Novembro
Namanli, 1 a Novembro
Onakhula ahinatthi wiwa, muloló: onimùliwa muru vamaithoni v’atthu othene.—Mir. 18:13.
Okhala wira khaninsuwela itthu sotheene voohimya sa Yona, hiyo pooti wuupuwela wira Yona aari mutthu oohiroromeleya. Yehova aahimuleela mooluluwanya wira orowe oNiinive olaleya muhupi woophukela. Masi ohiya wiiwelela yooruma ele ya Yehova, Yona aahiwela ekalawa onarowa nipuro nikina “ottaiwene n’Apwiya” Yehova. (Yona 1:1-3) Mwaari mwa nyuwo, niireke mwaamunvaha eparakha Yona wira iiwelele yooruma ya Yehova? Woonasa wene nnaari. Masi Yehova aahoona wira vaanireerela onvaha Yona eparakha ekina. (Yona 3:1, 2) Nivekelo aapanke awe Yona, aahooniherya omutthu awe wekeekhai. (Yona 2:1, 2, 9) Tthiri nivekelo nne, nivekelo nimosa a mavekelo Yona aapanke awe, ninnooniherya wira Yona khahiyo aari mutthu paahi aatthyanwe yoothanleliwa awe. Maana moolumo a Yona annooniherya wira aari mutthu oowiiyeviha, ooxukhuru ni aaniimananiha omwiiwelela Yehova. Yehova khaawehexexa soovonya sa Yona paahi. Ohiya opaka eyo, Yehova aahaakhula mavekelo a Yona ni khaamunyanyanle, maana aahivikaniha orumeela ntoko profeta! Eyo enooniherya wira khula mutokweene ohaana opacerya “wiwa” saana ohinatthi ovaha miruku! w20.04 15 itti. 4-6
Namararu, 2 a Novembro
[Paulo aahaakhaliherya] wiiwexexa Soolempwa, aatthokiheryaka ni owooniheryaka Soolempwa. —Mit. 17:2, 3.
Awiixutti a eseekulu yoopacerya yaaheemererya soowiixuttiha sa ekristau maana yaaroromela ikuru sowaarya sa Muluku wira yiiwexexe Nuulumo na Muluku. Nto yaanitokosa wira yoone akhala wira soowiixuttiha iye saakhuma Nuulumo na Muluku. (Mit. 17:11, 12; aHeeb. 5:14) Awo khiyaalipiha waamini waya attharaka moonelo ni muupuwelo aya ni khiyaamurumeela Yehova mwaha woowaasivela okhala vamosa ni maKristau akhwaaya. Ohiya-vo, waamini waya waalipa ni ‘omusuwela waya Muluku’. (aKol. 1:9, 10) Nlelo ekeekhai ya mBiibiliyani kheturukeyale. (Esal. 119:160) Mwa ntakiheryo, eyo kheniturukeya hata maKristau makina aniveehaka wala apakaka etampi yuulupale. Nave ikeekhai iyo khasiniturukeya hata nrina ene mixankiho. Nto nihaana osuwela oratteene sowiixuttiha sa Biibiliya ni okupali wira ele oniixuttiha awe ekeekhai. Tthiri akhala wira nnimwaamini sowiixuttiha sa mBiibiliyani, khaninrowa ohiya ororomeleya okathi wa mixankiho. w20.07 9 itti. 6-7
Namaxexe, 3 a Novembro
Owo ooniruma waalaleerya atthu ni waatthokiherya oratteene. —Mit. 10:42.
Itthu sotheene nimpaka ahu wira naakhaliherye axinnawe Kristu, owo onoona wira nnimpakela yena. (Math. 25:34-40) Enamuna yuulupale nikhanle ahu oowooniherya wira ninnaakhaliherya axinnawe Kristu ori okhaliherya waapaka awiixutti. Muhiliyale wira muteko owo nivahiwe ni mwaneene Yesu wira nivareke. (Math. 28:19, 20) Akhaliheriwaka ni “ipwittipwitthi sikina”, olumwenku wotheene axinnawe Kristu annivara muteko woolaleerya ovikana khalai. (Yoh. 10:16) Akhala wira muniirela mpantta ipwittipwitthi sikina, khula okathi munilaleerya anyu munooniherya wira muhaataana ohiya paahi ni axinnawe Kristu, masi ni mwaneene Yesu. Sookhala inamuna sikina nikhanle ahu oowaakhaliherya axinnawe Kristu. Enamuna emosa ori ovaha musurukhu ahu wira nikhaliherye muteko onivariwa olelo-va mmutthenkesoni mwa Yehova. (Luka 16:9) Mwa ntakiheryo, hiyo pooti ovaha etthu wira akhaliheriwe ale aphwanyiwe ihasara sa ephattu. Ohiya-vo, pooti ovaha musurukhu ahu wira nikhaliherye miteko sinivariwa muloko ahu aahiiso waakhaliherya ale nnoona ahu wira toothoiwa.—Mir. 19:17. w20.04 24 itti. 12-13
Namathanu, 4 a Novembro
Owo khanrowa wathokorerya amuluku àxitithi awe. . . . Nipuro naya, owo onomuttittimiha muluku onàkiha mittetthe solipihiwa.—Dan. 11:37, 38.
Eprofesia ela enihimya wira, mwene a onorte “khanrowa wathokorerya amuluku àxitithi awe”. Eyo yiiraneyale sai? Ophavelaka omala-maliha etiini, União Soviética aahiimananiha okhoottiherya itiini sotheene. Wira opake eyo, wanipacerya wa mwaakha wa 1918, ekuvernu ya União Soviética, yaahipaka nlamulo wira muxikola mwaya atthu yiixuttihiweke wira Muluku khokhanle. Daniyeli aahimmye wira mwene a onorte “onomuttittimiha muluku axitithi awe”. Eyo yiiraneyale sai? União Soviética aahirumeela musurukhu munceene wira oteke ni okhalane ikaruma sinceene sa ekhotto wira incererye ikuru sawe. Nto mwene a onorte ni mwene a osul, yaahithukumanya ikapwitthi sinceene seiyo saawiivale atthu ibilyau sinceene. Mwene a onorte ni mwene a osul annivara vamosa muteko wootepa otthuneya. Awo ‘annipweha elatarato ya mwikho mulupale wowuliha muru’, eyo piiyo, ONU (Organização das Nações Unidas).—Dan. 11:31. w20.05 6-7 itti. 16-17
Saabadu, 5 a Novembro
Muhima anyu . . . aahirimeela, vano, oophwanyiwa.—Luka 15:32.
Owaavya ale ahiyale orowela mithukumano ni olaleerya muteko waawaani? Owo muteko wa atthu otheene a mmulokoni, waahela muhina axitokweene, mapioneero, anamalaleerya ni ale arina mmusi wala mpatthani aya ohiyale orowela mithukumano ni olaleerya. Niireke ookhala mmusi wala mpatthani anyu ohiyale orowela mithukumano ni olaleerya? Munrowa opaka exeeni akhala wira munnimphwanya mutthu ohiyale orowela mithukumano ni olaleerya, vaavo munilaleerya anyu empa ni empa aahiiso mapuro oowaatta atthu? Akhala wira mutthu owo onniphavela, munvekeleke nummuru nawe aahiiso opuro onikhala awe. Nuumala-vo, mwaavahe nummuru nlo axitokweene a muloko anyu aahiiso muloko waattamenle. Mutokweene mmosa oniihaniwa Thomas onihimya so: “Etthu yoopacerya kaapaka aka, waari waakoha anna ni arokora akhala wira yaanisuwela opuro yaakhala aya anna ni arokora ale ahiyale orowela mithukumano ni olaleerya. Nave kaanaakoha anamalaleerya akhala wira annimusuwela mutthu ohiyale orowela mithukumano. Nto okathi kaaxukurya aka anna ni arokora yaahiyale orowela mithukumano ni olaleerya, kaanaakoha ihaali sa anaaya ni amusi aya. Anna ni arokora akina yaanaakuxa anaaya arowaka omithukumanoni. Akina anaaya yaari anamalaleerya oohipatisiwa. Nave anamwane awo, ahaana okhaliheriwa ohokolowela wa Yehova”. w20.06 24 etti. 1; 25 itti. 6-7
Ettiminku, 6 a Novembro
Kinnupuwela miteko sovuwa s’Apwiya: ayo, kinnitthokelela sotikiniha sanyu sa khalai.—Esal. 77:12.
Mwa soopattuxiwa sotheene sikhanle valaponi, apinaatamu paahi tarina owerya wa wiixutta ni itthu sinaakhumelela. Tthiri hiyo ninniwerya wuupuwela itthu sinikhumelenle khalai. Wuupuwela iwo onninikhaliherya okhalana mweettelo wooloka, oturuka moonelo, moota nnuupuwela ahu ni makhalelo ahu. (1 aKor. 6:9-11; aKol. 3:9, 10) Tthiri, hiyo pooti wiixuttiha murima ahu wira nisuweleke ovirikanyiha etthu yooloka ni yoohiloka. (aHeeb. 5:14) Hiyo pooti wiixutta okhala atthu oophenta, oothunku ni oomoriwa ikharari. Nave-tho, ninniwerya omutakiha Yehova nikhalaka atthu a xariya ntoko owo ori awe a xariya. Hiyo pooti wooniherya wira ninnimuxukhurela Yehova mwaha woonivaha owerya wa wuupuwela. Enamuna emosa nikhanle ahu oopaka eyo ori wuupuwela ikwaha sotheene onikhalihenrye awe ni onimaalinhe awe. Niira siiso, nnoowerya okupali ni murima wotheene wira onoonikhaliherya muhoolo. (Esal. 77: 13; 78:4, 7) Enamuna ekina ori wuupuwela itthu sooloka atthu akina annipakela aya ni oxukhurela vanceene itthu iyo. Anamatokosa ahoona wira atthu ooxukhuru annihakalala vanceene. w20.05 23 itti. 12-13
Segunda-feira, 7 a Novembro
[Muhaana] wova nsina nla novuwa ni nowopiha n’Apwiya Muluku anyu.—Otum. 28:58.
Nkahaya muupuwele moonelo wa Moise okathi akilaathale awe vamwala. Moottharelana onaweha ovuwa wa Yehova oviraka. Eliivuru Estudo Perispicaz enihimya so: “Vanikhala ntoko wira yoowoonihiwa ele yaari yootepa otikiniha ovikana sowoonihiwa sikina saakhumelenle Yesu Kristu ohinatthi orwa valaponi”. Moottharelana, Moise aahiiwa nlaikha nihimyaka wira: “Miyo k’Apwiya, Apwiya Muluku òmoriwa ikharari ni òvilela, òpisa onanariwa, òrera murima ni òroromeleya. Miyo kinnarerela murima atthu n’an’aya n’osùlu aya mpakha oholo onkelelahu; miyo kinnileva sottheka saya”. (Okhum. 33:17-23; 34:5-7) Woonasa wene, Moise aanuupuwela yowoonihiwa ele okathi aaromola awe nsina na Yehova ntoko enooniherya aya yoolepa ya olelo. Vaavo nnuupuwela ahu nsina na Yehova, ti vooloka omuupuwela mwaneene nsina nno. Nave nihaana wuupuwela mikhalelo sawe ntoko, owerya, ankhili, exariya ni ophenta. Wuupuwelela mikhalelo iyo, onoonikhaliherya otepa omoova ni omuttittimiha vanceene Yehova.—Esal. 77:12-16. w20.06 8-9 itti. 3-4
Namanli, 8 a Novembro
Muhihiye okupali itthu mwiixuttihiwe anyu, seiyo mukupalihiwe anyu.—2 Tim. 3:14.
Yesu aahimmye wira atthareli awe yaamusuweliwa mwaha wa ophentana waya. (Yoh. 13:34, 35) Masi wira nikhalane waamini woolipa, yookhala etthu ekina nikhanle ahu oopaka. Waamini wahu khonlipa paahi ni ophenta wa atthu a Muluku. Mwaha wa xeeni? Mwa ntakiheryo, niireke munoohiya omurumeela Yehova akhala wira mutokweene wala pioneero onnipaka etampi yuulupale, mpakha okumihiwa mmulokoni? Ankhi akhala wira munna wala murokora onnipaka etthu enoowereyani? Aahiiso mutthu mukina onnipakeya nammwareya, onapacerya ohimya wira itthu ninkupali ahu khahiyo ekeekhai? Etthu xeeni nniixutta ahu? Akhala wira nimphavela okhalana waamini woolipa nihaana olipiha waataana wahu ni Yehova. Nave akhala wira nimmwaamini Muluku mwaha wa itthu atthu akina anipaka aya, ohiya mwaha wa waataana wahu ni Muluku, eyo yaarowa olikanaka ni oteka empa etereno ya mutthu mukina. Ekeekhai wira moota muniwoonela anyu atthu a Yehova onimookhaliheryani wuncererya waamini wanyu. Masi ti vooloka omusoma Biibiliya oratteene, wiiwexexa ele munisoma anyu ni otokosa myaha sa mBiibiliyani wira musuweleke akhala wira ele munikupali anyu voohimya sa Yehova ekeekhai. Muhaana okupali wira ele munisoma anyu mBiibiliyani ekeekhai.—aRom. 12:2. w20.07 8 itti. 2-3
Namararu, 9 a Novembro
[Mwaakhaliherye] ale anireerela okhaliheriwa.—Mit. 20:35.
Sookhala sookhumelela sinceene sinooniherya wira malaikha anninikhaliherya waaphwanya ale yaahiyale orowela mithukumano ni olaleerya ohokolowela wa Yehova. (Wiis. 14:6) Mwa ntakiheryo, munna aahiyale orowela mithukumano ni olaleerya oniihaniwa Silvio a wEcuador aahimuxonttela Yehova wira omurume mutthu orowa omukhaliherya ohokolowela wa Yehova. Ohinatthi omaliha ovekela yaahikhala atthu yaamana mukhora awe. Axitokweene anli yaahiphiya owannyawe ni yaari vamukhora. Okathi aavaanela awe ni axitokweene ale, moohakalaliha yaahilavula etthu yaamukhalihenrye Silvio. Ninnihakalala vanceene omukhaliherya mutthu aahiyale orowela mithukumano ni olaleerya ohokolowela wa Yehova. Nkahaya nwehe ele ohimmye awe pioneero a vameekhaaya oniihaniwa Salvador, yoowo aamukhalihenrye mutthu aahiyale orowela mithukumano ni olaleerya. Owo onihimya so: “Vaavo kinimukhaliherya aka mutthu aahiyale orowela mithukumano ni olaleerya ohokolowela wa Yehova, kinnihakalala vanceene. Etthu enkihakalaliha, woona wira kikhaliheriwaka ni Yehova, koowerya omukhaliherya murumeyi awe okhuma olumwenku wa Satana ni otthikela mmulokoni”. Akhala wira moohiya orowela mithukumano ni olaleerya, mukupaliki ni murima wotheene wira nlelo Yehova onnoophentani. Yehova onnilipelela wira munoohokolowela wa yena. Mwiira siiso, owo onootthapa vanceene. w20.06 29 itti. 16-18
Namaxexe, 10 a Novembro
Mwiixuttihi anyu . . . nyuwo munonweha ni maitho anyu.—Yes. 30:20.
Yehova, yoowo ori “Mwixuttihi” ahu Muulupale, oonivaha matakiheryo mBiibiliyani anniixuttiha itthu sinceene. (Yes. 30:21) MBiibiliyani ninniphwanya matakiheryo a atthu yaarina mikhalelo sinimusivela Muluku. Nave Biibiliya onnihimya matakiheryo a atthu yahaarina mikhalelo iyo ni etthu yaakhumelenle. Nto vaavo ninthokorerya ahu ni wuupuwelela matakiheryo awo, ninniixutta itthu sinceene. (Esal. 37:37; 1 aKor. 10:11) Nkahaya muupuwele etthu yaamwiiranenle Mwene Sawuli. Wanipacerya, Sawuli aari mmiravo oowiisuumaaliha. Owo aanisuwela wira saahikhala itthu ahaasuwela awe ni ahaawerya awe opaka, nave aahikhootta ovahiwa miritti sinceene. (1 Sam. 9:21; 10:20-22) Masi nuuvira okathi, Sawuli aahikhala mutthu oowiixinnuwiha. Moohipisa nuumala okhala mwene, owo aahipacerya wooniherya wira aari oowiixinnuwiha. Okathi omosa, Sawuli aahihiya opixa murima vaavo aamulipelela awe profeta Samuweli ni aahipaka etthu aheemereriwa awe opaka, eyo piiyo, onvaha Yehova mukuttho woopahiwa. Okhala wira aahipaka eyo, Sawuli kheemereriwa-tho ni Yehova ni nuuvira okathi aahikhoottiwa okhala mwene. (1 Sam. 13:8-14) Moohaanyiherya ntakiheryo na Sawuli ninniniixuttiha wira nihikhala-khale niixinnuwihaka. w20.08 10 itti. 10-11
Namathanu, 11 a Novembro
Mwaattittimiheke ale . . . anoohoolelani mmutekoni mwa Apwiya. —1 aTes. 5:12.
Ekeekhai wira omurumeelaka Kristu, Yehova oonivaha “sovaha sawe” mmulokoni. (aEef. 4:8) “Sovaha” iyo anihela muhina anna a Nikhuuru Noolamulela, anamakhaliherya a Nikhuuru Noolamulela, anna a Ekomisau ya Efiliyaali, axitokweene a esirkwiitu, anna aniixuttiha ixikola sa omwene, axitokweene a mmulokoni ni arumeyi oorumeela. Anna awo otheene athanliwe ni munepa wootteela wira akhapeleleke ipwittipwitthi sawe ni olipiha muloko. (1 Ped. 5:2, 3) Anna annithanliwa ni munepa wootteela wira avareke miteko soovirikana mmutthenkesoni. Ntoko siisaale erutthu erina aya ipantte soovirikana ntoko matata ni inawu sinivara aya muteko wira siphwanyihe mureerelo erutthu yotheene, anna anithanliwa ni munepa wootteela anniimananiha ovara muteko wira aphwanyihe mureerelo muloko. Awo khanipaka itthu iyo wira avuwihiweke ni atthu akina. Ohiya-vo, awo anniimananiha wira alipihe waamini wa anna ni arokora mmulokoni. (1 aTes. 2:6-8) Ninnimuxukhurela vanceene Yehova mwaha woonivaha anna awo oomunepani anihela nipuro noopacerya soophavela sa atthu akina ohiya sawaya. w20.08 21 itti. 5-6
Saabadu, 12 a Novembro
Murowe . . . mwawiixuttiheke atthu.—Math. 28:19.
Sookhala itthu sikina sinniiriha olaleerya. Emosa ya itthu iyo, okhala wira ninniwoonela othunku atthu ‘athwelenle ni anyanyaliwe’, yaawo aniphavela wiixutta ekeekhai ya Omwene. (Math. 9:36) Nave Yehova oniphavela wira atthu otheene asuwele ekeekhai ni yoopowe. (1 Tim. 2:4) Okathi ninsuwela ahu moota muteko ahu woolaleerya onoopola aya ikumi sa atthu, eyo enoonikhaliherya weemererya nlattulo na Yesu. Yoolakela ahu ori woopola ikumi saya. (aRom. 10:13-15; 1 Tim. 4:16) Mulipa onitotha ihopa ohaana okhalana ni osuwela orumeela oratteene ikaruma sawe. Hiyo nave, nihaana okhalana ikaruma sooloka wira nilaleeryeke. Nave nihaana osuwela orumeela saana khula ekaruma. Yesu aahaavaha atthareli awe malakiheryo a moota oowaatotha atthu. Nave aahihimya etthu yookuxa, mapuro oolaleerya ni etthu yoohimya. (Math. 10:5-7; Luka 10:1-11) Olelo-va, mutthenkeso wa Yehova woonivaha Ekaaxa ya Ikaruma Sinnikhaliherya Wiixuttiha, yeeyo erina ikaruma sinnikhaliherya okhumela saana naalaleeryaka. Nave ninniixuttihiwa moota woorumeela khula ekaruma. Eyo enninikhaliherya wiilipiha naalaleeryaka ni okhala awiixuttihi ooloka.—2 Tim. 2:15. w20.09 4 itti. 6-7, 10
Ettiminku, 13 a Novembro
Kaiwaka wira anaaka anneettela ekeekhai, kinnitteeliwa murima vanceene. Khiivo etthu ekina enikitteeliha murima siiso.—3 Yoh. 4.
Murummwa Yohani aahaakhaliherya atthu anceene wiixutta ekeekhai. Tthiri Yohani aanaathokorerya maKristau ale ntoko anaawe. Hata yaarina mixankiho sinceene, awo khiyaahiyale weettela ekeekhai. Niireke munniwerya woona moota eyo yaamuhakalaliha aya Yohani? Olelo-va, hiyo ninnihakalala vaavo nnaaweha ahu aniihu akhale ale naayanre ahu wala oomunepani, yiivahereryaka wa Yehova ni ahihiyaka omurumeela moororomeleya. (3 Yoh. 3) Mwakha wa 98 nuumala Kristu orwa, ikuru sowaarya sa Yehova saahimukhaliherya Yohani olepa iwarakha tthaaru. Yoolakela yuulupale ya iwarakha iye, waari waakhaliherya maKristau oororomeleya ohihiya omwaamini waya Yesu ni ohihiya weettela ekeekhai. Yohani aanixanka vanceene voohimya sa awiixuttihi owootha yaakenle mmilokoni. (1 Yoh. 2:18, 19, 26) Anammwareya ale yaahimya wira yaanimusuwela Muluku, masi khiyaiwelela malamulo awe. w20.07 20 itti. 1-3
Segunda-feira, 14 a Novembro
Mooniheryeke omwaamini Muluku, nave-tho mooniheryeke okaamini miyo.—Yoh 14:1.
Hiyo Ninnaamini muhupi ninlaleya ahu, tivonto nnaalaleerya ahu atthu anceene nnaaphwanya ahu. Nave hiyo ninniroromela sooleiherya sa Muluku siri mBiibiliyani. (Esal. 119:42; Yes. 40:8) Ohiya mahiku ala, ninnoona siiraneyaka iprofesia sinceene sa mBiibiliyani. Nave ninnaaweha atthu anceene avarihelaka muteko malakiheryo a mBiibiliyani ni alokiheryaka mweettelo aya. Tthiri itthu iyo sinninikhaliherya woona wira atthu awo anniphavela owiriyana ihapari sooreera sa Omwene. Hiyo ninnimwaamini Yehova yoowo ori mwaneene muhupi ninlaleya ahu, nave-tho ninnimwaamini Yesu yoowo Yehova omuthanlale awe wira okhale mwene a Omwene awe. Moohicikha mukhalelo ahu, Yehova khonrowa ohiya okhala ntthyawelo nahu ni ikuru sahu. (Esal. 46:2-4) Ohiya-vo, hiyo ninniroromela wira ori ene wiirimu, Yesu onnihoolela muteko woolaleerya orumeelaka owerya ni ikuru ovahiwe ahu ni Yehova. (Math. 28:18-20) Waamini onninikhaliherya okupali wira Yehova onooreeliha wiimananiha wahu. w20.09 12 itti. 15-17
Namanli, 15 a Novembro
Ola ookiirela etthu yooreera. . . . Muthiyana ola oopaka eniwerya awe.—Mar. 14:6, 8.
Okathi mukina arokora annikumanana mixankiho anamphavela mutthu wira owaakiheke. (Yes. 1:17) Mwa ntakiheryo, arokora anaamukhweli ni ale amwalaniwe woonasa wene annimphavela mutthu wira aakhaliheryeke ovara miteko sikina, seiyo saavariwa ni iyeya. Okathi mukina arokora oowuuluvala pooti ophavela okhaliheriwa wira yalavule ni meediku. Ohiya-vo, arokora mapioneera yaawo anikhaliherya miteko sikina sa mutthenkeso woonasa wene, anomphavela mutthu mukina wira owaakiherye vaavo anilavuliwa aya moohiloka mwaha woohikhaliherya vanceene muteko wa opioneero ntoko mapioneero makina. Niwehe ntakiheryo na Yesu. Yesu aanaakuvela owaakiherya arokora awe oomunepani vaavo yaalavuliwa aya moohiloka. Mwa ntakiheryo, Yesu aahimwaakiherya Maria okathi Martha uupuwela awe wira Maria arookilathi paahi ohinamukhaliherya. (Luka 10:38-42) Nave Yesu aahimwaakiherya Maria ekwaha ya nenli vaavo atthu akina yaamulavula aya moohiloka ahimyaka wira Maria aahipaka yoothanla yoohiloka. (Mar. 14:3-9) Yesu aanisuwela etthu yaamwiirinhe Maria opaka eyo, nto aahimuttottopela. Nave Yesu aahilavula eprofesia ohimyaka wira “mapuro othene anrowaya olaleiwa ehapari yorera, mulaponi mothene, yeyo-tho muthiyan’ola yiralyawe enrowa olaleiwa”. w20.09 24 itti. 15-16
Namararu, 16 a Novembro
Mukhapeleleke nikoto na Muluku muhiyeriwe anyu. Ntoko axitokweene anihoolela, muthokoreryeke oratteene, muhikhalaka ntoko munookhanyereriwa, masi ni murima wotheene, ntoko Muluku oniphavela awe.—1 Ped. 5:2.
Makampusi ooloka onnisuwela akhala wira epwittipwitthi ehanle orimeela. Nave akhala wira epwittipwitthi ennikhuma nipuro siri aya ipwittipwitthi sikina, makampusi khoniwaxula aahiiso othokorerya voohiloka. Nrowe niwehe ntakiheryo Muluku onivanhe awe vaavo aakhaliherya awe arumeyi awe akina, yaawo yaahiyale mwa okathi vakhaani opaka ele Yehova aavekenle awe. Profeta Yona aahitthyawa vaavo aarummwale awe ni Muluku orowa oNiinive. Hata vaari siiso, Yehova khaakuvenle omunyanyala Yona. Okhala wira makampusi ooloka, Yehova aahimukhaliherya onvahaka ikuru saarowa omukhaliherya ovara muteko aamurumme awe. (Yona 2:8; 3:1, 2) Muhoolo mwaya, orumeelaka muraapela Yehova aahimukhaliherya Yona woona wira ekumi ya khula mutthu yookhalana efaita yinceene. (Yona 4:10, 11) Ankhi hiyo, etthu xeeni nniixutta ahu? Axitokweene ahaakuveleke ohiya waakhaliherya ale ahiyale orowela mithukumano ni olaleerya. Ohiya-vo, axitokweene ahaana wiimananiha osuwela etthu emwiirinhe mutthu owo ohiya orowela mithukumano ni olaleerya. Nto okathi atthu awo anihokolowela aya wa Yehova, axitokweene ahaana owooniherya wira annaaphenta ni anniwaakhela ni matata manli. w20.06 20-21 itti. 10-12
Namaxexe, 17 a Novembro
Anokhaliheriwa vakhani. —Dan. 11:34.
Nuumala, omala-mala União Soviética mwaakha wa 1991, atthu a Muluku yaakhala muttetthe ole muulupale ‘yahikhaliheriwa vakhani’, eyo piiyo, yaahikhalana otaphuwa okathi vakhaani. Mwaha wa yeeyo, awo yaahilaleya ihapari sooreera mootaphuwa mwa okathi vakhaani, nto ilapo sinceene saalamuleliwa ni União Soviética anamalaleerya yaahincerereya vanceene. Masi, vakhaani-vakhaani, Rússia ni ilapo sinimukhaliherya aahipacerya okhala mwene a onorte. Sookhala itthu tthaaru anamalamulela yaapanke aya wira akhale mwene a onorte ni mwene a osul, itthu sene tiiya: (1) enamuna yaathokorerya aya atthu a Muluku; (2) itthu yaapaka aya saanooniherya wira yaari awanani a Yehova ni atthu awe ni (3) awo yaaniwana yaaworu. Rússia onnaatuphela mooluluwanya atthu a Muluku mwaha woowi onnaakhoottiherya olaleerya ni onnaalupattha anna ni arokora. Olupatthiwa iwo onnooniherya wira Rússia ni ilapo sinimukhaliherya annimunyokha Yehova ni atthu awe. Owo onniwana ni mwene a osul ori Potência Mundial Anglo-Americana. w20.05 12-13 itti. 3-4
Namathanu, 18 a Novembro
Okathi wotheene, mukasoopeke . . . moota muniixuttiha anyu.—1 Tim. 4:16.
Okhala wira wiixuttiha onnivarihana ni waapaka awiixutti, nto nimphavela owiixuttiha mwa enamuna yoolokexa. Olumwenku wotheene ninniwiixuttiha atthu imilyau sinceene ikeekhai siri mBiibiliyani. Sinninsivela vanceene itthu siniwiixuttiha ahu atthu siri Nuulumo na Muluku. Nto naahiivahe ephoole, hiyo pooti olavulaka vanceene itthu iyo sinnisivela. Masi akhala wira munihoolela yoosoma ya Owehaweha, yoosoma ya Biibiliya ya muloko aahiiso yoosoma ya Biibiliya ya vatthokoni, muhaana osyaka olavula vanceene. Khula mwiixuttihi onniphavela omurumeela oratteene Biibiliya okathi oniixuttiha awe. Nto ohaana osyaka olavula vanceene, nave ohaana osyaka otthokiherya khula etthu onsuwela awe voohimya sa yoolepa emosa wala mwaha onithokorerya awe. (Yoh. 16:12) Vano, nkahaya muupuwele itthu sa mBiibiliyani mwaasuwela anyu okathi mwaapatisiwe anyu ni itthu munisuwela anyu vano. Woonasa wene, okathi ole mwaasuwela sowiixuttiha soopacerya sa mBiibiliyani paahi. (aHeeb. 6:1) Tthiri soovira iyaakha sinceene wira mwiixutte itthu munisuwela anyu olelo-va, nto muheereryeke omwiixuttiha ekwaha emosa paahi itthu sotheene munisuwela anyu ole munimusomiha anyu Biibiliya. w20.10 14-15 itti. 2-4
Saabadu, 19 a Novembro
Ola khahiyo kalapinteero, mwaana a Maria.—Mar. 6:3.
Yehova aahaathanla anamuyari oolokexa wira amuhuwe Yesu. (Math. 1:18-23; Luka 1:26-38) Moolumo oovara murima a Maria alempwale mBiibiliyani annooniherya wira aanimphenta vanceene Yehova ni Nuulumo nawe. (Luka 1:46-55) Nave enamuna Yosefe iiwelenle awe malakiheryo a Yehova, ennooniherya wira aanimoova Muluku ni aaphavela omusiveliha. (Math. 1:24) Moone wira Yehova khaathanlale anamuyari oothaaciri wira amuhuwe Yesu. Maana mukuttho Yosefe ni Maria yaavanhe aya nuumala Yesu oyariwa, onnooniherya wira yaari atthu oohaawa. (Luka 2:24) Ohiya-vo vanikhala ntoko wira khiyaarina musurukhu munceene ni mireerelo sinceene, otepexa wene okhala wira muhoolo mwaya yaahikhalana anamwane yaavikana 7. (Math. 13:55, 56) Yehova aahimukhapelela Yesu wira sihimukhumelele ihasara, masi owo khaamwaakihenrye mixankiho sotheene. (Math. 2:13-15) Mwa ntakiheryo, Yesu aahikhalana amusi akina wanipacerya yahaakupali wira owo aari Mesiya aaleiheriwe. (Mar. 3:21; Yoh. 7:5) Nave Yesu aahaana ovilela oriipiwa murima ni oxanka mwaha wookhweliwa paapa awe iihaniwa Yosefe. w20.10 26-27 itti. 4-6
Ettiminku, 20 a Novembro
Miyo nkinikhala-khala koohiyakani, nave nkinikhala-khala koonyanyalakani.—aHeeb. 13:5.
Niireke mootoko okhalana muxankiho munoona wira muri mekhinyu ni khuuvo mutthu okhanle oowookhaliheryani? Akhala wira ti siiso, nyuwo khamukhanle mekhinyu, atthu akina aatoko okhalana moonelo owo waahela muhina arumeyi oororomeleya a Yehova. (1 Mam. 19:14) Akhala wira eyo yootoko owiiraneelani, muupuweleke yooleiherya ya Yehova eni: “Miyo nkinonyanyalani-tho: kinimojalani mahiku othene”. Mwaha wa yooleiherya eyo ya Yehova, hiyo pooti ohimya ni murima wotheene wira: “Apwiya [Yehova] t’anikikhaliherya, tivó vahinòvaka etthu”. (aHeeb. 13:5, 6) Murummwa Paulo aalepenle moolumo ala maKristau yaakhala oYudeya mwaakha 61 nuumala Kristu orwa. Nave moolumo ala anninuupuxerya moolumo nimphwanya ahu Esalimo 118:5-7. Ntoko nasaalimo, murummwa Paulo aahisuwela wira aanikhaliheriwa ni Yehova, mwaha woowi Yehova aahimukhaliherya ikwaha sinceene khalai. Mwa ntakiheryo, iyaakha piili ohinatthi olepa ewarakha awe ya aHeberi, eettaka mukwaha aahikhumelela munamukhaya muulupale mphareya. (Mit. 27:4, 15, 20) Okathi eetta awe mukwaha ole ni ohinatthi mukwaha ole, Yehova aahooniherya wira aanimukhaliherya Paulo. w20.11 12 itti. 1-2
Segunda-feira, 21 a Novembro
Muhihimyeké wira: “Itthu sothene khalai santepa orera”.—Mus. 7:10.
Xeeni vari aya voohiloka omakela wuupuwela wira khalai makhalelo ahu yaari ooloka? Omakela wuupuwela itthu sa khalai, eyo pooti oniiriha wuupuwelaka paahi itthu sooloka naarina ahu. Nkahaya muupuwele ntakiheryo na aIsarayeli. Nuumala okhuma wExiitu, moohipisa awo yaahiliyala wira yaari ipottha elapo ele. Maana yaamakela wuupuwela paahi yoolya yooloka yaalya aya wExiitu. Awo yaahimya so: “Woninkhela wEjitu, weiwo wakhurahu ehopa yavahiwahu mahala: ninnupuwela muxiri ni mawuryo ni mattuvi n’isapola n’alyo”. (Moth. 11:5) Masi niireke tthiri itthu iyo yaalya “mahala” ntoko yaahimya aya? Nnaari. Awo yaaniliverya itthu sotheene yaalya aya. Okathi mukina aIsarayeli yaanihasuliwa vanceene, maana awo yaari ipottha wExiitu. (Okhum. 1:13, 14; 3:6-9) Masi, hata vaari siiso, awo yaahiliyala mixankiho iyo sotheene yaarina aya. Maana yaamakela wuupuwela “itthu sooloka sa khalai” ohiya owehexexa itthu sooloka Yehova aavaha awe. Nto Yehova aahiriipiwa murima mwaha wa mweettelo woohiloka wa aIsarayeli.—Moth. 11:10. w20.11 25 itti. 5-6
Namanli, 22 a Novembro
Apwiya ankhala vakhiviru n’ale òtemwa: anniwòpola alipa-òwojeya.—Esal. 34:19.
Okathi mukina ninnoona wira okumi ahu onnaakuva omala ni ‘onnisareya ohawa’. (Yobi 14:1) Nto ninniweha etthu enniiriha okhulumuwa okathi mukina. Arumeyi anceene a Yehova a khalai yaahikhalana muxankiho owo. Akina yaaniphavela okhwa. (1 Mam. 19:2-4; Yobi 3:1-3, 11; 7:15, 16) Masi hata vaari siiso, Yehova, Muluku yoowo yaamuroromela aya aanaamaaliha ni waalipiha. Nto sowiiraneya saya soolempwa mBiibiliyani wira siniixuttiheke. (aRom. 15:4) Nkamuupuweleni mwaana a Yaboke iihaniwa Yosefe. Moohipisa, Yosefe aahihiya okhala mwaana oophentiwa ni tiithi awe, khukhala epottha yahooneliwa vatthu wExiitu, onvarelaka muteko mulopwana ahaamusuwela Yehova. (Maph. 37:3, 4, 21-28; 39:1) Moottharelana, mwaara a Potifari aahimootherya wira aaphavela omurupiha. Masi Potifari khaaphavenle osuwela akhala wira itthu Yosefe aahimyaniwa awe saari sekeekhai wala nnaari. Ohiya-vo, owo aahimurihela mukhatteya ni oruma otthukiwa ni ikwirinti. (Maph. 39:14-20; Esal. 105:17, 18) Moohaanyiherya, saahikhala itthu sinceene saamukhulumula Yosefe. w20.12 16-17 itti. 1-4
Namararu, 23 a Novembro
Nsina nanyu nitteelihiwe.—Math. 6:9.
Yesu aahihimya etthu yootepa otthuneya ninreerela ahu ovekela. Yesu aaphavela ohimya exeeni ni moolumo ala? Nuulumo noowi nitteelihiwe nintaphulela oreeriha, okhaliha noowaarya, okhaliha nooloka wala ovuwiha. Atthu akina pooti okohaka wira: ‘Niireke nsina na Yehova khahiyo nooloka, noowaarya ni noovuwa?’ Wira naakhule nikoho nlo, nihaana wuupuwela ele enihela muhina nsina na Yehova. Nsina khahiyo paahi ileetera silempwale vapapheloni wala moolumo mutthu onlavula awe moorunya. Nwehe ele Biibiliya onihimya awe oriki: “Nsina nottittimiheya ti norera ovikana” mihakhu sinceene. (Mir. 22:1; Mus. 7:1) Exeeni eniiriha nsina okhalana efaita? Okhala wira nsina ninhela muhina omutthu ni etthu atthu akina anuupuwela aya vaavo aniiwa aya nsina na mutthu owo. Nto eyo enooniherya wira enamuna nsina nno ninlempwa aya ni enamuna ninromoliwa aya, khahiyo etthu yootepa otthuneya. Etthu yootepa otthuneya tiila: Ele atthu akina anuupuwela aya vaavo aniiwa aya nsina nlo. Vaavo atthu ammootherya aya Yehova itthu sootakhala, awo annihonona omutthu awe. Nto vaavo anihonona aya omutthu awe awo anneererya ohonona nsina nawe. w20.06 3 itti. 5-7
Namaxexe, 24 a Novembro
Murim’aka onnijukula n’uvelavela. Apwiya! Kowehereryeni mpakha lini?—Esal. 6:4.
Okathi ninkhalana ahu mixankiho sinceene, hiyo pooti oxanka vanceene. Mwa ntakiheryo, hiyo pooti oxankiheya mwaha woowi khanrina musurukhu oniphiyerya othuma itthu sinnithowa. Nave, hiyo pooti woovaka nuupuwelaka wira enooniphwanya eretta enrowa oniiriha ohiwerya ovara muteko aahiiso enrowa oniiriha woomoliwa omutekoni. Ohiya-vo, hiyo pooti woovaka sooweha saarowa oniiriha ohimwiiwelela Muluku. Nave moohipisa Satana onoowiiriha atthu ale animukhaliherya waatuphela atthu a Muluku. Nto hiyo pooti oxanka nuupuwelaka moota ninrowa ahu woonela okathi ninrowa ahu otupheliwa. Woonasa wene, nyuwo munniikoha so: ‘Niireke ti voohiloka oxanka mwaha wa itthu iyo?’ Hiyo ninnisuwela wira Yesu, aahaaleela atthareli awe wira: “Muhiye oxanka”. (Math. 6:25) Niireke Yesu aaphavela ohimya wira hiyo khivanireerela oxanka? Nnaari! Arumeyi akina oororomeleya a Yehova a khalai, yaahiwanana mixankiho saawiiriha oxanka. Masi hata vaari siiso, awo yaneemereriwa ni Yehova. (1 Mam. 19:4) Vannooneya wira Yesu aaphavela onimaaliha. Maana owo khoniphavela wira nitepeke oxanka mpakha ohiya omurumeela Yehova. w21.01 3 itti. 4-5
Namathanu, 25 a Novembro
Muhooleli a muthiyana ti mulopwana.—1 aKor. 11:3.
Mulopwana onoorowa okohiwa ni Yehova vamosa ni Yesu voohimya sa moota onaathokorerya awe atthu otheene a vatthokoni vawe. (1 Ped. 3:7) Okhala wira Muhooleli a emusi awe ya wiirimu ni valaponi, Yehova oopaka malamulo voohimya sa mweettelo anaawe anireerela aya okhalana. Nave oniphavela wira awo yiiweleleke malamulo awo. (Yes. 33:22) Nto okhala wira Yesu muhooleli a muloko wa eKristau, owo ookhalana ehakhi ya opaka malamulo wira neetteleke. (aGal. 6:2; aKol. 1:18-20) Attharaka ntakiheryo na Yehova ni Yesu, ahooleli a imusi aakhalana ehakhi ya opaka malamulo vatthokoni vaya. (aRom. 7:2; aEef. 6:4) Masi hata vari siiso, okhulupale aya wookhalana mukano. Mwa ntakiheryo, malamulo aya ahaana ovarihana ni malakiheryo aniphwanyaneya Nuulumo na Muluku, Biibiliya. (Mir. 3:5, 6) Nave ahooleli a itthoko, khaneemereriwa waapakela malamulo atthu ale ahinikhala etthoko aya. (aRom. 14:4) Ohiya-vo, vaavo anaaya axilopwana ni axithiyana aninnuwa aya anakhuma vatthokoni vaya, awo ahaana waattittimiha anamuyari aya. Masi nnaamwi yaattittimihaka awo khahiyo muhooleli wala xeefi, nto eyo enooniherya wira khanireerela waapakela malamulo wira yeetteleke.—Math. 19:5. w21.02 2-3 itti. 3-5
Saabadu, 26 a Novembro
Mwaakhapeleleke amusi anyu.—1 Tim. 5:8.
Enamuna yootepexa oloka muhooleli a vatthokoni onooniherya awe wira onnaaphenta atthu a vatthokoni vawe ori waavaha itthu sa weerutthuni sinaathowa. Masi muhooleli a etthoko ohaana osuwela wira etthu yootepexa oloka ori waakhaliherya atthu a etthoko awe okhalana waataana wooloka ni Yehova ohiya paahi waavaha itthu sa weerutthuni. (Math. 5:3) Okathi Yesu aakhwaawe vamwirini va nihaaxeryo, owo aaphavela wira Maria okhapeleliweke saana. Nnaamwi oona owereya vanceene, Yesu aahimuleela Yohani wira omukhapeleleke Maria. (Yoh. 19:26, 27) Ahooleli a itthoko woonasa wene aakhalana miritti sinceene sa faita. Omutekoni waya awo ahaana wiimananiha okhalana mweettelo wooloka wira anvuwiheke Yehova. (aEef. 6:5, 6; Tito 2:9, 10) Woonasa wene awo aakhalana miritti sinceene anireerela aya ovara mmulokoni ntoko okhapelela ipwittipwitthi sa Yehova ni ohoolela muteko woolaleerya. Okathi omosaru awo ahaana wiimananiha omusoma Biibiliya ni amwaaraya vamosa ni anaaya, niire so, omulompa Muluku vatthokoni. Muhiliyale wira muritti awe muhooleli a etthoko okhapelela mukhalelo wa omunepani ni wa weerutthuni wa etthoko awe. Nto atthu otheene a vatthokoni anooxukhurelaka vanceene wiimananiha wa muhooleli owo a etthoko.—aEef. 5:28, 29; 6:4. w21.01 12 itti. 15, 17
Ettiminku, 27 a Novembro
[Muthiyana ookhomaala] onniwehererya mwettelo wa vaté vawe.—Mir. 31:27.
Biibiliya onnooniherya itthu sooloka muthiyana ankhili okhanle awe oopaka. Mwa ntakiheryo, owo pooti owehaweha miteko sinivariwa vate vawe, othuma ni otumiha imatta ni omweetta nakoso. (Mir. 31:15, 16, 18) Muthiyana ootheliwa khahiyo epottha vahinreerela awe ovaha moonelo awe. Ohiya-vo, iyawe onnimuroromela ni onniwiriyana miruku sawe. (Mir. 31:11, 26) Akhala wira mulopwana onnimureerela murima ni onnimuttittimiha mwaarawe, onnimukhweiherya mwaarawe owo omwiiwelela. Nnaamwi Yesu aapanke itthu sinceene ni sooloka, owo khuupuwenle wira vaari voohiloka wiiwelela okhulupale wa Yehova. (1 aKor. 15:28; aFil. 2:5, 6) Mwa enamuna emosaru, muthiyana ookhomaala ni onitthara ntakiheryo na Yesu, owo khonuupuwela wira etthu yoohiloka wiiwelela okhulupale wa iyawe. Owo onnimukhaliherya ni onnimwiiwelela iyawe ohiya mwaha womphenta yena paahi masi mwaha woowi onnimphenta ni omwiiwelela vanceene Yehova. Masi muthiyana ootheliwa khonrowa omwiiwelela iyawe akhala wira ononvekela opaka etthu ehinivarihana ni malamulo a mBiibiliyani. w21.02 11 itti. 14-15; 12 etti. 19
Segunda-feira, 28 a Novembro
Ohaawa onnikumiherya ovilela.—aRom. 5:3.
Okathi wotheene, omphenta Muluku onnaakhaliherya arumeyi a Yehova ovilela olupatthiwa. Mwa ntakiheryo okathi arummwa yaakhoottiheriwe aya ni makhulupale a aYuda olaleerya, omphenta waya Muluku, waahiwiiriha ohimya wira: “Hiyo nihaana omwiiwelela Muluku, ohiya atthu”. (Mit. 5:29; 1 Yoh. 5:3) Nave omphenta Muluku onnaakhaliherya anna ni arokora ohihiya ororomeleya hata alupatthiwaka ni ikuvernu soowerya ni sootakhala. Okathi ninnyokhiwa ahu, ohiya okhulumuwa, ninnikhalana eparakha ya ovilela. (Mit. 5:41; aRom. 5:4, 5) Vaavo amusi ahu annilupattha aya vannitepa ovila ovilela. Nto okathi naapacenrye ahu wiixutta ekeekhai amusi ahu akina yuupuwela wira nanwokiwa. Akina yuupuwela wira naalolo. (Mulikanyihe ni Marko 3:21.) Nto awo pooti oniiriha itthu sootakhala. Tthiri itthu iyo soohiloka khasinnittikiniha. Mwaha wa xeeni? Mwaha woowi Yesu ahimye wira: “Awanani a mutthu, anrowa okhala atthu a vatthokoni vawe”.—Math. 10:36. w21.03 21 itti. 6-7
Namanli, 29 a Novembro
Khula mutthu ohaana waakuva wiiwa, opisa olavula.—Yak. 1:19.
Vaavo munimuhoola anyu mutthu wiiriha yoosoma awe ya Biibiliya, nvaheke ephoole vaavo onilavula awe ole onimusomiha Biibiliya ni ole onisomihiwa. Mwiira siiso, munoowerya okhaliherya mwa enamuna yooloka ni okathi wooreerela. Ekeekhai wira muhaana okhalana ankhili. Mwa ntakiheryo, nyuwo khamukhanle oolavula vanceene, nnakhala omukwasa masu wala muupuwelo ole onimusomiha Biibiliya nnakhala oturuka mwaha. Hata vari siiso, nyuwo munoowerya wiiwanyeiha eponto enithokoreriwa, nvahaka ekomentaario yookhuveya, nlikanyiho wala opaka nikoho. Okathi mukina, nyuwo munimoona wira khivanireerela ohimya etthu wala waacererya etthu okathi wa yoosoma eyo. Akhala wira ti siiso, mmuttottopeleke ni mmuthokoreryeke saana ole onisomihiwa Biibiliya. Mwiira siiso, eyo enoomukhaliherya ole onisomihiwa Biibiliya okela vahoolo. Akhala wira vannireerela, nyuwo pooti olavula yowiiraneya anyu. Mmuleeleke naxikola owo moota mwiixuntte anyu ekeekhai, moota muxinttale anyu mixankiho ni moota Yehova ookhalihenryaweni mookumini mwanyu. (Esal. 78:4, 7) Woonasa wene, yowiiraneya anyu, pooti okhala etthu enrowa omukhaliherya vanceene. Nave pooti olipiha waamini ni omukhaliherya okela vahoolo mpakha opatisiwa. w21.03 10 itti. 9-10
Namararu, 30 a Novembro
Mwawiixuttiheke atthu a ilapo sotheene.—Math. 28:19.
Tani onireerela ovuwihiwa akhala wira ninnikhumela saana naalaleeryaka? Murummwa Paulo aahaakhula nikoho nno, vaavo aalepenle awe ewarakha muloko wa oKorinto. Owo aahimmye so: “Miyo kiphatteiye miri, Apolo khukhuwariki mir’iyo, nto Muluku t’ìmihale. Siso, mulipa-òphatteya khahi etthu, nnákhala mulipa-òkhuwari khahi etthu: mulupale ti Muluku, okhala wira t’onìmiha”. (1 aKor. 3:6, 7) Ntoko Paulo, okathi wotheene nihaana onvuwiha Yehova vaavo ninkhumela ahu saana naalaleeryaka. Ninrowa wooniherya sai wira ninnixukhurela eparakha ya ovara “muteko vamosá ni Muluku”, Yesu ni malaikha? (2 aKor. 6:1) Nnoowerya opaka eyo, vaavo ninluttuweliwa ahu waalaleerya ihapari sooreera atthu akina. Nihihakalaleke paahi waala ipyo sa Omwene, masi nihaana okhuwari ipyo iyo. Akhala wira ninnimphwanya mutthu onsiveliwa ihapari sooreera, nihaana wiimananiha otthikela olavula ni mutthu owo aahiiso onvekela namalaleerya mukina wira olavule ni mutthu owo wira opacerihe yoosoma ya Biibiliya. Nto okathi yoosoma eyo enikela aya vahoolo, ninnihakalala woona wira Yehova onnimukhaliherya mutthu owo nimmusomiha ahu opaka marukunuxo wira okhale mutthareli a Kristu. w20.05 30 itti. 14, 16-18