Hosppune

Tasalonqqeppe biidi Maqidooniyan deꞌiya Kiristtaanee Arisxxirokoosi kiitettida PHawuloosawu ammanettida lagge gidiyoogaa bessiis. Arisxxirokoosabay Geeshsha Maxaafan odettidoy PHawuloosi heezzantto misoonaawe buussan Efisoona biido wodiyaana. PHawuloosaara issisaappe harasaa biya, Arisxxirokoosa asay oyqqiis. (Oos. 19:29) I wurssettan qashuwaappe birshshettidi bana qohoy gakkenna mala naagettanawu harasaa biyoogaa aggidi, ammanettidi PHauloosaara takkiis. Amarida aginaappe simmin, Giriiken morkketi PHawuloosa woranawu maliyo wodekka Arisxxirokoosi appe shaahettibeenna. (Oos. 20:2-4) PHawuloosi 58 M.L. heeran, qashuwawu Roome biido wode, Arisxxirokoosi adussa ogiyaa aara biis; qassi eta markkabee meqqido wode eti issippe paxa attidosona. (Oos. 27:1, 2, 41) Eti Roome gakkidoogaappe guyyiyan, I PHawuloosaara qasho keettan guutta wodiyawu takkidaba milatees. (Qol. 4:10) Hegaa mala ammanettida laggee oottidoban PHawuloosi minettidoogee maalaalissiyaaba gidenna! Loꞌꞌo wode xallan gidennan, ‘metuwaa wodekka’ nu ishanttuppenne nu michchonttuppe shaahettennan aggiyoogan Arisxxirokoosadan ammanettida lagge gidana danddayoos. w20.01 9 ¶4-5

Tiyettida issi uri ha gita maatawu I bessennabadan qoppana danddayees. SHin Yihooway A dooridoogaa aynne sirenna. I saluwaa biyo hidootaa qoppiyo wode A wozanay keehi ufaytteesinne I keehi nashshees. (1 PHe. 1:3, 4) Hegaa giyoogee ayyaanan tiyettidaageeti hayqqanawu koyoosona giyoogee? Kiitettida PHawuloosi he oyshaa zaariis. I eta asatettaa dunkkaaniyan geeddarissidi hagaadan giis: “Nuuni ha sa7aa dunkkaaniyan de7iiddi, deexettidi ooloos; aissi giikko, haiqqiya asatettai de7uwan mitettana mala, nuuni maayanau koyiyoogaappe attin, kallottanau koyokko.” (2 Qor. 5:4) He Kiristtaaneti saꞌan deꞌanawu salettokkona, qassi eesuwan hayqqanawu koyokkona. SHin, bantta soo asaaranne laggetuura ufayttanawunne Yihoowawu issippe ubba galla haggaazanawu keehi koyoosona. Eti haꞌꞌi oottiyoobay ayba gidikkokka, Xoossay etawu sinttappe immanawu qaalaa gelido ufayssiya hidootaa ubbatoo hassayoosona.—1 Qor. 15:53; 2 PHe. 1:4; 1 Yoh. 3:2, 3. w20.01 23 ¶12-13

Siiqiya Aaway nuna loohissanawu koshshiya wodiyan nuna seerees. Yihooway nuna daro ogiyan seerees. Leemisuwawu, nuuni A Qaalaappe nabbabiyoobay woy shiiqotun siyiyoobay nu qofaa suurissana danddayees. Woy nuussi koshshiya maaduwaa cimatuppe demmana danddayoos. Yihooway nuna ayba ogiyan seerikkonne, I ubbatoo nuna siiqiyo gishshawu seerees. (Erm. 30:11) Metuwaa genccanaadan Yihooway nuna maaddees. Siiqiya aaway meto wodiyan ba naata maaddiyoogaadan, saluwan deꞌiya nu Aaway metuwaa genccanaadan nuna maaddees. Ayyaanaaban nuna qohiyaabaappe naaganawu I ba geeshsha ayyaanaa goꞌettees. (Luq. 11:13) Nuuni hirggiyo wodekka Yihooway nuna maaddees. Leemisuwawu, I nuuyyo maalaalissiya hidootaa immiis. He sinttana hidootay metuwan genccanaadan nuna maaddees. Hagaa qoppa: Nu bolli gakkiya iitabay ayba gidikkokka, siiqiya Aaway nuuni tuggatanaadan oottiya ay metuwaakka xayssana. Nu bolli gakkiya ay metoykka guutta wode xallaassa; shin Yihooway immiyo anjjoti merinaassa.—2 Qor. 4:16-18. w20.02 5 ¶14-15

Nuuni qanaatiyaa xoonana danddayoos! Ane Yooseefa ishanttu hanotaa beꞌoos. Eti Yooseefa naaqqoosappe daro layttay aadhdhin, aara Gibxxen gayttidosona. Yooseefi ba oonatettaa ba ishanttussi yootanaappe kase, eti laamettidaakkonne eranawu eta paacciis. I ba kaalo ishawu Biniyaamayyo haratuugaappe dariya qumay imettanaadan oottiis. (Doo. 43:33, 34) SHin, A ishantti Biniyaama qanaatibookkona. Qassi eti bantta ishawunne bantta aawaa Yaaqoobawu wozanappe qarettiyoogaa bessidosona. (Doo. 44:30-34) Yooseefa ishantti qanaatiyoogaa aggido gishshawu, bantta son zaarettidi sarotettay deꞌanaadan oottidosona. (Doo. 45:4, 15) Hegaadankka, nuuni qanaatiyaa xaphuwaappe shoddikko, nu so asaynne nu gubaaꞌee ubbatoo sarotettan deꞌanaadan maaddana. Yihooway nuuni qanaatiyoogaa eqettanaadaaninne sarotettan deꞌanaadan koyees. Nuuni nu huuphiyaa ziqqi oottiyo, nuussi deꞌiyaaban ufayttiyo, qassi nashshiyo eeshshaa dichchikko, qanaatiyawu nu wozanan sohoy deꞌenna. w20.02 19 ¶17-18

Yihoowa A siiquwaa gishshawu galatiyo issi ogee woosan aara haasayiyoogaa. Nena qofissiyaabaa Xoossaayyo yootiyo wodenne I neeyyo oottiyo ubbabaa gishshawu A galatiyo wode neeni A kaseegaappe aaruwan siiqana. Qassi Yihooway ne woosaa zaariyoogaa neeni akeekiyo wode, Yihoowaara neeni dabbotido dabbotay kaseegaappe aaruwan minnana. Yihooway neessi qoppiyoogaa neeni ammanana. SHin neeni kaseegaappe aaruwan Yihoowakko shiiqanawu, I qoppiyo ogiyaa akeekana koshshees. Qassi I neeppe koyiyoobaa neeni erana koshshees. Neeni he eraa demmana danddayiyoy A Qaalaa, Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyoogaa xallaana. Yaatiyo gishshawu, neeni hegaa nashshiyoogaa tamaara. Neessi Yihoowabaanne A halchchuwaabaa tumaa yootiyay Geeshsha Maxaafaa xalla. Geeshsha Maxaafaa galla galla nabbabiyoogan, xinaatiyaawu giigettiyoogaaninne tamaaridobaa oosuwan peeshshiyoogan A nashshiyoogaa bessaasa. (Maz. 119:97, 99; Yoh. 17:17) Geeshsha Maxaafaa nabbabiyo prograamee neeyyo deꞌii? Geeshsha Maxaafaa galla galla nabbabay? w20.03 5 ¶8-9

Nuuni keehi hemetti danddayennaageeta gidikko, daro asay kanttiyo heeran uttidi sabbakana danddayoos. Woy qassi haggaazuwaa kiyennan, dabddaabbeta xaafiyoogan woy silkkiyaa dawalidi markkattana danddayoos. Payyatettaa pacaa gaasuwan woy hara metuwaa gaasuwan sooppe soo biidi sabbakana danddayenna aassiya daroti qommoora qonccida ogetun sabbakiyoogan daro ufayssaa demmana danddayoosona. Payyatettaa pacay deꞌishinkka haggaazuwaa loytta polana danddayaasa. PHawuloosi, ‘Ubbaappe aadhdhiya wolqqay Xoossaagaa gidiyoogaappe attin, nuugaa gidenna’ yaagiis. (2 Qor. 4:7) PHawuloosi issi wode misoonaawe oosuwawu biido wode sahettido gishshawu, ayyo ha wolqqay koshshiis. I Galaatiyan deꞌiya Kiristtaanetussi, “Taani koiro intteyyo wonggeliyaa yootidoogee tana harggissishiina” giidi qonccissiis. (Gal. 4:13) Hegaadan, ne payyatettaa pacay neeni dottoretussi, narssetussinne nena maaddiya haratussi mishiraachchuwaa yootanaadan oottana danddayees. Ha asatuppe daroti aassiyaageeti eta soo biyo wode ooso keetti biichchoosona. w19.04 4-5 ¶10-11

Mishiraachchuwaa yootiya 223,000⁠ppe dariyaageeti nu oosoy muleera teqettido woy amaridabay digettido biittatun 2018n deꞌoosona. Hegee garamissiyaaba gidenna. Yedetay gakkanaagaa tumu Kiristtaaneti naagoosona. Nuuni deꞌiyoy awaana gidikkonne, kawotettati eesuwaaninne kasetidi aybanne odennan nuuni nu siiqo Xoossawu Yihoowawu goynniyoogaa muleera teqqana danddayoosona. Kawotettay nu goynuwaa muleera teqqikko, nuuni Yihooway nunan ufayttibeenna giidi qoppana danddayoos. SHin, yedetay gakkiyoogee Yihooway nunan ufayttibeennaagaa bessiyaaba gidennaagaa hassayana koshshees. Leemisuwawu, kiitettida PHawuloosabaa qoppa. Xoossay an ufayttidoogee qoncce. I Giriikettuwan Xaafettida Geeshsha Maxaafan 14 dabddaabbeta xaafiyo maataa demmiis; I Ayhuda gidenna asaayyo kiitettiis. SHin, A wolqqaama yedetay gakkiis. (2 Qor. 11:23-27) Yihooway ammanettida ba ashkkarata yedetay gakkanaadan eeno giyoogaa nuuni kiitettida PHawuloosa hanotaappe tamaaroos. w19.07 8 ¶1, 3

Yihooway ba ashkkarati nuuni nu morkketa eqettanaadan I maaddiyoogee nuussi I qoppiyoogaa bessiyo keehi ufayssiya ogetuppe issuwaa. Seexaanaynne daydanttati nuuyyo waanna morkke. Ha nu morkketuppe naagettanaadan Yihooway nuussi yootees; qassi eta eqettanawu nuussi koshshiyaabaa I immees. (Efi. 6:10-13) Nuuni Yihoowa maaduwaa ekkikkonne an wozanappe ammanettikko, Dabloosa eqettidi xoonana danddayoos. Nuuni kiitettida PHawuloosaagaadan ammanettana danddayoos. I, “Xoossai nu bagga gidikko, nuna oonee qohanai?” yaagiis. (Roo. 8:31) Nuuni tumu Kiristtaane gidiyo gishshawu, Seexaanaaninne daydanttatun keehi xeelaa wottokko. Nuuni Yihoowabaa tamaariyoogaaninne ayyo haggaaziyoogan keehi xeelaa wottoos. (Maz. 25:5) SHin, Seexaanay oottiyoobaa nuuni erana koshshees. Aybissi? Yaatikko, nuuni A cimuwaa eqettana danddayoos.—2 Qor. 2:11. w19.04 20 ¶1-2

Unꞌꞌettida uraara haasayiyo wode, nuuni loytti ezggiya asee? Loytti ezgganawu nuuni aynne haasayennan hara uraa xeellana koshshees giidi qoppana danddayoos. Nuuni issi ishaa woy issi michchiyo ezggiyo wode, etawu qarettiyoogaanne eta siiqiyoogaa bessana danddayoos. Amaridabaa siiquwan yootiyoogee nuuyyo siyettiyaabaa issi issitoo qonccissana danddayees. Neeni hagaadan gaana danddayaasa: “Ne bolli hegaa malabay gakkidoogan taani keehi azzanaas! Azzanida ne laggee yootiyoobaa neeni akeekidoogaa eranawu geella issi woy naaꞌꞌu oyshaa oychchana danddayaasa. Hagaadan oychchana danddayaasa: “Neeni yootiyoobaa taani akeekanaadan hayyanaa tana maaddana danddayay?” woy “Neeni hegaa yootiyo wode taani . . . yaagada kuuyaas. Neeni yaagana koyadii?” Siiquwan hegaadan oychchiyoogee issi uri neeni wozanappe ezggada, A hanotaa akeekanawu baaxetiyoogaa ammanettanaadan oottana danddayees. (1 Qor. 13:4, 7) SHin, ‘haasayanawu eesotennaadan’ naagetta. He urawu zoriyaa immanawu woy he ura qofaa giigissanawu kelttiyaa geloppa. Qassi danddaya! Metuwaa waati giigissanaakko etawu yootanawu baaxeetiyoogaappe, etawu qarettiyoogaa bessoos.—1 PHe. 3:8. w19.05 17-18 ¶15-17

Son, azinay “Kiristtoosi woosa keettaa” siiqiyoogaadan ba machchiyo siiqana koshshees. (Efi. 5:28, 29) Azinay baagaappe ba machchiyaa koyiyoobaa kaseyiyoogan ba goꞌꞌaa aggi bayiyo, Kiristtoosa siiquwaa leemisuwaa kaallana bessees. Issi issi attuma asati hegaa mala siiquwaa bessanawu metootana danddayoosona; eti harata maara oyqqiyoonne siiqiyo wogan diccibeennaagee hegawu gaaso gidennan aggenna. Iita eeshshaa laammiyoogee etawu metiyaaba gidana danddayikkonne, eti Kiristtoosa higgiyaa azazettanawu laamettana koshshees. Ba goꞌꞌaa aggi bayidi siiqiya azinaa A machchiyaa bonchchawusu. Ba naata wozanappe siiqiya aaway haasayiyooban woy oottiyooban eta mule qohenna. (Efi. 4:31) I ba naati woppu gaana mala eta siiqiyoogaanne nashshiyoogaa bessees. Naati hegaadan oottiya aawaa siiqoosonanne an ammanettoosona. w19.05 6 ¶21

Gabreeli yootidobay Mayraama ay qoppanaadan oottideeshshaa? A Gabreeli yootidobaa Yesuusi Kawuwaa Heeroodisa sohuwan woy appe kaallidi haariya issuwaa sohuwan Israaꞌeelan kawotana gaada qoppadee? Yesuusi kawo gididaakko, Mayraama kawuwaa aayyiyo gidana; qassi I soo asay kawo keettan deꞌana. SHin, Mayraama Kawotettan maatay imettanaadan oychchidobaa Geeshsha Maxaafay yootenna. Mayraama bana keehi ziqqi oottiya macca asa! Kaseegaappe aaruwan Yihoowakko shiiqanawu koyiyoogee nuuni Xoossaa Qaalaanne nu xuufeta xannaꞌiyo waanna gaaso gidiyoogaa nuuni ubbatoo hassayana bessees. Nuuni ‘ay mala asakkonne,’ qassi Xoossaa ufayssana mala ay giigissana koshshiyaakko geeshshidi beꞌanawukka koyoos. (Yaaq. 1:22-25; 4:8) Qassi, nuuni xannaꞌiyoogaa doommiyo wode ubban, Yihooway ba ayyaanaa immanaadan woossana bessees. Nuuni nabbabiyoobaappe loytti goꞌettanaadaaninne nu laamettana koshshiyaabaa akeekanaadan Yihooway maaddana mala A woossana koshshees. w19.05 31 ¶18-19

Issi issitoo, unꞌꞌettanaadan oottiya daro metoti nuna bolli bollan gakkana danddayoosona. Kaallidi deꞌiya leemisota qoppa. Malttipil isklerosis giyo harggiyan sahettiya Joona giyo Yihoowa Markkay, 19 layttaa aara deꞌida A machchiyaa A aggada biido wode keehi dagammiisinne azzaniis. Qassi A naaꞌꞌu macca naati Yihoowawu haggaaziyoogaa aggi bayidosona. Boobanne Linddo giyo azinaanne machchiyo Joonaagaappe dummatiya metoti gakkidosona. Eti naaꞌꞌaykka oosuwaappe kiyidosona; qassi guyyeppe bantta keettan deꞌanawu koshshiya miishshaa qanxxana danddayibookkona. He metotuppe harabay qassi, worana danddayiya wozanaa harggee Linddo sakkiyoogaanne bollay sahuwaa teqqennaadan diggiya hara harggee O oyqqidoogaa issi dottoree iyyo yootiis. Unꞌꞌettiyoogee nuna waati qohiyaakko, nuna medhdhidanne siiqiya Aaway, Yihooway akeekiyoogaa ammanettana danddayoos. I nuna gakkiya metota nuuni genccana mala maaddanawu koyees. (Pili. 4:6, 7) A ashkkarati genccido metota qonccissiya daro taarikee Xoossaa Qaalan deꞌees. Unꞌꞌettanaadan oottiya hanotata genccanaadan eta Yihooway waati maaddidaakkokka A Qaalay yootees. w19.06 14 ¶2-3

Aqo laggee aggidi biidoogeetussi nuuni kehatettan issi issibaa oottiyo wode, nu eta tumuppe siiqiyoogaa bessoos. Awudeegaappenne aaruwan etawu loꞌꞌo laggeta koshshees. Neeni etayyo lagge gidiyoogaa waatada bessana danddayay? Neeni eta qumaa shoobbana danddayaasa. Qassi issi issitoo eti nenaara allaxxanaadan woy haggaazanaadan shoobbana danddayaasa. Hara ogee qassi, issi issitoo so asaa goynuwawu ne soo eta shoobbiyoogaa gidana danddayees. Neeni yaatikko, Yihooway ufayttees; ayssi giikko, I “wozanai me77idoogeetussi mataana,” qassi “azinai haiqqido maccaasata naagiyaagaa.” (Maz. 34:18; 68:5) Mata wode, Xoossaa Kawotettay saꞌaa haariyo wode, ubba ‘metoti dogettana.’ Nuuni “kasebai ubbai hassayettennanne qofettenna” wodiyaa keehi yeemuwan naagoos. (Isi. 65:16, 17) He gallassay gakkanaashin, simi issoy issuwaa maaddoos, qassi ayyaanaaban nuuyyo so asa gididaageeta nuuni siiqiyoogaa haasayiyoobaaninne oottiyooban bessoos.—1 PHe. 3:8. w19.06 25 ¶18-19

Daro layttaappe kase, Wochiyo Keelay hagaadan giis: “Xoossaa loytti eriya uri paaciyaa wode kaseegaappe aaruwan aani ammanettana.” Hegee tuma! Yedetaa genccanawu, nuuni Yihoowa siiqananne an wozanappe ammanettana koshshees. (Maa. 22:36-38; Yaaq. 5:11) Yihoowakko shiiqanawu halchchada ubba gallassi Geeshsha Maxaafaa nabbaba. (Yaaq. 4:8) Neeni nabbabiyo wode, Yihoowa eeshshata qoppa. Neeni I yootidobaanne oottidobaa nabbabiyo wode, I nena keehi siiqiyoogaa akeekanawu mala. (Kes. 34:6) Issoti issoti asi eta siiqin mule beꞌi erenna gishshawu, Xoossay eta siiqiyoogaa ammananawu metootana danddayoosona. Neeyyo hegaadan siyettiyaaba gidikko, gallassan gallassan Yihooway neessi kehatettaanne maarotettaa bessido ogeta xaafanawu mala. (Maz. 78:38, 39; Roo. 8:32) Neeni ne deꞌuwan hanidabaa qoppiyo wodenne Xoossaa Qaalaappe nabbabidobaa wotta dentta qoppiyo wode, Yihooway neeyyo oottido darobaa qoppana danddayaasa. Yihooway oottidobaa neeni keehi nashshikko, aara ne dabbotay kaseegaappe aaruwan minnana.—Maz. 116:1, 2. w19.07 2-3 ¶4-5

Nu ishanttuyyo higgeta kessiyo maataa Yihooway nuuyyo immibeenna. Koshshenna higgeta kessiya uri ba ishaa qohuwaappe teqqenna; ubba qassi I ba ishaa ammanuwaa bolli goda gidanawu malees. Nu waanna morkkee, Seexaanaa Dabloosi ammanettidi Yihoowayyo oottiyaageeta yedettanawu baaxetiyoogaa aggenna. (1 PHe. 5:8; Ajj. 2:10) Seexaanaynne ayyo exatiyaageeti nuuni Yihoowayyo goynniyoogaa muleera teqqanawu maloosona. Gidoppe attin, nuuni yayyikkonne, Yihoowayyo haggaaziyoogaa mule aggokko! (Zaa. 7:21) Nu oosoy muleera teqettikkonne, Yihooway nunaara deꞌeesinne I nuna maaddiyoogaa aggenna. (2 Odi. 32:7, 8) Koyro xeetu layttan deꞌida ishantti bantta wode deꞌiya sunttatuyyo, “Xoossau azazettiyoogaa aggidi, intteyyo azazettiyoogee Xoossaa sinttan lo77okkonne ane intte pirddite. Aissi giikko, nuuni be7idobaanne siyidobaa yootennan agganau danddayokko” yaagidi yootidoogaadan, nuunikka murttidaageeta gidoos.—Oos. 4:19, 20. w19.07 13 ¶18-20

Nuuni sabbakiyo wode, nunaara gayttiya asay eti qoppiyoobaa aybissi qoppiyaakko nuuni akeekanawu malana koshshees. Kiitettida PHawuloosi Ayhudatu giddon dicciis. SHin, I Ayhuda gidennaageetussi sabbakiyo wode haasayissiyo ogiyaa laammiis; ayssi giikko, eti Yihoowabaanne Geeshsha Maxaafaabaa guuttaa eroosona woy mule erokkona. Nu heeran deꞌiya asay qoppiyoobaanne etawu siyettiyaabaa loytti akeekanawu, pilggana danddayoos. (1 Qor. 9:20-23) Nu halchchoy siyanawu ‘ufayttiya’ asa koyiyoogaa. (Maa. 10:11) Yaatanawu, asay qoppiyoobaa nuuni oychchananne eti yootiyoobaa loytti ezggana koshshees. Ingilize biittan issi ishay aqo deꞌuwan waani ufayttaanakko, naata waati loytti dichchanakko, woy naaqoy deꞌishinkka waani genccanaakko asay ba qofaa yootanaadan oychchees. Eta qofaa ezggi simmidi, I hagaadan gees: “Xaafettoosappe 2,000 layttay aadhdhido ha zoriyaa xeelliyaagan ne qofay aybee?” Yaatidi, “Geeshsha Maxaafa” qofaa gidiyoogaa yootennan, loytti qoppidi doorido xiqiseta ba moobayliyaappe eta bessees. w19.07 21-22 ¶7-8

Nuuni Xoossaa ay keena siiqana koshshii? Yesuusi issi Parisaawiyaassi, “Neeni Godaa ne Xoossaa ne kumetta wozanaappe, ne kumetta shemppuwaappe, ne kumetta qofaappe siiqa” yaagiis. (Maa. 22:36, 37) Nuuni Xoossaa nu kumetta wozanaappe siiqanawu koyoos. Qassi A siiqiyo siiqoy galla galla dicci dicci baanaadan koyoos. Nuuni Xoossaa siiqanawu A erana koshshees. Geeshsha Maxaafay, “Xoossai siiqo gidiyo gishshau, siiqenna urai ooninne Xoossaa erenna” yaagees. (1 Yoh. 4:8) Nuuni Yihoowabaa ‘tumu eratettaanne akeeka ubbaa’ demmiyo wode, A siiqiyo siiqoy kaseegaappe aaruwan diccanaagaa kiitettida PHawuloosi yootiis. (Pili. 1:9, 10) Nuuni Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyoogaa doommido wode, Yihoowabaa ubbabaa erana xayikkonne, A siiqiyoogaa doommida. Nuuni Yihoowabaa gujjidi tamaarido wode, A siiqiyo siiqoy mino gidiis. Nuuni Geeshsha Maxaafaa ubbatoo xannaꞌiyoogeenne hegaa wozanappe wotti dentti qoppiyoogee keehi koshshiyoy hegaassa.—Maz. 77:12. w19.08 9 ¶4-5

Haꞌꞌi neeyyo ooratta maatay imettidaba gidikko, neeni haratuura laggetana koshshees. Neeni neeyyo laggeti deꞌanaadan koyikko, keha gidana koshshees. Neeni kase Yihoowawu haggaaziyo wode demmido loꞌꞌoban ufayttidoogaa harati akeekana mala etawu hegaa yoota. Neeni ne maataa aggidoy ne aqo laggiyaa harggiyaa gaasuwaana gidikko, A woy O amassaloppa. Woy qassi, neeni harggikko ne aqo laggiyaa azzanttidabadan qoppada nena mooranchchadan xeelloppa. Intte “issi asa” gidiyoogaanne intte aqo oyqqiyo wode, aybi hanikkokka issoy issuwawu koshshiyaabaa kunttanawu Yihoowa sinttan maacettidoogaa hassayite. (Maa. 19:5, 6) Halchchennan naꞌi yelettidoogaa gaasuwan intte maataa aggidaba gidikko, intte maataappe intte naꞌi inttessi aadhdhiyoogaa I eranaadan oottite. Intte naꞌa Xoossaappe intteyyo imettida ‘woytodan’ xeelliyoogaa, intte ubbatoo assi yootite. (Maz. 127:3-5) Qassi, intte kase maatan oottiyo wode demmido ufayssiyaabaa ayyo yootite. Yaatiyoogee intteegaadan intte naꞌi ubba wode Yihoowawu haggaazanaadan maaddana danddayees. w19.08 22 ¶10-11

Worddo haymaanoote ubbaa xaaxa waaxiya Gita Baabiloona Xoossaa sunttay keehi cayettanaadan oottaasu. Xoossaa xeelliyaagan A wordduwaa tamaarissaasu. Saꞌaa kawotuura issippetettaa medhdhiyoogan, A ayyaanaaban shaaramuxaasu. Worddo haymaanootee ba yameta huqqunneesinne eta miishshaa ekkees. Worddo haymaanootee Xoossaayyo oottiyaageeta gujjin, daro asaa suuttaa gussiis. (Ajj. 18:24; 19:2) Yihooway ‘shaaramuxiyo’ “tammu kacee” deꞌiyo ‘zoꞌo doꞌay’ xayssanaadan oottana. He doꞌay Kawotettatu Issippetettaa bessiyaaba. Tammu kaceti ha wodiyan he dirijjitiyawu exatiya kawotettata qonccissoosona. Xoossay keerido wodiyan, he kawotettati Gita Baabilooni bolli denddana. I aquwaa boggiyoogaaninne I iitatettaa qoncciyaa kessiyoogan eti “iyyo deꞌiya ubbabaa ekkirggana. Qassi O kallo [ashshana.]” (Ajj. 17:3, 16) A issi gallassa giyoogaa mala hanotan, eesuwan xayiyoogan iyyo exatiyaageeti keehi dagammana. Ayssi giikko, A ceeqettada hagaadan gaasu: “Taani .  . . mulekka kayyottikke.”—Ajj. 18:7, 8. w19.09 10 ¶10-11

Yesuusi ubba asay baakko yaanaadan shoobbido gishshawu Xoossaayyo oottanawu koyiya oonanne I ekkennan ixxenna. (Yoh. 6:37, 38) Yihooway Yesuusi oottanaadan odido oosuwaa oottiyo maatay Kiristtoosa kaalliya ubbawu imettiis. Nuuni he oosuwaa oottana mala maaddanawu Yesuusi muletoo nunaara deꞌiyoogaa nuuni ammanettana danddayoos. (Maa. 28:18-20) Bana ziqqi oottiya asay Yesuusakko shiiqees. (Maa. 19:13, 14; Luq. 7:37, 38) Aybissi? Yesuusa giddooninne Parisaawetu giddon deꞌiya dummatettaabaa ane qoppa. Haymaanootiyaa kaalettiya he Parisaaweti siiqennaageetanne otorettiyaageeta. (Maa. 12:9-14) Yesuusi siiqiyaagaanne bana ziqqi oottiyaagaa. Parisaaweti keehi erettiyoogaanne hayttatiyoogaa dosoosona. Hegaadan haniyoogee loꞌꞌo gidennaagaa Yesuusi yootiis. Ba erissiyo ashkkarati banttana ziqqi oottanaadaaninne haratuyyo haggaazanaadan I tamaarissiis. (Maa. 23:2, 6-11) Asay Parisaawetussi azazettana xayikko banttana aybi gakkanee giidi yayyiyo gishshawu, Parisaaweti wolqqan eta haaroosona. (Yoh. 9:13, 22) Yesuusi issibaa siiquwan oottiyoogaaninne keha qaalaa haasayiyoogan harata shemppissiis. Neeni ha timirtteta Yesuusappe tamaaradii? w19.09 20 ¶1; 21 ¶7-8; 23 ¶9

Gubaaꞌe shiiqoti nuuni Yihoowakko shiiqanaadan maaddoosona. Nuuni shiiqota shiiqiyoogaa xeelliyo hanotay sinttappe gakkana yedetaa nuuni loytti genccanaagaa bessees. (Ibr. 10:24, 25) Nuuni hegaadan gaana danddayiyoy aybissee? Ha wodiyan nuuni shiiquwaa shiiqiyoogaa guuttabay xubbiyaaba gidikko, nu shemppuwawu yashshiyaabay merettiyo wode sinttappe ishanttuuranne michchonttuura waani shiiqanee? Hara baggaara qassi, nuuni shiiqota shiiqanawu murttikko, eqettiyaageeti nuuni shiiqiyoogaa digganawu maliyo wode aggokko. Nuuni nu shiiqota kaseegaappe aaruwan siiqana bessiyoy ha wodiyaana. Kawotettay nuuni shiiqota shiiqennaadan digganawu kessido higgee deꞌishinkka nuuni shiiqota siiqikko, asawu azazettiyoogaa aggidi Xoossawu azazettana. (Oos. 5:29) Neeni dosiyo xiqiseta hassaya. (Maa. 13:52) Neeni ubbabaa hassayana xayikkonne, neeni he xiqiseta hassayanaadan maaddanawu Yihooway ba geeshsha ayyaanaa goꞌettana danddayees. (Yoh. 14:26) He xiqiseti ammanettada genccanawunne Yihoowakko shiiqada deꞌanawu nena maaddana. w19.07 3 ¶5; 4 ¶8-9

Neeni 1914⁠ppe simmin yelettikko, ne ha alamiyawu “wurssetta gallassi” deꞌadasa. Yesuusi ha wodiyaa xeelliyaagan yootido hanotaa nuuni ubbay beꞌida woy siyida. Hegee olaa, koshaa, biittaa qaattaa, wurssiya harggiyaa, makkalay dariyoogaanne Yihoowa asaa bolli yedetay gakkiyoogaa xaaxi waaxees. (Maa. 24:3, 7-9, 12; Luq. 21:10-12) Asaa eeshshay kiitettida PHawuloosi kasetidi yootidoogaa mala gidiyoogaakka nuuni beꞌida. “Wurssettaa gallassatun” deꞌiyoogaa nuuni Yihoowa Markkati eroos. (Mik. 4:1) Nuuni ‘wurssetta gallassay’ wuranawu keehi matido wodiyan deꞌoos; ayssi giikko, 1914⁠ppe hanno gakkanawu keehi daro wodee aadhdhiis. Wurssettay keehi matido gishshawu, keehi koshshiya amarida oyshatu zaaruwaa nuuni erana koshshees: ‘Wurssetta gallassay’ wuriyo wode aybi hananee? Qassi nuuni he hanotata naagiyo wode ay oottanaadan Yihooway koyii? w19.10 8 ¶1-2

Nuuni gencciyoy nu wolqqaana gidennaagaa akeekoos. Nuuni Yihoowan ammanettiyoogan kaseegaappe aaruwan genccana danddayoos. (Roo. 12:12) Metiyaabay deꞌishinkka, nuuni ammanettidi deꞌanaagaa hachchi gallassaa xiqisiyan Yesuusi qaalaa geliis. Nuuni ha wodiyan nu meto ubbaa genccikko, gita waayee doommanaappe kase nu ammanoy mino gidana. Nuuni genccanawu Yihoowan ammanettana koshshiyoogaadan, xala gidanawu Yihoowan ammanettana bessees. Nuuni Yihoowan ammanettiyoogan waani yaa minnana danddayiyoo? A Qaalaa ubba galla nabbabiyoogaananne Yihooway ba asaa kase waati ashshidaakko wotti dentti qoppiyoogaana. (Maz. 68:20; 2 PHe. 2:9, 10) Gita waayiyaa wode kawotettati nu bolli denddiyo wode, nuuni xala gidananne awudeegaappenne aaruwan Yihoowan ammanettana koshshees. (Maz. 112:7, 8; Ibr. 13:6) Nuuni ha wodiyan Yihoowan ammanettikko, Googi nu bolli denddiyo wode nuussi koshshiya xalatettay deꞌana. Nuna siiquwan naagiya Yihoowan awudeegaappenne aaruwan nuuni ammanettidi deꞌanaadan oottees.— 1 Qor. 13:8. w19.10 18 ¶15-16

Ha alamiyaa haariyay Dabloosa; qassi I asay xoqqu ootti xeelliyoobaa nuuni koyanaadaaninne nu iitabaa amottiyoogaa eqettiyoogee nuuyyo deexxanaadan oottanawu ha alamiyaa goꞌettees. (Efi. 2:1-3) Nuuni Yihoowa xalla gidennan, harabaakka siiqanaadan I koyees. Seexaanaa alamee xayanaagaanne ooratta alamee yaanaagaa xaafi simmidi kiitettida PHeexiroosi hagaadan giis: “Ta siiqotoo, he gallassaa naagiiddi, pokkoinne boree bainnaageeta gididi, aara sarotettan de7ana mala minnite.” (2 PHe. 3:14) Nuuni he zoriyaa oosuwan peeshshiyo wodenne kandduwaaninne ayyaanaaban geeshsha gididi deꞌanawu nuussi danddayettida ubbabaa oottiyo wode, nuuni Yihoowa xallawu goynniyoogaa bessoos. Seexaanaynne A alamee nuuni nu deꞌuwan Yihoowappe harabaa kaseyana mala ubbatoo paaccanawu malees. (Luq. 4:13) Gidoppe attin, ooninne woy aybinne nuuni nu wozanan Yihoowawu immana bessiyo sohuwaa ekkanaadan eeno gookko. Nuuni Yihoowa xallawu goynnanawu murttana koshshees! w19.10 27 ¶4; 31 ¶18-19

Issi issibawu hirggiyoogee loꞌꞌo. Leemisuwawu, nuuni Yihoowanne Yesuusa ufayssanawu hirggiyoogee nuuyyo loꞌꞌo. (1 Qor. 7:32) Nuuni gita nagara oottikko, Xoossaara zaarettidi dabbotanawu keehi qoppoos. Nuuni nu aqo laggiyaa, nu soo asatanne nu mala Kiristtaaneta maaddanawukka qoppoos. (1 Qor. 7:33; 2 Qor. 11:28) Hara baggaara qassi, nuussi gidiya qumaynne maayoy deꞌanaadan nuuni ubbatoo qoppiyoogee hirganaadan oottana danddayees. (Maa. 6:31, 32) Hegaa gishshawu, nuuni aqo demmanawu bichchaarana danddayoos. Hegee hananaadan oottikko, nuuni Yihoowa ammaniyo ammanoy shuggana, qassi aara dabbotido dabbotay moorettana. (Mar. 4:19; 1 Xim. 6:10) Woy hara asay nubaa ay qoppiyaakko keehi hirggana danddayoos. Nuuni Yihoowa ufayssennabaa oottennaadan yayyiyoogaappe aaruwan asay nuna qilliiccennaadan woy yedettennaadan yayyana danddayoos. Hegaa mala qohuwaappe nuna naaganawu, nuuyyo ammanuwaanne asaa yayyennaadan nuussi koshshiya xalatettaa Yihooway immanaadan woossana koshshees.—Lee. 29:25; Luq. 17:5. w19.11 15 ¶6-7

Nuuni kuuyido issi issibata mule laammokko. Leemisuwawu, nuuni Yihoowayyo haggaazanawu kuuyidoogaa laammokko, qassi nu aqo laggiyawu ammanettanawu murttida. (Maa. 16:24; 19:6) SHin kuuyido harabata laammiyoogee koshshana danddayees. Aybissi? Hanotati laamettiyo gishshataassa. Loꞌꞌobaa kuuyanaadan nuna aybi maaddana danddayii? Aadhdhida eratettaa demmanawu woossa. Issi issiban, nu ubbawu ‘aadhdhida eratettay paccees.’ Hegaa gishshawu, neeni kuuyiyo wodenne ne kuuyidobaa laammiyo wode Yihooway maaddanaadan woossa. Yaatiyo wode, eratettan kuuyanaadan Yihooway nena maaddana. Loytta pilgga. Ne kuuyanaadan maaddiyaabaa Xoossaa Qaalaappe pilgga, Yihoowa dirijjitee giigissido nu xuufetuppe nabbaba, qassi neeyyo loꞌꞌo zoriyaa immana uraara haasaya. (Lee. 20:18) Hegaadan pilggiyoogee oosuwaa laammanawu, issi biittaa baanawu woy neessi koshshiyaabaa kunttaydda haggaazanaadan maaddiya timirttiyaa tamaaranawu kuuyanaappe kase keehi koshshiyaaba. w19.11 27 ¶6-8

Xoossay nuna ashshanawu woy nagaraappe laꞌa kessanawu ogiyaa giigissidoogee ufayssiyaaba. He laꞌatettaa demmanaadan oottiyay Yesuusa. Hananabaa yootiya Isiyaasi, Yesuusi saꞌaa yaanaappe 700⁠ppe dariya layttaappe kase, sinttappe demmana keehi gita laꞌatettaabaa yootiis. He gita laꞌatettay Israaꞌeelati Ishatamantto Layttan demmiyo laꞌatettaappe keehi aadhdhiyaabaa demissana. I hagaadan giis: “Ubbaa Haariya GODAA Ayyaanai ta bollan de7ees; aissi giikko, qohettidaageetussi lo77o mishiraachchuwaa yootana mala, GODAI tana tiyiis. I tana wozanai meqqidoogeetussi koolettiyoogaanne omoodettidaageetussi omooduwaappe [laꞌa] kiyiyoogaa awaajjana . . . mala kiittiis.” (Isi. 61:1) Ha hiraagay O bolli polettii? Laꞌatettaabaa yootiya he keehi koshshiya hiraagay Yesuusi haggaazuwaa doommi simmin polettiyoogaa doommiis. Yesuusi I diccido Naazireete kataman deꞌiya Ayhuda woosa keettaa gelidi, Ayhudati yan shiiqidosan Isiyaasi yootido he hiraagaa nabbabiis.—Luq. 4:16-19. w19.12 9-10 ¶6-8

Yedetaa genccanawu, neeyyo xalatettaa koshshees. Neeni xala asa gidennabadan neeyyo siyettikko, ay oottana danddayay? Neeni xala gidiyoogee ne qottaara, ne minotettaara woy ne abbiyaara gayttidaba gidennaagaa hassaya. Yelaga Daawitee Gooliyaadaara gayttido wodiyaabaa qoppa. He wolqqaamaara geeddarssiyo wode Daawiti keehi guutta, laafanne olettanawu loytti gixxibeenna. Haray atto Daawitassi issi bisoykka baawa. Gidikkokka, I keehi xala. Daawiti he wolqqaama otoranchchaara olettanawu xalidi akko woxxidi biis. Daawiti keehi xalidoy aybissee? I Yihooway banaara deꞌiyoogaa minttidi ammanido gishshataassa. (1 Sam. 17:37, 45-47) Daawiti banaara geeddarssiyo wode Gooliyaadi keehi gita gidiyoogan qofaa wottibeenna. Yihoowaara geeddarssiyo wode Gooliyaadi keehi laafa gidiyoogaa I qoppiis. Ha taarikiyaappe nuuni ay tamaariyoo? Nuuni Yihooway nunaara deꞌiyoogaa ammanettikkonne Ubbaa Danddayiya Xoossaara geeddarssiyo wode nuna eqettiyaageeti keehi laafa gidiyoogaa erikko nuuni xalana.—2 Odi. 20:15; Maz. 16:8. w19.07 5 ¶11-13

Isiyaa awuraajjaa Roomeppe yiida Kiristtaanee Tikiqoosi kiitettida PHawuloosawu ammanettida lagge. (Oos. 20:4) PHawuloosi 55 M.L. heeran, Yihudan deꞌiya Kiristtaaneta miishshan maaddanaadan hanotaa giigissiis; qassi ha gita aawatettan maaddanaadan I Tikiqoosa kiittennan waayi aggana. (2 Qor. 8:18-20) Guyyeppe PHawuloosi Roomen qashettido wode, Tikiqoosi awu kiitettidi oottiis. PHawuloosi Isiyan deꞌiya gubaaꞌeta minttettanawu xaafido dabddaabbetanne kiitaa etawu Tikiqoosi efiis. (Qol. 4:7-9) Tikiqoosi PHawuloosawu ammanettiya lagge gididi deꞌiis. (Tii. 3:12) He wode Tikiqoosadan ammanettiya lagge gididi deꞌiyay ubba Kiristtaaneta gidokkona. PHawuloosi 65 M.L. heeran, naaꞌꞌanttuwaa qashettido wode Isiyan deꞌiya daro Kiristtaaneti aara wodiyaa aattanawu koyibeennaagaa I yootiis; eti hegaadan hanidoy eqettiyaageeta yayyido gishshawu gidennan aggenna. (2 Xim. 1:15) Giddoppe attin, PHawuloosi Tikiqoosan ammanettiyo gishshawu awu hara aawatettaa immiis. (2 Xim. 4:12) PHawuloosi Tikiqoosa mala loꞌꞌo laggee bawu deꞌiyoogaa nashshidoogee qoncce. w20.01 10 ¶7-8

Neeni ‘Taani geeshsha ayyaanan tiyettidanaashsha’ gaada qoppennan waaya aggana. Qoppikko, ha keehi koshshiya oyshata wotta denttada qoppa: Aybippenne aaruwan Yihooway koyiyoobaa oottanawu yeemottay? Neeni keehi minnada haggaaziyaabadan neeyyo siyettii? Geeshsha Maxaafaa loytta xannaꞌiyoogaaninne ‘Xoossaabaa geemettida yohuwaa’ tamaariyoogan ufayttay? Neeni haggaazuwan loꞌꞌo ayfiyaa demmanaadan Yihooway maaddidabadan qoppay? Harata ayyaanaaban maaddana koshshiyoogaa akeekada, eta wozanappe maadday? Yihooway ne deꞌuwan nena keehi maaddidoogaa akeekadii? Ha oyshatuyyo neeni ‘ee’ gaada zaariyoogee neeni saluwan deꞌanawu doorettidoogaa bessii? Bessenna. Aybissi? Eti tiyettin woy tiyettennan aggin Xoossaa ashkkaratu ubbawu hegaadan siyettiyo gishshataassa. Eta hidootay aybakka gidin, Yihooway ba geeshsha ayyaanaa baggaara ba ashkkaratussi ubbawu issi mala wolqqaa immees. Neeni ‘Taani geeshsha ayyaanan tiyettidanaashsha’ gaada qoppiyaaba gidikko, hegee neeni tiyettabeennaagaa bessiyaaba. Yihooway dooridoogeeti tiyettidanaayye tiyettabeykkinaa giidi qoppokkona! Eti hegaa eroosona! w20.01 23 ¶14