MWAHA ONITHOKORERIWA 45
NSIPO 111 Itthu Sinniiriha Ohakalala
Muhakalaleke okathi munaakhapelela anyu atthu akina
“ Ale anaala yinlaka, anoohepha atthapaka.” — ESAL. 126:5.
ELE NINROWA AHU WIIXUTTA
Mwaha ola, ninrowa othokorerya malakiheryo anrowa waakhaliherya ohihiya ohakalala, ale animukhapelela mpatthani aahiiso mmusi oowuuluvala wala oniwereiwa.
1-2. Yehova oniwoonela sai ale anaakhapelela atthu oowuuluvala aahiiso aniwereiwa? (Miruku 19:17) (Nwehe ifootu.)
MUNNA a oCoreia oniihaniwa Jin-yeol, onihimya so: “Miyo ni mwaaraka, nooviriha iyaakha 32 nuumala othelana. Soovira iyaakha 5 mwaaraka owereiwaka, nto miyo kinimukhapelela. Mwaaraka, ookhalana eretta yuulupale, yeeyo enimwiiriha ohiwerya weeteteya. Kinnimphenta vanceene mwaaraka, nave vannikisivela omukhapelela. Owaani, owo onimmaathela ekhaama ntoko ya ospitaali. Miyo kinirupa kimwaattamenle ene ni nivarelanne ene matata.”
2 Niireke munimukhapelela mutthu munimphenta anyu, ntoko namuyari anyu, ole muthelanne anyu, mwaana aahiiso mpatthani? Akhala wiira ti siiso, nyuwo munnihakalala omukhaliherya mutthu owo. Nave-tho, okathi munimukhapelela anyu, munnooniherya wiira munnimphenta Yehova. (1 Tim. 5:4, 8; Yak. 1:27) Hata vari siiso, munnikhalana mixankiho atthu akina ahinisuwela aya. Ikwaha sikina, pooti woonaka wiira atthu akina khanisuwela muxankiho murina anyu. Pooti wiira atthu awo, annoowehani mutheyaka. Masi khanisuwela wiira ikwaha sikina munniriipiwa murima vanceene. (Esal. 6:6) Hata atthu akina ahisuwelaka muxankiho onoophwanyani, okathi wootheene, Yehova onnisuwela. (Mulikanyihe ni Okhuma 3:7.) Yehova onniweha maithori anyu ni onnivaha efaita wiimananiha wanyu. (Esal. 56:8; 126:5) Owo onniweha itthu sootheene munivara anyu wiira mmukhaliherye mutthu owo onimphenta anyu. Yehova onoona wiira munoomukophiha, nto onnileiherya woolivani. — Musome Miruku 19:17.
Anna ni arokora yaakhapelelaka atthu oowuuluvala aahiiso aniwereiwa (Nwehe ettima 2)
3. Mixankiho xeeni Abrahamu ni Sara yaarina aya okathi yaamukhapelela aya Terahi?
3 Mbiibiliyani, aakhala matakiheryo a alopwana ni athiyana, yaawo yaakhapelela atthu oowuuluvala aahiiso yaawereiwa. Ntakiheryo nimosa, ti na Abrahamu ni Sara. Okathi Abrahamu ni Sara yaakhuma aya elapo ya wUri, awo yaahimukuxa paapa aya aihaniwa Terahi, yoowo aarina iyaakha 200. Nnaamwi Terahi uuluvanle, owo aahimutthara Abrahamu ni Sara. Awo yaaheetta ikiloomo 960 wiira aphiye oHarani. (Maph. 11:31, 32) Tthiri Abrahamu ni Sara, yaanimphenta Terahi. Masi khivaakhweyale omukhapelela Terahi, vanceenexa okathi yeetta aya mukwaha. Woonasa wene, awo yeettale mukwaha ole arumeelaka ikamelo aahiiso yaarumeelaka apuuru. Masi khivaakhweyale para Terahi onwela mwaamunama ole wiira yeette mukwaha woorakama. Pooti wiira ikwaha sikina, Abrahamu ni Sara yaanikhulumuwa vanceene. Hata vari siiso, Yehova aanaavaha ikuru yaapirisari aya. Ntoko siisaale Yehova aamukhalihenrye awe Abrahamu ni Sara, owo onimookhaliheryani ni woovahani ikuru. — Esal. 55:22.
4. Mwaha ola, ninrowa othokorerya exeeni?
4 Akhala wiira munoohakalala, khamunrowa ohiya omukhaliherya ole munimphenta anyu. (Mir. 15:13) Mutthu onitteeliwa murima, khonihiya ohakalala hata makhalelo awe aturukeyaka. (Yak. 1:2, 3) Munrowa owerya sai okhala mutthu onitteeliwa murima? Enamuna emosa, ori omuroromela Yehova ni onvekela wiira ookhaliheryeni okhalana moonelo wooloka. Mwaha ola, ninrowa othokorerya itthu sikina sinrowa waakhaliherya ale anaakhapelela akina ohihiya ohakalala. Nave-tho, ninrowa othokorerya moota atthu akina anrowa aya waakhaliherya ale anaakhapelela atthu anaaphenta aya. Wanipacerya, ninrowa oweha nthowa naya munipirisari anyu ohakalala, okathi munaakhapelela anyu ale munaaphenta anyu ni nthowa naya vanixankiha aya ohihiya ohakalala.
POOTI OHIHAKALALA OKATHI MUNAAKHAPELELA ANYU ATTHU AKINA
5. Xeeni vanireerela aya ale anaakhapelela atthu akina ohihiya ohakalala?
5 Akhala wiira ale anaakhapelela atthu akina khanihakalala, vanookhweya ohiya waakhapelela atthu awo. (Mir. 24:10) Nto yakhulumuwa, khanrowa waareerela murima ni waakhaliherya ntoko vanireerela aya. Mixankiho xeeni sikhanle oowiiriha ale anaakhapelela atthu akina ohihakalala?
6. Xeeni ale anaakhapelela akina anikhulumuwa aya vanceene?
6 Ale anaakhapelela atthu akina pooti okhulumuwa vanceene. Murokora oniihaniwa Leah, onihimya so: “Hata itthu seettaka saana, ikwaha sinceene kinnixanka, nave wanikisa wa nihiku kinnikhulumuwa vanceene. Ikwaha sikina, kinnikhulumuwa kihinawerya waakhula mensaxe.” Akina vannaaxankiha orupa saana aahiiso okhalana okathi munceene wiira aphumurye. Murokora oniihaniwa Inés, onihimya so: “Nkiniwerya orupa oratteene. Ikwaha sinceene, kinnivenya ohiyu khula iwoora piili wiira kaakhapelele amaathi. Nave soovira iyaakha sinceene miyo ni iyaka nihiweryaka okumiha ifeeriya wiira naphumurye.” Akina khaniwerya otthekula ni apatthani aahiiso ovara miteko sikina mmutthenkesoni mwa Yehova, okhala wiira okathi wootheene, ahaana waakhapelela ale anaaphenta aya. Tivonto, anniriipiwa murima mwaha woohiwerya ovara itthu sootheene yaaphavela aya.
7. Xeeni ale anaakhapelela akina aniriipiwa aya murima ni wiivaha nthowa?
7 Ale anaakhapelela atthu akina pooti oriipiwa murima aahiiso wiivaha nthowa. Murokora oniihaniwa Jessica, onihimya so: “Miyo kinnixanka mwaha wa itthu kihiniweryaka ovara mekhaka. Okathi kiniphumurya aka, kinniivaha nthowa okhala wiira kinuupuwela wiira kinipaka para mureerelo aka paahi.” Atthu akina annixanka, yuupuwelaka wiira khanipaka itthu sinipirisari wiira yaakhaliherye ale anaaphenta aya. Ikwaha sikina, awo anuupuwela wiira khaniwerya-tho omukhapelela mutthu owo. Woonasa wene, okathi anikhulumuwa aya, awo pooti ohimya etthu aahiiso opaka etthu enooniherya ohimureerela murima. Itthu iyo sootheene, pooti waariipiha murima vanceene. (Yak. 3:2) Atthu akina anniriipiwa murima, okathi anoona aya wiira mutthu animukhapelela aya onnitepa owereiwa. Murokora oniihaniwa Barbara, onihimya so: “Muxankiho muulupale onikiphwanya, onweha mutthu yoolekinnimphenta aka otepaka owereiwa khula nihiku.”
8. Atthu akina anoonela sai okathi anixukhureliwa aya mwaha wa okhaliherya waya?
8 Ale anaakhapelela atthu akina pooti woonaka wiira khanixukhureliwa. Mwaha wa xeeni? Mwaha woowi, ikwaha sinceene khanixukhureliwa aahiiso khanittottopeliwa mwaha wa muteko onivara aya ni wiimananiha waya. Masi okathi mutthu onooxukhurelaaweni mwaha wa itthu munivara anyu, munnilipa. (1 Ates. 5:18) Murokora oniihaniwa Melissa, onihimya so: “Ikwaha sikina, miyo kinninla mwaha wookhulumuwa. Masi okathi ale kinaakhapelela aka anihimya aya wiira: ‘Kinnooxukhurelani okikhaliherya’, eyo ennikihakalaliha! Moolumo awo, annikivaha ikuru wiira kivare muteko nihiku ninttharelana ni kinnaakhapelela ni murima wootheene.” Munna oniihaniwa Ahmadu, onnitthokiherya moota moolumo ooxukhurela animukhaliherya aya. Ahmadu ni mwaarawe annimukhapelela sopiriinya aya onikhala naawo, yoowo oniwereiwa ecile-cile. Ahmadu, onihimya wiira: “Hata sopiriinya ahu ohisuwelaka itthu sootheene nimpaka ahu wiira nimukhapelele, ninnihakalala okathi nimmwiiwa ahu ohimyaka wiira kinnooxukhurelani aahiiso ‘kinnoophentani.’”
MOOTA WOOHIHIYA OHAKALALA
9. Xeeni ale anaakhapelela akina anireerela aya osuwela itthu aniwerya aya ni ahiniwerya aya?
9 Musuweleke itthu muniwerya anyu ni muhiniwerya anyu. (Mir. 11:2) Khuuvo oniwerya opaka itthu sootheene oniphavela awe. Tivonto, muhaana othanla etthu muniwerya anyu opaka. Nave, ikwaha sikina nyuwo khamunrowa owerya opaka itthu atthu akina aniphavela aya wiira nvareke. Okathi eniiraneya aya eyo, khamunipirisari oriipiwa murima. Eyo enooniherya wiira munnisuwela itthu muniwerya anyu ovara. Atthu akina yaphavela wookhaliheryani, mweemereryeke. Munna oniihaniwa Jay, onihimya so: “Khula nihiku, hiyo ninniwerya opaka itthu siniweryaneya moovarihana ni okathi ni ikuru nirina ahu. Akhala wiira khanniwerya opaka itthu sikina, nihakalaleke.”
10. Xeeni vari aya vooloka ale anaakhapelela akina okhalana ankhili? (Miruku 19:11)
10 Mukhalaneke ankhili. (Musome Miruku 19:11.) Mwakhalana ankhili, munoomaaleleya okathi ole munimphenta anyu onilavula awe itthu sinooniherya ohireerela murima. Mutthu orina ankhili, onneererya osuwela etthu enimwiiriha mutthu owo olavula aahiiso opaka etthu eyo. Owereiwa vanceene, pooti omwiiriha mutthu olavula etthu yoohikhalela. (Mus. 7:7) Mwa ntakiheryo, mutthu yoole okhala wene aari oreerela murima, pooti olavula moohikhalela aahiiso onyakulihana ni nyuwo. Aahiiso pooti opacerya wunlaseya vanceene wala onanariwa. Akhala wiira munimukhapelela mutthu orina eretta yuulupale, pooti wookhaliheryani ophavela osuwela itthu sinikhumelela mwaha wa oretta owo. Mwasuwela itthu sinikhumelela mwaha wa oretta owo, sinimookhaliheryani woona wiira itthu onipaka awe aahiiso onilavula awe mwaha wa oretta, ohiya mwaha woowi onoolakelela. — Mir. 14:29.
11. Itthu xeeni sootepa okhalana efaita ale anaakhapelela akina anipirisari aya ovara khula nihiku? (Esaalimu 132:4, 5)
11 Mwaavyeke okathi wiira mulipihe ompatthani anyu ni Yehova. Ikwaha sikina nyuwo muhaana ohiya miteko sikina, wiira nvare “itthu sootepa okhalana efaita”. (Afil. 1:10) Etthu emosa yootepa okhalana efaita, enihela muhina olipiha waataana wanyu ni Yehova. Mwene Davidi aanihela nipuro noopacerya omukokhorela Yehova. (Musome Esaalimu 32:4, 5.) Mwa enamuna emosa-ru, hata mwaatteliwaka miteko, muhaana waavya okathi wiira mmusomeke Biibiliya ni ovekela. Murokora oniihaniwa Eliza,a onihimya so: “Kinniphwanya ohakalala okathi kinivekela aka ni wuupuwelela moolumo oolipiha ari eliivuru ya Isaalimu. Onvekela Yehova, onnikikhaliherya vanceene. Okathi munceene khula nihiku kinninvekela Yehova wiira okikhaliherye.”
12. Xeeni ale anaakhapelela akina anireerela aya okhapelela okumi aya?
12 Mwaavyeke okathi wiira mukhapelele okumi anyu. Atthu oowaatteliwa miteko, ntoko ale anaakhapelela atthu oowuuluvala aahiiso aniwereiwa, pooti waaxankiha okhapelela okumi aya, athumaka ni waapeya soolya sinikhaliherya okumi aya. Masi erutthu anyu ni muupuwelo anyu, onookhala saana, akhala wiira munnoolya yoolya yooloka ni opaka exersiisiyu. Tivonto, hata muhirina okathi munceene, ti vooreera olya yoolya yooloka ni opaka exersiisiyu. (Aef. 5:15, 16) Nave-tho, mweereryeke orupa vanceene. (Mus. 4:6) Asomi, yaawo anisoma oramattha, anitthokiherya wiira orupa saana onnikhaliherya oramattha aahiiso ottoopare wiilokiherya mmansawe. Mwaha okumiheriwe ni mutthenkeso wa ekumi, onihimya wiira okathi mutthu onirupa awe saana, onnivukula oxanka ni onniwerya okhala oomaaleleya okathi wa mixankiho. Nave-tho, nihaana waavya okathi wiira nitthekuleke. (Mus. 8:15) Murokora mmosa, onnitthokiherya etthu enimukhaliherya otteeliwa murima. Owo onihimya so: “Okathi etemperatuura enikhala aya saana, kinneererya okhumela ota ni oweha nsuwa naaryaka. Khula mweeri nihiku nimosa, kinnirowa otthekula ni mpatthani kivaraka itthu sinikisivela.”
13. Xeeni vari aya vooloka otheya? (Miruku 17:22)
13 Mwaavyeke itthu sikhanle oowootheihani. (Musome Miruku 17:22; Mus. 3:1, 4) Otheya onnikhaliherya erutthu ahu ni muupuwelo ahu. Okathi munimukhapelela anyu mutthu, ikwaha sikina, owo pooti opaka itthu mwahaalipelela anyu. Eyo yiiraneya, mutheyeke. Woonasa wene, pooti ovukula onyoonyiheya. Nave, otheya ni ole munimukhapelela anyu, pooti olipiha ompatthani anyu.
14. Omuleela mpatthani anyu moonelo anyu, onrowa wookhaliheryani sai?
14 Mmuleeleke mpatthani anyu moonelo anyu. Hata mwiimananihaka vanceene, ikwaha sikina nyuwo pooti oxanka. Okathi owo, nyuwo pooti omuleela mpatthani anyu, yoowo ohinrowa wooriipihani murima mwaha wa etthu munilavula anyu. (Mir. 17:17) Masi owo onrowa woowiriyanani ni woolipihani. Nto eyo enoowiirihani ohakalala. — Mir. 12:25.
15. Moota xeeni wuupuwelela nlipelelo nanyu ninwiirihaayani ohakalala?
15 Muupuweleke etthu munrowa anyu opaka mparayiisu muri ene ni ole munimphenta anyu. Muhiliyale wiira khamunrowa waakhapelelaka atthu oowuuluvala mahiku ootheene. Mwaha woowi, Yehova khaaphavela wiira apinaatamu avareke muteko owo. (2 Akor. 4:16-18) Ohiya-vo, Yehova onrowa onivaha “okumi weekeekhai.” (1 Tim. 6:19) Ti vooloka ompaka palano mulavulaka ni ole munimphenta anyu, itthu munrowa anyu opaka hoothe mparayiisu. (Yes. 33:24; 65:21) Murokora oniihaniwa Heather, onihimya so: “Ikwaha sikina, kinnimuleela ole kinimukhapelelaka wiira moohipisa-va, ninrowa ottotthaka ikuwo hoothe, otthimaka hoothe ni omweettiha pisikeleeta hoothe. Nave ninrowa wooxaka iphaawu ni waapeya yoolya para atthu nnaaphenta ahu anrowa ohihimuxiwa. Nihaana omuxukhurela Yehova, mwaha wa nlipelelo nla.”
MOOTA ATTHU AKINA ANROWA AYA WOOKHALIHERYANI
16. Mmulokoni, ninrowa omukhaliherya sai ole onimukhapelela mutthu oowuuluvala aahiiso oniwereiwa? (Nwehe efootu.)
16 Mwaakhaliheryeke ale animukhapelela ole animphenta aya, wiira aphumuryeke. Anna ni arokora a mmulokoni pooti wiivahererya wiira avirihe okathi amukhaliheryaka ole onaakhapelela ale onaaphenta awe. Opaka eyo, enimwaakhaliherya ophwanya okathi woophumurya ni ovara itthu sinaakhaliherya. (Akal. 6:2) Anna ni arokora akina, annipaka eporokaraama wiira asuweleke mutthu anrowa aya omukhaliherya khula esumana. Murokora mmosa oniihaniwa Natalya, yoowo onimukhapelela iyawe ohiniwerya weetta, onihimya so: “Khula esumana, munna mmosa a mmulokoni onnoorwa ekwaha emosa aahiiso ikwaha piili wiira okhaleke ni iyaka. Awo annilaleerya, weetta ni oweha iviitiyu hoothe. Iyaka vannimusivela oviriha okathi ni munna ole, nto eyo ennikivaha okathi wiira kiphumurye aahiiso kivareke itthu sinikisivela.” Anna ni arokora akina a mmulokoni anniivahererya wiira amukhapeleleke mutthu owo, nto eyo ennimukhaliherya ole onimukhapelela orupa saana ohiyu.
Munrowa omukhaliherya sai mutthu onimukhapelela mpatthani aahiiso mmusi? (Nwehe ettima 16)b
17. Okathi wa mithukumano, ninrowa waakhaliherya sai ale anaakhapelela atthu anaaphenta aya?
17 Mmukhaliheryeke ole onaakhapelela ale onaaphenta awe, okathi wa mithukumano. Ale anaakhapelela atthu anaaphenta aya, pooti ohiwerya wiiwa etthu enihimmwa okathi wa mithukumano sa mmulokoni, asembeleya ni konkereesu, okhala wiira animukhapelela ole onimphenta aya. Anna ni arokora, pooti wiivahererya okilaathi ni mutthu owo oowuuluvala aahiiso oniwereiwa, okathi wa muthukumano wootheene aahiiso mipantta sikina sa muthukumano. Akhala wiira mutthu owo oowuuluvala aahiiso oniwereiwa khoniwerya okhuma owaani, hiyo pooti wiivahererya okhala nuuwo ni olikari para munna wala murokora ori omithukumanoni, wiira ole onimukhapelela owerye orowa Osalau.
18. Etthu xeeni ekina nikhanle ahu oopaka, wiira naakhaliherye ale anaakhapelela atthu anaaphenta aya?
18 Mwaattottopeleke ni waavekelela ale anaakhapelela atthu anaaphenta aya. Ikwaha sinceene, ti vooreera axitokweene waalipiha ale anaakhapelela atthu anaaphenta aya. (Mir. 27:23) Nave ootheene ahu, nihihiye waaleela ale anaakhapelela atthu anaaphenta aya, wiira ninnixukhurela muteko anivara aya ni ninnaaphenta. Nave-tho, nihaana onvekela Yehova wiira ohihiye waavaha ikuru ni waakhaliherya ohihiya ohakalala. —2 Akor. 1:11.
19. Etthu xeeni ninlipelela ahu muhoolo?
19 Moohipisa-va, Yehova onoomaliha itthu sootheene sinniiriha ohaawa ni oriipiwa murima. Khonrowa-tho okhala okhwa, nnakhala oriipiwa murima. (Wis. 21:3, 4) “Atthu oorakala anrowa otuphaka ntoko etthove.” (Yes. 35:5, 6) Okathi owo, khaninrowa wuuluvalaka nnakhala waaweha atthu nnaaphenta ahu yuuluvalaka aahiiso awereiwaka. Mwaha woowi, “itthu sa khalai, sinooliyaliwa.” (Yes. 65:17) Niwehereryaka okathi Yehova onrowa awe opaka itthu oleihenrye awe, nikupaliki ni murima wootheene wiira okathi wootheene onrowa onikhaliheryaka. Akhala wiira khannihiya ororomela wiira Yehova onoonivaha ikuru, owo onoonikhaliherya wiira nivilele, nipixaka murima ni otteeliwa murima. — Akol. 1:11.
NSIPO 155 Ohakalala Wahu Ohinimala
a Mwaha ola, masina makina aaturukiwa.
b OTTHOKIHERIWA WA EFOOTU ERI : Aximwali anli ahanle ene ni murokora oowuuluvala, wiira ole onimukhapelela murokora owo orowe opasiyari.