Dzulani Ni Na Mavhonele A Maṅwalo Nga Ha U Ṱhogomela Mutakalo
“U fune Murena Mudzimu wau nga . . . u ṱalukanya hau hoṱhe, na nga maanḓa au oṱhe.”—MARKO 12:30.
1. Ndivho ya u thoma ya Mudzimu nga ha vhathu yo vha i ifhio?
NDIVHO ya Yehova Mudzimu ya u thoma nga ha zwivhumbiwa zwa vhathu yo vha i si ya uri vha lwale na uri vha fe. Adamu na Eva vho vha vho vhewa tsimuni ya Edeni, ‘uri vha i lime vha i linde’ nga hu sa fheli, hu si lwa miṅwaha ya 70 kana ya 80 fhedzi. (Gen. 2:8, 15) Ngavhe vhavhingani vhenevho vha u thoma vha dzule vha tshi fulufhedzea kha Yehova nahone vha sumbedze uri vha a mu funa nga u ḓivhea nga fhasi ha vhuvhusahoṱhe hawe, vho vha vha tshi ḓo vha vha songo vhuya vha lwala, vha vha na vhushayanungo, nahone vha fa.
2, 3. (a) Vhulala vhu sumbedzwa hani kha bugu ya Muhuweleli? (b) Ndi nnyi a re na mulandu kha lufu lwo itiswaho nga Adamu, nahone mvelelo dzalwo dzi ḓo fheliswa nga nḓila-ḓe?
2 Muhuweleli ndima ya 12 i ṱalusa zwavhuḓi “misi mivhi” ine ya tshimbidzana na vhulala kha vhathu vha songo fhelelaho. (Vhalani Muhuweleli 12:1-7.) Mmvi dzi fanyiswa na “muluvhari wó no tshena.” Milenzhe i fanyiswa na “vhanna vha maanḓa” vhane zwino vha tshimbila vho kotama nahone vha tshi vho petekana. Vhafumakadzi vho ṱodzimelaho nga mabuli u itela uri vha vhone tshedza, fhedzi vha vhona swiswi, vha fanyisela nga ho teaho maṱo ane a sa tsha vhona zwavhuḓi. Samusi maṅwe maṋo o no kulea, ‘vhakuyi a vha tsha kuya ngauri vho no fhungudzea.’
3 Zwo vha zwi si ndivho ya Mudzimu ya u thoma uri vhathu vha tshimbile nga u tou tsetsema, vha pofule, nahone vha kulee maṋo oṱhe hu sale marinini fhedzi. Zwiṅwe hafhu, lufu lwe ra lu mamela kha Adamu ndi miṅwe ya “mishumo ya Sathane” ine Murwa wa Mudzimu a ḓo i fhelisa a tshi shumisa Muvhuso wawe wa Vhumessia. Muapostola Yohane o ṅwala uri: “Ndi zwone zwe Murwa wa Mudzimu a vhonala ngazwo’, hú uri a thuthekanye mishumo ya Sathane.”—1 Yoh. 3:8.
Ndi Zwa Nzulele U Vhilaela Lwo Linganelaho
4. Ndi ngani vhashumeli vha Yehova vha tshi vhilaelela mutakalo wavho lwo linganelaho, fhedzi ndi mini zwine vha zwi ṱhogomela?
4 Zwa zwino, vhaṅwe vha vhashumeli vha Yehova vha ḓiwana vho sedzana na vhuleme ha mutakalo u si wavhuḓi na vhulala, zwo ḓoweleaho kha vhathu vha re na tshivhi. U vhilaela lwo linganelaho nga ha mutakalo washu musi ri nga fhasi ha zwiimo zwo raloho ndi zwa nzulele nahone zwi a vhuyedza. Naa ri a ṱoḓa u shumela Yehova ‘nga maanḓa ashu oṱhe’? (Marko 12:30) Naho ri tshi ṱoḓa u dzula ri na mutakalo wavhuḓi, ri fanela u vha na mavhonele o linganelaho na u ṱanganedza uri a hu na zwine ra nga zwi ita u itela u iledza mvelelo dza u vha mulala na u iledza malwadze oṱhe.
5. Ri nga guda mini kha nḓila ye vhashumeli vha Mudzimu vha fulufhedzeaho vha sedzana ngayo na mutakalo u si wavhuḓi?
5 Vhashumeli vhanzhi vha Yehova vha fulufhedzeaho vho konḓelela vhuleme ha mutakalo u si wavhuḓi. Epafrodito o vha e muṅwe wavho. (Vha-Fil. 2:25-27) Timotheo khonani ya Paulo i fulufhedzeaho yo vha i tshi anzela u dinwa nga dangani, ndi ngazwo Paulo o mu eletshedza uri a “shele na veinenyana.” (1 Tim. 5:23.) Paulo nga dzawe o kombetshedzea u konḓelela “mupfa ṋamani,” khamusi vhulwadze ha maṱo kana vhuṅwe vhulwadze he ha vha vhu sa alafhei nga tshifhinga tshenetsho. (2 Vha-Kor. 12:7, NW; Vha-Gal. 4:15; 6:11) Malugana na “mupfa ṋamani” yawe, Paulo o humbela Yehova zwi tshi bva mbiluni. (Vhalani 2 Vha-Korinta 12:8-10.) Mudzimu ho ngo bvisa “mupfa ṋamani” ya Paulo nga lwa vhuṱolo. Nṱhani ha zwenezwo, Mudzimu o mu ṋea maanḓa uri a kone u konḓelela. Nga zwenezwo, maanḓa a Yehova o vhonala kha vhushayanungo ha Paulo. Naa hu na zwine ra nga zwi guda kha mafhungo enea?
Iledzani U Vhilaela Lwo Kalulaho
6, 7. Ndi ngani ri tshi fanela u iledza u vhilaelela mutakalo washu lwo kalulaho?
6 Samusi ni tshi zwi ḓivha, Ṱhanzi dza Yehova vha a ṱanganedza thuso ya zwa ngalafho na maalafhele o fhamba-fhambanaho. Magazini washu wa Awake! u anzela u vha na thero dzine dza haseledza nga ha mafhungo a zwa mutakalo. Naho ri sa tikedzi maṅwe maalafhele nga ho livhaho, ri dzhiela nṱha vhukuma thuso na tshumisano ya vhaḓivhi vha zwa ngalafho. Ri a zwi ḓivha uri ri nga si vhe na mutakalo wo fhelelaho zwino. Nga zwenezwo, ri a zwi ḓivha uri ndi vhuṱali u iledza u vhilaelela mutakalo washu lwo kalulaho. Mavhonele ashu a fanela u fhambana na a vhathu “vha sí na fulufhelo,” vhane vha humbula uri vhuno vhutshilo ndi hone fhedzi vhu re hone, vhane musi vha tshi lwala vha lingedza u shumisa ngalafho naho i ifhio vha tshi itela u fhodza malwadze avho. (Vha-Ef. 2:2, 12) Ro ḓiimisela u sa tshinya vhushaka hashu na Yehova ri tshi itela u tshidza vhutshilo hashu ha zwino, ngauri ri na vhungoho ha uri arali ra dzula ri tshi fulufhedzea kha Mudzimu, ri ḓo wana “vhutshilo vhu re vhutshilo nangoho,” vhutshilo vhu sa fheli kha maitele maswa a zwithu e a a fulufhedzisa.—1 Tim. 6:12, 19; 2 Pet. 3:13.
7 Hu na tshiṅwe tshiitisi tsha uri ri iledze u vhilaela lwo kalulaho nga ha mutakalo washu. U vhilaela lwo kalulaho nga ha mutakalo washu zwi nga ita uri ri fheleledze ri tshi vho ḓiṱoḓela zwashu fhedzi. Paulo o sevha malugana na khombo yeneyi musi a tshi ṱuṱuwedza Vhafilipi uri ‘vha songo lavhelesa zwavho fhedzi, vhoṱhe vha lavhelese na zwi re zwa vhaṅwe.’ (Vha-Fil. 2:4) A zwo ngo khakhea uri ri ṱhogomele mutakalo washu nga nḓila yo linganyiselwaho, fhedzi dzangalelo ḽa vhukuma ḽine ra ḽi sumbedza kha vhahashu na kha vhathu vhane ra vha isela “mafhungo-maḓifha aya a muvhuso” ḽi ḓo ita uri ri sa dzule ri tshi khou vhilaelela lwo kalulaho mutakalo washu wa ṋama.—Mat. 24:14.
8. U vhilaelela mutakalo washu lwo kalulaho zwi nga ita uri ri ite mini?
8 Khombo ine ya vha hone ndi ya uri Mukriste a nga futelela tshoṱhe kha mafhungo a zwa mutakalo, a vho vhetshela thungo madzangalelo a Muvhuso. U vhilaelela lwo kalulaho mutakalo washu zwi nga kha ḓi dovha zwa ita uri ri lingedze u kombetshedza vhaṅwe uri vha ṱanganedze mahumbulele ashu musi zwi tshi ḓa kha mafhungo a mbuyelo dzine ra nga dzi wana kha zwiṅwe zwiḽiwa, kha ngalafho kana kha zwithu zwine zwa engedza pfushi kha zwiḽiwa. Kha mafhungo enea, ṱhogomelani maitele ane a angaredzwa kha maipfi a Paulo ane a ri: “Ni nanganye [zwithu zwa ndeme vhukuma, NW] uri ni vhe vho tshaho mbiluni, vha sí na tshikhukhulo, hu vhuye hu swike ḓuvha ḽa Kristo.”—Vha-Fil. 1:10.
Ndi Zwifhio Zwa Ndeme Vhukuma?
9. Ndi mini tshiṅwe tsha zwithu zwa ndeme vhukuma tshine ra sa fanele u tshi litshelela, nahone ndi ngani?
9 Arali ri sa khou litshelela zwa ndeme vhukuma, ri ḓo ṱanganela nga vhuḓalo kha mushumo wa u ṱhogomela mutakalo wa muya. Mushumo wonoyu u khunyeledzwa nga u huwelela na u funza Ipfi ḽa Mudzimu. Mushumo wonoyu u takadzaho u a ri vhuyedza wa dovha wa vhuyedza na vhane ra vha funza. (Mir. 17:22; 1 Tim. 4:15, 16) Nga zwiṅwe zwifhinga, magazini dza Tshiingamo na Awake! dzi vha na thero dzine dza amba nga vhahashu vha tshinnani na vha tshisadzini vhane vha khou lwala vhukuma. Nga zwiṅwe zwifhinga mafhungo enea a ṱalutshedza nḓila ye vhathu vhenevho vha kona u konḓelela ngayo vhuleme havho kana u litsha u humbula nga ha vhuleme havho lwa tshifhinganyana, nga u ṱoḓa u thusa vhaṅwe u ḓivha nga ha Yehova na mafulufhedziso awe avhuḓi.a
10. Ndi ngani mufuda wa ngalafho une ra u khetha u wa ndeme?
10 Musi o sedzana na vhuleme ha mutakalo, Mukriste muṅwe na muṅwe o aluwaho u fanela u ‘hwala maputu awe ene muṋe’ a vhuḓifhinduleli ha u khetha nḓila ine a ṱoḓa u alafhiwa ngayo. (Vha-Gal. 6:5) Fhedzi ri fanela u humbula uri ndi zwa ndeme kha Yehova uri ri khetha maalafhele a mufuda-ḓe. Samusi u ṱhonifha maitele a Bivhili zwi tshi ri sudzulusela u sa “ḽa malofha,” nga u ralo u ṱhonifha nga ho dzikaho Ipfi ḽa Mudzimu zwi fanela u ri sudzulusela u iledza ngalafho dzine dza nga ri huvhadza muyani kana dzine dza nga kwama vhushaka hashu na Yehova. (Mish. 15:20) Maṅwe maitele a u ṱola malwadze kana a ngalafho a vhonala a tshi tshimbidzana na vhungome. Yehova ho ngo ṱanganedza Vhaisiraele vha vhagunei vhe vha vha vha tshi shumisa “vhuvhi,” kana maitele a vhungome. O amba uri: “Ni songo tsha nḓisedza misumo ya fhedzi. Ndi nengwa nga zwioro zwaṋu. Vhuṱambo ha ṅwedzi, na Sabatha, na u vhidza zwivhidzo, a thi tsha konana nazwo’, ndi u ṱanganya vhuvhi na mavhuthu.” (Yes. 1:13) Vhukuma, tshifhinga tsha musi ri tshi khou lwala a si tsha u ita zwithu zwine zwa nga kha ḓi ita uri thabelo dzashu dzi sa tsha thetsheleswa, na u vhea vhushaka hashu na Mudzimu khomboni.—Zwililo 3:44.
U “Thanya” Ndi Zwa Ndeme
11, 12. U “thanya” zwi shuma hani musi ri tshi khetha ngalafho?
11 Musi ri tshi lwala, ri nga si lavhelele uri Yehova a ri fhodze nga lwa vhuṱolo, fhedzi ri nga mu rabela uri a ri ṋee vhuṱali ha u khetha ngalafho yo teaho. Musi ri tshi khetha ngalafho, ri fanela u ṱoḓa u livhiswa nga maitele a Bivhili na u vha na mavhonele avhuḓi. Arali ri tshi khou lwala nga maanḓa, zwi nga kha ḓi vha vhuṱali u vhudzisa vhaḓivhi vho vhalaho u tendelana na maipfi a re kha Mirero 15:22, ane a ri: “Maano o kunda nga u litsha u langana; zwi ḓo konadzea, vhaeletshedzi vha tshi anda.” Muapostola Paulo o ṱuṱuwedza vhatendi ngae ‘uri tshifhingani tsha zwino vha tshile vho thanya, vho luga, vha tshi ofha Mudzimu.’—Tito 2:12.
12 Vhathu vhanzhi vha ḓiwana vha kha vhuimo vhu fanaho na ha musadzi we a vha tshi khou lwala misini ya Yesu. Kha Marko 5:25, 26, ri vhala zwi tevhelaho: “Ho vha hu na muṅwe musadzi o fhedzaho miṅwaha ya fumi na mivhili a tshi lwala vhulwadze ha ṅombe. O vha o shengedzwa zwinzhi nga ṅanga nnzhi, ó fhedza thundu yawe nga u alafhiwa á sa fholi; vhulwadze ha ḓi ṋaṋa vhu tshi ya.” Yesu o fhodza musadzi onoyo nge a mu pfela vhuṱungu. (Marko 5:27-34) Nga ṅwambo wa u hanganea, vhaṅwe Vhakriste vho lingea uri vha khethe maitele a u ṱoliwa vhulwadze kana maalafhele ane a lwisana na maitele a vhurabeli ho kunaho.
13, 14. (a) Sathane a nga shumisa hani ngalafho ine ra i khetha u itela u ri ita uri ri sa fulufhedzee? (b) Ndi ngani ri tshi fanela u sendela kule na tshithu naho tshi tshifhio tshine tsha shumisana na vhungome?
13 Sathane u ḓo ita tshiṅwe na tshiṅwe u itela u ri khakhisa kha vhurabeli ha ngoho. Samusi Sathane a tshi shumisa u ḓifara luvhi ha zwa u ṱangana nga dzimbeu na u funesa zwithu zwi vhonalaho u itela u khukhulisa vhaṅwe, u lingedza u ita uri vhaṅwe vha sa fulufhedzee nga u shumisa maalafhele a timatimisaho, ane a tshimbidzana na vhuṅanga na vhungome. Ri rabela uri Yehova a “ri phuluse vhuvhini” na “vhutshinyini hoṱhe.” Ngauralo, a ro ngo fanela u tambela tsini na Sathane nga u ḓisendedza tsini na tshithu naho tshi tshini tshine tsha tshimbidzana na vhungome na vhuṅanga.—Mat. 6:13; Tito 2:14.
14 Yehova o hanela Vhaisiraele vha tshi ita zwa u tungula na u bvumba. (Doit. 18:10-12) Paulo o amba nga ha “vhuṅanga huvhi” musi a tshi bula miṅwe ya “mishumo ya ṋama.” (Vha-Gal. 5:19, 20) Zwiṅwe hafhu, “vhadzia-vhuṅanga huvhi” a vha nga dzheni kha maitele maswa a zwithu a Yehova. (Ndzumb. 21:8) Zwi tou vha khagala uri tshiṅwe na tshiṅwe tshine tsha tshimbidzana na vhuṅanga huvhi tshi a nengisa kha Yehova.
“Vhulenda Haṋu Nga Vhu Ḓihwe”
15, 16. Ndi ngani ri tshi ṱoḓa vhuṱali u itela u khetha maalafhele o teaho, nahone ndi nyeletshedzo ifhio ya vhuṱali ye ya ṋekedzwa nga tshigwada tshi langaho tsha ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha?
15 Malugana na zwo haseledzwaho afho nṱha, arali ri tshi timatima maṅwe maitele a u ṱola vhulwadze kana maṅwe maalafhele, zwi ḓo vha vhuṱali uri ri a landule. Ndi ngoho uri arali ri sa koni u ṱalutshedza nḓila ine maṅwe maalafhele a shuma ngayo, a zwi ambi uri a tshimbidzana na muṅwe mufuda wa vhungome. U dzula ri na mavhonele a Maṅwalo nga ha u ṱhogomela mutakalo zwi ṱoḓa vhuṱali ha Mudzimu na uri ri vhe na mavhonele avhuḓi. Kha Mirero ndima ya 3, ri wana nyeletshedzo i tevhelaho: “Fulufhedza Mudzimu nga mbilu yau yoṱhe; U songo ḓi-tika nga u ri: Ndi a ṱalukanya. Dzinḓilani dzau dzoṱhe ḓivha Ene, u ḓo U lugisela hune wa tshimbila. . . . U songo litsha vhuṱali. . . . khwaṱhisa u ṱalukanya na u elekanya. Ndi hone vhutshilo vhune ha ḓo vha ha muya wau.”—Mir. 3:5, 6, 21, 22.
16 Ngauralo, musi ri tshi khou lwela u dzula ri na mutakalo wavhuḓi nga hune zwa nga konadzea ngaho, ri fanela u ṱhogomela uri ri songo xelelwa nga vhushaka hashu na Mudzimu musi ri tshi khou lingedza u sedzana na vhulwadze kana vhulala. U fana na kha maṅwe mafhungo, musi ri tshi khou ṱhogomelo mutakalo ri fanela u ita uri ‘vhulenda hashu vhu ḓihwe nga vhathu vhoṱhe’ nga u tshila u tendelana na maitele a Bivhili. (Vha-Fi 4:5) Kha vhurifhi ha ndeme vhukuma, tshigwada tshi langaho tsha ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha tsho laedza Vhakriste uri vha iledze u gwadamela midzimu i sili, u ḽa malofha, na vhupombwe. Vhurifhi honoho ho vha vhu na khwaṱhisedzo ine ya ri: “Ni tshi ila zwenezwo ni ḓo bvelela.” (Mish. 15:28, 29, vhambedzani NW.) Nga nḓila-ḓe?
U Linganyisela Kha U Ṱhogomela Mutakalo
17. Ro vhuyelwa hani ṋamani nga u tevhela maitele a Bivhili?
17 Ndi zwavhuḓi uri muṅwe na muṅwe washu a ḓivhudzise uri: ‘Naa ndi a dzhiela nṱha nḓila ye nda vhuyelwa ngayo nga ṅwambo wa u tevhela kokotolo maitele a Bivhili malugana na malofha na vhupombwe?’ Dovhani ni humbule nga ha mbuyelo dze ra dzi wana nga ṅwambo wa vhuḓidini hashu ha u “ṱamb[a] dzitshika dzoṱhe dza kha ṋama na kha muya.” (2 Vha-Kor. 7:1) Ri iledza malwadze manzhi nga u tevhela zwilinganyo zwa Bivhili malugana na u dzula ro kuna muvhilini. Ri vha vha bvelelaho nga ṅwambo wa u sa daha fola na u shumisa zwidzidzivhadzi zwi siho mulayoni zwine zwa tshikafhadza mutakalo wavhuḓi wa lwa muya na wa ṋama. Dovhani ni ṱhogomele mbuyelo dza mutakalo dzine dza wanala nga ṅwambo wa u linganyisela kha u ḽa na kha u nwa. (Vhalani Mirero 23:20; Tito 2:2, 3.) Naho zwithu zwi ngaho u awela na u ita nyonyoloso zwi tshi nga khwinisa mutakalo washu, fhedzi ri na mutakalo wavhuḓi ṋamani na nga lwa muya nga ṅwambo wa u tendela u livhiswa nga Maṅwalo.
18. Ndi mini zwine ra fanela u vhilaedziswa ngazwo, nahone ri nga lavhelela u ḓadzea ha vhuporofita vhufhio?
18 Tsha ndeme vhukuma, ri fanela u ṱhogomela mutakalo washu wa lwa muya na u khwaṱhisa vhushaka hashu ho khetheaho na Khotsi ashu wa ṱaḓulu, ane a vha Tshisima tsha “vhuno vhutshilo na kha vhu ḓaho,” shangoni ḽawe ḽiswa ḽo fulufhedziswaho. (1 Tim. 4:8; Ps. 36:9) Shangoni ḽiswa ḽa Mudzimu, ri ḓo fhodzwa nga ho fhelelaho muyani na ṋamani nga ṅwambo wa u hangwelwa zwivhi kha mutheo wa tshiṱhavhelo tsha Yesu tshi rengululaho. Ngwana ya Mudzimu, Yesu Kristo, u ḓo ri livhisa “zwisimani zwa maḓi a vhutshilo,” huno Mudzimu “u ḓo fhuluṱa maṱodzi oṱhe” maṱoni ashu. (Ndzu 7:14-17; 22:1, 2) Zwiṅwe hafhu, ri ḓo vhona u ḓadzea nga ho fhelelaho ha vhuporofita vhu nyanyulaho vhune ha ri: “A huna ane a ḓo ri: Ndi a lwala.”—Yes. 33:24.
19. Musi ri tshi khou ṱhogomela mutakalo washu nga ho linganelaho, ri nga vha na khwaṱhisedzo nga ha mini?
19 Ri tenda ro khwaṱha uri mbofholowo yashu i tsini, nahone ri lavhelela nga maṱo matswuku ḓuvha ḽine Yehova a ḓo fhelisa ngaḽo vhulwadze na lufu. Zwa zwino ri na khwaṱhisedzo ya uri Khotsi ashu wa lufuno u ḓo ri thusa u konḓelela maṱungu na zwiṱhavhi zwashu ngauri ‘u a ri vhilaelela.’ (1 Pet. 5:7) Nga zwenezwo-ha, kha ri ṱhogomele mutakalo washu, fhedzi tshifhinga tshoṱhe ri zwi ite u tendelana na vhulivhisi vhu pfalaho vhune ha wanala kha Ipfi ḽa Mudzimu ḽo hevhedzwaho.
[Ṱhaluso i re magumoni a siaṱari]
a Mutevhe wa dziṅwe dza thero dzo raloho u kha bogisi ḽi re kha siaṱari 17 ḽa Tshiingamo tsha ḽa 1 September 2003.
Nḓila Ya U Vusulusa
• Ndi nnyi a re na mulandu wa vhulwadze, nahone ndi nnyi ane a ḓo ri vhofholola kha mvelelo dza tshivhi?
• Naho zwi zwa nzulele uri ri vhilaedziswe nga mutakalo washu, ndi mini zwine ra fanela u zwi iledza?
• Ndi ngani maalafhele ane ra a khetha e a ndeme kha Yehova?
• Malugana na mutakalo washu, ri nga vhuyelwa hani nga u tevhela maitele a Bivhili?
[Tshifanyiso kha siaṱari 23]
Vhathu vho vha vha songo sikelwa uri vha fe na u vha vhalala
[Tshifanyiso kha siaṱari 25]
Hu sa londwi vhuleme ha mutakalo, vhathu vha Yehova vha wana dakalo vhuḓinḓani