Noviembre

Jaʼ skʼan xal ti xmuyubaj noʼox kʼalal la snopbe skʼoplal kʼu yelan echʼ li xkuxlejale. ¿Kʼu yuʼun ti jech laj yaʼi sbae? Yuʼun jaʼ tsots skʼoplal laj yaʼi ta xkuxlejal ti lek laj yil sba xchiʼuk Jeovae. Li Vivliae chal ti «jaʼ smalaoj li jteklum ti oy lek sbatsʼi naklebe, ti jaʼ tspas xchiʼuk ti jaʼ tsvaʼan li Diose» (Evr. 11:10). Nopo xa noʼox avaʼi kʼu to yelan xmuyubaj Abraan kʼalal te xa ox oy ta paraisoe xchiʼuk ti tslekubtas mas ti kʼu yelan lek xil sba xchiʼuk li Diose. Labal van tajek chaʼi kʼalal chakʼ venta ti ta smilal xa noʼox jabil la stabeik sbalil yajtuneltak Dios li xchʼunel yoʼontone. Mi te xa ox oy ta Paraisoe jaʼ te chakʼ venta ti jaʼ jun skʼelobil li kʼusi la spas ta vits xchiʼuk li Isaake (Evr. 11:19). Te chakʼ venta xtok ti koltaat epal tukʼil yajtuneltak Dios li kʼusi la spase. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun ti xkʼuxul laj yaʼi kʼalal chakʼ xa ox ta milbil matanal li xnichʼone, jaʼ jech kʼux laj yaʼi Jeova kʼalal laj yakʼ ta matanal li Xnichʼon eke (Juan 3:16). w16.02 1:15, 16

Yan ti bu xuʼ xkakʼtik ta ilel ti tukʼ koʼontontik ta stojolal li Jeova xtoke, jaʼo kʼalal oy kʼusi chopol tsnopik ta jtojolaltik li buchʼutik oy yabtelik ta tsobobbaile. Li ajvalil Saule jaʼ laj yichʼ tʼujel yuʼun li Diose, pe laj yilbajin li skereme. Mu xaʼibe smelolal kʼu yuʼun skʼanoj tajek li Davide. Jaʼ yuʼun kʼalal la skolta David li Jonatane, ilin ta jyalel li Saule xchiʼuk laj yakʼ ta kʼexlal li skereme. Manchuk mi jech, jech-o laj yichʼ ta mukʼ stot li Jonatane. Pe jech xtok, tukʼ yoʼonton laj yakʼ sba ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ta stojolal li Davide. Yuʼun jaʼ laj yichʼ tʼujel sventa x-och ta ajvalil li ta Israele (1 Sam. 20:31-41). Li moletik ta tsobobbail avie chakʼbeik yipal ti muʼyukuk kʼusi chopol tsnopik ta jtojolaltike. Pe ta skoj ti muʼyuk stukʼilike, yikʼaluk van mu xaʼibeik lek smelolal bakʼintik li kʼusitik ta jpastike (1 Sam. 1:13-17). Jaʼ yuʼun, mi oy kʼusi chopol tsnopik ta jtojolaltike tukʼuk-o me koʼonton xkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae. w16.02 3:14, 15

Jlom kerem tsebetike chalik ti laj xa yakʼ sbaik ta stojolal li Jeovae, pe muʼyuk to la chapalik sventa xichʼik voʼ un. Pe taje mu stakʼ jech. Ta melel, mu xaʼibeik smelolal kʼusi skʼan xal ti chkakʼ jbatik ta stojolal Jeovae xchiʼuk ti kʼusi smelolal li ichʼvoʼe. Kʼalal chavakʼ aba ta stojolal li Jeovae, jaʼo kʼalal chavalbe ta jamal ta jun orasion ti chakʼan chatun ta stojolal ta sbatel osile. Vaʼun chavichʼ voʼ sventa xilik yantik ti avakʼojbe xa akuxlejal li Jeovae. Jech oxal chaʼa, kʼalal skʼan to xavichʼ voʼe, skʼan me xavaʼibe smelolal baʼyuk kʼusi smakoj ti chavakʼ aba ta stojolal li Diose. Kʼalal chavakʼ aba ta stojolal li Jeovae, jaʼo te chavalbe ti jaʼ xa yuʼun li akuxlejale. Chavalbe ta jamal ti jaʼ xa mas toj tsots skʼoplal chavaʼi li spasbel yabtele. Jaʼ yuʼun toj tsots skʼoplal ti chkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae (Mat. 5:33). w16.03 1:14, 15

Li jtakbol Pabloe la skoʼoltas ta sjunul sbekʼtal jun krixchano ti kʼu yelan tsobolik li yajtsʼaklomtak Kristoe, jaʼ xkaltik, ti xuʼ jkolta jbatik ta jujuntal sventa jmojuk oyutike xchiʼuk ti jtsʼaklitik batel li Jesuse, ti jaʼ li Jolil kuʼuntike. Jaʼ yuʼun li jtakbol Pabloe laj yal ti jmoj ch-abtej li jeltos kʼusitik ta jbekʼtaltik ta skoj li stsʼakalul jbakiltike (Efes. 4:16). Jaʼ yuʼun chaʼa, mi kerem tsebutik to o mi oy xa jabilaltik, mi lekutik o ip noʼox chkaʼitik, ¿kʼusi skʼan jpastik ta jujuntal? Li Jesuse svaʼanoj moletik sventa jaʼuk sbeiltasik li tsobobbaile. Jaʼ yuʼun li kʼusi oy ta yoʼontone jaʼ ti xkichʼtik ta mukʼ li moletike xchiʼuk ti jchʼuntik li mantaletik chalike (Evr. 13:7, 17). Pe ta skoj ti mu kʼunuk chkaʼitik bakʼintike, kalbetik Jeova ti akʼo skoltautike. Vaʼun chakʼbutik xchʼul espiritu xchiʼuk jaʼ tskoltautik sventa jchʼuntik mantal. Jech oxal mi ta jkʼan ta jkolta jbatik li ta tsobobbaile, skʼan me bikʼit xkakʼ jbatik xchiʼuk ti jchʼunbetik smantal li moletike. Mi jech ta jpastike, jun me koʼontontik xchiʼuk mas to me ta jkʼan jbatik. w16.03 3:8, 9

Jlom ermanoetike muʼyuk xtijbat yoʼontonik ti akʼo xtunik ta stojolal Jeova kʼalal bikʼitik toʼoxe. Ta skoj taje muʼyuk tsots skʼoplal laj yilik ti xtunik ta stojolal li Jeovae (Mat. 10:24). Jaʼ yuʼun, li jun mol ta tsobobbaile skʼan xchʼakbe yorail sventa spas ta yamigo li ermanoe. Akʼo yalbe ti jtunel tajek ta tsobobbaile. Chchiʼin ta loʼil xchiʼuk chakʼbe yil tekstoetik ta Vivlia sventa xakʼbe snop ta sventa ti laj xa yakʼ xkuxlejal ta stojolal li Jeovae (Ecl. 5:4; Is. 6:8; Mat. 6:24, 33; Luk. 9:57-62; 1 Kor. 15:58; 2 Kor. 5:15; 13:5). Sventa stijbe yoʼontone xiuk sjakʼbee: «¿Kʼusi laj avalbe Jeova chapas kʼalal laj avakʼ akuxlejal ta stojolale? ¿Kʼu van yelan laj yaʼi sba Jeova xanaʼ kʼalal laj avichʼ voʼe?» (Prov. 27:11). «¿Kʼu van yelan laj yaʼi sba xanaʼ li Satanase?» (1 Ped. 5:8). Sventa xuʼ xkʼot ta yoʼonton li ermanoe, tsots skʼoplal skʼan skʼelbe tekstoetik. w15 15/4 2:9, 11

¿Kʼu yuʼun oy bakʼintik ti mu aniluk tstakʼ j-orasiontik li Jeovae? Sventa xkaʼibetik smelolale jvules ta joltik ti chal Vivlia ti jaʼ jtotik li Jeovae xchiʼuk ti jaʼ xnichʼonutike (Sal. 103:13). Bateltik li jun totile mu xakʼbe skotol li kʼusi chkʼanbat yuʼun xnichʼone. Pe mi chakʼbee, mu ta aniluk chakʼbe xtok. Bateltik xtoke oy ololetik ti oy kʼusi tskʼanike, pe ti mu xa skʼanik ta tsʼakale. Pe jech xtok, li totil meʼiletike snaʼojik mi xuʼ chil-o svokol yalab xnichʼnabik o yan krixchanoetik ta skoj li kʼusi chkʼanbatike. Mi anil noʼox chakʼbeik skotol li kʼusi chkʼanbatik li totil meʼiletike, xuʼ xkʼotik ta mosoil. Pe li totil meʼiletike snaʼojik lek kʼusitik chtun yuʼun yalab xnichʼnabik xchiʼuk bakʼin ti jaʼ lek yorail chakʼbeike. Jech tspas li Jeova eke. Snaʼoj lek kʼusi ora chakʼbutik li kʼusi chtun kuʼuntike, yuʼun skʼanojutik xchiʼuk snaʼoj li kʼusi mas lek chtun kuʼuntike. Jaʼ yuʼun skʼan jchantik smalael xchiʼuk jkʼeltik kʼu yelan tstakʼ j-orasiontik li Jeovae (Is. 29:16; 45:9). w15 15/4 4:6, 7

Jutuk xa tajek yorail sventa xlaj li balumil liʼe. Jaʼ yuʼun tsots tajek skʼoplal chkiltik li kʼusi poʼot xa chkʼot ta pasele. Pe li Satanase tskʼan ti mu jtsaktik ta venta li kʼusitik chkʼot ta pasele xchiʼuk ti jaʼ akʼo kakʼ ta koʼontontik skʼupinel li kʼusitik oy ta balumile. Tskʼan ti akʼo jchʼuntik ti jal to skʼan yoʼ xtal li slajebal kʼakʼale o ti muʼyuk chtal-oe. Pe jutbil kʼop o nopbil kʼop maʼ taje. Skʼan vikʼiluk lek jsatik xchiʼuk mu xchʼay xkaʼitik ti ta slajebal xa kʼakʼal kuxulutike (Mat. 16:22, 23; 24:42). Li Satanase tskʼan chakʼ jchʼuntik ti muʼyuk skʼanojutik li Jeovae xchiʼuk ti te-o ta yoʼonton li jmultike. Pe xi chal li Vivliae: «Tukʼ li Diose, jaʼ yuʼun muʼyuk chchʼay ta sjol li avabtelike xchiʼuk li kʼanelal laj avakʼik ta ilel ta sventa li sbie» (Evr. 6:10). Kʼuchaʼal chkiltike ep tajek sbalil chil Jeova skotol li kʼusitik ta jpastik ta stojolale (1 Kor. 15:58). Pe li buchʼu muʼyuk kʼanbil xchiʼuk muʼyuk ch-akʼbat perton yuʼun li Jeovae jaʼ li Satanase. Jech oxal mu me xkakʼ akʼo sloʼlautik li Diabloe. w15 15/5 1:16-19

Li Abraane snaʼoj lek ti chkʼot onoʼox ta pasel li kʼusi yaloj tspas li Jeovae, jech oxal lek xchʼunoj xtok li kʼusitik yaloj tspas ta jelavele. Ta skoj ti xchʼunoj ta melel ti tspas li kʼusitik chal Jeovae, muʼyuk la sjalan sba ta xchʼunbel li kʼusi albate. Jech kʼuchaʼal liʼe, laj yikta komel li sna toʼox te ta Ure xchiʼuk muʼyuk xa bat nakluk mi junuk velta ta jun jteklum. Jech, ta skoj ti muʼyuk chtunik ta stojolal Jeova li ajvaliletik yuʼunike, snaʼoj ti mu junuk jteklum te vaʼal-o sbatel osile (Jos. 24:2). Ta sjunul yoʼonton smalaoj ti kʼotuk skʼakʼalil ti ch-ajvalilaj sbatel osil ta Balumil li Jeovae. Li ta Vivliae chal xtok ti Ajvalilal yuʼun Diose jaʼ «li jteklum ti oy lek sbatsʼi naklebe, ti jaʼ tspas xchiʼuk ti jaʼ tsvaʼan li Diose» (Evr. 11:10). Li Abraan, Abel, Enok, Noe xchiʼuk yan yajtuneltak Diose lek xchʼunojik ta sventa li chaʼkuxesele. Mas to tstsatsub xchʼunel yoʼontonik ta stojolal Jeova kʼalal tsnopbeik skʼoplal ti te xa nakalik yilel ta sbatel osil li ta Paraisoe (Evr. 11:15, 16). w15 15/5 3:8, 9

Kʼalal liʼ toʼox oy ta Balumil li Jesuse, ep labalik sba skʼelobiltak juʼelal la spas. Jaʼ yuʼun mas me tstsatsub xchʼunel koʼontontik mi la jkʼeltik ta Vivlia ta sventa li skʼelobiltak juʼelal taje (Mat. 9:35; Luk. 9:11). Li Jesuse la spas li skʼelobiltak juʼelal taje, yuʼun akʼbat sjuʼel yuʼun li Jeovae. Jech oxal, li jtakbol Pabloe laj yal ti «jaʼ sjuʼel Dios [...] li Kristoe». Ep kʼusitik chakʼ jchantik li skʼelobil juʼelal la spas Jesuse (Ech. 2:22). June, jaʼ ti lek xkaʼibetik smelolal ti tspas skʼelobiltak juʼelal kʼalal mi tspas xa ox mantal ta jmil jabil li Jesuse. Li skʼelobiltak juʼelal taje ep me tstabeik sbalil li krixchanoetik liʼ ta Balumile. Li yan xtoke, jaʼ ti xuʼ xkojtikinbetik mas li stalelaltak Jesuse xchiʼuk li stalelaltak Jeovae. w15 15/6 1:1, 2

Li Jesuse snaʼoj ti jaʼ Jeova li buchʼu la xpoxta li ants taje. Jaʼ yuʼun xi laj yalbee: «Jtseb, lapoxtaj xa ta skoj li xchʼunel avoʼontone». Ta tsʼakale laj yalbe ti junuk yoʼonton xbate. Lek jamal ta kʼelel ti skʼanoj buchʼutik ipik li Jesuse (Mar. 5:34). Tspat tajek koʼontontik ti skʼanoj tajek skotol krixchanoetik li Jesuse, ti jaʼ mas skʼanoj li buchʼutik ipike. Pe mu jechuk stalelal li Satanase. Yuʼun li stuke tskʼan ti akʼo jchʼuntik ti muʼyuk jbaliltike xchiʼuk ti muʼyuk buchʼu skʼanojutike. Li skʼelobiltak juʼelal la spas Jesuse chakʼ ta ilel ti oyutik ta yoʼontone xchiʼuk ti tskʼan chakʼbe slajeb li jvokoltike. Ta jtojtik tajek ta vokol ti skʼanojutik tajek li Ajvalil xchiʼuk li Pale kuʼuntike (Evr. 4:15). Mi muʼyuk iputike xuʼ van mu xkaʼibetik smelolal kʼu yelan chaʼi sbaik li buchʼutik jal xa ipike. Pe xuʼ jech jpastik kʼuchaʼal li Jesuse. Akʼo mi muʼyuk ipaj li stuke, kʼuxubaj ta yoʼonton li buchʼutik ipike xchiʼuk laj yaʼibe smelolal ti kʼu yelan chaʼi sbaike (1 Ped. 3:8). w15 15/6 2:11, 12

Li stestigoutik Jeovae oy jtaojtik mukʼta matanal, taje jaʼ ti xkojtikinbetik sbi li Diose xchiʼuk ti oyutik li ta steklumal ti yichʼojbe sbie (Ech. 15:14; Is. 43:10). Li ta orasion laj yakʼ ta chanel Jesuse, laj yal ti akʼo jkʼantik ‹akʼo yichʼ chʼultajesbel sbi› li Diose (Mat. 6:9). Taje jaʼ skʼan xal ti oy ta koʼontontik ti sakuk skʼoplal li sbie. ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti ep tajek sbalil chkiltik ti xkojtikintik xchiʼuk ti oyutik li ta steklumal ti yichʼojbe sbie? Jaʼ mi ta jkʼanbetik ti akʼo mu kʼusi chopol xbat ta alel kuʼuntike xchiʼuk ti mu kʼusi chopol jpastik ti xuʼ xikʼubtasbe li sbie. Mu jechuk jpastik kʼuchaʼal jlom yajtsʼaklomtak Kristo ta baʼyel siglo jech kʼuchaʼal chal li teksto avie. Jaʼ to chchʼultajes-o ta jyalel sbi Jeova kʼalal mi laj yakʼbe slajeb skotol li buchʼutik tspʼajik ti jaʼ ajvalile (Ezeq. 38:22, 23). Li ta Paraisoe, li krixchanoetike ta kʼunkʼun tspasik ta tukʼil krixchanoetik ti maʼuk xa ox jpasmuliletike. Skotolik li buchʼutik chnakiik ta vinajel xchiʼuk ta Balumile ta xichʼik ta mukʼ li Jeovae xchiʼuk mu xa bu chikʼubtasbeik-o li xchʼul bie. Kʼalal jech taj une «stuk xa noʼox chkʼot ta Ajvalil ta skotol kʼusitik» kuxajtik li Jeovae (1 Kor. 15:28). w15 15/6 4:7, 10

Li Jeovae laj yal ti jaʼ ‹stekʼub yakan› li balumile. Li Vivliae chal ti ‹tixil noʼox yutsil o lek kʼupil ti bu ta stekʼan yoke›. Kʼalal stekʼub yakan xi li ta Tsʼibetik ta Evreo Kʼope, jaʼ chalbe skʼoplal li templo ta voʼneal Israele (Lam. 2:1; Sal. 132:7). Li Jeovae toj kʼupil laj yil li voʼneal temploe, yuʼun jaʼ te toʼox ch-ichʼat ta mukʼ xchiʼuk xuʼ xkʼupil kʼoptaat yuʼun li yajtuneltak ta Balumile (Is. 60:13). ¿Kʼusi tskoltautik sventa xkichʼtik ta mukʼ Dios li avie? Oy jun templo ta mantal, pe maʼuk jpʼejuk na kʼuchaʼal li templo toʼoxe. Moʼoj, taje jaʼ skʼoplal li kʼusi xchapanoj Dios sventa chichʼ ichʼel ta mukʼ xchiʼuk sventa xijkʼot ta yamigoe. Taje xuʼ jech chkʼot ta pasel koliyal ti cham sventa tspojutik li Jesuse. Li kʼusi xchapanoj taje jun xa noʼox yutsil tskʼupil kʼopta Jeova, ti mu xkoʼolaj kʼuchaʼal ta jpʼejuk nae. ¿Kʼusi ora lik ayanuk li templo ta mantale? Ayan ta sjabilal 29 kʼalal laj yichʼ voʼ Jesus xchiʼuk laj yichʼ tʼujel sventa xtun kʼuchaʼal Mero Bankilal Pale li ta templo ta mantal yuʼun Jeovae (Evr. 9:11, 12). w15 15/7 1:1-3

Li buchʼutik tukʼ yakʼoj sbaik ta stojolal Diose ta x-akʼbat smotonik, yan li buchʼutik muʼyuke, chichʼik akʼbel kastigo (Mat. 24:46, 47, 50, 51; 25:19, 28-30). ¿Kʼuxi chut taje? Xi laj yal li kʼusi tspase: «Kʼalal mi la stsak tsots yabtel li Xnichʼon krixchanoe xchiʼuk ti te xchiʼuk skotol li yaj-anjeltake, ta xchoti li ta chotlebal sventa ajvalilal ti jun yutsile. Te une chichʼ tsobel tal skotol jteklumetik ta stojolal, vaʼun chchʼak li krixchanoetik jech kʼuchaʼal chchʼak lokʼel xchij ta stojolal tentsunetik li jchabichije. Vaʼun ta sbatsʼikʼob chakʼ li chijetike, yan li tentsunetike ta stsʼetkʼob» (Mat. 25:31-33). Taje jaʼ skʼan xal ti chchapan skotol krixchanoetik li Jesuse. Mi laj yakʼ venta ti muʼyuk tukʼ yakʼoj sba li jun krixchanoe, ta xal ti jaʼ jkot ‹tentsune›, vaʼun chal ti ta xlaj-o ta sbatel osile. Pe mi laj yakʼ venta ti tukʼ yakʼoj sba li jun krixchanoe, ta xal ti jaʼ jkot ‹chije›, vaʼun ta xakʼ kuxiuk sbatel osil (Mat. 25:46). w15 15/7 2:11, 12

Stalel onoʼox ti ta jkʼupintik li veʼliletik, li jeltos kʼopetik, li osilaltik xchiʼuk li kʼusitik nopem xaʼiik spasel li bu lijchʼi tale. Pe mu me xtun mi la jnoptik ti jaʼ noʼox lek li kʼusi kʼupil chkiltik voʼotike, ti jaʼ mu xtun li kʼusi lek chilik yantike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun skotol li kʼusitik spasoj Jeovae jaʼ sventa ta jkʼupintik (Sal. 104:24; Apok. 4:11). Jaʼ yuʼun, mu xkʼot-o ti jaʼ xa noʼox voʼotik oy tajek jrason chkaʼitik kʼalal oy kʼusi ta jpastike. Li kʼusi oy ta yoʼonton Diose jaʼ ti skotoluk noʼox krixchanoetik xojtikinik li kʼusi chal ta melel li Skʼope xchiʼuk ti xkuxiik sbatel osile (Juan 3:16; 1 Tim. 2:3, 4). Jaʼ yuʼun skʼan jchikintatik kʼusi tsnopik li kermanotaktike. Mi mu skontrain kʼusi chal Jeova li kʼusi tsnopike, xuʼ jchʼamtik akʼo mi mu xkoʼolaj xchiʼuk li kʼusi ta jnoptike. Mi jech ta jpastike, mas xijmuyubaj, mas ta jkʼupintik li jkuxlejaltike xchiʼuk mas lek tsobolutik xchiʼuk li kermanotaktike. Yuʼun jaʼ noʼox kakʼoj jbatik ta stojolal Jeova xchiʼuk li Ajvalilal yuʼune. Jech oxal muʼyuk ta jtikʼ jbatik li ta kʼopetik ta Balumile mi jaʼuk ta xkalbetik yantik xtok ti akʼo jtoy jbatike o ti akʼo xijtsalvanutike. Jtojbetik me ta vokol Jeova ti chchanubtasutik sventa jkʼantik li jun oʼontonale xchiʼuk ti bikʼit xkakʼ jbatike. w15 15/7 3:17, 18

¿Kʼuxi xuʼ xkakʼbetik yil ti jkʼanojtik li Jeovae? June, jaʼo kʼalal xijmuyubaj noʼox ta jcholbetik skʼoplal li Ajvalilal yuʼune (Mat. 24:14; 28:19, 20). Yane, jaʼo mi tukʼ chkakʼ jbatik ta stojolal kʼalal mi la jnuptantik vokoliletik ti ‹chakʼ ta preva li xchʼunel koʼontontike› (Sal. 84:11; Sant. 1:2-5). Li Jeovae snaʼoj li jvokoltike xchiʼuk tskoltautik ta skoj ti skʼanojutik tajeke, mu ventauk mi tsots tajek li jvokoltike (Sal. 56:8). ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼbetik yil ti jkʼanojtik li Jeovae? Li june jaʼo kʼalal ta jnopbetik skʼoplal li labalik sba kʼusitik spasoje. Li xchibale jaʼ ti baxbolutikuk ta xchanel li Vivliae. Li yoxibale jaʼ mi nopoltik noʼox ta jpastik orasion sventa mas lek xkil jbatik xchiʼuk li Diose. Li ta xchanibale jaʼ kʼalal ta jnopbetik skʼoplal li jmotontik ti toj ep sbalil yakʼojbutik li Diose, ti jaʼ li pojelale (1 Juan 2:1, 2). Taje jaʼ noʼox me jlom kʼusitik xuʼ jpastik sventa chkakʼbetik yil ti jkʼanojtik jech kʼuchaʼal skʼanojutik li Jeova eke. w15 15/8 1:6, 17, 18

Xuʼ van skʼan xkakʼtik ta ilel smalael kuʼuntik kʼalal te xa ox oyutik li ta Paraisoe. Xuʼ van chkiltik ti jun xa noʼox yoʼontonik yantik kʼalal chchaʼkuxiik tal li yutsʼ yalalik xchiʼuk yamigotakike. Pe xuʼ van skʼan oyuk smalael kuʼuntik sventa xchaʼkuxiik tal li kutsʼ kalaltike. Mi jech kʼot ta pasel ta jtojolaltike, ¿mi ta van xijmuyubaj ta skoj li yantike xchiʼuk chkakʼtik ta ilel li smalael kuʼuntike? (Rom. 12:15). Mi oy smalael kuʼuntik avi ta sventa li kʼusitik yaloj tspas Jeovae, ta melel oy me smalael kuʼuntik li ta jelavel eke. Jech xtok, kʼalal oy chjel ti kʼu yelan chkaʼitik junuk chanubtasel li ta jvuntike xuʼ chkakʼtik ta ilel ti oy smalael kuʼuntike, mi jech la jpastike, jaʼ me jech ta jchapan jbatik sventa li kuxlejal ta Paraisoe. ¿Mi ta jsabetik lek smelolal kʼalal oy kʼusi chjele? Kʼalal oy kʼusi mu xkaʼibetik lek smelolal ta anile, ¿mi oy smalael kuʼuntik? Mi oy smalael kuʼuntik li avie, mas xa me kʼun chkaʼitik sventa oyuk smalael kuʼuntik xtok kʼalal chakʼbutik achʼ mantaletik ta Paraiso li Jeovae (Prov. 4:18; Juan 16:12). w15 15/8 3:9, 10

Li jtakbol Pabloe la svulesbe ta sjol yermanotak ta Efeso ti xuʼ xchʼiik ta mantal kʼuchaʼal li Kristoe. Jaʼ yuʼun albatik ti skʼan ‹jmojuk li xchʼunel yoʼontonike xchiʼuk ti jmojuk xojtikinik lek li Xnichʼon Diose› (Efes. 4:13). Kʼalal la stsʼibabe batel karta li tsobobbail ta Efeso li Pabloe, oy toʼox te ep yajtsʼaklomtak Kristo ti yijik ta mantale xchiʼuk ti jal xa yochelike. Pe oy te yajtsʼaklomtak Kristo xtok ti skʼan toʼox xyijubik ta mantale. Li vaʼ yelan taje jech chkʼot ta pasel ta epal tsobobbailetik li avi eke. Oy epal ermanoetike jal xa tajek tunemik talel ta stojolal li Jeovae, pe li yantike skʼan to xyijubik ta mantal. Taje te skʼoplalik li jaymil ermanoetik ti chichʼik voʼ jujun jabile. Skotolik skʼan xakʼik persa sventa xyijubik ta mantal. Li voʼot une, ¿mi yijot xa ta mantal? (Kol. 2:6, 7). w15 15/9 1:2, 3

Epal krixchanoetike chalik ti jtunel sventa jnopbentik xchiʼuk sventa jbekʼtaltik li spasel ejersisioe. Pe taje maʼuk skʼan xal ti xuʼ buchʼuuk noʼox jchiʼintik ta spasel ejersisioe. Xi chal Proverbios 13:20: «Li bochʼo jaʼ chchiʼin li bochʼotic oy sbijilique ta xbijub batel ec; yan li bochʼo jaʼ chbat xchiʼin li bol cristianoetique te chbolib o ec». Lek xvinaj ti mi ta jkʼantik lek chkʼot ta nopel kuʼuntik ti kʼusi ta jchʼay-o koʼontontike, skʼan jchanubtas jol koʼontontik kʼuchaʼal chal li Vivliae. ¿Kʼusi ti mas tsots skʼoplal chavaʼi voʼote? ¿Mi jaʼ li tsobajele, li cholmantale xchiʼuk li xchanel Vivliae o mi jaʼ li chʼayob oʼontonale? Oy jun tojobtasel laj yal Jesus ti xuʼ skoltautik sventa jnoptik lek ti kʼu sjalil ta jchʼay koʼontontike. Xi laj yale: «Saʼilanik me baʼyel chaʼa li Ajvalilal yuʼun Dios xchiʼuk li stukʼilale, vaʼun ta me xakʼboxuk skotol li yan kʼusitik taje» (Mat. 6:33). Li tojobtasel laj yal Jesuse, skʼan jaʼ stij jol koʼontontik kʼalal ta jnoptik li kʼusi ta jpastik jujun kʼakʼale. w15 15/9 2:13, 15

Pe muʼyuk la xchikinta li Kaine, jaʼ yuʼun laj yil tsots svokol (Gén. 4:11-13). Ta yan velta xtoke, oy toʼox jun yajtunel Jeova ti lubem xchiʼuk chibajem ta skoj li xchopol talelal stuke, Baruc sbi. Kʼalal laj yakʼ venta li Jeovae laj yalbe ti akʼo sjel li snopbene. Li Baruque la xchʼun li kʼusi albat yuʼun Jeovae, jech oxal kuxul kom (Jer. 45:2-5). Xi laj yal li jtakbol Pabloe: «Li Jeovae tstukʼibtas li buchʼu skʼanoje, ta onoʼox stsits skotol li buchʼu chchʼam kʼuchaʼal xnichʼone» (Evr. 12:6). Li Jeovae la skolta sventa xtukʼibik li yajtuneltak ta voʼnee. w15 15/9 4:12, 13

Li jgabaonetike, laj yakʼik venta ti jaʼ Jeova li buchʼu yakal tspas kʼop ta stojolal li j-israeletike. Jun ants ti laj yakʼ venta ek ti yakal tskolta steklumal li Jeovae, jaʼ li Raabe. Maʼuk j-israelal ants, pe oy xa onoʼox yaʼioj ti la slokʼes ta Ejipto j-israeletik li Jeovae. Kʼalal kʼot ta sna Raab chaʼvoʼ jpaʼivanejetik ti jaʼ j-israeletike, laj yalanbe ti lek xchʼunoj ti jaʼ Jeova chkoltavan sventa xichʼik li osil ti bu nakale. Akʼo mi snaʼoj ti xuʼ xakʼ ta vokol xkuxlejal xchiʼuk li xkuxlejal yutsʼ yalale, laj yakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolal Jeova ti chkoltaatike (Jos. 2:9-13; 4:23, 24). Li skʼelobiltak taje xchiʼuk li yantik skʼelobil ta Vivliae chakʼ ta ilel ti jaʼ chkoltavan stuk Dios kʼalal oy kʼusi ta jnuptantik mi chkakʼ xchʼunel koʼontontik ta stojolale. Li voʼotike ta jkʼan jechukutik kʼuchaʼal li buchʼutik laj yakʼik ventae (Efes. 1:18). ¿Kʼusi xuʼ jpastik? Jaʼ ti xkojtikintik mas li Jeovae xchiʼuk li stalelaltake. Pe, ¿kʼusi sprevail oy kuʼuntik avi ti yakal tskolta krixchanoetik li Jeovae? w15 15/10 1:6, 7, 9

Li Vivliae chal ti Jesuse lek yamigo sbaik xchiʼuk li Martae xchiʼuk ti skʼanoj tajeke. Pe maʼuk noʼox skʼanoj li Martae, oy ep antsetik ti chichʼ ta kʼux xchiʼuk ti skʼanojan li Jesuse. June, jaʼ li Mariae, li yan xchiʼil ta vokʼel Lasaroe. Jech xtok, skʼanoj tajek li smeʼe, li Mariae (Juan 19:25-27). Pe ¿kʼu yuʼun kʼanbil yuʼun Jesus li Martae? Li Jesuse skʼanoj li Martae yuʼun toj lek yoʼonton xchiʼuk baxbol ta abtel, pe jaʼ mas skʼanoj-o ta skoj ti ep tajek xchʼunel yoʼontone. Li Martae lek xchʼunoj ti jaʼ li Mesias albil onoʼox skʼoplal chtal li Jesuse xchiʼuk lek xchʼunoj skotol li kʼusitik chakʼ ta chanele (Juan 11:21-27). Akʼo mi jech, jmulavil krixchano xchiʼuk bateltike oy kʼusitik muʼyuk lek chbat ta pasel yuʼun li Martae. Jun veltae, te kʼot ta vulaʼal ta sna Marta li Jesuse. Pe li Martae kap sjol ta stojolal li Mariae, jech oxal xi laj yalbe li Jesuse: «Kajval, ¿mi lek noʼox chavil ti jtuk chakʼ jpas jmuk li kʼusitik skʼan pasele? Albo ti akʼo xtal skoltaune» (Luk. 10:38-42). w15 15/10 3:1, 2

Kʼalal ta jnopbetik skʼoplal li kʼusi ta jchantik ta sventa Jeovae, jaʼ tskoltautik sventa xijmuyubaj noʼox chijtun ta stojolal. Ta skoj ti xijmuyubaje, xuʼ xmuyubaj kuʼuntik li ermanoetik eke xchiʼuk li buchʼutik ta jcholbetik mantale. Mi la jnopbetik skʼoplal xtok li kʼusitik la spas Jeova sventa tal chamuk ta jtojolaltik li Jesuse, te chkakʼtik venta ti tsots tajek skʼoplal ti lekuk oyutik ta stojolal li Diose (Rom. 3:24). Oy jun ermano ta Sudáfrica ti Mark sbie, oxib jabil laj yichʼ tikʼel ta chukel ta skoj ti tukʼ laj yakʼ sba ta stojolal Jeovae. Li ermanoe chal ti kʼalal oy kʼusi ta jnopbetik skʼoplale xkoʼolaj la kʼuchaʼal oy bu chijbat. Yuʼun kʼalal mas ta jnopbetik skʼoplal li kʼusitike, mas chkakʼtik venta kʼu yelan stalelal li Jeovae. Jech xtok, kʼalal tsvul yoʼonton o chat yoʼontone, ta la skʼel li Vivliae xchiʼuk ta xchʼakbe yorail sventa snopbe skʼoplal li kʼusi tskʼele. Mas xa jun yoʼonton chkom kʼalal jech ta spase. w15 15/10 4:15

Kʼalal chakʼik venta kerem tsebetik ti tstsakatik ta venta kʼalal oy kʼusi tsnop tspas li stot smeʼike o kʼalal ch-albatik ti kʼu yuʼun jech ch-albatik mantale, mas me kʼun chaʼiik ta xchʼunel. Jun stestigo Jeova ti Barri sbi ti oy chanvoʼ xnichʼnabe, chal kaʼitik ti mas la kʼun chaʼiik ta xchʼunel mantal li chex kerem tsebetik kʼalal chichʼik albel ti kʼu yuʼun jech chkʼot ta nopel yuʼun li totil meʼiletike. Vaʼun jaʼ jech chaʼibeik smelolal ti oy lek srason stot smeʼik ti vaʼ yelan tsnop tspasike. Mu me xchʼay xavaʼi ti maʼuk xa olol li akerem o atsebe, yakal xa me chchanik snopel xchiʼuk chlik xa me snop stuk li kʼusitik tspase (Rom. 12:1). Xi to chal li Barrie: «Skʼan xchanik lek snopel, ti mu bol nopbiluk noʼox li kʼusi tspasike». Jech oxal chaʼa, bikʼituk me xavakʼ aba xchiʼuk mu me kʼusi xamukbe li akerem o atsebe. Vaʼun jaʼ me jech chchanik li alekil talelale. Jech xtok, ta me xilik ti avichʼoj ta ventae xchiʼuk ti mukʼta krixchano xa chavile. w15 15/11 2:11

Ta smiyonal xa noʼox oy yajtuneltak ta spʼejel Balumil li Jeovae. ¿Kʼu van yelan skʼan xkichʼ jbatik ta mukʼ ta jujuntal li yajtunelutike? (Rom. 12:10). Xi laj yal li jtakbol Pedroe: «Ta skoj ti la achʼunik li kʼusi [melele skʼan xakʼan] achiʼilik ta chʼunolajel jech kʼuchaʼal skʼanoj sbaik ta jujuntal li buchʼutik xchiʼil sbaik ta [vokʼele]». Xi laj yal xtoke: «Li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti xakʼan abaik tajek ta jujuntale» (1 Ped. 1:22; 4:8). Ta melel, li Jeovae yakʼoj j-organisasiontik liʼ ta Balumil ti stuk xa noʼox jeche. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun jkʼanoj ta sjunul koʼontontik li kermanotaktike. Jech xtok, jkʼanojtik li Jeovae xchiʼuk ta jchʼunbetik li smantaltake. Jech oxal, chakʼbutik li xchʼul espiritue. Taje jaʼ li juʼelal ti mas toj tsots yip ta sjunul vinajelbalumile xchiʼuk jaʼ tskoltautik sventa spasutik ta jun xchiʼuk li kermanotaktik ta spʼejel Balumile (1 Juan 4:20, 21). w15 15/11 4:8, 9

Li Jeovae muʼyuk tsujutik sventa jchantik jtosuk kʼop sventa xkojtikintik o sventa xkaʼibetik smelolal li kʼusitik snopoj tspase (Apok. 7:9, 10). Jeltos tajek li jkʼoptike, pe taje maʼuk chmakvan sventa tskʼoponutik li Jeovae. ¿Kʼu yuʼun jech chkaltik? Yuʼun laj yakʼ ti akʼo xichʼ jelubtasel ta jeltos kʼopetik li Skʼope. Li ta Vivliae jpʼelantik noʼox kʼop ta jtatik ti laj yal ta skʼop stuk li Jesuse (Mat. 27:46; Mar. 5:41; 7:34; 14:36). Akʼo mi jech, li Jeovae laj yakʼ akʼo xichʼ jelubtasel ta griego xchiʼuk ta yan kʼopetik li kʼusitik laj yal Jesuse. Jech xtok, muʼyuk xchʼay ta be li Skʼop Diose, yuʼun laj yakʼ ti akʼo slokʼtaik ep ta velta jlom judaetik xchiʼuk yajtsʼaklomtak Kristo li kʼusitik tsʼibabile. Vaʼun li kʼusitik la slokʼtaike laj yichʼ jelubtasel ta yan jeltos kʼopetik xtok. Te van ta sjabilaltik 400 ta jkʼakʼaliltike, jun vinik ti chchanbe skʼoplal Vivliae laj yal ti jelubtasbil xa ox ta skʼop jyanlum krixchanoetik li kʼusitik laj yal Jesuse, jech kʼuchaʼal Siria, Ejipto, India, Persia xchiʼuk Etiopía. w15 15/12 1:10, 11

Mi jaʼo lijkʼopoj kʼalal maʼuk lek yoraile, xuʼ me mu xaʼibeik smelolal li kʼusi chkaltike o mu xchʼamik li kʼusi chkalbetike. Jech kʼuchaʼal liʼe, li ta marso ta 2011 la slajes jayibuk lumetik ta Japón li nikel echʼe xchiʼuk li tsunamie. Chamik mas ta 15 mil krixchanoetik. Ep cham yutsʼ yalalik xchiʼuk yamigotakik li stestigotak Jeovae, pe oy ta yoʼonton tskʼan tskoltaik ta Vivlia li slakʼnaike. Akʼo mi jech, muʼyuk laj yalbeik slakʼnaik ta sventa chaʼkuxesel kʼalal naka toʼox jech kʼot ta pasel taje. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun ep li krixchanoetik taje jaʼik jbudistaetik xchiʼuk jutuk tajek snaʼik kʼusi chal li Vivliae. Jaʼ yuʼun, jaʼ mas laj yakʼ ta yoʼontonik ti tspatbeik yoʼonton xchiʼuk ti xalbeik ti kʼu yuʼun chkʼot ta pasel li kʼusitik chopole. w15 15/12 3:7

Oy jlom krixchano o empresaetike xuʼ xalbutik ti staojik jun poxil ti xijpoxtaj yuʼune. Pe xuʼ van jech chalik sventa spasik kanal mas takʼin. Xuʼ van xalik ti xpoxtaoj xa epal krixchanoe. Pe mu me lekuk mi kʼusuk xa noʼox jlajestik sventa xijpoxtaje xchiʼuk ti ta jkʼantik mas jal xijkuxie. Oyuk me jpʼijiltik kʼalal oy kʼusi chij-albate, mas to me mi muʼyuk xchanojbe lek skʼoplal li buchʼu chalbutike. Skʼan xi jakʼbe jbatike: «¿Mi jnaʼoj lek ti skoltaoj yan krixchano li vitaminae, ti kʼu yelan skʼan jkʼel li kʼusi ta jlajese o ti xkuchʼ jtosuk tsʼiʼlele? ¿Mi chpoxtaun van jech kʼuchaʼal xpoxtaoj yantike? ¿Mi skʼan van jsabe mas skʼoplal o ti jakʼbe li buchʼu xchanojbe lek skʼoplale?» (Deut. 17:6). w15 15/12 4:14, 15

Li Pabloe snaʼoj ti mi oy ta koʼonton ta jtojbetik ta vokol Jesus ti kʼu yelan skʼanojutike, jaʼ me ch-ayan-o ta koʼontontik ti akʼo jkʼantike xchiʼuk ti jmukʼibtasbetik skʼoplale. Kʼalal chkaʼibetik lek smelolal li kʼusi spasoj Jeova ta jtojolaltike jaʼ me tstij koʼontontik ti mu xa ta jventauk jtuktik xijkuxie, ti jaʼuk xa ta sventa Jesuse. ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel taje? Jaʼ ti ‹jtsʼaklibetik batel› lek stalelal li Kristoe (1 Ped. 2:21; 1 Juan 2:6). Kʼalal ta jchʼunbetik smantal Dios xchiʼuk Kristoe chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtike. Xi laj yal li Jesuse: «Jaʼ skʼanojun li buchʼu xchʼamoj li jmantaltak xchiʼuk ti chchʼune. Jech xtok, chkʼanat yuʼun Jtot li buchʼu skʼanojune, vaʼun ta jkʼan ek xchiʼuk jamal chkakʼ jba ta ilel ta stojolal» (Juan 14:21; 1 Juan 5:3). Jaʼ yuʼun xi jakʼbe jbatike: «¿Kʼusitik stalelal jchanojbe xa li Jesuse? ¿Mi oy to bu xuʼ jtukʼibtas batel li jtalelale?». Toj tsots me skʼoplal ti jechuk jakʼbe jbatike, yuʼun chkichʼtik sujel ti jaʼuk jchanbetik stalelal li yan krixchanoetike (Rom. 12:2). w16.01 2:7-9

¿Mi solel xkuxet tajek avoʼonton chavaʼi ti kʼu yelan chachol mantale? ¿Mi chakʼupin tajek xchanel li Vivlia sventa «[chachajbe] kʼalal to ta yut li spʼijil Diose»? (1 Kor. 2:10). ¿Mi stuk xa noʼox jech chavaʼi ti kʼu yelan tskoltaot ta cholmantal li Jeovae? ¿Mi ta sjunul avoʼonton chapas li kʼusi tskʼan Diose? ¿Mi akʼanoj tajek ta sjunul avoʼonton li avermanotake xchiʼuk mi oy ta avoʼonton chakolta sventa xtunik ta stojolal li Jeovae? ¿Mi aviloj xa ti ep butik skoltaojot ta akuxlejal li Jeovae? Mi «jech» xachie, ¿mi jaʼ van skʼan xal ti yuʼun tʼujbilot ta melele? Moʼoj, yuʼun xuʼ jech xaʼi sbaik skotol li yajtuneltak Jeovae, akʼo mi muʼyuk tʼujbilik. Yuʼun li Jeovae parejo chakʼbe xchʼul espiritu sventa tskolta li yajtuneltake, mu ventauk mi chbatik ta vinajel o mi liʼ chkuxiik ta Balumile. Jaʼ yuʼun, mi xi chanope: «¿Mi tʼujbilun van sventa chibat ta vinajel?» mi xachie, jaʼ skʼan xal ti muʼyuke. w16.01 3:14, 15

Xmuyubaj tajek ti ep kʼusitik la spas xchiʼuk Stot li Jesuse xchiʼuk ti snaʼoj ti kʼanbile. Li voʼotik une, ¿kʼu yelan chkaʼi jbatik? Laj yal Jesus ti xijmuyubaj noʼox kʼalal oy kʼusi chkakʼtike xchiʼuk kʼalal oy kʼusi chij-akʼbate (Ech. 20:35). Kʼalal laj kichʼtik chanubtasel ta sventa li kʼusi melel ta Vivliae, xkuxet tajek koʼontontik. Pe jaʼ jech chkaʼi jbatik xtok kʼalal oy buchʼu ta jchanubtastike. ¿Kʼu yuʼun? Jaʼ ti xmuyubajik noʼox chkiltik ta skoj li kʼusitik chchanike xchiʼuk ti chlik yojtikinik li Diose. Xijmuyubaj yuʼun xtok kʼalal chkiltik ti tsjel xkuxlejalike. Yuʼun jnaʼojtik ti jaʼ tsta-o xkuxlejalik sbatel osil mi lik yamigoinik li Diose (2 Kor. 5:20). Ta melel, li cholmantale jaʼ me li abtelal ti mas tsots skʼoplale xchiʼuk ti chakʼ jmuyubajeltike. w16.01 5:6, 7