XCHIBAL SLIVROAL REYES

1 Kʼalal chamem xa ox li Akabe, lik stoy sba ta stojolal Israel li Moabe.+

2 Li vaʼ kʼakʼale, tsots yayij li Okosiase, yuʼun pʼaj* yalel ti bu jomol te ta yut skuarto ta sjol sna ta Samariae, yuʼun makbil noʼox ta chajchaj teʼ ti bu jomole. Jech oxal, xi laj yalbe mantal li j-almantaletik yuʼune: «Batanik, bat jakʼbeik li Baal-Sebub ti jaʼ dios ta Ekrone+ sventa jnaʼ mi x-echʼ to kuʼun o mi muʼyuk xa».+ 3 Pe li yaj-anjel Jeovae xi laj yalbe li Elias*+ ti likem ta Tisbee: «Totsan, bat nupo ta be li yaj-almantaltak ajvalil ta Samariae, xi xavalbe yaʼiike: ‹¿Mi yuʼun muʼyuk Dios ta Israel ti jaʼ chbat ajakʼbeik li Baal-Sebub ti jaʼ dios ta Ekrone?+ 4 Jaʼ yuʼun, xi chal li Jeovae: «Muʼyuk chatots li ta atem* ti bu puchʼulote, yuʼun ta persa chacham»›». Vaʼun, bat li Eliase.

5 Kʼalal sutik batel ta stojolal ajvalil li j-almantaletike, ta anil noʼox xi jakʼbatike: «¿Kʼu yuʼun ti lasutik tale?». 6 Xi la stakʼike: «Yuʼun te tal snupunkutik ta be jun vinik, xi laj yalbunkutike: ‹Sutanik batel, xi xkʼot avalbeik li ajvalil ti la stakoxuk tale: «Xi chal li Jeovae: ‹¿Mi yuʼun muʼyuk Dios ta Israel ti jaʼ chbat ajakʼbeik li Baal-Sebub ti jaʼ dios ta Ekrone? Jaʼ yuʼun, muʼyuk chatots li ta atem* ti bu puchʼulote, yuʼun ta persa chacham›»›».+ 7 Xi jakʼbatik yuʼun li ajvalile: «¿Kʼu yelan li vinik ti te tal snupoxuk ta be ti jech laj yalboxuk taje?». 8 Xi laj yalike: «Li vinike pasbil ta tsots* li skʼuʼ spokʼe+ xchiʼuk ta nukul li xchuk xchukinoje».+ Ta anil noʼox xi laj yal li ajvalile: «Taje jaʼ Elias ti likem ta Tisbee».

9 Vaʼun, li ajvalile la stak batel ta stojolal Elias jun bankilal ti sbainoj 50 ta voʼ soltaroetike, la xchiʼin batel li 50 ta voʼ sviniktake. Kʼalal muy batele, te chotol kʼot sta ta jol vits li Eliase, xi laj yalbee: «Yajtunel melel Dios,+ xi chalbot li ajvalile: ‹Yalan talel›». 10 Li Eliase xi la stakʼbe li bankilal ti sbainoj 50 ta voʼ soltaroetike: «Lek oy, mi voʼon yajtunelun Diose chaʼa, akʼo yaluk tal kʼokʼ ta vinajel+ sventa xchikʼot xchiʼuk li 50 ta voʼ aviniktake». Jaʼ yuʼun, yal talel kʼokʼ li ta vinajele, jech la xchikʼ li bankilal xchiʼuk li 50 ta voʼ sviniktake.

11 Jech oxal, li ajvalile la stak batel yan bankilal ti sbainoj 50 ta voʼ soltaroetike, la xchiʼin batel li 50 ta voʼ sviniktake. Xi kʼot yalbe li Eliase: «Yajtunel melel Dios, xi chalbot li ajvalile: ‹Yalan talel ta anil›». 12 Xi takʼbatik yuʼun li Eliase: «Lek oy, mi voʼon yajtunelun li melel Diose chaʼa, akʼo yaluk tal kʼokʼ ta vinajel sventa xchikʼot xchiʼuk li 50 ta voʼ aviniktake». Jaʼ yuʼun, lokʼ talel kʼokʼ ta stojolal Dios te ta vinajel, jech la xchikʼ li bankilal xchiʼuk li 50 ta voʼ sviniktake.

13 Li ajvalile la stak batel yan bankilal ti sbainoj 50 ta voʼ soltaroetike, la xchiʼin batel li 50 ta voʼ sviniktake. Pe li bankilal ti sbainoj 50 ta voʼ soltaroetike kʼot skejan sba ta stojolal li Eliase xchiʼuk xi la skʼanbe vokole: «Yajtunel melel Dios, avokoluk, epuk sbalil ta asat li jkuxlejal xchiʼuk li xkuxlejal li 50 ta voʼ avajtuneltak liʼe. 14 Yuʼun yal xa talel kʼokʼ ta vinajel ti la xchikʼ li chaʼvoʼ bankilal ti sbainojik 50 ta voʼ soltaroetike xchiʼuk la xchikʼ li 50 ta voʼ sbainojik ta jujuntale. Jaʼ yuʼun, epuk sbalil ta asat li jkuxlejale».

15 Vaʼun, xi albat yuʼun yaj-anjel Jeova li Eliase: «Chiʼino yalel, mu xaxiʼ yuʼun». Jech oxal, tots li Eliase, la xchiʼin yalel li bankilale sventa xbat ti bu oy li ajvalile. 16 Li Eliase xi kʼot yalbe li ajvalile: «Xi chal li Jeovae: ‹La atak batel j-almantaletik sventa jaʼ xbat sjakʼbeik li Baal-Sebub ti jaʼ dios ta Ekrone.+ ¿Mi yuʼun muʼyuk Dios li ta Israele?+ ¿Kʼu yuʼun ti maʼuk la ajakʼbee? Jaʼ yuʼun, muʼyuk chatots li ta atem* ti bu puchʼulote, yuʼun ta persa chacham›». 17 Jech oxal, jech onoʼox kʼuchaʼal yaloj Jeova ta stojolal li Eliase cham li ajvalile; ta skoj ti mu junuk skereme, jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li Jeorame,*+ jaʼo och ta ajvalil kʼalal chib xa ox jabil yochel ta ajvalil li Jeoram+ xnichʼon Jeosafate, li ajvalil ta Judae.

18 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Okosiase, li kʼusitik la spase,+ ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele?

2 Kʼalal poʼot xa ox x-ikʼat batel ta vinajel yuʼun Jeova li Elias+ ta jun tsatsal ikʼe,+ li Elias xchiʼuk Eliseoe+ lokʼik batel li ta Guilgale.+ 2 Li Eliase xi laj yalbe li Eliseoe: «Avokoluk, liʼ xakome, yuʼun li Jeovae la stakun batel ta Betel». Pe xi la stakʼ li Eliseoe: «Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova xchiʼuk ti kuxulot eke, muʼyuk chkiktaot». Jaʼ yuʼun, jmoj yalik batel ta Betel.+ 3 Vaʼun, li j-alkʼopetik* ta Betele lokʼ snupik li Eliseoe xchiʼuk xi laj yalbeike: «¿Mi anaʼoj xa ti ch-ikʼat batel yuʼun Jeova li avajval ti jaʼ chchanubtasote?».+ Xi la stakʼe: «Jnaʼoj xa, pe mu me kʼusi xavalik».

4 Li Eliase xi laj yalbe xtoke: «Eliseo, liʼ xakome avokoluk, yuʼun li Jeovae la stakun batel ta Jeriko».+ Pe xi la stakʼ li Eliseoe: «Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova xchiʼuk ti kuxulot eke, muʼyuk chkiktaot». Jaʼ yuʼun, jmoj batik ta Jeriko. 5 Vaʼun, li j-alkʼopetik* ta Jerikoe nopajik batel ta stojolal li Eliseoe xchiʼuk xi laj yalbeike: «¿Mi anaʼoj xa ti ch-ikʼat batel yuʼun Jeova li avajval ti jaʼ chchanubtasote?». Xi la stakʼe: «Jnaʼoj xa, pe mu me kʼusi xavalik».

6 Li Eliase xi laj yalbe xtok li Eliseoe: «Avokoluk, liʼ xakome, yuʼun li Jeovae la stakun batel ta Jordan». Pe xi la stakʼ li Eliseoe: «Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova xchiʼuk ti kuxulot eke, muʼyuk chkiktaot». Jaʼ yuʼun, jmoj la stam batel sbeik. 7 Batik 50 ta voʼ j-alkʼopetik* ek, te kʼuk snamal vaʼal komik, skʼelojik batel li Elias xchiʼuk Eliseo kʼalal jaʼo te vaʼal kʼotik li ta stiʼil Jordane. 8 Li Eliase la stsak li skʼuʼ spokʼ sventa j-alkʼope,+ la sbal xchiʼuk jaʼ la smaj-o li ukʼume. Jech la xchʼak sba li voʼe, jaʼ yuʼun ta takin balumil jelavik batel.+

9 Kʼalal jelavik xa ox ta jot Jordane, li Eliase xi laj yalbe li Eliseoe: «Yoʼ to mu xkichʼ ikʼel batele, kʼanbun li kʼusi oy ta avoʼontone». Jaʼ yuʼun, xi laj yal li Eliseoe: «Avokoluk chaʼa, ¿mi xuʼ xkichʼ chibuk parte+ li chʼul espiritu avichʼoje?».+ 10 Xi la stakʼe: «Toj tsots li kʼusi chakʼane. Pe mi laj avil laj kichʼ ikʼel batele, chata li kʼusi la akʼane, yan mi muʼyuk xavilune, muʼyuk chata un bi».

11 Kʼalal jaʼo te jmoj chloʼilajik batel ta bee, ta anil noʼox echʼ chʼakatikuk yuʼun jkot kareta xchiʼuk kaʼetik ti xtiltun* skʼakʼale.+ Vaʼun, li Eliase kuchat batel ta vinajel ta jun tsatsal ikʼ.+ 12 Te skʼeloj kom li Eliseoe, xi tsots avane: «¡Kuni tot, kuni tot! ¡Kʼelavil li skareta Israel sventa paskʼope xchiʼuk li sviniktak ti kajajtik ta kaʼe!».+ Kʼalal mu xa sta ta kʼelele, la stsak li skʼuʼ spokʼe, ta chaʼlik la sliʼ ta jatel.+ 13 Kʼalal jech xa ox kʼot ta pasele, la stsakbe li skʼuʼ spokʼ Elias sventa j-alkʼop+ ti pʼaj* komel yuʼune, jech sut batel, te kʼot vaʼluk li ta stiʼil Jordane. 14 Vaʼun, la stsakbe li skʼuʼ spokʼ Elias sventa j-alkʼop ti pʼaj* komel yuʼune, jaʼ la smaj-o li ukʼume xchiʼuk xi laj yale: «¿Bu oy li Jeovae, li Sdios Eliase?». Kʼalal jech la smaje, la xchʼak sba li voʼe, vaʼun jelav batel li Eliseoe.+

15 Li j-alkʼopetik* ta Jerikoe laj yilik ta nom li Eliseoe, xi laj yalike: «Li chʼul espiritu yichʼoj Eliase jaʼ xa te kʼot ta stojolal li Eliseoe».+ Jaʼ yuʼun, bat snupik ta be xchiʼuk la skejan spatan sbaik ta lumtik ta stojolal. 16 Xi laj yalbeik li Eliseoe: «Liʼ oy 50 ta voʼ avajtuneltak ti lek xuʼ yuʼunike. Avokoluk, akʼo bat saʼik tal li avajvale. Yuʼun yikʼal ikʼat batel yuʼun li s-espiritu* Jeovae, te bu jipat komel ta vitstik o ta stenlejaltik».+ Pe xi takʼbatike: «Moʼoj, mu xatakik batel». 17 Pe te xvulajetik-o tajek jaʼ to ti kʼuxi taʼlo yaʼi li Eliseoe, jaʼ yuʼun xi laj yale: «Lek, takik batel». Jech la stakik batel li 50 ta voʼ viniketike. Oxib kʼakʼal te xjoylajetik ta saʼel, pe muʼyuk bu la staik. 18 Laje, sutik talel ta stojolal li Eliseoe, te la staik ta Jeriko,+ yuʼun jaʼ te oy. Xi albatike: «¿Mi mu lajuk onoʼox kalboxuk ti mu xabatike?».

19 Ta tsʼakale, li viniketik ta jteklume xi laj yalbeik li Eliseoe: «Jech kʼuchaʼal chakʼ venta li kajvale, lek ti bu oy li jteklume;+ pe chopol li voʼe xchiʼuk mu kʼusi xchʼi li ta osile».* 20 Xi la stakʼ li Eliseoe: «Ichʼbeikun talel junuk bikʼit achʼ boch, tikʼbeik talel yatsʼamil». Jaʼ yuʼun, laj yichʼbeik talel. 21 Li Eliseo une bat ti bu chlokʼ tal li voʼe, laj yakʼbe atsʼam+ xchiʼuk xi laj yale: «Xi chal li Jeovae: ‹Laj xa jpoxta li voʼ liʼe. Muʼyuk xa buchʼu chcham yuʼun xchiʼuk muʼyuk xa tsmakbe yalajeb li antsetike›».* 22 Li voʼe lek-o kom, jech-o kʼalal to avi jech onoʼox kʼuchaʼal laj yichʼ albel li Eliseoe.

23 Li Eliseoe lokʼ batel sventa xbat ta Betel. Kʼalal jaʼo yakal chanav batele, te lokʼ tal ta jteklum jayvoʼ keremetik.+ Xi lik slabanik li Eliseoe: «¡Muyan xa batel, tʼaxjol! ¡Muyan xa batel, tʼaxjol!». 24 Kʼalal tavan xaʼi li Eliseoe, joypʼij, la skʼel xchiʼuk la xchopol kʼoptaan ta sbi Jeova, vaʼun te lokʼ talel chaʼkot meʼ oso+ ta teʼtik, la slilin ta tiʼel 42 ta voʼ keremetik ti labanvanike.+ 25 Jech la stam-o batel sbe, te kʼot ta vits Karmelo,+ laje bat ta Samaria.

3 Kʼalal 18 jabil xa ox yochel ta ajvalil ta Juda li Jeosafate, jaʼo och ta ajvalil ta Israel ta Samaria li Jeoram+ xnichʼon Akabe, 12 jabil ajvalilaj. 2 Li Jeorame jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeovae, jaʼ noʼox ti mu sta kʼuchaʼal li stot smeʼe, yuʼun la sjines li vaʼanbil chʼul ton sventa Baal ti jaʼ spasoj li stote.+ 3 Akʼo mi jech, jaʼ la spas-o li kʼusitik chopol la spas Jeroboan xnichʼon Nebat ti jaʼ la sta-o smul yuʼun Israele.+ Muʼyuk bu xikta-o sba ta spasel.

4 Li Mesa ti jaʼ ajvalil ta Moabe lek stsʼun chij xchiʼuk nopem xaʼi chakʼbe patan li ajvalil ta Israele, 100 mil chʼiom chij chakʼbe xchiʼuk 100 mil tot chij ti muʼyuk lokʼbil stsotsile. 5 Pe kʼalal cham li Akabe,+ li ajvalil ta Moabe ta anil noʼox lik stoy sba ta stojolal li ajvalil ta Israele.+ 6 Jaʼ yuʼun, li vaʼ kʼakʼale, lokʼ batel ta Samaria li ajvalil Jeorame, bat stsob skotol li Israele. 7 Jech xtok, xi la stakbe batel mantal li ajvalil Jeosafat ta Judae: «Li ajvalil ta Moabe la stoy sba ta jtojolal. ¿Mi chakʼan chbat achiʼinun sventa xbat jtsaktik ta kʼop li Moabe?». Xi la stakʼ li Jeosafate: «Chbat jchiʼinot,+ chkikʼ batel li jteklumale xchiʼuk li jkaʼtake».+ 8 Vaʼun, xi la sjakʼe: «¿Bu beal ta jtamtik muyel?». Xi takʼbate: «Jaʼ li ta sbelel takixokol balumil ta Edome».

9 Li ajvalil ta Israele lokʼ batel xchiʼuk li ajvalil ta Judae xchiʼuk li ajvalil ta Edome.+ Kʼalal vukub xa ox kʼakʼal ay sjoyik tale, laj li yaʼalike, muʼyuk xa kʼusi xuchʼik xchiʼuk li stsʼunbal chonbolomik ti te tijil tal ta spatike. 10 Xi laj yal li ajvalil ta Israele: «¡Toj echʼ xa noʼox chopol! ¡Li Jeovae jaʼ noʼox sventa xakʼbe ta skʼob Moab ti laj yikʼ tal li oxvoʼ ajvalil liʼe!». 11 Xi la sjakʼ li Jeosafate: «¿Mi muʼyuk junuk yaj-alkʼop Jeova liʼe? Xuʼ xkalbetik ti akʼo sjakʼbe li Jeovae».+ Oy jun yajtunel li ajvalil ta Israel ti xi la stakʼe: «Liʼ oy li Eliseo+ xnichʼon Safate, ti nopem toʼox xaʼi tskʼebbe voʼ ta skʼob li Eliase».*+ 12 Vaʼun, xi laj yal li Jeosafate: «Jaʼ onoʼox chkʼoponat yuʼun li Jeovae». Jech oxal, li ajvalil ta Israel, li Jeosafat xchiʼuk li ajvalil ta Edome yalik batel ti bu oy li Eliseoe.

13 Li Eliseoe xi laj yalbe li ajvalil ta Israele: «¿Kʼu yuʼun ti voʼon tal akʼelune?+ Jaʼ lek bat kʼelo li j-alkʼopetik yuʼun atote xchiʼuk li j-alkʼopetik yuʼun ameʼe».+ Pe xi la stakʼ li ajvalil ta Israele: «Moʼoj, yuʼun jaʼ Jeova laj yikʼ tal li oxvoʼ ajvalil sventa xakʼbe ta skʼob li Moabe». 14 Jaʼ yuʼun, li Eliseoe xi laj yale: «Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetik* ti jaʼ chitun ta stojolale,* ti muʼyukuk ta koʼonton li Jeosafat+ ajvalil ta Judae, muʼyuk ta jkʼel asat mi jaʼuk ta jtukʼulan akʼop ti jechuke.+ 15 Jaʼ yuʼun, ikʼbeikun tal junuk jtij-arpa».*+ Kʼalal naka noʼox lik stij arpa li buchʼu laj yichʼ ikʼel tale, lik ventainatuk yuʼun sjuʼel Jeova li Eliseoe.+ 16 Xi laj yale: «Xi chal li Jeovae: ‹Jokʼik jaychʼojuk balumil li ta stenlejaltik* liʼe, 17 yuʼun xi chal li Jeovae: «Muʼyuk chavilik chtal ikʼ mi jaʼuk chavilik chtal voʼ, akʼo mi jech, chnoj ta voʼ li stenlejaltik* liʼe,+ vaʼun jaʼ chavuchʼik xchiʼuk li achonbolomike»›. 18 Pe taje mu tsotsuk chaʼi li Jeovae,+ yuʼun chakʼboxuk ta akʼobik xtok li Moabe.+ 19 Chajinesik skotol li jteklumetik ti joyol ta muroe+ xchiʼuk li jteklumetik ti mas lekike; chatsʼetik li lekil teʼetike, chanojesik skotol li nioʼetike xchiʼuk chanojesik ta ton li lekil osile».+

20 Li ta sob yokʼomal kʼalal jaʼo yorail chakʼik li matanal sat tsʼunobiletike,+ ta anil noʼox lokʼ talel voʼ ta stukʼil Edom, jech noj ta voʼ li balumile.

21 Li jmoabetike laj yaʼiik ti tal xa tsakatikuk ta kʼop yuʼun li ajvaliletike, jaʼ yuʼun la stsobik skotol li viniketik ti staoj xa sjabilalik sventa xbatik ta paskʼope, vaʼun te la xchol sbaik li ta stsʼak yosilike. 22 Kʼalal sob xa tajek totsik ta yokʼomale, li voʼe solel xojobaj noʼox ta skoj li kʼakʼale, pe li ta jot ti bu oy li jmoabetike tsoj tajek xvinaj kʼuchaʼal chʼichʼ. 23 Xi lik yalike: «¡Chʼichʼ chkile! Laj xa smil sbaik ta espada jnaʼ li ajvaliletike, jaʼ yuʼun, Moab, ¡bat jpojbetik tal skotol li kʼusitik oy yuʼunike!».+ 24 Ochik batel ti bu spasoj skarpanaik li Israele, pe li j-israeletike lokʼik talel xchiʼuk lik smilik li jmoabetike, jech jatavik batel li jmoabetike.+ La snutsik batel kʼalal to ta Moab, la smilik batel ta bebetik. 25 La sjinesik li jteklumetike, vaʼun li viniketike ta jujuntal la sjipik batel ton li ta lekil osile, jech la snojesik-o ta ton; la snojesik skotol li nioʼetike+ xchiʼuk la stsʼetik skotol li lekil teʼetike.+ Jaʼ xa noʼox vaʼal kom li smuroaltak Kir-Areset ti pasbil ta tone,+ pe li j-akʼjimichʼetike la sjoyibtaik xchiʼuk la sjinesik.

26 Kʼalal laj yil ajvalil ta Moab ti chlajik xa ta tsalele, laj yikʼ batel vukub sien viniketik ti yichʼoj s-espadaike sventa sjam batel sbe ti bu oy li ajvalil ta Edome,+ pe muʼyuk xuʼ yuʼunik. 27 Jaʼ yuʼun, laj yikʼ tal li sba xnichʼon ti jaʼ ch-och ta xkʼexol ta ajvalile, laj yakʼ ta chikʼbil matanal+ te ta sba li muroe. Kap-o tajek sjolik ta stojolal li Israele, jech oxal li j-israeletike lokʼik batel xchiʼuk sutik batel ta slumalik.

4 Oy jun ants ti jaʼ yajnil jun j-alkʼop*+ ti xi laj yalbe li Eliseoe: «Li jmalal ti jaʼ avajtunele chamem xa, pe anaʼoj lek ti xiʼtaoj* Jeova li avajtunele.+ Pe li avi une, li buchʼu tal skʼanbun kile tskʼan tspojbun batel xchaʼvoʼal kalab sventa xkʼot ta smoso». 2 Xi jakʼbat yuʼun li Eliseoe: «¿Mi oy kʼusi xuʼ jkoltaot-o? Albun kaʼi, ¿kʼusi x-ayan avuʼun li ta anae?». Xi la stakʼ li antse: «Muʼyuk kʼusi x-ayan yuʼun li avajtunele, kʼajomal noʼox jun jarra aseite».+ 3 Xi albate: «Batan, bat kʼanbo tal sjarratak skotol li alakʼnatake, xokajtik xakʼan tal jaʼ ti jayib x-ichʼ tal avuʼune. 4 Ochan ta yut ana xchiʼuk li avalabe xchiʼuk mako li stiʼ anae. Vaʼun, nojeso skotol li jarraetike xchiʼuk parte xavakʼ ti butik chnoje». 5 Jaʼ yuʼun, lokʼ batel li antse.

Kʼalal och ta yut sna xchiʼuk li yalabe xchiʼuk kʼalal la smak li stiʼ snae, jelubtasbat tal yuʼun yalab li jarraetike, jech te lik xchʼolbe s-aseiteal.+ 6 Kʼalal noj xa ox yuʼun li jarraetike, xi laj yalbe li jun yole: «Akʼbun tal yan jarra».+ Pe xi laj yal li yole: «Muʼyuk xa yan». Jech te paj li aseitee.+ 7 Li antse bat skʼel li yajtunel melel Diose xchiʼuk laj yalbe li kʼusi kʼot ta pasele, vaʼun xi albate: «Batan, bat chono li aseitee, jaʼ xatoj-o li avile, ti kʼu yepal chkome jaʼ chaveʼik-o xchiʼuk li avalabe».

8 Jun kʼakʼal li Eliseoe bat ta Sunem+ ti jaʼ te nakal jun ants ti lek ichʼbil ta mukʼe. Li antse la suj Eliseo sventa te x-echʼ veʼuk li ta snae.+ Vaʼun, jech xa-o te ch-echʼ veʼuk kʼalal te chjelave. 9 Li antse xi laj yalbe li smalale: «Jnaʼoj lek ti chichʼ ta mukʼ Dios li vinik ti nopolik noʼox liʼ ch-echʼe. 10 Avokoluk, jpasbetik junuk xkʼox kuarto li ta sjol jnatike,+ te kakʼbetik jkotuk stem,* jkotuk xmexa, jkotuk xila xchiʼuk junuk skandelero. Vaʼun, xuʼ jaʼ te xkom kʼalal ch-echʼ skʼelutike».+

11 Jun kʼakʼal kʼalal te bate, te bat vayuk li ta kuarto te ta jol nae. 12 Ta tsʼakale, xi laj yalbe li Gueasi+ ti jaʼ yajtunele: «Bat ikʼo tal li jsunem+ antse». Jaʼ yuʼun, bat yalbe ti akʼo to taluke. 13 Li Eliseoe xi laj yalbe li Gueasie: «Avokoluk, xi xavalbee: ‹Toj ep xa laj avichʼ avokol kuʼunkutik.+ Jaʼ yuʼun, ¿kʼuxi xuʼ jkoltaotkutik?+ ¿Mi oy kʼusi chakʼan chbat kalbekutik li ajvalile+ o li bankilal soltaroe?›». Xi takʼbat yuʼun li antse: «Muʼyuk, jun noʼox koʼonton liʼ nakalun ta jteklumale». 14 Jaʼ yuʼun, xi laj yal li Eliseoe: «Pe ¿kʼuxi xuʼ jkoltatik un chaʼa?». Xi la stakʼ li Gueasie: «Xanaʼe, muʼyuk yol+ xchiʼuk mol xa li smalale». 15 Ta anil noʼox xi laj yal li Eliseoe: «Bat ikʼo tal chaʼa». Jaʼ yuʼun, bat yikʼ talel. Te vaʼal kʼot ta tiʼ kuarto li antse. 16 Xi albat yuʼun li Eliseoe: «Ta yan jabil jech ora kʼuchaʼal avie apetoj xa ox aneneʼ».+ Pe xi la stakʼe. «¡Mu jechuk xaval, kajval, yajtunel melel Dios!, mu xaloʼla li avajtunele».

17 Pe li antse la xchiʼin yol, vaʼun, ta yan jabil jech ora kʼuchaʼal albat yuʼun li Eliseoe vokʼem xa ox li yole. 18 Chʼi li olole, jun kʼakʼale bat ti bu oy li stote jaʼ ti bu oy xchiʼuk li j-abteletike. 19 Xi x-avet likel ta stojolal li stote: «¡Toj kʼux li jole, toj kʼux li jole!». Vaʼun, li totile xi laj yalbe li yajtunele: «Kucho batel ti bu oy li smeʼe». 20 Jech la xkuch batel ti bu oy li smeʼe. Li kereme laj yichʼ petel yuʼun li smeʼe, te petbil-o jaʼ to ti kʼuxi la sta oʼlol kʼakʼale, vaʼun cham.+ 21 Li meʼile muy xpuchʼan li yol ta stem* li yajtunel melel Diose,+ laje lokʼ batel xchiʼuk la sbaj komel li tiʼ nae. 22 La stak ta ikʼel li smalale xchiʼuk xi laj yalbee: «Akʼo bat xchiʼinun junuk li kajtuneltike xchiʼuk chkikʼ batel jkotuk li jvurotike, akʼo batkun ta anil ti bu oy li yajtunel melel Diose, mi laje, chisut talel». 23 Pe xi takʼbate: «¿Kʼu yuʼun ti chakʼan chbat akʼel li avie? Maʼuk to skʼakʼalil achʼ luna*+ xchiʼuk maʼuk to savado». Pe xi laj yal li antse: «Mu kʼu xal avoʼonton». 24 Laje, laj yakʼbe smontura li svuroe xchiʼuk xi laj yalbe li yajtunele: «Anil xabat, jaʼ to kʼun xabat mi laj kalbote, mu xavul avoʼonton ta jtojolal».

25 Jaʼ yuʼun, li antse bat skʼel li yajtunel melel Dios ti te oy ta vits Karmeloe. Li yajtunel melel Diose laj yil ti te xtal ta nom li antse, xi laj yalbe ta anil li Gueasi ti jaʼ yajtunele: «¡Kʼelavil!, leʼ xtal li jsunem antse. 26 Avokoluk, bat nupo ta anil xchiʼuk xi xajakʼbee: ‹¿Mi lek oyot? ¿Mi lek oy li amalal xchiʼuk li avole?›». Xi laj yal li antse: «Lek, lek oyunkutik». 27 Kʼalal kʼot li ta vits ti bu oy li yajtunel melel Diose, ta anil noʼox kʼot smeybe yakan.+ Vaʼun, li Gueasie nopaj batel sventa snit lokʼel li antse, pe li yajtunel melel Diose xi laj yale: «Iktao, yuʼun toj tsots svokol, pe mu jnaʼ kʼusi ti svokole, yuʼun muʼyuk yalojbun li Jeovae». 28 Xi laj yal li antse: «¿Mi yuʼun laj kalbe kajval ti ta jkʼan junuk kole? ¿Mi mu xiuk laj kale: ‹Mu xaloʼlaun›?».+

29 Li Eliseoe xi laj yalbe ta anil li Gueasie: «Chuko lek ta achukbenal* li akʼuʼ apokʼe,+ batan, ichʼo batel li jnamteʼe. Mi oy buchʼu la anup ta bee, mu xakʼopon, mi oy buchʼu la skʼoponote, mu xatakʼbe. Mi lakʼote, kajanbo ta sat kerem li jnamteʼe». 30 Vaʼun, li smeʼ kereme xi laj yale: «Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova xchiʼuk ti kuxulot eke, muʼyuk liʼ chkiktaote».+ Jaʼ yuʼun, tots li Eliseoe, la xchiʼin batel li antse. 31 Jaʼ jelav batel yuʼunik li Gueasie. Kʼalal kʼot li Gueasie, la skajanbe ta sat kerem li namteʼile, pe muʼyuk xbakʼ jutebuk mi jaʼuk kʼopoj li olole.+ Jaʼ yuʼun, sut snup ta be li Eliseoe xchiʼuk xi laj yalbee: «Muʼyuk xjulav li kereme».

32 Kʼalal och ta yut na li Eliseoe, te puchʼul ta stem* xchiʼuk chamem li kereme.+ 33 Li Eliseoe och batel li ta kuartoe, laje la sbaj li tiʼ nae xchiʼuk stuk te kom xchiʼuk li kereme, vaʼun te lik skʼopon li Jeovae.+ 34 Jech xtok, muy li ta teme* xchiʼuk la spatan sba ta sba li kereme, snupoj sba kom yeik, sbekʼ satik xchiʼuk snupoj sba kom li xpachʼomal skʼobike, jech te lik kʼixnajuk sbekʼtal li kereme.+ 35 Li Eliseoe te xtal xbat li ta yut nae, laje muy yan velta li ta teme* xchiʼuk la spatan sba yan velta ta sba li kereme. Vukub velta atʼisaj li kereme, laje la svikʼ li sate.+ 36 Li Eliseoe laj yikʼ tal li Gueasie, xi laj yalbee: «Ikʼo tal li jsunem antse». Jech oxal, bat yikʼ talel, vaʼun li antse och batel ti bu oy li Eliseoe, xi albate: «Toyo likel li akereme».+ 37 Kʼalal och batel li antse, la skejan spatan sba ta lumtik ta stojolal li Eliseoe, laje la stoy likel li skereme, jech te lokʼ batel.

38 Kʼalal sut batel ta Guilgal li Eliseoe, jaʼo oy tsots viʼnal li ta lume.+ Li j-alkʼopetike*+ te chotajtik ta yeloval li Eliseoe. Vaʼun, xi laj yalbe li yajtunele:+ «Akʼo ta kʼokʼ junuk mukʼta pʼin, lakano veʼlil sventa xveʼik li j-alkʼopetike». 39 Oy jun yuʼunik lokʼ batel ta osiltik sventa xbat saʼ talel malva itaj, pe jaʼ noʼox la sta yakʼil teʼtikal tsʼol, vaʼun la stulbe talel sat. La xchup talel ta skʼuʼ, noj laj yichʼ talel. Laje, la sboj ochel li ta mukʼta pʼine akʼo mi mu snaʼ kʼusi jaʼ. 40 Ta tsʼakale, la xlechanbeik sveʼel li viniketike. Kʼalal lik xa ox slajesike, xi tsots avanike: «¡Yajtunel melel Dios, oy svenenoal li veʼlile!». Jaʼ yuʼun, muʼyuk xa la slajesik. 41 Jech oxal, xi laj yal li Eliseoe: «Ichʼbeikun talel jutebuk arina». Kʼalal laj xa ox svij ochel ta pʼine, xi laj yale: «Lechanbeik li j-alkʼopetike». Muʼyuk xa kʼusi chopol oy li ta veʼlile.+

42 Oy jun vinik ti lik talel ta Baal-Salisa+ ti yichʼojbe talel 20 pan li yajtunel melel Diose, li pane pasbil ta sba sat sevada ti lek xa yijike+ xchiʼuk laj yichʼbe talel jun volsa achʼ sat tsʼunobil.+ Xi laj yal li Eliseoe: «Akʼbo slajes li krixchanoetike». 43 Pe xi laj yal li yajtunele: «¿Kʼuxi xa noʼox ta jmakʼlin-o sien viniketik liʼe?».+ Xi takʼbate: «Akʼbo slajes li krixchanoetike, yuʼun xi chal li Jeovae: ‹Lek chveʼik-o xchiʼuk chkomenaj* to›».+ 44 Laj yakʼbe slajes li viniketike xchiʼuk komenaj* to yuʼunik+ jech onoʼox kʼuchaʼal yaloj li Jeovae.

5 Li Naaman ti jaʼ bankilal soltaro yuʼun li ajvalil ta Siriae lek ichʼbil ta mukʼ xchiʼuk kʼanbil yuʼun li yajvale, yuʼun jaʼ tunesat yuʼun Jeova yoʼ xkuch yuʼunik paskʼop li jsiriaetike. Manchuk mi ip ta lepra* li Naamane, lek xuʼ yuʼun paskʼop. 2 Jun velta kʼalal och tsakvanikuk ta kʼop ta yosilal Israel li jsiriaetike, la xchukik batel jun uni kʼox tseb, jaʼ kʼot ta skiara li yajnil Naamane. 3 Li tsebe xi laj yalbe li smeʼ ajvale: «¡Skʼanuk xbat skʼel li j-alkʼop+ ta Samaria li kajvale, chpoxtabat jechuk li sleprae!».+ 4 Jaʼ yuʼun, lokʼ batel,* bat yalbe yajval li kʼusi laj yal li tseb likem ta Israele.

5 Vaʼun, li ajvalil ta Siriae xi laj yalbe li Naamane: «¡Lek oy, batan! Ta jtakbe batel karta li ajvalil ta Israele». Jaʼ yuʼun, bat, laj yichʼ batel lajuneb talento* plata, vakmil ta sep oro xchiʼuk lajunchop kʼuʼil pokʼil. 6 Xi chal li karta ti laj yichʼbe batel li ajvalil ta Israele: «Ti la jtak talel li karta liʼe, jaʼ sventa jkʼanbot ti xapoxtabun li kajtunel Naaman ti ip ta leprae». 7 Kʼalal naka noʼox laj yoʼonton ta skʼelel karta li ajvalil ta Israele, la sliʼ ta jatel skʼuʼ spokʼ xchiʼuk xi laj yale: «¿Mi yuʼun voʼon Diosun yalojik ti chkakʼ chamuk xchiʼuk ti chkakʼ kuxiuk jun krixchanoe?+ ¡Yuʼun la stakbun tal li vinik liʼe, chalbun ti akʼo la jpoxtabe li sleprae! Akʼik venta atukik ti jaʼ noʼox oy ta yoʼonton tskʼan tstsakun ta kʼope».

8 Pe li Eliseo ti jaʼ yajtunel melel Diose laj yaʼi ti la sliʼ ta jatel skʼuʼ spokʼ li ajvalil ta Israele, vaʼun xi la stakbe batel mantal ta anile: «¿Kʼu yuʼun ti la aliʼ ta jatel akʼuʼ apokʼe? Avokoluk, takbun talel sventa snaʼ ti oy jun j-alkʼop li ta Israele».+ 9 Vaʼun, li Naamane laj yikʼ batel skaʼtak xchiʼuk skaretatak sventa paskʼop, te vaʼal kʼot ta yochebal sna li Eliseoe. 10 Pe li Eliseoe la stak batel jun j-almantal sventa xi xalbe li Naamane: «Batan, bat muko aba vukub velta+ li ta ukʼum Jordane,+ jech chlekub yan velta li abekʼtale, vaʼun lek xa chakom». 11 Kʼalal jech laj yaʼi li Naamane ilin-o, sut batel xchiʼuk xi laj yale: «Xi la jnop tspas kaloje: ‹Chlokʼ skʼoponun xchiʼuk liʼ tsvaʼan sbae, tstabe ta albel sbi Jeova ti jaʼ Sdiose, vaʼun tsyeʼilan ta jujujot skʼob ta sba ti bu ip ta leprae sventa xpoxta kaloje›. 12 ¿Mi mu jaʼuk mas to lek li Abana xchiʼuk li Farpar ti jaʼ yukʼumaltak Damaskoe,+ ti jaʼ xkom to li yukʼumaltak Israele? ¿Mi mu jaʼuk mas lek te xbat jmuk jba sventa lek xa xikome?». Jaʼ yuʼun, kapem xa sjol sut batel.

13 Nopajik tal li yajtuneltake, xi albate: «Kajval, ¿mi mu lajuk apas jechuk ti tsotsuk kʼusi la skʼanbot li j-alkʼope? ¿Mi mu xiuk noʼox laj yalbote chaʼa: ‹Bat poko aba, vaʼun lek xa chakom›, mi mu xiuk?». 14 Jaʼ yuʼun, yal batel, vukub velta la smuk sba li ta ukʼum Jordane jech kʼuchaʼal laj yal li yajtunel melel Diose.+ Lekub yan velta li sbekʼtale, jech kom jech kʼuchaʼal sbekʼtal jun uni kerem,+ lek xa kom.+

15 Ta tsʼakale, bat skʼel li yajtunel melel Diose,+ te xchiʼuk batel skotol li yajsoltarotake. Te vaʼal kʼot ta stojolal li j-alkʼope xchiʼuk xi laj yalbee: «Li avi une, laj xa jnaʼ ti jaʼ noʼox liʼ oy ta Israel li Diose, muʼyuk bu xuʼ jtatik ta yantik lum.+ Jaʼ yuʼun, tsakbun avokoluk li amoton* yichʼoj talel li avajtunele». 16 Pe xi la stakʼ li Eliseoe: «Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova ti jaʼ chitun ta stojolale,* muʼyuk ta jtsak komel».+ Li Naamane la suj ti akʼo stsak li matanale, pe muʼyuk bu la stsak. 17 Ta tsʼakal xae xi laj yal li Naamane: «Mi jeche chaʼa, ta jkʼanbot vokol ti akʼo yakʼbeikun batel chaʼkotuk ta mula slumal li avosilike, yuʼun li avajtunele muʼyuk xa chakʼbe chikʼbil matanal o milbil matanal li yan diosetike, jaʼ xa noʼox chakʼbe li Jeovae. 18 Ti bu xa noʼox ta jkʼan ti akʼo xakʼ ta perton Jeova li avajtunele, jaʼ ta skoj liʼe: kʼalal ch-och ta sna* Rimon li kajval sventa snijan sba ta stojolale, voʼon ta jnit ochel, jaʼ yuʼun, te xa ta jnijan jba yuʼun ek li ta sna Rimone. Kʼalal ta jnijan jba li ta sna Rimone, avokoluk, akʼo akʼatuk ta perton yuʼun Jeova li avajtunele». 19 Xi takʼbate: «Junuk avoʼonton xabat». Kʼalal lokʼ batel ti bu oy li Eliseoe xchiʼuk kʼalal te xa ox kʼuk snamal xbate, 20 li Gueasi+ ti jaʼ yajtunel Eliseo, li yaj-alkʼop melel Diose,+ xi la snope: «¿Kʼuxi xa noʼox ti muʼyuk stsak komel kajval li matanal laj yichʼ talel li Naaman, li jsiria vinike?+ Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova ti chbat jnuts sventa jkʼanbe komel jutebuk li matanal yichʼoj tale». 21 Jaʼ yuʼun, li Gueasie bat snuts ta anil li Naamane. Kʼalal laj yil Naaman ti oy buchʼu te anil xtal ta spate, yal ta skareta sventa xbat snup ta be, xi laj yalbee: «¿Mi lek oyot?». 22 Xi la stakʼe: «Lek. Yuʼun xi la stakbun tal mantal li kajvale: ‹Naka to vul chaʼvoʼ keremetik ti jaʼ j-alkʼopetik* ti likemik tal ta vitstikaltik yuʼun Efraine, yuʼun tal skʼelikun. Avokoluk, akʼbo junuk talento plata xchiʼuk chaʼchopuk kʼuʼil pokʼil›».+ 23 Xi la stakʼ li Naamane: «Lek, ichʼo batel chibuk talento». Li Naamane te xvulvun ti akʼo yichʼ batel chib talentoe,+ vaʼun la stikʼ ta chaʼlik koxtal chib talento plata xchiʼuk chaʼchop kʼuʼil pokʼil, laje laj yakʼbe chaʼvoʼ yajtuneltak ti jaʼ jbabeik batel ta yichʼel li matanale.

24 Kʼalal kʼot ta Ofel* li Gueasie, la stsakbe komel li kʼusi xkuchojik tale, te laj yakʼ ta na, laje la stak batel li viniketike. Kʼalal batik xa ox li viniketike, 25 och batel ti bu oy li yajvale. Vaʼun, xi jakʼbat yuʼun li Eliseoe: «¿Bu la-ay un, Gueasi?». Xi la stakʼe: «Muʼyuk, muʼyuk bu x-ay maʼ li avajtunele».+ 26 Pe xi albat yuʼun li Eliseoe: «¿Mi yuʼun muʼyuk xkaʼi avaloj ti ay ata ta be li vinik xchiʼuk ti yal ta skareta sventa xtal snupot ta bee? ¿Mi yuʼun jaʼ yorail ta jtsaktik plata o kʼuʼil pokʼiletik? ¿Mi yuʼun jaʼ yorail ta xkichʼtik osil ti bu tsʼunajtik olivae o ti bu tsʼunajtik uvae xchiʼuk mi jaʼ yorail ta jchʼamtik chijetik o vakaxetik, jtuneletik o kiarailetik?+ 27 Tanae jaʼ chakuchbe slepra li Naamane+ xchiʼuk jech-o chkom sbatel osil ta stojolal anitilulal». Vaʼun, tsakbil xa ta lepra kʼalal lokʼ batele, solel sakloʼan xvinaj kʼuchaʼal taiv.+

6 Li j-alkʼopetike*+ xi laj yalbeik li Eliseoe: «¡Kʼelavil! Mu xij-ochutik-o lek ti bu nakalutike, yuʼun toj bikʼit. 2 Akʼo batkunkutik ta Jordan, avokoluk. Ta jujuntal te chbat jsaʼkutik jtel teʼ sventa te jvaʼan jnakutik». Xi takʼbatike: «Lek, batanik». 3 Pe oy jun ti xi laj yale: «¿Mi xuʼ xbat achiʼin li avajtuneltake?». Xi la stakʼe: «Lek, chibat». 4 Jaʼ yuʼun, bat xchiʼinan, te kʼotik li ta Jordane xchiʼuk lik xtuchʼik li teʼetike. 5 Kʼalal jaʼo yakal chtuchʼ teʼ li june, botsʼ lokʼel ta steʼel li yekʼele, toj ochel yalel ta voʼ, xi lik avanuke: «¡Kajval, jchʼom to noʼox xtok!». 6 Xi laj yal li yajtunel melel Diose: «¿Bu stukʼil pʼaj avil un?». Jaʼ yuʼun, laj yakʼbe yil ti bu pʼaje.* Li Eliseoe la xtuchʼ talel jpʼos teʼ xchiʼuk la sjip ochel ta voʼ, vaʼun kajtsaj muyel yuʼun li ekʼele. 7 Xi laj yale: «Tsako lokʼel». Jech la stsak lokʼel.

8 Li ajvalil ta Siriae bat stsak ta kʼop li Israele.+ La xchiʼin ta loʼil li yajtuneltake xchiʼuk laj yalbe ti bu tspas skarpanaike. 9 Vaʼun, li yajtunel melel Diose+ xi la stakbe batel mantal li ajvalil ta Israele: «Mu me xa-echʼ li ta be liʼe, yuʼun jaʼ te sbeik li jsiriaetike». 10 Jaʼ yuʼun, li ajvalil ta Israele laj yalbe batel mantal yajtuneltak ti mu xjelavik li ta be ti bu yaloj li yajtunel melel Diose. Jech-o albat ti mu x-echʼe, jaʼ yuʼun li ajvalile ep ta velta* muʼyuk x-echʼ te.+

11 Taje kap-o tajek sjol li ajvalil* ta Siriae, jaʼ yuʼun la stsob li yajtuneltake xchiʼuk xi la sjakʼe: «¡Alik kaʼitik! ¿Buchʼu junukal kuʼuntik ti jmoj sjol xchiʼuk li ajvalil ta Israele?». 12 Xi la stakʼ li jun yajtunele: «¡Kajval, maʼuk voʼonkutik! Jaʼ li Eliseoe, li j-alkʼop ta Israele, jaʼ chbat yalbe ajvalil ta Israel li kʼusitik mukul chaval ta akuartoe».+ 13 Xi laj yale: «Batanik, bat kʼelik bu oy sventa jtak batel viniketik yoʼ xchukik talel». Xi tal albatuk ta tsʼakale: «Te oy ta Dotan».+ 14 Ta anil noʼox la stak batel skaʼtak, skaretatak sventa paskʼop xchiʼuk la stak batel ep yajsoltarotak; ta akʼobaltik batik, vaʼun la sjoyibtaik li jteklume.

15 Ta yokʼomale, sob tajek lik li yajtunel yaj-alkʼop melel Diose, lokʼ batel ta pana,* vaʼun laj yil ti te joyol ta jteklum epal soltaroetik xchiʼuk skaʼik xchiʼuk skaretaik sventa paskʼope. Ta anil noʼox xi x-avet likele: «¡Ay, kajval! ¿Kʼusi me ta jpastik un?». 16 Pe xi takʼbate: «¡Mu xaxiʼ!,+ yuʼun jaʼ mas ep li buchʼutik liʼ jchiʼuktike, jaʼ mu sta li stukike».+ 17 Vaʼun xi lik spas orasion li Eliseoe: «Kajval Jeova, jambo sat avokoluk sventa xil».+ Li Jeovae ta anil noʼox la sjambe sat, vaʼun laj yil ti noj ta kaʼetik li vitstike xchiʼuk ta karetaetik ti xtiltun* skʼakʼal+ ti te joyol ta spat xokon li Eliseoe.+

18 Li Eliseoe xi lik skʼopon Jeova kʼalal laj yil ti te xa xyalik tal li jsiriaetike: «Avokoluk, makbo sat li krixchanoetik liʼe».+ Jaʼ yuʼun, la smakbe satik* jech kʼuchaʼal la skʼan li Eliseoe. 19 Laje, xi albatik yuʼun li Eliseoe: «Maʼuk li be liʼe xchiʼuk maʼuk li jteklum bu chakʼan chabatike. Laʼik, chkikʼoxuk batel ti bu oy li vinik yakal chasaʼike». Pe ta Samaria+ laj yikʼan batel.

20 Kʼalal kʼotik ta Samariae, xi laj yal li Eliseoe: «Kajval Jeova, jambo satik sventa xilik». Jaʼ yuʼun, li Jeovae la sjambe satik, vaʼun laj yilik ti ta Samaria oyike. 21 Li ajvalil ta Israele laj yil ti te kʼotike, vaʼun xi laj yalbe li Eliseoe: «¿Mi xuʼ jmil, kajval, mi xuʼ jmil?». 22 Xi takʼbate: «Mu xuʼ xamil. ¿Mi yuʼun chamil li buchʼutik chachuk talel kʼalal chbat apas kʼop xchiʼuk a-espada xchiʼuk li a-arkoe? Jaʼ lek akʼbo pan sveʼik xchiʼuk akʼbo voʼ yuchʼik,+ akʼo sutikuk batel ta stojolal li yajvalike». 23 Jaʼ yuʼun, laj yakʼbe lek sveʼelik, jech te veʼik xchiʼuk uchʼbolajik, laje la stakan batel sventa xbatik ti bu oy li yajvalike. Muʼyuk xa x-ochik-o junuk velta ta yosilal Israel li jtsop j-elekʼetik yuʼun jsiriaetike.+

24 Ta tsʼakale, li Ben-Adad ti jaʼ ajvalil ta Siriae la stsob skotol li yajsoltarotake, muy batel sventa sjoyibta li Samariae.+ 25 Ta skoj taje, lik tsatsal viʼnal+ li ta Samariae xchiʼuk te sjoyibtaojik-o. Jaʼ yuʼun, ta skoj li viʼnale, kʼot ta 80 ta sep plata stojol li jpʼej sjol vuroe+ xchiʼuk kʼot ta voʼob sep plata stojol li jun kuarto kab* yikʼobal* palomae. 26 Kʼalal te chanav batel ta sba muro li ajvalil ta Israele, xi aptaat yuʼun jun antse: «¡Avokoluk kajval, koltaunkutik!». 27 Pe xi takʼbate: «Mi muʼyuk tskoltaot li Jeovae, ¿mi yuʼun voʼon xa chakoltaj kuʼun? ¿Mi yuʼun oy bu xuʼ jtabot talel aveʼel, vino avuchʼ o aseite?». 28 Xi la sjakʼ li ajvalile: «¿Kʼusi avokol chaʼa?». Xi laj yal li antse: «Yuʼun li ants liʼe xi laj yalbune: ‹Akʼo jtiʼtik li akerem avie, jaʼ ta jtiʼtik okʼom li jkerem eke›.+ 29 Jaʼ yuʼun, la jlakan jtiʼkutik li jkereme.+ Ta yokʼomale, xi laj kalbe li antse: ‹Jaʼ xa jtiʼtik li akereme›. Pe la snakʼ* li skereme».

30 Kʼalal laj yaʼi ajvalil li kʼusi laj yal li antse, la sliʼ ta jatel ta anil li skʼuʼ spokʼe.+ Kʼalal te chanav batel ta sba muroe, li jteklume laj yakʼ venta ti slapoj chʼixal kʼuʼil* ta yolon skʼuʼ spokʼe.* 31 Xi laj yal li ajvalile: «¡Akʼo yakʼbun tsots kastigo Dios mi muʼyuk la jkʼokbe sjol+ Eliseo li avie, ti jaʼ xnichʼon Safate!».

32 Li Eliseoe te chotol ta sna, te xchiʼuk ta chotlej li moletike. Li ajvalil ta Israele la stak jelavel jun vinik, pe kʼalal muʼyuk toʼox kʼotem li vinike, li Eliseoe xi laj yalbe li moletike: «¿Mi laj xa avilik ti oy buchʼu la stak talel li xnichʼon jmilvanej+ sventa xtuchʼbun jole? Mi laj avilik vul li buchʼu takbil tale, bajik li tiʼ nae, mu xavakʼik ochuk, yuʼun te xa tijil talel ta spat li yajvale». 33 Kʼalal te to chloʼilaj xchiʼuk li moletike, jaʼo te kʼot li vinike, vaʼun xi laj yal li ajvalile: «Ta stojolal Jeova likem talel li jvokoltike, jaʼ yuʼun, ¿kʼuxi xa noʼox ta jmala ti akʼo skoltaun li Jeovae?».

7 Xi laj yal li Eliseoe: «Chikintao avaʼiik li kʼusi chal Jeovae. Xi chal li Jeovae: ‹Okʼom jech ora kʼuchaʼal liʼe, li ta yochebal* Samariae jun siklo* stojol chkʼot li jun sea* arina ti lek nine xchiʼuk jun siklo stojol chkʼot li chib sea sevadae›».+ 2 Pe li bankilal yajkoltaobba ajvalile xi laj yalbe li yajtunel melel Diose: «Manchuk mi sjambe stiʼ vinajel li Jeovae, mu onoʼox xkʼot ta pasel jech».+ Xi takʼbate: «Chavil ta asat atuk,+ pe muʼyuk chalajes».+

3 Li ta yochebal jteklume te oy chanvoʼ viniketik ti tsakbilik ta leprae,*+ xi laj yalbe sbaike: «¿Kʼu yuʼun ti liʼ noʼox jmeyoj jkʼobtik chijchame? 4 Mi xi laj kaltike: ‹Ochkutik batel ta jteklum› mi xijchie, te chijcham, yuʼun oy onoʼox viʼnal te.+ Mi liʼ noʼox chotolutike, ta onoʼox xijcham xtok. Jaʼ lek batik ti bu spasoj skarpanaik li jsiriaetike, mi muʼyuk la smilutike, lek un bi, yan mi la smilutike, mu kʼu xkutik xtok». 5 Kʼalal ch-ikʼub xa ox osile, totsik batel sventa xbatik ti bu spasoj skarpanaik li jsiriaetike. Kʼalal kʼotik ta stiʼil ti bu spasoj skarpanaik li jsiriaetike, muʼyuk buchʼu te oy.

6 Yuʼun li Jeovae laj yakʼbe yaʼiik jsiriaetik ti chbakʼ karetaetik sventa paskʼop xchiʼuk kaʼetike, laj yaʼiik ti xvochetik* talel epal soltaroetike.+ Jaʼ yuʼun, xi laj yalbe sbaike: «¡Aʼio avaʼiik! ¡Li ajvalil ta Israele laj xa stoj ajvaliletik yuʼun j-etetik xchiʼuk ajvaliletik ta Ejipto sventa xtal skontrainutik!». 7 Totsik batel xchiʼuk jatavik batel kʼalal ch-ikʼub xa ox osile, te laj yikta komel li skarpanaike, li skaʼike xchiʼuk li svuroike, muʼyuk xa kʼusi la stsobik jsetʼuk,* pe li stukike jatavik batel sventa mu xchamik.

8 Kʼalal kʼotik ti bu spasoj skarpanaik jsiriaetik li buchʼutik tsakbilik ta leprae, ochik ta jpʼej karpana, te veʼik xchiʼuk te uchʼbolajik, laje laj yichʼik batel plata, oro xchiʼuk kʼuʼil pokʼil, lokʼik batel sventa xbat snakʼik.* Vaʼun, sutik talel xtok, ochik ta yan karpana xchiʼuk laj yichʼik batel li kʼusitik te oye, laje bat snakʼik.

9 Ta tsʼakal xa une, xi laj yalbe sbaike: «Muʼyuk lek li kʼusi ta jpastike. ¡Skʼan xkalbetik yantik li lekil aʼyej liʼe! Mi liʼ noʼox tsʼijilutik sakube, jtatik-o ti xkichʼtik kastigoe. Jaʼ lek bat kaltik ta sna li ajvalile». 10 Jaʼ yuʼun batik, xi kʼot yalbeik li buchʼutik chchabiik yochebal jteklume: «Li-ochkutik ti bu spasoj skarpanaik li jsiriaetike, pe muʼyuk buchʼu te laj kilkutik xchiʼuk muʼyuk laj kaʼikutik mi oy buchʼu te chloʼilaj. Jaʼ xa noʼox te oy li kaʼetike, li vuroetik ti te chukajtike xchiʼuk muʼyuk xa kʼusi la stsobik komel li ta skarpanaike». 11 Li buchʼutik chchabiik yochebal jteklume ta anil noʼox laj yalbeik li buchʼutik te oy ta sna ajvalile.

12 Li ajvalile tots ta anil li ta akʼobaltike xchiʼuk xi laj yalbe li yajtuneltake: «Avokolikuk chikintaik, chkalboxuk avaʼiik li kʼusi snopoj tspasbutik li jsiriaetike. Snaʼojik ti chkil jvokoltik ta viʼnale,+ jaʼ yuʼun laj yikta komel li skarpanaike sventa snakʼ* sbaik ta osiltik, yuʼun xi tsnopike: ‹Chlokʼik tal li ta steklumalike, vaʼun chʼayal yoʼontonik ta jtsaktik. Mi laje, chij-ochutik batel li ta steklumalike›».+ 13 Xi laj yal jun yajtunele: «Jtaktik batel jayvoʼuk viniketik avokoluk, akʼo yikʼik batel voʼkotuk kaʼ ti liʼ to komem ta jteklume. Yuʼun jech onoʼox chkʼot ta stojolalik ek li kʼusi chkʼot ta stojolal li j-israeletik ti liʼ to oyike. Ta onoʼox xchamik jech kʼuchaʼal cham li epal j-israeletike. Jaʼ yuʼun, jtaktik batel, jkʼeltik kʼusi chkʼot ta pasel». 14 Jaʼ yuʼun, la xchapanik chaʼkot kareta ti jochbil ta kaʼ chanave, vaʼun li ajvalile la stakan batel ti bu spasoj skarpanaik li jsiriaetike, xi laj yalanbe batele: «Batanik, bat kʼelik kʼu yelan». 15 Bat skʼelik kʼalal to ta Jordan, pe solel noj ta kʼuʼil pokʼiletik li bebetike xchiʼuk yan kʼusitik ti pʼaj* komel yuʼunik li jsiriaetike, yuʼun xiʼemik tajek kʼalal jatavik batele. Sutik talel li j-almantaletike xchiʼuk kʼot yalbeik ajvalil li kʼusi laj yilike.

16 Jaʼ yuʼun, li jteklume tots batel sventa xbat spojik talel li kʼusi oy ta skarpanaik li jsiriaetike. Vaʼun, jech onoʼox kʼuchaʼal yaloj li Jeovae,+ li jun sea arina ti lek nine jun siklo stojol kʼot xchiʼuk li chib sea sevadae jun siklo stojol kʼot. 17 Li ajvalile la svaʼan ta jchabitiʼna li bankilal yajkoltaobbae, pe netʼat yuʼun jteklum kʼalal jaʼo te oy ta tiʼ nae, jech te cham, taje jech onoʼox albat yuʼun yajtunel melel Dios li ajvalil kʼalal jaʼo ay skʼele. 18 Jech tajek kʼot ta pasel jech kʼuchaʼal xi albat yuʼun yajtunel melel Dios li ajvalile: «Okʼom jech ora kʼuchaʼal liʼe, li ta yochebal Samariae+ jun siklo stojol chkʼot li jun sea arina ti lek nine xchiʼuk jun siklo stojol chkʼot li chib sea sevadae». 19 Pe xi la stakʼ li bankilal yajkoltaobba ajvalil li vaʼ kʼakʼale: «Manchuk mi sjambe stiʼ vinajel li Jeovae, mu onoʼox xkʼot ta pasel jech». Xi onoʼox takʼbat yuʼun li Eliseoe: «Chavil ta asat atuk, pe muʼyuk chalajes». 20 Taje jech tajek kʼot ta pasel, yuʼun li bankilal yajkoltaobba ajvalile netʼat yuʼun jteklum kʼalal jaʼo te oy ta tiʼ nae, vaʼun cham.

8 Li Eliseoe xi laj yalbe li ants ti la xchaʼkuxesbe skereme:+ «Totsan batel xchiʼuk avutsʼ avalal, bat naklan ta yan balumil ti bu stakʼ chavile, yuʼun li Jeovae laj yal ti chtal vukub jabil viʼnal+ liʼ ta jteklume». 2 Jaʼ yuʼun, tots batel li antse, jech la spas kʼuchaʼal albat yuʼun li yajtunel melel Diose. Lokʼ batel xchiʼuk yutsʼ yalal xchiʼuk vukub jabil te bat nakluk ta yosil jfilisteaetik.+

3 Kʼalal echʼ vukub jabile, li antse lokʼ batel li ta yosil jfilisteaetike, vaʼun bat skʼanbe parte ajvalil sventa sutesbat li sna xchiʼuk yosile. 4 Li ajvalile jaʼo yakal chchiʼin ta loʼil Gueasi ti jaʼ yajtunel li yaj-alkʼop melel Diose, xi laj yalbee: «Avokoluk, albun kaʼi skotol li kʼusitik labal sba spasoj li Eliseoe».+ 5 Kʼalal jaʼo yakal chalbe ajvalil ti kʼuxi la xchaʼkuxes anima+ li Eliseoe, jaʼo te kʼot li ants ti laj yichʼ chaʼkuxesbel skereme, yuʼun bat skʼanbe parte ajvalil sventa sutesbat li sna xchiʼuk yosile.+ Ta anil noʼox xi laj yal li Gueasie: «Kajval, jaʼ li ants leʼe xchiʼuk jaʼ li skerem ti chaʼkuxesbat yuʼun li Eliseoe». 6 Li ajvalile la sjakʼbe li antse, jech te lik chapbatuk skotol. Jaʼ yuʼun, li ajvalile xi laj yalbe jun bankilal j-abtel li ta spasob mantale: «Sutesbo skotol li kʼusitik jaʼ onoʼox yuʼune xchiʼuk kʼextabo skotol li kʼusitik lokʼ ta yosil ti jayib jabil lokʼ batele».

7 Kʼalal kʼot ta Damasko+ li Eliseoe, jaʼo ip li Ben-Adad+ ti jaʼ ajvalil ta Siriae. Jaʼ yuʼun, xi bat yalbeik li ajvalile: «Liʼ talem li yajtunel melel Diose».+ 8 Jaʼ yuʼun, li ajvalile xi laj yalbe li Asaele:+ «Batan, bat kʼelo li yajtunel melel Diose+ xchiʼuk ichʼbo batel smoton. Albo ti xi akʼo sjakʼbe li Jeovae: ‹¿Mi chipoxtaj to?›». 9 Li Asaele bat skʼel xchiʼuk laj yichʼ batel li matanale, jaʼ li kʼusitik lekik x-ayan ta Damaskoe. 40 ta kot kameyo li matanal laj yichʼ batele. Te kʼot ti bu oy li Eliseoe xchiʼuk xi laj yalbee: «Li anichʼon Ben-Adad ti jaʼ ajvalil ta Siriae xi stakojbot tal mantale: ‹¿Mi chipoxtaj to?›». 10 Xi takʼbat yuʼun li Eliseoe: «Xi xbat avalbee: ‹Chapoxtaj to›, pe li Jeovae laj yakʼbun jnaʼ ti ta onoʼox xchame».+ 11 Li Eliseoe te skʼelojbe-o kom sat li Asaele, jech te kʼexav yuʼun. Vaʼun, te lik okʼuk li yajtunel melel Diose. 12 Xi laj yal li Asaele: «¿Kʼu yuʼun ch-okʼ li kajvale?». Xi takʼbate: «Yuʼun jnaʼoj ti ep chavakʼbe svokol li jteklum Israele.+ Chlik achikʼ ti butik joyajtik ta muroe xchiʼuk chlik amil ta espada li viniketik ti lek xtojobik ta paskʼope, jech xtok, chamilbe li yalab xnichʼnabike xchiʼuk chlik ajatbe xchʼut li antsetik ti xchiʼuk yolike».+ 13 Xi la stakʼ li Asaele: «¿Kʼuxi xa noʼox tspas jech li avajtunel ti xkoʼolaj noʼox ta jkot tsʼiʼe?». Pe xi laj yal li Eliseoe: «Li Jeovae laj yakʼbun jnaʼ ti voʼot cha-och ta ajvalil ta Siriae».+

14 Vaʼun, laj yikta komel li Eliseoe, sut batel ti bu oy li yajvale. Xi jakʼbate: «¿Kʼusi laj yalbot li Eliseoe?». Xi la stakʼe: «Laj yalbun ti chapoxtaje».+ 15 Ta yokʼomal li Asaele la stsʼaj ta voʼ jlik chij,* laje bat smakbe-o sat li yajvale jaʼ to ti kʼuxi cham yuʼune.+ Vaʼun, li Asaele jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil.+

16 Kʼalal voʼob xa ox jabil yochel ta ajvalil li Jeoram+ ti jaʼ xnichʼon li Akab ti jaʼ ajvalil ta Israele xchiʼuk kʼalal jaʼo ch-ajvalilaj ta Juda li Jeosafate, jaʼo och ta ajvalil li Jeoram+ ti jaʼ xnichʼon li Jeosafat ti jaʼ ajvalil ta Judae. 17 32 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalile, vaxakib jabil ajvalilaj ta Jerusalen. 18 Jaʼ la xchanbe stalelal li ajvaliletik ta Israel+ jech kʼuchaʼal la spas li yutsʼ yalal Akabe,+ yuʼun li Jeorame jaʼ yikʼojbe stseb li Akabe;+ jaʼ yuʼun jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeovae.+ 19 Pe li Jeovae muʼyuk skʼan xakʼbe svokol li Judae, yuʼun yalojbe ta jamal David+ ti ch-ajvalilaj-o junuk snitilulale+ xchiʼuk ti ch-ajvalilaj-o li snitilulal xnichʼnabtake.

20 Kʼalal jaʼo tikʼil ta ajvalile, la stoy sba ta stojolal Juda li Edome+ xchiʼuk la svaʼanik jun ajvalil sventa xventainatik.+ 21 Jaʼ yuʼun, li Jeorame laj yikʼ batel skotol li skaretae, la xtuchʼ jelavel li Saire. Vaʼun, tots ta akʼobaltik sventa stsak ta kʼop li j-edometike, yuʼun jaʼo te tal joyobtaatuk xchiʼuk li yajkomandantetak ti jaʼ tsbeiltasik li karetaetike, jech la stsal; li soltaroetike jatav batel ta skarpanaik. 22 Pe li Edome jech-o la stoy sba ta stojolal Juda kʼalal to avie. Li Libna+ eke la stoy sba li vaʼ kʼakʼale.

23 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Jeorame, skotol li kʼusitik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Judae? 24 Li Jeorame bat xkux xchiʼuk li smoltotake, te laj yichʼ mukel xchiʼuk smoltotak li ta Steklumal Davide.+ Vaʼun, jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Okosias sbie.+

25 Kʼalal 12 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Jeoram ti jaʼ xnichʼon li Akab ti jaʼ ajvalil ta Israele, jaʼo och ta ajvalil li Okosias ti jaʼ xnichʼon li Jeoram ti jaʼ ajvalil ta Judae.+ 26 22 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil li Okosiase, jun jabil ajvalilaj ta Jerusalen. Li smeʼe Atalia+ sbi, jaʼ smom* li ajvalil Omri+ ta Israele. 27 Li Okosiase jaʼ la xchanbe-o stalelal li yutsʼ yalal Akabe+ xchiʼuk jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeova jech kʼuchaʼal la spas li yutsʼ yalal Akabe, yuʼun li stote laj yikʼ jun ants ti jaʼ yutsʼ yalal li Akabe.+ 28 Li Okosiase bat xchiʼin li Jeoram xnichʼon Akab sventa xbat stsakik ta kʼop ta Ramot-Galaad+ li ajvalil Asael ta Siriae, pe li jsiriaetike la syayijesik li Jeorame.+ 29 Li ajvalil Jeorame sut batel ta Jesreel+ sventa xlekub ta skoj ti yayijesat yuʼun jsiriaetik kʼalal ay stsak ta kʼop ta Rama li ajvalil Asael ta Siriae.+ Li Okosias xnichʼon Jeoram ti jaʼ ajvalil ta Judae yal batel ta Jesreel sventa xbat skʼel li Jeoram ti jaʼ xnichʼon Akabe, yuʼun laj yichʼ yayijesel.*

9 Li j-alkʼop Eliseoe la stak ta ikʼel jun j-alkʼop,* xi laj yalbee: «Chuko lek ta achukbenal* li akʼuʼ apokʼe xchiʼuk tsako batel ta anil li aseite te oy ta yavile, batan ta Ramot-Galaad.+ 2 Mi lakʼote, jaʼ xkʼot asaʼ li Jeu+ xnichʼon Jeosafate ti jaʼ smom Nimsie; ikʼo batel ta junuk kuarto ti ta yutil to tajek oye, jaʼ te komuk li yermanotake. 3 Vaʼun, tsako li aseitee, malbo ta sjol xchiʼuk xi xavale: ‹Xi chal li Jeovae: «Voʼot ta jtʼujot sventa xa-och ta ajvalil ta Israel»›.+ Mi laje, jamo li tiʼ nae, jatavan lokʼel ta anil».

4 Jaʼ yuʼun, li yajtunel j-alkʼope bat ta Ramot-Galaad. 5 Kʼalal kʼote, te chotajtik la sta li bankilal soltaroetike. Xi kʼot yale: «Bankilal, kichʼojbot tal mantal». Xi la stakʼ li Jeue: «¿Buchʼu junukal kuʼunkutik?». Xi takʼbate: «Voʼot, bankilal». 6 Tots li Jeue xchiʼuk och batel ta yut na; vaʼun li jtunel ti takbil batele la smalbe ta sjol Jeu li aseitee xchiʼuk xi laj yalbee: «Xi chal li Jeovae, li Dios yuʼun Israele: ‹Voʼot ta jtʼujot yoʼ xaventainbe li steklumal Jeovae, jaʼ li Israele.+ 7 Skʼan xamilbe li yutsʼ yalal Akab ti jaʼ avajvale, jech ta jpakbe skʼoplal li xchʼichʼel kajtuneltak ti jaʼik li j-alkʼopetike xchiʼuk li xchʼichʼel yajtuneltak Jeova ti milatik yuʼun li Jesabele.+ 8 Chchʼay stsʼunbal skotol li yutsʼ yalal Akabe; ta jlajesbe skʼoplal skotol li viniketik* ta yutsʼ yalal Akabe, kapal ta jlajesbe skʼoplal li buchʼu mu snaʼ spak skʼoplalik xchiʼuk ti kʼunibemik xa li ta Israele.+ 9 Li yutsʼ yalal Akabe jaʼ jech ta jpasbe kʼuchaʼal li yutsʼ yalal Jeroboan+ ti jaʼ xnichʼon Nebate xchiʼuk jech kʼuchaʼal la jpasbe Baasa+ ti jaʼ xnichʼon Aiyae. 10 Yan li Jesabele te chlaj ta tiʼel ta tsʼiʼetik li ta jsep osil ta Jesreele,+ muʼyuk buchʼu chmukat›». Laje, la sjam li tiʼ nae xchiʼuk jatav batel.+

11 Kʼalal sut talel li Jeu ti bu oy li yajtuneltak yajvale, xi jakʼbate: «¿Kʼusi laj yalbot un? ¿Kʼusi ay yalbot li mu chuvaj vinike?». Xi la stakʼe: «Xanaʼik xa onoʼox kʼu yelan li vinik leʼe xchiʼuk ti kʼu yelan chkʼopoje». 12 Pe xi laj yalike: «¡Mu jnaʼkutik! Jaʼ lek albunkutik, avokoluk». Vaʼun, xi laj yale: «Jech laj yalbun xchiʼuk xi to laj yalbun xtoke: ‹Xi chal li Jeovae: «Voʼot ta jtʼujot sventa xa-och ta ajvalil ta Israel»›».+ 13 Kʼalal jech laj yaʼiike, ta anil noʼox la stsak skʼuʼ spokʼik xchiʼuk te la skʼiik ta sba tekʼobal sventa te x-echʼ li Jeue,+ laje la sjupanik kachu xchiʼuk xi laj yalike: «¡Och xa ta ajvalil li Jeue!».+ 14 Vaʼun, li Jeu+ xnichʼon Jeosafat xchiʼuk ti jaʼ smom Nimsie la snop kʼu yelan tsmil li Jeorame.

Li Jeoram xchiʼuk skotol li Israel ti te oyik ta Ramot-Galaade+ yichʼoj xa onoʼox spʼijilik mi xtal tsakatikuk ta kʼop yuʼun li ajvalil Asael+ ta Siriae. 15 Ta tsʼakale, li ajvalil Jeorame sut batel ta Jesreel+ sventa xlekub ta skoj ti yayijesat yuʼun jsiriaetik kʼalal ay stsak ta kʼop li ajvalil Asael ta Siriae.+

Xi laj yal li Jeue: «Mi jech avoʼontonike, kʼelik me lek ti muʼyuk buchʼu xbat yal ta Jesreel li kʼusi ta jpastike». 16 Li Jeue muy ta skareta sventa xbat ta Jesreel, yuʼun jaʼ te oy li Jeorame, te puchʼul ta skoj ti yayijeme. Li Okosias ti jaʼ ajvalil ta Judae jaʼo batem skʼel li Jeorame. 17 Kʼalal jaʼo te oy ta tayal kʼelob osil ta Jesreel li jkʼel-osil ta toyole, laj yil ti te xa xlametik* tal sviniktak li Jeue. Xi laj yal ta anile: «Leʼ xlametik tal viniketik ta bee». Xi la stakʼ li Jeorame: «Tako batel xchiʼuk skaʼ junuk soltaro sventa xbat snup ta be, xi akʼo sjakʼbee: ‹¿Mi maʼuk me saʼkʼop tal apasik?›». 18 Jaʼ yuʼun, bat li soltaroe, xi kʼot yale: «Xi chal li ajvalile: ‹¿Mi maʼuk me saʼkʼop tal apasik?›». Xi la stakʼ li Jeue: «¿Kʼusi aventa-o? ¡Jaʼ lek tsʼakliun talel!».

Li jkʼel-osil ta toyole xi laj yale: «Li j-almantale laj xa snup ta be, pe mu xkil mi tsut tal». 19 Jaʼ yuʼun, la stak batel yan jkajlej ta kaʼ, xi kʼot yal eke: «Xi chal li ajvalile: ‹¿Mi maʼuk me saʼkʼop tal apasik?›». Xi la stakʼ li Jeue: «¿Kʼusi aventa-o? ¡Jaʼ lek tsʼakliun talel!».

20 Li jkʼel-osil ta toyole xi laj yale: «Li j-almantale laj xa snup ta be, pe mu xkil mi tsut tal. Li buchʼu tstij tal skaretae xkoʼolaj kʼuchaʼal tstij skareta Jeu ti jaʼ smom* Nimsie, yuʼun chuvaj tajek ti kʼu yelan tstij talel skaretae». 21 Xi laj yal li Jeorame: «¡Chapano li jkaretae!». Jaʼ yuʼun, la xchapanbeik li skareta sventa paskʼope. Vaʼun, li ajvalil Jeoram ta Israel xchiʼuk li ajvalil Okosias+ ta Judae kaji batel ta jujukot skaretaik sventa paskʼop sventa xbat snupik ta be li Jeue. Te la snupik ta yosil Nabot+ ti likem ta Jesreele.

22 Kʼalal laj yil Jeu li Jeorame, xi laj yal ta anile: «¿Mi maʼuk me saʼkʼop tal apas, Jeu?». Xi la stakʼe: «¿Kʼuxi xa noʼox mu xtal jsaʼ kʼop ti jech-o yakal chmulivaj* li Jesabel+ ti jaʼ ameʼe xchiʼuk ti jech-o chakʼ chamele?».+ 23 Li Jeorame la sjoypʼin sutel skareta ta anil sventa xjatav batel xchiʼuk xi laj yalbe li Okosiase: «¡Lijlaj ta loʼlael, Okosias!». 24 Li Jeue la stsak s-arko sventa stʼilesbe batel flecha li Jeorame, tsʼapal kʼot ta spat xchiʼuk toj lokʼel to kʼot ta stiʼ yoʼonton yuʼun, jech te noʼox lom ta yut skareta sventa paskʼop. 25 Vaʼun, li Jeue xi laj yalbe li Bidkar ti jaʼ bankilal yajkoltaobbae: «Lokʼeso, te xbat ajip li ta yosil Nabot ti likem ta Jesreele.+ Vuleso ta ajol ti xi onoʼox laj yal Jeova+ li kʼusi chkʼot ta stojolal kʼalal jaʼo te ta jbeiltas batel jkaʼtik ta spat Akab ti jaʼ stote: 26 ‹Xi chal li Jeovae: «Jamal chkal ti te chkakʼ atoj+ li ta jsep osil liʼe ta skoj ti liʼ laj kilbe volje xchʼichʼel li Nabot+ xchiʼuk xchʼichʼel li xnichʼnabtake», xi chal li Jeovae›. Jaʼ yuʼun, lokʼeso, te xajip li ta jsep osile, yuʼun jech onoʼox yaloj li Jeovae».+

27 Li ajvalil Okosias+ ta Judae laj yil li kʼusi yakal chkʼot ta pasele, jaʼ yuʼun jatav batel, jaʼ la stambe batel sbelel ti bu tsʼunbil ep nichimetike. (Ta tsʼakal li Jeue la snuts batel xchiʼuk xi laj yale: «¡Milik ek!». Jaʼ yuʼun, la syayijesik kʼalal kajal batel ta skareta sventa xjatav batel ta sbelel Gur ti nopol xil Ibleame.+ Kʼot kʼalal to ta Meguido, pe te xakʼot chamuk. 28 Jaʼ yuʼun, li yajtuneltake la xkuchik batel ta kareta ta Jerusalen, te la smukik ta smukinal ta Steklumal David+ ti bu mukul li smoltotake. 29 11 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Jeoram xnichʼon Akab kʼalal jaʼo och ta ajvalil ta Juda li Okosiase).+

30 Li Jesabele+ laj yaʼi ti kʼot ta Jesreel+ li Jeue. Jaʼ yuʼun, la sbon ta ikʼal pintura* li stiʼiltak sate xchiʼuk la xpechʼ lek sjol, vaʼun la skʼel yalel ta ventana. 31 Kʼalal jaʼo och batel ta stiʼ jteklum li Jeue, xi laj yal li Jesabele: «¿Mi yuʼun lek kʼusi kʼot ta stojolal avaloj li Simri ti la smil li yajvale?».+ 32 Kʼalal la skʼel muyel ta ventanae, xi laj yale: «¿Buchʼu ti koʼol koʼonton jchiʼuke? ¿Buchʼu?».+ Te van chaʼvoʼ o oxvoʼ bankilaletik ta pasob mantal la skʼelik yalel li Jeue. 33 Xi albatike: «¡Jipik yalel!». Jaʼ yuʼun, la sjipik yalel. Li xchʼichʼele chʼitajtik to kʼot ta pakʼbal na* xchiʼuk ta sba li kaʼetike, vaʼun li Jeue la xpechʼ komel ta tekʼel ta skaʼ. 34 Ta tsʼakale, och veʼuk xchiʼuk uchʼbolaj. Vaʼun, xi laj yale: «Avokolikuk, bat mukik li chopol ants leʼe, yuʼun jaʼ stseb ajvalil».+ 35 Kʼalal batike, kʼajomal xa noʼox te la stabeik li sbakil sjole, li yakantake xchiʼuk li skʼobtake.+ 36 Vaʼun, kʼalal vul yalik li kʼusi kʼot ta pasele, xi albatike: «Jaʼ kʼot ta pasel li kʼusi yaloj onoʼox Jeova+ ta stojolal li yajtunel ti jaʼ li Elias likem ta Tisbee, yuʼun xi laj yale: ‹Li sbekʼtal Jesabele te chlaj ta tiʼel ta tsʼiʼetik li ta jsep osil ta Jesreele.+ 37 Li sbekʼtal Jesabele chkʼot kʼuchaʼal ikʼobal* li ta jsep osil ta Jesreele sventa mu xiuk xalike: «Leʼe jaʼ Jesabel»›».

10 Li Akabe+ oy 70 ta voʼ xnichʼnab li ta Samariae. Li Jeue la stsʼibabe batel karta li bankilaletik ta Jesreele, li moletike+ xchiʼuk li buchʼutik chchabibeik xnichʼnabtak Akab* ti te oyik ta Samariae, xi laj yalanbe batele: 2 «Te achiʼukik li xnichʼnabtak avajvalike, li karetaetik sventa paskʼope xchiʼuk li kaʼetike, te oyoxuk ta jun jteklum ti joyol ta muroe xchiʼuk oy avuʼunik abtejebaletik sventa paskʼop, jaʼ yuʼun, mi kʼot ta akʼobik li karta liʼe, 3 tʼujbeik junuk xnichʼon avajvalik ti mas lek xchiʼuk ti mas lek xtojob* chavilike sventa jaʼ xatikʼik ta ajvalil ta xkʼexol li stote. Vaʼun, pakbeik skʼoplal li yutsʼ yalal avajvalike».

4 Pe xiʼik tajek, jaʼ yuʼun xi laj yalike: «¡Kʼelavilik! Mi chaʼvoʼ to ajvalil mukʼ xuʼ yuʼunik skontrainele,+ ¿mi yuʼun voʼotik xa xuʼ kuʼuntik stsalel?». 5 Jaʼ yuʼun, li buchʼu sventainoj li pasob mantale,* li itsʼinal ajvalil ta jteklume, li moletike xchiʼuk li jchabivanejetike xi la stakbeik batel mantal li Jeue: «Avajtunelunkutik xchiʼuk ta jpaskutik skotol li kʼusi chavalbunkutike. Muʼyuk buchʼu ta jvaʼankutik ta ajvalil. Pasbunkutik li kʼusi lek chavile».

6 Jech oxal, xi la stsʼiba batel yan kartae: «Mi kajtuneloxuke chaʼa xchiʼuk mi jpʼel avoʼontonik chachʼunik li kʼusi chkale, ichʼbeikun talel li sjol xnichʼnabtak avajvalike, xtal avakʼbeikun ta Jesreel okʼom jech ora kʼuchaʼal liʼe».

Li 70 ta voʼ xnichʼnabtak ajvalile te xchiʼukik li viniketik ti lek ichʼbilik ta mukʼ te ta jteklum ti jaʼ tstsʼitesatike. 7 Kʼalal kʼot ta skʼobik li kartae, ta anil noʼox la stsakik li xnichʼnabtak ajvalile, la xtuchʼbeik sjol li 70 ta voʼ viniketike.+ La stikʼik ta mochetik, laje la stakbeik batel Jeu ta Jesreel. 8 Och batel li j-almantale xchiʼuk xi laj yale: «Laj xa yichʼbeik talel sjol li xnichʼnabtak ajvalile». Xi albate: «Ta chaʼtsop xabusanik li ta yochebal stiʼ jteklume, te xaviktaik jaʼ to mi sakub ta yokʼomale». 9 Kʼalal lik ta sob yokʼomale, te vaʼi ta yeloval li jteklume xchiʼuk xi laj yale: «Muʼyuk amulik li voʼoxuke.* Ta melel, voʼon la jnop la jmil li kajvale,+ pe ¿buchʼu la smil li yantik liʼe? 10 Teuk me ta ajolik ti mu xchʼay ta be li kʼusi chal Jeovae, persa chkʼot ta pasel li kʼusi yaloj Jeova+ ta stojolal li yutsʼ yalal Akabe. Li Jeovae laj xa spas li kʼusi laj yalbe li yajtunel ti jaʼ li Eliase».+ 11 Jech xtok, li Jeue la smilbe skotol li yutsʼ yalal Akab ti te to oyik ta Jesreele, la smilbe xtok li sviniktak ti lek ichʼbilik ta mukʼ yuʼune, li yamigotake xchiʼuk li yajpaletake,+ mu xa junuk buchʼu kuxul laj yiktabe.+

12 Laje, bat ta Samaria. Te ta bee te oy snail ti bu tslokʼbe stsotsil xchijik li jchabichijetike. 13 Li Jeue te la snupbe ta be xchiʼiltak ta vokʼel li ajvalil Okosias+ ta Judae, xi la sjakʼanbee: «¿Buchʼuoxuk?». Xi takʼbate: «Jaʼ jchiʼilkutik ta vokʼel li Okosiase, yuʼun chbat jkʼelkutik mi lek oyik li xnichʼnabtak ajvalile xchiʼuk li yalabtak jyayakutike». 14 Xi laj yal ta anil li Jeue: «¡Tsakik skotolik!». Jech la stsakik xchiʼuk te la smilik skotol ta stsʼel sposoal li na ti bu tslokʼbeik stsotsil chije, jaʼ 42 ta voʼ viniketik. Mi junuk kuxul laj yiktaik.+

15 Kʼalal lik stam batel sbe li Jeue, te tal nupatuk ta be yuʼun li Jeonadab+ xnichʼon Rekabe,+ xi laj yalbe kʼalal laj xa ox yakʼbe bendisione: «¿Mi tukʼ avoʼonton ta jtojolal jech kʼuchaʼal tukʼ koʼonton ta atojolale?».

Xi takʼav li Jeonadabe: «Jech».

Xi laj yale: «Mi jeche chaʼa, akʼbun tal li akʼobe».

Jaʼ yuʼun, laj yakʼ li skʼobe, vaʼun li Jeue la snitbe skʼob sventa xmuy li ta skaretae. 16 Xi laj yalbee: «Chiʼinun batel sventa xavakʼ venta ti mu stsʼik kuʼun ti maʼuk xa chichʼik ta mukʼ li Jeovae».+ Jaʼ yuʼun, laj yakʼik muyuk li ta skareta sventa paskʼope. 17 Kʼot ta Samaria li Jeue, vaʼun la smilbe skotol li yutsʼ yalal Akab ti te to oyik ta Samariae.+ Taje jech onoʼox yaloj Jeova ta stojolal li yajtunel ti jaʼ li Eliase.+

18 Jech xtok, li Jeue la stsob skotol li krixchanoetike xchiʼuk xi laj yale: «Li Akabe jutuk noʼox laj yichʼ ta mukʼ li Baale,+ yan li Jeue mas to chichʼ ta mukʼ. 19 Jaʼ yuʼun, tsobbeikun talel skotol li yaj-alkʼoptak Baale,+ skotol li buchʼutik chichʼik ta mukʼe xchiʼuk skotol li yajpaletake.+ Kʼelik me lek ti xtal skotolike, yuʼun ta jmilbe ep smoton li Baale. Li buchʼu muʼyuk chtale chichʼ milel». Pe li Jeue manya sjol, yuʼun jaʼ noʼox oy ta yoʼonton tsmil li buchʼutik chichʼik ta mukʼ Baale.

20 Xi to laj yal li Jeue: «Skʼan xavalik ti oy jun tsobajel ti tsots skʼoplal sventa li Baale». Jaʼ yuʼun, laj yalik batel. 21 Ta tsʼakal li Jeue la stak batel mantal ta sjunul Israel, vaʼun kʼotik skotol li buchʼutik chichʼik ta mukʼ Baale. Mi junuk buchʼu kom. Ochik batel ta sna* li Baale,+ solel noj tajek kom. 22 Xi laj yalbe li buchʼu chchabi li skʼejobil* kʼuʼil pokʼile: «Ichʼbo talel skʼuʼ spokʼ li buchʼutik chichʼik ta mukʼ Baale». Jaʼ yuʼun, laj yichʼbe talel li skʼuʼ spokʼike. 23 Vaʼun, li Jeu xchiʼuk li Jeonadab+ ti jaʼ xnichʼon Rekabe ochik batel ta sna li Baale. Xi laj yalbe li buchʼutik chichʼik ta mukʼ Baale: «Kʼelik lek mi muʼyuk liʼ kapal li buchʼutik chichʼik ta mukʼ Jeovae, yuʼun jaʼ noʼox skʼan liʼ oyikuk li buchʼutik chichʼik ta mukʼ Baale». 24 Vaʼun, ochik batel sventa xakʼik li milbil matanal xchiʼuk li chikʼbil matanale. Li Jeue la svaʼan komel ta pana* 80 ta voʼ sviniktak ti xi laj yalbe komele: «Mi jatav avuʼunik junuk li viniketik ti chkakʼboxuk ta akʼobike, voʼoxuk chavichʼik milel un bi».

25 Kʼalal naka noʼox laj yoʼonton Jeu ta yakʼel li chikʼbil matanale, xi laj yalbe li jchabivanejetik* xchiʼuk li bankilal jkoltavanejetike: «¡Och milik! ¡Mu me xjatav avuʼunik junuk!».+ Jaʼ yuʼun, li jchabivanejetik xchiʼuk li bankilal jkoltavanejetike och smilik ta espada xchiʼuk la sjipik lokʼel, ochik batel kʼalal to ta yut ti bu chʼul li ta sna Baale. 26 Laje, la slokʼesik li chʼul vaʼanbil tonetik+ te ta sna Baale xchiʼuk ta jujuntik la xchikʼik.+ 27 La slilinik li chʼul vaʼanbil ton+ yuʼun Baale xchiʼuk li sna Baale,+ pas ta letrina yuʼunik xchiʼuk jech-o kʼalal to avie.

28 Li Jeue jaʼ jech la slajesbe skʼoplal li Baal ta Israele. 29 Akʼo mi jech, li Jeue muʼyuk laj yikta sba spasel li mulil ti la spas Jeroboan xnichʼon Nebat ti jaʼ la sta-o smul yuʼun li Israele, yuʼun li Israele jaʼ laj yichʼ ta mukʼ li chʼiom tot vakax pasbil ta oro ti te oy ta Betel xchiʼuk ta Dane.+ 30 Jaʼ yuʼun, li Jeovae xi laj yalbe li Jeue: «Jaʼ la apas li kʼusi leke xchiʼuk jaʼ la apas li kʼusi tukʼ chkil ta jsate, yuʼun jech la apasbe yutsʼ yalal Akab+ li kʼusi oy ta koʼontone. Jaʼ yuʼun, ch-ochik ta ajvalil ta Israel kʼalal to ta xchankʼolal li anichʼnabtake».+ 31 Pe li Jeue muʼyuk la xchʼun ta sjunul yoʼonton li Smantal Jeova ti jaʼ Dios yuʼun Israele.+ Jaʼ la spas-o li mulil la spas Jeroboan ti jaʼ la sta-o smul yuʼun li Israele.+

32 Li vaʼ kʼakʼale, li Jeovae laj yakʼ kʼotuk ta pasel ti ta kʼunkʼun chichʼik chukel batel li Israele. Li Asaele jech-o la stsak ta kʼop li Israel ta sjunul li yosilalike,+ 33 ti chlik ta Jordan ta stukʼil slokʼeb kʼakʼale, jaʼ skotol li yosilal Galaade —jaʼ li yosil jgadetik, jrubenetik xchiʼuk jmanasesetike—+ ti chlik ta Aroer ti te xkom ta stsʼel stenlejaltik Arnon* kʼalal to ta Galaad xchiʼuk Basane.+

34 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Jeue, skotol li kʼusitik la spase xchiʼuk li kʼusitik mukʼtik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele? 35 Vaʼun, li Jeue bat xkux xchiʼuk li smoltotake, te laj yichʼ mukel ta Samaria; jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Jeoakas+ sbie. 36 Li Jeue te ajvalilaj ta Samaria, 28 jabil la sventain li Israele.

11 Li Atalia+ ti jaʼ smeʼ li Okosiase laj yakʼ venta ti chamem xa li skereme,+ jaʼ yuʼun lik xchapan sba sventa xchʼaybe stsʼunbal li buchʼutik skʼoplal chkʼotik ta ajvalile.+ 2 Pe li Jeoseba ti jaʼ stseb li ajvalil Jeorame xchiʼuk ti jaʼ xchiʼil ta vokʼel li Okosiase ta mukul laj yikʼ lokʼel li Jeoas+ ti jaʼ xnichʼon Okosiase sventa mu teuk kapal xichʼ milel xchiʼuk li yan xnichʼnabtak ajvalile. Te jmoj la snakʼ* ta jun kuarto xchiʼuk li buchʼu tstsʼitesat li Jeoase. Jech vuʼ yuʼunik snakʼel, jaʼ yuʼun muʼyuk xmilat yuʼun li Ataliae. 3 Kʼalal jaʼo yakal ch-ajvalilaj ta jteklum li Ataliae, li Jeoase vakib jabil te nakʼal* kom li ta sna Jeovae, te xchiʼuk li buchʼu tsʼitesate.

4 Li ta svukubal jabile, li Jeoiadae la stak ta ikʼel li bankilaletik ti sbainojik sien yajchabivanej ajvalile xchiʼuk li bankilaletik ti sbainojik sien jchabina yuʼun ajvalile.*+ Laj yalanbe batel ti akʼo te tal kʼelatuk li ta sna Jeovae. Te la spas trato xchiʼuk li bankilaletike xchiʼuk laj yalbe ti akʼo yakʼ yeik te ta sna Jeova ti chkʼot ta pasel yuʼunik li tratoe. Vaʼun, laj yakʼbe yojtikinik li xnichʼon ajvalile.+ 5 Xi laj yalanbe mantale: «Xi skʼan xapasike: chʼako abaik ta oxvokʼ. Li jvokʼe chchabivanik ta savado, skʼan vikʼiluk lek satik ta xchabibel li sna* ajvalile.+ 6 Li xchaʼvokʼale jaʼ chchabiik li ochebal ti Snakleb sbie. Li yoxvokʼale jaʼ chchabiik li tiʼ na ti te oy ta spatik li buchʼutik chchabibeik sna ajvalile. Chajelulan abaik ta xchabiel li nae. 7 Li chaʼvokʼoxuk ti chakuxik ta alel ta savadoe skʼan vikʼiluk lek asatik ta xchabibel li sna Jeovae sventa xachabiik li ajvalile. 8 Skʼan xajoyobtaik lek li ajvalile xchiʼuk teuk atsakoj avabtejebik. Li buchʼu tskʼan tstikʼ sba ochel ti bu acholoj abaike skʼan xamilik. Skʼan xachabiik ti buyuk noʼox chbat* li ajvalile».

9 Li bankilaletik ti sbainojik sien viniketike+ jech tajek la spasik kʼuchaʼal albatik yuʼun li pale Jeoiadae. Jaʼ yuʼun, ta jujuntal laj yikʼ batel li svinikik ti chchabivanik ta savadoe xchiʼuk li buchʼutik chkuxik ta savadoe, te batik ti bu oy li pale Jeoiadae.+ 10 Vaʼun, li bankilaletik ti sbainojik sien viniketike akʼbatik yuʼun pale Jeoiada li lansaetik xchiʼuk set-set eskudoetik* ti te kʼejel* ta sna Jeova ti jaʼ toʼox yuʼun li ajvalil Davide. 11 Li buchʼutik chchabibeik sna ajvalile+ te batik ti bu albatike, stsakoj yabtejebik. Te la svaʼan sbaik ta yeloval li nae, te lik xchol sbaik ta batsʼikʼob kʼalal ta tsʼetkʼob.* Jlome te laj yakʼ sbaik ti bu oy li skajleb matanale+ xchiʼuk li jlome te laj yakʼ sbaik ta stsʼel li nae, jech la sjoyobtaik li ajvalile. 12 Vaʼun, li Jeoiadae laj yikʼ talel li xnichʼon ajvalile,+ la xojbe ta sjol li koronae xchiʼuk laj yakʼbe* li balbalvun ti bu tsʼibabil li Mantale,+ jech la stikʼik ta ajvalil. Lik xtʼax skʼobik xchiʼuk xi laj yalike: «¡Jaluk xkuxi li ajvalile!».+

13 Kʼalal laj yaʼi Atalia ti ch-anilaj batel li krixchanoetike, bat ta anil ta sna Jeova+ ti bu oy li krixchanoetike. 14 Laj yil ti te vaʼal ta stsʼel oy li ajvalile jech onoʼox kʼuchaʼal nopem xaʼi tspasike.+ Li bankilaletik xchiʼuk li jupanej okʼesetike+ te vaʼal xchiʼukik li ajvalile, xmuyubaj tajek tsjupan yokʼesik skotol li krixchanoetike. Vaʼun, li Ataliae la sliʼ ta jatel skʼuʼ spokʼ xchiʼuk xi tsots laj yale: «¡J-akʼvanejetik ta kʼabal! ¡J-akʼvanejetik ta kʼabal!». 15 Li pale Jeoiadae xi laj yalbe mantal li bankilaletik ti sbainojik sien viniketike,+ jaʼ xkaltik, li buchʼutik sbainojik soltaroetike: «¡Lokʼesik batel ti bu acholoj abaike, mi oy buchʼu tstsʼakli batele milik ta espada!». Yuʼun li palee xi xa onoʼox yaloje: «Mu teuk xamilik ta sna Jeova». 16 Jaʼ yuʼun, la stsakik batel, kʼalal kʼot ta sna* ajvalil+ ti bu ch-och li kaʼetike, te la smilik.

17 Li Jeoiadae koltavan sventa spasik trato li Jeova xchiʼuk li ajvalile xchiʼuk li jteklume,+ ti jaʼikuk-o steklumal li Jeovae, jech xtok, koltavan sventa x-ochik ta trato li ajvalil xchiʼuk li jteklume.+ 18 Laje, talik ta sna* Baal skotol li krixchanoetik ta jteklume, la sjinesbeik li skajlebtak smotone,+ la slilinik ta j-echʼel li slokʼoltak Baale+ xchiʼuk te la smilik ta yeloval skajlebtak matanal li Matan ti jaʼ yajpale Baale.+

Li pale Jeoiadae oy buchʼutik la svaʼan sventa sbainik li sna Jeovae.+ 19 Jech xtok, la stsob li bankilaletik ti sbainojik sien viniketike,+ li yajchabivanejtak ajvalile, li buchʼutik chchabibeik sna ajvalile+ xchiʼuk skotol li krixchanoetik ta jteklume sventa xchabiik batel ti kʼalal chlokʼ batel ta sna Jeova li ajvalile. Kʼotik ta sna* li ajvalile, te ochik ti bu oy li buchʼutik chchabibeik sna ajvalile, vaʼun li Jeoase te choti li ta xchotleb ajvaliletike.+ 20 Jaʼ yuʼun, skotol li krixchanoetike xmuyubajik tajek xchiʼuk jun xa yoʼonton nakiik, yuʼun la smilik ta espada li Ataliae, te la smilik ta stsʼel sna ajvalil.

21 Vukub jabil toʼox yichʼoj li Jeoas+ kʼalal och ta ajvalile.+

12 Kʼalal vukub xa ox jabil yochel ta ajvalil li Jeue,+ jaʼo och ta ajvalil li Jeoase,+ 40 jabil ajvalilaj ta Jerusalen. Li smeʼe Sibia sbi, te likem ta Beer-Seba.+ 2 Ti kʼu sjalil chanubtasat yuʼun pale Jeoiada li Jeoase, jaʼ la spas li kʼusi tukʼ chil ta sat Jeovae. 3 Pe jaʼ muʼyuk laj yichʼ jinesel li tayal kʼopojebaletike,*+ jaʼ yuʼun li jteklume jech-o chakʼik milbil matanal ta tayal kʼopojebaletik xchiʼuk te chchikʼik matanal sventa xtometuk muyel xchʼailal* yuʼunik.

4 Li Jeoase xi laj yalbe li paleetike: «Tsobik skotol li takʼin ti te chakʼik ta sna Jeova ti jaʼ chkʼot kʼuchaʼal chʼul matanale,+ jaʼ li takʼin ti skʼan xakʼik ta jujuntale,+ li takʼin chakʼik kʼalal oy kʼusi chakʼ yeik spasele xchiʼuk skotol li takʼin ti kʼu yepal chlokʼ ta yoʼontonik chichʼik tal ta sna Jeovae.+ 5 Li paleetike tstsak komel stukik li takʼin chtal akʼbatikuke,* jaʼ tstunesik sventa xchaʼmeltsanik-o li nae, jaʼ tsmeltsanik ti butik sokeme».*+

6 Kʼalal 23 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Jeoase, li paleetike muʼyuk smeltsanojik-o ti butik sokem li nae.+ 7 Vaʼun, li ajvalil Jeoase la stak ta ikʼel li pale Jeoiadae+ xchiʼuk li yan paleetike, xi laj yalanbee: «¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk ameltsanojik-o li nae? Jaʼ lek mu xa xatsakik li takʼin chichʼik tale, jaʼ to xatsakik mi yuʼun chameltsanik li nae».+ 8 Jaʼ yuʼun, li paleetike lek laj yaʼiik ti muʼyuk xa tstsakik li takʼin chichʼ talel jteklume xchiʼuk ti muʼyuk xa tsbainik xchaʼmeltsanel li nae.

9 Vaʼun, li pale Jeoiadae la stsak jun kaxa+ xchiʼuk la sjombe li smake, ta tsʼakale te laj yakʼ ta stsʼel li skajleb matanale, te xkom ta batsʼikʼob kʼalal chij-och ta sna Jeovae. Li paleetik ti chchabiik tiʼ nae jaʼ te tstikʼik li takʼin ti chichʼik talel ta sna Jeova li krixchanoetike.+ 10 Kʼalal chilik ti ep xa tstsob sba takʼin li ta kaxae, li yajsekretario ajvalil xchiʼuk li mero bankilal palee chmuy stsobik* xchiʼuk chchapik li takʼin ti laj yichʼik talel ta sna Jeova li krixchanoetike.+ 11 Mi laj xa ox xchapik li takʼine, jaʼ chbat yakʼbeik li buchʼutik sbainojik skʼelel li abtelal ta sna Jeovae. Vaʼun, li buchʼutik sbainojik skʼelel li abtelale jaʼ xa chbat stojik li buchʼutik chabtelanik teʼe, li buchʼutik tsmeltsanbeik sna Jeovae,+ 12 li alvaniletike xchiʼuk li jtuchʼtonetike.* Laj yichʼik tal teʼetik xchiʼuk tonetik ti lek tuchʼbil sventa smeltsanik ti butik sokem ta sna Jeovae, jech xtok, li takʼine la stunesik sventa stojik kʼalal oy kʼusitik yan chtun ti kʼalal tsmeltsanik li nae.

13 Li takʼin laj yichʼik tal ta sna Jeovae muʼyuk kʼusi yan la stunesik-o, li platae muʼyuk la stunesik sventa spasik-o perol, stupʼobiltak mecha, mukʼta bochetik mi jaʼuk okʼesetik,+ li oro xchiʼuk platae muʼyuk la stunesik sventa spasik-o li kʼusitik chtun ta sna Jeovae.+ 14 Jaʼ noʼox chakʼbeik takʼin li j-abteletik sventa smeltsanbeik li sna Jeovae. 15 Muʼyuk tsjakʼbeik butik la stunesik takʼin li buchʼutik oy ta sbaik chakʼbeik takʼin li j-abteletike, yuʼun spatoj yoʼonton ta stojolalik.+ 16 Yan li takʼin ti jaʼ chkʼot kʼuchaʼal matanal sventa skʼanel perton+ xchiʼuk li takʼin ti jaʼ chkʼot kʼuchaʼal matanal sventa mulile muʼyuk chichʼ ichʼel batel ta sna Jeova; jaʼ yuʼunik li paleetike.+

17 Li vaʼ kʼakʼale, li Asael+ ti jaʼ ajvalil ta Siriae muy stsak ta kʼop li Gate+ xchiʼuk och ta skʼob, laje la snop chbat stsak ta kʼop* li Jerusalene.+ 18 Jech oxal, li ajvalil Jeoas ta Judae la stsob skotol li chʼul matanaletik ti xchʼultajesojik li smoltotak ti jaʼ li Jeosafat, Jeoram xchiʼuk Okosiase, li ajvaliletik ta Judae. Jech xtok, la stsob skotol li chʼul matanaletik yuʼune xchiʼuk skotol li oro ti te oy ta yavil kʼulejal ta sna Jeovae xchiʼuk li ta sna* ajvalile, jaʼ la stakbe batel li Asael ti jaʼ ajvalil ta Siriae.+ Jaʼ yuʼun, li Asaele laj yikta komel li Jerusalene.

19 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Jeoase, skotol li kʼusitik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Judae? 20 Pe li yajtuneltak Jeoase la snop skʼopik sventa xmilat,+ vaʼun te milat li ta Tsopajtik ton*+ ti te xkom ta sbelel Silae. 21 Li yajtuneltak ti milvanike jaʼik li Josakar yol Simeat xchiʼuk li Jeosabad skerem Somere.+ Te bat smukik ta Steklumal David ti bu mukajtik li smoltotake, laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Amasias sbie.+

13 Kʼalal 23 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Jeoas+ ti jaʼ xnichʼon li ajvalil Okosias+ ta Judae, jaʼo och ta ajvalil ta Israel ta Samaria li Jeoakas xnichʼon Jeue,+ 17 jabil ajvalilaj. 2 Jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeovae, muʼyuk laj yikta spasel li mulil la spas Jeroboan xnichʼon Nebat ti jaʼ la sta-o smul yuʼun li Israele.+ Muʼyuk laj yikta-o sba spasel. 3 Vaʼun, li Jeovae tsan skʼakʼal yoʼonton+ ta stojolal li Israele,+ jaʼ yuʼun ti kʼu sjalil kuxulike laj yakʼ ochikuk ta skʼob li ajvalil Asael+ ta Siriae xchiʼuk ta skʼob li Ben-Adad+ ti jaʼ xnichʼon Asaele.

4 Ta tsʼakal li Jeoakase lik skʼanbe vokol li Jeovae. Li Jeovae laj yaʼi li kʼusi albate, yuʼun laj yakʼ venta ti tsots ch-akʼbat svokolik yuʼun ajvalil ta Siria li Israele.+ 5 Jaʼ yuʼun, li Jeovae oy buchʼu la stak talel sventa skolta+ lokʼel ta skʼob Siria li Israele, vaʼun jun xa yoʼonton nakiik yan velta.* 6 (Pe muʼyuk laj yiktaik spasel li mulil la spas yutsʼ yalal Jeroboan ti jaʼ la sta-o smul yuʼunik li Israele.+ Jaʼ la spasik-o li mulile xchiʼuk te kom-o ta Samaria li chʼul postee).*+ 7 Li Jeoakase jaʼ xa noʼox kom 50 ta voʼ jkajlejetik ta kaʼ yuʼun, lajunkot skareta xchiʼuk lajunmil yajsoltarotak ti ta yakan chanavike, yuʼun li ajvalil ta Siriae la slajesbe skʼoplal li yantike,+ la xpechʼilan komel ta tekʼel jech kʼuchaʼal chpechʼilanik ta tekʼel pukuk* kʼalal yorail chikʼa strigoike.+

8 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Jeoakase, skotol li kʼusitik la spase xchiʼuk li kʼusitik mukʼtik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele? 9 Vaʼun, li Jeoakase bat xkux xchiʼuk li smoltotake xchiʼuk te la smukik ta Samaria;+ laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Jeoas sbie.

10 Kʼalal 37 jabil xa ox yochel ta ajvalil ta Juda li Jeoase,+ jaʼo och ta ajvalil ta Israel ta Samaria li Jeoas ti jaʼ xnichʼon Jeoakase, 16 jabil ajvalilaj. 11 Jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeovae, muʼyuk laj yikta spasel li mulil la spas Jeroboan xnichʼon Nebat ti jaʼ la sta-o smul yuʼun li Israele.+ Muʼyuk laj yikta-o sba ta spasel li mulile.

12 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Jeoase, skotol li kʼusitik la spase, li kʼusitik mukʼtik la spase xchiʼuk ti kʼutik yelan la stsak ta kʼop li ajvalil Amasias ta Judae,+ ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele? 13 Vaʼun, li Jeoase bat xkux xchiʼuk li smoltotake, laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li Jeroboane.*+ Li Jeoase te laj yichʼ mukel ta Samaria ti bu mukul li ajvaliletik ta Israele.+

14 Kʼalal tsakat ta chamel li Eliseo+ ti jaʼ kʼunkʼun xa te chcham-oe, jaʼo tal kʼelatuk yuʼun li ajvalil Jeoas ta Israele, la spatan sba ta sba li Eliseoe xchiʼuk xi x-okʼolet laj yale: «¡Kuni tot, kuni tot! ¡Kʼelavil li skareta Israel sventa paskʼope xchiʼuk li sviniktak ti kajajtik ta kaʼe!».+ 15 Xi albat yuʼun li Eliseoe: «Tsako junuk arko xchiʼuk jayibuk flecha». Jaʼ yuʼun, la stsak jun arko xchiʼuk la stsak jayibuk flecha. 16 Vaʼun, li Eliseoe xi laj yalbe li ajvalil ta Israele: «Tsako li arkoe». Jech la stsak li arkoe. Ta tsʼakal li Eliseoe la skajan skʼob ta sba skʼob li ajvalile. 17 Xi laj yal li Eliseoe: «Jamo li ventana ti skʼeloj batel slokʼeb kʼakʼale». Jaʼ yuʼun, la sjam li ventanae. Xi laj yal li Eliseoe: «¡Tʼileso batel li flechae!». Jaʼ yuʼun, la stʼiles batel li flechae. Vaʼun xi laj yal li Eliseoe: «¡Li flecha liʼe jaʼ skʼelobil ti chkuch yuʼun paskʼop li Jeovae, li flecha liʼe jaʼ skʼelobil ti chkuch avuʼun paskʼop ta stojolal li Siriae! Te chatsal ta Afek+ li Siriae jaʼ to ti kʼuxi xlaj skʼoplal avuʼune».

18 Xi to laj yal li Eliseoe: «Tsako li flechaetike». Vaʼun la stsak. Li Eliseoe xi laj yalbe li ajvalil ta Israele: «Majo-o li lumtike». Jaʼ yuʼun, oxib velta la smaj li lumtike, laje laj yikta sba ta smajel. 19 Li yajtunel melel Diose ilin ta stojolal li ajvalile, xi laj yalbee: «¡Jechuke, voʼob o vakib to velta la amaj li lumtike! Ti jechuk la apase, tstsal avuʼun ta j-echʼel jechuk li Siriae, pe leʼ une oxib noʼox velta chatsal li Siriae».+

20 Laje, cham li Eliseoe xchiʼuk laj yichʼ mukel. Li jtsop j-elekʼetik ta Moabe+ lik ochikuk ta jteklum li ta slikebaltik jujun jabile.* 21 Kʼalal yakal tsmukik jun animae, laj yilik ti te xtal jtsop j-elekʼetike, jaʼ yuʼun ta anil xa la sjipik komel ta smukinal Eliseo li animae xchiʼuk jatavik batel. Li animae te napʼal kʼot ta sbakil li Eliseoe, vaʼun kuxi+ xchiʼuk vaʼi likel.

22 Li ajvalil Asael+ ta Siriae jech-o laj yilbajin Israel+ ti kʼu sjalil kuxul li Jeoakase. 23 Pe li Jeovae laj yakʼbe yil steklumal ti lek chile, ti kʼux ta yoʼontone+ xchiʼuk laj yakʼbe yil ti oy ta yoʼontone, yuʼun spasoj trato xchiʼuk li Abraan,+ Isaak+ xchiʼuk Jakobe.+ Muʼyuk la xchʼaybe stsʼunbal xchiʼuk muʼyuk laj yikta komel* kʼalal to avie. 24 Kʼalal cham li ajvalil Asael ta Siriae, jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Ben-Adad sbie. 25 Li Jeoas xnichʼon Jeoakase la spojbe sutel jteklumetik li Ben-Adad xnichʼon Asaele, yuʼun li Ben-Adade laj toʼox spoj kʼalal la spasik kʼop xchiʼuk li Jeoakas ti jaʼ stot li Jeoase. Li Jeoase oxib velta la stsal li Ben-Adade,+ vaʼun laj yichʼ sutel li jteklumetik yuʼun Israele.

14 Kʼalal chib xa ox jabil yochel ta ajvalil li Jeoas+ ti jaʼ xnichʼon li ajvalil Jeoakas ta Israele, jaʼo och ta ajvalil li Amasias ti jaʼ xnichʼon li ajvalil Jeoas ta Judae. 2 25 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalile, 29 jabil ajvalilaj li ta Jerusalene. Li smeʼe Jeoadin sbi, te likem ta Jerusalen.+ 3 Li Amasiase jaʼ la spas-o li kʼusi tukʼ chil ta sat Jeovae, jaʼ noʼox ti mu sta jech kʼuchaʼal la spas li David+ ti jaʼ smoltote. Jech la spas kʼuchaʼal li Jeoas ti jaʼ stote.+ 4 Pe jaʼ muʼyuk laj yichʼ jinesel li tayal kʼopojebaletike,*+ jaʼ yuʼun li jteklume jech-o chakʼik milbil matanal ta tayal kʼopojebaletik xchiʼuk te chchikʼik matanal sventa xtometuk muyel xchʼailal* yuʼunik.+ 5 Kʼalal la stsak lek yabtel ta ajvalile, la smil li yajtuneltak ti jaʼ la smilik li ajvalil ti jaʼ stote.+ 6 Pe muʼyuk la smilbe li xnichʼnabtak jmilvanejetike, yuʼun xi chal smantal Jeova ti te tsʼibabil li ta slivroal Smantal Moisese: «Li totiletike mu xuʼ xchamik ta skoj smul xnichʼnabik, jech ek li nichʼnabiletike mu xuʼ xchamik ta skoj smul stotik. Ta skoj smul stukik ta xchamik».+ 7 Te la smil ta stenlejaltik Atsʼam+ li j-edometike,+ lajunmil viniketik la smil. Jech xtok, och ta skʼob li Sela kʼalal ay ta paskʼope+ xchiʼuk Jokteel xa sbi yuʼunik kʼalal to avie.

8 Ta tsʼakale, li Amasiase la stak batel j-almantaletik ta stojolal li Jeoas ti jaʼ xnichʼon Jeoakase xchiʼuk ti jaʼ smom li Jeu ti jaʼ ajvalil ta Israele. Xi laj yalbe batele: «Laʼ jtsak jbatik ta kʼop».*+ 9 Li ajvalil Jeoas ta Israele xi laj yalbe batel li ajvalil Amasias ta Judae: «Li chʼix ta Libanoe xi la stakbe batel mantal li sedro teʼ ta Libanoe: ‹Akʼbo yikʼ jkerem li atsebe›. Pe jaʼo te echʼ jkot teʼtikal chonbolom li ta Libanoe, echʼ xpechʼ ta tekʼel li chʼixe. 10 Melel ti laj xa atsal li Edome,+ jaʼ yuʼun chatoy aba. Kuxetuk avoʼonton ti kuch avuʼune, pe te noʼox koman ta ana.* ¿Kʼu yuʼun jecheʼ chtal asaʼ avokol ti jech noʼox chtal avakʼ aba ta tsalel xchiʼuk li Judae?». 11 Pe muʼyuk la xchʼun li Amasiase.+

Jaʼ yuʼun, li ajvalil Jeoas ta Israele muy batel, te la stsak sbaik ta kʼop ta Bet-Semes+ ta yosilal Juda xchiʼuk li ajvalil Amasias ta Judae.+ 12 Li Israele la stsal li Judae, jaʼ yuʼun li soltaroetik ta Judae ta jujuntal jatav batel ta snaik.* 13 Li ajvalil Jeoas ta Israele te och ta skʼob ta Bet-Semes li ajvalil Amasias ta Judae. Li Amasiase jaʼ xnichʼon Jeoas xchiʼuk jaʼ smom li Okosiase. Laje, te kʼotik ta Jerusalen xchiʼuk la sjam jun be li ta smuroal Jerusalene, te chlik ta ochebal ti Efrain+ sbie kʼalal to ta ochebal ti Eskina+ sbie. Chanib sien xukʼubil* sjamlej. 14 La stsob batel skotol li oroe, li platae xchiʼuk skotol li kʼusitik te oy ta sna Jeovae xchiʼuk li kʼusitik te oy ta yavil kʼulejal ta sna* ajvalile. Jech xtok, oy buchʼutik la xchuk batel, laje sut batel ta Samaria.

15 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Jeoase, skotol li kʼusitik la spase, li kʼusitik mukʼtik la spase xchiʼuk ti kʼutik yelan la stsak ta kʼop li ajvalil Amasias ta Judae, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele? 16 Vaʼun, li Jeoase bat xkux xchiʼuk li smoltotake xchiʼuk te la smukik ta Samaria+ ti bu mukajtik li ajvaliletik ta Israele; laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Jeroboan*+ sbie.

17 Li Amasias+ xnichʼon Jeoas ti jaʼ ajvalil ta Judae kuxi to batel 15 jabil kʼalal chamem xa ox li Jeoas+ xnichʼon Jeoakas ti jaʼ ajvalil ta Israele.+ 18 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Amasiase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Judae? 19 Ta tsʼakale, nopbat skʼoplal ti te chbat milatuk+ ta Jerusalene, jaʼ yuʼun jatav batel ta Lakis. Pe la stakik batel jayvoʼ viniketik ta Lakis sventa xbat saʼik, vaʼun te la smilik. 20 La xkuchik sutel ta Jerusalen, la skajanik batel ta kareta ti jochbil ta kaʼetike, te la smukik ta Steklumal David+ ti bu mukajtik li smoltotake. 21 Vaʼun, skotol li krixchanoetik ta Judae laj yikʼik tal li Asarias*+ ti 16 jabil yichʼoje,+ jaʼ la stikʼik ta ajvalil sventa xkʼot ta xkʼexol li stot ti jaʼ li Amasiase.+ 22 Li Asariase la xchaʼvaʼan li Elate+ xchiʼuk laj yakʼbe sutel Juda kʼalal batem xa ox xkux xchiʼuk smoltotak li ajvalile.*+

23 Kʼalal 15 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Amasias ti jaʼ xnichʼon Jeoas ti jaʼ ajvalil ta Judae, jaʼo och ta ajvalil ta Samaria li Jeroboan+ ti jaʼ xnichʼon li ajvalil Jeoas ta Israele. 41 jabil ajvalilaj. 24 Jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeovae. Muʼyuk laj yikta spasel li muliletik la spas Jeroboan xnichʼon Nebat ti jaʼ la sta-o smul yuʼun li Israele.+ 25 Jaʼ la xchaʼpoj sutel li osil ti bu onoʼox x-echʼ stsʼak li Israel ti chlik ta Lebo-Amat*+ kʼalal to ta nab Arabae,*+ taje jech xa onoʼox yaloj chkʼot ta pasel li Jeova Dios yuʼun Israele, jaʼ laj yalbe li yajtunel Jonas+ ti jaʼ j-alkʼop ta Gat-Efere+ ti jaʼ xnichʼon Amitaie. 26 Yuʼun li Jeovae yakʼoj venta ti toj echʼ xa noʼox chil svokol li Israele.+ Laj skʼoplal li buchʼutik mu snaʼ spak skʼoplalike xchiʼuk li buchʼutik kʼunibem xa ta Israele, muʼyuk xa buchʼu xkoltaun li Israele. 27 Pe li Jeovae yaloj ta jamal ti muʼyuk tstupʼbe skʼoplal Israel ta yolon vinajele.+ Jaʼ yuʼun, la svaʼan Jeroboan xnichʼon Jeoas+ sventa skolta li Israele.

28 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Jeroboane, skotol li kʼusitik la spase, li kʼusitik mukʼtik la spase, ti kʼu yelan laj yakʼbe sutel Juda xchiʼuk Israel li yosilal Damasko+ xchiʼuk Amate,+ ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele? 29 Vaʼun, li Jeroboane bat xkux xchiʼuk li smoltotak ti bu mukajtik li ajvaliletik ta Israele; laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Sakarias+ sbie.

15 Kʼalal 27 jabil xa ox yochel ta ajvalil ta Israel li Jeroboane,* jaʼo och ta ajvalil+ li Asarias*+ ti jaʼ xnichʼon li ajvalil Amasias+ ta Judae. 2 Yichʼoj 16 jabil kʼalal och ta ajvalile, 52 jabil ajvalilaj li ta Jerusalene. Li smeʼe Jekolias sbi, te likem ta Jerusalen. 3 Li Asariase jaʼ la spas-o li kʼusi tukʼ chil ta sat Jeova jech kʼuchaʼal la spas li Amasias ti jaʼ stote.+ 4 Pe jaʼ muʼyuk laj yichʼ jinesel li tayal kʼopojebaletike,*+ jaʼ yuʼun li jteklume jech-o chakʼik milbil matanal ta tayal kʼopojebaletik xchiʼuk te chchikʼik matanal sventa xtometuk muyel xchʼailal* yuʼunik.+ 5 Akʼbat kastigo yuʼun Jeova li ajvalile, jaʼ yuʼun tsakat ta lepra*+ jaʼ to ti kʼuxi chame; jech oxal parte xa bu naki,+ jaʼ yuʼun jaʼ lik sventain na* li Jotan+ ti jaʼ xnichʼon ajvalile xchiʼuk jaʼ lik xchapan li jnaklejetik ta jteklume.+ 6 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Asariase,+ skotol li kʼusitik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Judae? 7 Vaʼun, li Asariase bat xkux xchiʼuk li smoltotake,+ te bat smukik ta Steklumal David ti bu mukajtik li smoltotake; laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Jotan sbie.

8 Kʼalal 38 jabil xa ox yochel ta ajvalil ta Juda li Asariase,+ jaʼo och ta ajvalil ta Israel ta Samaria li Sakarias+ ti jaʼ xnichʼon li Jeroboane, vakib u ajvalilaj. 9 Jaʼ la spas li kʼusi chopol chil ta sat Jeova jech kʼuchaʼal la spas li smoltotake. Muʼyuk laj yikta spasel li muliletik la spas Jeroboan xnichʼon Nebat ti jaʼ la sta-o smul yuʼun li Israele.+ 10 Li Salum xnichʼon Jabese la snop tsmil li ajvalile, vaʼun te la smil+ ta Ibleam.+ Kʼalal laj xa ox smile, jaʼ och ta ajvalil ta xkʼexol. 11 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Sakariase, te tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele. 12 Jaʼ kʼot ta pasel li kʼusi xi albat yuʼun Jeova li Jeue: «Ch-ochik ta ajvalil ta Israel+ kʼalal to ta xchankʼolal li anichʼnabtake».+ Jaʼ jech kʼot ta pasel.

13 Kʼalal 39 jabil xa ox yochel ta ajvalil ta Juda li Usiase,+ jaʼo och ta ajvalil li Salum ti jaʼ xnichʼon Jabese, jun u lek tsʼakal ajvalilaj ta Samaria. 14 Li Menaem xnichʼon Gadie muy batel ta Samaria, te lik batel ta Tirsa+ xchiʼuk te kʼot smil ta Samaria li Salum+ xnichʼon Jabese. Kʼalal laj xa ox smile, jaʼ och ta ajvalil ta xkʼexol. 15 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Salume xchiʼuk ti kʼu yelan la snop tsmil li ajvalile, te tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele. 16 Li Menaeme lokʼ batel ta Tirsa sventa xbat sjines li Tifsae xchiʼuk sventa xbat smil li jnaklejetik tee xchiʼuk li jnaklejetik ta sjunul yosilale, yuʼun muʼyuk xakʼ sbaik ta skʼob. Jaʼ yuʼun, la slajesbe skʼoplal xchiʼuk la sjatbe xchʼut li antsetik ti xchiʼuk yolike.

17 Kʼalal 39 jabil xa ox yochel ta ajvalil ta Juda li Asariase, jaʼo och ta ajvalil ta Israel li Menaem ti jaʼ xnichʼon Gadie. Lajuneb jabil ajvalilaj ta Samaria. 18 Jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeovae. Ti kʼu sjalil kuxule, muʼyuk laj yikta spasel li muliletik la spas Jeroboan xnichʼon Nebat ti jaʼ la sta-o smul yuʼun li Israele.+ 19 Li ajvalil Pul+ ta Asiriae och batel li ta jteklume, vaʼun li Menaeme laj yakʼbe jmil talento* plata li Pule sventa xkoltaat yoʼ stsak lek yabtel li ta ajvalilale.*+ 20 Jaʼ yuʼun, li Menaeme la skʼanbe takʼin li Israele, jaʼ la skʼanbe li buchʼutik jkʼulejik tajeke.+ 50 siklo* plata la skʼanbe jujun, jaʼ laj yakʼbe li ajvalil ta Asiriae. Vaʼun, li ajvalil ta Asiriae lokʼ batel li ta jteklume. 21 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Menaeme,+ skotol li kʼusitik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele? 22 Vaʼun, li Menaeme bat xkux xchiʼuk li smoltotake; laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Pekaias sbie.

23 Kʼalal 50 jabil xa ox yochel ta ajvalil ta Juda li Asariase, jaʼo och ta ajvalil ta Israel ta Samaria li Pekaias ti jaʼ xnichʼon li Menaeme, chib jabil ajvalilaj. 24 Jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeovae. Muʼyuk laj yikta spasel li muliletik la spas Jeroboan xnichʼon Nebat ti jaʼ la sta-o smul yuʼun li Israele.+ 25 Li bankilal yajkoltaobba ti jaʼ li Peka+ xnichʼon Remaliase la snop tsmil li Pekaiase, la smil xtok li Argob xchiʼuk li Arie,* vaʼun te la smil ta Samaria ta tayal kʼelob osil ti joyol ta muro ti te oy ta sna* ajvalile. Te xchiʼuk 50 ta voʼ viniketik ti likemik ta Galaade, kʼalal laj xa ox smile, jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil. 26 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Pekaiase, skotol li kʼusitik la spase, te tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele.

27 Kʼalal 52 jabil xa ox yochel ta ajvalil ta Juda li Asariase, jaʼo och ta ajvalil ta Israel ta Samaria li Peka+ ti jaʼ xnichʼon Remaliase, 20 jabil ajvalilaj. 28 Jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeovae. Muʼyuk laj yikta spasel li muliletik la spas Jeroboan xnichʼon Nebat ti jaʼ la sta-o smul yuʼun li Israele.+ 29 Kʼalal jaʼo ochem ta ajvalil ta Israel li Pekae, li ajvalil Tiglat-Pileser+ ta Asiriae la stsal xchiʼuk och ta skʼob li Ijon, Abel-Bet-Maaka,+ Janoa, Kedes,+ Asor, Galaad+ xchiʼuk Galilea, jaʼ sjunul li yosilal Neftalie.+ Jech xtok, la xchuk batel ta Asiria li jnaklejetike.+ 30 Li Osea+ xnichʼon Elae la snop tsmil li Peka xnichʼon Remaliase, vaʼun laj onoʼox smil; te une jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil kʼalal 20 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Jotan+ xnichʼon Usiase. 31 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Pekae, skotol li kʼusitik la spase, te tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele.

32 Kʼalal chib xa ox jabil yochel ta ajvalil li Peka xnichʼon Remalias ti jaʼ ajvalil ta Israele, jaʼo och ta ajvalil li Jotan+ ti jaʼ xnichʼon li ajvalil Usias+ ta Judae. 33 Yichʼoj 25 jabil kʼalal och ta ajvalile, 16 jabil ajvalilaj li ta Jerusalene. Li smeʼe Jerusa sbi, jaʼ stseb li Sadoke.+ 34 Li Jotane jaʼ la spas-o li kʼusi tukʼ chil ta sat Jeova jech kʼuchaʼal la spas li Usias+ ti jaʼ stote. 35 Pe jaʼ muʼyuk laj yichʼ jinesel li tayal kʼopojebaletike, jaʼ yuʼun li jteklume jech-o chakʼik milbil matanal ta tayal kʼopojebaletik xchiʼuk te chchikʼik matanal sventa xtometuk muyel xchʼailal* yuʼunik.+ Jech xtok, jaʼ la spas li tiʼ na ta akʼol li ta sna Jeovae.+ 36 Li kʼusi la spas ta xkuxlejal li Jotane, li kʼusitik yan la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Judae? 37 Li vaʼ kʼakʼale, li Jeovae la stak talel Resin ti jaʼ ajvalil ta Siria xchiʼuk Peka+ xnichʼon Remalias sventa stsakik ta kʼop li Judae.+ 38 Vaʼun, li Jotane bat xkux xchiʼuk li smoltotake xchiʼuk te laj yichʼ mukel ta Steklumal David ti jaʼ smoltot xtoke, yuʼun jaʼ te mukul li smoltotake; laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Akas sbie.

16 Kʼalal 17 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Peka xnichʼon Remaliase, jaʼo och ta ajvalil li Akas+ ti jaʼ xnichʼon li ajvalil Jotan ta Judae. 2 Yichʼoj 20 jabil kʼalal och ta ajvalil li Akase, 16 jabil ajvalilaj ta Jerusalen. Muʼyuk la spas li kʼusi tukʼ chil ta sat li Jeova ti jaʼ Sdiose, mu jechuk la spas jech kʼuchaʼal li David ti jaʼ smoltote.+ 3 Kʼajomal jaʼ la xchanbe stalelal li ajvaliletik ta Israele,+ yuʼun kʼalal to ta skerem la xchikʼ ta kʼokʼ,+ ibal sba* kʼusitik la spas jech kʼuchaʼal li jyanlumetik+ ti nutsatik lokʼel yuʼun Jeova ta sat li j-israeletike. 4 Jech xtok, jech-o laj yakʼ chikʼbil matanal li ta tayal kʼopojebaletike*+ xchiʼuk te la xchikʼ matanal ti xtomet muyel xchʼailal* yuʼune xchiʼuk te la xchikʼ li ta bikʼtal vitsetik xchiʼuk ta yolon teʼetik ti lek pimik yanale.+

5 Li vaʼ kʼakʼale, li ajvalil Resin ta Siriae xchiʼuk li Peka xnichʼon Remalias ti jaʼ ajvalil ta Israele muy stsakik ta kʼop li Jerusalene.+ Te la sjoyibtaik li Akase, pe muʼyuk och ta skʼobik li jteklume. 6 Li ajvalil Resin ta Siriae jaʼo laj yakʼbe sutel Edom li Elate+ xchiʼuk la snuts lokʼel li judaetik* ti te nakalik ta Elate. Vaʼun, li j-edometike ochik ta Elat xchiʼuk te nakalik-o kʼalal to avie. 7 Jech oxal, li Akase la stak batel j-almantaletik ta stojolal li ajvalil Tiglat-Pileser+ ta Asiriae, xi laj yalbe batele: «Avajtunelun xchiʼuk akeremun. Jaʼ yuʼun, muyan tal, laʼ koltaun lokʼel ta skʼob li ajvalil ta Siria xchiʼuk li ajvalil ta Israele, yuʼun tstsakikun ta kʼop». 8 Li Akase la stsob li plata xchiʼuk li oro ti te oy ta sna Jeovae xchiʼuk li ta yavil kʼulejal ta sna* li ajvalile, jaʼ la stakbe batel ta smoton li ajvalil ta Asiriae.+ 9 Li ajvalil ta Asiriae la spas li kʼusi kʼanbate, muy batel li ta Damaskoe xchiʼuk och ta skʼob, laje la xchuk batel ta Kir+ li krixchanoetike xchiʼuk la smil li Resine.+

10 Li ajvalil Akase bat snup ta Damasko li ajvalil Tiglat-Pileser ta Asiriae. Kʼalal laj yil skajleb matanal ta Damasko li ajvalil Akase, la stakbe batel pale Uriya li splanoal skajleb matanal ti te xvinaj slokʼol xchiʼuk ti kʼu yelan pasbile.+ 11 Li pale Uriyae+ la svaʼan li skajleb matanal+ jech kʼuchaʼal albat mantal yuʼun li ajvalil Akas ti te oy ta Damaskoe. Kʼalal mu to tsut talel ta Damasko li ajvalil Akase, meltsaj xa ox yuʼun skajleb matanal li pale Uriyae. 12 Kʼalal sut talel ta Damasko li ajvalile, laj yil li skajleb matanale, vaʼun nopaj batel sventa xakʼ matanal te.+ 13 Li ta skajleb matanale te la xchikʼ-o li matanal ti xtomet muyel xchʼailal* yuʼune xchiʼuk li matanal sat tsʼunobiletike; jech xtok te la smal li matanal vinoe xchiʼuk te la svijbe xchʼichʼel li milbil matanal sventa jun oʼontonale. 14 Vaʼun, la slokʼes batel li skajleb matanal ta kovre+ ti te oy ta yeloval Jeova xchiʼuk ta yeloval li nae, ti te xkom ta oʼlol yuʼun li sna Jeova xchiʼuk li skajleb matanal la spase. Te laj yakʼ ta stukʼil norte ta xokon li skajleb matanal la spase. 15 Li ajvalil Akase xi laj yalbe mantal li pale Uriyae:+ «Tometuk xchʼailal* avuʼun ta smukʼta kajleb matanal+ li chikʼbil matanal chichʼ akʼel ta jujun sobe xchiʼuk li matanal sat tsʼunobiletik chichʼ akʼel ta jujun mal kʼakʼale,+ li chikʼbil matanal yuʼun ajvalile xchiʼuk li matanal sat tsʼunobiletik yuʼune, te xachikʼ xtok li kʼusi chakʼ sjunul li jteklume, jaʼ li chikʼbil matanale, li matanal sat tsʼunobiletike xchiʼuk li matanal vinoe. Te xavij xtok skotol li xchʼichʼel chikʼbil matanale xchiʼuk skotol li xchʼichʼel yan milbil matanale. Yan li skajleb matanal ta kovree te chkal kʼusi chichʼ pasbel». 16 Li pale Uriyae la spas skotol li kʼusi albat yuʼun ajvalil Akase.+

17 Jech xtok, li ajvalil Akase bikʼitik la xtuchʼ li smak ta jujujot xokon li karetiyaetike+ xchiʼuk la slokʼesbe li sperolale,+ jech xtok, la syales li Nab ta kovre ti te kajal ta sba li tot vakaxetik pasbil ta kovree,+ te laj yakʼ ta piso ti pasbil ta tonetike.+ 18 Li kʼusi kotkot lichʼanbil li ta nae ti jaʼ tstunesik li ta savadoe xchiʼuk li tiʼ na ti jaʼ te ch-ochik li ajvaliletik kʼalal chbatik ta temploe la snamajes lokʼel li ta sna Jeovae. Ti jech la spase, jaʼ ta skoj li ajvalil ta Asiriae.

19 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Akase, li kʼusitik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Judae?+ 20 Vaʼun, li Akase bat xkux xchiʼuk li smoltotake xchiʼuk te laj yichʼ mukel ta Steklumal David ti bu mukajtik li smoltotake; laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Esekias*+ sbie.

17 Kʼalal 12 jabil xa ox yochel ta ajvalil ta Juda li Akase, jaʼo och ta ajvalil ta Israel ta Samaria li Osea+ ti jaʼ xnichʼon Elae; baluneb jabil ajvalilaj. 2 Jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeovae, jaʼ noʼox ti mu sta jech kʼuchaʼal li ajvaliletik ta Israel ti baʼyuk echʼike. 3 Li ajvalil Salmanasar ta Asiriae muy stsak ta kʼop li Oseae,+ vaʼun kʼot ta yajtunel xchiʼuk lik tojbatuk patan.+ 4 Ta tsʼakal li ajvalil ta Asiriae laj yaʼi ti snopoj chmilat yuʼun li Oseae, yuʼun li Oseae stakoj batel j-almantaletik ta stojolal li ajvalil So ta Ejiptoe+ xchiʼuk muʼyuk xa la stojbe ajvalil ta Asiria li spatan jech kʼuchaʼal onoʼox tspas jujun jabile. Jaʼ yuʼun, li ajvalil ta Asiriae la stikʼ ta chukel xchiʼuk te chukul-o yuʼun.

5 Li ajvalil ta Asiriae bat yuʼunin sjunul li osile, vaʼun kʼot ta Samaria xchiʼuk oxib jabil te sjoyibtaoj. 6 Kʼalal baluneb xa ox jabil yochel ta ajvalil li Oseae, jaʼo och ta skʼob ajvalil ta Asiria li Samariae.+ Vaʼun, la xchuk batel+ ta Asiria li jnaklejetik ta Israele, te laj yakʼ nakiikuk ta Ala xchiʼuk ta Abor ti te xkom ta stsʼel ukʼum Gosane,+ li yane te laj yakʼ nakiikuk li ta jteklumetik ti jaʼ yuʼun jmediaetike.+

7 Li kʼusi kʼot ta pasel ta stojolal li jteklum Israele jaʼ ta skoj ti la sta smulik ta stojolal li Jeova Dios yuʼunik ti jaʼ lokʼesatik ta yosilal Ejipto ta skʼob faraon ti jaʼ ajvalil ta Ejiptoe.+ Lik yichʼik ta mukʼ* yan diosetik,+ 8 lik spasik li kʼusi nopem xaʼiik spasel li jteklumetik ti nutsatik lokʼel yuʼun Jeova ta sat li j-israeletike xchiʼuk jaʼ la spasik-o li kʼusi nopem xaʼi li ajvaliletik ta Israel ti jech laj yakʼik komel ta chanele.

9 Li j-israeletike jaʼ lik spasik li kʼusitik muʼyuk tukʼ ta sat li Jeova Dios yuʼunike. Lik svaʼanik tayal kʼopojebaletik* ta skotol steklumalik+ ti te chlik ta tayal kʼelob osil kʼalal to ta jteklumetik ti joyajtik ta muroe.* 10 Jech-o la svaʼanik li chʼul vaʼanbil tonetike xchiʼuk li chʼul posteetike,*+ te laj yakʼik ta sba bikʼtal vitsetik xchiʼuk ta yolon teʼetik ti lek pimik yanale;+ 11 li ta tayal kʼopojebaletike te laj yakʼik milbil matanal ti xtomet muyel xchʼailal* yuʼunike, jaʼ jech la spasik kʼuchaʼal li jyanlumetik ti nutsbatik lokʼel+ yuʼun li Jeovae. Jaʼ la spasik-o li kʼusi muʼyuk lek ti chopol laj yaʼi-o sba li Jeovae.

12 Jaʼ tunik-o ta stojolal li ibal sba santoetike*+ akʼo mi xi onoʼox albilik yuʼun li Jeovae: «¡Mu me xapasik jech!».+ 13 Li Jeovae jech-o la stak batel yaj-alkʼoptak xchiʼuk li buchʼutik oy kʼusi ch-akʼbat yilike+ sventa spʼijubtas li Israel xchiʼuk Judae, xi laj yalbee: «¡Sutanik tal li ta chopol be atamojike!+ Chʼunik li kʼusi chkale, chʼunik skotol li jmantaltak ti jech kalojbe amoltotakike xchiʼuk li mantaletik ti laj kalboxuk ta stojolal li kajtuneltak ti jaʼ li j-alkʼopetike». 14 Pe muʼyuk la xchʼunik xchiʼuk pimik ta mantal jech kʼuchaʼal* li smoltotakik ti muʼyuk laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal li Jeova Dios yuʼunike.+ 15 Jech-o la spʼajbeik li smantaltak xchiʼuk li trato+ spasoj xchiʼuk li smoltotakike xchiʼuk la spʼajik li tojobtasel akʼbatike,+ jech xtok, jaʼ la stsʼakliik batel li diosetik ti muʼyuk sbalile,+ vaʼun jech muʼyuk xa sbalil kʼotik ek,+ yuʼun jaʼ la xchanbeik li jyanlumetik ti te oy ta spat xokonik ti albilik yuʼun Jeova ti mu xchanbeike.+

16 Laj yiktabeik-o skotol li smantaltak Jeova Dios yuʼunike, la spasbeik slokʼol chaʼkot chʼiom tot vakax+ ta unijesbil takʼin xchiʼuk la spasik jun chʼul poste,*+ vaʼun la snijan sbaik ta stojolal li soltaroetik ta vinajele+ xchiʼuk lik tunikuk ta stojolal li Baale.+ 17 La xchikʼ ta kʼokʼ xtok li skerem stsebike,+ la xchanik tʼunol*+ xchiʼuk la xchanbeik smelol li kʼusi chkʼot ta pasel ta jelavele, jaʼ bat-o ta yoʼontonik* spasel li kʼusi muʼyuk lek chil ta sat Jeova ti chopol chaʼi-o sba yuʼunike.

18 Jaʼ yuʼun, li Jeovae ilin tajek ta stojolal li Israele, jech oxal la snutsan lokʼel.+ Mu xa junuk kom yuʼun, jaʼ xa noʼox te kom li snitilulal Judae.

19 Pe li Juda eke muʼyuk la xchʼunbe li smantaltak Jeova ti jaʼ Sdiose;+ jaʼ la spas ek li kʼusitik nopem xaʼi tspas li Israele.+ 20 Li Jeovae la spʼaj komel skotol li snitilulal Israele xchiʼuk laj yakʼ ta kʼexlal, laj yakʼ ta skʼob j-elekʼetik jaʼ to ti kʼuxi la snutsan lokʼele. 21 La snuts lokʼel ta yutsʼ yalal David li Israele, vaʼun li j-israeletike jaʼ la stikʼik ta ajvalil li Jeroboan ti jaʼ xnichʼon Nebate.+ Pe li Jeroboane namaj yuʼun ta stojolal Jeova li Israele xchiʼuk jaʼ ta smul ti la sta tsots smulike. 22 Li jteklum Israele jaʼ la spasik-o li muliletik la spas Jeroboane.+ Muʼyuk laj yikta sbaik ta spasel, 23 jaʼ to la xkechanik kʼalal nutsatik lokʼel yuʼun li Jeovae jech kʼuchaʼal yaloj xa onoʼox ta stojolal li yajtuneltak ti jaʼ j-alkʼopetike.+ Jaʼ yuʼun, li Israele laj yichʼ chukel batel ta Asiria+ xchiʼuk te oy-o kʼalal to avie.

24 Vaʼun, li ajvalil ta Asiriae la stsob talel krixchanoetik ta Babilonia, ta Kuta, ta Ava, ta Amat xchiʼuk ta Sefarvaim+ sventa te xbat yakʼ nakiikuk li ta jteklum Samaria ti bu toʼox nakalik li j-israeletike; laj yichʼik li Samariae xchiʼuk te nakiik li ta jteklumetik yuʼunike. 25 Pe kʼalal te kʼotik ta nakleje, muʼyuk lik xiʼtaik* li Jeovae. Jaʼ yuʼun, li Jeovae la stak talel leonetik,+ jech lajik ta milel jayvoʼuk ta leonetik. 26 Xi laj yalbeik li ajvalil ta Asiriae: «Li jyanlumetik ti te bat avakʼ nakiikuk ta Samariae mu snaʼik kʼusi srelijion* li jteklum tee xchiʼuk mu xojtikinbeik li Sdiosike. Jaʼ yuʼun, takbatik tal leonetik xchiʼuk yakal xa chmilatik yuʼun li leonetike, yuʼun mu snaʼik kʼusi srelijion li jteklume xchiʼuk mu xojtikinbeik li Sdiosike».

27 Xi laj yal mantal li ajvalil ta Asiriae: «Ikʼik sutel junuk pale ti la achukik batele, te akʼo bat nakiuk yan velta yoʼ xchanubtas ta sventa li srelijion jteklum tee xchiʼuk akʼo yakʼbe yojtikin li Sdiosike». 28 Jaʼ yuʼun, sut nakiuk ta Betel+ jun pale ti laj toʼox yichʼ chukel lokʼel ta Samariae, jaʼ kʼot chanubtasvanuk ti kʼu yelan ta xiʼtael* li Jeovae.+

29 Pe li jujuchop jteklum te batemik ta nakleje la spas sdios* stukik, jaʼ te laj yakʼik li ta snailtak diosetik sventa te xichʼik ta mukʼ li ta tayal kʼopojebaletik ti jaʼ spasojik li jsamariaetike. Jaʼ jech la spasik li jujuchop jteklum ti bu nakalike. 30 Jech oxal, li viniketik ta Babiloniae la spasbeik slokʼol li Sukot-Benote, li viniketik ta Kute la spasbeik slokʼol li Nergale, li viniketik ta Amate+ la spasbeik slokʼol li Asimae, 31 li j-avaetike la spasbeik slokʼol li Nibas xchiʼuk Tartake. Li jsefarvaimetike la xchikʼbeik ta smoton Adramelek xchiʼuk Anamelek li xnichʼnabike, jaʼ li diosetik ta Sefarvaime.+ 32 Manchuk mi chiʼtaik xa ox Jeova, buchʼuuk noʼox la svaʼanik ta paleal sventa te xtunik li ta tayal kʼopojebaletike, vaʼun li paleetike jaʼ te chtunik ta stojolalik li ta snailtak diosetik ti te oy ta tayal kʼopojebaletike.+ 33 Akʼo mi chiʼtaik li Jeovae, jaʼ onoʼox chichʼik ta mukʼ li sdios stukik jech kʼuchaʼal chal li srelijion* jyanlumetik ti bu laj yichʼik chukel tale.+

34 Muʼyuk yiktaoj-o srelijionik* kʼalal to avie. Mi junuk buchʼu chichʼ ta mukʼ* Jeova yuʼunik xchiʼuk muʼyuk tspasik li kʼusitik tskʼane, muʼyuk tstsakik ta mukʼ li kʼusitik xchapanoje, li Smantale xchiʼuk li kʼusitik laj yal Jeova ti akʼo jech spasik li xnichʼnabtak Jakob ti Israel laj yakʼbe sbi ta tsʼakale.+ 35 Li Jeovae xi laj yal mantal kʼalal la spas trato xchiʼuk li Israele:+ «Mu xaxiʼtaik yan diosetik, mu me xanijan abaik ta stojolalik, mu xatunik ta stojolalik xchiʼuk mu xavakʼbeik milbil matanaletik.+ 36 Jaʼ skʼan xaxiʼtaik li Jeova+ ti ta smukʼul stsatsal xchiʼuk ti ta sjuʼel skʼob+ laj yikʼoxuk lokʼel ta yosilal Ejiptoe, jaʼ skʼan xanijan abaik ta stojolal xchiʼuk xavakʼbeik milbil matanaletik. 37 Li smantaltak la stsʼibaboxuke,+ li kʼusitik xchapanoje, li Smantale xchiʼuk skotol li kʼusitik chakʼ ta chanele, jechuk-o me xavakʼ ta avoʼontonik xchʼunel xchiʼuk mu me xaxiʼtaik yan diosetik. 38 Mu me xchʼay xavaʼiik li trato la jpastike+ xchiʼuk mu me xaxiʼtaik yan diosetik. 39 Jaʼ skʼan xaxiʼtaik li Jeova Dios avuʼunike, yuʼun jaʼ tskoltaoxuk lokʼel ta skʼob li avajkontratakike».

40 Pe muʼyuk la xchʼunik mantal, jaʼ noʼox la spasik li kʼusi chal srelijionike.*+ 41 La xchanik xiʼtael Jeova li jyanlumetike,+ pe jaʼ chtunik ta stojolal li lokʼoletik spasojike. Li xnichʼnabik xchiʼuk li smamobtakike jech la spasik kʼuchaʼal li smoltotakike, jech-o kʼalal to avie.

18 Kʼalal oxib xa ox jabil yochel ta ajvalil li Osea+ xnichʼon Ela ti jaʼ ajvalil ta Israele, jaʼo och ta ajvalil li Esekias+ ti jaʼ xnichʼon li ajvalil Akas+ ta Judae. 2 Yichʼoj 25 jabil kʼalal och ta ajvalile, 29 jabil ajvalilaj li ta Jerusalene. Li smeʼe Abi* sbi, jaʼ stseb li Sakariase.+ 3 Li Esekiase jaʼ la spas-o li kʼusi tukʼ chil ta sat Jeova+ jech kʼuchaʼal la spas li David ti jaʼ smoltote.+ 4 Jaʼ la slokʼes li tayal kʼopojebaletike,*+ la slilin li chʼul vaʼanbil tonetike xchiʼuk la xtuchʼ li chʼul postee.*+ La slilin xtok li chon ta kovre ti la spas Moisese;+ yuʼun li vaʼ kʼakʼale, li jteklum Israele chakʼilanbeik matanal ti xtomet muyel xchʼailal* yuʼunike xchiʼuk xi la sbiin yuʼunike: slokʼol chon ta kovre.* 5 Li Esekiase la spat yoʼonton ta stojolal Jeova+ ti jaʼ Sdios Israele; ta skotol li ajvaliletik ta Juda ti echʼik ta tsʼakale xchiʼuk li buchʼutik baʼyel laj echʼanuk yuʼune, muʼyuk buchʼu xkoʼolaj kʼuchaʼal li Esekiase. 6 Jaʼ la snapʼan sba-o ta stojolal li Jeovae.+ Muʼyuk laj yikta sba ta stsʼakliel; jech-o la xchʼun li mantaletik ti akʼbat yuʼun Jeova li Moisese. 7 Te chiʼinbil yuʼun li Jeovae. Lek pʼij kʼusitik tspas ti buyuk noʼox chbate. Lik stoy sba ta stojolal li ajvalil ta Asiriae xchiʼuk muʼyuk xa tun ta stojolal.+ 8 La stsal li jfilisteaetike+ xchiʼuk och ta skʼob li Gasa xchiʼuk li yosilal ti chlik ta tayal kʼelob osil kʼalal to ta jteklumetik ti joyajtik ta muroe.*

9 Kʼalal xchanibal xa ox jabil yochel ta ajvalil li Esekiase, jaʼ xkaltik, kʼalal svukubal xa ox jabil yochel ta ajvalil li Osea+ xnichʼon Ela ti jaʼ ajvalil ta Israele, li ajvalil Salmanasar ta Asiriae muy stsak ta kʼop li Samariae, lik sjoyibta.+ 10 Kʼalal lokʼ oxib jabile, och ta skʼobik;+ jaʼo kʼot ta pasel kʼalal svakibal xa ox jabil yochel ta ajvalil li Esekiase xchiʼuk kʼalal sbalunebal xa ox jabil yochel ta ajvalil li Osea ta Israele. Och ta kʼabal li Samariae. 11 Vaʼun, li ajvalil ta Asiriae la xchuk batel ta Asiria li Israele,+ te laj yakʼ nakiikuk ta Ala xchiʼuk ta Abor ti te xkom ta stsʼel ukʼum Gosane, li yane te laj yakʼ nakiikuk li ta jteklumetik ti jaʼ yuʼun jmediaetike.+ 12 Ti jech la snuptan li Israele, jaʼ ta skoj ti muʼyuk la xchikintabeik li kʼusi laj yal Jeova Dios yuʼunike. Muʼyuk la stsakik ta mukʼ li stratoe, jaʼ li mantaletik yaloj Moises ti jaʼ yajtunel Jeovae.+ Muʼyuk la xchikintaik mi jaʼuk la xchʼunik li mantale.

13 Kʼalal 14 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Esekiase, li Senakerib ti jaʼ ajvalil ta Asiriae+ muy stsak ta kʼop skotol li jteklumetik ta Juda ti lek joyajtik ta muroe, vaʼun och ta skʼob.+ 14 Jaʼ yuʼun, li ajvalil Esekias ta Judae xi la stakbe batel mantal li ajvalil ta Asiria ta Lakise: «Voʼon oy jmul. Mu xatsakun ta kʼop, chkakʼbot ti kʼu yepal chakʼanbune». Li ajvalil ta Asiriae laj yalbe ajvalil Esekias ta Juda ti akʼo tojbatuk oxib sien talento* plata xchiʼuk 30 talento oroe. 15 Jaʼ yuʼun, li ajvalil Esekiase laj yakʼbe batel skotol li plata te oy ta sna Jeovae xchiʼuk li ta yavil kʼulejal ti te oy ta sna* ajvalile.+ 16 Li vaʼ kʼakʼale, li Esekiase la spits* lokʼel li stiʼtak stemplo+ Jeovae xchiʼuk li smarkoal stiʼ ta xokontak ti la xpix ta oro li ajvalil Esekias ta Judae,+ jaʼ laj yakʼbe batel li ajvalil ta Asiriae.

17 Li ajvalil ta Asiriae la stak batel tartan,* rabsaris* xchiʼuk rabsake* xchiʼuk epal soltaroetik ti likik batel ta Lakis+ sventa xbatik ta stojolal li ajvalil Esekias ti te oy ta Jerusalene.+ Te kʼotik ta Jerusalen xchiʼuk te la svaʼan sbaik ta xokon ti bu chbein yalel tal voʼ li ta tanke ti ta toyol oye, ti te oy li ta sbelel yosilal jchukʼometike.+ 18 Kʼalal laj yalik ti tskʼan tskʼoponik li ajvalile, jaʼ lokʼ stakʼik li Eliakim+ ti jaʼ xnichʼon Ilkias, ti jaʼ oy ta sba skʼelel li nae,* li Sebna+ ti jaʼ sekretarioe xchiʼuk li buchʼu jaʼ yabtel tstsʼiba skotol li kʼusitik chkʼot ta pasel ti jaʼ li Joa xnichʼon Asafe.

19 Jech oxal, xi albatik yuʼun li rabsakee: «Avokolikuk, xi xavalbeik li Esekiase: ‹Xi chal li mukʼul ajvalile, jaʼ li ajvalil ta Asiriae: «¿Kʼusi ti apatoj-o avoʼontone?+ 20 Xi chavale: ‹Oy jpʼijil xchiʼuk oy juʼel sventa xibat ta paskʼop›, pe mu meleluk li kʼusi chavale. ¿Buchʼu xa noʼox apatoj avoʼonton ta stojolal ti chatoy aba ta jtojolale?+ 21 ¡Kʼelavil! Jaʼ apatoj avoʼonton ti tskoltaot li jtel aj ti vochʼeme, ti jaʼ li Ejiptoe,+ mi chikobin jun vinike, ch-och ta yut skʼob xchiʼuk toj jelavel ta jot. Jaʼ jech chkʼot ta stojolal skotol li buchʼutik spatoj yoʼontonik ta stojolal li faraon ta Ejiptoe. 22 Mi xi chavalbeikune: ‹Jpatoj koʼontonkutik ta stojolal Jeova ti jaʼ Jdioskutike›,+ ¿mi mu jaʼuk yuʼun li tayal kʼopojebaletik xchiʼuk li skajlebtak matanal ti la slokʼes li Esekiase+ xchiʼuk ti xi laj yalbe li Juda xchiʼuk Jerusalene: ‹Jaʼ xa noʼox jun li skajleb matanal ti bu skʼan xakejan abaik ta yeloval liʼ ta Jerusalene›?»›.+ 23 Avi une, jkʼeltik kik buchʼu spas kanal avuʼunik xchiʼuk li kajval ti jaʼ ajvalil ta Asiriae: ta xkakʼbot chaʼmil ta kot kaʼetik, vaʼun jkʼeltik kik mi xatabe yajval buchʼutik tskajlebin.+ 24 Li voʼote apatoj avoʼonton ta stojolal Ejipto sventa xata karetaetik xchiʼuk viniketik ti tskajlebinik kaʼe, pe taje maʼuk tskoltaot sventa xmak ta be avuʼun junuk ajvalil ti mas to itsʼinal yuʼun li ta yajtuneltak kajvale. 25 Jech xtok, ¿mi yuʼun maʼuk ta smantal Jeova ti tal jtsak ta kʼop sventa jlajes li lum liʼe? Xi laj yalbun stuk li Jeovae: ‹Muyan batel sventa xatsak ta kʼop li lum liʼe xchiʼuk akʼbo slajeb›».

26 Jaʼ yuʼun, li Eliakim xnichʼon Ilkias, li Sebna+ xchiʼuk Joae xi laj yalbeik li rabsakee:+ «Avokoluk, kʼoponunkutik ta arameo kʼop*+ li avajtunelunkutike, yuʼun xkaʼikutik. Mu xakʼoponunkutik ta skʼop judaetik, yuʼun chaʼiik li buchʼutik oyik ta sba muroe».+ 27 Pe xi takʼbatik yuʼun li rabsakee: «¿Mi yuʼun jaʼ noʼox la stakun tal kajval sventa xtal jkʼel li avajval xchiʼuk li voʼoxuk sventa xtal kalboxuk liʼe? ¿Mi mu jaʼuk tal kalbeik ek li viniketik ti chotajtik ta sba muro ti koʼol chlik aloʼ avikʼobal* atukike xchiʼuk ti koʼol chavuchʼ akʼab atukike?».

28 Vaʼun, li rabsakee vaʼi xchiʼuk xi tsots laj yal ta skʼop judaetike: «Chikintaik kʼusi chal li mukʼul ajvalile, jaʼ li ajvalil ta Asiriae.+ 29 Xi chal li ajvalile: ‹Mu xavakʼ abaik ta loʼlael yuʼun li Esekiase, yuʼun mu xuʼ spojoxuk lokʼel ta jkʼob.+ 30 Jech xtok, mu xlik apat avoʼontonik ta stojolal Jeova ta skoj ti xi chalboxuk li Esekiase: «Jpʼel skʼoplal ta spojutik li Jeovae xchiʼuk muʼyuk ch-och ta skʼob ajvalil ta Asiria li jteklum liʼe».+ 31 Mu xachikintaik kʼusi chal li Esekiase, yuʼun xi chal li ajvalil ta Asiriae: «Akʼo xa pajuk li kʼop kuʼuntike xchiʼuk akʼo abaik ta jkʼob, vaʼun ta jujuntal chalobeik sat li a-uvaike, chalobeik sat li steʼel a-igoike xchiʼuk chavuchʼbeik yaʼlel li aposoike, 32 vaʼun mi litale, chkikʼoxuk batel ta jun lum ti xkoʼolaj kʼuchaʼal alumalike,+ jun osil ti chakʼ trigo, sevada xchiʼuk uva sventa chameltsanik-o pan xchiʼuk vinoe, jun osil ti bu chakʼ sat oliva xchiʼuk pome. Vaʼun, muʼyuk chachamik. Mu me sloʼlaoxuk li Esekias kʼalal xi chalboxuke: ‹Jaʼ tspojutik li Jeovae›. 33 ¿Mi oy junuk sdios mukʼtik lumetik ti spojoj lokʼel slumal ta skʼob li ajvalil ta Asiriae? 34 ¿Bu oy li sdiostak Amat+ xchiʼuk Arpade? ¿Bu oy li sdiostak Sefarvaim,+ Ena xchiʼuk Ivae? ¿Mi kuch yuʼunik spojel lokʼel ta jkʼob li Samariae?+ 35 Ta skotol li diosetik yuʼun mukʼta lumetike, ¿bu junukal la spoj lokʼel ta jkʼob li slumal sventa xanop ti tspoj lokʼel ta jkʼob Jerusalen li Jeovae?»›».+

36 Pe mu kʼusi la stakʼik jpʼeluk xchiʼuk te tsʼijajtik-o, yuʼun xi albilik mantal yuʼun li ajvalile: «Mu me xatakʼbeik».+ 37 Vaʼun, li Eliakim ti jaʼ xnichʼon Ilkias, ti jaʼ oy ta sba skʼelel li nae,* li Sebna ti jaʼ sekretarioe xchiʼuk li buchʼu jaʼ yabtel tstsʼiba skotol li kʼusitik chkʼot ta pasel ti jaʼ li Joa xnichʼon Asafe bat skʼelik li Esekiase. Bat yalbeik kʼusi laj yal li rabsakee xchiʼuk sliʼoj xa ta jatel skʼuʼ spokʼik kʼalal kʼotik tee.

19 Kʼalal laj yaʼi ajvalil Esekias taje, ta anil noʼox la sliʼ ta jatel li skʼuʼ spokʼe, la slap chʼixal kʼuʼil* xchiʼuk och batel li ta sna Jeovae.+ 2 Vaʼun, la stak batel li Eliakim ti jaʼ oy ta sba skʼelel li nae,* li Sebna ti jaʼ sekretarioe xchiʼuk li moletik yuʼun paleetike, slapojik batel chʼixal kʼuʼil sventa xbat skʼelik li j-alkʼop Isaias+ ti jaʼ xnichʼon Amose. 3 Xi kʼot yalbeike: «Xi chal li Esekiase: ‹Li avie, jaʼ skʼakʼalil at-oʼonton, tukʼibtasel* xchiʼuk kʼexlal, yuʼun xkoʼolaj kʼuchaʼal jutuk xa skʼan xvokʼ yol jun ants, pe muʼyuk yip sventa svokʼes.+ 4 Li Jeova ti jaʼ Adiose yikʼal van xaʼi skotol li kʼusi laj yal rabsakee, ti jaʼ takat talel yuʼun li yajval ti jaʼ li ajvalil ta Asiria sventa xchopol kʼopta li kuxul Diose,+ akʼo akʼbatuk kastigo yuʼun Adios Jeova ta skoj li kʼusi laj yale. Jaʼ yuʼun, paso orasion+ ta stojolal li buchʼutik liʼ to oyik ta jteklume›».

5 Vaʼun, li yajtuneltak ajvalil Esekiase ochik batel ti bu oy li Isaiase+ 6 xchiʼuk xi albatik yuʼun li Isaiase: «Xi skʼan xavalbeik li avajvalike: ‹Xi chalbot li Jeovae: «Mu xaxiʼ+ ta skoj li kʼusi laj avaʼie, ti la xchopol kʼoptaikun li yajtuneltak ajvalil ta Asiriae.+ 7 Kʼelavil, oy kʼusi ta jtikʼbe ta snopben, vaʼun ta xaʼi jun aʼyej xchiʼuk tsut batel li ta slumale, te chkakʼ lajuk ta espada li ta slumale»›».+

8 Kʼalal laj yaʼi rabsake ti lokʼ xa batel ta Lakis+ li ajvalil ta Asiriae, bat saʼ, vaʼun te yakal tstsak ta kʼop Libna+ la sta. 9 Laje, li ajvalile laj yaʼi ti chtal tsakatuk ta kʼop yuʼun li Tiraka ti jaʼ ajvalil ta Etiopiae. Kʼalal laj yaʼi taje, la stak batel yan velta j-almantaletik+ ta stojolal li Esekiase, xi laj yal batele: 10 «Xi skʼan xavalbeik li Esekias ti jaʼ ajvalil ta Judae: ‹Mu xavakʼ sloʼlaot li Adios ti jaʼ apatoj-o avoʼonton ta stojolale, ti xi chalbote: «Muʼyuk chichʼ akʼbel ta skʼob ajvalil ta Asiria+ li Jerusalene». 11 ¡Kʼelavil! Avaʼioj skotol kʼusi la spasik li ajvaliletik ta Asiria sventa xakʼbeik slajeb ta j-echʼel skotol li jteklumetike,+ ¿mi voʼot xa noʼox van atuk chavichʼ pojel? 12 ¿Mi laj yichʼik pojel yuʼun sdiosik li mukʼta lumetik ti lajesatik yuʼun li jmoltotake? ¿Bu oy li Gosan, Aran,+ Resef xchiʼuk li krixchanoetik ta Eden ti te toʼox oyik ta Tel-Asare? 13 ¿Bu oy li ajvalil ta Amate, li ajvalil ta Arpade xchiʼuk li ajvaliletik ta jteklumetik yuʼun Sefarvaime, ta Enae xchiʼuk ta Ivae?›».+

14 Li Esekiase la stsak li kartaetik ti yichʼojik kʼotel li j-almantaletike xchiʼuk la skʼel. Vaʼun, muy batel ta sna Jeova li Esekiase xchiʼuk te la xlichʼanan* ta yeloval li Jeovae.+ 15 Li Esekiase lik skʼopon+ li Jeovae, xi laj yalbee: «Kajval Jeova ti voʼot Diosot yuʼun Israele, ti te chotolot ta chotlebal sventa ajvalil ta yakʼol* li keruvinetike,+ voʼot noʼox atuk ti melel Diosot ta skotol li mukʼtik lumetik ta balumile.+ Voʼot la apas li vinajele xchiʼuk li balumile. 16 ¡Kajval Jeova, tsʼetano achikin xchiʼuk aʼio!+ ¡Kajval Jeova, jamo li asate+ xchiʼuk kʼelo tal! Chikintao li kʼusi chal Senakerib sventa xchopol kʼoptaot voʼot li kuxul Diosote. 17 Kajval Jeova, jnaʼojkutik ta melel ti slajesoj xa skotol lumetik li ajvaliletik ta Asiriae xchiʼuk ti te kapal la slajesbeik skʼoplal li yosilalike.+ 18 La sjipbeik ochel ta kʼokʼ li sdiosike, yuʼun maʼuk melel diosetik,+ jaʼ noʼox yabtel skʼob krixchanoetik+ ti pasbil ta teʼ xchiʼuk ta tone. Jech oxal, laj skʼoplal yuʼunik. 19 Pe li avie, Jeova Dios kuʼunkutik, avokoluk, pojunkutik lokʼel ta skʼob sventa snaʼik skotol mukʼtik lumetik ta balumil ti voʼot noʼox atuk Diosote, Kajval Jeova».+

20 Vaʼun, li Isaias ti jaʼ xnichʼon Amose xi laj yalbe batel aʼyej li Esekiase: «Xi chal li Jeova Dios yuʼun Israele: ‹Kʼot ta jchikin li kʼusi laj avalbun+ tspas li Senakerib ti jaʼ ajvalil ta Asiriae.+ 21 Xi laj yal Jeova li kʼusi chkʼot ta stojolale:

«Li stojol tseb Sione spʼajojot, tsnaʼleot.

Li stseb Jerusalene ta sjimulan sjol sventa tslabanot.

22 ¿Buchʼu ti la achopol kʼoptae xchiʼuk ti la alabane?+

¡Jaʼ jech la apasbe li Buchʼu chʼul yuʼun Israele!+

Ta jtsʼet li tayal sedro teʼetik ti te oye xchiʼuk li lekil enebro teʼetike.

Te chi-och batel ti bu mas to vitstikaltik yuʼune, li ta pimilal teʼetik yuʼune.

25 ¿Mi yuʼun muʼyuk avaʼioj? Voʼne xa tajek ti kʼotem ta nopel* kuʼune.+

Voʼne xa onoʼox jchapanoj* talel.+

Li avie, chkakʼ kʼotuk ta pasel.+

Solel busul chkom slilijemal+ avuʼun li jteklumetik ti lek joyol ta muroe.

29 »›Liʼe jaʼ li senyail chkakʼbote:* li jabil liʼe, jaʼ chalajes li kʼusi chchʼi tal stuke,* li ta xchibal jabile, jaʼ chalajesbe sat xtok li kʼusi te chchaʼchʼi tale;+ pe li ta yoxibal jabile, chatsʼun sbekʼ tsʼunobil xchiʼuk chatsobbe sat, chatsʼun uva xchiʼuk chalajesbe sat.+ 30 Li buchʼutik kuxul chkomik li ta jteklum Judae, li skomenale,*+ ta stsʼun sba yalel yibelik xchiʼuk ta xakʼ satik. 31 Yuʼun te to chkom jlom krixchanoetik li ta Jerusalene xchiʼuk oy buchʼu kuxul chkom li ta vits Sione. Ta skoj ti oy tajek ta yoʼonton jech tspas li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,* chkʼot ta pasel yuʼun.+

32 »›Jaʼ yuʼun, xi chal Jeova ta stojolal li ajvalil ta Asiriae:+

35 Vaʼun, li vaʼ akʼobale, lokʼ tal li yaj-anjel Jeovae xchiʼuk la smil 185 mil j-asiriaetik ti bu spasoj skarpanaike.+ Kʼalal sob tajek likik li krixchanoetike, laj yilik ti te telajtik li animaetike.+ 36 Jaʼ yuʼun, lokʼ batel li Senakerib ti jaʼ ajvalil ta Asiriae xchiʼuk sut batel ta Ninive,+ vaʼun te kom.+ 37 Kʼalal jaʼo te tsnijan sba li ta sna* sdios ti Nisrok sbie, milat ta espada+ yuʼun li xnichʼnabtak ti Adramelek xchiʼuk Sareser sbiike, laje jatavik batel ta yosilal Ararat.+ Ta tsʼakale, jaʼ och ta ajvalil li xnichʼon ti Esar-Adon+ sbie.

20 Li vaʼ kʼakʼale, ipaj li Esekiase xchiʼuk jutuk xa mu cham.+ Li j-alkʼop Isaias ti jaʼ xnichʼon Amose bat skʼel xchiʼuk xi laj yalbee: «Xi chal li Jeovae: ‹Albo komel mantal li avutsʼ avalale, yuʼun chacham; muʼyuk xa ch-echʼ avuʼun›».+ 2 Kʼalal jech laj yaʼie, la sjoypʼin batel sat ta pakʼbal na* li Esekiase xchiʼuk xi lik skʼopon li Jeovae: 3 «Kajval Jeova, ta jkʼanbot vokol, avokoluk, vuleso ta ajol ti kʼu yelan tukʼ kakʼoj jba tal ta atojolale xchiʼuk ti ta sjunul koʼonton laj kakʼ jba ta atojolale, jech xtok, jaʼ jpasoj li kʼusi lek chavile».+ Vaʼun, lik smil sba ta okʼel li Esekiase.

4 Li Isaiase muʼyuk toʼox kʼotem li ta amakʼ* oy ta oʼlol kʼalal xi albat yuʼun li Jeovae:+ 5 «Sutan batel xchiʼuk xi xbat avalbe li Esekias ti jaʼ jnitvanej yuʼun li jteklumale: ‹Xi chalbot li Jeova ti jaʼ Sdios li David ti jaʼ amoltote: «Laj kaʼi li a-orasione xchiʼuk laj kil ti la amal yaʼlel asate.+ Ta jpoxtaot.+ Vaʼun, li ta yoxibal kʼakʼale chamuy batel ta sna Jeova.+ 6 Ta to jnatubtasbot 15 jabil li akuxlejale. Ta jpojot lokʼel ta skʼob li ajvalil ta Asiriae+ xchiʼuk ta jpoj lokʼel li jteklum liʼe, jech ta jpas ta skoj li jbie xchiʼuk ta skoj li kajtunel Davide»›».+

7 Laje, xi laj yal li Isaiase: «Sventa xpoxtaje, ichʼik tal noybil takin sat igo». Laj yichʼik tal xchiʼuk la xjaxbeik ta sba li xchinale. Jech ta kʼunkʼun poxtaj+ li Esekiase.

8 Li Esekiase xi xa onoʼox sjakʼojbe li Isaiase: «¿Kʼusi senyail+ ti chpoxtaun li Jeovae xchiʼuk ti chimuy batel ta sna Jeova li ta yoxibal kʼakʼale?». 9 Xi la stakʼ li Isaiase: «Liʼe jaʼ li senyail likem tal ta stojolal Jeova sventa chakʼbot avil ti tspas onoʼox li kʼusi yaloj Jeovae: ¿mi chakʼan ti chanav batel ta lajunkojuk stekʼobal eskalera* li snakʼobal kʼakʼale o ti tsut lajunkojuke?».+ 10 Xi laj yal li Esekiase: «Mu vokoluk ti xanav batel ta lajunkojuk eskalera li snakʼobal kʼakʼale, pe ti tsute jaʼ mu jchʼun un bi». 11 Jaʼ yuʼun, li j-alkʼop Isaiase tsots lik skʼopon li Jeovae; vaʼun li Diose sut yuʼun lajunkoj ta s-eskalera Akas li snakʼobal kʼakʼale.+

12 Li vaʼ kʼakʼale, li ajvalil ta Babilonia ti jaʼ Berodak-Baladan ti jaʼ xnichʼon Baladane la stakbe batel kartaetik xchiʼuk matanal li Esekiase, yuʼun laj yaʼi ti ipaj toʼoxe.+ 13 Li Esekiase lek la xchʼam* li buchʼutik takbilik tal yuʼun ajvalile, laj yakʼbe yil skotol li snail skʼulejale:+ li platae, li oroe, li muil aseitee xchiʼuk li yan lekil aseitee, skotol li yabtejebtak sventa paskʼope xchiʼuk skotol li kʼusitik oy ta snail skʼulejale. Laj yakʼanbe yil skotol li kʼusitik te ta snae* xchiʼuk ti bu to kʼalal sventainoje.

14 Ta tsʼakal une, li j-alkʼop Isaiase bat skʼel li ajvalil Esekiase xchiʼuk xi la sjakʼbee: «¿Kʼusi laj yalik li viniketik ti ayike xchiʼuk bu likemik tal?». Jaʼ yuʼun, xi la stakʼ li Esekiase: «Likemik tal ta namal balumil, ta Babilonia to».+ 15 Laje, xi to la sjakʼe: «¿Kʼusi laj avakʼbe yilik li ta anae?».* Xi la stakʼ li Esekiase: «Laj yilik skotol li kʼusitik oy ta jnae.* Muʼyuk kʼusi jtosuk ti muʼyuk laj kakʼbe yilik li ta snail jkʼulejale».

16 Vaʼun, li Isaiase xi laj yalbe li Esekiase: «Chikintao li kʼusi chal Jeovae:+ 17 ‹¡Kʼelavil! Chkʼot skʼakʼalil ti chichʼ ichʼel batel ta Babilonia+ skotol li kʼusitik oy ta anae* xchiʼuk skotol li kʼusitik stsobojik tal amoltotak kʼalal to avie. Muʼyuk xa kʼusi chkom jsetʼuk›,* xi li Jeovae. 18 ‹Jech xtok, chichʼik ikʼel batel+ junantik anichʼnab ti jaʼ to chvokʼike xchiʼuk chkʼotik ta bankilal j-abteletik li ta spasob mantal ajvalil ta Babiloniae›».+

19 Jaʼ yuʼun, li Esekiase xi laj yalbe li Isaiase: «Oy lek srasonal li kʼusi laj yal Jeova ti laj avalbune».+ Xi to laj yale: «Lek ti oy jun oʼontonal ti kʼu sjalil kuxulune xchiʼuk ti muʼyuk kʼusi xibal sbae».+

20 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Esekiase, skotol li kʼusitik mukʼtik la spase, li tanke+ la spase xchiʼuk ti bu laj yakʼ tal beinuk voʼ li ta jteklume,+ ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Judae? 21 Vaʼun, li Esekiase bat xkux xchiʼuk li smoltotake;+ laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil+ li xnichʼon ti Manases+ sbie.

21 12 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil li Manasese,+ 55 jabil ajvalilaj li ta Jerusalene.+ Li smeʼe Efsiba sbi. 2 Li Manasese jaʼ la spas li kʼusi chopol chil ta sat Jeovae, jaʼ la spas-o li kʼusitik ibal sba* tspasik li jyanlumetik+ ti nutsatik lokʼel yuʼun Jeova ta sat li jteklum Israele.+ 3 La xchaʼvaʼan li tayal kʼopojebaletik* ti laj toʼox sjines+ li stot ti jaʼ li Esekiase xchiʼuk la svaʼanbe skajlebtak smoton li Baale xchiʼuk la spas jun chʼul poste,*+ jech la spas jech kʼuchaʼal la spas li Akab+ ti jaʼ ajvalil ta Israele. La snijan sba xchiʼuk tun ta stojolal li soltaroetik ta vinajele.+ 4 Jech xtok, te la svaʼan skajlebtak matanal sventa jecheʼ diosetik li ta sna Jeovae+ akʼo mi xi yaloj li Jeovae: «Te chkakʼ jbi li ta Jerusalene».+ 5 La svaʼan skajlebtak matanal sventa li soltaroetik ta vinajele,+ te laj yakʼ ta xchaʼjotal yamakʼil* sna Jeova.+ 6 La xchikʼ ta kʼokʼ li skereme; la spas majia xchiʼuk la xchanbe smelol li kʼusi chkʼot ta pasel ta jelavele.+ La svaʼan j-espiritistaetik xchiʼuk jtʼunoletik.*+ Ep tajek kʼusitik chopol la spas ta sat Jeova ti chopol laj yaʼi-o sba yuʼune.

7 Te laj yakʼ ta sna Dios li slokʼol chʼul poste+ la spase akʼo mi xi albilik yuʼun Jeova li David xchiʼuk li Salomon ti jaʼ xnichʼone: «Li na liʼe xchiʼuk li ta Jerusalen ti la jtʼuj lokʼel ta skotol li snitilulal Israele te chkakʼ-o sbatel osil li jbie.+ 8 Mi chchʼunik skotol+ kʼusi laj kalbe li Israele, skotol li Mantal ti albatik yuʼun Moises ti akʼo xchʼunike, muʼyuk ta jnutsik lokʼel yan velta li ta balumil ti laj kakʼbeik li smoltotakike».+ 9 Pe muʼyuk la xchʼunik mantal, kʼajomal chʼayatik ta be yuʼun li Manasese, jaʼ yuʼun mas to chopol kʼusi la spasik kʼuchaʼal li jyanlumetik ti lajesatik yuʼun Jeova ta stojolal li j-israeletike.+

10 Li Jeovae xi laj yal ta stojolal li yajtuneltak ti jaʼ li j-alkʼopetike:+ 11 «Li Manases ti jaʼ ajvalil ta Judae jaʼ la spas skotol li kʼusitik toj ibal sbae; mas to toj chopol kʼusi la spas, jaʼ mu sta li j-amorreoetik+ laj echʼanuke.+ Jech xtok, li Judae la sta smul ta skoj li ibal sba santoetike,* pe jaʼ ta smul li Manasese. 12 Jaʼ yuʼun, xi chal li Jeova Dios yuʼun Israele: ‹Chkakʼ taluk tsots vokolil li ta Jerusalen+ xchiʼuk ta Judae, labal tajek chaʼiik* mi laj yaʼibeik skʼoplale.+ 13 Li chʼojon la jpʼis-o+ Samariae+ jaʼ ta jpʼis-o li Jerusalen eke xchiʼuk ta jtunes li abtejebal ti tspasvan ta parejo* ti jaʼ la jtunes ta stojolal li yutsʼ yalal Akabe.+ Ta jchʼuba li Jerusalen jech kʼuchaʼal kʼalal oy buchʼu tskus junuk boch ti tsnujan mi laj xa ox skuse.+ 14 Ta jten komel li skomenal* jrextoe*+ xchiʼuk chkakʼ ta skʼob yajkontraik, chchukatik batel yuʼun li yajkontraike xchiʼuk ch-elkʼanbatik batel skotol li kʼusi oy yuʼunike,+ 15 taje jaʼ ta skoj ti la spasik li kʼusi chopol chkile xchiʼuk ti jech-o chopol chkaʼi jba yuʼunik ta skoj li kʼusitik tspasik ti kʼuxi lokʼik tal ta Ejipto li smoltotakike›».+

16 Li Manasese maʼuk noʼox la sta-o smul ti la saʼ smul yuʼun li Juda kʼalal la spasik li kʼusi chopol ta sat Jeovae, yuʼun toj ep buchʼutik la smalbe xchʼichʼel ti muʼyuk smulike, jaʼ to ti kʼuxi noj ta chʼichʼ yuʼun sjunul li Jerusalene.+ 17 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Manasese, skotol li kʼusitik la spase xchiʼuk li smul la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Judae? 18 Vaʼun, li Manasese bat xkux xchiʼuk li smoltotake xchiʼuk te laj yichʼ mukel ta nichimaltik ti te xkom ta stsʼel snae, jaʼ li ta nichimaltik yuʼun Usae;+ laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Amon sbie.

19 22 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil li Amone,+ chib jabil ajvalilaj ta Jerusalen.+ Li smeʼe Mesulemet sbi, jaʼ stseb li Arus likem ta Jotbae. 20 Li Amone jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeova jech kʼuchaʼal la spas li Manases+ ti jaʼ stote. 21 Jaʼ la xchanbe-o li stalelal stote xchiʼuk jech-o tsnijan sba xchiʼuk chtun ta stojolal li ibal sba santoetik ti laj yichʼ ta mukʼ stote.+ 22 Jech la svalopatin komel li Jeova ti jaʼ Sdios smoltotake, muʼyuk te xanav li ta sbetak Jeovae.+ 23 Ta tsʼakale, li Amone nopbat skʼoplal ti chmilat yuʼun li yajtuneltake, vaʼun te laj yichʼ milel ta sna stuk li ajvalile. 24 Pe li jnaklejetik ta lume la smilik skotol li buchʼutik la smilik li ajvalil Amone, jaʼ la stikʼik ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Josias+ sbie. 25 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Amone, li kʼusitik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Judae? 26 Te la smukik ta smukinal ti te xkom ta nichimaltik yuʼun Usae,+ laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Josias+ sbie.

22 Vaxakib jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil li Josiase,+ 31 jabil ajvalilaj li ta Jerusalene.+ Li smeʼe Jedida sbi ti jaʼ stseb Adaya ti likem ta Boskate.+ 2 Li Josiase jaʼ la spas li kʼusi tukʼ chil ta sat Jeovae xchiʼuk jaʼ la xchanbe-o stalelal li David ti jaʼ smoltote,+ muʼyuk kʼejpʼuj* ta batsʼikʼob o ta tsʼetkʼob.*

3 Kʼalal 18 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Josiase, la stak batel ta sna Jeova+ li Safan ti jaʼ sekretarioe, jaʼ li xnichʼon Asaliase xchiʼuk jaʼ smom li Mesulame. Xi laj yalbe batele: 4 «Batan ti bu oy li Ilkias+ ti jaʼ mero bankilal palee, jaʼ akʼo stsob skotol li takʼin ti te chichʼ akʼel ta sna Jeova+ ti jaʼ tstsobik li jchabitiʼnaetik kʼalal chichʼik talel li jteklume.+ 5 Albo ti jaʼ akʼo yakʼbeik li buchʼutik vaʼanbilik skʼelel li abtelal ta sna Jeovae, vaʼun li buchʼutik vaʼanbilik skʼelel li abtelale jaʼ xa chbat yakʼbeik li buchʼutik ch-abtejik ta sna Jeova ti jaʼ tsmeltsanik ti butik sokem* li nae,+ 6 jaʼ xkaltik, li buchʼutik oy kʼusitik lek xtojobik spasele, li jvaʼanej naetike xchiʼuk li alvaniletike; li takʼine akʼo smanik-o teʼetik xchiʼuk tuchʼbil* tonetik sventa xichʼ meltsanel li nae.+ 7 Pe mu me sjakʼik butik tstunesik li takʼine, yuʼun mu snaʼ xloʼlavanik».+

8 Ta tsʼakale, li Ilkias ti jaʼ mero bankilal palee xi laj yalbe li Safan ti jaʼ sekretarioe:+ «Te la jta ta sna Jeova li slivroal Mantale».+ Jaʼ yuʼun, li Ilkiase laj yakʼbe Safan li livroe, jech te lik skʼel+ li Safane. 9 Vaʼun, li Safan ti jaʼ sekretarioe bat skʼel li ajvalile xchiʼuk xi kʼot yalbee: «Li avajtuneltake laj xa slokʼesik li takʼin ti te oy ta sna Diose xchiʼuk laj xa yakʼbeik ta skʼob li buchʼutik vaʼanbilik skʼelel li abtelal ta sna Jeovae».+ 10 Li Safan ti jaʼ sekretarioe xi to laj yalbe li ajvalile: «Oy jlik livro+ ti laj yakʼbun li pale Ilkiase». Vaʼun, li Safane te lik skʼelbe li ajvalile.

11 Kʼalal naka noʼox laj yaʼi ajvalil li kʼusi tsʼibabil ta slivroal Mantale, la sliʼ ta jatel li skʼuʼ spokʼe.+ 12 Li ajvalile xi laj yalbe mantal li pale Ilkiase, li Aikam+ xnichʼon Safane, li Akbor xnichʼon Mikayae, li Safan ti jaʼ sekretarioe xchiʼuk li Asaya ti jaʼ yajtunel li ajvalile: 13 «Batanik, bat jakʼbeik li Jeovae, bat kʼanik vokol ta jtojolal, ta stojolal li jteklume xchiʼuk ta stojolal sjunul li Judae sventa jnaʼtik mi oy kʼusi chkʼot ta jtojolaltik ta skoj li kʼusi tsʼibabil ta livroe; yuʼun tsanem tajek skʼakʼal yoʼonton ta jtojolaltik li Jeova+ ta skoj ti muʼyuk la xchʼunik jmoltotaktik li kʼusi tsʼibabil ta livroe. Muʼyuk la stsakik ta venta li kʼusi tsʼibabil ti skʼan jpastike».

14 Jaʼ yuʼun, li pale Ilkias, li Aikam, li Akbor, li Safan xchiʼuk li Asayae bat skʼelik li meʼ j-alkʼop Uldae+ ti jaʼ yajnil li Salum ti jaʼ oy ta sba chchabi li skʼejobil* kʼuʼil pokʼile. Li Salume jaʼ xnichʼon Tikva xchiʼuk jaʼ smom Aras. Li Uldae te nakal li ta Xchibal Barrio yuʼun Jerusalene; vaʼun te bat skʼoponik.+ 15 Xi albatike: «Xi chal li Jeova ti jaʼ Sdios Israele: ‹Xi xavalbeik li vinik ti la stakoxuk talel ta jtojolale: 16 «Xi chal li Jeovae: ‹Chkakʼ taluk vokolil li ta jteklum liʼe xchiʼuk ta stojolal li jnaklejetike, chkʼot ta pasel skotol li kʼusi te tsʼibabil ta livro ti la skʼel li ajvalil ta Judae.+ 17 Ta skoj ti laj yiktaikune xchiʼuk ti yakal chchikʼbeik smoton yan diosetik+ ti xtomet muyel xchʼailal* sventa chopoluk xkaʼi jba yuʼunik ta skoj li kʼusitik tspasike,+ tstsan skʼakʼal koʼonton ta stojolal li jteklum liʼe xchiʼuk muʼyuk ta xtupʼ-o›».+ 18 Pe xi xavalbeik li ajvalil ta Juda ti la stakoxuk tal sventa sjakʼbe li Jeovae: «Xi chal li Jeova ti jaʼ Sdios Israel ta sventa li kʼusi laj avaʼie: 19 ‹Ta skoj ti la akʼunibtas avoʼontone xchiʼuk ti la abikʼtajes aba+ ta stojolal Jeova kʼalal laj avaʼi kʼusi chkʼot ta stojolal kuʼun li jteklum liʼe xchiʼuk li jnaklejetike —ti chiʼik-o yantik li kʼusitik chopol chkʼot ta stojolale xchiʼuk ti chichʼik chopol kʼoptaele—, ta skoj ti la aliʼ ta jatel akʼuʼ apokʼ+ xchiʼuk ti laj avokʼita aba ta jsate, laj xa kaʼi li akʼop eke —xi li Jeovae—. 20 Jaʼ yuʼun, chkikʼot batel ti bu oy li amoltotake* xchiʼuk jun avoʼonton chabat ta amukinal. Muʼyuk chavil skotol li vokolil chkakʼ taluk ta stojolal li jteklum liʼe›»›». Laje, bat yalbeik ajvalil li kʼusi albatike.

23 Jaʼ yuʼun, li ajvalile la stak mantal sventa stsobik skotol li moletik ta Juda xchiʼuk ta Jerusalene.+ 2 Ta tsʼakale, li ajvalile muy batel ta sna Jeova xchiʼuk skotol li viniketik ta Judae, muyik batel skotol li jnaklejetik ta Jerusalene, li paleetike xchiʼuk li j-alkʼopetike, bat sjunul li jteklume, ta bikʼit ta mukʼ. Li ajvalile la skʼel skotol li kʼusi tsʼibabil ta slivroal+ trato+ ti laj yichʼ tael ta sna Jeovae,+ te la xchikinta skotolik. 3 Li ajvalile te la svaʼan sba ta stsʼel oy, vaʼun la spas jun trato* xchiʼuk Jeova+ ti te tsakal skʼoplal li stuke xchiʼuk li jteklume, li trato la spase jaʼ ti ta sjunul yoʼonton xchiʼuk ta sjunul xkuxlejal* tstsʼakli li Jeovae, ti chchʼunbe li smantaltake xchiʼuk li tojobtaseletik yuʼune, ti tspas li kʼusi chal li trato te tsʼibabil ta livroe. Vaʼun, sjunul li jteklume lek laj yaʼiik li trato laj yichʼ pasele.+

4 Li ajvalile laj yalbe mantal li mero bankilal pale Ilkiase,+ li yan paleetike xchiʼuk li jchabitiʼnaetik ti akʼo slokʼesik ta stemplo Jeova skotol li kʼusitik pasbil sventa Baale, li kʼusitik pasbil sventa li chʼul postee*+ xchiʼuk li kʼusitik pasbil sventa skotol li soltaroetik ta vinajele. Vaʼun, laj yichʼ lokʼel li ta Jerusalene, te bat xchikʼ li ta stselejaltik Sedrone, li staniltake laj yichʼ batel ta Betel.+ 5 La snuts lokʼel li yajpaletak jecheʼ diosetik ti jaʼ vaʼanatik yuʼun li ajvaliletik ta Juda sventa xakʼik matanal ti xtomet muyel xchʼailal* yuʼunik li ta tayal kʼopojebaletik* ti oy ta jujun jteklumetik ta Judae xchiʼuk li ta spat xokon Jerusalene. La snuts lokʼel xtok li buchʼutik chakʼik matanal sventa Baal, sventa kʼakʼal, sventa luna,* li jujutsop kʼanaletike xchiʼuk sventa skotol li soltaroetik ta vinajele,+ ti xtomet noʼox muyel xchʼailal yuʼunik li matanale. 6 La slokʼes batel kʼalal to ta spat Jerusalen li chʼul poste*+ te oy ta sna Jeovae, te laj yichʼ batel ta stenlejaltik Sedron xchiʼuk te la xchikʼ+ li ta stenlejaltik Sedrone, laje la slilin jaʼ to ti kʼuxi pukuk* kom yuʼune, vaʼun li spukukale te la stani ta sba smukinal li krixchanoetike.+ 7 La slilin xtok li snailtak jchonbail viniketik ta templo+ ti te oy ta sna Jeovae, jaʼ ti bu tsjalik karpaetik li antsetik sventa xpixobil li chʼul postee.*

8 La slokʼes batel skotol li paleetik li ta jteklumetik yuʼun Judae xchiʼuk la sokes li tayal kʼopojebaletik ti te toʼox chchikʼik matanal li paleetik ti xtomet muyel xchʼailal* yuʼunike, ti chlik ta Gueba+ kʼalal to ta Beer-Sebae.+ La sjines xtok li tayal kʼopojebaletik ti te oy ta stiʼ yochebal jteklum ti jaʼ li ochebal ti ch-ikʼvan batel ta sna Josue, li bankilal ta jteklume, ta tsʼetkʼob* chkom kʼalal chij-och ta yochebal jteklume. 9 Li paleetik ta tayal kʼopojebaletike muʼyuk te chtunik li ta skajleb smoton Jeova ta Jerusalene,+ pe jmoj tsveʼik pan ti muʼyuk yichʼoj slevadurail* xchiʼuk li yermanotakike. 10 Jech xtok, la sokes li Tofet+ ti te toʼox chichʼik ta mukʼ jecheʼ diosetike, ti te oy ta stenlejaltik Inone*+ sventa muʼyuk buchʼu te xchikʼ ta kʼokʼ skerem o stseb sventa li Moleke.+ 11 Muʼyuk xa xakʼ ochuk ta sna Jeova li kaʼetik ti svokʼojik komel li ajvaliletik ta Juda ti tstunesik kʼalal chichʼik ta mukʼ li kʼakʼale, ti te ch-echʼ yuʼunik ta stsʼel skuarto* li Natan-Melek ti jaʼ bankilal j-abtel ta pasob mantale, ti te xkom ta ochebal* li skuartoe; la xchikʼ ta kʼokʼ xtok li karetaetik ti svokʼojik komel sventa stunesik kʼalal chichʼik ta mukʼ li kʼakʼale.+ 12 Li ajvalile la sjines xtok li skajlebtak matanal ti te spasojik ta sjol+ skuarto Akas li ajvaliletik ta Judae xchiʼuk la sjines li skajlebtak matanal spasoj ta xchaʼjotal yamakʼil* sna Jeova+ li Manasese. La slilin skotol xchiʼuk te la stanibe batel li spukukal* ta stenlejaltik Sedrone. 13 Li ajvalile la sokes li tayal kʼopojebaletik ti bu chichʼik ta mukʼ jecheʼ diosetik ti te xkom ta yeloval Jerusalen ta sural* li Vits sventa Lajesel* ti jaʼ svaʼanoj li ajvalil Salomon ta Israele, ti jaʼ svaʼanoj sventa Astoret, li ibal sba* meʼ dios yuʼun jsidonetike; li Kemos, li ibal sba dios ta Moabe xchiʼuk li Milkom+ ti jaʼ li ibal sba dios yuʼun j-ammonetike.+ 14 La slilin li vaʼanbil chʼul tonetike xchiʼuk la skʼas li chʼul posteetike,*+ laje la snojesan ta sbakil krixchanoetik. 15 La sjines li skajleb matanal ta Betele xchiʼuk li tayal kʼopojebal ti jaʼ la svaʼan li Jeroboan xnichʼon Nebate, ti jaʼ la sta-o smul li Israele.+ Kʼalal laj xa ox sjines li skajleb matanal xchiʼuk li tayal kʼopojebale, la xchikʼ li tayal kʼopojebale, la slilin jaʼ to ti kʼuxi pukuk* kom yuʼune, laje la xchikʼ li chʼul postee.*+

16 Kʼalal la sjoypʼin sat li Josiase, laj yil li mukinaletik ta vitse, vaʼun laj yal mantal ti akʼo slokʼesik li sbakil animaetik ti te oy ta mukinaletike, te la xchikʼ li ta skajleb matanale, jaʼ jech sok yuʼun li skajleb matanale, taje jech onoʼox yaloj Jeova ta stojolal li yajtunel melel Dios ti jech chkʼot ta pasele.+ 17 Vaʼun, xi laj yale: «¿Buchʼu smukinal ti leʼ jkʼeloj batele?». Xi albat yuʼun li viniketik ta jteklume: «Jaʼ te mukul li yajtunel melel Dios ta Judae,+ ti jaʼ laj yal li kʼusi onoʼox chapasbe li skajleb matanal ta Betele». 18 Jaʼ yuʼun, xi laj yale: «Te iktaik. Mu xavakʼik buchʼu spikbe li sbakiltake». Jaʼ yuʼun, muʼyuk spikbeik li sbakiltake xchiʼuk li sbakiltak j-alkʼop ti ta Samaria likem tale.+

19 Li Josiase la slokʼes xtok li snailtak diosetik ti te oy ta tayal kʼopojebaletik ti oy ta skotol jteklumetik ta Samariae,+ ti jaʼ la spasik li ajvaliletik ta Israel sventa chopol xaʼi sba yuʼunik li Diose, jech la spasbe kʼuchaʼal la spasbe li tayal kʼopojebal ta Betele.+ 20 Te la smil ta sba skajlebtak matanal skotol li paleetik ti te chtunik ta tayal kʼopojebaletike xchiʼuk te la xchikʼbe sbakiltak krixchanoetik li ta skajlebtak matanale.+ Kʼalal jech la spase, sut batel ta Jerusalen.

21 Vaʼun, li ajvalile xi laj yalbe mantal sjunul li jteklume: «Skʼan xapasik Kʼin Koltael+ sventa li Jeova Dios avuʼunik jech kʼuchaʼal chal li ta slivroal tratoe».+ 22 Ti kʼu yelan la spasik li Kʼin Koltaele, muʼyuk bu jech pasbil-o ti kʼuxi echʼik li jchapanvanejetik ta Israele, mi jaʼuk kʼalal echʼik li ajvaliletik ta Israel xchiʼuk li ajvaliletik ta Judae.+ 23 Li Kʼin Koltael sventa Jeova ti laj yichʼ pasel ta Jerusalene, jaʼo kʼalal 18 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Josiase.

24 Jech xtok, li Josiase la xchʼaybe skʼoplal li j-espiritistaetike, li jtʼunoletike,*+ li slokʼoltak terafime,*+ li ibal sba santoetike* xchiʼuk skotol li kʼusitik ibal sba laj yichʼ tael ta yosilal Juda xchiʼuk ta Jerusalene, taje jaʼ sventa xkʼot ta pasel yuʼun li kʼusi chal Mantal+ ti te tsʼibabil ta livro ti la sta ta sna Jeova+ li pale Ilkiase. 25 Mu xkoʼolaj kʼuchaʼal li yantik ajvalil laj echʼanuke, yuʼun jaʼ noʼox stuk ti ta sjunul yoʼonton, ta sjunul xkuxlejal*+ xchiʼuk ta skotol yipal sut talel ta stojolal li Jeovae, jech la spas skotol kʼuchaʼal chal li Smantal Moisese; muʼyuk xa yan ajvalil echʼ jech kʼuchaʼal li stuke.

26 Pe li Jeovae muʼyuk chʼayem xaʼi ti tsots ilinem ta stojolal Juda ta skoj li kʼusitik chopol la spas Manases ti chopol laj yaʼi sba-oe.+ 27 Xi laj yal li Jeovae: «Ta jnuts lokʼel+ li Juda jech kʼuchaʼal la jnuts lokʼel li Israele;+ ta xkikta li jteklum Jerusalen ti jaʼ jtʼujoje xchiʼuk ta xkikta komel li na ti xi kalojbe skʼoplale: ‹Te chkom-o li jbie›».+

28 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Josiase, skotol li kʼusitik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Judae? 29 Kʼalal kuxul toʼox li Josiase, li faraon Neko ti jaʼ ajvalil ta Ejiptoe muy snup ta be li ajvalil ta Asiria ta stsʼel ukʼum Eufratese, li ajvalil Josiase lokʼ stsak ta kʼop; pe kʼalal taat ta ilel yuʼun li Nekoe te milat ta Meguido.+ 30 Jaʼ yuʼun, li yajtuneltak Josiase la xkuchbeik batel ta kareta li sbekʼtal ajvalil te ta Meguidoe, la xkuchik batel ta Jerusalen sventa te smukik ta smukinal. Vaʼun, li krixchanoetik ta jteklume laj yikʼik tal li Jeoakas ti jaʼ xnichʼon li Josiase, la smalbeik aseite ta sjol sventa svaʼanik ta ajvalil ta xkʼexol li stote.+

31 Li Jeoakase+ 23 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalile, oxib u ajvalilaj ta Jerusalen. Li smeʼe Amutal+ sbi, jaʼ stseb Jeremias ti likem ta Libnae. 32 Li Jeoakase jaʼ lik spas li kʼusi chopol chil ta sat Jeova jech kʼuchaʼal la spas li smoltotake.+ 33 Li faraon Nekoe+ te la xchuk ta Ribla,+ ta yosilal Amat sventa mu xa x-ajvalilaj ta Jerusalen, vaʼun la skʼanbe multa li jteklume; sien talento* plata xchiʼuk jun talento oro.+ 34 Li faraon Nekoe jaʼ la stikʼ ta ajvalil li Eliakim sventa x-och ta xkʼexol li Josias ti jaʼ stote, pe Jeoiakim xa laj yakʼbe sbi; yan li Jeoakase laj yikʼ batel ta Ejipto+ ti jaʼ xa te chame.+ 35 Li plata xchiʼuk oro la skʼan faraone jaʼ laj yakʼ li Jeoiakime, jaʼ noʼoxe jaʼ la skʼanbe spatan li jteklume sventa stsob yuʼun li plata la skʼan faraone. Jaʼ ti kʼu yepal x-akʼ yuʼun spatanik jujune jech yepal la skʼanbe plata xchiʼuk oro li jteklume sventa xakʼbe li faraon Nekoe.

36 25 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil li Jeoiakime,+ 11 jabil ajvalilaj ta Jerusalen.+ Li smeʼe Sebida sbi, jaʼ stseb Pedaya ti likem ta Rumae. 37 Li Jeoiakime jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeova+ jech kʼuchaʼal la spas li smoltotake.+

24 Kʼalal kuxul toʼox li Jeoiakime, tal tsakatuk ta kʼop yuʼun li ajvalil Nabukodonosor+ ta Babiloniae, vaʼun oxib jabil tun ta stojolal li ajvalil ta Babiloniae. Pe ta tsʼakale, lik skontrain xchiʼuk la stoy sba ta stojolal. 2 Jaʼ yuʼun, li Jeovae la stakbe batel j-elekʼetik ti jaʼik li jkaldeaetike,+ li jsiriaetike, li jmoabetike xchiʼuk li j-ammonetike. Jech-o la stak batel sventa slajesbe skʼoplal ta j-echʼel li Judae jech onoʼox kʼuchaʼal yaloj Jeova+ ta stojolal li yajtuneltak ti jaʼ li j-alkʼopetike. 3 Ta melel, yuʼun jech yaloj Jeova li kʼusi kʼot ta stojolal Judae sventa snuts lokʼel+ ta skoj li smultak Manasese+ 4 xchiʼuk ta skoj ti ep buchʼutik la smalbe xchʼichʼel li Manases ti muʼyuk smulike,+ noj yuʼun li Jerusalen ta xchʼichʼel li buchʼutik muʼyuk smulike. Jaʼ yuʼun, muʼyuk x-akʼvan ta perton li Jeovae.+

5 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Jeoiakime, skotol li kʼusitik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Judae?+ 6 Vaʼun, li Jeoiakime bat xkux xchiʼuk li smoltotake;+ laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Joakin sbie.

7 Li ajvalil ta Ejiptoe te xa kom-o ta yosil ta skoj ti ichʼbat yuʼun ajvalil ta Babilonia skotol li kʼusitik oy yuʼune,+ ti chlik ta beoʼtik ta stenlejaltik* Ejipto+ kʼalal to ta ukʼum Eufrates.+

8 18 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil li Joakine,+ oxib u ajvalilaj ta Jerusalen.+ Li smeʼe Neusta sbi, jaʼ stseb Elnatan ti likem ta Jerusalene. 9 Li Joakine jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeova jech kʼuchaʼal la spas li stote. 10 Li vaʼ kʼakʼale, li yajtuneltak ajvalil Nabukodonosor ta Babiloniae muy stsakik ta kʼop li Jerusalene, te la sjoyibtaik.+ 11 Kʼalal te sjoyibtaojik jteklum li yajtuneltake, jaʼo te kʼot li ajvalil Nabukodonosor ta Babiloniae.

12 Li ajvalil Joakin ta Judae bat yakʼ sba ta skʼob li ajvalil ta Babiloniae,+ te yikʼoj batel li smeʼe, li yajtuneltake, li bankilaletik ta spasob mantale* xchiʼuk li bankilal j-abteletik yuʼune;+ vaʼun chukatik batel yuʼun li ajvalil ta Babilonia kʼalal vaxakib xa ox jabil yochel ta ajvalil li Nabukodonosore.+ 13 Li ajvalil ta Babiloniae laj yichʼ batel li kʼulejal te oy ta sna Jeovae xchiʼuk li kʼulejal te oy ta sna* ajvalile.+ Jech xtok, bikʼitik la slilin skotol li kʼusitik spasoj ta oro li ajvalil Salomon ta Israel ti te oy ta stemplo Jeovae,+ jech kʼot ta pasel jech kʼuchaʼal yaloj xa onoʼox li Jeovae. 14 La xchuk batel skotol li buchʼutik te oy ta Jerusalene, la xchuk batel li bankilaletik ta pasob mantale,*+ li buchʼutik lek xuʼ yuʼunik paskʼope, li buchʼutik lek spas yuʼunik pʼijil abtelale xchiʼuk li buchʼutik chabtelanik takʼine*+ —lajunmil ta voʼ la xchuk batel—. Jaʼ xa noʼox te komik li buchʼutik toj abol sbaike.+ 15 Jech la xchuk batel ta Babilonia+ li Joakine,+ laj yikʼbe batel li smeʼe, li yajniltake, li bankilal j-abteletik yuʼune xchiʼuk li viniketik ti lek ojtikinbilik ta slumalike. Jech chukbil lokʼik ta Jerusalen kʼalal to ta Babilonia. 16 Li ajvalil ta Babiloniae la xchuk batel xtok skotol li soltaroetike, jaʼ vukmil ta skotol, jech xtok, la xchuk batel li buchʼutik lek spas yuʼunik pʼijil abtelale xchiʼuk li buchʼutik chabtelanik takʼine,* jaʼ jmil ta skotolik. Li viniketik taje lek xuʼ yuʼunik paskʼop xchiʼuk lek yichʼojik chanubtasel sventa xbatik ta paskʼop. 17 Li ajvalil ta Babiloniae jaʼ la stikʼ ta ajvalil li Matanias ti jaʼ sjuntot li Joakine+ sventa jaʼ xkom ta xkʼexol li Joakine, pe Sedekias+ xa laj yakʼbe sbi.

18 Li Sedekiase 21 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalile, 11 jabil ajvalilaj ta Jerusalen. Li smeʼe Amutal+ sbi, jaʼ stseb Jeremias ti likem ta Libnae. 19 Li Sedekiase jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeova jech kʼuchaʼal la spas li Jeoiakime.+ 20 Li kʼusi kʼot ta pasel li ta Jerusalen xchiʼuk ta Judae jaʼ lik-o skʼakʼal yoʼonton li Jeovae, jaʼ yuʼun la sjip lokʼel ta yeloval sat.+ Jech xtok, li Sedekiase la stoy sba ta stojolal li ajvalil ta Babiloniae.+

25 Kʼalal sbalunebal xa ox jabil yochel ta ajvalil li Sedekiase, jaʼo ta slajunebal kʼakʼal li ta slajunebal ue, li Nabukodonosor+ ti jaʼ ajvalil ta Babiloniae te kʼot xchiʼuk skotol yajsoltarotak sventa stsak ta kʼop li Jerusalene.+ Te la spas skarpana xchiʼuk la svaʼan muro ta sjoylejal li Jerusalene.+ 2 Te setuojik-o jteklum kʼalal stsakoj xa ox 11 jabil yochel ta ajvalil li Sedekiase. 3 Vaʼun, li ta sbalunebal kʼakʼal li ta xchanibal ue, mas to tsatsaj viʼnal+ li ta jteklume, muʼyuk xa sveʼel skotol li krixchanoetik tee.+ 4 Laje, laj yichʼ jomel li smuroal jteklume,+ skotol li soltaroetike jatavik lokʼel ta jteklum ta akʼobaltik, te lokʼik batel li ta ochebal ti bu oy chib muro ti te xkom ta stsʼel li nichimaltik yuʼun ajvalile. Taje jaʼo kʼot ta pasel kʼalal jaʼo te sjoyobtaojik jteklum li jkaldeaetike; yan li ajvalile jaʼ la stambe batel sbelel Araba.+ 5 Li soltaroetik yuʼun jkaldeaetike bat snutsik li ajvalile, te la staik ta be ta takixokol balumil ta stenlejaltik yuʼun Jeriko, pe jatav batel skotol li yajsoltarotak te xchiʼuke. 6 La stsakik li ajvalile+ xchiʼuk laj yikʼbeik batel li ajvalil ta Babilonia ti te oy ta Riblae. Vaʼun, te laj yalik kʼusi chichʼ pasbel. 7 Te skʼeloj Sedekias kʼalal milbat li xnichʼnabtake; laje li Nabukodonosore la stupʼbe xchaʼpʼejal sbekʼ sat li Sedekiase, la xchuk ta kadena ti pasbil ta kovree xchiʼuk laj yikʼ batel ta Babilonia.+

8 Li ta svukubal kʼakʼal ta svoʼobal ue, jaʼ xkaltik, kʼalal 19 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Nabukodonosor ti jaʼ ajvalil ta Babiloniae, jaʼo kʼot ta Jerusalen li Nebusaradan+ ti jaʼ bankilal yuʼun jchabivanejetike, jaʼ yajtunel li ajvalil ta Babiloniae.+ 9 La xchikʼbe li sna Jeovae,+ li sna* ajvalile+ xchiʼuk skotol li naetik ta Jerusalene;+ la xchikʼbe xtok li sna viniketik ti lek ichʼbilik ta mukʼe.+ 10 Skotol li soltaroetik yuʼun jkaldeaetik ti jaʼ ventainbilik yuʼun li bankilal yuʼun jchabivanejetike+ la sjinesik komel li smuroal Jerusalene. 11 Li Nebusaradan ti jaʼ bankilal yuʼun jchabivanejetike la xchuk batel li buchʼutik te to komemik ta jteklume, li buchʼutik laj yakʼ sbaik ta skʼob li ajvalil ta Babiloniae xchiʼuk li yan jnaklejetike.+ 12 Pe li bankilal yuʼun jchabivanejetike te laj yikta jlom li buchʼutik mas povreike sventa stsʼunik uva xchiʼuk ti xichʼik sujel ta spasel yan abtelale.+ 13 Jech xtok, li jkaldeaetike la slilinik li oyetik pasbil ta kovre+ ti te oy ta sna Jeovae, la slilinik li karetiyaetike+ xchiʼuk li Nab ta kovre+ ti te oy ta sna Jeovae. Laj yichʼik batel ta Babilonia li kovree.+ 14 Laj yichʼik batel xtok li xchʼamobiltak kʼusitike, li palaetike, li stupʼobiltak mechae, li kopaetike xchiʼuk skotol li kʼusitik pasbil ta kovre ti tstunesik kʼalal tspasik abtelal ta temploe. 15 Li bankilal yuʼun jchabivanejetike laj yichʼ batel li yavtak akʼale xchiʼuk li mukʼta bochetik ti pasbilik ta batsʼi oro+ xchiʼuk ta batsʼi platae.+ 16 Li kovre ti jaʼ pasbil-o li chib oye, li Nab ta kovree xchiʼuk li karetiyaetik ti jaʼ spasoj Salomon sventa stunesik li ta sna Jeovae, mu xa noʼox stakʼ pʼisel.+ 17 Li jujun oye 18 xukʼubil* staylej.+ Li xlechlechul sjole ta kovre pasbil xchiʼuk oxib xukʼubil staylej. Ta kovre pasbil+ li slujoal ti xkoʼolaj ta mayae xchiʼuk li slokʼol granadaetik* oy ta sjoyobal li xlechlechul sjole. Jaʼ jech pasbil xchibal li oye.

18 Li bankilal yuʼun jchabivanejetike laj yikʼ batel xtok li Seraya+ ti jaʼ bankilal palee, laj yikʼ batel li Sofonias+ ti kʼotem ta xchibal palee xchiʼuk li oxvoʼ jchabitiʼnaetike.+ 19 Li ta jteklume laj yikʼ batel jun bankilal j-abtel ta pasob mantal ti jaʼ sbainoj li soltaroetike, laj yikʼ batel voʼob li buchʼutik lek skʼopon ajvalile, laj yikʼ batel li yajsekretario bankilal soltaroe, jaʼ li buchʼu tstsob soltaroetik sventa xbatik ta paskʼope xchiʼuk laj yikʼ batel 60 ta voʼ yan viniketik ti te oyik ta jteklume. 20 Li Nebusaradan+ ti jaʼ bankilal yuʼun jchabivanejetike laj yikʼbe batel li ajvalil ta Babilonia ti te oy ta Riblae.+ 21 Li ajvalil ta Babiloniae te la smilan ta Ribla ta yosilal Amat.+ Jaʼ jech laj yichʼ chukel lokʼel ta slumal li Judae.+

22 Li ajvalil Nabukodonosor ta Babiloniae jaʼ la stʼuj Guedalias+ xnichʼon Aikam+ xchiʼuk ti jaʼ smom Safan+ yoʼ sventain li buchʼutik te to laj yichʼik iktael ta yosilal Judae.+ 23 Li bankilaletik yuʼun soltaroetik xchiʼuk sviniktakike laj yaʼiik ti tʼujat xa yuʼun ajvalil ta Babilonia li Guedaliase, jaʼ yuʼun ta ora noʼox bat skʼelik li Guedalias ti te oy ta Mispae. Li buchʼutik batike jaʼ Ismael xnichʼon Netanias, Joanan xnichʼon Karea, Seraya xnichʼon Tanumet ti jaʼ jnetofa vinike xchiʼuk Jaasanias ti jaʼ xnichʼon jmaakat vinike, te xchiʼinojik batel li sviniktakike.+ 24 Li Guedaliase oy kʼusi laj yalbe ta jamal li bankilaletik xchiʼuk sviniktakike xchiʼuk xi laj yale: «Mu xaxiʼik ti chakʼotik ta yajtunel li jkaldeaetike. Naklanik li ta jteklume xchiʼuk tunanik ta stojolal li ajvalil ta Babiloniae, vaʼun lek kʼusi chkʼot ta atojolalik».+

25 Li ta svukubal ue, li Ismael+ xnichʼon Netanias xchiʼuk ti jaʼ smom Elisama, ti jaʼ snitilulal ajvalile te kʼot xchiʼuk lajunvoʼ sviniktak li ta Mispae,+ vaʼun la smilik li Guedaliase, la smilik komel xtok li judaetik xchiʼuk li jkaldeaetik ti te xchiʼukan li Guedaliase. 26 Kʼalal kʼot xa ox ta pasel taje, totsik batel skotol li krixchanoetike, ta bikʼit ta mukʼ sventa xbatik ta Ejipto.+ Batik ek li bankilaletik yuʼun soltaroetike, yuʼun chiʼik mi oy kʼusi spasbatik yuʼun li jkaldeaetike.+

27 Kʼalal 37 jabil xa ox xchukel batel li Joakin+ ti jaʼ ajvalil ta Judae, li ta skʼakʼalil 27 ta yuilal 12, li Evil-Merodak ti jaʼ ajvalil ta Babiloniae la slokʼes ta chukel*+ li Joakin ti jaʼ ajvalil ta Judae. Li vaʼ jabile, jaʼo och ta ajvalil li Evil-Merodake. 28 Laj yakʼ ta ilel slekil yoʼonton ta stojolal xchiʼuk jaʼ mas laj yichʼ ta mukʼ ti jaʼ mu sta li yan ajvaliletik te xchiʼukan ta Babiloniae. 29 Li Joakine la slokʼ li skʼuʼ spokʼ slapoj toʼox ta chukinabe xchiʼuk te la xchiʼin ta veʼel jujun kʼakʼal li ajvalile jaʼ to ti kʼuxi chame. 30 Ti kʼu sjalil kuxule, jujun kʼakʼal akʼbat sveʼel yuʼun li ajvalile.