesoasoani tenei: A Andrewa mo Tanji, se tauavaga Ausetalia, ko oti ne avaga mō tausaga e sefulu. E fai mai a Andrew: “Ne iloa aka ne au me i te galue malosi mo te mauaga o tofi e uke i te olaga e mafai o fakamataku ki se fakaipoipoga. Tela la, ne fakatoka eiloa ne māua mo taku avaga se taimi ke sau‵tala kae fakatau fakaasi ma lagonaga.”

A Dave mo Jane, kolā e ‵nofo i te Iunaite Sitete kae ko oti ne avaga mō tausaga e 22, e fakaaoga ne lāua a te itula muamua i afiafi katoa ke sau‵tala ki lā tala mo manatu. E fai mai a Jane: “A te mea tenei se taimi tāua telā e se ma‵nako eiloa maua ke fakalavelave atu se mea ki ei.”

2

O FAMEO:

“Ko seai eiloa se mea e manako au ki ei e maua mai i te fesokotakiga tenei.”

AKOAKOGA FAKAVAE I TE TUSI TAPU:

“E se ‵tau mo se tino o kilokilo faeloa ki tena ‵lei, ka ko te ‵lei foki o nisi tino.”—1 KOLINITO 10:24.

A te tino telā e fakamuamua ne ia a te manavase ki mea e mafai o maua ne ia mai i te fakaipoipoga ka se mafai eiloa o fiafia tonu, faitalia me e avaga fakafia a te tino tenā. E fanofano ‵lei eiloa a te fakaipoipoga māfai e ‵saga tonu atu a tino taki tokotasi i ei ki te tukuatuga o mea kae e se ko te maua mai. E fai mai ne Iesu a te pogai: “E sili atu te manuia o te tino telā e tuku atu fua ana mea i lō o te tino telā e talia ne ia.”​​—Galuega 20:35.

Te Auala ne fakagalue aka ei ne nisi tino a te fakatakitakiga tenei: A Maria mo Martin, kolā e ‵nofo i Mekisiko, ko oti ne avaga mō tausga e 39. Kae ne seki maua eiloa se olaga fiafia i te lā fakaipoipoga. E masaua ne lāua se taimi faigata e tasi. “I te ‵lotoga eiloa o te mā kinauga,” e toe fai mai a Maria, “ne fai atu ne au se mea telā ne fakaasi malosi atu ei ne au a te sē āva ki a Martin. Ne kaitaua malosi tou tagata. Ne taumafai au ke fakamatala atu me ne seki fakauiga ne au aku pati ne fai, kae ko au fua ko tō kaitaua. Kae ne seki fia fakalogo mai a ia.” E fai mai a Martin, “I te mā kinauga tenā, ne kamata ei au o mafaufau me ko se mafai o ‵nofo fakatasi māua, telā ko ‵tau ei o fakagata toku taumafai o fakatumau a te mā fakaipoipoga.”

Ne manako a Martin ke āva atu tena avaga. Ne manako a Maria ke maua ne tena avaga te loto malamalama. Ne seki maua eiloa ne lāua a te mea ne ma‵nako lāua ki ei.

Ne mafai pefea ne lāua o faka‵lei aka te lā fakalavelave? “Ne talia ne au se taimi ke faka‵noga aka ei toku kaitaua,” ko muna a Martin, “kae ne fakaiku tokolua aka ne māua ke fakagalue aka a pati fakatonutonu ‵poto i te Tusi Tapu ke āva kae atafai. I te fia o tausaga ko ‵teka atu, ko oti ne iloa aka ne māua me faitalia te uke o taimi e ‵sae aka ei a fakalavelave, e mafai eiloa o manumalo māua māfai e ‵talo atu ki te fesoasoani o te Atua kae fakagalue aka a fakatakitakiga e maua i te Tusi Tapu.”​​—Isaia 48:​17, 18; Efeso 4:​31, 32.

3

O FAMEO:

“E se fai ne taku avaga ana tiute i te kāiga.”

AKOAKOGA FAKAVAE I TE TUSI TAPU:

“Ko ‵tau i a tatou taki tokotasi o avatu se tala o ia ki te Atua.”—LOMA 14:12.

E mautinoa eiloa me ka se mafai o galue ‵lei se fakaipoipoga māfai e tokotasi fua te tino e taumafai ke iku manuia te fesokotakiga tenā. Kae ka sili atu i te masei o te tulaga tenā māfai e se taumafai tokolua lāua, kae e fakatau ‵losi atu a te suā tino ki te suā tino.

Kafai e saga atu faeloa koe ki mea e ‵tau o fai ne tau avaga, ka se mafai eiloa o fiafia koe. E sili atu eiloa te masei māfai ko fakaaoga ne koe a vāivāiga o tau avaga e pelā me se fakamasakoga ke se fai ei ou tiute. I te suā feitu la, kafai e taumafai koe ke fai mo fai se avaga ‵lei, ka momea aka eiloa a te ‵lei o tau fakaipoipoga. (1 Petelu 3:​1-3) E sili atu i ei, e fakamaoni atu ne koe ki te Atua me e āva koe ki tena fakatokaga mō te fakaipoipoga, kae ka fakafiafia malosi atu au faifaiga ki a ia.​​—1 Petelu 2:​19.

Te auala ne fakagalue aka ei ne nisi tino a te fakatakitakiga tenei: A Kim mo tena avaga tagata, kolā ne ‵nofo i Kolea, ko oti ne avaga i tausaga e 38. E fai mai a Kim: “I nisi taimi e kaitaua mai taku avaga kae se toe faipati mai ki a au, kae e se iloa ne au a te pogai. E fai eiloa ne te mea tenā ke mafaufau au me ko se toe alofa mai a ia ki a au. I nisi taimi, e mafaufau au penei, ‘Kaia e manako ei a ia ke malamalama au i ana lagonaga kae e se taumafai ke malamalama a ia i oku lagonaga?’ ”

Ne mafai eiloa o saga atu fua a Kim ki te faifaiga sē fakamaoni i te tulaga tenei mo te mea telā e se fai ne tena avaga. I lō te fai penā, ne filifili aka ke fai ne ia se mea tai ‵kese. “I lō te tumau i te kaitaua,” e fai mai a Kim, “ne iloa aka ne au me e sili atu i te ‵lei māfai e taumafai muamua māua ke maua se va filemu. I te fakaotiga, ne mafai ei o ‵noga aka te mā kaitaua kae sau‵tala ki ei i se auala filemu.”​​—Iakopo 3:​18.

4

O FAMEO:

“E se fakalogo mai taku avaga fafine.”

AKOAKOGA FAKAVAE I TE TUSI TAPU:

“A Keliso e sili eiloa i tino katoa.”—1 KOLINITO 11:3.

A te tagata telā e mafaufau me e se fakalogo atu tena avaga e ‵tau o iloilo muamua aka ne ia me e mata, e loto fiafia a ia o fakalogo ki tena Ulu, ko Iesu Keliso io me ikai. E mafai o fakaasi atu ne se tagata avaga tena fakalogo mai i te tautali atu ki te fakaakoakoga a Iesu.

Ne tusi mai a te apositolo ko Paulo: “A koutou e tagata, ke a‵lofa koutou ki otou avaga, e pelā eiloa mo Keliso ne alofa ki te ekalesia, kae tuku atu foki tona ola mō te ekalesia.” (Efeso 5:​25) Ne seki fia “pule” atu a Iesu ki ana soko. (Maleko 10:​42-​44) Ne tuku atu ne ia ki ana soko se fakatonuga manino kae fakatonutonu foki latou māfai e manakogina ke fai penā. Kae ne seki fakasaua lele atu eiloa a ia ki a latou. Ne atafai a ia ki a latou kae ne malamalama foki a ia i mea kolā ne seki mafai ne latou o fai. (Mataio 11:​29, 30; Maleko 6:​30, 31; 14:​37, 38) Ne fakamuamua faeloa ne ia a mea kolā e ‵lei ei a latou i lō mea ne fiafia a ia ki ei.​​—Mataio 20:​25-​28.

E ‵tau o ‵sili ifo ne se avaga tagata a te fesili tenei, ‘E mata, e fakamalosi aka taku kilokiloga ki te ulu o te kāiga mo fafine ne tuu mo aganuu i lō pati polopoloki mo fakaakoakoga i te Tusi Tapu?’ E pelā me se fakaakoakoga, ne a ou mafaufauga ki se fafine telā e se lotomalie ki te kilokiloga a tena avaga kae fakaasi atu i se auala mautinoa kae āva tena kilokiloga ‵teke? I te Tusi Tapu, ne fai a te avaga a Apelaamo, ko Sala, mo fai se fakaakoakoga ‵lei o se avaga fafine fakalogo. (1 Petelu 3:​1, 6) Kae ne fakaasi atu tena manatu i te taimi telā ne manakogina i ei ke fai penā, e pelā mo te taimi ne seki lavea ei ne Apelaamo a nisi mea fakama‵taku kolā ne fakamatakutaku atu ki te kāiga.​​—Kenese 16:5; 21:​9-​12.

A te ‵tonuga loa, ne seki fakamatakutaku atu a Apelaamo ki a Sala ke ‵pono tena gutu. Ne seki amio fakasaua a ia. E penā foki loa, a te avaga tagata telā e tautali atu ki pati fakatonutonu i te Tusi Tapu ka se faimālō ne ia tena avaga, mai i te fai atu me e ‵tau o fakalogo tou fafine ki ana manakoga katoa. Ka āva atu eiloa tena avaga fafine ki a ia māfai e fakagalue aka ne ia tena tulaga e pelā me ko te ulu o te kāiga i se auala alofa atafai.

Te Auala ne fakagalue aka ei ne nisi tino a te fakatakitakiga tenei: E fai mai a James, telā e nofo i Egelani kae ko oti foki ne avaga i tausaga e valu, penei: “Ko fakamasani nei au ke se fai a fakaikuga tāua e aunoa mo te faipati atu muamua ki taku avaga. E taumafai au ke se mafaufau ifo au ki a au eiloa. I lō te fai penā, e taumafai eiloa au ke fakamuamua ne au ana manakoga i lō oku manakoga.”

E nofo a George i te Iunaite Sitete kae ko oti ne avaga mō tausaga e 59. E fai mai tou tagata: “Ne taumafai au i aku faifaiga ki taku avaga ke se fai ne au a ia e pelā me se tino e seai sena saolotoga, kae e pelā me se taugasoa poto kae fakatuagagina.”​​—Faataoto 31:10.

5

O FAMEO:

“E se fai ne taku avaga tagata a te ­takitakiga.”

AKOAKOGA FAKAVAE I TE TUSI TAPU:

“A fafine ata‵mai e ati ake ne latou a kāiga nofo ‵lei, ka ko fafine va‵lea e ofa ne latou te nofo ‵lei o olotou kāiga.”—FAATAOTO 14:1.

Kafai e se fia fai ne tau avaga tagata a fakaikuga io me e fai ne ia a te takitakiga i te tausiga o te kāiga, e tolu a mea e mafai o fai ne koe. (1) E mafai ne koe o faka‵sae aka faeloa ana vāivāiga io me (2) e mafai o puke ne koe tena tulaga e pelā me ko te ulu o te kāiga io me (3) e mafai ne koe o fakamālō atu eiloa mo te fakamaoni ki so se taumafaiga e fai ne ia. Kafai e filifili aka ne koe a mea muamua e lua, ka ofa eiloa ne koe a te nofo ‵lei o tou kāiga. Kafai e filifili ne koe a te tolu o mea, ka fesoasoani atu ke ati aka, io me ke fakamalosi aka ei tau fakaipoipoga.

E fakatāua ne tagata e tokouke a te fakaasiatuga o te āva i lō te alofa. Tela la, kafai e taumafai koe o fai tou avaga ke lagona ne ia tou āva ki a ia​​—fai ke iloa ne ia me i ana taumafaiga ke fai te takitakiga i te kāiga e ma‵goi kae fakatāua malosi ne koe​​—ka mafai eiloa o momea aka te ‵lei o ana faifaiga i tena tulaga. E tonu, ka se lotomalie koe ki tau avaga i nisi mea. E ‵tau eiloa mo koulua o sau‵tala ki mea konā. (Faataoto 18:13) Kae ko pati mo te leo e fakaaoga ne koe ka fesoasoani atu ki te ofa io me ko te ati aka ne koe o tau fakaipoipoga. (Faataoto 21:9; 27:15) Ke faipati atu mo te āva, kae ka maua ne koe a te mea e manako koe ki ei i te fakaotiga​​—se avaga tagata telā e se fakatamala o fai a te takitakiga.

Te auala ne fakagalue aka ei ne nisi tino a te fakatakitakiga tenei: A Michele, telā e nofo i te Iunaite Sitete kae ko oti ne avaga mō tausaga e 30, e fai mai: “Ona ko te mea ne puti aka māua mo toku taina ne toku mātua e aunoa mo te fesoasoani o se avaga tagata, ne fai eiloa tou fafine mo fai se fafine malosi kae fai tokotasi eiloa ana mea. Ne fakaakoako au ki vaegā uiga konā. Tela la, ne tumau eiloa au i te galue malosi ke fakaasi atu a te fakalogo ‵tau. E pelā mo toku fakamasani ke faipati atu muamua ki taku avaga tagata i lō te fai fua ne au o aku fakaikuga i a au eiloa.”

A Rachel, telā e nofo i Ausetalia kae ko oti ne avaga ki a Maleko mō tausaga e 21, ne lasi ‵ki tena pokotiaga i te auala ne puti aka ei a ia. E fai mai tou fafine: “Ne seki fakalogo lele eiloa toku mātua ki toku tamana. Ne fai eiloa a kinauga mo te sē āva mo fai ne mea masani. I tausaga kamata o taku fakaipoipoga, ne fakaakoako au ki uiga o toku mātua. Ko oti eiloa ne tauloto au i te fia o tausaga ko ‵teka atu ki te tāua o te fakagaluegaga o fakatakitakiga i te Tusi Tapu e uiga ki te fakaasiatuga o te āva. Nei la, ko maua eiloa ne au mo Maleko se olaga avaga telā ko sili atu i te fiafia.”

6

O FAMEO:

“Ko se toe mafai ne au o fakafesagai atu ki faifaiga faka‵mae loto a toku avaga.”

AKOAKOGA FAKAVAE I TE TUSI TAPU:

“Ke fakatau fesoasoani koutou i a koutou eiloa, ke fakatau fakamagalo foki koutou i a koutou eiloa, manafai e isi se mea e se malie ei te suā tino ki te suā tino.”—KOLOSE 3:​13.

I te taimi ne sau‵tala muamua ei koe mo tau famau, kāti ne saga malosi eiloa koe ki uiga ‵gali o te tino ka avaga koe ki ei telā toeitiiti eiloa ko se lavea ne koe ana vāivāiga. E a, e mafai foki o fai nei koe penā? E seai se fakalotolotolua, me kāti e fai eiloa ne tau avaga se mea telā ko ‵tau eiloa o fameo koe i ei. Kae fesili ifo penei, ‘Se a te uiga i uiga o taku avaga ka filifili aka ne au ke saga tonu atu au ki ei​​—ko uiga ‵lei io me ko uiga ma‵sei?’

Ne fakaaoga ne Iesu se tala fakatusa aoga ‵ki telā e fakaasi mai i ei a te manakoga ke se ‵kilo atu ki mea ‵se a nisi tino. “Se a te mea e kilo atu ei koe ki te potu lakau i te mata o tou taina, kae se iloa ne koe a te potu lakau i tou mata?” (Mataio 7:3) E mafai eiloa o fai a te mouku malō mo fai se potu lakau. A ko te potu lakau, se lakau telā e mafai o ‵lago atu ki te tuāfale o se fale. Se a tena manatu? “‵Seu muamua keatea te potu lakau i tou mata, ko kite ‵lei ei koe, fatoa ‵seu ei ne koe keatea a te potu lakau i te mata o te suā tino.”​​—Mataio 7:​5.

Ne kamata eiloa ne Iesu te tala fakatusa tenei ki se fakailoaga mautinoa ke fakaeteete i ei. “Sa fakamasino atu ki nisi tino,” ko ana pati, “ko te mea ke mo a e fakamasino koutou ne te Atua. Me ko te fakamasinoga e fakamasino atu ei koutou, e fakamasinogina ei koutou.” (Mataio 7:​1, 2) Kafai e manako koe ke se saga atu te Atua ki au mea ‵se​​—ko te potu lakau i tou mata​​—se mea ‵lei ke se saga atu foki koe ki vāivāiga o tou avaga.​​—Mataio 6:​14, 15.

Te auala ne fakagalue aka ei ne nisi tino a te fakatakitakiga tenei: E fai mai a Jenny, telā e nofo i Egelani kae ko oti ne avaga ki a Simon mō te 9 tausaga, penei: “E iloa aka ne au me i te pogai masani e ita sāle ei au ki taku avaga ko te sē fai o ana palani i se taimi ‵mao, kae e fai eiloa ne ia ana fakatokaga i te ‵toe taimi. Ko se faka‵tau eiloa i te masei o te mea tenā, me i te taimi koi fai famau ei māua, ne alofa malosi au ki a ia ona ko tena uiga tenā. Kae nei la, ko iloa ne au me e isi foki ne oku vāivāiga, e pelā mo te fia pule. Ko fakamasani nei māua mo Simon ke se ‵saga atu ki tamā vāivāiga o māua.”

A Curt, telā e avaga ki a Michele, telā ne taku atu muamua, e fai mai: “Kafai e saga faeloa koe ki uiga fakaitaita o tau avaga, ka foliga mai eiloa a mea ‵se konā e pelā me ne mea ‵lasi. Ko ‵lei atu ki a au ke saga tonu atu ki uiga kolā ne fai ei au ke fiafai ki a Michele i te kamataga.”

Te Auala ki te Manuia

Konei a nai fakaakoakoga kolā e fakaasi mai i ei me e isi ne mea faiga‵ta i se fakaipoipoga kae e se tō faiga‵ta ke faka‵lei aka. Se a te auala ki te manuia? Ke ati aka a te alofa ki te Atua mo te loto fiafia ke fakagalue aka a pati fakatonutonu i tena Muna, ko te Tusi Tapu.

A Alex mo Itohan, kolā e ‵nofo i Nigeria kae ko oti ne avaga i tausaga e silia atu i te 20, ko iloa ne lāua a te auala tenā. E fai mai a Alex: “Ko oti ne iloa aka ne au me e mafai eiloa o faka‵lei aka so se fakalavelave i te fakaipoipoga māfai e fakagalue aka ne te tauavaga a akoakoga fakavae i te Tusi Tapu.” E fai mai tena avaga fafine: “Ko oti ne iloa ne māua a te tāua o te ‵talo fakatasi faeloa mo te fakagalue aka o fakatakitakiga i te Tusi Tapu ke fakatau fakaasi atu a te alofa mo te kufaki. Ko mu‵tana nei mā fakalavelave i lō te taimi muamua ne fatoa avaga ei māua.”

E mata, e fia iloa ne koe a mea e uke atu e uiga ki te auala e mafai ei o aoga ki tou kāiga a pati fakatonutonu i te Muna a te Atua? Kafai e penā loa, ke fakamolemole atu ki Molimau a Ieova ke sau‵tala koutou ki te mataupu e 14 o te tusi Ne a Mea e Akoako ‵Tonu Mai Eiloa i te Tusi Tapu? b

[Fakamatalaga fakaopoopo]

[Ata i te itulau e 4]

E mata, e fakaavanoa ne māua a taimi mō māua eiloa?

[Ata i te itulau e 5]

E mata, e taumafai au ke tuku atu a mea e uke atu i lō mea e maua ne

[Ata i te itulau e 6]

E mata, e gasuesue muamua au o faka‵lei aka a kinauga?

[Ata i te itulau e 7]

E mata, e mafaufau muamua au ki te kilokiloga a taku avaga fafine a koi tuai o fai se fakaikuga?

[Ata i te itulau e 9]

E mata, e saga tonu atu au ki uiga ‵lei o taku avaga?