Masqqala
Woggaa, Masqqala 1
Intte naata Godaa seeraaninne zoriyan [dichchite].—Efi. 6:4.
Yelida Kiristtaanee ba naꞌa Yihoowa “seeraaninne zoriyan” dichchiyoogee I demmiyo gita maatatuppe issuwaa. (Maz. 127:3) Yelida Kiristtaanetu naati beni Israaꞌeela deriyaagaadan yeletan Yihoowawu aqida asaa yara gidokkona. Hegaa bollikka, Xoossaanne tumaa siiqiyoogee laatan demmiyooba gidenna. Yelidaageeti bantta naꞌi Yihoowawu bana geppidi xammaqettanaadan maaddiyoogan, A erissiyo ashkkara oottanawu yelettoosappe doommidi halchchana koshshees. Hegaappe aadhidi koshshiyaabi aybi deꞌii? Matattida gita waayiyaa wode attiyo malaatay issi ura bolli wodhdhanaadan oottiyaabay, I Yihoowawu bana geppi xammaqettidi, ammanettidi ayyo oottiyoogaa. (Maa. 24:13) Yelidaageetoo, intte naati banttana Yihoowawu geppidi xammaqettiyoogaa beꞌiyoogan intte ufayttanaadan amottoos. w18.03 12 ¶16-17
Saynno, Masqqala 2
Ne huuphiyaanne ne timirttiyaa naaga.—1 Xim. 4:16.
So asan woy gubaaꞌiyan aawatettay deꞌiyoogeeti Geeshsha Maxaafaa maaraadan seeriyo wode ubban, eti Kiristtoosa milatana koshshees. Yaatiyoogan, eti Xoossaynne A Naꞌay banttana kaalettanaadan koyiyoogaa bessoosona. Xoossaa seeraa ekkiyoogee, qassi harata seeriyo wode Yihoowanne Yesuusa milatiyoogee keehi daro anjjuwaa demissees. So asaynne gubaaꞌee sarotettan woppu gaana. Qassi ubbay bana harati siiqiyoogaa, xoqqu ootti xeelliyoogaanne qohennaagaa akeekana; hegee sinttappe demmana anjjuwawu xeera beso. (Maz. 72:7) Yihoowa seeray I aawadan nuna kaalettin nuuni issi keettaa asaadan maayettidi sarotettan merinawu waani deꞌanaakko tamaaranaadan maaddees. (Isi. 11:9) Nuuni Xoossaa seeraa hegaadan xeellikko, seeraa suure xeellana danddayoos; qassi seeray Xoossay nuna keehippe siiqiyoogaa bessiyaaba. w18.03 26 ¶15; 27 ¶17, 19
Masqqaynno, Masqqala 3
[Asay] yiidi ba nagaraa paaxin, Yorddaanoosa giyo shaafan asaa xammaqiis.—Maa. 3:6.
Yohaannisi xammaqido asati Muuse Higgiyaa kanttido nagaraappe simmidoogaa bessanawu xammaqettidosona. (Maa. 3:1-6) SHin, Yohaannisi xammaqido ubbaappe aadhdhiya xinqqatee nagaraappe simmiyoogaara gayttidaba gidenna. Yohaannisi nagari baynna asa gidida Xoossaa Naꞌaa xammaqiyo dumma maataa demmiis. (Maa. 3:13-17) Yesuusi nagara oottibeenna gishshawu, nagarappe simmana koshshenna. (1 PHe. 2:22) Yesuusa xinqqatee I Xoossaa sheniyaa oottanawu yiidoogaa bessees. (Ibr. 10:7) Yesuusi saꞌan haggaaziyo wode, I erissiyo ashkkaratikka asaa xammaqidosona. (Yoh. 3:22; 4:1-3) Yohaannisi xammaqido asatuugaadan, he asatikka xammaqettidoy Muuse Higgiyaa kanttido nagaraappe simmidoogaa bessanaassa. SHin Yesuusi hayquwaappe denddi simmin, A kaalliyaageeti hegaappe keehi dummatiya gaasuwan xammaqettoosona. w18.03 5 ¶6-7
Oruwaa, Masqqala 4
Geeshsha Ayyaanai de7iyo asi ubbabaa qorees.—1 Qor. 2:15.
Yaatin ayyaanaabaa qoppiya ura giyoogee woygiyoogee? Ayyaanaabaa qoppiya uri asatettaabaa qoppiya urappe dummatiyoy Xoossaakko shiiqiyoogaana. Ayyaanaabaa qoppiya asay ‘Xoossaa milatanawu’ baaxetees. (Efi. 5:1) Hegaa giyoogee eti hanotata Yihoowaagaadan xeellanawunne qoppanawu baaxetoosona giyoogaa. Xoossay etawu beettiyoogaa keena qoncce. Eti bantta deꞌo ubban Yihoowa maaraa kaallanawu baaxetiyoogan asatettaabaa qoppiyaagetuppe dummatoosona. (Maz. 119:33; 143:10) Ayyaanaabaa qoppiya uri asatettaa oosuwaa qoppiyoogaappe, ‘geeshsha ayyaanaa ayfiyaa’ ayfanawu baaxetees. (Gal. 5:22, 23) Ayyaanaabaa qoppiyoogee aybakko qonccissanawu ha leemisuwaa qoppa: Gooba zalꞌꞌanchchaa zalꞌꞌe xallaa qoppiya ura gaana danddayettees. Hegaadankka, ayyaanaabaa nashshiya uri ayyaanaabaa qoppiya ura geetettees. w18.02 19 ¶3, 6
Hamuusa, Masqqala 5
Laa, Xoossai keehi siiqido Daaneelaa.—Dane. 10:11.
Daaneeli omooduwan Baabiloone biidi eeqaynne iita ayyaanaa oosoy kumido kataman deꞌiis. Hegaa bollikka, Baabiloonati Ayhudata karoosonanne etanne eta Xoossaa Yihoowa toochchoosona. (Maz. 137:1, 3) Daaneela mala ammanettida Ayhudata hegee keehi qohidoogee erettidaba! Daaneeli ‘kawuwaa qumaaninne ushshan bana tunissanawu’ koyibeenna gishshawu, miyoobaynne uyiyoobay sohuwaara paace gidiis. (Dane. 1:5-8, 14-17) Daaneela gakkida keehi geemmida paacee ayyo dumma maataa demissida A dumma eraara gayttidaba gidennan aggenna. (Dane. 1:19, 20) Gidoppe attin, Daaneeli axiraaronne gajajja asa gidiyoogaappe, ubbatoo Yihoowawu bonchchuwaa immidi, bana kawushshidi deꞌiis. (Dane. 2:30) Yihooway Daaneela Nohaaranne Iyyoobaara gattidi, geeshshatettan leemiso ootti denttido wode, Daaneeli biron yelaga. (Hiz. 14:14) Xoossay Daaneelan coo mela ammanettidee? Akkaykka! Daaneeli hayqqana gakkanaashin ammanettidinne azazettidi deꞌiis. w18.02 5 ¶11-12
Arbba, Masqqala 6
Leewi ba sooni Yesuusa mokkanau daro imatuwaa makkiis.—Luq. 5:29.
Yesuusi ufayttiyoobaa bessiyaagaadan xeelliyoogaa wottiyoobi baynna hanotan bessiis. I ‘bullachchaa’ biis; qassi “daro imatuwaa” shoobettiis. (Yoh. 2:1-10) He bullachchan, I maalaaliya hanotan haattaa woyne eessawu laammiis. SHin, ufayttiyoobay Yesuusi ba deꞌuwan keehi xoqqu oottidi xeellidoba gidenna. I Yihoowa kaseyiis; qassi harata maaddanawu bawu danddayettiya ubbabaa oottiis. Yaatiyo gishshawu, daro asay deꞌuwaa demmanaadan I mittaa bolli waayettidi ba dosan hayqqiis. Ba kottiyaa kaalliyaageeta xeelliyaagan Yesuusi hagaadan giis: “Intte tana kaalliyo gishshau, asai intttena boriyo wodenne waissiyo wode, qassi intte bolli iitabaa ubbaa wordduwan haasayiyo wode, intte anjjettidaageeta. Intteyyo saluwan gita woitoi de7iyo gishshau, ufaittite; hashshu giite.” (Maa. 5:11, 12) Nuuni Xoossaa siiqiyo gishshawunne a ufayssanawu koyiyo gishshawu, balaba gidiyoogaa nuuni eriyoobaappe haakkiyoogaa xalla gidennan, A ufayssennan aggana danddayees giidi qoppiyoobaappekka haakkoos.—Maa. 22:37, 38. w18.01 26 ¶16-18
Qeeraa, Masqqala 7
Ne ashkkaraassi naatettan doommin, i koyiyoobaa ubbaa ayyo imma meezeyikko, issi gallassi neeyyo de7iyaabaa ubbaa ekkanau i kajjeelanaagee attenna.—Lee. 29:21.
Nuuni Yihoowa siiqiyoonne nashshiyo gishshawu ayyo immoos. Yihooway nuuyyo oottido ubbabaa qoppiyo wode keehi ufayttoos. Kawuwaa Daawiti nuussi deꞌiya ubbabay Yihoowappe ekkidobanne nuuni assi immiyo aybinne I nuussi immidoba gidiyoogaa Daawiti yootiis. (1 Odi. 29:11-14) Immiyoogee nuussi loꞌꞌo. Coo ekkiyoogaappe kehatettan immiyoogee nu payyatettawu loꞌꞌo. Aawaynne aayyiyaa awu immido guutta miishshaappe etassi imotaa immiya issi naꞌaa qoppana danddayoos. Aawaynne aayyiyaa he imotaa keehi nashshoosona! Bantta son deꞌiya issi yelaga aqinyee son koshshiyaaban maaddanawu amarida miishshaa ba aawaassinne aayeessi immana danddayees. Aawaynne aayyiyaa naꞌi immees giidi naagana xayikkonne, keha gidiyoogee eti awu oottido ubbabaa nashshiyoogaa bessiyaaba gidiyo gishshawu he imotaa ekkana danddayoosona. Hegaadankka, nuuni nuuyyo deꞌiya alꞌꞌobaappe immiyoogee nuussi loꞌꞌo gidiyoogaa Yihooway erees. w18.01 18 ¶4, 6
Woggaa, Masqqala 8
Inttenne intte zaree de7uwan de7ana mala, de7uwaa doorite.—Zaa. 30:19.
Aybi iitakko woy aybi loꞌꞌokko intte naatussi yootiyoogaa xallay gidenna. Eti hageetu mala oyshata qoppanaadankka intte maaddana koshshees: ‘Asatettawu ufayssana danddayiyaabaa Geeshsha Maxaafay diggiyoy aybissee? Geeshsha Maxaafaa maaray awudekka tana goꞌꞌees gaada taani ammananaadan oottiyay aybee?’ (Isi. 48:17, 18) Intte naꞌay xammaqettanawu koyikko, xammaqettiyoogaara gayttida aawatettaa i loytti qoppanaadankka maaddite. Hegawu ayyo aybi siyettii? Hegaa goꞌꞌay aybee? Metanabay aybee? Metiyaabaappe goꞌꞌiyaabay darees giyoy aybissee? (Mar. 10:29, 30) Xammaqettanaappe kase hageeta loytti qoppiyoogee keehi koshshiyaaba. Hegaabaa naati loytti qoppanaadan eta maaddiyo wode, eti ammanana danddayoosona. Aybaa? Geeshsha Maxaafaa maaray awudenne eta goꞌꞌiyaaba gidiyoogaa. w17.12 21 ¶14-15
Saynno, Masqqala 9
I eta ubbaakka eta sunttan sunttan xeesees.—Isa. 40:26.
Nu siiqo ishatunne michchotuppe daroti iita harggiyan gencciiddi deꞌeeta. Harati banttawukka cimi uttidi ceeggida dabbota heemmoosona. Harati qassi alꞌꞌoba gidennan, deꞌuwawu keehi koshshiyaabaa bantta so asawu kunttanawu daafuroosona. Qassi daroti hageetuppe issuwaa xallan gidennan, daro metuwan gencciiddi deꞌiyoogaa eroos! Yihooway xoolinttetubaa qoppiyo gishshawu, neeyyo hegaappe aaruwan qoppiyoogee erettidaba. Neeni oottana bessiyo gishsha xallawu gidennan, A siiqiyo gishshawu ayyo oottaasa. (Maz. 19:1, 3, 14) Nu siiqo aaway nebaa wurssi erees. I “harai atto, [ne] huuphiyan de7iya binnaana” ubbaakka qoodi wottiis. (Maa. 10:30) Qassi mazamuraawee, “Suure asatu ogiyaa GODAI erees” yaagiis. (Maz. 37:18) Nena gakkiya metuwaa I akeekees; qassi he ubbaban genccanaadan neeyyo wolqqaa immana danddayees. w18.01 7 ¶1; 8 ¶4
Masqqaynno, Masqqala 10
Xaabitee, dendda.—Oos. 9:40.
PHeexiroosi Xaabito hayquwaappe denttido he hanotay keehi ammanttiyaaba gidiyo gishshawu, “daro asai Godaa ammaniis.” Eti Yesuusabaa mishiraachuwaanne Yihooway hayqqidaageeta denttana danddayiyoogaabaa haratussi yootana danddayoosona. (Oos. 9:36-42) Harati qassi hayqqida hara asi denddiyo wode beꞌidoosona. Issi wode, kiitettida PHawuloosi ha wodiyan Turkkeyyo huuphessan arggokko baqqidi deꞌiya Xiroꞌaadan issi pooqiyan deꞌiya kifiliyan asaara shiiqiis. PHawuloosi bilahe gakkanaashin haasayiis. He wode, Euxikoosa giyo wodallay maskkootiyaa bolli uttidi siyees. SHin i xiskkuwan kayridi heezzantto pooqiyaappe saꞌan kunddiis. Euxikoosa maaddanawu koyro biiday dottoriyaa Luqaasa giddennan aggenna. Euxikoosi qohettidoogee i bana erennaadan oottibeennaagaa dottoree Luqaasi akeekiis. SHin Euxikoosi hayqqiis! PHawuloosi pooqiyaappe saꞌan wodhidi, anhaa qoommidi, “A shemppoi kiyibeenna [“i paxa deꞌees,” NW]” yaagin, asay ubbay maalaalettiis. He hanotaa beꞌidaageeta ubbaa hegee ay keena denttettideeshsha! He wodallay hayquwaappe denddidoogaa eridi, eti “daro ufaittidosona.”—Oos. 20:7-12. w17.12 5 ¶10-11
Oruwaa, Masqqala 11
Haa yiite; GODAA oosuwaa xeellite.—Maz. 46:8.
Asaa daro wodiyawu wayssida metuwaa waati xayssanaakko asay akeekidee? Asay olettiyoogaa aggibeenna. Interneettiyan gakkiya qohoy, so giddon gakkiya qohoynne shabbirssaa mala danobay keehi gujji gujji biis. Woriya harggeekka ubbasan aakkiis. Ha wodiyan bantta xallaa siiqiya asati ikkonoomiyaaranne polotikaara gayttidabaa ayssoosona. He asati olaa, danobaa, harggiyaanne hiyyeesatettaa xayssana danddayennaagee qoncce; hegaa xayssana danddayiyay Xoossaa Kawotettaa xalla. Yihooway asaayyo ay oottanaakko qoppa. Olaa: Xoossaa Kawotettay asay ba xallaa siiqiyoogaa, mattaayiyaa, yelettido biittaa siiqiyoogaa, worddo haymaanootiyaa, Seexaanaanne olawu waanna gaaso gidida hegaa malabaa xayssana. (Maz. 46:9) Danobaa: Xoossaa Kawotettay miilooniyan qoodettiya asay siiqettanaadaaninne issoy issuwawu ammanettanaadan tamaarissees; hegaadan oottana danddayiya hara Kawotetti baa. (Isi. 11:9) Harggiyaa: Yihooway ba asay mule sahettennaadan oottiyoogan anjjana. (Isi. 35:5, 6) Hiyyeesatettaa: Yihooway hegaa xayssana; yaatidi ubba asay ufayssan aara mata dabbo gididi deꞌanaadan oottana.—Maz. 72:12, 13. w17.11 24 ¶14-16
Hamuusa, Masqqala 12
Geeshsha asa suuttai gukkenna.—Zaa. 19:10.
Baqati attiyo katamati giigido waanna gaasotuppe issoy Israaꞌeelati suuttan ashettennaadan naaganaassa. Yihooway deꞌuwaa dosees; qassi “ashkke asata woriya kushiyaa” ixxees. (Lee. 6:16, 17) I suure pirddiya geeshsha Xoossaa gidiyo gishshawu, issi uri erennan asa worikkokka coꞌꞌu giidi xeellenna. Higgiyaa tamaarissiyaageetinne Parisaaweti Yihoowa malatibookkona; eti deꞌuwaa xaasayidi xeelloosona. Waatidi? Yesuusi eta, “Eraa keettaa dooyiya qulppiyaa intte ekkideta; intte huuphiyaunne gelibeekketa; qassi gelanau koyiyaageetanne gelissekketa” yaagiis. (Luq. 11:52) Merinaa deꞌuwaa ogiyan hemettanaadan maaddanawu eti Xoossaa Qaalaa haratussi birshshidi yootana koshshees. Eti ‘ashshiya’ Yesuusappe asaa wora zaaridi merinawu xayssana danddayiya ogiyaa kaalettoosona. (Oos. 5:31) Otorettiyaanne bantta xallaa siiqiya higgiyaa tamaarissiyaageetinne Parisaaweti asa deꞌuwawunne payyatettawu qoppokkona. Eti meqetta iitanne maarennaageeta. w17.11 15 ¶9-10
Arbba, Masqqala 13
Issi urai tanaaninne ta qaalan yeellatikko, taanikka, Asa Na7ai, . . . aani yeellatana.—Mar. 8:38.
Koyro heeran, nuuni Yihoowa Markkatuura gayttidoogaa nu soo asawu woy dabbotuyyo yootennan aggana danddayoos. SHin nu ammanoy minniyo wode, nu ammanuwaabaa qonccissidi yootana koshshiyoogaa akeekoos. Neeni Xoossawu ammanettiyoogee ne soo asaara maayettennaadan oottana danddayees. SHin neeni Yihoowawu ammanettada deꞌaydda etaara saruwan deꞌanawu eta qofaa akeekanawu baaxeta. Nuuni Geeshsha Maxaafaappe tumaa erido gishshawu keehi ufayttikkokka, nu dabboti nuuni cimettidabadan woy iita haymaanootiyaa kaalliyoogaa doommidabadan balan qoppana danddayoosona. Nuuni etaara baalaa bonchenna gishshawu, eta hegaappe simmin siiqennabadan qoppana danddayoosona. Ubba nuuni hayqqi simminkka iitabay nu bolli gakkana giidi eti qoppana danddayoosona. Eti nuuyyo hegaadan hirggidoy aybissakko eranawu eta qofaa akeekananne eti giyoobaa akeekan siyana bessees. (Lee. 20:5) Kiitettida PHawuloosi ‘ubba asawu’ mishiraachuwaa yootanawu eta hanotaa akeekanawu baaxetiis; nuunikka hegaadan oottiyoogee maaddana danddayees.—1 Qor. 9:19-23. w17.10 15 ¶11-12
Qeeraa, Masqqala 14
[Yihoowayyo] diixxite.—Maz. 33:2.
Waati yexxiyaakko nuuni erenna gishshawu yexxanawu yayyana danddayoos. SHin, nuuni kaseegaappe loytti yexxanawu oottana danddayiyo issi issi metennabay deꞌees. Bessiyaagaadan shemppiyoogan cenggurssaa xoqqu oottada yexxiyoogaa tamaarana danddayaasa. Amppooliyawu korinttee wolqqaa immiyoogaadan, ne shemppiyo shemppoy ne haasayiyo wode woy yexxiyo wode neeyyo wolqqaa immees. Neeni yexxiyo wode ne haasayiyoogaadan woy ubba hegaappekka aaruwan ne cenggurssaa xoqqu oottana koshshees. Yihoowawu goynniyaageeti galataa yettaa yexxiyo wode bantta “qaalaa xoqqissidi” ufayssan yexxanaadan Geeshsha Maxaafay issi issitoo yootees. (Maz. 33:1-3) Hagaadan oottanawu mala: Nu mazamuriyaa maxaafaappe ne dosiyo issi mazamuriyaa doora. Danttuwaa cenggurssaa xoqqu oottada nabbaba. Yaatada, ne doorido mazamuriyan issi qofan deꞌiya qaalata ubbaa issi kutti issi mala cenggurssan nabbaba. Hegaappe simmin, issi mala cenggurssan he qofaa xoqqu oottada yexxa. (Isi. 24:14) Yaatiyoogee ne yexxiyo cenggurssay kaseegaappe xoqqu gaanaadan oottees; qassi hegee loꞌꞌoba. Hegee nena yashshoppo woy yeellayoppo! w17.11 5-6 ¶11-13
Woggaa, Masqqala 15
Xoossai eta wozanaa denttettido ubbati Yerusalaamen GODAA Beeta Maqidasiyaa keexxanau baanau denddidosona.—Izi. 1:5.
Ayhudati biiddi, eti sinttappe deꞌanasaabaa daro saatiyawu qoppennan aggokkona. Eti kase Yerusalaamee keehi loꞌꞌiyoogaa siyidosona. Eta giddon deꞌiya cimati kase beeta maqidasiyaa bonchuwaa beꞌidosona. (Izi. 3:12) Etaara biidaakko, neeni deꞌana Yerusalaame katamaa beꞌiyo wode neeyyo aybi siyettanee? Laalettida keettatu bolli mokkida sharafaa beꞌiyo wode neeni azzananeeshsha? Baabiloonen deꞌiya gitanne mino dirssa gimbbiyaa Yerusalaamen deꞌiya laalettida dirssaa gimbbiyaara, hegeekka penggetunne naagiyaageetu gimbbetu gidduwan haꞌꞌi aafotida sohuwaara geeddarssuuteeshsha? SHin asay hidootaa qanxxibeenna. Eti bantta biitti haahosaa biiddi Yihooway ashshiyaagaa gidiyoogaa akeekidosona. Eti yaa gakkosaara kase beeta maqidasee deꞌiyoosan yarshshiyoosaa keexxidi, hegan Yihoowayyo yarshshiyoogaa doommidosona.—Izi. 3:1, 2. w17.10 26-27 ¶2-3
Saynno, Masqqala 16
Xoossai nenaara de7iyo gishshau, yayyoppa; dagammoppa!—1 Odi. 28:20.
Xala gidiyoogaa xeelliyaagan Solomoni darobaa tamaaridoy ba aawaappe gidennan aggenna. Daawiti olaa meezetida wogga wolqqaama bitaniyaara olettido wode, i keehi xala gidiyoogaa bessiis. Yihooway maaddin Daawiti Gooliyaada issi shuchan caddidi woriis. (1 Sam. 17:45, 49, 50) Guyyeppe Daawiti Solomoni xalanaadaaninne beeta maqidasiyaa keexxanaadan minttettidoogee bessiyaaba! Kawuwaa Daawiti beeta maqidasiyaa oosoy polettana gakkanaashin Yihooway Solomona yeggennaagaa awu yootiis. Solomoni ba aaway yootidobaa wozanan wottidi qoppidoogee, i yelaganne lammacha gidiyoogee oosuwawu xube gidanaadan oottibeenna. I Yihooway maaddin xalidi oottido gishshawu, he maalaalissiya beeta maqidasiyaa laappun layttanne baggan keexxi wurssiis. Yihooway Solomona maaddidoogaadan, nuunikka xala gidanaadan, qassi so asaaranne gubaaꞌiyaara gayttidaagan oottiyo oosuwaa polanaadan maaddana danddayees. (Isi. 41:10, 13) Nuuni xalidi Yihoowawu goynniyo wode, haꞌꞌikka sinttappekka i nuna anjjanaagaa ammanettana danddayoos. w17.09 28 ¶3; 29 ¶4; 32 ¶20-21
Masqqaynno, Masqqala 17
Xoossaa qaalai paxa de7eesinne oottees.—Ibr. 4:12.
Yihoowa asay Xoossaa Qaalay ‘paxa deꞌiyoogaanne oottiyoogaa’ ammanees. Geeshsha Maxaafay nuunikka hara asaykka laamettanaadan oottiyoogaa beꞌida. Nu ishatuppenne michotuppe issoti issoti kase kayso, jallissiyaabay amale gididoogeeta woy kandduwan shori baynnaageeta. Harati ha alamiyan keehi ishalo duussaa deꞌikkokka, bantta deꞌuwan attida harabi deꞌiyoogaa qoppiiddi deꞌidaageeta. (Era. 2:3-11) Geeshsha Maxaafay kase hidooti baynna deꞌuwaa deꞌidaageeti haꞌꞌi ufayssiya deꞌuwaa deꞌanaadan oottiis. “Geeshsha Maxaafay Asay Laamettanaadan Oottees” giya, Wochiyo Keelan kaalli kaalli kiyiya, hegaa mala asatubaa yootiya qofaappe daruwaa nabbabada ufayttennan aggakka. Asay tumaa ekki simmidikka, ayyaanaaban ubbatoo diccanaadan Geeshsha Maxaafay maaddiyoogaa akeekadasa. w17.09 23 ¶1
Oruwaa, Masqqala 18
He katamaappe eta kessidosona; aissi giikko, GODAI etayyo qarettiis.—Doo. 19:16.
Looxeebaa yootiya ha hanotay ammanettidi awu oottiyaageeti deꞌiyo metiya hanotaa Yihooway loytti akeekiyoogaa bessennee? (Isi. 63:7-9; Yaaq. 5:11; 2 PHe. 2:9) I ba asaykka qarettana koshshiyoogaa tamaarissiis. Issibaa talꞌꞌida uray acotida uraa maayuwaa oyqqiyoogaa xeelliyaagan Israaꞌeelatussi imettida higgiyaa qoppa. (Kes. 22:26, 27) Meqettaa iita gidida uri acotida uraa maayuwaa oyqqidi, i kallo aqanaadan oottanawu paacettana danddayees. SHin Yihooway ba asay hegaadan iitennaadan tamaarissiis. A asay qarettana bessees. Ha higgiyan qonccida maaray nuuni qarettanaadan denttettennee? Nuuni nu mala Kiristtaaneta waayiyaappe shemppissanawu oottana danddayiyoobi deꞌishin, eti meegettishin coꞌꞌu giyoogaa malabaa oottanawu koyiyoo?—Qol. 3:12; Yaaq. 2:15, 16; 1 Yoh. 3:17. w17.09 9 ¶4-5
Hamuusa, Masqqala 19
Ta Aawau, eti bantta oottiyoogaa erenna gishshau, eta nagaraa atto ga.—Luq. 23:34.
Yesuusi hegaa bantta oottiyoogaa erenna gishshau, bana woriyaageetussi atto gaanaadan ba Aawaa woossiis. Yesuusi waayettido woy unꞌꞌettido wodekka ashkkenne danddayancha gididi deꞌiis. (1 PHe. 2:21-23) Nuuni ashkkenne danddayancha waani gidana danddayiyoo? PHawuloosi ba mala Kiristtaanetuyyo xaafidoban yaatana danddayiyo issi ogiyaa hagaadan giis: “Issoi issuwaabaa danddayite; ooninne ba laggiyaa bolli hanqqettidobai de7ikko, issoi issuwau atto yaago. Kiristtoosi [“Yihooway,” NW] intteyyo atto giidoogaadan, inttekka atto giite.” (Qol. 3:13) Nuuni ha azazuwaa azazettanawu ashkkenne danddayancha gidana bessees. SHin, atto giyaageeta gidiyoogan gubaaꞌiyaa issippetettay minnanaadan oottoos. Nuuni haratussi ashkke gidanaadaaninne eta danddayanaadan Yihooway koyees. Nuuni i ehaana ooratta alamiyan deꞌanawu koyikko, ha eeshshati keehi koshshoosona. (Maa. 5:5; Yaaq. 1:21) Nuuni ashkkenne danddayancha gidikko, Yihoowa bonchissoos, qassi harati hegaadan oottanaadan maaddoos.—Gal. 6:1; 2 Xim. 2:24, 25. w17.08 25-26 ¶15-17
Arbba, Masqqala 20
Godai Xoossau goinniya asata paaciyaappe waati ashshanaakko erees.—2 PHe. 2:9.
Geeshsha Maxaafaa pilggiyo wode, asi qoppibeennabaa Yihooway oottidoogaa bessiya daro leemisota akeekoos. Kawuwaa Hizqqiyaasi Asoore Kawoy Sanaakireebi Yihudaa olidi Yerusalaame xallay attin hara gimbbettida katamata ubbaa oyqqido wode deꞌiis. (2 Kaw. 18:1-3, 13) Hegaappe simmin, Sanaakireebi Yerusalaame katamaa oyqqanawu koyiis. He wode Kawuwaa Hizqqiyaasi waatidee? I Yihoowa woossiis, qassi Yihooway kiittin hananabaa yootiya Isiyaasa zoriyaa oychiis. (2 Kaw. 19:5, 15-20) Hizqqiyaasi Sanaakireebi oychido qixaatiyaa miishshaa qanxxiyoogan yuushshi qoppiyoogaa bessiis. (2 Kaw. 18:14, 15) Guyyeppe, Hizqqiyaasi katamay doodettidi takkana daro wodiyawu giigettiis. (2 Odi. 32:2-4) SHin he metoy waani qaarettidee? Yihooway 185,000 Sanaakireeba wotaaddarata, issi qamman woranaadan ba kiitanchaa kiittiis. Hizqqiyaasi hegaadan hanana giidi qoppibeennaagee tuma!—2 Kaw. 19:35. w17.08 10 ¶7; 11 ¶12
Qeeraa, Masqqala 21
Asa ubbaa tana kaalliyaageeta oottite; . . . taani inttena azazidobaa ubbaa eti naagana mala, eta tamaarissite.—Maa. 28:19, 20.
Kumetta wodiyaa haggaazanawu neeni waatana danddayay? Neeni Yihoowawu loytta oottanaadan maaddiya waannabay Kiristtaanetuppe koyettiya eeshshaa bessiyoogaa. Hegaa gishshawu, Xoossaa Qaalaa minnada xannaꞌa, wotta denttada qoppa, qassi shiiquwan ne ammanuwaa qonccissa. Neeni biron tamaare gidada deꞌayddakka, mishiraachuwaa sabbakanawu maaddiya eraanne hiillaa demmana danddayaasa. Asay ba qofaa yootanaadan hiillan oychiyoogaaninne eti yootiyoobaa siyiyoogan etawu qoppiyoogaa tamaaraasa. Kawotettaa Addaraashaa geeshshiyoonne giigissiyoogaa mala oosuwaa ne dosan oottana danddayaasa. Yihooway ba oosuwaa bantta huuphiyaa kawushshiyaanne bantta dosan oottiya asatun ootissees. (Maz. 110:3; Oos. 6:1-3) Kiitettida PHawuloosi Ximootiyoosi banaara misoonaawe oosuwawu baanaadan shoobbidoy ‘ishantti abaa loyttidi markkattido’ gishshataassa.—Oos. 16:1-5. w17.07 23 ¶7; 26 ¶14
Woggaa, Masqqala 22
Asai ubbai taayyo gulbbatana; inxxarssa ubbaikka tanan caaqqana.—Isi. 45:23.
Asaykka kiitanchatikka ha oyshaa zaaruwaa erana gakkanaashin deretu, zaretu, qommotu, so asatunne dumma dumma asatu giddon ooshshay merettana danddayees. SHin Yihoowa haaroy suure gidiyoogee eretti simmin, ubbay a xillotettaa haaruwawu merinawu haarettana. He wode ubbasan zaarettidi sarotettay deꞌana. (Efi. 1:9, 10.) Xoossaa haaroy suure gidiyoogee erettana; qassi Seexaanaa haaroynne asaa haaroy ushachennaagee loytti qonccananne muleera xayana. Mase Kawotettaa baggaara Xoossay haariyo haaroy suure gidiyoogee erettana; qassi ammanettiyaageeti asay Xoossaa haaruwawu exatana danddayiyoogaa bessana. (Isi. 45:24) Yihooway ubbabaa haariyo maatawu exatiyaageetuppe issuwaa gidanawu koyay? Koyiyoogee erettidaagaa. Ubbatoo Xoossawu ammanettidi deꞌanawu, ha gita allaalliyaa muletoo qoppananne hegee ay keena koshshiyaabakko akeekana bessees. w17.06 23 ¶4-5
Saynno, Masqqala 23
Laggee mule wodekka siiqees; ishaikka metuwaa wode maaddanaassi yelettees.—Lee. 17:17.
Issi asi azzaniyo hanotay haraagaappe dummatana danddayees. Hegaa gishshawu, daro laggetinne dabboti deꞌiyo koyro amarida gallassatu xallan gidennan, asay ubbay ba oosuwawu simmiichiyo, amarida aginawu eta miyyiyaappe shaahettoppa. Kayyottiya uri loytti minettana gakkanaassi ishanttinne michontti keehi maaddana danddayoosona. (1 Tas. 3:7) Bullachaa gallassay woy issi uri hayqqido gallassay, issi issi muuziqay, pootoy, oosoy, sawiyaabay, cenggurssay, woy issi wodee bantta siiqiyo uri hayqqidoogeeta he ura hassayissiyoogaa akeeka. Issi uri ba aqo laggee hayqqi simmin koyro shiiqiyo gita shiiquwaa wode woy koyro bonchiyo Godaa Kahuwaa wode keehi kayyottana danddayees. SHin kayyottidaageeta minttettana koshshiyoy issi dumma wode xallaana gidennaagaa hassaya. w17.07 16 ¶17-19
Masqqaynno, Masqqala 24
Issoi issuwaa go77iyaabaa koyanaappe attin, intte huuphe xalaalaa go77iyaabaa koyoppite.—Pili. 2:4.
Ubbatoo haratuyyo loꞌꞌobaa oottiyoogee, nuuni darotoo nu metuwaabaa qoppennaadan oottees. Aqo oyqqida michonttikka oyqqibeennaageetikka mishiraachuwaa sabbakiyoogan Xoossaara issippe oottiyo gishshawu keehi ufayttoosona. Eta halchoy Xoossaa sheniyaa oottiyoogan a bonchissiyoogaa. Ubba qassi issoti issoti haggaazuwaa payyatettawu maaddiyaabadan xeelloosona. Nuuni ubbay nu moottaaninne nu gubaaꞌiyan deꞌiyaageeta maaddiyaabaa oottiyoogee gubaaꞌe giddon deꞌiyaageeti issoy issuwaara siiqettanaadan oottees. Yaatiyoogan Kiitettida PHawuloosi loꞌꞌo leemiso. I Tasalonqqe gubaaꞌiyan deꞌiyaageetuyyo xanttiya ‘aaye’ mala gidiis; qassi i ayyaanaaban aawa mala. (1 Tas. 2:7, 11, 12) Tumu Xoossaa siiqiyaanne a zoriyaa kaalliya yelagati so asay minettanaadan oottana danddayoosona. Eti bantta aawaanne aayyiyo bonchiyoogaaninne maaddiyoogan so asay minettanaadan oottana danddayoosona. Eti ayyaanaabankka keehi maaddana danddayoosona. w17.06 7 ¶13-14; 8 ¶17
Oruwaa, Masqqala 25
[Worddo] miishshan intte huuphessi lagge demmite.—Luq. 16:9.
Amarida asawu bantta daro yeletawu gidiya miishshay deꞌikkokka, biilooniyan qoodettiyaageeti keehi manqqo. Miishshaara gayttida metoy Xoossaa Kawotettay yaana gakkanaashin giigennaagaa Yesuusi akeekiis. Seexaanaa alamee polotikaanne haymaanoote dirijjitiyaa, qassi Ajjuutaa 18:3n odettida ‘zalꞌꞌanchata,’ woykko yaaretiya zalꞌꞌe dirijjitiyaa xaaxi waaxi oyqqees. Xoossaa asay polotikaa allaalliyaaninne worddo haymaanotiyan mule gelenna; shin daroti Seexaanaa alamiyaa bagga gidida zalꞌꞌiyaa muleera aggibayana danddayokkona. Nuuni Kiristtaane gidiyo gishshawu, kaallidi deꞌiya oyshata oychiyoogan ha iita alamiyaa xeelliyaagan nu qofaa qoriyoogee loꞌꞌo: ‘Ta aquwaa Xoossawu ammanettiyoogaa bessanawu waata goꞌettana danddayiyaanaa? Zalꞌꞌiyan muuhettennan waana deꞌana danddayiyaanaa? Metiya ha alamiyan Xoossaa asay ba kumetta wozanaappe Yihoowan ammanettiyoogaa bessiyaabay aybee?’ w17.07 7-8 ¶1-3
Hamuusa, Masqqala 26
Muussan, ushshan, mattooninne aqossi hirggiyooban intte wozanai balenna mala, . . . inttena naagite.—Luq. 21:34.
Saꞌaa deꞌuwawu hirggiyoogee qohiyoogaa Yesuusi loytti erees. I zeriyaagaabaa yootido leemisuwan, Yesuusi amaridaageeti “Kawotettaa qaalaa” siyidi koyro laamettikkonne, ‘ha saꞌaa deꞌuwaa hirggaynne duretetta siiqoy’ cimmidi ‘qaalaa cuullanaagaa’ yootiis. (Maa. 13:19-22; Mar. 4:19) Nuuni naagettana xayikko, deꞌuwawu ubba galla hirggiyoogee nu wozanaa cimmidi nuuni ayyaanaaban shugganaadan oottana danddayees. Nuuni nu deꞌuwan sabbakiyo oosuwaa sinttayiyoogan Kiristtoosa siiqiyoogaa bessana danddayoos. Nuuni ubbatoo hegaadan oottiyoogaa waati erana danddayiyoo? Issi issitoo nuna hagaadan giidi oychana koshshees, ‘Taani ta deꞌuwan aybippenne aaruwan siiqiyoobi aybee? Taani keehi ufayttiyoy pattennabaa oottiyoogaaneeyye woy ayyaanaabaa oottiyoogaanee?’ w17.05 23 ¶3-4
Arbba, Masqqala 27
Intte haasayiyoogee qoncce gido.—1 Qor. 14:9.
Asa biittan deꞌiyaageeti eta qaalaa haasayiya Yihoowa Markkatuppe haahuwan deꞌiyo wode, eti he biittaa qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyaara issippe shiiqana koshshees. (Maz. 146:9) SHin, neeni haasayaa doommido qaalaa goꞌettiya gubaaꞌee heeran deꞌikko, ‘Ay qaalaa goꞌettiya gubaaꞌee nu soo asawu loꞌꞌoo?’ giidi oychana koshshees. So asawu huuphe gidida uri wotti dentti qoppidi, woossidi, qassi ba macheeranne naatuura zorettidi hegaa kuuyana bessees. (1 Qor. 11:3) Aawaynne aayyiyaa bantta naatussi koshshiyaabaa wotti dentti qoppana bessees. Ay qaalan gidinkka, issi naꞌay tumaa loytti akeekanawu saaminttan saaminttan shiiquwan ayyaanaabaa guutta saatiyawu tamaariyoogaa xallay gidenna. SHin ane hagaa qoppite: Naati loytti akeekiyo qaalan shiiqiyo shiiquwan, geella aawatinne aayeti qoppiyoogaappe aaruwan, eti shiiquwaa biyoogaa xallan odettiyaabaa tamaarana danddayoosona. Naati qaalaa loytti akeekenna wode hegaadan waayi hanana.—1 Qor. 14:11. w17.05 10 ¶10-11
Qeeraa, Masqqala 28
Asaikka dosidi, ba huuphiyaa aattidi immido gishshau, GODAA galatite!—Daan. 5:2.
Nuuni ubbay nuna hagaadan oychana koshshees: ‘Yihooway yootiyo qoncce azazuwaa polanawu tawu deꞌiya aybanne goꞌettanawu ammanoynne xalatettay tawu deꞌii? Taani aquwaaban goꞌettanawu hara biitti woy hara katamaa baanawu qoppaydda deꞌikko, hegee ta so asaanne gubaaꞌiyaa waatanaakko qoppada woossiyaanaa?’ A haaruwawu exatiyo maataa nuussi immiyoogan Yihooway nuna bonchiis. Dabloosi ba haaruwawu exatanaadan asaa koyro cimmido gishshawu, neeni Yihoowa haaruwawu exatiyoogee Seexaanawu exatanawu mule koyennaagaa bessees. Neeni dosada oottanaadan denttettida ammanoynne suuretettay Yihoowa ufayssees. (Lee. 23:15, 16) Neeni ayyo exatada oottiyooban Yihooway bana boriya Seexaanay yeellatanaadan oottana. (Lee. 27:11) Yaatiyo gishshawu, neeni ammanettada azazettiyoogan, Yihooway alꞌꞌobadan xeelliyoobaa ayyo immaasa giyoogaa mala; qassi i hegan keehi ufayttees. w17.04 32 ¶15-16
Woggaa, Masqqala 29
Xoossaassi neeni geppidobaa polanau gam77oppa; aissi giikko, gam77iya eeyyatun Xoossai ufaittenna. Hegaa gishshau, neeni geppidobaa ubbaa pola.—Era. 5:4.
Muusee Higgee hagaadan gees: “Issi asi GODAAYYO issibaa oottanau geppikko, . . ba doonaappe kessidobaa ubbaa poloppe attin, ba qaalaa birshshoppo.” (Qoo. 30:2) Guyyeppe, geeshsha ayyaanay denttettin Solomoni hachi xiqisiyan deꞌiya qofaa yootiis. Qaalaa geliyoogee keehi gitaba gidiyoogaa qonccissanawu Yesuusi, “Beni asaa, ‘Wordduwan caaqqoppa, shin ne Godau caaqqidoogaa pola’ giidoogaa siyideta.” (Maa. 5:33) Yaatiyo gishshawu, Xoossawu qaalaa geliyoogee keehi gitaba. Nuuni qaalaa gelidobaa polikko, nuuyyo Yihoowaara deꞌiya dabbotay minnees; yaatana xayikko nu dabbotay moorettees. Daawiti hagaadan giis: “GODAA deriyaa gi77anau bessiyaagee oonee? A geeshsha sohuwan eqqanau bessiyaagee oonee? . . . Wordduwan caaqqennaagaa.”— Maz. 24:3, 4. w17.04 4 ¶3-4
Saynno, Masqqala 30
Hara asa sunttaa moorennaagaa.—Maz. 15:3.
Issi Kiristtaanee naaqoy bana gakkidoogaa erikko, qohiya zigirssa zigirennaadan naagettana koshshees. Cimata maaduwaa oychiyoogeenne gubaaꞌiyaa yame gidida uri gita mooro moorikko etawu yootiyoogee bessiyaaba. (Wog. 5:1) Gidoppe attin, gita mooro gidenna daro hanotata cimatussi gidin, hara oossinne yootennan giigissana danddayettees. (Maa. 5:23, 24; 18:15) Yaanikko, ammanettiyaageeta gididi hegaa mala yohuwaa Geeshsha Maxaafaa maaraadan oyqqoos. Issi issi hanotan nuna ayba naaqoynne gakkibeennaagaa akeekana danddayoos. Nu mala Kiristtaaniyaa sunttaa moorin hanotay yaa iitanaadan oottennan attidoogan nuuni ay keena galataneeshsha! Nuuni likke gidin gidana xayin, qohiyaabaa haasayiyoogee hanotaa giigissennaagaa hassayana koshshees. Nuuni Yihoowayyoonne nu ishanttussi ammanettiyoogee hegaa mala mooro moorennaadan naagees. w17.04 21 ¶14