Kala Ukuakukolisa Kuenda Oku Sunguluka

ONDAKA tua kundikiwa oku kunda oyo ondaka yiwa. Yesu wa popia hati: “Ka ci lingiwa te ondaka yiwa yi kundiwila olofeka viosi.” (Marko 13:10) Yesu wa eca ongangu yiwa poku velisapo oku kunda “ondaka yiwa yusoma wa Suku.” (Luka 4:43) Ondaka ovapostolo va kunda, ya tukuiwavo hati: “ondaka yiwa ya Suku” kuenda “ondaka yiwa ya Kristu.” (1 Va Tesa. 2:2; 2 Va Kor. 2:12) Ondaka yaco, yi kolisa utima haiyo ya sunguluka.

Loku ci tiamisila “[k]esapulo liwa liotembo ka yi pui” li kasi loku sapuiwa ‘lungelo o kasi loku palãla vokati kilu,’ etu tu vetiya omanu hati: “Sumbili Suku. U wihi ulamba.” (Esit. 14:6, 7) Etu tu sapula komanu vokolonepa viosi eci catiamẽla ku Suku yocili, konduko yaye, kovituwa viaye vi komohĩsa, kovopange aye a komohĩsa, kocipango caye cocisola, kocikele cetu kokuaye, kuenda kueci eye a yongola kokuetu. Vondaka yiwa mua kongela ocili cokuti Yehova Suku ndopo oka nyõla olondingaĩvi viosi, vina via siata oku u lavisa lokupa omuenyo wa vakuavo. Pole hacikelecetuko oku sombisa vana tu kundila. Onjongole yetu yeyi okuti etendelo lia velapo liomanu li tava kondaka Yembimbiliya, oco yi kale muẽle olondaka viwa kokuavo.​—Olosap. 2:20-22; Yoa. 5:22.

Poku Vangula Evi vi Sumuisa, Teta Onimbu. Ocili okuti, kuli ovina vimue viomuenyo vi sumuisa. Ka ci tava okuti tu vi limbika. Poku fetika ombangulo, ove ci tava okuti o tukula ocitangi cimue ci kasi vovisimĩlo viomanu va sangiwa vocikanjo cove, noke, ci lombolola loku teta onimbu. Ndomo ca siata, ka ku imĩla onima yiwa koku vangula ño enene catiamẽla kocitangi caco. Omanu va siata ale oku yeva asapulo alua a sumuisa, kuenje oku vangula vali eci ci va sumuisa, ci pondola oku va kokela oku yika epito, ale oku likala oku tu yevelela. Omo liaco, kefetikilo muẽle liombangulo yove, li kolisilako oku vetiyila ovisimĩlo viomunu kocili ci kavuluisa utima ci sangiwa Vondaka ya Suku. (Esit. 22:17) Noke, ndaño okuti omunu ka yongola vali oku amisako ombangulo, o ko sila cimue ci kolisa utima aka sokolola. Eci ci pondola oku u vetiya oku yevelela onjanja yikuavo.

Cimuamue haico, nda wa lalekiwila oku ka linga ohundo, ku ka yukise olonjeveleli lalomboluilo a sumuisa, omo ño okuti alua. Nda hundi o vangula ño enene eci catiamẽla koku hongua kuviali womanu, kungangala kuenda kukahonga wa piãla, esulilo liaco lika kala okuti omanu ci va sumuisa. Lombolola lika ovina vi sumuisa viondaka yimue nda vi tẽlisa ocipango cimue ciwa. Oku tukula lika ovina viaco olonjanja vimue, ci pondola oku lekisa okuti ohundo yove ya endelapo muẽle. Ci pondolavo oku kuatisa oku limbuka eci ca koka ovitangi viaco, kuenda oku lekisa esunga lieci etetululo li lekisiwa Vembimbiliya lia velelapo. Pana ci tava, teta onimbu, ku ka lombolole ño enene ovitangi.

Ndomo ca siata, ka ci tẽliwa kuenda hacokovo ci keveleliwa, okupa olonepa viosi vi sumuisa vohundo. Elikolisilo li sukila oku kapiwa koku tẽla oku tenga olonepa viwa levi vĩvi lonjila yimue okuti o sulako locisimĩlo ciwa. Oco ci tẽlisiwe, o kuete oku nõla eci ci sesamẽla oku kongeliwa vohundo, leci o kuete oku upamo kuenda apa pa sesamẽla oku tukulapo longusu. Yesu Kohundo yaye yo Komunda, wa lungula eci catiamẽla koku yuvula ocituwa combambe ca vakuavisonehua la va Fariseo, kuenje wa tukula ongangu yimue yi lekisa etosi liaco. (Mat. 6:1, 2, 5, 16) Pole, Yesu ka ameleko loku vangula ño enene eci catiamẽla kongangu yĩvi yasongui vaco vetavo. Eye wa velisapo oku lekisa esilivilo lioku kuata elomboloko liolonjila viocili via Suku kuenda oku vi kuama vomuenyo. (Mateo 6:3, 4, 6-15, 17-34) Kuenje kueyilila uwa wa piãla.

Vangula Lesunguluko. Nda wa nõliwila oku linga ohundo vekongelo liene, yatiamẽla kondaka yimue yupange Wukristão, likolisilako oku kolisa, oku vetela evelo hacoko. Kũlĩhĩsa ciwa okuti ove muẽle o kasivo loku linga eci o kasi loku vetiya vakuene oku linga. (Va Rom. 2:21, 22; Va Hev. 13:7) Ecelela okuti ocisola oco ci ku vetiya kueci o popia, onyeño hayoko. (2 Va Korindo 2:4) Nda wa kolela okuti vamanjove kespiritu va yongola muẽle oku sanjuisa Yehova, eci o popia cika lekisa ekolelo liaco, kuenje esulilo liaco lieli okuti vaka kolisiwa. Tala ndomo upostolo Paulu a lekisa ekolelo liaco volondaka via sonehiwa ko 1 Va Tesalonike 4:1-12; 2 Va Tesalonike 3:4, 5; kuenda kelivulu lia Filemone 4, 8-14, 21.

Olonjanja vimue, ci sukila okuti akulu vekongelo va lungula kueci catiamẽla kelinga limue ka lia sungulukile. Pole, umbombe uka va kuatisa oku tata vamanjavo loku omboka. (Va Gal. 6:1) Ovina ndomo vi popiwa te ci lekisa okuti ava va kasi vekongelo va tendiwa lesumbilo. (1 Pet. 5:2, 3) Embimbiliya li vetiya vali enene amalẽhe oco va ci ivaluke. (1 Tim. 4:12; 5:1, 2; 1 Pet. 5:5) Eci ku sukiliwa oku eca elungulo, oku pindisa loku ikisa esunga, te ci lingiwa loku kuama eci Embimbiliya li popia. (2 Tim. 3:16) Hundi lalimue eteke ka ka pengise elomboloko liocisonehua cimue oco ño ci likuate locisimĩlo caye muẽle. Ndaño muẽle ceci ku sukiliwa oku eca elungulo lioku pengulula cimue, elaka liohundo ci tava okuti li tiamisiwila kueci ca sunguluka nda hundi poku vangula, ongusu wa yi kapa tete koku lekisa ndomo ku yuvuiwa oku kupukila koku linga eci cĩvi, ndomo ku tetulula ovitangi, ndomo ku yuvuiwa akatanga, ndomo ku penguluiwa elinga lĩvi, kuenda ndomo ovihandeleko via Yehova vi tu teyuila.​—Osa. 119:1, 9-16.

Poku pongiya ohundo yove, luluvalela vali enene koku sokolola ndomo oka sulako letosi lia velapo kuenda ndomo oka sulako lohundo yaco yosi. Eci o popia okuti oco ca sulako, ndomo ca siata, cika ivalukiwa vokuenda kuotembo yalua. Oco hẽ, cika kala cimue ci sanjuisa?

Poku Vangula la Vamanji. Afendeli va Yehova va sole calua apuluvi voku kala pamosi la vamanjavo Akristão kolohongele. Eyi ya siata oku kala otembo yimue yoku li kolisa kespiritu. Embimbiliya li tu vetiya oku ivaluka oku ‘livetiya pokati’ eci tu liongoluila kocitumãlo cefendelo. (Va Heveru 10:25) Eci ka ci lingiwa lika poku linga ohundo lo poku eca atambululo volohongele, pole ci lingiwavo poku sapela osimbu handi ohongele ka ya fetikile kuenda kesulilo liohongele.

Ndaño okuti ca sunguluka oku vangula eci catiamẽla kovina viomuenyo weteke leteke, evetiyo lia velapo li tunda koku vangula ovina viespiritu. Omu mu kongela oku vangula ovolandu tua siata oku pita lao kupange wu kola. Oku likapako pokati ku kolisavo.

Omo liongangu yĩvi yoluali lua tu ñuala, ci sukila oku kuata utate. Poku sonehela Akristão voko Efeso, Paulu wa popia hati: “Omo okuti kaliye uhembi wa wimbipo, omunu lomunu a popie ocili lukuavo.” (Va Efe. 4:25, NW) Voku vangula ocili okuti uhembi hawoko, mua kongela oku yuvula oku sivaya ovina ale omanu vana oluali lua sokisa ndolosuku. Yesu wa lungulavo kueci catiamẽla ‘keliaño liukuasi.’ (Mat. 13:22) Omo liaco, poku sapela la vakuetu tu sukila oku kuata utate oco ka tu ka vetiye eliaño liaco lioku velisapo oku kuata ukuasi.​—1 Tim. 6:9, 10.

Eci upostolo Paulu a vetiya esukila lioku likolisa pokati, eye wa tu lungula oco ka tu ka sombise ale oku pembula manji umue o yuvula oku linga cimue omo ‘liekolelo liaye lia hongua,’ ci lomboloka okuti eye handi ka kuete elomboloko lia suapo lielisanjo lioku kala Ukristão. Ocili okuti, oco ombangulo yetu yi kale yimue yi kolisa vakuetu, tu sukila oku kapako ekalo liavo ndomo va tuwa kuenda utunga wavo apa va tãi kespiritu. Hesumuokuolio nda ca kala, oku “kapela manjetu [ukãi ale ulume] ocilondokua [ale] pamue etatamiso”!​—Va Rom. 14:1-4, 13, 19.

Umue o kasi loku liyaka loku vela kua piãla, o sole ombangulo yimue yi kolisa. Omunu waco ci tava okuti o kasi loku likolisilako cocili oku iyaya kolohongele. Vana va kũlĩha ekalo liaye, ci tava okuti vo pula hati: “o liyevite hẽ ndati?” Ocili okuti eye oka sola calua esakalalo liaco laye. Pole, oku vangula eci catiamẽla kekalo liuhayele waye, pamue hayoko ondaka eye a tenda okuti oyo yukolisa. Olondaka violopandu kuenda viepandiyo, vi pondola oku linga vali calua koku sanjuisa utima waye. Wa limbuka hẽ uvangi u lekisa okuti omunu waco o kasi loku amamako oku kuatela ocisola Yehova kuenda o kasi loku pandikisa ndaño lovitangi viaye? Ove hẽ o kolisiwa eci eye a eca atambululo? Ka ci kolisa vali hẽ oku vangula eci ciwa eye a siata oku linga kuenda ndomo eye a siata oku kuatisa ekongelo, okuti oku hongua kuaye kuoketimba hakoko?​—1 Va Tes. 5:11.

Oco ombangulo yetu yi kale muẽle yimue yi vetiya, ci kuete esilivilo liocili oku kapako ocisimĩlo ca Yehova kueci catiamẽla kondaka yi kasi loku vanguiwa. Kotembo ya va Isareli yosimbu, ava va sepuile alume Yehova a ihĩle omoko yoku songola, lava va lisiõsuĩle omo lio mana, Suku weya oku va pisa lonyeño yalua. (Ate. 12:1-16; 21:5, 6) Etu tu lekisa uvangi wokuti tuopa ongangu yi silivila kueci ca pita lavo, eci tu lekisa esumbilo kakulu vekongelo kuenda eci tu lekisa okuti tu sole okulia kuespiritu kua siata oku eciwa locimunga cukuenje wa kolelua haeye wa lunguka.​—1 Tim. 5:17.

Ndomo ca siata, oku sanga ovina viwa vioku vangula, eci tu kala la vamanjetu Akristão, hacitangiko. Pole, nda wa limbuka okuti olondaka viomunu vi kasi loku loña enene koku sepula, fetikako oku suñamisila ombangulo kueci ciwa, okuti cina ci kolisa.

Cikale poku kundila vakuetu, poku vanguila kembumbua, ale poku vangula la vamanjetu kespiritu, tu kuati utate wokupa vovitima vietu olondaka vina “vi kuatisa, haivio via soka lotembo yaco, kuenje vi sumũluisa ava va vi yeva.”​—Va Efeso 4:29.