Omanu va Yovuiwa Kupika va Sivaya Yehova Voluali Luosi
“Kotembo yaco [ndika pongoloka NW] Upopi womanu, ho pui esanda, okuti vosi yavo oco va vilikiya onduko ya Yehova.”−SOFONIYA 3:9.
1. Momo lie olondaka viepiso via tẽlisiwila ko Yuda kuenda kolofeka vikuavo?
HUNENEKUOWO wolondaka viesombiso Yehova a Vetiya Sofoniya oku vi sapula! Olondaka viaco evi viepiso via suñamisiwile ko Yuda lo kombala yaluo o Yerusalai, omo okuti asongui vayo kumue lomanu vaco vosi ka va lingaile ocipango ca Yehova. Olofeka via kala ocipepi lavo, ndeci, va Filisiti, va Moavi kuenda va Amoni, onyeño ya Suku ya va vetelevo. Momo lie? Momo okuti, vokuenda kuovita vianyamo ovo va talisa ohali yalua omanu va Yehova. Esunga liaco eli, oliovo uviali unene woko Suria weya oku kunduiwila kuenje lalimue eteke wa tumbuluiwile vali.
2. Olondaka vi sangiwa kelivulu lia Sofoniya 3:8, soketi via loñisiwile ku velie?
2 Pole kotembo yaco, vo Yuda mua kala omanu vamue vakuesunga. Ovo va kala loku kevelela eyambulo lia Suku kolondingaivi, kuenje, cimolẽha soketi olondaka vikuãimo ndeti via suñamisiwa kokuavo, via popia hati: “Yehova wa popia hati, Nalamẽli toke keteke mbotokela oku va imbila uvangi. Momo nda panga oku ongolola olofeka loku kongela ovoviali, hã si va sukumuila onyeño yange lokutokota kuayo; Momo oluali luosi lu pia vondalu yonyeño yesepa liange.”−Sofoniya 3:8.
‘Upopi wa Pua Esanda’ Weciwa ku Velie?
3. Ondaka yipi yelavoko Sofoniya a vetiyiwa oku sapula?
3 Oco muẽle, Sofoniya wa sapula olondaka via Yehova viepiso. Pole, uprofeto wa vetiyiwavo oku kongelamo olondaka vimue vi komõhisa vielavoko, vimue okuti vieya oku eca elembeliko komanu vana va kala loku amamako oku kolela Yehova. Ndomo ca lekisiwa kelivulu lia Sofoniya 3:9, Yehova Suku wa popia hati: “Kotembo yaco [ndika pongolola NW] upopi womanu, ho pui esanda, okuti vosi yavo oco va vilikiya onduko ya Yehova.”
4, 5. (a) Nye ca pita lolondigaivi? (b)Helie wa kuatisiwa, kuenda momo lie?
4 Pole, kua kala omanu vamue okuti ka va ihiwile upopi wa pua esanda. Ocitumasuku ci popia eci catiamẽla komanu vaco hati: “Njupa pokati kene omanu vene vakuakulitambela.” (Sofoniya 3:11) Oco muẽle, vosi vakuakulitambela haivo ka va kapeleko ovihandeleko via Suku, haivo va lingaele eci hacesungako, veya oku kunduiwa. Oco hẽ helie nda weya oku kuatisiwa? Kelivulu lia Sofoniya 3:12, 13, kua sonehiwa hati: “[Ame ndi Yehova] ndi sia pokati kene omanu va likapa kutito, haivo ambombe. Ovo va liyeka konduko ya Yehova. Ava va siala vi Isareli ka va lingi civi, ka va popi uhembi; ndaño vomẽla wavo ka mu sangiwa elimi lioku liaña; momo va lisiwa loku pekela ciwa, kuenje lomue o va lingisa usumba.”
5 Vamue vakuekolelo va supilepo k Yuda yosimbu, va kuatisiwa. Momo lie? Momo ovo va kapeleko olondaka via popia hati: “Sandi Yehova, ene ambombe vofeka, haene wukuakulinga ovihandeleko viaye. Sandi esunga lokuomboka. Mbi wu wundisiwi keteke lionyeño ya Yehova.”−Sofoniya 2:3.
6. Nye ca pita koku tẽlisiwa kua tete kuocitumasuku ca Sofoniya?
6 Koku tẽlisiwa kua tete kuocitumasuku ca Sofoniya, Suku wa yambuile omanu vakuekambo liekolelo va kala vofeka yo Yuda eci aecelela okuti olohoka vio ko Bavulono, okuti oyo ya kala Uviali Wapama Voluali Luosi, vi lundula o Yuda kuenda viambata omanu vamue kumandekua kunyamo 607 O.Y. Vamue, oku kongelamo uprofeto Yeremiya, va popeliwa, kuenda vakuavo vambatiwile kumandekua, vamamako loku kolela Yehova. Kunyamo wo 539 O.Y. o Bavulono ya lunduiwile la va Media la va Persia va endisiwile la Soma Kuro. Eci papita anyamo avali, Kuro wa eca esapulo liatiamẽla koku eca va Yudea va supapo oco va tiukile kofeka yavo. Vokuenda kuotembo, onembele yoko Yerusalãi ya tumbuluiwa, kuenje ovitunda via fetika vali oku longisa omanu Ocihandeleko. (Malakiya 2:7) Lonjila eyi, Yehova wa ecaile esumuluho komanu va supilepo va tiukile kofeka yavo, osimbu vamamako loku pandikisa kekolelo liavo.
7, 8. Olondaka via sonehiwa kelivulu lia Sofoniya 3:14–17, viatiamisiwila ku velie, kuenda momo lie o tambuluila ndoco?
7 Catiamẽla komanu veya oku kala vekalo liaco lia tumbuluiwa, Sofoniya wa popia hati: “Imba lesanju, a Mõla a Siono ukãi! Kaluka, a Isareli! Sanjuka, loku lisanja lutima wosi, a Mõla a Yerusalãi ukãi! Yehova wa ku upa olondaka wa pia lavio; wa tundisa ovanyãli vove. Uvi ko mõli vali. Keteke liaco ci ka popiwa la Isareli, okuti, ku ka yokoke, a Siono; ovaka ove ka a ka leñele. Yehova Suku yene o kasi vokati kove; eye ukuonene woku ku muisa eyulo. O ku sanjukila lonjolela; o ku tumbulula locisola caye; o ku sanjukila loku imba ovisungo.”−Sofoniya 3:14–17.
8 Olondaka viaco evi viuprofeto viatiamẽla koku ongoluiwa kuava va supilepo vopiwile kofeka ya va isiavo. Eci ca lomboluiwa ciwa kelivulu lia Sofoniya 3:18–20, oku tu tanga ndoco: “Ndeci keteke liofesta. [Yehova hati,] ndi ku upa enyõlẽho, oco ku lavisua vali. Tala, kotembo yaco ndi lisokiya lava va ku lingisa. Mopela ovilema loku ongolola ava va hangiwa, kuenje mongolola osõi yavo ha yi lingi esivayo kuenda ekemãlo koluali luosi. Kotembo yaco ndu neni vali kofeka yene, okuti ndu wongololi. Oco muẽle, ndu kemãlisi loku u kokeli esivayo, pokati kolofeka viosi violuali, eci numbulula ipako viene kovaso ene. Oco ca popia Yehova.”
9. Yehova wa kemãlisile ndati onduko yaye kueci catiamẽla ku va Yuda?
9 Sokolola oku komõha kuenda evalo liutima liomanu vana vakualofeka va kala ocipepi, haivo va kala anyãli vomanu va Suku! Olonungi vio ko Yuda viambatiwile kumandekua lunene wo Bavulono, okuti ka va kuatele elavoko lalimue lioku tiuka vali. Handi vali, ofeka yavo ya sialele muẽle upolokoso. Pole, omo liunene wa velapo wa Suku, noke 70 kanyamo ovo va tiukila kofeka yavo yina ya nyõliwile lovanyali vavo. Handukokuoyo Yehova a li lingila eye muẽle poku tiula vakuekolelo va supilepo! Eye wa va ‘kemãlisa loku va kokela esivayo pokati kolofeka viosi violuali.’ Hesivayokuolio ku Yehova kuenda komanu vosi vana vambatele onduko yaye!
Efendelo Lia Yehova li Kemãlisiwa
10, 11. Otembo yipi ocitumasuku ca Sofoniya catiamẽla koku tumbulula ca tẽlisiwa loku velapo, kuenda tua ci kuliha ndati?
10 Oku tumbuluiwa kukuavo kua lingiwa Kocita Catete Kotembo ya Kristu, eci Yesu Kristu ongoluila ketavo liocili va Isareli va supilepo. Eci ca kala ndocindekaise ceci ca kala lokuiya noke, omo oku tẽlisiwa kua velapo kuoku tumbuluiwa kua kala handi kotembo yo kovaso. Uprofeto Mika wa popia hati: “Koloneke via sulako ci[ka] kala okuti omunda yonembele ya Yehova oyo yi[ka] lepa, olomunda viosi vikuavo vi sule. Koku lepa yi[ka] pitahãla oviwulu viosi, kuenje owiñi womanu wamẽla kokuayo.”−Mika 4:1.
11 Eci nda ca pita hẽ kotembo yipi? Ndomo ca lomboluiwa vocitumasuku, “koloneke via sulako.” Oco muẽle, ‘koloneke vilo viesulilo.’ (2 Timoteo 3:1) Eci ci kasi loku tẽlisiwa muẽle cilo, eci okuti esulilo lioluali lulo ka lieyile handi, osimbu olofeka viamamako loku fendela olosuku viesanda. Kelivulu lia Mika 4:5, tu tangako ndoco: “Olofeka viosi viendela, ofeka vonduko ya suku yavo, ofeka vonduko ya suku yavo.” Ci popiwa hẽ ndati catiamẽla kafendeli vocili? Ocitumasuku ca sapuiwa luprofeto Mika ci tambulula hati: “Etu puãi tu endela ño–o hu, oloneke ka vi pui, vonduko ya Yehova Suku yetu.”
12. Ndamupi efendelo liocili li kasi loku velisiwapo koloneke vilo via sulako?
12 Omo liaco, koloneke vilo via sulako, “omunda yonembele ya Yehova yi [kasi loku] lepa, okuti, olomunda viosi vikuavo vi sule.” Momo, efendelo liocili lia Yehova lia tumbuluiwa, lia tumbikiwa kuenda lia velapo atavo osi akuavo a kasiko. Ocitumasuku caco eci ca sapuiwa luprofeto Mika ca popiavo okuti: “Owiñi womanu wamẽla kokuayo.” Kuenje vosi vakuãi efendelo liocili, vaka “endela ño–o hu, oloneke ka vi pui, vonduko ya Yehova Suku [yavo].”
13, 14. Otembo yipi oluali lua iñila “koloneke via sulako,” kuenda nye ca siata oku pita tunde kotembo yaco toke cilo kueci catiamẽle kefendelo liocili?
13 Ovitumasuku Viembimbiliya vi kasi loku tẽlisiwa vi lekaisa okuti oluali lulo lua iñila “koloneke via sulako” okupisa kunyamo wo 1914. (Marko 13:4–10) Esapulo li lekisa okuti, kotembo yaco, Yehova wa fetika oku ongoluila kefendelo liocili olombuavekua vakuekolelo va supilepo, vana vakuete elavoko lioku enda kilu. Noke kueya oku fetika oku ongoluiwa ‘kuowiñi wakahandangala u tunda kolofeka viosi kuenda kapata osi, okuti omanu vakuapata osi kuenda vakualimi osi,’ vana vakuete elavoko lioku kala palo posi otembo ka yi pui.−Esituluilo 7:9.
14 Tunde Kuyaki Watete Wapita Voluali Luosi toke koloneke vilo, efendelo lia Yehova li kasi oku lingiwa la vana vambata onduko yaye, li kasi oku amamako longusu yalua. Ketendelo liolohulukãi vimue ño kavialuile, Noke Liuyaki Watete Wapita Voluali Luosi, afendeli va Yehova va va livokiya, kuenje toke cilo, etendelo liavo lia tẽla ale olohuluwa epandu. Kuenda omanu vaco va kongeliwa kueci ci pitahãla 91.000 kakongelo va lisanduila kueci ci soka 235 kolofeka. Unyamo lunyamo akundi vaco ava Vusoma, va tumbika eci ci pitahãla olohuluwa violohuluwa kolowola kupange woku sivayela Suku kowiñi. Cimõleha ciwa okuti Olombangi via Yehova vi kasi oku tẽlisa olondaka viocitumasuku ca Yesu wa popia hati: “Kuenje [olondaka evi viwa viusoma vi kundilua kuoha koluali, ha vi] lingi uvangi kolofeka viosi, oco esulilo liya noke.”−Mateo 24:14.
15. Ndamupi ocitumasuku ca sonehiwa kelivulu lia Sofoniya 2:3 ci kasi oku tẽlisiwa cilo?
15 Elivulu lia Sofoniya 3:17 li lombolola ndoco: “Yehova Suku yene o kasi [p]okati kove; eye ukuonene woku ku muisa eyulo.” Oku litunda ciwa kuolondingupange via Yehova konepa yespiritu koloneke vilo via sulako, onima yokuti eye o kasi ‘pokati kavo’ nda Suku yavo ukuonene wosi. Eci ca linga ocili muẽle koloneke vilo, ndeci ca lingiwa poku tumbuluiwa kuo Yuda yosimbu kunyamo wo 537 O.Y. Lonjila eye, tu pondola oku tala ndomo elivulu lia Sofoniya 2:3 li kasi oku tẽlisiwa kuavelapo kotembo yetu, eci lipopia hati: Sandi Yehova, ene ambombe [vosi] vofeka.” Kunyamo wo 537 O.Y., vondaka “ambombe [vosi]” mua kongeliwile va Yudea va supapo, vana va eciwile kumandekua ko Bavulono. Cilo vondaka eyi mua kongela ambombe vokolofeka viosi violuali, vana okuti va tava lesunguluko kupange u kasi loku lingiwa voluali luosi okuti, woku va kundila Usoma kuenje va lupukila “[k]omunda yonembele ya Yehova.”
Efendelo Liocili Likasi Loku Amamako
16. Ovanyãli vetu ci tava okuti va li yevite ndati eci va mõla okuamako kuolondingupange via Yehova oloneke vilo?
16 Noke liunyamo wa 537 O.Y., vialua olonungi vikuavo viakomohẽle omo lioku tumbuluiwa kuefendelo liocili kua lingiwile lolondingupange via Suku vofeka yavo. Pole, oku tumbuluiwa kuaco kua kala ño handi vonepa yimue yitito. O pondola oku sokolola eci vamue toke muẽle pokati kovanyãli vomanu va Suku va kasi loku vangula cilo poku mõla elivokiyo likomohisa, ekalo liwa, loku amamako kuolondingupange via Yehova kotembo yilo? Ka kuli atatahãi okuti, vamue pokati kavo va kasi loku liyeva ndeci va Fariseo va liyevele eci va mõla ndomo omanu va kala oku liongoluila ku Yesu. Ovo va liyeya hati: “Tali oluali luosi lu u kuãi.”−Yoano 12:19.
17. Nye ca popia umue usonehi catiamẽla Kolombangi via Yehova, kuenda evokiyo lipi ovio via siata oku kuata?
17 Velivulu liaye likuete osapi ya linga hai: These Also Believe (Ava Vatavavo), C. S. Braden wa lombolola hati: ‘Olombangi via Yehova vi kasi loku tokeka muẽle oluali luosi loku eca uvangi. Ci tava muẽle oku popia okuti ka kuli vali lacimue ocimunga cetavo voluali ca lekisa ombili kuenda epandi koku likolisilako oku sandeka olondaka viwa Viusoma okuti Olombangi via Yehova ci sule. Okuamako kuaco soketi kuka livokiya vali handi longusu ya piãla.’ Hesungakuolio eye akuetele! Eci a soneha olondaka evi, kotembo yi soka akui atãlo kanyamo konyima, voluali luosi mua kala lika ci soka 300.000 kolombangi via Yehova via kala loku kunda. Oco hẽ nda nye eye a vangula etaili, okuti etendelo lialivokiya eci cisoka 20 kolonjanja, kuenda etendelo liaco lia tẽla ale ci soka olohuluwa epandu komanu va kasi oku kunda olondaka viwa?
18. Upopi wa pua esanda u Lomboloka nye, kuenda Suku wa siata oku weca ku velie?
18 Vonduko yuprofeto waye Suku wa li kuminya hati: “Kotembo yaco [ndika pongolola NW] upopi womanu, ho pui esanda, okuti vosi yavo oco va vilikiya onduko ya Yehova, loku u vumba lutima umuamue.” (Sofoniya 3:9) Koloneke vilo via sulako, Olombangi via Yehova vi kasi loku vilikiya kuenda oku tukula onduko ya Yehova, osimbu vo vumba loku likuata ocimunga, locisola cimue ka ci tepiwa okuti, “lutima umuamue.” Ovo, ovo Yehova a iha upopi wa pua esanda. Vupopi waco wu wa pua esanda, mua kongela oku kuata elomboloko liwa liocili catiamẽla ku Suku kuenda ocipango caye. Yehova eye lika eca elomboloko liaco lekuatiso liespiritu sandu liaye. (1 Va Korindo 2:10) Ku velie Yehova a siata okueca espiritu sandu liaye? Wa siata oku lieca lika “komanu vosi va pokola kokuaye [ndombiali yavo, NW].” (Ovilinga 5:32) Olombangi via Yehova ovio lika vi kuete onjongole yoku pokola ku Suku ndombiali yavo kovina viosi. Eli olio esunga lieci ovo va siatela oku tambula espiritu lia Suku kuenda oku vangula upopi wa pua esanda, locili catiamẽla ku Yehova kuenda kocipango caye ci komohisa. Upopi waco owu wa pua esanda va sivaya lawo Yehova koluali luosi vonepa yimue yalua kuenda vetendelo limue ka lisokisiwa.
19. Voku vangula upopi wa pua esanda mua kongela mua kongela nye?
19 Oku vangula upopi wa pua esanda ka ci lomboloka lika oku tava kocili kuenda oku ci longisa ku vakuetu, pole mua kongelavo oku tiamisila omuenyo wetu kovihandeleko via Suku kuenda oku kuama olonumbi viaye. Akristão olombuavekua, va siata oku pita kovaso koku sanda Yehova kuenda koku vangula upopi wa pua esanda. Sokolola ño handi eci ovo va kasi loku linga! Ndaño okuti, olombuavekua vi kasi loku tepuluka, okuti va siala lika ci soka 8.700, kuli vakuavo va soka olohuluwa epandu komanu va kasi oku setukula ekolelo liavo lioku sanda Yehova kuenda lioku vangula upopi wa pua esanda. Ava ndeti, vana vatiamẽla ketendelo li kasi loku livokiya liowiñi wakahandangala u tundilila kolofeka viosi, vana okuti va kuetele ekolelo kocilumba ca Yesu, okuti va lingila upange kocitali conembele ya Suku yespiritu, kuenda vaka puluka “kohali ya piãla,” okuti ndopo muẽle yikeya koluali lulo ka lu lekisa esunga.−Esituluilo 7:9, 14, 15.
20. Olombuavekua via pokola kuenda ava vatiamẽla kowiñi wakahandangala va kevelela nye?
20 Owiñi wakahandangala uka iñisiwa voluali luokaliye lua Suku luesunga. (2 Petulu 3:13) Yesu Kristu kumue locita lakui akuãla lavikuãla kolohulukãi violombuavekua, va pinduiwila komuenyo wokilu oco vaka kale olosoma kuenda ovitunda kumue laye, okuti vaka kala ocimunga cika viala oluali luokaliye. (Va Roma 8:16, 17; Esituluilo 7:4; 20:6) Ava vaka puluka kohali ya piãla, vaka talavaya toke eci oluali luosi lu linga ofeka yimue ya posoka yelau, kuenda vakamamako loku vangula upopi wa pua esanda wa va ihiwa la Suku. Omo liaco, kokuavo oko tete ku tiamisiwila olondaka via popia hati: “Omãla vove vosi va[ka] longisiwa la Yehova, kuenje okusalala kuomãla vove ku[ka] lua. O[ka] sevetiwa lesunga.”−Isaya 54:13, 14.
Upange Umue wa Velapo Woku Longisa Vekalo Liomanu
21, 22. (a) Ndomo ca lekisiwa kelivulu Liovilinga 24:15, velie vaka sukila oku longisiwa upopi wa pua esanda? (b)Upange upi ka u sokisiwa welongiso uka lingiwa palo posi vemẽhi liuviali Wusoma?
21 Ocimunga cimue cikuavo comanu cika sukila oku longisiwa upopi wa pua esanda voluali luokaliye, vana va tukuiwa kelivulu Liovilinga 24:15, hati: “[Kuka kala, NW]” epinduko lia vakuesunga lava havakuesungako.” Kuli olohuluwa violohuluwa viomanu vafa kanyamo apita okuti ka vatẽlele oku kuata ukulihiso wa Yehova. Lelinga limue lia sokiyiwa ciwa, eye oku va nena vali komuenyo. Kuenje, omanu vaco ava vaka pinduiwa, vaka sukila oku va longisa upopi wa pua esanda.
22 Hesumuluhokuolio cika kala oku kuata onepa kupange waco wa velapo woku longisa! Uka kala upange umue wa velapo welongiso vekalo liomanu. Cosi eci cikalingiwila vemehi liusongui uwa wa Yesu Kristu, vuviali Wusoma. Vokuenda kuotembo, omanu vaka mõla oku tẽlisiwa kueci ca sonehiwa kelivulu lia Isaya 11:9, ku popia okuti: “Kilu lieve ku[ke] yuka ukulihiso wa Yehova ndeci ovava e yuka vokalunga.”
23. Momo lie tu popela tuti omo tumanu va Suku tu kuete esumuluho liocili?
23 Hesumuluhokuolio tu kuete koloneke vilo via sulako lioku lipongiyila otembo yi laika okuiya eci ukulihiso wa Yehova ukeyuka voluali luosi! Kuenda hesumuluhokuolio tu kuete cilo muẽle lioku kala omanu va Suku, vana va lete oku tẽlisiwa kuolondaka via sonehiwa kelivulu lia Sofoniya 3:20! Oku tu sanga ohuminyo ya Yehova yekoliso eci a popia hati: “Ndu kemãlisi loku u kokeli esivayo, pokati kolofeka viosi violuali.”
O Tambulula hẽ Ndati?
• Ocitumasuku ca Sofoniya catiamẽla koku tumbulula ca kuata atẽliso api?
• Ndamupi efendelo liocili li kasi loku amamako koloneke vilo viesulilo?
• Upange wupi wa velapo woku longisa uka lingiwa voluali luokaliye?
[Elitalatu kemẽla 16]
Omanu va Yehova, va tiukile kofeka yavo oco va tumbulule efendelo liocili. Ove hẽ wa kuliha elomboloko lieci koloneke vilo?
[Elitalatu kemẽla 18]
Omo lioku vangula ‘upopi wa pua esanda,’ Olombangi via Yehova vi kasi loku eca komanu esapulo lisangiwa Vembimbiliya lieca elembeleko