Ne Maua ne Lāua te Mesia!

“Ko oti ne maua ne māua te Mesia.”​—IOANE 1:41.

1. Se a te mea ne iku atu ki te fakamatalaga tenei: “Ko oti ne maua ne māua te Mesia”?

NE ‵TU fakatasi atu a Ioane te Papatiso mo ana soko e tokolua. I te taimi ne sae atu ei a Iesu, ne folafola mai a Ioane: “Kiloke, telā te Tamā Mamoe a te Atua!” Ne tau‵tali fakavave atu a Anitelea mo te suā soko ki a Iesu kae ne ‵nofo fakatasi lāua mo Iesu i te aso kātoa. Fakamuli ifo, ne maua atu ne Anitelea tena taina, ko Simona Petelu kae ne ‵taki atu ne ia ki a Iesu i te otiga o ana pati konei: “Ko oti ne maua ne māua te Mesia.”​—​Ioane 1:35-41.

2. Ka aoga pefea ki a tatou a te iloiloga o nisi valoaga e uiga ki te Mesia?

² I te ‵tekaga o taimi, ne lasi ‵ki te avanoaga ne maua ne Anitelea, Petelu, mo nisi tino aka ke sukesuke faka‵lei ki te Tusi Tapu ko te mea ke folafola atu ne latou e aunoa mo te faka­loto­lotolua i a Iesu te Nasaleta ko te Mesia eiloa telā ne folafola mai. Ka fakamalosi aka foki a te ‵tou fakatuanaki ki te Muna a te Atua mo tena Tino Fakaekegina i te taimi tenei e fakatumau ei ne tatou a te iloiloga o valoaga e uiga ki te Mesia.

“Kiloke, te Otou Tupu ko Vau”

3. Ne a valoaga ne fakataunu i te uluatuga a Iesu mo te manumalo ki loto i Ielusalema?

³ Ka ulu atu a te Mesia mo te manumalo ki loto i Ielusalema. E fai mai penei te valoaga a Sakalia: “Tino o Siona, ‵lifu kae fia‵fia! Tino o Ielusalema, ka‵laga mo te fia‵fia! Kiloke, te otou tupu ko vau ki a koutou! E vau a ia mo te manumalo, kae tela la, a ia se tino malalo fua kae sopo mai i luga o te asini­—​se tamā asini.” (Sakalia 9:9) Ne tusi mai te faisalamo, penei: “Fakamanuia atu ki a ia tenā e vau i te igoa o te Aliki [ko Ieova].” (Salamo 118:26) Ne seki mafai ne Iesu o pule atu ki faifaiga a te vaitino tokouke. Kae i te fakataunuga o te valoaga tenā, ne ka‵laga fakatasi atu ei a te vaitino mo te fia‵fia lasi. Kafai e faitau koe ki te tala, ke fakaataata i tou mafaufau kae fai ke lagona ne koe a leo fia‵fia konā.​—Faitau te Mataio 21:4-9.

4. Fakamatala mai me se a te mea ne tupu i te fakataunuga o te Salamo 118:22, 23.

⁴ E tiga eiloa ne ‵teke atu te tokoukega ki a Iesu faitalia a fakamaoniga e uiga ki tena tulaga faka-Mesia, e tāua ‵ki eiloa a ia ki te Atua. E pelā mo te mea ne ‵valo mai, ‘ne takalia‵lia ki a ia kae fakaseaoga’ ne latou kolā ne seki fia tali‵tonu ki te fakamaoniga tenā. (Isaia 53:3; Maleko 9:12) Kae ne fakaosofia ne te Atua a te faisalamo ke fai mai penei: “Te fatu telā ne tiaki ne tufuga fai fale me se aoga, ne iloa ake me ko te ‵toe fatu tafasili i te tāua i fatu katoa. Ne fai ne te Aliki te mea tenei.” (Salamo 118:22, 23) Ne fakasino atu ne Iesu a pati konei ki takitaki lotu kolā ne ‵teke ki a ia, kae ne fai mai a Petelu me ne fakataunu te mea tenā i te Keliso. (Maleko 12:10, 11; Galuega 4:8-11) Ne fai eiloa a Iesu mo fai te “fatu tulimanu” o te fakapotopotoga Kelisiano. Ne tiaki ne tagata sē amioatua, kae ko ia “ne filifilia me e aoga i mua o te Atua.”​—1 Petelu 2:4-6.

Ne Fakatogafitigina Kae Tiakina Atu!

5, 6. Se a te mea ne ‵valo mai kae ne fakataunu foki e uiga ki te fakalataga o te Mesia?

⁵ Ne ‵valo mai me ka fakalata te Mesia ne sena taugasoa amio masei. Ne ‵valo mai a Tavita penei: “E oko foki eiloa ki toku taugasoa pele, te tino telā e tafasili toku fakalagolago ki ei te tino, telā e ‵kai fakatasi sāle mo au, ko fai fili ki a au.” (Salamo 41:9) A te tino telā e ‵kai fakatasi mo se tino e fai mo fai tena taugasoa. (Kenese 31:54) Tela la, a te fakalataga o Iesu ne Iuta te Isikaliota ko te ‵toe vaega matagā eiloa. Ne fakaasi mai ne Iesu a te fakataunuga o pati fakapelofeta a Tavita i te taimi ne fakasino atu ei a Ia ki te tino telā ka fakalata ne ia a ia kae fai atu ki ana apositolo: “Au e se faipati e uiga ki a koutou katoa, me ko iloa ne au a latou kolā ko palele ne filifili ne au; ko te mea ke fakaoko ei a muna a te tusi penei, ‘A te tino telā ne kai ki aku meakai, ko fia taua mai ki a au.’”​—Ioane 13:18.

⁶ A te tino telā ka fakalata ne ia te Mesia ka maua ne ia a tupe siliva e 30​—ko te ‵togi tenā o se pologa! I te fakasino atu ki te Sakalia 11:12, 13, ne fakaasi mai ne Mataio me ne fakalatagina a Iesu ki se aofaki foliki fua penā. Kae kaia ne fai mai ei a Mataio me ko leva ne ‵valo mai a te mea tenei e auala i te “pelofeta ko Ielemia”? I aso o Mataio, kāti ne fakatu muamua mai a Ielemia i tusi o te Tusi Tapu kolā ne aofia i te Sakalia. (Fakatusa ki te Luka 24:44.) Ne seki fakamāumāu aka eiloa ne Iuta te tupe telā ne maua ne ia i se auala sē ‵lei, me ne ‵pei atu fua ne ia ki loto i te faletapu kae fano ei o fakamate.​—Mataio 26:14-16; 27:3-10.

7. Ne fakataunu pefea te Sakalia 13:7?

⁷ Ke oko ki soko o te Mesia ka mafuta valevale. Ne tusi mai a Sakalia penei: “Ta taku tausi mamoe! Tamate a ia, kae ka mafuta valevale a mamoe.” (Sakalia 13:7) I te po 14 o Nisani, i te 33 T.A., ne fai atu a Iesu ki ana soko, penei: “I te po eiloa tenei, a koutou katoa e ‵tele keatea kae tiaki au, me ne fai mai te tusi, ‘E tamate . . . te tausi mamoe ko mafuta valevale ei te lafu mamoe.’” Kae tenā eiloa te mea ne tupu, me ne lipoti mai a Mataio me “ne tiaki a ia ne soko katoa, kae ‵tele keatea.”​—Mataio 26:31, 56.

Ne Fakamasino Kae Tamate

8. Ne a fakanofonofoga ne fakataunu ei te Isaia 53:8?

⁸ Ka fakamasino te Mesia kae tamate. (Faitau te Isaia 53:8.) Ne fono te Sanetulini kātoa i te vaveao o Nisani po 14, ne saisai ne latou a Iesu kae tuku atu ki te Kovana o Loma ko Ponitio Pilato. Ne fakamasino ne ia a Iesu kae ne maua aka me e seai eiloa sena mea ‵se ne fai. I te taimi ne ofo atu ei a Pilato ke fakasaoloto a Iesu kae ne paka‵laga mai te vaitino, penei: “Fakasataulogina!” kae ka‵laga atu foki ke fakasaoloto mai te tino amio masei ko Palapa. Ke fakafiafia atu ki te vaitino, ne fakasaoloto atu ei ne Pilato a Palapa, ne ‵kini a Iesu kae tuku atu ke ‵tuki ki te atu ke fakasataulo.​—Maleko 15:1-15.

9. Se a te mea ne tupu i aso o Iesu e pelā eiloa mo te mea ne ‵valo mai i te Salamo 35:11?

⁹ Ka fai atu a molimau ‵pelo e uiga ki te Mesia. Ne fai mai te faisalamo ko Tavita penei: “A tino amio ma‵sei e molimau ‵se ne latou au, kae taku ‵se foki ne latou au i agasala e se iloa ne au.” (Salamo 35:11) E pelā eiloa mo te valoaga, “a faitaulaga sili mo te Fono kātoa, ko taumafai nei o salasala ne molimau sē ‵tonu e uiga ki a Iesu ko te mea ke tamate ne latou a ia.” (Mataio 26:59) E tonu, “e tokouke a tino molimau ne fai olotou mau ‵loi e uiga ki a Iesu, kae e kese‵kese katoa olotou mau.” (Maleko 14:56) Ne seki fia ‵saga atu ki molimau ‵pelo, a fili amio fakasaua o Iesu, kolā ne fia tamate ki a ia.

10. Fakamatala mai te auala ne fakataunu ei te Isaia 53:7.

¹⁰ Ka se faipati te Mesia i mua o ana fili kolā ne ‵losi atu ki a ia. Ne ‵valo mai a Isaia penei: “Ne fai fakamaseigina a ia, kae ne kufaki eiloa ne ia mo te loto maulalo, e seai eiloa sena muna ne fai. E seai eiloa sena pati ne fai, e pelā eiloa me se mamoe telā ka ave o ta, pelā me se mamoe telā ka ave o ‵vele ona fulufulu.” (Isaia 53:7) “Ka ko te mau a faitaulaga sili mo toeaina, e seai eiloa sena tali ne fai ki ei.” Ne fesili atu a Pilato penei: “E a, e se lagona ne koe a mau e uke e ‵tu ki a koe?” “Kae ne ita a Iesu o tali se muna e tasi, tela la, ko oko eiloa i te ofo o te kovana.” (Mataio 27:12-14) E seai ne muna ma‵sei a Iesu ne fai atu ki tino kolā ne ‵losi atu ki a ia.​—Loma 12:17-21; 1 Petelu 2:23.

11. Ne a mea ne ‵tupu ke fakataunu ei a pati i te Isaia 50:6 mo te Mika 5:1?

¹¹ Ne ‵valo mai a Isaia me ka ‵kini fakamasei te Mesia. Ne tusi mai penei te pelofeta: “Ne ‵fuli atu toku tua ki a latou kolā ne ‵kini ne latou a au. E seki ‵vao ne au latou i te o‵maiga o fakaitaita au, pelā foki i te o‵maiga o ‵futi toku talafa kae puaki mai ki oku mata.” (Isaia 50:6) Ne ‵valo mai a Mika penei: “Ka ‵kini ne latou te kalafou o te famasino o Isalaelu ki te ‵kini fiti.” (Mika 5:1, Tusi Paia, Samoa) Ne fakatalitonu mai ne te tino fai Evagelia ko Maleko a te fakataunuga o valoaga konei i ana pati penei: “E isi ne tino ne puapuaki ki a Iesu, kae fakapulou ona mata kae ‵kini, kae fai atu ki ei, ‘Mate mai ake me ko oi ne ‵kini ne ia koe?’ Ne puke atu ki ei a leoleo kae laupāpā a ia.” E fai mai a Maleko me i sotia “ne pagopago ne latou a tona ulu ki te lakau, puapuaki ki ei, ne totuli ifo foki o fakaalo ki ei [mo te fakatauemu].” (Maleko 14:65; 15:19) E tonu, e seai se mea masei ne fai ne Iesu ke fai atu ei a mea konā ki a ia.

Ne Fakamaoni ke Oko ki te Mate

12. Ne fakasino atu pefea te Salamo 22:16 mo te Isaia 53:12 ki a Iesu?

¹² Ne ‵valo mai a feitu kese‵kese o te ‵tukiga o te Mesia ki luga i te sataulo. Ne fai mai te faisalamo ko Tavita penei: “Ne nikoi au ne te potukau ma‵sei, e pelā latou me se lafu kuli ko fakapili‵pili mai ki a au, o saesae mai oku lima mo oku vae.” (Salamo 22:16) Ne lipoti mai ne te tino fai Evagelia ko Maleko se mea telā ne masani ki ei a tino fai‵tau ki te Tusi Tapu i ana pati konei: “Ko te iva i te taeao ne fakasataulo ei ne latou a Iesu.” (Maleko 15:25) Ne ‵valo mai foki me ka lau fakatasi a te Mesia mo tino agasala. Ne tusi mai a Isaia penei: “Ne tuku atu tena ola mo te loto malie kae ne ‵mate fakatasi mo tino amio ma‵sei.” (Isaia 53:12) Tela la, “ne fakasautaulo foki ne latou a pagota e tokolua fakatasi mo Iesu. E tokotasi i tona feitu fakaatamai, kae tokotasi i tona feitu fakamaui.”​—Mataio 27:38.

13. Se a te auala ne fakataunu ei ki a Iesu a te Salamo 22:7?

¹³ Ne ‵valo mai ne Tavita me ka fakatauemu atu ki te Mesia. (Faitau te Salamo 22:7, 8.) Ne fakatauemu atu ki a Iesu a koi logo‵mae a ia i luga i te sataulo, e pelā mo te lipoti tenei a Mataio: “A tino foki kolā ne solo ake i konā ne tugaki‵gaki olotou ulu, kae fakatauemu atu ki a ia penei: ‘Ne ofa ne koe a te Fale Tapu, kae toe faite i aso e tolu! Fakaola la koe ne koe eiloa, manafai ko koe te Tama a te Atua! Fanaifo ki lalo!’” I se auala tai ‵pau, ne fai ne faitaulaga sili, faiakoga o te tulafono mo toeaina a ia i se auala fai faka‵kata kae fai atu penei: “Ne fakaola ne ia nisi tino, kae se maua ne ia o fakaola a ia eiloa. A ia ko te Tupu o Isalaelu; ke na fanaifo la a ia ki lalo mai te sataulo, ko tali‵tonu ei tatou ki a ia. E talitonu a ia ki te Atua, kae fai ake foki i a ia ko te Tama a te Atua. Tuku ake la ke lavea ne tatou me vau te Atua o fakaola a ia!” (Mataio 27:39-43) E tiga eiloa te feitu tenā, ne fa‵ki a Iesu i mea katoa konei mo te loto malosi. Ko tafaga la te gali o te fakaakoakoga tenei mō tatou!

14, 15. Fakaasi mai a valoaga kolā ne fakataunu e uiga ki gatu o te Mesia mo te tukuatuga o te vinika ki a ia.

¹⁴ Ne ‵tau o fai te vili ki gatu o te Mesia. Ne tusi mai te faisalamo: “Ne fai ne latou te vili ki oku gatu, tufatufa ei ne latou i a latou eiloa.” (Salamo 22:18) Tenā eiloa te mea ne tupu me “ne fakasataulo ne latou a Iesu, kae ne fai ne latou te vili mō tufa a gatu o Iesu i a latou eiloa.”​—Mataio 27:35; faitau te Ioane 19:23, 24.

¹⁵ Ka tuku atu te vinika mo te mea ‵poisini ki te Mesia. Ne fai mai penei te faisalamo: “Au ne fia kai, kae ne aumai ne latou te mea ‵poisini ke kai ei au, au ne fia inu, kae ne aumai ne latou te vinika ke inu ei au.” (Salamo 69:21) E fai mai a Mataio ki a tatou penei: “Ne tuku atu foki ne latou ki a ia a te uaina e palu tasi mo te lakau ‵kona ke inu. Ne tami ki ei, kae seki inu ki ei.” Fakamuli ifo, “a te suā tino o latou ne tele atu fakavave, puke ki te omomi kae faka‵siu ki te uaina. Oti, faka‵lave ei ne ia te omomi ki te mata o te lakau, kae tuku ake ke inu a ia.”​—Mataio 27:34, 48.

16. Fakamatala mai te auala ne fakataunu ei a muna fakavaloaga i te Salamo 22:1.

¹⁶ Ne foliga mai me ka tiaki ne te Atua a te Mesia. (Faitau te Salamo 22:1.) E ‵tusa mo te valoaga, “i te itula e tolu, ne tagi pakalaga a Iesu penei, ‘Eloi, Eloi, lama sapakatani.’ Ko tona uiga, Toku Atua, toku Atua, ai a ko tiaki mai ei au ne koe?” (Maleko 15:34) Ne seki galo te fakatuanaki o Iesu ki tena Tamana i te lagi. Ne tuku tiaki atu ne te Atua a Iesu ki ana fili mai te tapalega o Tena puipuiga mai i a ia, ko te mea ke mafai o tofotofogina katoatoa te fakamaoni o Keliso. Kae mai te pakalaga atu e pelā mo tena mea ne fai, ne fakataunu ei ne Iesu a te Salamo 22:1.

17. Ne fakataunu pefea te Sakalia 12:10 mo te Salamo 34:20?

¹⁷ Ka velo ne latou te Mesia, kae ka se ‵fati ana ivi. A tino o Ielusalema “ka ‵kilo olotou mata ki te tino telā ne velo ne latou.” (Sakalia 12:10) Kae fai mai te Salamo 34:20 penei: “E tausi faka‵lei a ia ne te Aliki, e seai eiloa se ivi o ia e fati.” E fakatalitonu mai ne te apositolo ko Ioane a manatu konei i ana pati penei: “E tokotasi te sotia ne velo ne ia tena tao ki te kaokao o Iesu, ne ‵tafe mai ei te toto mo te vai. A ia telā ne lavea tonu ne ia te mea tenā, ne molimau mai me e tonu eiloa tena molimau . . . Ne fai a mea konā ke fakataunu ei a muna a te Tusi, ‘Kae seai eiloa sona ivi e fati.’ E fai mai foki te suā Tusi, ‘Ka kilo‵kilo atu latou ki a ia telā ne velo ne latou.’”​—Ioane 19:33-37.

18. Ne tanu fakatasi pefea a Iesu mo tino mau‵mea?

¹⁸ Ka tanu fakatasi a te Mesia mo tino mau‵mea. (Faitau te Isaia 53:5, 8, 9.) I te afiafi o Nisani po 14, “ne oko mai a te tagata maukoloa mai Alimataia e igoa ki a Iosefa,” kae fai atu ki a Pilato ke teu ne ia a te foitino o Iesu, kae ne talia tena fakamolemole. Ne fakaopoopo mai a Mataio: “Puke ei ne Iosefa a te foitino o Iesu, pelupelu ki te sulukafu lino. Ne ave ne ia a te foitino o tuku i loto i te tanuga ne tuki i kaupapa, fakateka atu ei a te fatu lasi o ‵pono i te gutu o te tanuga. Oti, fano ei a ia.”​—Mataio 27:57-60.

Ke Vikia te Tupu Faka-Mesia!

19. Se a te mea ne tupu telā e fetaui mo pati fakapelofeta i te Salamo 16:10?

¹⁹ Ka toe fakatu mai te Mesia. Ne tusi mai a Tavita penei: “Kae ka se tiakina ne koe [Ieova] au ki te lalolagi o tino ‵mate.” (Salamo 16:10, Tusi Tapu Tauloto) Mafaufau ki te ‵poi o fafine kolā ne olo atu ki te tanuga telā e takato ei te foitino o Iesu. Ne fetaui latou i konā mo se agelu telā ko oti ne liu tino, kae fai atu ki a latou penei: “Sa ma‵taku. A koutou e ‵sala ki a Iesu te Nasaleta telā ne fakasataulo. E se i konei a ia, ko oti ne toetu. Kiloke, tenei te koga ne fakatakato ei ne latou tena foitino.” (Maleko 16:6) I ana pati ki te vaitino kolā ne ‵nofo atu i Ielusalema i te aso o te Penitekoso i te 33 T.A., ne folafola atu penei te apositolo ko Petelu: “Ne matea ne Tavita a te mea ka fai ne te Atua, telā faipati ei a ia e uiga mo te toetu o te Keliso, ana muna: ‘Ne seki tuku tiaki a ia i Seoli, ne seki oko foki te pala ki tena foitino.’” (Galuega 2:29-31) Ne seki talia ne te Atua ke pala te foitino faka-te-foitino o tena Tama fagasele. E se gata i ei, ne toe fakatu aka fakavavega a Iesu ki te ola faka-te-agaga!​—1 Petelu 3:18.

20. Ne fakataunu pefea te pulega fakatupu a te Mesia telā ko leva ne ‵valo mai?

²⁰ E pelā mo te mea ne ‵valo mai, ne folafola mai ne te Atua i a Iesu ko tena Tama. (Faitau te Salamo 2:7; Mataio 3:17) Ne fakamaluga foki ne tino e tokouke a Iesu mo te Malo telā ka oko mai, kae e fai‵pati atu eiloa tatou mo te fia‵fia e uiga ki a ia mo tena pulega manuia. (Maleko 11:7-10) Ko pili o fakaseai ne Keliso ana fili i te ‘taimi e tele atu ei a ia i te auala o te munatonu, te loto maulalo, mo te fai mea tonu.’ (Salamo 2:8, 9; 45:1-6) Ka aumai ne tena pulega fakatupu a te filemu mo te maumea ki te lalolagi kātoa. (Salamo 72:1, 3, 12, 16; Isaia 9:6, 7) Ko oko eiloa te lasi o te ‵tou tauliaga ke folafola atu a muna‵tonu konei e pelā me ne Molimau a Ieova, me i tena Tama fagasele ko oti ne pule mai i te lagi e pelā me ko te Tupu faka-Mesia!

Ka Tali Mai Pefea ne Koe?

• Ne fakalatagina pefea a Iesu kae tiakina atu?

• Ne a nisi vaega o te fakasatauloga o Iesu Keliso kolā ne ‵valo mai?

• Kaia e talitonu ei koe i a Iesu ko te Mesia telā ne folafola mai?

[Ata i te itulau e 15]

Se a te valoaga ne fakataunu mai te uluatuga a Iesu mo te manumalo ki loto i Ielusalema?

[Ata i te itulau e 17]

Ne mate a Iesu mō ‵tou agasala, kae nei la, ko pule mai a ia e pelā me ko te Tupu faka-Mesia