Isiine

SHeebini ‘kawo keettan sunttettidaagaa,’ hegee Kawuwaa Hizqqiyaasa keettaa gidennan aggenna; qassi awu daro maatay deꞌees. (Isi. 22:15) SHin, I bawu bonchchuwaa koyidi otorettidoogee azzanttiyaaba. (Isi. 22:16-18) SHeebini bawu bonchchuwaa koyido gishshawu, Xoossay ‘daannatettaappe A shaaridi’ A gishshaa Eliyaaqiima sunttiis. (Isi. 22:19-21) Hegee hanidoy Asoore Kawoy Sanaakireebi Yerusalaame olanawu halchchi uttido wodiyaana. Guyyeppe, Ayhudata yashissanawunne kawuwaa Hizqqiyaasi kushiyaa immanaadan oottanawu sunttatanne daro olanchchata Sanaakireebi kiittiis. (2 Kaw. 18:17-25) Eliyaaqiimi he sunttata haasayissanaadan kiitettiis; shin I barkka bibeenna. I naaꞌꞌu asatuura biis; issoy waanna xaafe gididi oottiya SHeebina. SHeebini hanqqettennaaninne uluwan lancciyaa oyqqennan ba huuphiyaa kawushshidi guuttabaa oottanawu eeno giidoogaa nuuni hagaappe akeekana danddayoos. Nuuni SHeebinappe tamaarana danddayiyo heezzubaa kaallidi pilggana. w18.03 25 ¶7-8, 10

Miishshaa siiqiyoogee woy asatettaabaa amottiyoogee nu wozanan deꞌiyoogaa akeekikko, nuuni hidootaa qanxxana koshshenna. Nuuni Geeshsha ayyaanaa demmanawu ubbatoo woossana koshshees; yaatikko, Yihooway nuuni zaarettidi suurebaa qoppanaadan maaddana. (Luq. 11:13) Kiitettida PHeexiroosabaa qoppa. I issi issitoo ayyaanaabaa qoppiya uradan hanibeenna. (Maa. 16:22, 23; Luq. 22:34, 54-62; Gal. 2:11-14) SHin I hidootaa qanxxibeenna. PHeexiroosi Yihooway maaddin loddan loddan Kiristtoosaagaadan qoppiya asa gidiis. Nuunikka hegaadan hanana danddayoos. Guyyeppe, PHeexiroosi nuuni baaxetana koshshiya issi issibaa yootiis. (2 PHe. 1:5-8) Nuuni kaseegaappe aaruwan nuna naaganawu, genccanawunne ishatettaa siiquwaanne hegaa mala eeshshata bessanawu “minnidi” baaxetiyoogee ayyaanaabaa qoppiyoogan ubbatoo diccanawu maaddees. ‘Ayyaanaaban diccanawu hachchi ay oottana danddayiyaanaa?’ gaada nena galla galla oychchana danddayaasa. w18.02 25-26 ¶12-13

Iyyoobi Xoossay kessido maaraa loytti akeekiis. I Yihoowa loytti erees; qassi he eridobaara maayiyaabaa oottiis. Ane hagaa qoppa: Iyyoobi asassi kehennan Xoossaa siiqays gaana danddayennaagaa erees. (Iyy. 6:14) I hara asappe bana xoqqissibeenna; shin dure hiyyeesa geennan, I ubba asaa ishadan xeelliis. I, “Nuna ubbaakka nu aayee nu aayee uluwan tilidaagee issi a xalaalaa” yaagiis. (Iyy. 31:13-22) Iyyoobi ba kase gitatettaynne duretettay I bananne harata maara xeellenna mala digganaadan oottibeenna. Alamiyan deꞌiya wolqqaamanne dure gidida daro asaappe I keehi dumma! Iyyoobi eeqa ubbaa ba wozanankka ixxees. Duretettaabaa xallaa qoppiyoogaa gujjin, eeqawu goynniyoogee “Xoossaa” kaddiyoogaa gidiyoogaa I erees. (Iyy. 31:24-28) I aqo deꞌuwaa attuma asa macca asaara issippe gattiya geeshshabadan xeelliis. I geelaꞌiyo amottidi xeellennaadan ba ayfiyaara maacettiis.—Iyy. 31:1. w18.02 11 ¶16; 12 ¶18-19

Nohee loꞌꞌo deꞌo deꞌiyoogaa xallay gidana giidi deꞌibeenna. I Yihoowan ammaniyoogaa xalan asawu odiiddi, “xillotettaabaa yootida” asa. (2 PHe. 2:5) I he ammanuwan ‘saꞌaa bolli pirddidoogaa’ kiitettida PHawuloosi yootiis. (Ibr. 11:7) Hegaa gishshawu, asay Noha qilliicciis, eqettiis, geelladan kobattiya asay A bolli denddiis giidi qoppana danddayoos. SHin I ‘asassi yayyibeenna.’ (Lee. 29:25) I ubba Yihooway baayyo ammanetti oottiyaageetussi immiyo xalatettaa bessiis. Nohee ichchashu xeetu layttappe daruwaa Xoossaara hemetti simmin, Yihooway asaanne mehiyaa doꞌaa ashshanawu markkabiyaa keexxanaadan ayyo yootiis. (Doo. 5:32; 6:14) Keexuwaa oosuwaabaa xallan gidennan, harabankka he oosoy keehi deexxiyaaba! Hegaa gaasuwan asay A kaseegaappe iissidi qilliiccanaagaanne eqettanaagaa Nohee eridoogee qoncce. Gidikkonne, I Yihoowawu ammanettidi oottiis. ‘I azazidoogaadan oottiis.’—Doo. 6:22. w18.02 4 ¶4, 6-7

Nu issippetettaa minttana danddayiyo oyddantto ogee siiqo Xoossaa Yihoowa milatiyoogan harata siiqiyoogaa. (1 Yoh. 4:8) Nu mala Kiristtaaneta xeelliyaagan, “Taani eta siiqana koshshikkonne eta dosana koshshenna” gaanawu mule koyokko! Hegaadan qoppiyoogee “issoi issuwaa maaddiyoogan” woy danddayiyoogan ‘nu siiquwaa bessanaadan’ PHawuloosi zorido zoriyaappe dummatiyaaba. (Efi. 4:2) I nuuni ‘issoy issuwaa maaddana’ woy danddayana bessiyoogaa xallaa yootibeennaagaa akeeka. I nuuni hegaa ‘siiquwan’ oottanaadan yootiis. Hegee coo danddayiyoogaappe dummatees. Nu gubaaꞌiyan Yihooway baakko ehiido dumma dumma asay deꞌees. (Yoh. 6:44) Yihooway eta baakko ehiido gishshawu i eta siiqanaadan oottiyaabi deꞌiyoogee qoncce. Yihooway nu ishanttanne michchontta siiqanaadan oottiyaabi etassi deꞌikko, nuuni waanidi eta siiqana bessenna gaana danddayiyoo? Yihooway azazido siiquwaa nuuni bessennan aggana koshshenna.—1 Yoh. 4:20, 21. w18.01 16 ¶14

Yelida issoti issoti bantta naꞌi kasetidi amarida xoqqa timirtte tamaaridi loꞌꞌo ooso oyqqana gakkanaashin xammaqettanaagaa marssissiyoogee ayyo woy iyyo loꞌꞌo giidi qoppoosona. Eti loꞌꞌobaa halchchidi hegaadan giikkonne, eta naꞌawu tumuppe ushachchanaadan hegee maaddanee? Hegaappekka aaruwan, he qofay Geeshsha Maxaafaara maayiyaabee? Ha alameenne an deꞌiyaabay Yihoowa sheniyaaranne A qofaara maayennaba gidiyoogaa hassayiyoogee keehi koshshiyaaba. (Yaaq. 4:7, 8; 1 Yoh. 2:15-17; 5:19) Seexaanaa, A alamiyaanne Xoossay ixxiyo A qofaa eqettanawu issi naꞌa keehi maaddiyaabay Yihoowayyo mata dabbo gidiyoogaa. Aawu woy aaya oosuwaa ayyaanaabaappe sinttayikko, naꞌi suurebaa shaakki eranawu metootananne qohettana danddayees. Bantta naꞌaa siiqiya Kiristtaaneti naꞌi ha alamiyaa qofaadan bawu ushachchanaadan qoppana mala tumu koyanee? Nuuni tumuppe ufayttidinne nuussi ushachchin deꞌana danddayiyoy nu deꞌuwan Yihoowa sinttayiyoogaa xalaalaana.—Maz. 1:2, 3. w18.03 10-11 ¶10-11

Sima deꞌuwaa deꞌiyoogee ufayttanaadan oottiyoogaa xalla gidennan, Yihoowawu haggaazanawu daro wodiyaa demmanaadankka maaddiyoogaa daroti akeekidosona. Jaaki ba gita keettaanne ba dirijjitiyaa bayzziyoogee ba keettaayeera aqinye gididi haggaazanawu maaddiyoogaa erido gishshawu hegaa bayzziis. I hagaadan giis: “Daro layttaappe guyyiyan, ta oosuwan metoy merettido gishshawu taani azzanada soo simmaas. Kumetta wode aqinye gidida ta machchiyaa ubbatoo keehippe ufayttawusu. A hagaadan gaasu, ‘Taayyo ooppenne aadhdhiya halaqay deꞌees!’ Haꞌꞌi taanikka aqinye, nuuni naaꞌꞌaykka Yihoowayyo oottoos.” Miishshaa xeelliyaagan nu qofaa loytti akeekanawu, kaallidi deꞌiya oyshata nuuni woygidi zaariyaakko wozanappe nu hanotaa qorana danddayoos: ‘Geeshsha Maxaafay miishshaa xeelliyaagan yootiyoobaa tumuppe ammaniyaanaa, qassi hegaara maayiya ogiyan deꞌiyaanaa? Taani miishshaa demmiyoogaa kaseyiyaanaa? Yihoowaaranne asaara dabbotiyoogaappe aaruwan aquwaa xoqqu ootta xeelliyaanaa? Yihooway tawu koshshiyaabaa kunttiyoogaa tumuppe ammaniyaanaa?’ A hidootan naagiyaageeta I mule azzanttennaagaa ammanettana danddayoos. w18.01 25 ¶12-13

Ne atotettaa polanawu baaxetiyoogee gita aawatetta. Xoossaa Qaalaa nabbabiyoogee, hegaa wotta dentta qoppiyoogee, Yihoowa woossiyoogeenne Yihooway nena waati anjjidaakko qoppiyoogee hegeetuppe amaridaageeta. Hegaa minnada oottiyoogee, neeni Yihoowa dabbo gidiyoogaa keehi ammanettanaadan maaddana. Hegee qassi, neeni ammaniyoobaa haratuyyo yootanaadan nena denttettana. (Maz. 73:28) Yesuusi, “Tana kaallanau koyiya urai de7ikko, bana yeggi bayo; yaatidi ba [barchiyaa mittaa] tookkidi, tana kaallo” yaagiis. (Maa. 16:24) Kiristtaaneti ubbay erissiyo ashkkara gidanawu bantta huuphiyaa Yihoowawu geppananne xammaqettana bessiyoogee qoncce. Hegee haꞌꞌi daro anjjuwaa, qassi Xoossay ehiyo ooratta alamiyan merinaa deꞌuwaa demmanaadan maaddees. Yaatiyo gishshawu, ubbatoo ne atotettawu baaxetanawu neeyyo danddayettida ubbabaa ootta! w17.12 27 ¶18-19

Aawatinne aayeti danddayan tamaarissiyo wode, ammanoy “ai keena aahokko, adussakko, xoqqakkonne ciimmakko” naati loddan loddan akeekana. (Efi. 3:18) Nuuni eta layttaadaaninne eta hanotaadan tamaarissiyoobaa koyana danddayoos. Eti tamaariyoobaa ammanikko, etaara tamaariyaageeta gujjin, haratu sinttan bantta ammanuwawu exatana danddayoosona. (1 PHe. 3:15) Leemisuwawu, asay hayqqiyo wode waaniyaakko intte naati Geeshsha Maxaafaappe qonccissana danddayiyoonaa? Geeshsha Maxaafay yootiyoobaa eti loytti akeekiyoonaa? Xoossaa Qaalaa intte naata tamaarissanawu danddayaa koshshees; gidikkonne yaatiyoogee maaddiyaaba. (Zaa. 6:6, 7) Intte naatu ammanoy minnanaadan maaddanawu intte loꞌꞌo leemiso gidiyoogeekka keehi koshshiyaaba. Heezzu macca naatu aayo gidida Istefaana hagaadan gaasu: “Tana hagaadan gaada oychays: ‘Yihooway deꞌiyoogaa, i siiqo gidiyoogaanne a ogee suure gidiyoogaa taani ayssi ammanidaakko ta naatussi odiyaanaa?’ Tana ammanttennabay ta naata ammanttana gaada qoppana danddayikke.” w17.12 20 ¶8-10

Martta ba ishay denddanaagaa ammanettidoy aybissee? A ammananaadan oottiday a tamaarido maalaalissiyaabata. A hegeeta Yesuusi saꞌan haggaazuwaa doommanaappe kase tamaarennan aggukku. A hegaabaa yelagatettan son woy Ayhudatu woosa keettan tamaaraasu. Geeshsha Maxaafan odettida heezzu taariketa a hassayana danddayawusu. Hayqqida uri koyro denddo wodiyaa qoppa. Hegee Xoossay hananabaa yootiya Eelaasayyo maalaalissiyaabaa oottiyo wolqqaa immido wode. Pinqqe giyo biittawu abbaa xanxxan deꞌiya Siraafita kataman issi hiyyeesa amꞌꞌiyaa a imatuwaa mokkaasu. He wode anne i naꞌay paxa deꞌanaadan Xoossay maalaaliya hanotan iyyo deꞌiya xiilleenne zaytee wurennaadan oottiis. (1 Kaw. 17:8-16) Guyyeppe, i naꞌay sahettidi hayqqiis. Eelaasi o maaddiis. Eelaasi anhaa bolli kushiyaa wottidi, “Abeet GODAU, ta Xoossau, ha na7aa shemppuwaa zaara” yaagidi woossiis. Xoossay Eelaasa woosaa siyiis; yaatin naꞌay paxiis. Asi hayquwaappe denddido, Geeshsha Maxaafan xaafettidaageetuppe hegee koyruwaa. (1 Kaw. 17:17-24) Martta he maalaalissiya hanotaa eriyoogee qoncce. w17.12 3 ¶1; 4 ¶3, 5-6

Daro asay nuuni duretanawu maaddiya oosuwaa oottanaadan minttettees. Hegaa mala oosoy bonchuwaa, maataanne duretettaa demissana danddayees. Daroti duretiyoogee ufayssaa demissees giidi qoppiyo gishshawu, issi Kiristtaanee etaagaadan qoppana danddayees. Neeni sunttettida woy hayttatida asa gidiyoogee tumuppe ufayttanaadan oottii? Akkay. Seexaanay harata haaranawunne etan nashettanawu amottiis; shin hegee i hanqqettanaadan oottiisippe attin, ufayttanaadan oottibeennaagaa hassaya. (Maa. 4:8, 9; Ajj. 12:12) Xoossaabaanne i sinttappe ehaana ufayssiyaabaa harata tamaarissiyo wode nuuni ay keena ufayttiyaakko qoppa. Hegaadan ufayssiya ayba oosoynne ha alamiyan baa. Qassi ha alamiyan duretanawu asay issoy issuwaara annaacettees, qassi issoy issuwaa sugees woy qanaatees. Gidikkokka, eti ufayttokkona. Geeshsha Maxaafay eta hanotaa, “Carkkuwaa oiqqanau yedettiyoogaa mala” yaagees.—Era. 4:4. w17.11 23 ¶11-13

Kiristtaane gubaaꞌee eqqido wodekka muuziqay tumu goynuwan keehippe koshshiyaaba gidiyoogee attibeenna. Issi gitabay hanido qammaa qoppa. Yesuusi ba erissiyo ashkkaratuura Godaa Kahuwaa baalaa bonchidoogaappe guyyiyan, eti ubbay Yihoowa sabbanawu mazamuriyaa yexxidosona. Koyro xeetu layttaa Kiristtaaneti mazamuriyan Xoossaa sabbiyoogan nuuyyo leemiso. Beeta maqidasiyan Yihoowawu goynnida Israaꞌeelatuppe dumma hanotan, he Kiristtaaneti goynnanawu asa son shiiqoosona. He keettay beeta maqidasiyaadan keehi loꞌꞌiyaaba gidana xayikkonne ishantti mishettidi yexxidosona. Kiitettida PHawuloosi ayyaanay denttettin Kiristtaane ishantta hagaadan azaziis: “Issoi issuwaa tamaarissitenne zorite; intte wozanan Xoossaa galatiiddi, xalotiyaanne mazamuriyaa, Xoossaa sunttaa xoqqu oottiya yettaa yexxite.” (Qol. 3:16) Nu mazamuriyaa maxaafan deꞌiya mazamureti ‘Xoossaa galatiiddi yexxiyo yetta.’ Mazamuree ‘ammanettida wozannaama ashkkaray’ giigissiyo ayyaanaa qumaappe issuwaa.—Maa. 24:45. w17.11 4 ¶7-8

Baqati attiyo usuppun katamati yaa baanawu injjetiyaasan deꞌoosona. Yihooway Israaꞌeelati Yorddaanoosa SHaafaappe hafinttaaninne hefinttan heezzu heezzu katamata dooranaadan yootiis. Aybissi? Erennan asa worida ooninne eesuwaara injjetiyaasaa baqatanaadaana. (Qoo. 35:12-14) He katamata efiya ogeti giiga. (Zaa. 19:3) Ayhudatu xuufiyan odettiyaagaadan, erennan asa worida uri he katamata biyoosaa bessiya malaataa asay ogiyan wottees. Baqati biyo katamati deꞌiyo gishshawu, erennan asa worida uri kare biitti baqatana koshshenna. I yaa biikko eeqawu goynnanawu paacettana danddayees. Ane hagaa qoppa: Asa worida uri hayqqanaadan Yihooway azaziis. SHin erennan asa worida ura Yihooway maarees, ayyo qarettees, qassi a naagees. Xoossay “ubbabaa qonccenne akeekanawu metennaba” oottidoogaa issi eranchay yootiis. Yihooway ba ashkkarata qaxxayanawu koyiya meqettaa iita daanna gidenna. A “maarotettai daro.”—Efi. 2:4. w17.11 14 ¶4-5

Xaaxetti uttida paalliya maxaafaa, keeshiyan qumꞌꞌetta uttida maccaasiyoonne qoolliyaa qefiyaa malan carkkuwan xoqqasan paalliya naaꞌꞌu maccaasata; he maalaalissiya misilee Zakkaariyaasa maxaafan deꞌees. (Zak. 5:1, 7-9) Yihooway he maalaalissiya ajjuutaa hananabaa yootiyaagee beꞌanaadan oottidoy aybissee? Zakkaariyaasi beꞌido usuppunttanne laappuntta ajjuutay ammanettennaageetuyyo koshshiya hassayisso; qassi hegee Yihooway nagaraa coꞌꞌu giidi xeellennaagaakka hassayissees. Yihoowayyo ammanettidi goynniyaageetikka, iitatettaa keehi ixxana bessees. Ha taarikee saluwan deꞌiya nu Aaway nuna siiqiyoogaakka qonccissees. Nuuni Xoossay nashshiyoogeetanne naagiyoogeeta gidanawu minnidi oottikko, hayqqanaadan qanggettokko. Yihooway nuna ufayttidi anjjana. Iitatettay kumido ha alamiyan nuuni geeshsha gididi deꞌanawu baaxetiyo baaxe ubbay bessiyaaba. Yihooway maaddin nuuni oottiyoobay ushachanaagaa ammanettana danddayoos! w17.10 21 ¶1; 25 ¶19

Azinaa gelibeenna michoti aqinye gidiyoogan, aassiyaageeti keehi koshshiyoosaa biidi haggaaziyoogan, SHiiquwaa Addaraashaa keexxiyoogan, Kawotettaa Mishiraachuwaa Yootiyaageetu Timirtte Keettan tamaariyoogan kaseegaappe aaruwan Yihoowawu oottana danddayoosona. Ubba etappe amaridaageeti Giiliyaade Timirtte Keettan tamaaranakka danddayoosona. Cima michontti hegaadan oottana xayikkonne gubaaꞌiyawu anjjo. Ha alꞌꞌo michontta keehi siiqoos! Etappe amaridaageeti kaseegaadan Xoossawu oottanawu danddayennan aggana danddayoosona; shin eti haꞌikka xalidi oottana danddayiyoobay deꞌees. Leemisuwawu, gubaaꞌe cimati issi yelagiyaa giiga maayuwaa maayanaadan zorana mala cima micheeyyo yootana danddayoosona; he hanotan yelaga michiyo zoranawu cima michiyaa xalana bessees. Maayido maayuwaa gishshawu a he yelaga michiyo borukku; yaatiyoogaappe a maayiyo maayoy harata waati maaddiyaakko woy qohiyaakko qoppanaadan minttettawusu. (1 Xim. 2:9, 10) Hegaadan haratuyyo siiquwan qoppidi yootiyoobay loꞌꞌobaa demissana danddayees. w17.09 31-32 ¶17-18

Deriyaa haariya daroti asay Geeshsha Maxaafaa nabbabenna mala digganawu daro layttawu malidosona. SHin, ashkke asati hegaa mala yedetaa eqettidosona. Leemisuwawu, 14tta xeetu layttaa haymaanootiyaa eranchaa Jon Wiklifabaa beꞌa. I ubba asay Xoossaa Qaalaappe goꞌettana bessiyoogaa mintti ammanees. SHin he wode, Inggilizen deꞌiya daro asay Geeshsha Maxaafaa demmana danddayeenna. Qassi 1382n, guyyeppe Wiklifa Geeshsha Maxaafaa giyo Inggilizetto birshshettay giigiis. Yuuyidi sabbakiya Lolard giyoogeeti asay Xoossaa Qaalaa loytti akeekanaadan maaddanawu Inggilize biittan kumettan heeraappe heeran tohuwan yuuyidosona. Lolard giyo asati darotoo demmiyo asawu Wiklifa Geeshsha Maxaafaappe amarida qofaa nabbabidi, kushiyan xaafido koppiyaa etawu immoosona. Hegaappe kaallidi deꞌiya xeetan qoodettiya layttappe guyyiyan, Awurooppaaninne kumetta saꞌan deꞌiya daroti asay goꞌettanaadan Geeshsha Maxaafaa birshshiyoogaanne asawu gattiyoogaa doommidosona. w17.09 20-21 ¶10-12

Naꞌa yelanawu koyiiddi yelennan aggiyoogee azinaynne machiyaa ‘waayettanaadan’ oottees. (Lee. 13:12) Mayne gidiyoogee beni wode darotoo yeellayees. Yaaqooba machiyaa Raaheela, a yelana danddayennan ba michiyaa naata yelidoogaa beꞌada azzanaasu. (Doo. 30:1, 2) Aqo deꞌuwaara gayttida metuwaa yootiyo wode, sohuwaara hassayettennan aggana danddayiya issibay deꞌees. Hegee siiqiyo uri hayqqiyoogaa. Ee, daroti bantta siiqo aqo laggee hayqqin keehi metootidosona. He metoy issi uri ha wodiyan bana gakkana gi qoppibeennaba gidana danddayees. Kiristtaaneti Yesuusi qaalaa gelido dendduwaa hidootaa mintti ammanoosona. (Yoh. 5:28, 29) He hidootay ba aqo laggee hayqqido uraa waati maaddii? Hegee keehi minettanaadan oottees. Hegee siiqiya nu Aaway waayettiyaageeta ba Qaalaa baggaara maaddiyoonne minttettiyo hara oge. w17.06 4 ¶1; 5 ¶6; 6 ¶9

Xoossay issi wode Muuseyyo qonccidi, ba sunttaanne ba eeshshata awu yootiis. He yootido eeshshatuppe koyroogeeti maarotaanne qaretaa. (Kes. 34:5-7) Yihooway ba wolqqaa woy ba aadhida eratettaa yootana danddayees. Gidikkokka, Xoossaa maaddiyoogaa ammanettana koyida Muusessi Yihooway ba ashkkarata maaddana koyiyoogaa bessiya eeshshata yootiis. (Kes. 33:13) Asay qarettanaadan merettidaba gidikkokka, nuuni Addaame zare gidiyo gishshawu laattido nagaray nu xallaa siiqanaadan oottees. Harata maaddanaakko woy nubaa xallaa qoppanaakko kuuyanawu issi issitoo metootana danddayoos. Issoti issoti hegaa kuuyanawu ubbatoo metootoosona woy qassi yiggi xeellidi kuuyoosona. Neeni haratussi qarettanawu aybi maaddana danddayii? Koyro, Yihooway qarettiyoogaa waati bessidaakko pilgganawu wodiyaa bazza. Naaꞌꞌantto, neeni Xoossaa waana milatana danddayiyaakko, qassi yaatiyoogee waati maaddiyaakko qoppa. w17.09 8 ¶1; 9 ¶3

Nuuni ooratta asatettaa maayanawu koyiyoy Yihoowa bonchissanaassappe attin, asan sabettanaassa gidana bessenna. Issi wode wottiyoobi baynna issi ayyaana meretay otoruwan kumido gishshawu nagaraa oottidoogaa hassaya. (Hizqqeela 28:17⁠ra gatta xeella.) Nuuni nagarancha gidiyo gishshawu, otorettennan aggiyoogee keehi metiyaaba! SHin nu huuphiyaa kawushshiyo eeshshaa maayana danddayoos. Yaatanawu nuna maaddiyaabay aybee? Nu huuphiyaa kawushshidi deꞌanawu, nuuni Xoossaa Qaalaappe nabbabiyoobaa galla galla wotti denttidi qoppanawu wodiyaa bazzana koshshees. (Zaa. 17:18-20) Ubba qassi, nuuni Yesuusi tamaarissidobaanne i bana kawushshidi haggaazido loꞌꞌo leemisuwaa wotti denttidi qoppana koshshees. (Maa. 20:28) Yesuusi haray atto ba kiittidoogeetu tohuwaakka meecciis. (Yoh. 13:12-17) Qassi nuuni haratuppe aadhiyaabadan qoppiyo aybanne agganawu maaddana mala Xoossaa ayyaanaa demmanawu darotoo woossana koshshees.—Gal. 6:3, 4. w17.08 25 ¶11-12

Xoossaa geeshsha ayyaanay nu deꞌuwan nuna kaalettidabadan issi issitoo siyettido wodee deꞌana danddayees, shin guyyeppe hanotay nu qoppidoogaadan hanibeenna. Nuna metoy gakkiis woy qassi nu deꞌuwan keehi darobay laamettiis. (Era. 9:11) Issibawukka hirggennaadaaninne “Xoossaa sarotettai” deꞌiyoogeeta gidanaadan nuna maaddana danddayiyaabay aybee? Hirggiyoogaa agganawu woosay maaddiyoogaa PHawuloosi Piliphisiyuusan deꞌiya ishanttussi yootidobaappe akeekoos. Hegaa gishshawu, nuuni unꞌꞌettidobaa woosan qonccissana bessees. (1 PHe. 5:6, 7) Yihooway neessi qoppiyoogaa akeekada wozanappe ammaniyoogan a woossa. Ne demmido anjjuwaa hassayada ‘keehi galataydda’ a woossa. I “nuuni woossiyoobaa woi qoppiyoobaa ubbaappe keehi darissi oottanau” danddayiyoogaa qoppiyo wode, kaseegaappe aaruwan an ammanettana.—Efi. 3:20. w17.08 9 ¶4, 6; 10 ¶10

Daro Kiristtaaneti yelagatettan aqinye gidiyoogan ufayttidosona. Neeni yelaga gidikko, ne halchidobaa etappe amaridaageetuura haasayana danddayay? Ayyaanaaban kaymida ha asati neeni kumetta wodiyaa haggaaziyoogan ne deꞌo laytta ubban maaddiyaabaa tamaaranaagaa yootana. Yesuusi saluwan deꞌiyo wode, a Aaway a tamaarissiis; saꞌan haggaaziyo wodekka i tamaariyoogaa aggibeenna. Leemisuwawu, i mishiraachuwaa yootidi asaa wozanaa denttettiyoogaaninne paacee gakkishinkka ammanettidi deꞌiyoogan ufayttiis. (Isi. 50: Ibr. 5:8; 12:2) Yesuusi, “Biidi, asa ubbaa tana kaalliyaageeta oottite; . . . eta tamaarissite” yaagiis. (Maa. 28:19, 20) Neeni harata erissiyo ashkkara oottanawu halchikko, Xoossaa bonchissiyaanne aybippenne aaruwan nena ufayssiya oosuwaa oottaasa. Hara ay oosuwaadankka, he oosuwan qara gidanawu wodiyaa koshshees. w17.07 23 ¶6-7

Nuna ooppenne aaruwan minttettiyay saluwan deꞌiya, qarettiya nu Aawaa Yihoowa gidiyoogee qoncce. (2 Qor. 1:3, 4) Kayyottidaageeta minttettana danddayiya harabay gubaaꞌiyaa. (1 Tas. 5:11) ‘Kayyottidaageeta’ waata minttettana danddayay? (Lee. 17:22) Hagaa hassaya: “Co77u gaanau wodee de7ees; qassi haasayanaukka wodee de7ees.” (Era. 3:7) Daleno geetettiya issi amꞌꞌiyaa hagaadan gaasu: “Siiqiyo uri hayqqido asati bantta qofaanne banttawu siyettiyaabaa qonccissi yootana koyoosona. Hegaa gishshawu, intte etawu oottana danddayiyo ubbaappe aadhiyaabay eti haasayiyo wode kelttiyaa gelennan siyiyoogaa.” I ishay bana barkka worido Yuniya qassi, “Eti ay keenaa kayyottiyaakko akeekennan aggana danddayaasa; shin waannabay neeni etawu siyettiyaaba akeekanawu koyiyoogaa” yaagaasu. Nu bolli gakkiya azzanttiyaabaykka hegaa nu qonccissiyo ogeekka dumma dumma gidiyoogaa hassayana bessees. w17.07 13 ¶3; 14 ¶11-13

Daro asay ha wodiyan miishshaa keehi xoqqu oottidi xeellees. Eti aquwaa shiishshiyoogaabaa woy banttawu deꞌiya aquwaa naagidi deꞌiyoogaabaa ubbatoo qoppoosona. Harati qassi so asaa, payyatettaa, woy bantta deꞌuwan oottana koyiyoobaa aybippenne aaruwan xoqqu oottidi xeelloosona. SHin asa ubbay aybippenne aaruwan xoqqu oottidi xeellana koshshiyaabay Yihoowa haaroy suure gidiyoogee erettiyoogaa. Nuuni ha gita allaalliyaa qoppiyoogaa aggennaadan naagettana bessees. Hegee hananaadan oottana danddayiyaabay aybee? Nuuni galla galla deꞌuwawu bichaariiddi Xoossaa haaroy suure gidiyoogee erettiyoogee ay keena koshshiyaabakko dogana danddayoos. Woy qassi nuna gakkiya wolqqaama paacee ha gita allaalliyaa qoppennaadan oottana danddayees. Yihooway haariyo maatawu nuuni exatiyaaba gidikko nuna galla galla gakkiya metuwaa minnidi xoonananne Yihoowakko kaseegaappe aaruwan shiiqana danddayoos. w17.06 22 ¶1-2

Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyo wode Yihooway ubbabaa siiquwan haariyoogaa akeekoos. Yihoowa haaruwaa dosiya, so asawu huuphe gidiyaageetinne gubaaꞌe cimati a leemisuwaa kaallidi siiquwan ayssana besseesippe attin, harata huqqunnana bessenna. Kiitettida PHawuloosi Xoossaanne a Naꞌaa milatanawu keehi baaxetiis. PHawuloosi harata yeellayibeenna woy i koyiyoobaa oottanaadan eta giddibeenna. Ubba i eta woossiis. (Roo. 12:1; Efi. 4:1; Pilm. 8-10) Yaatiyoogan PHawuloosi Yihoowa milatiis. Yihooway haariyo ogiyaa siiqiyaanne a haaruwawu exatiya ubbay hegaadan oottana koshshees. Yihooway aawatettaa immidoogeetuura hashetidi oottiyoogankka a haaruwawu exatiyoogaa bessoos. Aawatettay deꞌiyoogeeti kuuyidobaa nuuni loytti akeekenna woy maayettenna wodekka Yihooway kessido maarawu haarettanawu koyoos.—Efi. 5:22, 23; 6:1-3; Ibr. 13:17. w17.06 30 ¶14-15

Yelaga gidin woy cima gidin, hidootaa qanxxida woy unꞌꞌettida woy hara metuwaara baaxetiiddi deꞌiya nu maadoy koshshiyo ishanttanne michontta nuuni maaddananne minttettana koshshees. (Lee. 12:25; Qol. 4:11) Nuuni haasayiyoobaaninne oottiyooban “nunaara ammanuwan de7iyaageetuyyo” wozanappe qoppiyoogaa bessiyo wode nu ishantta tumuppe siiqiyoogee qonccees.” (Gal. 6:10) Iita alamiyaa ‘wurssetta gallassay’ asay ba xallaa siiqiyoogaaninne yaaretiyoogan dummatidi erettanaagaa Geeshsha Maxaafay kasetidi yootiis. (2 Xim. 3:1, 2) Nuuni Kiristtaane gidiyo gishshawu, Xoossaa, Geeshsha Maxaafaa tumaanne nu ishantta kaseegaappe aaruwan siiqanawu baaxetana koshshees. Nuuni issi issitoo nu mala Kiristtaanetuura guuttaban maayettennan aggana danddayoos. SHin, issoy issuwaara maayettibeennabaa siiquwan giigissiyoogee kumetta gubaaꞌee keehi ufayttanaadan oottiyaaba! (Efi. 4:32; Qol. 3:14) Hegaa gishshawu, ubbatoo Yihoowa, a Qaalaanne nu ishantta loytti siiqiyaageeta nuna ootto. w17.05 21 ¶17-18

Kiristtaaneti gubaaꞌiyaappe karen deꞌiyaageetuppe amarida naaqoy gakkana giidi naagoosona. SHin naaqo milatiyaabaa gubaaꞌiyan nuuni beꞌiyoogee woy hegee nuna gakkiyoogee, nu ammanuwaa paacciyaaba gidana danddayees. Gubaaꞌiyan woy ne mala Kiristtaaniyaara gattiyaaban naaqoy nena gakkidabadan qoppikko waanuutee? Hegan neeni xubettuutee? Nuuni ubbay nagarancha gidiyo gishshawu, naaqoy nuna gakkana danddayiyoogaa woy nuuni gubaaꞌiyan hara ura naaqqana danddayiyoogaa akeekoos. Hegaa mala hanotay darana xayikkonne, naaqoy gakkiyo wode ammanettida Kiristtaaneti garamettokkona woy xubettokkona. Nu mala Kiristtaaneti nuna naaqqikkokka nuuni ammanettidi deꞌanaadan maaddanawu, Yihooway ba Qaalan goꞌꞌiya zoriyaa yootiis.—Maz. 55:12-14. w17.04 19 ¶4-5

Ne aqo laggee ammanennaagaa gidikko, ne aqo deꞌuwan keehi unꞌꞌettana danddayaasa. SHin, ne aqo laggee Kiristtoosa kaallennaagaa gidiyoogaa xallay neeni paraman woy coo shaahettanaadan gaaso gidenna. (1 Qor. 7:12-16) Ammanenna azinay ayyaanaaban so asaa kaalettana xayikkonne, so asawu i huuphe gidiyo gishshawu bonchettana bessees. Hegaadankka, Kiristtaane azinay ba machiyaa ammaniyaaro gidana xayikkonne, o siiqananne iyyo koshshiyaabaa qarettidi kunttana bessees. (Efi. 5:22, 23, 28, 29) Ne aqo laggee neeni Yihoowawu loytta goynnennaadan digganawu malikko shin? Leemisuwawu, issi michee azinay a saaminttan amarida gallassa xallaa haggaazanaadan odiis. Ne hanotay hegaa mala gidikko, nena hagaadan oycha: ‘Ta aqo laggee taani Xoossawu goynniyoogaa agganaadan koyii? Koyennaba gidikko, taani ta aqo laggee giidobaa oottana danddayiyaanaa?’ Neeni ashkke gidikko, ne aqo deꞌuwan metiyaabay darenna.—Pili. 4:5. w17.10 13 ¶7-8

Kaseti odettidaagaadan, ‘dumma dumma qaalan haasayiya kawotettatu ubbaappe’ asay Yihoowa dirijjitiyaa yiiddi deꞌees. (Zak. 8:23) SHin qaalaa dummatettay intte intte naata tumaa tamaarissennaadan wayssana danddayees. Intte Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyo ooppenne intte naati inttessi aadhoosona; qassi eti Yihoowa ‘eriyoogan’ merinaa deꞌuwaa demmana. (Yoh. 17:3) Injjetiyo wode ubban Yihooway tamaarissiyoobaa intte ‘haasayana’ koshshees; yaatiyo wode intte naati hegaa tamaarana. (Zaa. 6:6, 7) Intte naati he heeran asay haasayiyo qaalaa timirtte keettaaninne heeraappe tamaarennan aggokkona; shin intte naati inttenaara ubba wode intte qaalaa haasayiyoogee he qaalaa tamaariyo waanna oge. Intte naati intte qaalaa eriyoogee inttenaara wozanappe haasayiyoogaappe hara goꞌꞌaa demmanaadankka maaddees. w17.05 9 ¶5-6

Israaꞌeelati olanawukka eqettanawukka maaddiya miishshi etawu baynna gishshawu eti olawu loytti gixxibookkona; shin eta morkketussi birataappe oosettida 900 para gaareti deꞌoosona. (Daan. 4:1-3, 13; 5:6-8) SHin Yihooway Baaraaqa qommoora odettidaagaadan azaziis. Baaraaqi sohuwaara Yihooway azazidoogaadan oottiis. (Daan. 4:14-16) Taaꞌinaakan waanna olaa olettido wode, qoppennan shaaraappe iray soosidi heeraa silimoyiis. Baaraaqi Sisaara olanchata yedettiiddi Harosheeta gakkanaashin 24 kilo meetiriyaa biis. Sisaari kase yashshiyaaba gidikkonne he wode pattennaba gidida ba paraa gaariyan biiddi issisan yeggi bayidi, woxxiiddi Daꞌinaaniima biis; he sohoy Qaadeesa heeran deꞌennan aggenna. I qosettanawu Qeenaa Hebeera machee Yaaꞌeelikko bin, Yaaꞌeela a mokka ekkaasu. I olan daafuridi xiskki bayiis. He wode Sisaari xalada a woranawu qofaa qachida Yaaꞌeeli piriyan geliis. (Daan. 4:17-21) Israaꞌeelatu morkketi xoonettidosona! w17.04 29-30 ¶6-8

Armmageedoonappe simmin saꞌan dirijjitee deꞌanee? Geeshsha Maxaafay hagaadan gees: “Nuuni Xoossai immana giido ooratta saluwaanne ooratta sa7aa xilloi de7anasaa naagoos.” (2 PHe. 3:13) Ha ceeggida saloynne saꞌay, woy qassi ammanettenna kawotettatinne saꞌan etawu haarettiya asay xayana. Eta sohuwan aybi eqqanee? “Ooratta saluwaanne ooratta sa7aa” giya qofay ooratta kawotettaynne saꞌan he kawotettawu haarettiya ooratta asay deꞌanaagaa bessees. Yesuus Kiristtoosi haariyo Kawotettay ubbabaa maara oottiya, Xoossaa Yihoowa eeshshaa bali baynnan qonccissana. (1 Qor. 14:33) Yaatiyo gishshawu, ‘ooratta saꞌay’ maara darajjayettidaagaa gidana. Dumma dummaban aawatettay imettiyo loꞌꞌo asati deꞌana. (Maz. 45:16) Kiristtoosinne aara haariya 144,000ti eta kaalettana. Ammanettenna dirijjitetu ubbaa sohuwan mule xayennanne issippetettay deꞌiyo issi dirijjitee eqqana wodiyaa qoppa! w17.04 11 ¶8-9

Aqo deꞌoy geeshsha. Bullachiyaageenne bullashettiyaara Xoossaanne asaa sinttan maacettoosona. Eti bantta bullachaa gallassi, ‘ha saꞌan issippe deꞌiyo wode ubban Xoossay aqo deꞌuwaayyo kessido maaraa kaallidi’ issoy issuwaa loytti siiqanawunne bonchanawu qaalaa geloosona. Aqo oyqqiya harati hegaadan giidi qaalaa gelana xayikkonne, Xoossaa sinttan maacettoosona. Yaatiyoogan azinanne macho gidoosona; eti bantta deꞌo laytta ubban issippe deꞌana bessees. (1 Qor. 7:39) Yesuusi, “Xoossai issippe gattidoogaa asi shaakkoppo” giidoogaadan azinaa gidin machiyo gidin woy hara ooninne eta shaakkana bessenna. Hegaa gishshawu, aqo oyqqiyaageeti bantta aqo deꞌuwan ufayttennaba gidikko paraman shaahettana danddayiyaabadan qoppana bessenna. (Mar. 10:9) Wottiyoobi baynna aqo deꞌoy baynnaagee erettidaagaa. Azinaykka machiyaakka nagarancha. Geeshsha Maxaafay aqo oyqqidaageeti issi issitoo ‘waayettanaagaa’ yootiyoy hegaassa.—1 Qor. 7:28. w17.04 7 ¶14-15