E Ola te Muna a Ieova
Manatu Tāua Mai te Tusi ko Isaia—II
E FAI eiloa ne Isaia mo te fakamaoni tena galuega e pelā me se pelofeta. Ko oti eiloa ne fakataunu a fekau ‵teke kolā ne taku atu ne ia ki matakāiga e sefulu o Isalaelu. Nei la, ko toe fai atu foki ne ia a nisi fekau e uiga ki mea ka ‵tupu ki Ielusalema i aso mai mua.
Ka fakamaseigina te fa‵kai o Ielusalema, kae ka ave fakapagota a tino i ei. Kae ka se tumau te fakamaseiga tenā. Mai tua malie ifo i ei, ka toe fakafou aka ei te tapuakiga tonu. Tenei eiloa te fekau fakavae i te Isaia 36:1–66:24.a E mafai eiloa o maua ne tatou a mea aogā mai i te mafaufau ki pati kolā e taku mai i mataupu konei, ona ko te ukega o valoaga i te vaega tenei ko fakataunu mai eiloa i se auala lasi i ‵tou aso nei io me se taimi pili mai mua nei. E aofia foki i te vaega tenei o te tusi o Isaia a valoaga e uiga ki te Mesia.
“KA OKO MAI TE TAIMI”
I te 14 o tausaga o te pulega a te tupu ko Hesekia (732 T.L.M.), ne taua atu ei te kau Asulia ki Iuta. Ne tauto atu Ieova me ka puipui ne ia a Ielusalema. Ne gata atu te taua tenā i te taimi ne tamate tokotasi ei ne te agelu a Ieova a sotia Asulia e toko 185,000.
Ne masaki a Hesekia. Ne tali atu a Ieova ki tena ‵talo kae ne faka‵lei aka ei ne ia, mai te fakaopoopo atu ki tena olaga a tausaga e 15. I te taimi ne uga atu ei ne te tupu o Papelonia ana avefekau ke fakamālō atu ki a ia, ne fakaasi atu eiloa ne Hesekia e aunoa mo te poto ana koloa katoa. Ne fakaoko ne Isaia te fekau a Ieova ki a Hesekia, ana muna: “A te Aliki Malosi [ko Ieova] ne fai mai me ka oko mai te taimi e ave katoa ei a mea i tou palesi, mo mea katoa kolā ne ‵teu ne ou tupuga ke oko mai ki te aso nei, ki Papelonia.” (Isaia 39:5, 6) Mai tua malie ifo eiloa o tausaga e 100 tupu, ne taunu mai i ei te valoaga tenā.
Tali ki Fesili Faka-te-Tusi Tapu:
38:8—Ne a “‵maga” kolā ne fai ei se ata ke foki ki tua? Ona ko te mea ne fakaaogā i Aikupito mo Papelonia a te ata o se lakau mai te mainaga o te la ke fua ki ei te taimi (sundial) i te valu o senitenali T.L.M., ne mafai eiloa o fakasino atu a ‵maga konei ki se vaegā mea penā telā ne maua ne te tamana o Hesekia, ko Asa. Io me kāti e isi se kakega i loto i te palesi. Kāti e isi se mea i te feitu o te kakega telā ne lavea malielie atu ei a ata o ‵maga, kae e mafai o iloa aka ei te taimi.
Akoakoga mō Tatou:
36:2, 3, 22. E tiga eiloa ne fakatea a ia mai te tavini atu e pelā me ko te menetia o te palesi, ne talia eiloa a Sepina ke tumau i te tavini atu ki te tupu e pelā me se failautusi ki tena sui. (Isaia 22:15, 19) Kafai e ave keatea mai i a tatou se tofiga taulia i te fakapotopotoga a Ieova, e mata, e ‵tau o taofi aka ‵tou tavini atu ki te Atua i nisi feitu kolā e talia ne ia?
37:1, 14, 15; 38:1, 2. I taimi o fakalavelave, se mea poto ke ‵fuli atu tatou ki a Ieova e auala i ‵talo kae talitonu katoatoa ki a ia.
37:15-20; 38:2, 3. I te taimi ne fakamatakutaku atu ei te kau Asulia ki Ielusalema, a te mea tāua telā ne manavase ki ei a Hesekia ko te ‵taku fakamaseiga o te igoa o Ieova māfai ko takavale latou. I te taimi ne iloa ei ne ia me ka mate a ia i tena masaki, ne sili atu tena manavase ki mea e uke i lō ana manakoga totino. A te mea telā ne ‵mafa i tena mafaufau ko te auala ka mafai o pokotia ei a tupu mai i te lainā tupu o Tavita, ona ko tena mate e aunoa mo sena sui. Ne manavase foki a ia e uiga ki te tino ka takitaki ne ia te taua a latou mo te kau Asulia. E pelā mo Hesekia, e mafau‵fau tatou ki te faka‵maluga o te igoa o Ieova mo te fakataunuga o tena fuafuaga e pelā me ko te toe mea tāua i lō ‵tou fakaolataga.
38:9-20. E akoako mai eiloa ne te pese tenei a Hesekia me e seai aka foki eiloa se mea e sili atu i te tāua i te olaga i lō te mafai o tavae atu ki a Ieova.
“KE TOE ATI AKE IELUSALEMA”
Mai tua ifo eiloa o te ‵valoatuga e uiga ki te fakamaseiga o Ielusalema mo te ave fakapagotaga o tino i ei ki Papelonia, ne ‵valo mai a Isaia e uiga ki te ‵toe fakafokiatuga. (Isaia 40:1, 2) E fai mai te Isaia 44:28: “Ke toe atiake Ielusalema.” Ka ave keatea a tupua o atua a te kau Papelonia e pelā me ne “amoga ‵mafa.” (Isaia 46:1) Ka fakaseai atu a Papelonia. Ne fakataunu eiloa a mea katoa konei i te lua o senitenali mai tua ifo i ei.
Ka tuku atu ne Ieova tena tavini e pelā me se “mainaga ki malo.” (Isaia 49:6) “Ka ‵galo atu” a “lagi,” ko te kau Papelonia io me ko te kaupule, “e pelā me se au,” kae “ko tino katoa i ei ka ‵mate e pelā me ne lago” kae ko “koutou tino o Siona kolā ne ave fakapagota, ‵tala aka a seni konā e saisai ei koutou!” (Isaia 51:6; 52:2) E fai atu a Ieova ki tino kolā e olo atu kae faka‵logo ki a ia: “Ka fai ne au se feagaiga tumau mo koutou, kae tuku atu ne au a fakamanuiaga kolā ne tauto ne au ki a Tavita.” (Isaia 55:3) A te ola e ‵tusa mo tulafono amio‵tonu a te Atua e iku atu ki te mauaga o te “fiafia telā e auala i te tavini” atu ki a Ieova. (Isaia 58:14) Kae ko olotou agasala ne “ala ei [latou] o ‵vae keatea mai i te Atua.”—Isaia 59:2.
Tali ki Fesili Faka-te-Tusi Tapu:
40:27, 28—Kaia ne fai atu ei te kau Isalaelu: ‘I te Aliki e se iloa ne ia oku fakalavelave, kae se saga mai foki manafai e maua au ne se puapuagā’? Kāti ne mafau‵fau a nisi tino Iutaia i Papelonia me i faifaiga sē fakamaoni kolā ne logo‵mae latou i ei e se iloa io me e se matea ne Ieova. Ne fakamasaua atu i ei ki a latou me i Papelonia e se se mea faigata ki te Atua telā ne faite ne ia te lalolagi, telā e se mafai o fi‵ta io me e gasolo o vāivāi.
43:18-21—Kaia ne fai atu ei ki tino kolā ne ‵foki atu ‘ke sa taofi ‵mau ki mea ne ‵tupu i taimi ko ‵teka’? E se fakauiga te mea tenei me e ‵tau o fakapuli atu i a latou a faifaiga a Ieova i aso ko ‵teka i te faka‵saoga o latou. I lō te fai penā, ne manako a Ieova ke tavae atu latou ki a ia ona ko “te mea fou” telā ne maua ne latou, e pelā mo te lotou malaga o ‵foki ki Ielusalema, kāti i se auala i loto i te vao. Ka maua foki ne se “vaitino tokouke” kolā ka ‵sao atu i ‘te fakalavelave lasi’ se mea fou mo pogai totino ke tavae atu ei ki a Ieova.—Fakaasiga 7:9, 14.
49:6—E fai pefea te Mesia mo “mainaga ki malo,” faitalia me gata fua te taviniga i te lalolagi nei i tino Isalaelu? E fai eiloa penei ona ko mea ne ‵tupu mai tua o te mate o Iesu. Ne fakasino atu te Tusi Tapu i te Isaia 49:6 ki ana soko. (Galuega 13:46, 47) I aso nei, e fai eiloa a Kelisiano fakaekegina, fakatasi mo te fesoasoani o te vaitino tokouke o tino tapuaki e pelā me se “mainaga ki malo,” mai te fesoasoani atu ki tino i “te lalolagi.”—Mataio 24:14; 28:19, 20.
53:10—Se a te uiga me ko te loto eiloa o Ieova ke puapuagā tena Tama? Kāti ne logo‵mae malosi eiloa a Ieova, te Atua loto alofa kae alofa ‵nau, ke lavea atu te logo‵mae o tena Tama fagasele. Ne fiafia foki a Ia ki te fakalogo mo te loto fiafia o Iesu mo te fakataunuga o ana logo‵maega katoa mo tena mate.—Faataoto 27:11; Isaia 63:9.
53:11, NW—Se a te iloaga telā ka fai ei ne te Mesia “ke maua ne tino e tokouke se tulaga amiotonu”? Ko te iloa eiloa telā ne maua ne Iesu i te vauga ki te lalolagi, fai mo fai se tagata, kae logo‵mae i se mate sē ‵tau. (Epelu 4:15) Ne fai ei ne ia se taulaga togiola, telā ne manakogina ke fesoasoani atu ki Kelisiano fakaekegina mo te vaitino tokouke ke maua ne latou se tulaga amiotonu i mua o te Atua.—Loma 5:19; Iakopo 2:23, 25.
56:6—Ko oi a “tino fakaa‵tea,” kae e ‘tausi fakamaoni pefea latou ki te feagaiga a Ieova’? A “tino fakaa‵tea” ko ‘nisi mamoe’ a Iesu. (Ioane 10:16) E tausi latou ki te feagaiga fou me e faka‵logo latou ki tulaga kolā e aofia i te feagaiga tenā, mai te ‵lago katoatoa ki fakatokaga kolā ne fai e auala i ei, e ‵kai fakatasi ki mea‵kai faka-te-agaga mo Kelisiano fakaekegina, kae ‵lago atu foki latou ki te talaiga o te Malo mo te faiga o soko.
Akoakoga mō Tatou:
40:10-14, 26, 28. E malosi kae agamalū a Ieova, e malosi kae poto katoatoa, kae sili fakafia atu tena malamalama i te mea e mafai o malamalama tatou i ei.
40:17, 23; 41:29; 44:9; 59:4. E se ne “mea ‵tonu” a potukau fakapolitiki mo tupua. E seai eiloa se aogā o te fakalagolago ki ei.
42:18, 19; 43:8. A te fakasēaogā ne tatou o te Muna tusia a te Atua kae ita fitifiti ma faka‵logo ki fakatonuga i ei e auala i “te tavini fakamaoni kae poto” ko te ‵kivi mo te ‵tuli tenā o ‵tou mata mo taliga i te feitu faka-te-agaga.—Mataio 24:45.
43:25. E ‵solo faka‵ma ne Ieova a agasala ona ko tena igoa. A te ‵tou fakasaolotoga mai te ‵nofo pologa ki te agasala mo te mate mo te mauaga o te ola e tulaga lua ki te faka‵maluga o te igoa o Ieova.
44:8. E ‵lago mai eiloa ki a tatou a Ieova, telā e malosi kae ‵mautakitaki e pelā me se fatu lasi. E se ‵tau eiloa o ma‵taku tatou i te molimau atu e uiga ki tena tulaga Atua!—2 Samuelu 22:31, 32.
44:18-20. A te ifo ki tupua se fakailoga o te masei o te loto. E seai eiloa se mea e ‵tau o sui ki ei te tulaga o Ieova i ‵tou loto.
46:10, 11. A te mafai ‘o fakataunu ana fuafuaga,’ se fakamaoniga tonu eiloa o te tulaga Atua o Ieova.
48:17, 18; 57:19-21. Kafai e ‵kilo atu tatou ki a Ieova mō te fakaolataga, fakapilipili atu ki a ia, kae ‵saga tonu atu ki ana fakatonuga, ka lasi eiloa te ‵tou filemu e pelā mo vai kolā e ‵tafe mai i se vaitafe kae ka uke foki ‵tou faifaiga amiotonu e pelā mo galu o te tai. A tino kolā e se ‵saga tonu atu ki te Muna a te Atua e fai pelā mo te “tai telā e se mafai o filemu.” E se maua ne latou te filemu.
52:5, 6. Ne ‵se eiloa te fakaikuga a te kau Papelonia me i te Atua tonu e vāivāi fua. E se iloa ne latou me ne seki fiafia a Ieova ki ana tino telā ne fakapologa ei ne ia te kau Isalaelu. Kafai ko oko atu a puapuagā ki nisi tino, se mea poto ke mo a ma fakaiku vave aka ne tatou te pogai.
52:7-9; 55:12, 13. E maua ne tatou a pogai e tolu ke ‵kau atu mo te fiafia ki te talaiatuga o te Malo mo te galuega ko te faiga o soko. E ‵gali eiloa ‵tou vae ki tino loto maulalo kolā e fia‵kai i te feitu faka-te-agaga. E lavea eiloa ne tatou a Ieova ki ‘‵tou mata,’ io me e maua ne tatou se fesokotakiga pili mo ia. E maua foki ne tatou se tulaga maumea i te feitu faka-te-agaga.
52:11, 12. Ko te mea ke mafai ne tatou o tauave a “mea o te Faletapu” o Ieova—tena fakatokaga mō te taviniga tapu—e ‵tau o ‵ma tatou i te feitu faka-te-agaga mo ‵tou amioga.
58:1-14. A te fakaasi fakaloiloi atu o te tapuakiga mo te amiotonu e seai ne aogā. E ‵tau o fakaasi atu ne tino tapuaki ‵tonu a fakamaoniga ‵tonu o te tapuakiga ki te Atua mo te alofa fakataina.—Ioane 13:35; 2 Petelu 3:11.
59:15e-19. E lavea ne Ieova a faifaiga a tino kae e gasuesue eiloa a ia i tena taimi tonu.
KA FAI EILOA TOU FAFINE E “PELĀ ME SE KALAUNA GALI”
I te fakasino atu ki te ‵toe fakafouga o te tapuakiga tonu i aso mua e pelā foki mo ‵tou aso nei, e fai mai te Isaia 60:1: “Ielusalema, tu ki luga o maina mai pelā mo te la; a te ‵malu o te Aliki [ko Ieova] ko maina mai ki a koe!” Ka fai eiloa Siona e “pelā me se kalauna gali mō te Aliki [ko Ieova].”—Isaia 62:3.
Ne ‵talo atu a Isaia ki a Ieova mō tino o tena fenua kolā ka salamō i te taimi koi ‵nofo fakapagota atu ei latou i Papelonia. (Isaia 63:15–64:12) Mai tua o te fakatusatusaga o tavini ‵tonu mai tavini ‵loi, ne folafola atu ne te pelofeta a te auala ka fakamanuia ei ne Ieova a tino kolā e tavini atu ki a Ia.—Isaia 65:1–66:24.
Tali ki Fesili Faka-te-Tusi Tapu:
61:8, 9—Se a te “feagaiga tumau,” kae ko oi a “tino” i ei? A te mea tenei ko te feagaiga fou telā ne fai ne Ieova mo Kelisiano fakaekegina. A “tino” i ei ko ‘nisi mamoe’—ko te fia miliona kolā ne talia ne latou te lotou fekau.—Ioane 10:16.
63:5—E fesoasoani atu pefea te kaitaua o te Atua ki a ia? A te kaitaua o te Atua se lagonaga telā e pule faka‵lei atu—ko tena kaitaua amiotonu. E ‵lago kae fakamalosi atu tena kaitaua ke na fakaoko atu ne ia tena fakamasinoga amiotonu.
Akoakoga mō Tatou:
64:6. E se mafai o faka‵sao ne tino sē ‵lei katoatoa a latou eiloa. Kafai ko fakatoese atu latou mō olotou agasala, e se sili atu eiloa te aogā o olotou faifaiga amio‵tonu i gatu lai‵lai.—Loma 3:23, 24.
65:13, 14. E fakamanuia ne Ieova ana tavini fakamaoni, mai te fakamalie aka ne ia olotou manakoga faka-te-agaga i se auala lasi.
66:3-5. E takalialia a Ieova ki faifaiga ‵loi.
“Ke ‵Lifu Kae Fia‵fia Koutou”
Ko tafaga te fakamafanafana atu o valoaga e uiga ki te ‵toe fakafokiatuga, ki tino Iutaia fakamaoni kolā ne ‵nofo atu i Papelonia e pelā me ne pagota! “Ke ‵lifu,” ko muna a Ieova, “kae fia‵fia koutou ki te se gata mai i mea ne faite ne au. A te Ielusalema fou tenei ka faite ne au ka ‵fonu i te fiafia, mo tino i ei ka fia‵fia katoa.”—Isaia 65:18.
E ola foki tatou i se taimi telā ko pulou ei te lalolagi ne te pouliga kae ko pouli tagataga foki a atufenua. (Isaia 60:2) Ko oko mai nei a “taimi faiga‵ta.” (2 Timoteo 3:1) Tela la, a te fekau o te fakaolataga telā e maua i te tusi i te Tusi Tapu ko Isaia se fakamalosiga lasi ki a tatou.—Epelu 4:12.
[Fakamatalaga mai lalo]
a Ke maua a nisi fakamatalaga e uiga ki te Isaia 1:1–35:10, ke onoono ki te “E Ola te Muna a Ieova—Manatu Tāua Mai i te Tusi ko Isaia—I” i Te Faleleoleo Maluga o Tesema 1, 2006.
[Fakamatalaga o te Ata i te itulau e 8]
E mata, e iloa ne koe te pogai tāua ne ‵talo atu ei a Hesekia ke faka‵sao latou mai te kau Asulia?
[Fakamatalaga o te Ata i te itulau e 11]
“Ko oko eiloa i te gali, manafai e lavea atu se avefekau e vau mai i mauga, o aumai se tala ‵lei!”