Onjila Okuti Oyo Lika Yituala Komuenyio Kopui
“Ame ndinjila, haime ndicili, haime ndimuenyo.”−YOANO 14:6.
1, 2. Onjila yituala komuenyo kopui Yesu wayisokisa la nye, kuenda esilivilo lie olusapo luaco olu lukuete?
KOHUNDO yaye yakemãla Yokomunda, Yesu wasokisa onjila yituala komuenyo kopui letapalalo limue okuti omunu okupitilamo te wapita pombundi yimue. Kuliha okuti Yesu walekisa okuti onjila yaco eyi yituala komuenyo ka ya lelukile, eci apopia hati: “Iñili vombundi yasukatela, momo ombundi yoku iñila koku nyõleha ya tanda, kuenda onjila yendako ya sanjavala, kuenje va lua va iñilamo. Puãi ombundi yoku iñila komuenyo [kopui] ya sukatela, lonjila yaco ya tila, kuenje vañamiñami va yi sanga.”−Mateo 7:13, 14.
2 Olusapo olu luakulomboloka? Kalulekisa hẽ okuti kuli lika etapalalo limosi, ale onjila, yituala komuenyo kuenda okuti tusukila okulikolisilako cocili oco katukayapuke vonjila yaco eyi yituala komuenyo? Oco puãi, onjila yaco eyi okuti oyo lika yituala komuenyo kopui yipi?
Ocikele ca Yesu Kristu
3, 4. (a) Embimbiliya lilekisa ndati ocikele cinene ca Yesu catiamẽla kokuyovuiwa kuetu? (b) Otembo yipi Suku alekisa onjanja yatete okuti omanu citava vakuata omuenyo kopui?
3 Calomboloka okuti, Yesu okuete ocikele cinene catiamẽla konjila eyi, momo ndomo upostolo waye Petulu apopia: “Vemi lilu ka muli onduko yikuavo [ya Yesu lika] ya eciwa komanu okuti tu popeliwa layo, oco epopelo kumue wiñi ka kuli.” (Ovilinga 4:12) Upostolo Paulu layevo wapopia hati: “Ocali ca eciwa la Suku oco omuenyo ko pui vu Kristu Yesu Ñala yetu.” (Va Roma 6:23) Yesu wapopiavo okuti onjila lika yituala komuenyo kopui eye muẽle, eci apopia hati: “Ame ndinjila, haime ndicili, haime ndimuenyo.”−Yoano 14:6.
4 Omo liaco, cikuete esilivilo liocili okuti tulimbuka ocikele ca Yesu cokuecelela okuti tukuata omuenyo kopui. Tukulihisi ciwa lutate ocikele caye. Noke yokulueya kua Adama, wakuliha otembo Yehova Suku alekisa onjanja yatete okuti omanu vapondola okukuata omuenyo kopui? Cakala noke vonjanja yaco muẽle eci Adama alinga ekandu. Kaliye tukakulihisa ndomo eliangiliyo Lionjovoli yomanu Yesu Kristu liapopiwile tete.
Ombuto Yalikuminyiwile
5. Tupondola okulimbuka ndati onyoha yayonja Heva?
5 Yehova Suku lokuvanguila volusapo wasinumula Onjovoli yaco yalikuminyiwile. Eye wacilinga eci apisa “onyoha” yavanguile la Heva yu yoyonja oco alueyele Sulu loku lia kepako vohandelekele okuti kakalieko. (Efetikilo 3:1–5) Ocili okuti onyoha yaco kayakale onyoha muẽle yocili. Oyo yakala ocilulikilo cespiritu cikuete unene okuti Vembimbiliya citukuiwa hati, “onyoha yosiahulu, yina ya tukuiwa Eliapu, haeya Satana.” (Esituluilo 12:9) Satana wapitisa kovaso ocinyama eci cembombe oco cikale kapitiya kondaka yaye yokuyonja Heva. Omo liaco, pokupisa Satana, Suku wopopisa hati: “Ñapa ukuse pokati kene, love lukãi, lo pokati kombuto yove lombuto yaye. Eye [ombuto yukãi] o sasõla utue wove, kuenje ove u lumana kocisendemãi.”
6, 7. (a) Helie ukãi wacita “ombuto”? (b) Helie Ombuto yalikuminyiwile, kuenda nye eye alinga?
6 Helie “ukãi” waco u Satana akuetele ukuse, ale anyale ndeti? Ndeci “onyoha yosiahulu” yalomboluiwa kocipama 12 celivulu Liesituluilo ukãi u Satana anyale ndeti walomboluiwavo. Ndeci ocinimbu 1 cilombolola okuti eye “wa wala ekumbi, losãi ya kala vemehi liolomãi viaye, kuenda kutue kua kala ekolowa liolombungululu ekui la vivali.” Ukãi u olomboloka ocisoko covangelo va Suku vasunguluka, kuenda “omõla ulume” eye acita olomboloka Usoma wa Suku, ukasi okuvialiwa la Soma Yesu Kristu.−Esituluilo 12:1–5.
7 Oco hẽ, ‘ombuto’ yaco yukãi yatukuiwa kelivulu Liefetikilo 3:15, yikasasõla “utue” wa Satana okuti yikotota ombole yimue yikowipaya helie? Hayuna Suku a tumile tunde kilu oco a citiwe lufeko onumbu ndocikomo, eye muẽle, ulume una Yesu. (Mateo 1:18–23; Yoano 6:38) Ocipama 12 celivulu Liesituluilo cilekisa okuti omo eye Ombiali yokilu yapinduiwa, Ombuto yaco eyi, Yesu Kristu, okapita kovaso okuyula Satana kuenda okatumbika, ‘uviali wa Suku yetu lomoko ya Kristu waye.’ ndomo casonehiwa kelivulu Liesituluilo 12:10.
8. (a) Ocina cipi cokaliye Suku angiliya catiamẽla kocipango caye catete? (b) Velie vatiamẽla kuviali wokaliye wa Sukuk?
8 Usoma waco owu wukasi povaka a Yesu Kristu, owo ocina cokaliye Suku angiliya catiamẽla kocipango caye catete cokuti omanu vakala lomuenyo kopui kulo kilu lieve. Vonjanja yaco muẽle, eci Satana alinga usuanji, Yehova haico alinga eliangiliyo liuviali owu wokaliye Wusoma, oco wunyõle uvi wosi weyilila kusuanji. Eci Yesu akala palo posi, walekisa okuti kakaviala likaliaye vuviali owu. (Luka 22:28–30) Vamue vakuavo vanõliwa pokati komanu oco vakongeliwe kokuaye kilu oco vakuate onepa kuviali waco, kuenje vakala onepa yavali yombuto yukãi. (Va Galatia 3:16, 29) Vembimbiliya etendelo liava vakaviala la Yesu−okuti vosi vopiwa pokati komanu vakuakandu palo posi−liatukuiwa okuti 144.000−Esituluilo 14:1–3.
9. Momo lie casukilila okuti Yesu iya palo posi ndomunu? (b) Yesu wanyõla ndati ovilinga Vieliapu?
9 Pole, osimbu handi Usoma waco kawafetikile okuviala, casukilile okuti tete onepa yatete yombuto eyi, Yesu Kristu, iya palo posi. Momo lie? Momo wanõliwa la Yehova Suku oco akale Umue “o nyõla [ale, okundula] ovilinga vieliapu.” (1 Yoano 3:8) Vovilinga via Satana muakongela, elinga liaye liokuyonja Adama oco alinge ekandu, kuenje canena ukonde wekandu kuenda okufa kocitumbulukila cosi ca Adama. (Va Roma 5:12) Yesu wanyõla ovilinga evi Vieliapu lokueca omuenyo Waye ndocisembi. Ndoco eye waeca ociseveto cokuyovuiwa kuomanu kukonde wekandu kuenda kokufa, kuenje wayulula onjila yomuenyo kopui.−Mateo 20:28; Va Roma 3:24; Va Efeso 1:7.
Ceci Ocisembi Cilinga
10. Ndamupi Yesu la Adama valisokele?
10 Omuenyo wa Yesu wasondoluiwila vimo liukãi umue tunde kilu, oco okuti opondola okucitiwa ndomunu walipua, kavihisiwile lekandu lia Adama. Wakala lepondolo liokukala otembo kayipui palo posi. Adama layevo eci alulikiwa wakala omunu walipua, lelavoko liomkukala komuenyo otembo kayipui palo posi. Upostolo Paulu wakala locisimilo cokulisoka kukasi pokati kalume ava vavali, eci eye asoneha hati: “Omunu watete Adama wa linga ukuamuenyo. Adma wa sulako [Yesu Kristu] wa linga Espiritu li muisa omuenyo. Omunu watete wa tunda posi, ukuaposi; omunu wavali wa tunda kilu.”−1 Va Korindo 15:45, 47.
11. (a) Nye Adama la Yesu vanena komanu? (b) Ocilumba ca Yesu tusukila okucitenda ndati?
11 Okulisoka kukasi pokati kalume ava vavali−okuti ovo lika valipuile vakala palo posi−kusangiwavo kelomboluilo Liembimbiliya liti Yesu ‘wa lieca ndocilumba calisoka cokuyovola omanu vosi.’ (1 Timoteo 2:6) Helie walisokele la Yesu? Adama lika, eci handi akala ulume walipua! Ekandu lia Adama watete lianena ukonde wokufa kepata liosi liomanu. Ocilumba ca “Adama wa sulako” caeca ociseveto cokuti tuyovuiwa kekandu kuenda kokufa, oco tupondole okukala otembo kayipui. Hesilivilokuolio ocilumba ca Yesu cikuete! Upostolo Petulu wasoneha hati: “Ka wa yovuiwili lovina vi nyõleha ndeci opalata pamue ulu.” Petulu wamisako lokulombolola hati: “Te losonde ya tila ya Kristu, haeye okameme ka pua etondelo, ka ka kuete etime.”−1 Petulu 1:18, 19.
12. Embimbiliya lilombolola ndati oku kunduiwa kuokukapiwa kuetu kukonde wokufa?
12 Embimbiliya lilombolola ciwa ndomo ukonde wokufa wakapiwa kepata liosi liomanu wukanyõliwa, lokupopia okuti: “Ndeci okulueya kuomunu umuamue [Adama] kua nenela omanu vosi episo, haico elinga liesunga liomunu umuamue [epokolo lia Yesu lieya okusulila kokufa kuaye] li nenela vosi eyovo kuenda omuenyo. Momo, ndeci va lua va lingisua vakuakandu lesino liomunu umuamue [Adama], haico va lua va lingisua vakuesunga lepokolo liomunu umuamue [Yesu].”−Va Roma 5:18, 19.
Elavoko Limue Liulamba
13. Vamue valiyeva ndati kueci catiamẽla koku kala otembo kayipui?
13 Eliangiliyo eli lia Suku te litunenela esanju lialua! Kuasanjukile hẽ omo kuangiliyiwa yimue Onjovoli? Eci vamue vapuliwa okuti, “Elavoko liokukala otembo kayipui liukukokisa ombili?” noke esulilo liaco liasandekiwa vukanda umue wasapulo woko lupale lumue lunene luo ko Amerika, pamue okomõha okukuliha okuti 67,4% komanu vatambulula hati, “Sio.” Momo lie vatambuluila okuti kavayongola okukala otembo kayipui? Momo omuenyo cilo voluali lulo weyuka ovitangi vialua. Umue wapopia hati: “Si sole ocisimilo cokutẽlisa 200 kanyamo.”
14. Momo lie okukakala otembo kayipui kuka kalila elau limu eliasuapo?
14 Pole, Embimbiliya kalilombolola okuti omanu vakakala otembo kayipui lokuvela, lokukuka ale lovõvi akuavo. Hacoko, momo Yesu, Ombiali Yusoma wa Suku, okamãla ovitangi viosi Satana a tu nenenla. Ndomo Embimbiliya lilombolola, Usoma wa Suku ‘wukanyõla kuenda ukusulisa’ ovosoma osi oluali lulo asiata okutalisa ohali omanu. (Daniel 2:44) Kotembo yaco, ohutililo Yesu alongisa kolondonge viaye yika tambuluiwa, kuenje “ocipango” ca Suku ‘cikalingiwavo posi ndeci cilingiwa kilu.’ (Mateo 6:9, 10) Voluali luokaliye lua Suku, pana okuti ilu lieve liayelisiwa ale keviho liosi, ekuatiso liocilumba cocisembi ca Yesu likakapiwako liosi. Kuenje vosi vana vasesamẽla vakakuata uhayele wasuapo!
15, 16. Ekalo lipi likakala voluali luokaliye lua Suku?
15 Komanu vaka kala voluali luokaliye lua Suku, olondaka evi Viembimbiliya vikatẽlisiwa kokuavo: “Etimba liaye li tumbuluke vali, li kuate ongusu ndeyi yovutila. Olohõlo viaye vi lisoke vali levi a kaile lavio eci a kala umalehe.” (Yovi 33:25) Kotembo yaco ohuminyo yikuavo yisangiwa Vembimbiliya yikatẽlisiwavo: ‘Ovaso olomeke a ka patuluka kuenda ovatui a ka situluka. Ocilema ci ka somboka ndosonge. kuenda elimi liocitende likaimba ocisungo.’−Isaya 35:5, 6.
16 Handi cisokololaño: Anyamo etu okucitiwa ka a ka silivila vali, momo cikale okuti tukuete 80, 800 kanyamo, ale tuakukapo vali, atimba etu a ka tuihinya luhayele wasuapo. Cikakala ndeci Embimbiliya lipopia hati: “Liyimue onungi yi[ka] popia yiti, Ndi vela.” Kotembo yaco ohuminyo eyi yikatẽlisiwavo yiti: ‘Suku o ka puenya asuelela osi kovaso avo. Okufa ka ku ka kalako vali, ndaño oku lila loku liyula lupongo laviovo ka vi ka kalako vali. Momo ovina viatete via pita.’−Isaya 33:24; Esituluilo 21:3, 4.
17. Ovilinga vipi omanu vakapondola okulinga voluali luokaliye lua Suku?
17 Voluali luokaliye tukapondola okutalavaya ciwa lowoño wetu wukomõhisa ndomo Suku ayonguile eci a ululika lepondolo kalisulila liokulilongisa. Sokolola ño handi ovina vikomõhisa tukapondola okulinga! Handi cilo muẽle omanu vakuakandu lovina visangiwa palo posi vasiata okupanga ovina viakahandangala viatuñuala, ndeci−olotelefone selular, anguena, olololosio, oloradio, olokomputador, olombalãu kuenda ovina viñi viñi tuakuliha. Lacimue pokati kovina evi calingiwa lovina vimue viopiwa konepa yimue kupãla yoluali. Omo okuti tukuete elavoko liomuenyo kopui Vofeka Yelau palo posi, ovina tukalinga kavikatendiwa!−Isaya 65:21–25.
18. Momo lie omuenyo ka u ka kumila voluali luokaliye lua Suku?
18 Omuenyo ka u ka kuma. Ocili okuti tulavoka okulia kuetu kueteke likuavo, ndaño tualia ale olohuluwa violonjanja. Eci tukalipua tukopa ekuatiso liavelapo kovikula vipepa vio Vofeka Yelau. (Isaya 25:6) Kuenda tukakuata esanju kalipui liokutata ovinyama vialua lokutala okukusuka kuokuiñila kuekumbi, olomunda, olondui kuenda ovimbota. Ota omuenyo ka u ka kuma voluali luokaliye lua Suku! − Osamo 145:16.
Okutẽlisa Ovihandeleko via Suku
19. Momo lie casungulukila okutava okuti kuli cimue cisukila okulingiwa oco kutambuiwe ombanjaile yomuenyo kopui yeciwa la Suku?
19 Okevelela okutambula ku Suku ombanjaile yinene yomuenyo kopui Vofeka Yelau okuti kulingi elikolisilo lalimue? Kacasungulukile hẽ okuti Suku okevelala cimue kokuetu? Casunguluka muẽle. Suku, katuiha ño lika ombanjaile. Eye oyeca, pole tusukila okuolõla eka lietu oco tuyitambule. Eci cisukila okulikolisilako. Ove pamue olinga epulilo ndeli umue mbiali umãlẽhe ohuasi alingile ku Yesu hati: “Nye ciwa ndinga okuti mola omuenyo ko pui?” Ale pamue olinga epulilo ndeli umue kalei u Filipu alingile kupostolo Paulu, hati: “Ndinga nye si popeliwa?”−Mateo 19:16; Ovilinga 16:30.
20. Ocina cipi cisukiliwa vali enene oco omunu akuate omuenyo kopui?
20 Vuteke wasulako wokufa kuaye, Yesu walekisa ocina cavelapo cisukila okulingiwa eci eye apopia vohutililo ku Isiaye kilu hati: “Omuenyo ko pui wowu, oku ku kuliha, ove lika vu Suku yocili, loku kulihavo Yesu Kristu, u wa tuma.” (Yoano 17:3) Hekisikako hẽ limue liasunguluka okuti tukuata ukulihiso wa Yehova, waecelela okuti omuenyo kopui wutẽliwa, kuenda wa una watufila, Yesu Kristu? Pole, cisukila okulinga vali cikuavo, hokukuatako lika ukulihiso waco.
21. Tulekisa ndati okuti tukasi okutẽlisa ocihandeleko cokukuata ekolelo?
21 Embimbiliya laliovo lipopia hati: “U o kolela Mõla o kuete omuenyo ko pui.” Noke liamisako vali hati: “Puãi u ka kolela Mõla, eye ka moli omuenyo, puãi onyeño ya Suku yi kala ño–o laye.” (Yoano 3:36) Ove olekisa okuti wakolela Omõla lokulinga apongoloko vomuenyo wove kuenda okulinga ocipango ca Suku. Ove te wasiapo ovina viosi pamue walingaile vivi oco olinge eci cisanjuisa Suku. Osukila okulinga eci upostolo Petulu avetiya hati: “Likekembeli akandu ene. Pongoloki okuti akandu ene a ecelua, kuenda okuti kuiya oloneke viekavuluko vi tunda ku Suku.”−Ovilinga 3:19.
22. Ovilinga vipi viakongeliwa vokukuama volomãi via Yesu?
22 Lalimue eteke katukaivaliko okuti te lika loku kolela Yesu oco tupondola okukuata omuenyo kopui. (Yoano 6:40; 14:6) Tulekisa okuti tua kolela Yesu poku “kuama volomãi viaye.” (1 Petulu 2:21) Vokucilinga mukongela nye? Yesu vohutililo wavilikiya ku Suku hati: “A Suku ndeya oku linga ocipango cove.” (Va Hev. 10:7) Cikuete esilivilo liocili okuti osetukula Yesu kokutava okulinga ocipango ca Suku kuenda okutumbika omuenyo wove ku Yehova. Noke, osukila okulekisa okulitumbika kuaco lepapatiso vovaya; ndeci Yesu aliecele kepapatiso. (Luka 3:21, 22) Okueca ananga aco kacatilile. Upostolo Paulu walombolola hati: “Ocisola ca Kristu oco ci tu vetiya.” (2 Va Korindo 5:14, 15) Ndamupi? Ocisola cavetiya Yesu okueca omuenyo waye kokuetu. Kacitava hẽ okuti cituvetiyavo okulekisa ekolelo kokuaye? Oco muẽle, te catuvetiya okukuama ongangu yaye yocisola cokulieca eye muẽle oco akuatise vakuavo. Kristu wakala komuenyo lokulinga ocipango ca Suku; etu te tulingavo cimuamue, okuti katukala vali komuenyo lokulinga ocipango cetu muẽle.
23. (a) Vana vatambula omuenyo vasukila okuvandeka pi? (b) Nye cikisikiwa kuava vakasi vekongelo lia Kristão?
23 Pole, eci hesuliloko handi. Embimbiliya lilombolola okuti eci 3.00 komanu vapapatisiwa ko Pendekoste ya 33 K.K., ovo va “vandeka.” Va vandeka pi? “Va pandakaisa oku yeva ovilongua viovapostolo, kuenda [okulivetiya pokati] kongongela yavo,” oco calombolola Luka. (Ovilinga 2:41, 42) Oco muẽle, ovo vaenda lokuliongolola okulongisa Embimbiliya kuenda okukala pamosi, kuenje vakongeliwa kekongelo lia Kristão ale valinga onepa yalio. Akristão vatete vandaendale kolohongele olonjanja viosi oco valongisiwe ovina viespiritu. (Va Heveru 10:25) Olombangi via Yehova oloneke vilo viasiata okukuamavo ongangu eyi, kuenje ovo vakulaleka lonjolela yalua oco olikongele kumosi lavo kolohongele viaco evi.
24. “Omuenyo wocili” upi, ndamupi kuenda pi ukatẽlisiwila?
24 Olohulukãi vialua viomanu vikasi ale okukuama onjila eyi yasukatela yituala komuenyo. Okukuamẽlela okuendela vonjila yaco eyi yasukatela cisukila okulikolisilako kuocili! (Mateo 7:13, 14) Upostolo Paulu wacilekisila kevetiyo liaye liocisola aeca hati: “Yaka uyaki uwa wekolelo. Kuatelela omuenyo ko pui una wa kovongiwila.” Okutamãlala vuyaki waco owu cisukila ‘okukuatelela omuenyo wocili.’ (1 Timoteo 6:12, 19) Omuenyo waco owu hawuloko tukuete ndeti cilo, weyuka evalo lohali yeyilila kekandu lia Adama. Puãi, omuenyo una ukakala voluali luokaliye lua Suku, okuti ndopo ukatẽlisiwa eci ocilumba ca Kristu vokuyovola cikakapiwa kuvosi vana vasole Yehova Suku kuenda Omõlaye, pana okuti oluali lulo luakunduiwa ale. Vosi yetu citavo okuti tunõla omuenyo−“omuenyo wocili”−okuti omuenyo kopui voluali luesanju lua Suku.
Otambulula Ndati?
◻ Helie onyõha, ukãi, kuenda ombuto yasonehiwa ke Efetikilo 3:15?
◻ Yesu walisokele ndati la Adama, kuenda ocisembi caecelela nye?
◻ Nye okevelela okuti oco cikalingisa oluali luokaliye lua Suku okuti lukala luesanju kokuove?
◻ Ovihandeleko vipi tusukila okutẽlisa oco tukakale voluali luokaliye lua Suku?
[Elitalatu kemela 10]
Cikale kamãlẽhe cikale kakulu, Yesu eye lika onjila yituala komuenyo
[Elitalatu kemela 11]
Kotembo yasokiyiwa ya Suku, ava vakuka vakakala vali lolohõlo ndevi vakala lavio vamãlẽhe