Vangula Ndomo wa Tuwa

OKU vangula ndomo wa tuwa, ci ku kuatisa oku koleliwa la vakuene. Anga hẽ ove o kolela kocina cimue ci popiwa lomunu umue o vanguila konyima yocisikĩlilo cimue? Nda ca panga hẽ etepiso limue nda ocisikĩlilo kocipala ca hundi ca finile vali okuti ocipala caye ci sule? Soketi sio. Omo liaco, ku ka vanguile konyima yocisikĩlilo.

Kala muẽle ndomo wa tuwa. Oku lueya o gramatika, oku tukula lãvi olondaka, kuenda oku vanguila vokati okuti ku asama ciwa, ka kua sungulukile. Upopi una wundiandia u sukilavo oku yuvuiwa. Otembo yosi tu sesamẽla oku lekisa esumbilo li sesamẽla, cikale koku vangula kuetu cikale kekalo lietu. Omunu o vangula ndomo a tuwa ka vangula ño enene loku lelenyisa ondaka kuenda ka sakalala ño enene loku komohĩsa vakuavo.

Kupange Woku Kunda. Eci wenda konjo yimue ale ceci wamẽla komunu umue vokololo oco u wĩhe uvangi, wa siata hẽ oku luluma? Valua pokati ketu va siatavo oku luluma, pole ku vamue ca piãla vali enene okuti ku vakuavo ci sule. Oku luluma pamue ku lingisa okuti ondaka yi tetemẽla, ale ocinjoko ci lilekisila koku luluma kuovaka ale koku li senga senga kutue.

Ukundi pamue o sanga ocitangi eci omo liovina viñi viñi. Pamue eye o kasi loku sima okuti oco hẽ, vakuetu va ndi lete ndati, ale pamue o sima okuti, oco hẽ, ndi kasi loku litunda ciwa ale ndati. Eci ka cĩviko, pole ci pongoloka ocitangi nda omunu o kapa ño enene utima kovina viaco. Nda okuti osimbu handi kua endele kupange woku kunda o fetika oku luluma, nye ci pondola oku ku kuatisa? Oku lipongiya ciwa kuenda oku likutilila longusu ku Yehova. (Ovilinga 4:29) Sokolola ohenda ya piãla ya Yehova yoku laleka omanu oco veye va kuate uhayele wasuapo kuenda omuenyo ko pui Vofeka Yelau. Sokolola eci catiamẽla komanu vana o kasi loku likolisilako oku kuatisa kuenda kesukila liavo lioku yeva olondaka viwa.

Ivalukavo okuti, omanu, va kuete elianjo lioku nõla. Omo liaco, ci tava okuti va tava ale ka va tava kondaka o va kundila. Cimuamue haico ca pita la Yesu eci a kundila va Isareli yosimbu. Ocikele cove oku kunda ño. (Mat. 24:14) Ndaño muẽle ceci okuti omanu ka va ku ecelela oku vangula, ove oku kala ño muẽle ponele yavo kueca ale uvangi. Ove oka litunda ciwa momo o kasi loku ecelela okuti Yehova oku tuma oco a tẽlise ocipango caye. Eci o kuata epuluvi lioku vangula, nye cika li molẽhisila kupopi wove? Nda wa lilongisa oku luluvalela vali enene koku sokolola eci vakuene va sukila, upopi wove uka kala upopi umue u vetiya kuenda oka vangula muẽle ndomo wa tuwa. Poku eca uvangi, nda wa lilekisa kuenda wa vangula muẽle ndomo wa siata oku vangula eteke leteke, cika kuatisa olonjeveleli viove oku lianja. Kuenda vaka kala vali lombili yoku yevelela ondaka Yembimbiliya o yongola oku va sapuila. Ku ka kale ño okuti ove lika o vangula, ndu okuti o kasi loku va lingila ohundo, puãi sapela lavo, loku ecelela okuti ovo va vangulavo. Lekisa ukamba kokuavo, kuenda tambuluiya lesanju atambululo avo. Ocili okuti, kovitumãlo vina okuti elimi ale ocituwa cokocitumãlo caco ci kisika elinga limue lioku lekisa esumbilo poku vangula lomunu umue ka kũlĩhĩwile, ciwa okuti o linga ovina viaco. Pole, otembo yosi lianja kuenda lekisa esanju.

Kembumbua. Eci o vanguila kovaso yocimunga cimue comanu, oku vangula ndomo wa tuwa, loku vangula ndu okuti o kasi loku sapela, oyo onjila ya sunguluka oku yi kuama. Pole, nda o kasi loku vanguila kovaso yowiñi walua, o sukila oku vokiya ongusu kondaka yove. Nda okuti wa likolisilako oku patekela ohundo yove ale wa soneha cosi oka popia, ci tava okuti oka sakalala calua loku tukula olondaka ndomo wa vi soneha. Oku tukula ciwa olondaka ku kuete esilivilo, pole nda wa sakalala ño enene laco, ohundo yove yika kõla muẽle ngõ kuenda yi kamba esanju. Kuenje oku vangula ndomo wa tuwa ku sitikiwa. Ovisimĩlo viove vi sukila oku vi sokolola ciwa, osimbu handi eteke liove lioku linga ohundo ka lia pitililepo, pole luluvalela vali enene kovisimĩlo, okuti kondaka londaka hakoko.

Cimuamue haico eci o lalekiwa oco oka puliwe cimue vohongele. Lipongiya ciwa, pole ku ka tange ale oku patekela ondaka londaka yeci oka popia. Vangula muẽle ndomo wa tuwa oco olondaka viove vi tunde muẽle lulelu.

Ndaño muẽle ocituwa cina coku vangula okuti ci yonguiwa, nda ca pitahãisua enene, kolonjeveleli ci ka molẽha soketi ku kasi loku vangula ndomo wa tuwa. Ocili okuti, ove o sesamẽla oku vangula eci ca lomboloka, lelaka lia sunguluka, pole ku ci pitahãisa ño enene okuti upopi wove u yevala soketi o kasi loku likembisa. Oku ilaika kuna kuoku lekisa utunga, nda ku lingiwa ciwa, kueca ongusu kohundo. Pole, oku ilaika kuaco nda wa kõla lakuo ale wa ku pitahãisa enene, eci o kasi loku popia ka ci kuata esilivilo. Vokiya ongusu kondaka yove, pole ku ka vangule ño enene longusu yalua. Ciwa okuti olonjanja vimue eca ongusu kohundo yove, pole yuvula oku komohĩsa omanu. Oku sokisa ciwa ondaka, esanju, kuenda ocikembe, te ku lekisiwa lonjila yimue okuti ka yi tiamĩsila ovisimĩlo viomanu kokuove muẽle kuenda ka yi lingisa olonjeveleli viove oku liyeva lãvi.

Ocili okuti omanu vamue koku vangula kuavo va vangula ale ciwa, ndaño muẽle ka va kasi loku linga ohundo. Pole vakuavo, koku vangula kuavo ka va kuete ño enene utate. Ocina ca velapo, oku vangula ciwa oloneke viosi kuenda oku liendisa ove muẽle lonjila yi li sesama lesumbilo Akristão va sesamẽla. Noke eci enda kembumbua, cika ku leluka vali oku vangula kuenda oku kala lelisanjo lia sunguluka.

Poku Tangela Owiñi. Oku tangela owiñi lelisanjo ku sukila oku likolisilako. Oco o tẽle oku ci linga, o sukila oku luluvalela lutate kovisimĩlo via velapo vi sangiwa vocipama oka tanga kuenda tala ndomo vi lomboluiwa. Vi patekela ciwa, momo nda hacoko, oka tanga ño olondaka. Konomuisa ndomo olondaka vina kua kũlĩhĩle vi tukuiwa. Pitololamo oku tanga lolukandi oco o sokise ciwa ondaka yove kuenda oco o tokekisile ciwa pamosi olondaka lonjila yimue okuti o pitiya ciwa ovisimĩlo. Ci linga olonjanja vialua toke eci o pitila petosi lioku tanga muẽle ciwa. Likolisilako oku kũlĩha ciwa ocipama oka tanga oco okuti eci o tanga lolukandi, oku tanga kuove ku yevala ndombangulo yimue yesanju. Eci oco ci lomboloka oku vangula ndomo wa tuwa.

Ocili okuti, onepa yalua yeci tu tangela owiñi ci tunda valivulu etu a lombolola eci ci kasi Vembimbiliya. Kilu lioku tambula ocikele coku tanga Vosikola Yupange Wakristão, tua siata oku tanga Ovisonehua kupange woku kunda kuenda eci tu linga olohundo kembumbua. Vamanji alume, va siata oku tambula ocikele coku tanga ocipama cika lilongisiwa Vutala Wondavululi kuenda Kelilongiso Lielivulu Vekongelo. Vamanji vamue alume okuti va loñolohapo vali, va siata oku tambula ocikele coku yevalisa kowiñi ohundo yina yoku tanga cosi kohongele yofeka. Cikale eci o tanga Embimbiliya ale ceci o tanga ocipama cimue cikuavo, eci o tanga onepa yimue okuti mu sangiwa atukulo, ci linga lonjila yimue okuti alaka atukulo aco a yevala muẽle ciwa. Nda okuti kuatukuiwa atukulo alua, ketukulo letukulo ondaka yove yi pongoluisa oco yi liende letukulo liaco. Ondaka yimue yelungulo: Ku ka pitahãisepo ño enene okuti ci kala soketi o kasi loku linga ondalama, pole eca ongusu kueci o kasi loku tanga kuenda ci linga loku lianja.

Oku tanga kuna okuti kua lianja, ku yevala ndoku sapela. Oku tanga kuaco ka ku yevala ndu okuti hacoko muẽle omunu a siata oku vangula, puãi ku yevala muẽle okuti omunu wa kolela kueci a kasi loku tanga.