E Iloa Ne Ieova O Faka‵sao Ana Tino
“E iloa ne Ieova o faka‵sao a tino kolā e fakamaoni ki te Atua mai i olotou tofotofoga.”—2 PETELU 2:9.
KAIA E ‵TAU EI O TALI‵TONU TATOU ME I A IEOVA:
E iloa ne ia a taimi ka ‵tupu ei a mea ke fakataunu tena fuafuaga?
Ka fakaaoga ne ia tena malosi ke faka‵sao ei ana tino?
E iloa tonu ne ia a mea kolā ka ‵tupu i te vaitaimi o te fakalavelave lasi?
1. Ka fai pefea a te lalolagi i te taimi o te “fakalavelave lasi”?
ATE fakaseaiga o te lalolagi a Satani ko pili fua nei o kamata, i te taimi telā e seki fakamoemoegina ne tino. (1 Tesalonia 5:2, 3) I te taimi o te “fakalavelave lasi,” ka ‵fonu eiloa te lalolagi i te ‵numi valevale. (Sefanaia 1:14-17) Ka uke ‵ki a logo‵maega mo puapuaga me e fakamatala mai i te Tusi Tapu a te vaitaimi tenei e pelā me ko te taimi o te “‵toe fakalavelave lasi telā e seki tupu aka eiloa talu mai te kamataga o te lalolagi ke oko atu eiloa ki te aso tenei.”—Faitau te Mataio 24:21, 22.
2, 3. (a) Ne a mea ka taumafai a Satani o fai ki tino o te Atua i te “fakalavelave lasi”? (e) Se a te mea e mafai o fakamalosi aka i ei a ‵tou tali‵tonu ki te mafai ne Ieova o faka‵sao ana tino?
2 Ne ‵valo mai a Esekielu e uiga ki se taua telā ka fai atu ki tino o te Atua i taimi fakaotioti o te fakalavelave lasi. Se taua e fai atu ne “Koka mai te fenua o Makoku.” “Se kautau e tokouke” ka taua atu ki tino o te Atua e “pelā me ne kaumana e ufi a te fenua.” (Esekielu 38:2, 14-16, NW) Ka seai eiloa se fakapotopotoga a tāgata e fesoasoani atu ki tino o Ieova. E ‵tau o tali‵tonu fakamaoni latou ki te Atua mō te lotou faka‵saoga. Ka fai pefea a faifaiga a tino o Ieova māfai e o‵mai olotou fili o ‵ta latou?
3 Kafai a koe se tavini a Ieova, e mata, e fakatuanaki koe me e mafai kae ka faka‵sao ne Ieova ana tino i te fakalavelave lasi? Ne tusi mai a te apositolo ko Petelu: “E iloa ne Ieova o faka‵sao a tino kolā e fakamaoni ki te Atua mai i olotou tofotofoga, kae ke tausi foki a tino amio ma‵sei ke fakaseai atu i te aso o te fakamasinoga.” (2 Petelu 2:9) Ka gasolo aka eiloa o malosi atu a ‵tou tali‵tonu ki te mafai ne Ieova o faka‵sao ana tino māfai e mafaufau ‵loto tatou ki fakaakoakoga o te faka‵saoga ne Ieova o ana tavini i taimi ko ‵teka. Tela la, ke mafau‵fau tatou ki fakaakoakoga e tolu konei.
NE SAO A IA I TE LOLO
4. Ne a mea ne ‵tau o fai a koi tuai o poko a te Lolo?
4 Muamua la, ke mafau‵fau ki te tala o te Lolo i taimi o Noa. E isi ne mea mautinoa ne ‵tau o fai muamua a koi tuai o poko a te Lolo. E ‵tau o faite se matugā vaka lasi ‵ki, mo manu e ‵tau o faulu faka‵lei ki loto i ei. E se fai mai te tala i te Kenese me i a Ieova ne faka‵tali eiloa ke oti ne faite te vaka ko fakaiku ei me poko māfea a te Lolo. Ne mafai eiloa ne Ieova o filifili se aso e kamata ei o poko a te Lolo e aunoa mo se manavase ki te oti o te vaka i te taimi tonu. A te tonuga loa, ko oti ne fakaiku aka ne te Atua a te taimi ka poko ei a te Lolo i se taimi leva ‵ki a koi tuai o fai atu tou tagata ki a Noa ke faite a te vaka. E iloa pefea ne tatou a te mea tenā?
5. Se a te mea ne fakapula atu ne Ieova e pelā mo mea e tusi i te Kenese 6:3, kae ne fai atu anafea a te fakapulaga tenei?
5 E fai mai te Tusi Tapu ki a tatou me ne fai ne Ieova se fakaikuga kae faka‵pula atu i te lagi. E tusa mo te Kenese 6:3, ana muna: “E se talia ne au ke ola faeloa a tino ki te se gata mai; a latou ne tino ola fua, . . . Mai te taimi tenei, ka se toe ola latou e silia atu mo te 120 tausaga.” E se faipati a Ieova ki te leva o te olaga masani e ola ei a tino. Ne faka‵pula ne Ieova a te taimi ka fakaseai ei ne ia amioga ma‵sei katoa i te lalolagi. Ne poko a te Lolo i te tausaga e 2370 T.L.M. Tela la, kāti ne fai ne te Atua a te faka‵pulaga tenei i te tausaga e 2490 T.L.M. I te taimi tenā, a Noa ko 480 tausaga tena matua. (Kenese 7:6) I se 20 tausaga mai tua o te fakapulaga ne fai ne te Atua, i te tausaga e 2470 T.L.M, ne kamata i ei o fa‵nau mai a tamaliki tā‵gata a Noa. (Kenese 5:32) I te otiga ne fa‵nau a tamaliki tāgata e tokotolu a Noa, kae toe 100 fua tausaga e ‵toe a koituai o poko a te Lolo. Kae ko Ieova, e seki fai atu eiloa ki a Noa a te galuega fakapito telā e manako a Ia ke fai ne tou tagata ke faka‵sao i ei a tino. E pefea te leva ka faka‵tali ei te Atua a koituai o fai atu a ia ki a Noa?
6. Ko te taimi fea ne fakatonu atu ei a Ieova ki a Noa ke faite te vaka?
6 E foliga mai me ne faka‵tali eiloa a Ieova i tausaga e uke i te otiga ne fa‵nau a tamaliki tāgata a Noa a koituai o fai atu ki a Noa a mea kolā ka fai ne Ia. Kaia e mafaufau ei tatou penā? E fai mai te Tusi Tapu me i tamaliki tāgata a Noa ko ma‵tua kae ko oti ne a‵vaga i te taimi ne fakatonu atu ei te Atua ki a Noa ke faite te vaka. Ne fai atu a Ieova ki tou tagata: “Ka fai ne au se feagaiga mo koe. Ulu ki loto i te vaka mo tau avaga, au tama‵liki tagata mo olotou avaga.” (Kenese 6:9-18) Tela la, i te taimi ne fai atu ei ki a Noa ke faite te vaka, e toe 40 fua io me 50 tausaga koi ‵toe a koituai o poko a te Lolo.
7. (a) Ne fakaasi mai pefea ne Noa mo tena kāiga a te lotou fakatuanaki? (e) Ko te taimi fea ne fatoa fai atu ei ne te Atua ki a Noa a te taimi tonu ka kamata ei a te Lolo?
7 A koi faite ne Noa mo tena kāiga a te vaka, kāti ne mafau‵fau aka latou me ka aumai pefea ne te Atua a te Lolo kae ka kamata māfea a te Lolo. Kae e tiga eiloa e seai se mea e iloa ne latou ki fakamatalaga likiliki konei, ne fakaasi mai eiloa ne latou te lotou fakatuanaki mai te tumau i te faitega o te vaka. Muna a te Tusi Tapu: “Ne fai eiloa ne Noa a mea katoa kolā ne fakatonu atu ne te Atua.” (Kenese 6:22) I te fakaotiga loa, ne fai atu a Ieova ki a Noa me e toe fitu aso kae poko a te Lolo. Ne maua ne Noa mo tena kāiga se taimi e lava ke faulu a manu ki loto i te vaka. Tela la, i te taimi ne kamata ei o ‵to a vaiua “i te katoaga o te 600 tausaga o Noa, i te sefulu fitu o aso o te lua o masina,” a ko mea katoa ko toka.—Kenese 7:1-5, 11.
8. E fesoasoani mai pefea a te tala o te Lolo ke fakamautinoa aka ne tatou me e iloa ne Ieova a te taimi ke faka‵sao ei ana tino?
8 E fakatalitonu mai a te tala o te Lolo me e iloa faeloa ne Ieova a te ‵toe taimi ‵lei mo te ‵toe auala ‵lei ke faka‵sao ei ana tino. I te gasolo o pili malosi atu tatou ki te gataga o te olaga tenei, e mafai loa o fakamautinoa aka ne tatou me i fuafuaga katoa a Ieova ka taunu tonu eiloa i te “aso mo te itula” telā ko oti ne fakaiku aka ne ia.—Mataio 24:36; faitau te Sapakuka 2:3.
NE FAKA‵SAO LATOU I TE TAI KULA
9, 10. Ne fakaaoga pefea ne Ieova ana tino ke ‵taki atu ei a te kautau Aikupito ke ‵to atu ki loto i se matāsele?
9 Ko oti ne tauloto tatou mai te tala o te Lolo me pule a Ieova i taimi e ‵tupu ei a mea ke fakataunu a tena fuafuaga. E fakaasi mai ne te lua o fakaakoakoga telā ka mafau‵fau tatou ki ei me e mafai o tali‵tonu tatou, me ka fakaaoga ne Ieova a tena malosi sē fuafuagina ke faka‵sao ei ana tino kae fakamautinoa aka i ei me e fai eiloa a tena loto. Ao, e mafai faeloa ne Ieova o faka‵sao ana tino. Kae i nisi taimi e talia ne tou tagata ke ‵tu latou i se tulaga fakamataku ko te mea ke ‵po aka i ei ana fili. E tenei eiloa te mea ne tupu i te taimi ne fakasaoloto ei ne Ieova a tino Isalaelu mai te ‵nofo pologa i Aikupito.
10 E nofo ki se tolu miliona tino Isalaelu ne tiakina ne latou a Aikupito. Ne fai ne Ieova ke ‵taki latou ne Mose i se auala telā e mafaufau ei a Falao me i a latou ko takase‵se kae ‵numi. (Faitau te Esoto 14:1-4.) Tela la, ne olo atu a Falao mo tena kautau mai tua o latou ko te mea ke ‵po atu latou i te Tai Kula. E foliga mai me e seai eiloa se koga e mafai ei o ‵sao a te kau Isalaelu. (Esoto 14:5-10) Kae ne seki oko tonu a te kau Isalaelu ki se tulaga fakamataku. Kaia? Me i a Ieova ko toka o faka‵sao a latou.
11, 12. (a) Ne fesoasoani atu pefea a Ieova ki te kau Isalaelu, kae se a te ikuga? (e) Se a te mea e akoako mai ne te tala tenei ki a tatou e uiga ki a Ieova?
11 A te “pou kaumana” telā ne ‵takitaki ki ei te kau Isalaelu ne gasue o tu mai i olotou tua kae ‵pono atu te kau Aikupito. Ne fai ne te pou kaumana ke pouli tagataga a te kau Aikupito, kae fakamaina atu ki te kau Isalaelu, ke oko foki eiloa ki te po. (Faitau te Esoto 14:19, 20.) I konā, ne vaelua ne Ieova a te tai ki se matagi malosi ‵ki mai te saegala, kae ne “‵fuli ne ia te tai ki te laukele malō.” E iloa ne tatou me e tai mata leva eiloa te taimi ne fai ei a te mea tenei me e fai mai penei a te tala: “Ko tino Isalaelu eiloa ko olo i loto, i luga i te koga ‵masa.” Ne tuai atu a te ga‵sue o te kau Isalaelu i lō kaliota taua o te kautau o Aikupito, kae ne seki mafai eiloa o oko atu a te kau Aikupito ki te kau Isalaelu me i a Ieova e taua mō ana tino. “Ne fai ne ia latou ke fakatau fetuli valevale. Ne fai ne ia a teka o olotou kaliota ke ‵lave, ko te mea ke tuai te lotou gasue‵sue.”—Esoto 14:21-25.
12 I te taimi ne ‵sao atu ei a tino Isalaelu katoa ki te suā feitu, ne fai atu a Ieova ki a Mose: “Sisi ake tou lima i luga o te tai, ko te vai ka toe foki ifo ki luga i te kau Aikupito, mo olotou solofanua mo kaliota pelā foki mo olotou tino faka‵tele kaliota.” I te taimi ne taumafai ei a sotia o ‵tele mai te tai telā ko tafe mai ki a latou, “kae ne toe ‵pei latou ne te Aliki ki loto i te tai.” Ko sē mafai latou o ‵sao. “E seai loa se tino o latou ne sao.” (Esoto 14:26-28) E fakaasi mai ne Ieova me e nofo mo ia te malosi ke faka‵sao ana tino mai i so se tulaga.
NE ‵SAO I TE FAKAMAOFAGA O IELUSALEMA
13. Ne a fakatonuga ne tuku mai ne Iesu, kae ne a mea kāti ne mafau‵fau ki ei ana soko?
13 A te tolu o fakaakoakoga ka mafau‵fau tatou ki ei ko te mea telā ne tupu i te taimi ne taua atu ei a te kautau Loma ki Ielusalema i te senitenali muamua. E faka‵mafa mai i te fakaakoakoga tenei me e iloa tonu ne Ieova a mea kolā ka ‵tupu ko te mea ke fakataunu ei ana fuafuaga. Ne fakaaoga ne Ieova a tena Tama ke tuku mai a fakatonuga ki Kelisiano kolā e ola i Ielusalema mo Iuta a koituai o fakamalepe a Ielusalema i te 70 T.A. Muna a Iesu, kafai e lavea ne koutou a “te mea fakatakalialia telā e ofa ne ia a mea, e pelā mo te mea ne faipati ki ei te pelofeta ko Tanielu, ko tu i se koga tapu,” e ‵tau mo latou o “na ‵tele atu . . . ki luga i mauga.” (Mataio 24:15, 16) Kae ka iloa pefea ne soko o Iesu a te taimi ne fakataunu ei a te valoaga tenei?
14. Ne a mea ne ‵tupu telā ko ala ei o manino ‵lei a te uiga o fakatonuga a Iesu?
14 Ne gasolo aka eiloa o manino ‵lei a te uiga o pati a Iesu i tausaga e uke mai tua o tena faipatiga. I te 66 T.A, ne oko mai te kautau a Loma ki Ielusalema mai lalo i a Cestius Gallus ke fakagata aka a te ‵tekeatuga a te kau Iutaia. I te taimi ne ‵muni ei a tino Iutaia ‵teke, e taku pelā me ne tino toaga, i loto i te faletapu, ne kamata a sotia Loma o ofa a ‵pui o te faletapu. Ne iloa ne Kelisiano kolā ne masaua ne latou a fakatonuga a Iesu a te uiga o mea katoa konā. Ne malamalama latou me i te kautau Loma telā e tauave tena fuka e pelā me se tupua ke oko eiloa ki ‵pui o te faletapu ko te “mea fakatakalialia” telā ko tu i “se koga tapu.” E tenā eiloa te taimi ne ‵tau ei mo soko o Iesu o “na ‵tele atu . . . ki luga i mauga.” Kae ‵tele atu pefea latou ki tua mo se fa‵kai telā ko sikomia ne te fili? Ko pili o tupu se mea telā ne seki fakamoemoegina.
15, 16. (a) Se a te fakatonuga manino ne tuku mai ne Iesu, kae kaia e tāua ei ke faka‵logo ana soko ki ei? (e) Se a te mea e fakalagolago ki ei te ‵tou faka‵saoga?
15 Se mea fakapoi, me ko tiakina ne Cestius Gallus mo ana sotia a Ielusalema kae toe ‵foki. Ne ‵tele atu a tino ‵teke o atuli a latou. Ona la ko te kau Loma mo tino Iutaia ‵teke ko oti ne tiakina te fa‵kai, ko maua ne soko o Iesu se avanoaga ke ‵sao latou. Ko oti ne fai faka‵lei atu a Iesu ki a latou ke tiakina fakavave a te fa‵kai e aunoa mo se mea e puke ne latou. (Faitau te Mataio 24:17, 18.) Ne tāua ‵ki eiloa ke faka‵logo latou ki a Iesu kae olo fakavave kea‵tea. Kaia? Me i loto fua i se fia o aso, ko toe ‵foki mai ei a tino ‵teke kae faimālō ne latou a tino i loto i Ielusalema mo Iuta ke ‵kau atu ki te lotou ‵tekeatuga. Ne taua atu a nai potukau Iutaia ke fakafilemu aka, kae se mea vave eiloa o masei ‵ki a te tulaga o mea e fai i loto i te fa‵kai. Ko gasolo aka eiloa o faigata malosi atu ke tiakina a Ielusalema. I te taimi ne toe ‵foki mai ei a te kau Loma i te 70 T.A, ko sē mafai eiloa o tiakina a Ielusalema. (Luka 19:43) So se tino ne nofo i loto i te fa‵kai ko lave i te matāsele! Kae ko Kelisiano kolā ne faka‵logo ki fakatonuga a Iesu kae ‵tele ki mauga ne ‵sao. Ne lavea eiloa ne latou me e iloa ne Ieova o faka‵sao ana tino. Se a te akoakoga e mafai o tauloto ne tatou mai i te tala tenei?
16 I te vaitaimi o te fakalavelave lasi, e manakogina ke faka‵logo a Kelisiano ki fakatonuga mai te Muna a te Atua mo te fakapotopotoga. E pelā me se fakaakoakoga, ne fakatonu atu a Iesu ki ana soko “ke na ‵tele . . . ki luga i mauga.” Ka maua foki ne tatou a fakatonuga “ke na ‵tele” i te vaitaimi o te fakalavelave lasi. Ka ‵tele pefea tatou? E seki iloa tonu eiloa ne tatou.a Kae e mautinoa eiloa i a tatou me ka fakaasi manino mai ne Ieova ki a tatou a te uiga o te fakatonuga tenā i te taimi tonu. Ka ‵sao eiloa tatou māfai fua e faka‵logo tatou ki fakatonuga kolā e maua ne tatou i te taimi tenā. Tela la, e ‵tau mo tatou o fesili ifo ki a tatou eiloa: ‘E mata, e fakalogo nei au ki fakatonuga kolā e tuku mai ne Ieova ki ana tino? E mata, e fakalogo fakavave au ki ei, io me tuai au o fakalogo?’—Iakopo 3:17.
E FAKAMALOSIGINA TATOU MŌ TE TAIMI MAI MUA
17. Se a te mea e tauloto ne tatou mai te valoaga a Sapakuka e uiga ki te taua a Koka ki luga i tino o te Atua?
17 Nei la ke fai‵pati aka tatou ki mea e uke atu e uiga ki te taua a Koka telā ne fakasae aka ne tatou i te kamataga. Ne faipati a te pelofeta ko Sapakuka e uiga ki te taimi tenei, e pelā mo Esekielu. Ana muna: “E lagona ne au a mea katoa konei, telā ko polepole ei au; oku laugutu ko pole‵pole eiloa i te mataku. Toku foitino ka fano o faka‵mate, ka ko oku vae ko se maua o ‵tu. Ka fakatalitali eiloa au mo te filemu ki te taimi telā ka fakasala ei ne te Atua a tino kolā e o‵mai o faitaua ki a matou.” (Sapakuka 3:16) I te taimi ne logo ei a Sapakuka me e isi ne tino e o‵mai o fai taua ki tino o te Atua, ne masaki tou tagata ki tena tinae, pole‵pole ana laugutu, kae ko tena foitino ko vāivāi. Kae ne loto fiafia eiloa a ia o ‘fakatalitali mo te filemu’ ki te aso lasi o Ieova. Kafai e taua mai a Koka mo ana tino ki a tatou, e se taumate ka ma‵taku foki tatou. Kae e mafai eiloa o maua ne tatou a te loto talitonu e pelā mo Sapakuka kae tali‵tonu me ka faka‵sao ne Ieova ana tino.—Sapakuka 3:18, 19.
18. (a) Kaia e se ‵tau ei o ma‵taku tatou māfai e taua mai ‵tou fili ki a tatou? (e) Se a te mea ka mafau‵fau tatou ki ei i te suā mataupu?
18 E seai se fakalotolotolua me i fakaakoakoga e tolu kolā ko oti ne mafau‵fau tatou ki ei, e fakatalitonu mai i ei me e iloa eiloa ne Ieova o faka‵sao ana tino. Ka taunu eiloa a tena fuafuaga, kae ka fakatakavale ne ia ana fili. Kafai e ma‵nako tatou ke ‵nofo atu i konā o fakamanatu a te manumalo sili o Ieova, e ‵tau o tumau tatou i te fakamaoni ke oko eiloa ki te gataga. E fesoasoani mai pefea a Ieova ke fakatumau nei ne tatou a ‵tou fakamaoni? Ka mafau‵fau tatou ki te mea tenei i te suā mataupu.
[Fakamatalaga fakaopoopo]
a Ke onoono ki te Faleleoleo Maluga i a Me 1, 1999, itulau e 24.
[Ata i te itulau e 26]
E mata, ne maua ne te kau Isalaelu se tulaga fakamataku tonu mai te kautau a Falao?