Fevrero

Li stestigoutik Jeovae oy jtaojtik jun mukʼta matanal. ¿Kʼusi jaʼ? Jaʼ ti kʼotem ta kamigotik li Jeovae. Tsots skʼoplal ti jtsatsubtastik ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntik ti kʼu yelan xkil jbatik xchiʼuke. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun xuʼ xkʼunib ta skoj li sbalumil Satanase xchiʼuk li jchopoliltike. ¿Kʼuxi xuʼ xavamigoin ta melel li Jeovae? ¿Mi oy van ta avoʼonton xatsatsubtas mas ti kʼu yelan xavil aba xchiʼuke? Li ta Santiago 4:8 ti jaʼ li teksto avie te chalbutik kʼusi xuʼ jpastik. Kʼuchaʼal chkiltike, mi chanopaj ta stojolal li Jeovae, chnopaj ta atojolal ek. Jech xtok mi mas chanopaj ta stojolal li Jeovae, mas chachʼun ti jaʼ avamigoe xchiʼuk tstsatsub ti kʼu yelan xavil aba achiʼuke. Vaʼun, xuʼ jech chaval kʼuchaʼal laj yal Jesuse: «Kuxul ta melel li Buchʼu la stakun tale». Xi to laj yal xtoke: «Li voʼone xkojtikin» (Juan 7:28, 29). w15 15/4 3:1, 2

Kalbetik skʼoplal kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel ti toj vokole. Xuʼ van laj yichʼ lokʼesel ta tsobobbail junuk avutsʼ avalal. Anaʼoj ti chal Vivlia ti mu stakʼ jchiʼintik ta loʼil li buchʼutik lokʼemik ta tsobobbaile (1 Kor. 5:11; 2 Juan 10). Pe ta skoj ti ep akʼanoj li avutsʼ avalale, xuʼ van tsots chavaʼi xchʼunel li mantal taje. ¿Kʼuxi xuʼ skoltaot Jeova sventa taje? Xuʼ chakʼbot stsatsal avoʼonton sventa xachʼun li mantale xchiʼuk ti tukʼ xavakʼ aba ta stojolale. Pato avoʼonton ta stojolal li Jeovae xchiʼuk nopo ti jaʼ tskoltaot sventa mas lek chavil aba xchiʼuk kʼalal oy avokole. Li kʼusi chakʼ jchantike jaʼ ti muʼyuk buchʼu yan jech jkʼantik kʼuchaʼal li Jeovae (Mat. 22:37, 38). ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun jaʼ mas tstabeik sbalil li kutsʼ kalaltike, akʼo mi muʼyuk chtunik ta stojolal Jeova. Mi chavul avoʼonton ta skoj ti lokʼem ta tsobobbail jun avutsʼ avalale albo Jeova ti kʼu yelan chavaʼi abae (Filip. 4:6, 7). w15 15/4 4:14, 16

Muʼyuk chopol ti xijmuyubaj yuʼun li kʼusitik lek chkʼot ta pasel yuʼun yantike. Muʼyuk chopol xtok kʼalal xijmuyubaj-o ta skoj li kʼusi lek jpasojtike o ta skoj li kʼusi lek oy kuʼuntike. Jech kʼuchaʼal liʼe, muʼyuk chopol ti xijmuyubaj ta skoj li kutsʼ kalaltike, li stalel jkuxlejaltike o ti bu lij-ayanutike (Ech. 21:39). Pe mi jaʼ xa ta jtoy-o jbatik tajeke, xuʼ me sokes ti kʼu yelan xkil jbatik xchiʼuk li yantike, mas to ti kʼu yelan xkil jbatik xchiʼuk Jeovae. Kʼalal tstoy sba jun krixchanoe mu skʼan tojobtasel xchiʼuk muʼyuk chakʼ ta xkuxlejal li kʼusi ch-albate (Sal. 141:5). Li buchʼutik mukʼ chakʼ sbaike tsnopik ti jaʼ mas tsots skʼoplalike xchiʼuk ti jaʼ mas xtojob chaʼi sbaike. Li Jeovae tspʼaj li buchʼutik jech stalelalik kʼuchaʼal taje (Ezeq. 33:28; Amós 6:8). Pe jaʼuk li Satanase lek xa chil ti jech stalelalik kʼuchaʼal li stuke. Xuʼ van muyubaj-o kʼalal la stoy sba li Nimrod (Nemrod), li ajvalil ta Ejiptoe xchiʼuk li Absalone (Gén. 10:8, 9; Éx. 5:1, 2; 2 Sam. 15:4-6). w15 15/5 2:5, 6

Kʼalal liʼ toʼox oy ta Balumil li Jesuse lek la xchanbe stalelal li Stote, yuʼun ep krixchanoetik laj yakʼanbe li kʼusitik chtun yuʼunike (1 Kor. 1:24). Pe maʼuk ta skoj ti tskʼan chakʼ ta ilel ti oy ep sjuʼele. Jech la spas yuʼun oy ta yoʼonton ta melel li krixchanoetike. Jun skʼelobile jaʼ li kʼusi chal Mateo 14:14 kʼalal ta 21. Ta smilal xa noʼox krixchanoetike lokʼik tal ta jteklumetik sventa tstsʼakliik batel ta yokik li Jesuse (Mat. 14:13). Kʼalal och xa ox akʼobale, li yajchankʼoptake laj yakʼik venta ti lubemik xa xchiʼuk ti chviʼnajik xae. Jaʼ yuʼun laj yalbeik Jesus ti akʼo stakan xa batele xchiʼuk ti xbat saʼ kʼusi tslajesike. ¿Kʼusi la spas li Jesuse? Li Jesuse la smakʼlin li epal krixchanoetik taje, pe kʼajomal noʼox voʼob pan xchiʼuk chaʼkot choy la stunes. Ep sveʼel laj yakʼanbe, yuʼun li Vivliae chal ti veʼ skotolike xchiʼuk ti lek noj xchʼutike. Ti jech veʼike jaʼ koltaatik sventa oy lek yipalik yoʼ tsutik batel li ta snaik ti nom to xkome (Luk. 9:10-17). Toj ep xa noʼox li sveʼelike, yuʼun kʼalal la stsobbeik li skomenale, noj lajcheb moch. w15 15/6 1:8, 9

Akʼo mi noj ta mulivajel li balumil liʼe, li Jeovae xuʼ skoltautik sventa sakuk li jkuxlejaltike. Ta skoj ti jpasmulilutik jkotoltike, xuʼ van kʼupil xa chkiltik junantik kʼusitik chopol, jech kʼuchaʼal chkʼot ta pasel ta stojolal li choyetike, yuʼun xuʼ van xmuet chil li sloʼlaobilike. ¿Kʼusi xuʼ jpastik mi oy kʼusi chopol ta jkʼan ta jpastike? Jaʼ ti jlokʼes ta koʼontontik ta anile. Yuʼun mi mu jechuk la jpastike, mas me tstsatsaj li kʼusi chopol oy ta koʼontontike. Vaʼun, mi jaʼo tal junuk prevae mas me kʼun xuʼ xijtsʼuj li ta mulile, jech tajek chkʼot ta pasel kʼuchaʼal chal li Vivliae: «Kʼalal mi laj xa yakʼ yibel li kʼusi tskʼan [koʼontontike], chkʼot ta pasel li mulile» (Sant. 1:14, 15). Jaʼ yuʼun, mi ta jkʼan lek chilutik li Jeovae, skʼan me jpʼajtik ta anil li kʼusitik chopol ta jkʼan ta jpastike xchiʼuk li kʼusi ta jnoptike. Mi ta jpʼajtik li kʼusitik chopol oy ta koʼontontike, muʼyuk me chijmulivaj xchiʼuk muʼyuk me ta xkil jvokoltik yuʼun (Gal. 5:16). w15 15/6 3:1, 2

Leʼ xa ta vakmil jabile, lek toʼox tajek chichʼ pasel ta Balumil li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose. Jaʼ yuʼun laj yal ti «toj lec laj yil» skotol li kʼusitik spasoje (Gén. 1:31). Pe bu chata, la stoy sba li Satanase, jaʼ yuʼun jech lik talel ti mu skotoluk krixchanoetik tspasbeik li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose. Akʼo mi jech, li avie oy mas ta vaxakib miyon krixchanoetik ti chtunik ta stojolal li Jeovae. Ti vaʼ yepalike, lek snaʼojik ti mu baluk noʼox ti tskʼanik ta orasion ti akʼo kʼotuk ta pasel ta Balumil li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose. Jaʼ yuʼun, chakʼik persa spasel li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose, ti lekuk x-ilatik yuʼune xchiʼuk ti junuk yoʼontonik xalbeik batel yantik ta sventa li Ajvalilal yuʼune. Li yajtunelutik Diose jech-o ta jkʼantik ta orasion ti akʼo kʼotuk ta pasel ta Balumil li kʼusi tskʼan yoʼontone, jaʼ to chkiktatik skʼanel mi la slajes xa ox skotol li yajkontratake. Vaʼun, chchaʼkuxiik tal epal miyon krixchanoetik kʼalal pasem xa ox ta Paraiso li Balumile (Juan 5:28, 29). ¡Nopo xa noʼox avaʼi li muyubajel ta jtatik kʼalal chkiltik yan velta li buchʼutik jkʼanojtik ti chamemike! w15 15/6 4:15, 17

Li ta jvuntike nopoltik noʼox chalbe skʼoplal ti xkoʼolaj kʼuchaʼal oyutik xa ta jun paraiso yaʼeluke. Pe li paraiso taje, ¿mi koʼol van skʼoplal xchiʼuk li templo ta mantale? Moʼoj, yuʼun li templo ta mantale jaʼ skʼoplal li kʼusi xchapanoj Dios sventa xuʼ xkichʼtik ta mukʼe. Pe kʼalal chkaltik ti «oyutik ta jun paraiso yaʼeluke», jaʼ chkalbetik skʼoplal li jun oʼontonal xchiʼuk ti jmoj tsobol yuʼun steklumal li Jeovae. Ta skoj li paraiso taje xuʼ xvinaj buchʼutik te chtunik li ta templo ta mantale (Mal. 3:18). Ti oyutik xa ta jun paraiso yaʼeluke, chʼiem xa talel xchiʼuk mas xa stsakoj yipal xchiʼuk jaʼ laj yakʼ jchabitik Jeova akʼo mi jmulavil krixchanoutik. Skotol taje jech lik kʼotuk talel ta pasel ta 1919. ¿Mi yakal chakoltavan sventa jech xkʼot ta pasele? ¿Mi jaʼ matanal chavaʼi ti chakolta ta abtel Jeova sventa xichʼ ichʼel ta mukʼ liʼ ta Balumile? w15 15/7 1:10, 11

Li Gogue ta stsak ta kʼop steklumal Dios kʼalal jutuk xa ox skʼan xbatik ta vinajel li buchʼutik tʼujbilik ti liʼ to oyik ta Balumile. ¿Kʼusi ta jpastik mi lik tsakvanuk ta kʼop li Gogue? Xi chal li Vivliae: «Mu persauc chapasic pleito li voʼoxuque; te noʼox vaʼano abaic, chʼanchanic. Qʼuelavilic cʼu xʼelan chajcoltaoxuc; vuʼun li Mucʼul Diosune». Xchiʼuk xi chal xtoke: «Mu me xaxiʼic, mu me xchibaj avoʼntonic» (2 Crón. 20:17). Kʼalal mi lik xa ox tsakvanuk ta kʼop li Gogue, jaʼo ta xichʼik ikʼel batel ta vinajel li buchʼutik tʼujbilik ti liʼ to oyik ta Balumile. Vaʼun, ¿kʼusi chkʼot ta pasel? Li ta Apokalipsis 17:14 chal ti yajkontratak steklumal Diose chlik stsakik ta kʼop «li Chʼiom Chije». Pe li tekstoe chal xtok ti Chʼiom Chije xchiʼuk li buchʼutik «takbilik ta ikʼele, ti tʼujbilike xchiʼuk ti tukʼike» jaʼ ta stsalvanik. Jaʼ jech tspojik steklumal Dios ta Balumil li Jesus xchiʼuk li 144 mil ti jaʼik ajvaliletik ta vinajele. w15 15/7 2:16

Ta skoj ti jaʼ tstakutik ta ikʼel ta tsobajeletik li Jeovae, skʼan xkichʼ jmeloltik xchiʼuk lekuk noʼox jlap batel jkʼuʼ jpokʼtik xchiʼuk ti lekuk noʼox jtalelaltike. Pe skʼan me mu xij-echʼ ta mas. Yuʼun li Jeovae tskʼan ti junuk noʼox koʼontontik xchiʼuk kajvulaʼaltik kʼalal te oyutik li ta salone. Pe mu me jpastik kʼusitik ti xuʼ chakʼ ta ilel ti muʼyuk chkichʼtik ta mukʼ li jtsobajeltike. Jech oxal, skʼan mu kʼuk noʼox yelan jlap batel li jkʼuʼ jpokʼtike o ti mu xa lekuk xvinaje. Muʼyuk ta jtaktik mensajeetik, muʼyuk chijloʼilaj xchiʼuk yantik xchiʼuk mi jaʼuk chijveʼ kʼalal jaʼo yakal li tsobajele. Jech xtok, li totil meʼiletike chchanubtas yalab xnichʼnabik sventa mu xtajinik xchiʼuk mu x-anilajik li ta salone. Kʼalal chijbat ta salone jaʼ sventa chbat kichʼtik ta mukʼ li Jeovae xchiʼuk sventa chbat jchantik mas ta stojolal. Jech oxal maʼuk yorail sventa jchaptik kʼusitik sventa jpʼolmajeltik li ta salone (koʼoltaso xchiʼuk Nehemías 13:7, 8). Jvules ta joltik ti kʼalal laj yil Jesus ti te yakal chchonik kʼusitik ta templo li krixchanoetike, ilin ta jyalel, vaʼun la snutsanan lokʼel (Juan 2:13-17). w15 15/7 4:7, 8

Li Vivliae chal ti mas to ch-epaj choplejal «li ta slajebal xa kʼakʼale» (2 Tim. 3:13; Mat. 24:21; Apok. 12:12). Jaʼ yuʼun, manchuk mi sokem xa tajek li balumile, jnaʼojtik ti mas to tsok batele. Pe, ¿mi jaʼ van skʼan xal ti persa baʼyel mas to tsok batel sventa xtal li slajeb kʼusitike? Xuʼ van oy buchʼutik tsnopik ti persa baʼyel skʼan oyuk viʼnal, chameletik xchiʼuk letovajel ta spʼejel Balumil kʼalal skʼan toʼox xtal li «mukʼta tsatsal vokolile» (Apok. 7:14). Pe taje mu jechuk chkʼot ta pasel. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun ti jechuk xkʼot ta pasele, ta anil noʼox chakʼ venta skotol krixchanoetik ti yakal xa chkʼot ta pasel li albil kʼopetike. Chakʼik venta ek li buchʼutik muʼyuk xchʼunojik kʼusitik chal Vivliae. Pe li Jesuse laj yal ti jutuk mu skotoluk li krixchanoetike muʼyuk chakʼik venta ti ‹ta slajebal xa kʼakʼal› oyike. Laj yal ti chʼayal yoʼonton chtaatik kʼalal mi tal li slajeb kʼusitike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun muʼyuk kʼusi tsots chkʼot ta pasel yileluk ti kʼu yelan xkuxlejalike (Mat. 24:37-39). ¿Kʼusi chkakʼtik venta kʼalal ta jnopbetik skʼoplal li kʼusi laj yal Jesuse? Jaʼ ti mu xa bu mas ta sok balumil kʼalal skʼan toʼox xlik li mukʼta tsatsal vokolile, yuʼun mi jeche chakʼik venta krixchanoetik ti chtal xa li slajeb kʼusitik chopole (Luk. 17:20; 2 Ped 3:3, 4). w15 15/8 2:6, 7

Mi lik jchʼakbetik yorail sventa ta jchapan jbatik sventa li kuxlejal ta Paraisoe, ¿mi oy van kʼusi chkiktatik skʼupinel li avie? Muʼyuk. Ti chijtun ta stojolal Jeovae jaʼ ti kʼusi mas lek xuʼ jpas ta jkuxlejaltik avie, jaʼ sventa ti la spasutike. Maʼuk chijtun ta stojolal ta skoj ti oy buchʼu tsujutike o sventa noʼox kuxul xijkom li ta slajeb kʼusitik chopol liʼ ta Balumile. Ti jech chijtun ta stojolal Diose xchiʼuk ti chkamigoin jbatik xchiʼuke, mas chlekub li jkuxlejaltike xchiʼuk mas jun koʼontontik. Mu kʼusi xkoʼolaj-o li kʼanelal xchiʼuk li beiltasel chakʼbutike (Sal. 63:1, 2). Mi ta sjunul koʼontontik ta xkichʼtik ta mukʼ li Jeovae mas xa noʼox me jun koʼontontik. Li buchʼutik jal xa tajek tunemik talel ta stojolal li Jeovae yakʼojik lek venta ti mas to oy sbalil jkuxlejaltik kʼalal jech ta jpastike (Sal. 1:1-3; Is. 58:13, 14). w15 15/8 3:16

Li xchʼunel koʼontontike tsots tajek skʼoplal, yuʼun tskoltautik ta spasel li kʼusitik mu spas kuʼuntik yilele (Mat. 21:21, 22). Jun skʼelobil taje jaʼ ti eputik ti jelojtik xa ta jyalel li jkuxlejaltike. Li buchʼutik xojtikinutik toʼoxe yakʼojik xa venta ti jelem xa talel tajek li jkuxlejaltike. Taje jech lik jpastik talel yuʼun jkʼanojtik tajek li Jeovae xchiʼuk jaʼ la skoltautik yoʼ jech chkʼot ta pasel kuʼuntik (Kol. 3:5-10). Jech xtok, koliyal li xchʼunel koʼontontike laj kakʼ jkuxlejaltik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk jech lijkʼot ta yamigo. Mi jsetʼuk jech pas kuʼuntik jechuk ti muʼyukuk la skoltautik li Diose. Li xchʼunel koʼontontike tsots tajek skʼoplal xtok yuʼun chakʼ kipaltik sventa jtsaltik li prevaetik chakʼbutik Satanas ti tsots tajek sjuʼele (Efes. 6:16). Jech xtok, li xchʼunel koʼontontike tskoltautik sventa xkuch kuʼuntik li jvokol ta jnuptantik jujun kʼakʼale. Li Jeovae chalbutik ti chakʼ skotol kʼusitik chtun kuʼuntik mi chkakʼ xchʼunel koʼontontik ta stojolale xchiʼuk mi laj kakʼ kipaltik sventa xijtun ta stojolale (Mat. 6:30-34). Ta skoj li xchʼunel koʼontontik xtoke xuʼ xijkuxi sbatel osil li ta Paraisoe (Juan 3:16). w15 15/9 3:4, 5

¿Kʼu yuʼun chal Vivlia ti «jaʼ la skʼanutik baʼyel» li Jeovae? Xi laj yal li jtakbol Pabloe: «Laj yakʼ ta ilel ti skʼanojutik li Diose, yuʼun cham ta jtojolaltik Kristo kʼalal jpasmulilutik toʼoxe» (Rom. 5:8). Li kʼanelale jaʼ li stalelal ti mas tsots skʼoplal chakʼ ta ilel li Diose. Jaʼ yuʼun, li Jesuse xi laj yalbe skʼoplal li mantal ti mas tsots skʼoplale: «Skʼan xakʼan ta sjunul avoʼonton li Jeova Dios avuʼune, ta sjunul akuxlejal, ta sjunul anopben xchiʼuk ta sjunul avipal» (Mar. 12:30). Li Jeovae tskʼan ti ta sjunuluk koʼonton jkʼantike. Mi mu jechuk ta jkʼantike xuʼ muʼyuk lek chaʼi sba kuʼuntik. Pe kakʼtik me venta ti skʼan jkʼantik xtok ta sjunul jkuxlejaltik, jnopbentik xchiʼuk kipaltike, taje jaʼ skʼan xal ti maʼuk noʼox chkaltik ti jkʼanojtike o ti jech chkaʼi ta koʼontontike (Miq. 6:8). w15 15/9 5:1-3

Bateltike xuʼ van mu xkakʼtik venta ti yakal tskoltautik li Jeovae. ¿Kʼu yuʼun? Jaʼ van ta skoj ti mas ta jvul-o koʼontontik ta skoj li jvokoltike, vaʼun chchʼay xkaʼitik ti ep ta tos kʼu yelan la skoltautik tal li Jeovae. Taje jech kʼot ta pasel ta stojolal li Eliase. Akʼo mi jaʼ jun vinik ti tsots yoʼontone, kʼalal albat ti ta xichʼ milel yuʼun li meʼ ajvalil Jesabele, chʼay xaʼi kʼu yelan koltaat talel yuʼun li Jeovae. Xiʼ tajek, jaʼ yuʼun la skʼan ti akʼo xchame (1 Rey. 19:1-4). ¿Kʼuxi xuʼ stsatsub yan velta li yoʼontone? Jaʼ mi la saʼ koltael ta stojolal li Jeovae (1 Rey. 19:14-18). Jech kʼuchaʼal kʼot ta pasel ta stojolal li Eliase, jechtik kʼot ta pasel ta stojolal li Job eke. Jaʼ mas laj yakʼ ta yoʼonton li svokole, jech oxal, mu xa jechuk la snop kʼuchaʼal li Jeovae (Job 42:3-6). Kʼalal oy jvokoltik eke, xuʼ van mu xa xkakʼtik venta ti yakal tskoltautik li Jeovae. ¿Kʼusi van tskoltautik? Skʼan jkʼel li Jvivliatike, jnopbetik skʼoplal li kʼusi ta jkʼeltike xchiʼuk jnoptik kʼusi tojobtasel chalbutik. Jaʼ yuʼun, kʼalal chkakʼtik venta kʼuxi tskoltautik li kʼusitik taje, xkoʼolaj chkaʼitik ti yakal tskʼoponutik li Diose. w15 15/10 1:15, 16

Li Jesuse muʼyuk kʼusi laj yakʼ xmakat li ta cholmantale. Jun velta kʼalal laj xa ox xchol mantal ta jteklum Kapernaume, ep krixchanoetik laj yalbeik ti akʼo to te komuke. Pe ¿kʼusi van la spas li Jesuse? Xi laj yalanbee: «Persa skʼan ta jchol li lekil aʼyejetik ta sventa Ajvalilal yuʼun Dios li ta yan jteklumetik eke» (Luk. 4:42-44). Taje jech onoʼox la spas. Li Jesuse ep xanav sventa xchanubtas bu kʼalal xuʼ yuʼun li krixchanoetike. Akʼo mi tukʼil krixchano, ta skoj ti tsots tajek abteje lub onoʼox bakʼintik, jaʼ yuʼun persa la xkux (Luk. 8:23; Juan 4:6). Jun velta kʼalal jaʼo oy kʼusi tsots skʼoplal yakal chakʼbe xchan yajchankʼoptak li Jesuse, te tal jun vinik, vaʼun kʼanbat koltael sventa xchapanbat jun svokol. Xi laj yal li vinike: «Jchanubtasvanej, albo li jbankil ti akʼo koʼol jchʼakbe jbakutik li kʼusi chkichʼkutike». Pe li Jesuse muʼyuk la skolta li vinik taje (Luk. 12:13-15). w15 15/10 3:10, 11

Li stalelal ti mas tsots skʼoplale, jaʼ li kʼanelale. Maʼuk noʼox ta xkʼanvan li Diose, yuʼun jaʼ kʼanelal. Skotol li kʼusitik tspase jaʼ ta skoj ti chkʼanvane. Jaʼ yuʼun, ta jtojtik tajek ta vokol ti la spas vinajelbalumil xchiʼuk li kʼusitik kuxajtik ta skoj ti lek snaʼ xkʼanvane. Jnaʼojtik ti skʼanoj skotol li kʼusitik spasoj Jeovae. Jaʼ yuʼun jpatoj lek koʼontontik ti tspas skotol li kʼusitik yalojbutike. Ta skoj ti skʼanojutike, «xchʼakojbe xa jun skʼakʼalil sventa lek tukʼ chchapan skotol li krixchanoetik ta spʼejel balumile». Sventa xkʼot ta pasel taje jaʼ svaʼanoj li Xnichʼone, li Jesukristoe (Ech. 17:31). Ta melel, jchʼunojtik lek ti tukʼ chchapanutik li Jesuse. Vaʼun ta me skʼupinik muyubajel ta sbatel osil xchiʼuk kʼupil sba kuxlejal li jchʼunej mantal krixchanoetike. w15 15/11 3:1, 2

Kʼalal ta jcholbetik mantal li krixchanoetike jlome chchikintaik, pe li jlome mu skʼanik. ¿Kʼusi skʼan jpastik? Li kʼusi oy ta yoʼonton Jeovae jaʼ ti jpastik kʼuchaʼal chal Vivliae. Jech xtok, ta skoj ti jkʼanoj li jchiʼiltaktike, skʼan ‹manxo xkakʼ jbatik xchiʼuk xij-ichʼvan ta mukʼ kʼalal ta jpakbetik skʼoplal li spatobil koʼontontike› (1 Ped. 3:15). Manchuk mi x-ilin ta jtojolaltik li krixchanoetike xchiʼuk ti mu skʼanik li mantal chkalbetike, skʼan me xkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtike, yuʼun jaʼ ta jchanbetik stalelal li Jesuse. Yuʼun «kʼalal yakal chchopol kʼopojik ta stojolale muʼyuk bu lik chopol kʼoptavanuk ek. Muʼyuk bu sibtasvan ta spakel skʼoplal kʼalal yakal chil svokole, moʼoj, laj yakʼ sba ta ventainel ta stojolal li [Dios ti] tukʼ snaʼ xchapanvane» (1 Ped. 2:23). Jaʼ yuʼun, kʼalal oy buchʼu chopol kʼusi chalbutik o tspasbutike bikʼit chkakʼ jbatik xchiʼuk muʼyuk bu ta jpaktik sutel. Yuʼun jaʼ ta jpastik li kʼusi lek ta sventaike, jaʼ ta jpastik li kʼusi chal 1 Pedro 3:8 xchiʼuk 9: «Mu me xapakbe abaik ta jujuntal li kʼusi chopole». w15 15/11 4:17, 18

Li Jesuse nopem xaʼi chalbe yajchankʼoptak ti skʼanojane (Juan 15:9). Jech xtok, chchʼakbe lek skʼakʼalil sventa chchiʼinan ta loʼil (Mar. 6:31, 32; Juan 2:2; 21:12, 13). Nopuk xavaʼi xavalbe ti akʼanojan li avalab anichʼnabe. Akʼbo yil ti toj tsots skʼoplalik chavile (Prov. 4:3). Jun stestigo Jeova ta Australia ti Samuel sbie, chal kaʼitik ti kʼalal bikʼit toʼoxe chkʼelbat la jujun akʼobal yuʼun stot li livro Loʼiletik ta Vivlia[e]. Laje chtakʼbat li kʼusitik tsjakʼe, chmeyat xchiʼuk tstsʼutsʼat kʼalal yuʼun xa chvaye. Pe ta mas tsʼakale, labal to sba laj yaʼi Samuel ti muʼyuk bu jech pasbat li stote, yuʼun mu jechuk nopem xaʼiik ti tsmey xchiʼuk ti tstsʼutsʼ yalab xnichʼnabik li yutsʼ yalale. Akʼo mi jech, laj yakʼ persa li stot Samuel sventa xakʼ ta ilel ti skʼanoj tajek li skereme. Koliyal ti vaʼ yelan la spase, lek jun yoʼonton chʼi li Samuele xchiʼuk xmuyubaj noʼox. Vaʼun lek laj yamigoin sbaik. Mi chanopes aba ta yalbel avalab anichʼnab ti akʼanoje, jaʼ me jech jun yoʼonton chchʼiik tal kʼuchaʼal li Samuele. Jech oxal tsʼutsʼo me li akʼox kerem o atsebe, meyo, peto, chʼakbo skʼakʼalil sventa xachiʼin ta loʼil, jmoj xaveʼik xchiʼuk chiʼino ta tajimol. w15 15/11 1:3, 4

Li ta 1919 laj yichʼ biiltasel ta «tukʼil xchiʼuk pʼijil mosoil» jtsop jchanolajeletik ta Vivlia. Li vaʼ jabile, li pʼijil mosoile jaʼ mas toʼox ta inglés tskʼopon li steklumal Diose. Pe avie, mas xa ta vukub sien kʼopetik tslokʼes li vunetike. Li steklumal Diose chtun yuʼunik achʼ Vivlia ti kʼun noʼox ta aʼiele xchiʼuk ti jechuk tajek chal kʼuchaʼal li orijinal tsʼibetike. Jaʼ yuʼun laj yichʼ vaʼanel jayibuk ermanoetik sventa xlik sjelubtasik, taje Komite sventa Traducción del Nuevo Mundo la sbiin. Vaʼun li ta 1950 kʼalal ta 1960 la slokʼesik ta vakib volumen li Vivlia la sjelubtasike. Li baʼyel volumene lokʼ ta jun asamblea ta 2 yuʼun agosto ta 1950 ti laj yakʼ ta ilel li ermano Nathan Knorre. Li kʼusi oy ta yoʼonton kʼalal la slokʼesik li Vivlia taje jaʼ ti xojtikinik Dios ta smiyonal noʼox krixchanoetike. w15 15/12 1:15, 17

Taje chchanubtasutik ti skʼan xkakʼtik persa sventa jtʼujtik lek li kʼusi chkaltike. ¿Kʼusi xuʼ skoltautik? Xuʼ jchantik achʼ kʼopetik kʼalal ta jkʼel li Jvivliatike xchiʼuk kʼalal ta jkʼel li jvuntike. Xuʼ jsabetik mas smelolal mi oy kʼusi mu xkaʼitike. Xuʼ jchanbetik xtok li Jesuse. Laj yal ti jaʼ chanubtasat yuʼun Jeova sventa stsatsubtasbe yoʼonton xchiʼuk spatbe yoʼonton li krixchanoetik kʼalal chil svokolike (Is. 50:4). Jech xtok, skʼan jnoptik kʼu yelan chaʼi sba kuʼuntik yantik kʼalal oy kʼusi chkaltike (Sant. 1:19). Xuʼ xi jakʼbe jbatike: «Mi oy kʼusi laj kale, ¿kʼusi van smelolal chaʼibe li yantike xchiʼuk kʼu van yelan chaʼi sbaik kuʼun?». w15 15/12 3:12

Muʼyuk xa mas chjalij ti jun yoʼontonik ta Judeae. Yuʼun leʼ xa noʼox batel ta voʼob jabil ti chichʼ joyobtael ta yajsoltarotak Roma li Jerusalene. Pe yaloj xa onoʼox Jesus ti skʼan xjatavik lokʼel li yajtsʼaklomtak ta Judea xchiʼuk ta Jerusalen kʼalal mi laj yilik kʼot ta pasel taje (Luk. 21:21-24). Oy xa ta 28 jabil ti pʼijubtasvan li Jesuse. Akʼo mi ep kontrainel xchiʼuk vokolil snuptanojik talel li yajtsʼaklomtak Kristo ta Judeae, tukʼ-o yakʼoj sbaik (Evr. 10:32-34). Pe mas to toj tsots li vokolil ti poʼot xa snuptanike (Mat. 24:20, 21; Evr. 12:4). Jaʼ yuʼun, mi tskʼan chchʼunbeik smantal li Jesuse xchiʼuk mi mu skʼan xchamike, skʼan oyuk mas xchʼunel yoʼontonik xchiʼuk xkuch yuʼunik (Evr. 10:36-39). Jech oxal li Pabloe tijbat yoʼonton yuʼun Jeova sventa stsʼibabe batel jlikuk karta li yermanotak taje, Evreos sbi li kartae. Vaʼun jaʼ koltaatik-o xchiʼuk jaʼ tsatsubtasbat-o yoʼontonik. w16.01 1:1, 2

Mi ta jkʼan ti akʼo skʼanutik li Diose skʼan me jkʼan li kermanotaktik eke (1 Juan 3:16). ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel? Li Jesuse laj yakʼ kiltik kʼuxi xuʼ jkʼantik li yantike. Yuʼun kʼalal ay ta Balumile jaʼ mas la skolta li krixchanoetik ti bikʼit yakʼoj sbaike. La xpoxta li buchʼutik ip chaʼiike, li koxoetike, li maʼsatetike, li pakʼchikinetike xchiʼuk li umaʼetike (Mat. 11:4, 5). Li Jesuse mu xkoʼolaj kʼuchaʼal li jnitvanejetik ta relijione, yuʼun li stuke toj lek xaʼi xchanubtas li krixchanoetik ti oy ta yoʼonton chojtikinik li Diose (Juan 7:49). Skʼanojan li buchʼutik bikʼit yakʼoj sbaike xchiʼuk laj yakʼbe yipal ta skoltael (Mat. 20:28). ¿Mi xuʼ xakolta ek li ermanoetik ta atsobobbaile? Lek me ti jnoptik kʼuxi xuʼ jkoltatike, mas to li buchʼutik oy xa sjabilalike. Ta skoj ti skʼanojutik li Diose, jaʼ tstij koʼontontik sventa jkʼan li kermanotaktike. w16.01 2:12-14

¿Mi persa van skʼan jnabetik sbi li buchʼutik liʼ to oyik ta Balumil ti tʼujbil chbatik ta vinajele? Mu persauk. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun mu jnaʼtik mi jpʼel onoʼox skʼoplal chbatik ta vinajel. Akʼo mi takbilik ta ikʼel yuʼun li Jeovae, jaʼ to me chbatik ta vinajel mi tukʼ laj yakʼ sbaik kʼalal to ta slajebale. Snaʼoj Satanas maʼ taje, jaʼ yuʼun tstunes ‹jloʼlavanej j-alkʼopetik sventa tsloʼlaik li buchʼutik tʼujbile› (Mat. 24:24). Jech oxal jaʼ to jpʼel skʼoplal chbatik ta vinajel mi laj yichʼ li seyoalik ti chakʼ ta naʼel ti ta melel chbatik ta vinajele. Taje jaʼo kʼalal poʼot xa xchamike o kʼalal yuʼun xa chlik li «mukʼta tsatsal vokolile» (Apok. 2:10; 7:3, 14). w16.01 4:2, 3

Toj tsots me skʼoplal li cholmantale, yuʼun jaʼ chkoltavan sventa xkʼot ta pasel li kʼusi tskʼan Dios ta stojolal krixchanoetike. Li kʼusi onoʼox oy ta yoʼonton li Jeovae jaʼ ti xijkuxi sbatel osil ta jun nichimaltike, jaʼ yuʼun muʼyuk xjel li kʼusi snopoj tspas kʼalal la spas smul li Adane. Sventa skoltautik lokʼel ta mulil xchiʼuk ta lajelal li Jeovae, la stak tal Xnichʼon ta Balumil sventa xcham ta jtojolaltik. Pe mi ta jkʼan ta jtabetik sbalil li matanal taje xchiʼuk mi ta jkʼan chijkuxi sbatel osile, skʼan me jchʼunbetik smantal li Diose. Li Jesuse la xchanubtas krixchanoetik sventa spasik li kʼusi tskʼan Diose. Jech xtok, laj yalbe yajchankʼoptak ti akʼo jechuk xchanubtasvanik eke. Jech oxal ta jcholtik mantal xchiʼuk ta jkoltatik yan krixchanoetik sventa xkʼotik ta yamigo li Jeovae. Kʼalal jech ta jpastike, jmoj chij-abtej xchiʼuk Jeova xchiʼuk jaʼ me jech ta jkolta jbatik sventa xkolik lokʼel ta mulil xchiʼuk ta lajelal li krixchanoetike. Jech xtok, kʼalal ta jcholbetik mantal li krixchanoetike xchiʼuk ti ta jchanubtastik kʼuxi xuʼ sta xkuxlejalik sbatel osile, jaʼ me jech ta jchʼuntik li mantal ti skʼan jkʼantik li krixchanoetike xchiʼuk li Jeovae. Yuʼun li kʼusi oy ta yoʼonton Jeovae jaʼ «ti akʼo koluk skotol li krixchanoetike xchiʼuk ti akʼo yojtikinik lek li kʼusi melele» (1 Tim. 2:4). w16.01 5:15, 16

Li Esekiase muʼyuk lek laj yichʼ chanubtasel ta skoj ti muʼyuk lek stalelal echʼ li stote. Akʼo mi jech, muʼyuk x-ilin ta stojolal Jeova. Li avie oy buchʼutik ti mu jechuk tsots tajek yiloj svokol ta xkuxlejalik jech kʼuchaʼal li Esekiase, pe tsnopik ti oy srasonal yuʼunik sventa x-ilinik ta stojolal li Jeovae o ti x-ilinik ta stojolal li s-organisasione (Prov. 19:3). Li yantike tsnopik ti mu xa xlekub xkuxlejalik ta skoj ti muʼyuk chchʼunbeik smantal Jeova li yutsʼ yalalike o mi moʼoje tsnopik ti jech chbatik kʼuchaʼal li stot smeʼike (Ezeq. 18:2, 3). ¿Mi melel van taje? Li kʼusitik echʼ ta xkuxlejal Esekiase chakʼ ta ilel ti mu meleluke. Muʼyuk onoʼox srasonal ti xij-ilin ta stojolal li Jeovae. Yuʼun maʼuk ta smul li kʼusitik chopol tsnuptan krixchanoetike (Job 34:10). Melel onoʼox ti xuʼ lekil o chopol krixchano xbat yalab xnichʼnabik li totil meʼiletik ta skoj ti kʼu yelan chchanubtasike (Prov. 22:6; Kol. 3:21). Pe taje maʼuk skʼan xal ti jaʼ ta skoj jtot jmeʼtik mi lekil krixchano chijbat o mi moʼoj. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li Jeovae chakʼ jnop jtuktik li kʼusi ta jpas ta jkuxlejaltike (Deut. 30:19). w16.02 2:8-10

Li Abnere la skoʼoltas sjol xchiʼuk Saul sventa tsmilik li Davide. Snaʼojik lek Jonatán xchiʼuk Abner ti jaʼ tʼujbil sventa x-och ta ajvalil ta Israel li Davide (1 Sam. 26:1-5). Pe kʼalal cham li Saule, muʼyuk bu lek laj yaʼi Abner ti jaʼ x-och ta ajvalil li Davide, jaʼ la lek ti jaʼuk x-och ta ajvalil junuk skerem li Saule. Maʼuk noʼox taje, yikʼaluk van oy ox ta yoʼonton ti x-och ta ajvalil li Abnere. Jaʼ van yuʼun la xchiʼinbe ta vayel yajnil li ajvalil Saule (2 Sam. 2:8-10; 3:6-11). Li Jonatane lek laj yamigoin li Davide, pe ¿kʼu yuʼun tsmil ox yaʼi David li Abnere? Yuʼun li Jonatane bikʼit laj yakʼ sba xchiʼuk tukʼ yoʼonton ta stojolal li Jeovae, yan li Abnere mu jechuk. Oy jun skerem li ajvalil Davide, Absalón sbi. Li stuke muʼyuk bu bikʼit laj yakʼ sba, jaʼ yuʼun muʼyuk tukʼ yoʼonton laj yakʼ sba ta stojolal li Jeovae. Akʼo mi snaʼoj ti jaʼ tʼujbil yuʼun Jeova li stote, jaʼ ox tskʼan ch-och ta ajvalil li Absalone. Jaʼ yuʼun «la xchapan scareta sventa pleito, xchiʼuc caʼetic xchiʼuc lajuneb yoxvinic viniquetic (50) sventa baʼyucbe chbatic yuʼun» (2 Sam. 15:1). Jech xtok, la sloʼlabe yoʼonton ep j-israeletik sventa skʼanik ti jaʼuk x-och ta ajvalil li Absalone. Maʼuk noʼox, yuʼun tskʼan ox tsmil xtok li stote (2 Sam. 15:13, 14; 17:1-4). ¿Kʼusi chakʼ jchantik li stalelal Abner xchiʼuk Absalone? Jaʼ ti mi muʼyuk bikʼit chkakʼ jbatik xchiʼuk mi ta jkʼan tsotsuk jkʼoplaltike, vokol me chkaʼitik ti tukʼ koʼonton xkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae. Pe mi jkʼanojtik li Jeovae, maʼuk me ta jsaʼ li kʼusi tskʼan koʼonton jtuktik kʼuchaʼal la spas li viniketik taje. w16.02 4:9-11

Jaʼ yuʼun chaʼa, mi oy xchʼunel avoʼontone skʼan me xavakʼ ta ilel ta sventa li kʼusitik chapas ta akuxlejale. ¿Kʼusi skʼan xal ti ‹chʼul jtalelaltike›? (2 Ped. 3:11). Jaʼ ti lekuk sak li jkuxlejaltike. Nopo avaʼi kʼusi apasoj leʼ xa tal ta svakibal ue. Kʼalal la anuptan prevae, ¿mi la avakʼ venta ta ora kʼusi ti leke xchiʼuk kʼusi ti mu lekuke? (Evr. 5:14). ¿Mi tsal avuʼun junuk preva o junuk sujel? ¿Kʼu yelan atalelal li ta aeskuelae, mi toj lek ta chanel? ¿Mi jaʼ chapas li kʼusi chalbot Jeovae, o mi jaʼ chapas li kʼusi chal achiʼiltak ta chanun sventa mu slabanikote? (1 Ped. 4:3, 4). Melel onoʼox chaʼa, jkotoltik oy jpaltailtik. Jlom ermanoetik ti jal xa chtunik ta stojolal Diose, chkʼexavik bakʼintik ta skoj ti jaʼik stestigotak Jeovae. Pe skʼan me mu xijkʼexav, yuʼun skʼan xijmuyubajuk noʼox ti laj kakʼbe jkuxlejaltik li Jeovae, vaʼun skʼan me xkakʼtik ta ilel. w16.03 2:10, 11

Ti kʼu xa sjalil kuxul talel li krixchanoetike, sbeiltasoj onoʼox talel yajtuneltak li Jeovae. Jaʼ jech onoʼox la spas li ta nichimaltik Edene, lek la sbeiltas li baʼyel krixchanoetik sventa xmuyubajuk noʼox xkuxiik sbatel osile (Gén. 2:15-17). Pe bu chata, li Adan xchiʼuk Evae muʼyuk la xchʼunik li beiltasel akʼbatike. Li antse jaʼ la xchʼunbe smantal li kiletel chone, jech li Adan eke jaʼ la xchʼunbe li yajnile. Ta skoj ti vaʼ yelan la spasike, laj yil svokolik xchiʼuk chamik. Jaʼ yuʼun skotol li krixchanoetike jaʼ stamojbeik batel sbelel li lajelale. Li avie, li Jeovae tsbeiltasutik sventa mu kʼusi chopol jnuptantik xchiʼuk ti jaʼuk jtamtik-o batel li sbelel kuxlejal sbatel osile. Li Jeovae xkoʼolaj kʼuchaʼal jchabichij ti ta slekil yoʼonton tsbeiltas batel yuni chijtak sventa mu kʼusi chopol snuptanike. w16.03 4:2, 3