Naase

Nuuni loꞌꞌo asttamaare gidanawu, koyro loꞌꞌo tamaare gidana bessees. (1 Xim. 4:15, 16) Hegaadan, harata seeranaadan Xoossay maataa immidoogeeti ubbatoo eeno gi haarettidi, Yihoowa kaaletuwaa kaallana koshshees. Neeni ne huuphiyaa kawushshiyoogaa harati akeekiyo wode, eti nena bonchchana; qassi eti metootennan neeni yootiyo zoriyaa siyana. Ane Yesuusi leemiso gididobaa qoppa. Azazettiyoogee keehi deexxiyo wodekka, Yesuusi ubbatoo ba Aawayyo azazettiis. I tamaarissiyoobaynne A aadhdhida eratettay ba Aawaappe yiidoogaa I yootiyoobaa siyiyaageetuyyo odiis. (Yoh. 5:19, 30) Yesuusi ba huuphiyaa kawushshiyoogeenne azazettiyoogee suure wozanay deꞌiyo asay akko yaanaadaaninne I qarettiyaanne keha asttamaare gidanaadan maaddiis. (Maa. 11:29) I kehatettan haasayidobay dinccettida shombboquwaa woy toꞌana haniya muqaaddaa mala gidida asaa minttettiis. (Maa. 12:20) A danddayay paacettido wodekka, Yesuusi siiqiisinne kehiis. I ba kiittidoogeeti bantta xallaa siiqidi, maataa koyido gishshawu, eta seerido wode hegaa bessiis.—Mar. 9:33-37; Luq. 22:24-27. w18.03 26 ¶15-16

Kiitettida PHeexiroosi Nohee markkabiyaa keexxidoogaa denttiis. Markkabee Nohee muleera Xoossaa sheniyaa oottiyoogaa bessiyaaba. Nohee Yihooway awu immido oosuwaa ammanettidi oottiis. Ammanuwaa bessiyaabaa oottidoogee Nohanne A soo asaa Bashshaa Haattaappe ashshiis. Markkabee Nohe ammanuwaa bessiyoogaadan, asaa sinttan xammaqettiyoogee beettiya naqaasha. Xannaꞌiya Kiristtaanee Kiristtoosa ammanidi ba huuphiyaa Yihoowawu geppidoogaa bessiyaaba. Noheegaadan, banttana Yihoowawu geppidaageeti Xoossawu azazettidi I etawu immido oosuwaa oottoosona. Nohee Bashshaa Haattaappe attidoogaadan, Xoossawu ammanettida, xammaqettida Kiristtaaneti ha iita alamee xayiyo wode attana. (Mar. 13:10; Ajj. 7:9, 10) Hegee nu huuphiyaa Yihoowawu geppiyoogeenne xammaqettiyoogee keehippe koshshiyoogaa bessees. Xammaqettanawu coo haganaa sugiya uri merinaa deꞌuwaa demmennan attana danddayees. w18.03 4 ¶3-4

Yelida issoti issoti ‘Ta naꞌay xammaqettana xayikko, bohettenna’ giidi qoppana danddayoosona. Hegaadan qoppiyoogee bala gididoy aybissee? (Yaaq. 1:22) Kiristtaane aawatinne aayoti bantta naꞌi bessiyaagaadan bana Yihoowawu geppiya wozannaama gidana gakkanaashin xammaqettanaadan koyennaagee qoncce. SHin, naꞌi xammaqettana xayikko, Yihooway A oychchenna giidi qoppiyoogee bala. Aybissi balee? Yihooway oychchiyoogeeti xammaqettidaageetu xalla gidokkona. Ubbakka, Yihoowa sinttan likkebaynne likke gidennabay aybakko naꞌi erikko, Xoossan oyshettees. (Yaaq. 4:17) Hegaa gishshawu, aadhdhida eranchcha aawatinne aayoti bantta naꞌay xammaqettennaadan minttettiyoogaappe, ayyo loꞌꞌo leemiso gidanawu baaxetoosona. Naꞌay guutta naatettaappe doommidi Yihooway kandduwawu kessido xoqqa maaraa wozanappe nashshanaadan eti loohissanawu koyoosona. (Luq. 6:40) Hegaadan nashshiyoogee intte naꞌay Yihooway kessido geeshshatettaa maaraa mintti kaallanaadan oottiyo gishshawu, ayyo gita naago gidees.—Isi. 35:8. w18.03 11 ¶12-13

Nohee Bashshaa Haattaappe simmin, hara 350 layttawu hegaadan oottiis. (Doo. 9:28) I ammanuwaaninne azazettiyoogan keehi loꞌꞌo leemiso! Nuuni Xoossaa xillotettaa kaalliyoogan, Seexaanaa alamiyaara exatennan aggiyoogaaninne Kawotettaabaa sinttayiyoogan Nohe leemisuwaa kaallana danddayoos. (Maa. 6:33; Yoh. 15:19) Nu deꞌuwaa maaray alamiyan nuna nashissennaagee tuma. Ha wodiyankka, nuuni aqo deꞌuwaabaanne geeshsha kandduwaabaa malan, Xoossaa Higgiyaa mintti kaalliyo gishshawu, issi issi biittan nu sunttaa mooroosona. (Mil. 3:17, 18) SHin, nuuni Nohedan Yihoowappe attin, asa yayyokko. Merinaa deꞌuwaa immiyay A xalaala gidiyoogaa eroos. (Luq. 12:4, 5) Gidoppe attin, neeni shin? Harati nena qilliicciyo woy boriyo wode, woy deꞌuwan unꞌꞌettiyoogee neessi koshshiyaabaa Kunttiyaagan ammanettennaadan neeyyo paace gidiyo wode, ubbatoo ‘Xoossaara hemettuutee’? Neeni ammanuwaaninne azazettiyoogan Nohe leemisuwaa kaallikko, Yihooway neessi koshshiyaabaa kunttanaagaa ammanettana danddayaasa.—Pili. 4:6, 7. w18.02 4 ¶4, 8; 5 ¶9-10

Asatettaabaa qoppiya uraa xeelaa ane koyro beꞌoos. Alamiyaa asay qoppiyo waannabay asatettaabaa. PHawuloosi he qofaa ‘Xoossaayyo azazettenna asaa haꞌꞌi haariya ayyaanaa’ yaagiis. (Efi. 2:2) He ayyaanay asay daro asaa kaallidi issi malabaa qoppanaadan denttettees. Hegaa gishshawu, etappe daroti banttassi likke milatidabaa oottoosona, qassi Xoossay kessido maaraa kaallanawu baaxetokkona. Asatettaabaa qoppiya asi bonchchettanawunne duretanawu keehi koyees, woy qassi ba maata giidi qoppiyoobay naagettanaadan koyees. ‘Asatettaa ooso’ gidida aybanne oottiyaageeti he asatun qoodettoosona. (Gal. 5:19-21) Asatettaabaa qoppiyaageetu daro eeshshay shaahotettaa medhdhiyoogee, exatiyoogee, ooyettiyoogee, pirdda keettan mootettiyoogee, huuphe gididaageetu maataa bonchchennaageenne likkiyaappe aattidi miyoogeenne uyiyoogee hegeetuppe amaridaageeta. Asatettaabaa qoppiya uri paacee gakkiyo wode, shugo gidiyo gishshawu xoonettees.—Lee. 7:21, 22. w18.02 19 ¶3-5

Nu huuphiyaanne miishshaa bessiyaagaadan xeelliyoogee bala gidennaagaadan, ufayttiyoobaa bessiyaagaadan xeelliyoogeekka bala gidenna. Issi issi asay ufayttana bessenna giidi qoppees, shin nuuni hegaadan deꞌanaadan Yihooway koyenna. Geeshsha Maxaafay ammanettiyaageeta hagaadan minttettees: “Ba, ne qumaa ufaissan ma; ne woiniyaa eessaa ne wozanai pashkkishin uya.” (Era. 9:7) Naaꞌꞌantto Ximootiyoosa 3:4y ufayttiyoobaa siiqiyaageetubaanne bantta deꞌuwan Xoossaa dogidaageetubaa yootees. Ha xiqisee koyro xaafettido doonan asay Xoossaappe aattidi ufayttiyoobaa dosees geennaagaa akeeka, yaatiyaakko eti Xoossaa guuttaa siiqoosona giyoogaa. He xiqisee, ‘Xoossaa’ aggidi gees. Issi eranchchay hagaadan giis: “Ha [xiqisee] eti amarida hanotan Xoossaa siiqoosona giidi aynne yootenna. Hegee eti Xoossaa aynne siiqennaagaa yootees.” Hagee ufayttiyoobaa siiqiya asawu mino zore. Geeshsha Maxaafay ufayttiyoobaa siiqiyaageeta, eta qofay deꞌuwaa ufayssan shaahettidoogeeta giidi qonccissees.—Luq. 8:14. w18.01 25 ¶14-15

Yihooway keha Xoossa. Nuuyyo deꞌiya ubbabaa I immiis. Saꞌan deꞌiya alꞌꞌoba ubbay aagaa; qassi I hegaa deꞌuwawu koshshiyaabaa kunttanawu goꞌettees. (Maz. 104:13-15; Hag. 2:8) Israaꞌeelati bazzuwan deꞌiyo wode Yihooway etawu 40 layttawu mannaanne haattaa immiis. (Kes. 16:35; Nah. 9:20, 21) Yihooway hananabaa yootiya Elssaaꞌa baggaara, ammanettida amꞌꞌee zaytee maalaaliya hanotan daranaadan oottiis. Xoossay immido imotan A ba acuwaa qanxxada, baayyoonne ba attuma naatuyyo gidiya miishshaa demmaasu. (2 Kaw. 4:1-7) Yihooway maaddin, Yesuusi maalaalissiya ogiyan asaa qumaa miziis; ubba qassi koshshiyo wode miishshaa demmanaadan oottiis. (Maa. 15:35-38; 17:27) Saꞌan deꞌiya meretatussi koshshiyaabaa kunttana danddayiyo zawi baynna aqoy Yihoowayyo deꞌees. SHin, I ba ashkkarati banttawu deꞌiya aquwaa ba dirijjitiyaa maaddanawu goꞌettanaadan shoobbees.—Kes. 36:3-7. w18.01 17 ¶1-3

Beni wode Xoossawu ammanettidi oottidaageeti issi issitoo genccana danddayennabadan qoppidoogaa Geeshsha Maxaafay qonccissees. (Iyy. 7:7) SHin eti hidootaa qanxxiyoogaappe, Yihooway wolqqaa immanaadan woossidosona. Xoossay ‘daafuranchchawu wolqqaa immiyo’ gishshawu, eti yeellatibookkona. (Isi. 40:29) Gidoppe attin, ha wodiyan Xoossaa asaappe amaridaageeti deꞌuwan banttana gakkiya metuwan genccanawu maaddiya loꞌꞌobay amarida wodiyawu Yihoowawu oottennan aggiyoogaa giidi qoppiyoogee azzanttiyaaba. Eti Yihoowawu oottiyoogaa anjjodan gidennan toohodan xeelloosona. Hegaa gishshawu, eti Xoossaa Qaalaa nabbabiyoogaa, shiiquwaa shiiqiyoogaanne haggaaziyoogaa aggibayoosona; eti oottanaadan Seexaanay koyiyoy hegaa. Nuuni ayyaanaabaa oosuwaa minnidi oottikko, minettana danddayiyoogaa Dabloosi loytti erees; qassi nuuni minnanaadan i koyenna. Neeni asatettaaninne qofan daafuriyo wode, Yihoowappe haakkoppa. Kaseegaappe aaruwan akko shiiqa; ayssi giikko, “i ba huuphen [nena] loittananne minttana.”—1 PHe. 5:10; Yaaq. 4:8. w18.01 7-8 ¶2-3

Geeshsha Maxaafay hayquwaappe dendduwaabaa yootiyo naaꞌꞌanttoogee hananabaa yootiya Elssaaꞌi denttidoogaa. SHuneeman deꞌiya erettida Israaꞌeela maccaasiyaa Elssaaꞌa imattaasu. Hananabaa yootiyaagaa baggaara Xoossay naꞌi baynna he maccaaseessinne cimida i azinaassi naꞌa immiis. SHin amarida layttappe guyyiyan he naꞌay hayqqiis. He naꞌaa aayyiyaa ay keena kayyottidaakko qoppa. A ba azinaa oychada 30 kilo meetire keenaa haakkiyaasan deꞌiya Qarmmeloosa Deriyaa baada Elssaaꞌaara gayttaasu. Hananabaa yootiyaagee ba ashkkaraa Gehaaza banttappe sinttawu maccaasee soo SHuneeme biitti kiittiis. Gehaazi hayqqida naꞌaa pattana danddayibeenna. He wode, kayyottida maccaasiyaa Elssaaꞌaara ba soo gakkaasu. (2 Kaw. 4:8-31) Elssaaꞌi maccaasee son SHuneemen anhaa bolli ziniꞌꞌidi woossiis. Maalaalissiyaabay hanin, hayqqida naꞌay denddidi ufayttiya ba aayyeera gayttiis! (2 Kaw. 4:32-37) Xoossay he naꞌaa denttiyoogan i hayqqidaageeta denttana danddayiyoogaa bessiis. w17.12 4 ¶7-8

Eeyyatettaappe keehi dummatiya aadhida eratettay wozannamatettaa bessiya issiba. Ayyaanaaban wozannaama gidiyoogaa bessiyaabay layttaa gidennan, issi uri Yihoowa yayyiyoogaanne awu azazettanawu eeno giyoogaa. (Maz. 111:10) Ayyaanaaban wozannaama gidida yelagati bantta amuwan woy laggeti denttettin ‘beetan yaanne haanne shocettokkona.’ (Efi. 4:14) SHin, eti ‘iitaa kehaa shaakkidi’ ayyaanaaban diccoosona. (Ibr. 5:14) Eti eratettan kuuyiyoogan ayyaanaaban wozannaama gidiyoogaa bessoosona. (Pili. 2:12) Attanawu hegaa mala eratettay koshshiyaaba. (Lee. 24:14) Hegaa gishshawu, intte kaalliyo maaraa eti eriyoogaa intte akeekana bessees. Intte haasayiyoobaaninne oottiyooban, Xoossaa Qaalan deꞌiya maaray intte kaalliyo maara gidiyoogaakka eti eranaadan oottite.—Roo. 2:21-23. w17.12 20-21 ¶12-13

Asay ba metuwaa barkka qaarana danddayees giyo qofay daro asaa ufayssana danddayees. Ayssi giikko, hegaadaana gidiyaakko asawu Xoossaa kaaletoy koshshenna, qassi asay ba koyidobaa oottana danddayees. Issi issi xinaateti qonccissiyoogaadan olay, danobay, harggeenne hiyyeesatettay guuxxi guuxxi biido gishshawu, ha qofay ammanttiyaaba milatana danddayees. Issi xinaatee, “Asa deꞌoy giigi giigi biyoogee, asay ha alamiyaa deꞌuwaassi loꞌꞌo soho oottanawu qofaa qachido gishshataassa” yaagees. Ne ammanuwaa paacciyaabaa milatiya ha alamiyaa qofaa siyikko, hegaa xeelliyaagan Xoossaa Qaalay woygiyaakko pilgga; qassi hegaabaa kaymida Kiristtaaniyaara tobba. He qofay ufayssiyaabaa malatiyoynne bala gididoy aybissakko, qassi hegaa waata kaallennan aggana danddayiyaakko qoppa. PHawuloosi Qolasiyaasa Kiristtaanetuyyo zorido, hachi gallassa xiqisiyan deꞌiya zoriyaa oosuwan peeshshiyoogan nuuni ubbay ha alamiyaa qofaa kaallennan aggana danddayoos. w17.11 24 ¶14, 17

Yesuusi yootido qofay aybee? Parisaaweti ‘hara asa ubbaa kariyo’ gishshawu, eti maariyaageeta gidana koshshees giidi qoppokkona. (Luq. 18:9-14) Parisaaweta gidennan, Yihoowa milata. Qaretta. (Efisoona 4:32) Hegaadan oottana danddayiyo issi ogee harati neeni maaranaadan oychanawu metootennaadan oottiyoogaa. (Luq. 17:3, 4) Nena hagaadan oycha: ‘Zaari zaaridi tana naaqqida urawukka gidin atto giyaanaa? Tana naaqqida woy qohida uraara sigettanawu koyiyaanaa?’ Atto gaanawu nuuni nu huuphiyaa kawushshana bessees. Parisaaweti harata kariyo gishshawu atto gaanawu koyokkona. SHin nuuni Kiristtaane gidiyo gishshawu, harati nuuppe ‘gitatiyaabadan’ qoppidi, etawu coo atto gaana koshshees. (Pili. 2:3) ‘Taani Yihoowa malatiyaanaa, qassi ta huuphiyaa kawushshiyaanaa?’ yaagidi nuna oychana danddayoos. Nuuni nu huuphiyaa kawushshiyaageeta gidikko, harati mooraas giidi nuna oychanawu metootokkona, qassi nuunikka harata maaranawu metootokko. Eesuwan maara, qassi elle hanqqettoppa.—Era. 7:8, 9. w17.11 14-15 ¶6-8

Ne cenggurssa haratuugaara geeddarssiyoogee neeni yeellatanaadan woy hidootaa qanxxanaadan oottana danddayees. Gidoppe attin, hegee neeni Yihoowa sabbanawu yexxiyoogaa agganaadan oottana bessenna. Ne mazamuriyaa maxaafaa xoqqu oottada oyqqada, neenikka xoqqu gaada wozanappe yexxa! (Izi. 3:11) Ha wodiyan, SHiiquwaa Addaraashatun darotun, yexxiyo mazamuree televizhiiniyan beettees; hegee cenggurssaa xoqqu oottidi yexxanaadan maaddees. Kawotettaa mazamuree cimati tamaariyo Kawotettaa Haggaazuwaa Timirtte Keettaa prograamiyan deꞌiyoogeekka ufayssiyaaba. Hagee yexxiyoogan cimati gubaaꞌiyan deꞌiya haratuyyo leemiso gidana koshshiyoogaa bessees. Daroti xoqqu oottidi yexxennaadan diggiya issibay yashshaa. Eti bantta cenggurssay haratuugaappe siyanawu ufayssenna giidi yayyana danddayoosona. SHin, haasayiyo wode ‘nuuni ubbaykka daroban baliyoogaa’ hassayana koshshees. (Yaaq. 3:2) Gidikkokka, hegee nuna haasaya diggenna. Yaatin, nuuni yexxiyo wode nu cenggurssay loꞌꞌo gidenna giyoogee nuuni mazamuriyan Yihoowa sabbiyoogaa agganaadan oottana bessii? w17.11 4-5 ¶9-10

Zakkaariyaasi laappuntta ajjuutaa beꞌi poliis; shin i qoppana bessiya harabaykka deꞌees. Yihooway ammanettibeenna asaa qaxxayanaagaa yootin, i minettennan waayi aggana. SHin aybinne laamettibeenna. Asay haꞌꞌikka ammanettenna, qassi iitabaa oottiyoogaakka aggibeenna; qassi Yihoowa beeta maqidasiyaa zaaretti keexxiyoogee polettibeenna. Yihooway oottite giido oosuwaa oottiyoogaa Ayhudati waanidi sohuwaara aggibayidonaa? Eti bantta biitti simmidoy bantta buzo oosuwaa oottanaassee? Yihooway ba asawu koshshiyaabay aybakko erees. Zakkaariyaasi wurssetta ajjuutaa beꞌanaadan Xoossay oottiis; he ajjuutan i Ayhudata siiqiyoogaanne eti hanno gakkanawu oottido ubbabaa nashshiyoogaa, qassi eti a oosuwaa oottanawu simmikko i eta naaganaagaa yootiis. Beeta maqidasiyaa keexxiyoogaara gayttidaagan Yihooway hachi gallassa xiqisiyan deꞌiya qaalaa geliis. w17.10 26 ¶1; 27 ¶5

Xammaqettida ishanttikka xalidi oosuwaa oottana koshshees. Aawatettaa ekkanawu eeno giya xala ishantti gubaaꞌiyawu anjjo. (1 Xim. 3:1) SHin, issoti issoti aawatettaa ekkanawu yayyana danddayoosona. Issi ishay kase balabaa oottido gishshawu, i gubaaꞌiyawu oottiyaagaa woy cima gidana danddayennabadan qoppana danddayees. Hara ishay qassi uri aawatettaa ekkidi polanawu danddayennabadan qoppana danddayees. Neeni hegaadan qoppikko, neeni xalanaadan Yihooway maaddana. Issi wode Muusee bawu immettida oosuwaa oottana danddayennabadan qoppidoogaa hassaya. (Kes. 3:11) SHin Yihooway a maaddiis; wodeppe simmin, Muusee ba oosuwaa xalatettan poliis. Xammaqettida ishay woosan Xoossaa maaduwaa koyiyoogaaninne ubba galla Geeshsha Maxaafaa nabbabiyoogan xala gidana danddayees. Xala gidida asatu leemisuwaa wotti dentti qoppiyoogeekka maaddees. Cimati a loohissanaadan ba huuphiyaa kawushshidi oychana danddayees; qassi ay oosuwaakka ootti maaddanawu koyiyoogaa yootana danddayees. w17.09 32 ¶19

Ha wodiyan deꞌiya Kiristtaaneti Septujenttiyaa, Wiklifa Geeshsha Maxaafaa, King Jems Verzhiniyaa woy hara birshshettaa Xoossaa ayyaanay kaalettin birshshidosona giidi qoppokkona. Gidoppe attin, nuuni ha taarikiyaanne hanno gakkanawu birshshettida harata qoppiyo wode, Yihooway giidoogaadan a Qaalay merinawu deꞌiyoogaa akeekoos. Ha hanotay Yihooway qaalaa gelido hara ubbabaykka polettanaagaa neeni kaseegaappe aaruwan ammananaadan oottennee? (Yaas. 23:14) Geeshsha Maxaafay hanno gakkanawu waani takkidaakko eriyoogee nu ammanoy minnanaadan oottiyoogaa xalla gidennan, Yihoowa loytti siiqanaadankka oottees. SHin i ba Qaalaa nuussi immidoy, qassi a Qaalay xayennaagaa yootidoy aybissee? Nuna siiqiyo gishshataassanne nuna maaddiyaabaa tamaarissana koyiyo gishshataassa. (Isi. 48:17, 18) Yihooway nuna siiqiyo gishshawu, nuunikka a azazota azazettiyoogan a siiqiyoogee bessiyaaba.—1 Yoh. 4:19; 5:3. w17.09 21-22 ¶13-14

Ne aqo laggee ammanennaba gidikko, ha maaraa kaallanaadan naata loohissiyoogee metana danddayees. Ne aqo laggiyaa bonchiyoogan leemiso gida. Ayyo woy iyyo deꞌiya loꞌꞌo eeshshaa ubbatoo qoppa; qassi a woy o nashshiyoogaa yoota. Ne naatu sinttan ne aqo laggiyaabaa iitabaa mule haasayoppa. Yaatiyoogaappe, Yihoowawu oottanawu woy agganawu ubba asaykka doorana koshshiyoogaa qonccissada yoota. Ne naatu loꞌꞌo eeshshay ammanenna ne aqo laggee tumu goynuwaa goynniyoogaa dooommanaadan denttettana danddayees. Issi issi azinati machiyaa bantta naata Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissennaadan woy gubaaꞌe shiiquwaa efennaadan diggana danddayoosona. Gidikkokka, ammaniya machiyaa naata Geeshsha Maxaafaa tumaa tamaarissanawu bawu danddayettidabaa oottawusu. (Oos. 16:1; 2 Xim. 3:14, 15) Machiyaa ba azinay kuuyidobaa bonchikkokka, hanotay injjetiyo wode naata kandduwaabaa tamaarissiyoogaaninne Yihoowabaa etawu yootiyoogan ba ammanuwaa qonccissana danddayawusu.—Oos. 4:19, 20. w17.10 14 ¶9-10

Asay Xoossaa leemisuwan merettiis. Yihooway qarettiyaagaa gidiyo gishshawu, asay issoy issuwawu qoppees. Haray atto tumu Xoossaa erennaageetikka darotoo asawu qarettoosona. (Doo. 1:27) Qarettida daro asatubaa yootiya taarikee Geeshsha Maxaafan deꞌees. Leemisuwawu, naaꞌꞌu maccaasatuppe awunna naꞌaa aayokkonne Solomoni erana koyido wode, naꞌaa naaꞌꞌu kessanaadan azazidi eta paacciis. Naꞌaa aayyiyaa keehi qarettido gishshawu, naꞌay hinkko maccaaseessi imettanaadan kawuwaa woossaasu. (1 Kaw. 3:23-27) Hara leemisoy qassi, Paaroona naꞌiyaa yiira naꞌaa Muuseyyo qarettidoogaa. A demmido naꞌay Ibraawetu naꞌa gidiyoogaanne hayqqana bessiyoogaa erikkokka, “ayyo qarettaasu”; qassi ba naꞌadan dichanawu qofaa qachaasu.—Kes. 2:5, 6. w17.09 8-9 ¶2-3

Xoossawu tumu goynuwaa goynniya ubbati bantta huuphiyaa kawushshana koshshees; qassi hegee daro anjjuwaa demissees. (Lee. 22:4) Nuuni nu huuphiyaa kawushshiyoogee gubaaꞌiyaa sarotettay daranaadaaninne issippetettay minnanaadan oottanawu maaddees. Nu huuphiyaa kawushshiyoogeenne he eeshshaa minttiyoogee nuuni Xoossaa aaro kehatettaa demmanaadankka maaddees. Kiitettida PHeexiroosi hagaadan giis: “Ubbaikka issoi issuwau oottanau intte huuphiyaa kaushshiyoogaa afaladan maayite. Aissi giikko, Xoossai otorettiyaageeta ixxees; shin banttana kaushshiyaageetuyyo aaro kehatettaa immees.” (1 PHe. 5:5) Ha wodiyan, issi uri ashkkenne danddayancha gidikko, darotoo harati i laafa giidi qoppoosona. SHin hegee tuma gidenna. Ha loꞌꞌo eeshshatu pulttoy, awankka a keena wolqqaami baynna Xoossaa. Ashkkenne danddayancha gidiyoogan Xoossaa Yihooway keehi loꞌꞌo leemiso. Abrahaaminne Looxee a oychido wode kiitanchaa baggaara i woygi zaaridaakko qoppa. (Doo. 18:22-33; 19:18-21) Qassi Yihooway azazettennan ixxida Israaꞌeela deriyaa 1,500⁠ppe dariya layttawu danddayiis.—Hiz. 33:11. w17.08 25 ¶13-14

Eti woossikko, Xoossaa sarotettaa demmanaagaakka odiis. SHin Xoossaa sarotettay ‘eratettaa ubbaappe aadhiyoogaa’ akeeka. Hegee woygiyoogee? Birshshiya amaridaageeti ha qofaa, “nu keehi koyiyo ubbaappe aadhees” woy “asaa halcho ubbaappe aadhees” yaagidi qonccissoosona. Hegaa gishshawu, PHawuloosi “Xoossaa sarotettai” nuuni qoppana danddayiyoobaappe aadhiyoogaa yootiis. Nuuni nu metuwaappe kiyiyo ogiyaa issi issitoo erana xayikkonne, Yihooway erees; qassi i nuuni qoppibeennabaa oottana danddayees. (2 PHe. 2:9) Metoy nuna gakkishin “Xoossaa sarotettai” nuussi waani deꞌana danddayii? Nu Xoossaa Yihoowaara dabbotaa minttidi deꞌiyoogaana. Ba deꞌuwaa wozo oottidi yarshshida “Yesuus Kiristtoosa baggaara” hegaadan dabbotaa minttoos. He wozoy nu Aaway oottido maalaalissiyaabaappe issuwaa. Yihooway wozuwaa yarshshuwan nu nagaraa kammees; hegee nu kahay geeshsha gidin nuuni akko shiiqanaadan oottees.—Yoh. 14:6; Yaaq. 4:8; 1 PHe. 3:21. w17.08 10 ¶7; 12 ¶15

Issi issitoo, siiqiyo uri hayqqidoogeeti ay keenaa kayyottidaakko akeekiyay he izaawa xalla gidana danddayees; qassi i bawu siyettiyaabaa yootanawu metootana danddayees. Issi uri bawu siyettiyaabaa haasayiyo wode harati i giyoobaa akeekanawu metootana danddayoosona. Keehi kayyottida urawu woyganaakko metootana danddayaasa. Darotoo kayyottiyaageeta maaddanawu neeni oottana danddayiyo waannabay ‘yeekkiyaageetuura yeekkiyoogaa.’ (Roo. 12:15) Neeni issi uraa woyga minttettanaakko metootikko, karddiyaa immana, imeeliyaa, moobaylliyan kiitaa woy dabddaabbiyaa yeddana danddayaasa. Hegaadan oottiyo wode, minttettiya issi xiqisiyaa, hayqqida urawu deꞌiya issi issi loꞌꞌo eeshshaa woy neeni he uraara aattido ufayssiya wodiyaabaa xaafana danddayaasa. Nuuni woossiyoogeekka kayyottiya nu ishanttanne michontta maaddana danddayees; nuuni etawu woossana woy ubba etaarakka woossana danddayoos. w17.07 14-16 ¶13-16

Azinaynne machiyaa eta aqo deꞌoy eti qoppidoogaappe dummatana danddayees. Ubba bantta aqo deꞌuwan wolqqaama metoy gakkana danddayees. Yihooway Israaꞌeela deriyawu oottidobaa qoppiyoogee eta maaddana. Xoossay i he deriyawu azina mala gidiyoogaa yootiis. (Isi. 54:5; 62:4) Eti zaari zaaridi Yihoowa azzanttidosona. Hegee ufayssenna aqo deꞌo mala. SHin, Yihooway eta hanotan sohuwaara hidootaa qanxxibeenna. I eta darotoo maariis; qassi etaara maacettido maachawu ammanettiis. (Maz. 106:43-45) Nuunikka Yihoowakko shiiqanaadan oottiday aggenna a siiquwaa. Hegaadankka, Yihoowa siiqiya azinaynne machiyaa a milatoosona. Bantta aqo deꞌoy ufayssennaagaa gidikko, bantta aqo laggiyaappe shaahettanawu gaaso koyokkona. Yihooway eta waaxidoogaanne eti ‘issippe deꞌanaadan’ koyiyoogaa akeekoosona. Geeshsha Maxaafay yootiyoogaadan, issi uri ba aqo laggiyaappe paraman shaahettidi hara uraa ekkana woy gelana danddayiyoy aqo laggetuppe issoy shaaramuxikko xallaana. (Maa. 19:5, 9) Kiristtaaneti bantta aqo deꞌuwaa loyttanawu banttawu danddayettida ubbabaa oottikko, Yihooway ubbabaa haariyo maatawu exatoosona. w17.06 31 ¶17-18

Yihoowa haaroy suurekkonne Seexaanaa Dabloosi oyshaa denttiis. I Xoossay suure haarenna, qassi ba meretata loꞌꞌobaa diggees giidi mootees. Asay bana barkka haarikko ufayttanaagaa Seexaanay yootiis. (Doo. 3:1-4) Qassi, i wolqqaama paacee gakkikko ay asinne Yihoowa haaruwaa eqettanaagaa yootiis. (Iyy. 2:4, 5) Xoossawu haarettennan deꞌiyoogee iitabaa kaalettiyoogee erettanaadan Yihooway amarida wodee aadhanaadan oottiis. Dabloosa mootoy worddo gidiyoogaa Yihooway eriyoogee qonccee. Yaatin, Seexaanay ba mootoy tumakkonne erissanaadan Xoossay amarida wodiyawu coꞌꞌu giidoy aybissee? He oyshaa zaaroy qoppana danddayiya meretata ubbaa xeelliyaaba. (Maz. 83:18) Koyro azinaynne machiyaa Yihoowa haaruwaa eqettidosona; qassi hegaappe simmin hara darotikka hegaadan eqettidosona. Hegee issoti issoti Seexaanaa mootoy tuma gidennan aggenna giidi qoppanaadan oottana danddayees. w17.06 22-23 ¶3-4

Erissiyo ashkkara oottiyoogee neeni minna oottanaadan, loytta haasayanaadan, yayyennaadaaninne hiillancha gidanaadan maaddees. (Lee. 21:5; 2 Xim. 2:24) He oosoy neeni ammaniyoobaa Geeshsha Maxaafaappe waata qonccissanaakko tamaaranaadan maaddiyo gishshawu ufayssees. Neeni Yihoowaara issippe waata oottanaakkokka tamaaraasa. (1 Qor. 3:9) Ne moottan deꞌiya daroti tumaa siyanawu koyennaba gidikkokka, erissiyo ashkkara oottiyoogan ufayttana danddayaasa. He oosoy issippetettan oottiyooba. Wodeppe erissiyo ashkkara gidiya uraa demmiyay issi ishaa woy michiyo gidikkokka, he oosuwaa oottiday ubbaa gidiyo gishshawu issippe ufayttana. Leemisuwawu, Brandeni uddufun layttawu aqinye gididi haggaazido heeran Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiday amarida asa xalla. I hagaadan giis: “He moottan taani xannaꞌissin xammaqettida asi mule baawa; shin haratuyyo deꞌees. SHin taani loytta haggaazanawu halchidoogan ufayttays.”—Era. 11:6. w17.07 23 ¶7; 24 ¶9-10

Haanna mayne gidikkokka Piniino giyo i dawuttiyaa naata yelaasu. (1 Sam. 1:4-7) Piniina “laittaappe laittan” Haanno cayawusu. Hegee Haanna keehi waayettanaadaaninne unꞌꞌettanaadan oottiis. A woppu gaanawu koyido gishshawu he yohuwaa woosan Yihoowawu yootaasu. (1 Sam. 1:12) Yihooway a yelanaadan oottanaagaa woy iyyo koshshiyaabaa hara ogiyan kunttanaagaa ammanettaasu. Nuuni nagarancha gidiyo gishshawunne Seexaanay haariyo alamiyan deꞌiyo gishshawu, paaceenne waayee attenna. (1 Yoh. 5:19) SHin Yihooway “minttetto ubbaa Xoossaa” gidiyoogaa eriyoogee keehi ufayssiyaaba! (2 Qor. 1:3) Paaciyaa woy waayiyaa genccanawu maaddiya issibay woosaa. Haanna ba wozanaabaa Yihoowawu yootaasu. Hegaadan, waayissiyaabay gakkiyo wode, nuuyyo siyettiyaabaa Yihoowayyo yootiyoogaa xallay gidenna. Nuuni maaduwaa demmanawu a mintti woossana koshshees; qassi nuuyyo aybi siyettiyaakko ayyo yootana bessees.—Pili. 4:6, 7. w17.06 6 ¶10-11

Hayquwaappe denddida Yesuusi ba erissiyo ashkkarati ay moliyaanne oyqqibeennaagaa akeekidi eta hagaadan giis: “Intte gitiyaa wolwoluwaappe ushachcha baggakko yeggite; amaridaagaa intte oiqqana” yaagiis. “Hegaa gishshau, gitiyaa ushachcha baggakko yeggin, molee darido gishshau, goochchi kessanaagee eta xooniis.” (Yoh. 21:1-6) Etawu qanꞌꞌiyaa aatti simmidi, Yesuusi Simoon PHeexiroosakko xeelliiddi hachchi gallassa xiqisiyan deꞌiyaagaa yootiis. Yesuusi yootidobay aybee? PHeexiroosi moliyaa oyqqiyo oosuwaa keehi dosees. Yaatiyo gishshawu, Yesuusi PHeexiroosi tumuppe siiqiyoy aybakko eranawu oychiyaaba milatees. I Yesuusappenne i tamaarissidobaappe aattidi moliyaanne moliyaa oyqqiyo oosuwaa siiqii? PHeexiroosi, “Ee Godau, taani nena dosiyoogaa neeni eraasa” yaagidi zaariis. (Yoh. 21:15) PHeexiroosi ba qaalaadan deꞌiis. He wodeppe ha simmin, erissiyo ashkkara oottiyo oosuwaa minnidi oottiyoogan, koyro xeetu layttan Kiristtaane gubaaꞌiyan tuussa mala gidiyoogan i Kirsttoosa siiqiyoogaa bessiis. w17.05 22 ¶1-2

Yihooway siiquwan maaddiyoogaa mintti ammaniyoogee deꞌuwan gakkiya metuwan genccanaadan PHawuloosa maaddiis. Iita hanotan i hidootaa qanxxibeenna. I hegaadan minnanaadan oottidabay aybee? ‘Nu waaye ubban nuna minttettiya minttetto ubbaa Xoossan’ i ammanettiis. (2 Qor. 1:3, 4) Woossiyoogan Xoossaara haasayiyoogee aara dabbotanawu koshshiyaaba. (Maz. 86:3; 1 Tas. 5:17; Roo. 12:12) Nu wozanan deꞌiyaabaanne nuuyyo siyettiyaabaa Yihoowawu yootanawu gidiya wodiyaa bazziyo wode, “woosaa siyiya,” saluwan deꞌiya nu Aawaakko shiiqoos. (Maz. 65:2) Hegaa bollikka, Yihooway nu woosaa siyiyoogaa akeekiyo wode, nuuni a keehi siiqoos. ‘Yihooway bana xeesiya ubbawu matan deꞌiyoogaa’ nuuni awudeegaappenne aaruwan akeekoos. (Maz. 145:18) Yihooway nuna siiquwan kaafiyoogaa hegaadan ammanettiyoogee nu ammanuwaa paacciya haraban genccanaadan maaddees. w17.05 19 ¶9-10

Gubaaꞌe cimati neeni akeekana danddayennabaa woy neeni maayennabaa kuuyikko waanuutee? Hegaa mala hanotay nuuni Yihoowaninne i ha wodiyan gubaaꞌiyaa daraajjayido ogiyan ammanettiyaakkonne paacciyaaba gidana danddayees. Hegaa malabay gakkikko, ne huuphiyaa kawushshiyoogee nena waati maaddanee? Yaatiyoogee nuna maaddiyo naaꞌꞌu ogiyaa kaallidi beꞌana. Koyruwan, nu huuphiyaa kawushshiyoogee issibaa xeelliyaagan nuuni ubbabaa wurssi erennaagaa akeekanaadan oottees. He hanotaabaa nuuni ay keena eriyaaba gidikkokka, asa wozanaa xeellana danddayiyay Yihoowa xalla. Hegaa eriyoogee nu huuphiyaa kawushshanaadan, nu abbiyaa pacaa akeekanaadaaninne nu qofaa kaseegaappe laammanaadan maaddana. Naaꞌꞌanttuwan, nu huuphiyaa kawushshiyoogee pirddi pacciyo wode, Yihooway hegaa giigissanaashin danddayan naagiiddi azazettiyaageeta gidanaadan maaddees. Hegee eranchay, ‘Iitatussi sarotettay baawa; qassi eta bareekka qaammana’ giido qofaara maayiyaaba. (Era. 8:12, 13) Nu huuphiyaa kawushshiyaaba gidikko, nuunikka haratikka ayyaanaaban goꞌettana.—1 PHe. 5:5. w17.04 25-26 ¶10-11

Yooseefi bana qachido mooruwaakka i oottibeennaagaa yootiis. Hegaa gishshawu, i babaa eessaa tigiyaagee Paaroonayyo yootanaadan oychiis. Aybissi? I, “Ha qasho keettaappe tana kesissa” yaagidi, oychido gaasuwaa qonccissiis. (Doo. 40:14) Yooseefi giidobay i ba hanotaa coꞌꞌu giidi xeelliyoogaa bessii? Akkay bessenna. I bana daro naaqoy gakkidoogaa loytti akeekees. I bana maaddana danddayiya, eessaa tigiya bitaniyawu hanidabaa loytti qonccissiis. SHin Yooseefi bana gubaayidaageeti ba ishantta gidiyoogaa oossinne, haray atto Paaroonassikka yootibeennaagaa akeeka. Yooseefa ishantti Gibxxe biidi aara sigettido wode, Paarooni eta mokki ekkidi, eti ‘Gibxxe biittan ubbasaappe loꞌꞌiyaasan’ deꞌanaadan shoobbiis.—Doo. 45:16-20. w17.04 20-21 ¶12-13

Yihoowawu saluwaa saꞌaa ayssanawu koshshiya eraynne aadhida eratettay deꞌiyo gishshawukka ubbabaa haariyo maatay awu deꞌees. Leemisuwawu, aakimeti mule pattana danddayibeenna harggiyaa Xoossay ba Naꞌay pattanaadan oottidoogaa qoppa. (Maa. 4:23, 24; Mar. 5:25-29) Yihoowa xeelan hegee maalaalissiyaaba gidenna. I bollay waani oottiyaakko erees; qassi qohettida aybanne pattana danddayees. Hayqqida asaa denttanawunne meretay daafaabaa gattennaadan teqqanawukka awu wolqqay deꞌees. Seexaanay ayssiyo ha alamiyan asay issi biittaa giddon denddiya olaakka, issi biittay hara biittaara olettiyo olaakka essanawu baaxetees; shin alamiyawu sarotettaa ehaanawu maaddiya aadhida eratettay deꞌiyoy Yihoowa xallaassa. (Isi. 2:3, 4; 54:13) Nuuni Yihoowa eraabaanne aadhida eratettaabaa tamaariyo wode, geeshsha ayyaanay denttettin hachchi gallassa xiqisiyan deꞌiya qofaa xaafida, kiitettida PHawuloosadan qoppoos. w17.06 28 ¶6-7

Ha alamiyan deꞌiya daro asay aqo deꞌuwaa bessiyaagaadan bonchenna. Eta aqo deꞌoy eti qoppidoogaadan ufayssiyaagaa gidana xayikko eti bantta aqo laggiyaappe shaahettana danddayiyaabadan qoppoosona. SHin Kiristtaaneti hegaadan qoppana bessenna. (1 Qor. 7:27) Aqo oyqqiyo wode maacettido maachaa koliyoogee Xoossawu worddotiyoogaa mala; qassi Xoossay worddanchata ixxees! (Wog. 19:12; Lee. 6:16-19) Genebaa qoppidi bantta aqo deꞌuwaa laaliyaageeta Yihooway ixxees. (Mil. 2:13-16) Aqo laggiyaara maacettido maachaa kolana danddayiyoy aqo laggetuppe issoy wodiraa laammin, naaqettida aqo laggee atto geennan ixxiyo wode xallana gidiyoogaa Yesuusi Geeshsha Maxaafaappe yootiis. (Maa. 19:9; Ibr. 13:4) Aqo laggiyaappe shaahettiyoogaabaa shin? Geeshsha Maxaafay hegaara gayttidaagan yootiyoobaykka qoncce. (1 Qor. 7:10, 17:10, 11) Geeshsha Maxaafay aqo laggeti shaahettana danddayiyo wogaa kessibeenna. Gidikkokka, aqo oyqqida issi issi Kiristtaaneti amarida gaasotun bantta aqo laggiyaappe shaahettana danddayiyaabadan qoppoosona; hegeekka aqo laggee banttana asatettan woy ayyaanaaban keehi qohiyoogaa woy Yihoowa kaddiyoogaa. w17.04 7 ¶14-16