Laappune

Ooratta alamee yiichchibeenna. SHin neeni beꞌana danddayiyo xoolintteta, mittata, mehetanne ne mala asata qoppa. Hegeeti ubbay beettenna wodekka, eti tumuppe deꞌiyoogaa siriya asi baawa. Hegeeti deꞌana danddayidoy Yihooway eta medhdhido gishshataassa. (Doo. 1:1, 26, 27) Nu Xoossay ooratta alamiyaa ehaanawu qaalaa geliis. I hegaa polana. Ooratta alamiyan ubba asay wottiyoobi baynna hanotan payya gididi merinawu deꞌana. Xoossay keerido wodiyan ooratta alamee yaanaagaa ammanettana danddayoos. (Isi. 65:17; Ajj. 21:3, 4) He wodee gakkanaashin, ne ammanuwaa minttanawu neessi danddayettida ubbabaa ootta. Wozuwaa gishshawu ubbatoo Yihoowa galata. Yihoowa wolqqaabaa loytta qoppa. Yihoowakko shiiqanawu maaddiyaabata ootta. Yaatiyoogan, “Xoossai immana giidoogaa ammanuwaaninne genccan [laattiyaageetuppe]” issuwaa gidana danddayaasa.—Ibr. 6:11, 12. w23.04 31 ¶18-19

Hegaappe simmin, Yesuusi pude xeelliiddi daro asaa sinttan woossiis. I kaallidi oottana ubbaban Yihooway bonchchettanaadan koyiis. Hegaappe simmin Yesuusi, “Alꞌꞌaazaraa, haa kiya!” yaagiis. (Yoh. 11:43) Yaatin, Alꞌꞌaazari duufuwaappe kiyiis! Issoti issoti hanana danddayenna giidi qoppidobaa Yesuusi oottiis. Ha taarikee nuuni dendduwaa hidootan mintti ammananaadan oottees. Waatidi? Yesuusi Marttiyyo yootidobaa akeeka: “Ne ishay hayquwappe denddana.” (Yoh. 11:23) Yesuusawukka A Aawaagaadan ha gelido qaalaa polanawu wolqqaynne koshshay deꞌees. I afuxxidoogee hayqqidaageeta denttanawunne azzanuwawu gaaso gidida hayquwaa xayssanawu I keehi koyiyoogaa bessees. Qassi Alꞌꞌaazari hayquwaappe denddido wode, hayqqidaageeta denttanawu awu wolqqay deꞌiyoogaa Yesuusi bessiis. Yesuusi hachchi gallassaa xiqisiyan Marttiyyo yootidobaakka akeeka. Nuuni Xoossay qaalaa gelido dendduwaa hidootan ammananaadan oottiya loꞌꞌo gaasoy deꞌees. w23.04 11-12 ¶15-16

Nuuni Yihooway koyiyoobaa loytti akeekiyo wode nu woossiyoobaa laammiyoogee koshshana danddayees. Yihooway halchchidobay deꞌiyoogaanne I hegaa ba keerido wodiyan polanaagaa nuuni hassayana bessees. I meretay gattiyo daafabaa, harggiyaanne hayquwaa mala ha wodiyan nuuni tuggatanaadan oottiya meto ubbaa merinawu muleera xayssanawu halchchiis. Yihooway ba Kawotettaa baggaara ba halchchuwaa polana. (Dane. 2:44; Ajj. 21:3, 4) Gidoppe attin, he wodee gakkanaashin Seexaanay ha alamiyaa haaranaadan Yihooway paqqadiis. (Yoh. 12:31; Ajj. 12:9) Yihooway ha wodiyan asaa metuwaa ubbaa xayssiyaakko, Seexaanay ha alamiyaa loꞌꞌo ogiyan haariiddi deꞌiyaaba milatana danddayees. Gidikkonne, Yihooway qaalaa gelidobata polanaashin nuuni naagana bessees; shin hegee I nuna maaddenna giyoogaa gidenna. Yihooway nuna maaddana. w23.05 8 ¶4; 9-10 ¶7-8

Hassayuwa Baalaappe harati goꞌettanaadan waati maaddana danddayiyoo? Nuuni oottana danddayiyo koyrobay harata shoobbiyogaa. Baalaa yaanaadan shoobbanawu nuuni ubbatoo haggaazuwan demmiyo asaa haasayissiyogaa gujjin, nu eriyo asaa xaafi oyqqana danddayoos. Nu dabbota, nunaara oottiyageeta, nunaara tamaariyageetanne nu eriyo hara asata xaafi oyqqana danddayoos. Attamettida shoobiya woraqatay gidiyagaa keenay xayikkokka, nuuni linkkiya kiittana danddayoos. Daro asay yaanawu kuuyidoogan nuuni maalaalettana danddayoos. (Era. 11:6) Nuuni shoobbiyogeeti, ubba nu shiiqota mule shiiqi erennaageeta gidikko, Hassayuwa Baalaa xeelliyagan nuna oychchana danddayiyogaa hassaya. Hegaa gishshawu, eti oychchana danddayiyo oyshata qoppidi hegaa zaaruwa giigettana danddayoos. Shoobettidi yiida imattati Hassayuwa Baalaappe simmin hara oyshata oychchana danddayoosona. “Suure wozanaa koshshay deꞌiyo asati” Hassayuwa Baalaappe goꞌettanaadan maaddanawu nuuni he baalaappe kase, he baalaa wodiyaninne baalaappe simmin nuussi danddayettida ubbabaa oottanawu koyoos.—Oos. 13:48, NW. w24.01 12 ¶13, 15; 13 ¶16

Geeshsha Maxaafay hayquwaappe denddida hosppun asatubaa yootees. He taariketa loytta xannaꞌa. Yaatiyo wode, neeni tamaarana danddayiyoobaa qoppa. Eta ubbaa taarikee hayqqidaageeta denttanawu Xoossawu wolqqaykka koshshaykka deꞌiyoogaa waati qonccissiyaakko qoppa. Keehi maaddiya Yesuusa dendduwaabaa wotta dentta qoppa. I hayquwaappe denddidoogaa daro xeetu asay beꞌidoogaa, qassi hegee nuuni dendduwaa hidootan mintti ammananaadan maaddiyoogaa hassaya. (1 Qor. 15:3-6, 20-22) Yihooway nuussi dendduwaa hidootaa immido gishshawu A keehi galatoos! Yihooway ba gelido qaalaa polanawu awu koshshaykka wolqqaykka deꞌiyo gishshawu, nuuni hegaa ammanettana danddayoos. Ha alꞌꞌo hidootan nu ammanuwaa ubbatoo minttidi deꞌanawu murttidaageeta gidoos. Yaatiyoogan, kaseegaappe aaruwan Xoossaakko shiiqoos, qassi I gelido qaalay nuussi ubbawu hagaadan giidoogaa mala: ‘Neeni siiqiyo hayqqidaageeti denddana!’—Yoh. 11:23. w23.04 8 ¶2; 12 ¶17; 13 ¶20

Ashkketettaynne nuna ziqqi oottiyoogee issi mala eeshsha. Nuuni ashkke gidikko nubaa bessiyaagaappe aattidi qoppokko, qassi nu oottana danddayennabati deꞌiyoogaa akeekoos. Harati nuuppe aadhdhiyaabadan qoppiyoogan nuna ziqqi oottiyoogaa bessoos. (Pili. 2:3) Yaatiyo gishshawu, issi uri ashkke gidikko bana ziqqi oottees. Geedooni ashkkenne bana ziqqi oottiya asa. Geedooni Israaꞌeelata wolqqaama gidida Midiyaamatuppe ashshanaadan doorettidoogaa Yihoowa kiitanchchay awu yootido wode, bana ziqqi oottiya Geedooni hagaadan giis: “Ta yarai Minaase zaretu ubbaappe aadhdhida laafa; taanikka ta aawaa so asaa ubbaappe guutta.” (Daan. 6:15) He aawatettaa polana danddayennabadan I qoppikkokka, I hegaa polana danddayiyoogaa Yihooway eriis. Yihooway maaddin Geedooni ba aawatettaa loytti poliis. Cimati ubbaban ashkketettaanne banttana ziqqi oottiyoogaa bessanaayyo banttawu danddayettida ubbabaa oottoosona. (Oos. 20:18, 19) Eti oottidobaa woy oottana danddayiyoobaa otoruwan yootokkona. Qassi eti amaridabaa balido gishshawu banttana pattenna asadan qoppokkona. w23.06 3 ¶4-5

Seexaanaa huuphee qoxettiyogee 1,000 layttaappe guyyiyana. (Ajj. 20:7-10) Hegee hananaappe kase, ha daganttiya hanotati polettanaagaa Geeshsha Maxaafay kasetidi odiis. Koyro, kawotettati “Ubbabai saro; aibikka hanenna” giidi awajjana. (1 Tas. 5:2, 3) Kawotettati worddo haymaanoote ubbaa xayssiyo wode “qoppennan” gita waaye doommana. (Ajj. 17:16) Hegaappe simmin, Yesuusi dorssata deeshshatuppe shaakkiyogan asaa bolli pirddana. (Maa. 25:31-33, 46) Shin Seexaanay he wodekka Yihoowa eqettiyogaa aggenna. I Xoossaa asaa keehippe ixxiyo gishshawu, Geeshsha Maxaafay Maagooga biittan deꞌiya Googa giyo issippe denddiya kawotettati Yihoowa asaa qohanaadan oottana. (Hiz. 38:2, 10, 11) He wode, tiyettidaageetuppe attidaageeti Kiristtoosaaranne saluwan deꞌiya A olanchchatuura issippe gididi Armmageedoona olaa olettanawu saluwa baana, he olay gita waayiyawu wurssetta gidana. (Maa. 24:31; Ajj. 16:14, 16) Hegaappe simmin, Kiristtoosa Shaꞌu Layttaa Haaroy saꞌan doommana.—Ajj. 20:6. w23.10 20-21 ¶9-10

Ha wodiyan Yihoowa ashkkaratuppe daroti nu oosoy muleera digettido biittatun deꞌoosona. Obaadiyaagaadan, ha siiqo ishanttinne michchontti kawotetta sunttata ubbatoo bonchchikkonne Yihoowawu aggennan goynnoosona. (Maa. 22:21) Eti asawu azazettiyoogaappe aaruwan Xoossawu azazettiyoogan Xoossawu yayyiyoogaa bessoosona. (Oos. 5:29) Eti geeman ubbatoo sabbakoosonanne issippe shiiqoosona. (Maa. 10:16, 28) Eti bantta ishanttinne michchontti Yihoowa dabbo gididi deꞌanaadan koshshiyaabaa demmana mala baaxetoosona. Issi wode nu oosoy muleera teqettido Afirkkan issi biittan deꞌiya Heneera hanotaa beꞌa. He wode Heneeri ba mala Kiristtaanetussi Geeshsha Maxaafaa qofay deꞌiyo xuufeta ba dosan gattees. I hagaadan giis: “Taani dungguuxa. . . . Yihooway . . . tawu koshshiya xalatettaa demmanaadan oottiis.” Neeni Heneeraagaadan xala gidana danddayiyaabadan qoppay? Neeni Xoossaa wozanappe bonchchikko hegaadan xala gidana danddayaasa. w23.06 16 ¶9, 11

Addaameenne Hewaana makkalido wode Yihoowawu azazettiya wottiyobi baynna asay ha saꞌaa kumiyogee danddayettennaba milatennan aggenna. Yihooway ba halchchuwa polennaadan Seexaanay diggana danddayii? Seexaanay Yihooway ba gelido qaalaa polana danddayenna giidi qoppennan aggenna. Xoossay asawu halchchido ba halchchuwa polanawu Addaamanne Hewaano xayssidi, wottiyobi baynna hara aqo laggeta medhdhana giidi Seexaanay qoppennan aggenna. Shin Xoossay hegaadan oottidaba gidiyakko, Dabloosi A worddanchcha giidi mootana. Aybissi? Doomettaabaa 1:28n qonccidaagaadan, Yihooway Addaamessinne Hewaanissi eta naati ha saꞌaa kumanaagaa yootido gishshataassa. Woykko, Yihooway Addaameenne Hewaana naata yelanaadan paqqadana, shin eta naati mule wottiyobi baynnaageeta gidana danddayokkona giidi Seexaanay qoppennan aggenna. (Era. 7:20; Roo. 3:23) Addaamenne Hewaani naati mule wottiyobi baynnaageeta gidana xayikko, Dabloosi Yihooway ba halchchuwa polana danddayibeenna gaana danddayees. Qassi wottiyobi baynna asay ha saꞌaa kumenna. w23.11 6 ¶15-16

Yihooway ba Qaalaa baggaaranne ba dirijjitiyaa baggaara nuussi qoncce kaaletuwaa immees. Nuuni I immido kaaletuwan haraa gujjiyo gaasoy baawa. (Lee. 3:5-7) Hegaa gishshawu, Geeshsha Maxaafan xaafettidaagaa bolli haraa gujjokko, woykko Geeshsha Maxaafan odettibeennabaa xeelliyaagan nu mala Kiristtaanetuyyo higge kessokko. Seexaanay asaa balettanawunne shaahotettaa medhdhanawu ‘mela cimuwaanne’ ‘ha saꞌaa timirttiyaa’ goꞌettees. (Qol. 2:8) Qassi asaappe yiida eratettaa, Geeshsha Maxaafan baynna Ayhudatu timirttiyaanne Kiristtaaneti Muuse Higgiyaa kaallana bessees giya timirttiyaa koyro xeetu layttan goꞌettiis. Hegeeti tumu eratettawu pultto gidida Yihoowappe asay haakkanaadan oottido gishshawu asay cimettiis. Ha wodiyan Seexaanay polotikan ha alamiyaa haariya asatu baggaara naqaashi baynnabaanne worddo oduwaa aassanawu eraadoone malabaanne Intternneetiyaa goꞌettees. w23.07 16 ¶11-12

Seexaanay Yihooway oottanabaa mule erana danddayenna. Seexaanay, Addaameenne Hewaana makkalikkokka Yihooway ba halchchuwa polanawu keehi loꞌꞌo ogiya giissiis. Yihooway Addaameenne Hewaana naata yelanaadan paqqadiyogan, I worddanchcha gidennan, tumanchcha gidiyogaa bessiis. Yihooway issibaa oottana giikko, hegaa oottennaadan aybinne A diggana danddayennaagaa bessiis. Addaamenne Hewaani naata gidida, azazettiyageeta ashshiya, issi ‘zerettay’ deꞌanaadan oottiyogan I ba halchchuwa polanaagaa qonccissiis. (Doo. 3:15; 22:18) Yihooway wozuwa yarshshuwa giigissidoogan Seexaanay kehi dagammennan waayi aggana! Aybissi? Wozoy Yihooway siiquwan giigissidoba gidiyo gishshataassa. (Maa. 20:28; Yoh. 3:16) Seexaanawu ha eeshshay baawa. I ba xalaalaa siiqees. Yaatiyo gishshawu, wozuwa yarshshoy aybi hananaadan oottanee? Kiristtoosa 1000 layttaa haaruwa wurssettan, Yihooway koyro halchchidoogaadan Addaamenne Hewaani zeretta gidida wottiyobi baynna azazettiya asati gannate saꞌaa laattana. w23.11 6 ¶17

Nuuni deꞌuwaanne suuttaa bonchchiyoogaara gayttidaagan Yihoowa higgiyawu azazettoos. Aybissi? Suuttay Yihooway immido alꞌꞌo imota gidida deꞌuwaa qonccissiyoogaa I yootido gishshataassa. (Wog. 17:14) Asay ashuwaa maanaadan Yihooway koyro paqqadido wode eti suuttaa meennaadan azaziis. (Doo. 9:4) I Israaꞌeelatuyyo Muuse Higgiyaa immido wode ha azazuwaa zaarettidi yootiis. (Wog. 17:10) Qassi ubba Kiristtaaneti ‘suuttaappe haakkanaadan’ kaaletuwaa immana mala koyro xeetu layttan deꞌida oosuwaa kaalettiya citaa I azaziis. (Oos. 15:28, 29) Nuuni akkamuwaara gayttidaagan kuuyiyo wode ha azazuwaa mintti kaalloos. Qassi pokkobaappe haakkanaadan Yihooway azazidobaa mintti kaalloos. Kiitettida Phawuloosi nuuni nu bollaa qommota ‘woranaadan’ zoriis; hegaa giyoogee iita amo ubbaa agganawu nuussi danddayettida ubbabaa oottana koshshees giyoogaa. Nuuni pokkobaa oottanaadan denttettana danddayiya aybanne beꞌiyoogaappe woy oottiyoogaappe naagettoos.—Qol. 3:5; Iyy. 31:1. w23.07 15 ¶5-6

Samssooni Daliilo keehi siiqido gishshawu A oottanawu koyidobaa akeekibeenna. Gaasoy ayba gidikkokka, Daliila Samssooni mino gidanaadan oottidabaa iyyo yootanaadan iisettin wurssettan Samssooni yootiis. Azzanttiyaabay, Samssooni balidobay A minotettay xayanaadaaninne amarida wodiyawu Yihoowan sabettennaadan oottiis. (Daan. 16:16-20) Samssooni Yihoowan ammanettiyoogaa aggidi Daliilin ammanettido gishshawu A bolli azzanttiyaabay gakkiis. Pilisxxeemati Samssoona oyqqidi A ayfiyaa wooci kessidosona. Eti A Gaazan qachchidosona; qassi kawuyidi woxan kattaa gaacciis. Yaatidi, Pilisxxeemati baalaa bonchchiyo sohotuppe issuwaakko Samssoona efiidosona. Eti Samssoona banttawu aattidi immiday bantta worddo xoossaa Daagoona giidi qoppido gishshawu awu gita yarshshuwaa yarshshidosona. Eti Samssooni kaaꞌidi banttana “ufaissana mala” qasho keettappe kessidi asay shiiqido sohuwaa A ehiidosona.—Daan. 16:21-25. w23.09 5-6 ¶13-14

Geella nunaara oottiya woy tamaariya uri Geeshsha Maxaafay yootiyo maarata nuuni kaalliyoy aybissakko oychchana danddayees. Geeshsha Maxaafay yootiyoobay aybippenne aadhdhees giidi ammaniyo gaasuwaa qonccissanawu nuussi danddayettida ubbabaa oottoos. Qassi he uraa qofaa bonchchiyoogaa bessoos. (1 PHe. 3:15) Yaatiyo gishshawu, he uri nena boranawu oychchees gaada qoppiyoogaappe, I oychchiyoobay I xoqqu ootti xeelliyoobaa eranaadan nena waati maaddiyaakko loytta qoppa. Issi uri oyshaa oychchanaadan oottida gaasoy ayba gidikkonne, nuuni awu ashkketettan zaariyoogee loꞌꞌo. Nu zaaroy I ba qofaa laammanaadan oottana danddayees. Leemisuwawu, nunaara oottiya uri nuuni yeletaa gallassaa bonchchenna gaasuwaa oychchikko, hagaa qoppa: I nuuni issippe loꞌꞌo wodiyaa aattanawu nuussi paqqadetiyaakkonne qoppideeshshaa? Nuuni nunaara oottiya uray haratuyyo qoppiyo gishshawu A kasetidi galatana danddayoos. Hegee Geeshsha Maxaafay yeletaa gallassaa xeelliyaagan yootiyoobaa nuuni aara loytti haasayanaadan oottana danddayees. w23.09 17 ¶10-11

Attida wodiyaa kumetta saꞌan deꞌiya asaayyo markkattanawu goꞌettiyoogee nuuyyo gita maata. Kiitettida Pheexiroosi nuuni Yihoowa gallassaa matayidi xeellanaadan zoriis. (2 PHe. 3:11, 12) Hegaadan waati oottana danddayiyoo? Nuuni ooratta alamiyan demmana keehi ufayssiya deꞌuwaa ubba galla qoppana danddayoos. Geeshsha carkkuwaa shemppiyoogaa, bollawu maaddiya qumaa miyoogaa, hayquwaappe denddiya nu siiqiyoogeeta mokkiyoogaanne keehi daro layttaappe kase deꞌida asawu Geeshsha Maxaafaa hiraagay polettidoogaa xeelliyaagan tamaarissiyoogaa qoppa. Neeni hegeeta wotta dentta qoppiyoogee he wodiyaa yeemuwan naaganaadaaninne wurssettay matan yaanaagaa ammanettanaadan nena maaddana. Sinttanaabaa nuuni ‘kasetidi eriyo gishshawu’ worddo timirttetun ‘cimettidi wora bookko.’ w23.09 27 ¶5-6

Yelagati, ‘banttana yelidaageetuyyo azazettenna’ hara yelagati kumido alamiyan deꞌoosona. (2 Xim. 3:1, 2) Daroti azazettennay aybissee? Yelida issoti issoti bantta naati oottanaadan yootiyobaa banttawu oottokkona. Qassi hegee likke gidenna giidi eta naati qoppoosona. Harati qassi ha alamee daroban laamettido gishshawu banttana yelidaageeti zoriyobay maaddenna woy laꞌatettaa diggees giidi qoppoosona. Neeni yelaga gidikko, hegaadan qoppa eray? Daroti, hachchi gallassaa xiqisiyan deꞌiya Yihoowa azazuwa azazettanawu metootoosona. Neeni azazettanaadan aybi maaddana danddayii? Azazettiyogan keehi loꞌꞌo leemiso gidida Yesuusappe tamaarana danddayaasa. (1 PHe. 2:21-24) I nagari baynna asa gidikkonne, nagaranchcha gidida ba aawaaranne aayeera deꞌiis. Shin Yesuusi bana yelidaageeti issi issitoo balabaa oottiyo wodenne bala ogiyan A akeekiyo wodekka I eta bonchchiis.—Kes. 20:12. w23.10 7 ¶4-5

Muuse Higgiya maaran yarshshiyogee nagaraa muleera atto giissana danddayibeennaagaa kiitettida Phawuloosi yootiis. Yaatiyo gishshawu, he Higgee “attiis.” Hegaappe simmin Phawuloosi he ciimma timirttetuppe amaridaageeta eta tamaarissiis. I ba mala Kiristtaaneti Yesuusa wozo yarshshuwa baggaara ‘Xoossaakko shiiqanaadan’ tumuppe maaddiya, ‘ufayssan naagi uttidobaa’ eti hassayanaadan oottiis. (Ibr. 7:19) Ibraawe Kiristtaaneti Yihoowawu goynniyo ogee eti kase Ayhuda haymaanootiyan goynniyo ogiyappe keehi aadhdhiyogaa Phawuloosi etawu qonccissiis. Ayhudati Muuse Higgiya maaran goynnido ogee “sinttappe yaana yohotu eesho; shin bollai Kiristtoosaagaa.” (Qol. 2:17) Eeshoy issi uraa kuwappe attin he uraa gidenna. Yaatiyo gishshawu, beni Ayhudati Xoossaa goynnido ogeekka yaanabawu eesho gidiis. Yihooway koyiyogaadan nuuni awu goynnanaadan nu nagaraa atto gaanawu I giigissidobaa nuuni akeekana koshshees. w23.10 25 ¶4-5

Daaneela shemppo 11 issoy issuwaara eqettiya naaꞌꞌu kawotettatubaa yootees. Raasheenne aara hashetiya kawotettati huuphessa kawo gidiyoogaanne Alamiyan Wolqqaama Gidida Inggilizenne Amarkkaa Waatta Kawotettay tohossa kawo gidiyoogaa qonccissiya ha hiraagaa Geeshsha Maxaafan deꞌiya hara hiraagatuura geeddarssiyoogan akeekoos. ‘Huuphessa kawoy’ haariyo sohotun deꞌiya Xoossaa asaa bolli he kawoy yedetaa gattiiddi deꞌees. Amarida Yihoowa Markkata eta ammanuwaa gaasuwan shociisinne qachchiis. ‘Huuphessa kawoy’ gattiyo yedetay nu ishantti yayyanaadan gidennan, eta ammanoy minnanaadan oottiis. Aybissi? Xoossaa asaa yedetay gakkiyoogee Daaneela maxaafan odettida hiraagay polettanaadan oottiyoogaa nu ishantti eriyo gishshataassa. (Dane. 11:41) Nuuni hegaa eriyoogee nu hidootaa mintti naaganaadaaninne Yihoowawu ammanettidi deꞌanaadan maaddana danddayees. w23.08 11 ¶15-16

Yihooway nuna ba ayfiya buluwan leemisiis. Ayfee eesuwan qohettana danddayiyanne alꞌꞌo gidida bolla kifile. Hegaa giyogee Yihooway hagaadan giyogaa mala: ‘Inttena, ta asaa qohiya ooninne tawu alꞌꞌo gididaageeta qohees.’ Yihooway nuna siiqiyo gishshawu nubaa akeekeesinne nuna naaganawu giigi uttiis. Nuuni azzaniyo wode ikka azzanees. Hegaa gishshawu nuuni hagaadan giidi woossiyo wode I nuuyyo zaaranaagaa ammanettana danddayoos: “Ne aifiyaa na77iyaadan tana naaga.” (Maz. 17:8) Yihooway I nuna siiqiyogaa nuuni ammanettanaadan koyees. Shin nuna daro metoy gakkido gishshawu, I nuna siiqiyogaa nuuni sirana danddayiyogaa erees. Woy nuuni Yihoowa siiquwan ammanettennaadan oottiya metoy ha wodiyan nuna gakkana danddayees. Nuuni mintti ammanettanaadan maaddiyabay aybee? Yihooway Yesuusa, tiyettidaageetanne nuna siiqiyogaa waati qonccissidaakko tamaariyogaa. w24.01 27 ¶6-7

Meto wodiyan Yihooway ba asaa waati maaddidaakko Iziri beꞌiis. Daro layttappe kase, Kawuwa Arxxekssiisi 484 K.K., Parsse Kawotettay haariyo sohotun deꞌiya Ayhudata ubbaa woranaadan azaziyo wode Iziri Baabiloonen deꞌennan aggenna. (Ast. 3:7, 13-15) Izirinne Ayhudati ubbay hirggissiya hanotan deꞌoosona! Eti hegaa siyidi keehi unꞌꞌettido gishshawu, xoomidosonanne Yihoowa maaduwa demmanawu yeekkiiddi woossidosona. (Ast. 4:3) Ayhudata woranawu halchchidaageeti banttawu hayqqido wode, Izirassinne aara deꞌiya hara Ayhudatussi aybi siyettidaakko qoppa. (Ast. 9:1, 2) He wode hanidabay Iziri sinttappe gakkana metuwawu giigettanaadaaninne Yihooway ba asaa ashshana danddayiyogaa ammanettanaadan maaddidoogee qoncce. w23.11 17 ¶12-13

Kiitettida Phawuloosi Israaꞌeelatuyyo imettida Muuse Higgiyawu azazettiyogaabaa loytti yootiis. (Roo. 3:21, 28) Phawuloosa wodiyankka amarida Ayhuda Kiristtaaneti Muuse Higgiya kaallana bessees giidi ammanennan aggokkona. Yaatiyo gishshawu, Phawuloosi issi uri xillo geetettanawu Muuse Higgiya kaallana koshshennaagaa qonccissanawu Abrahaamabaa yootiis. Xillo gidanawu nuussi ammanoy koshshiyogaa Phawuloosi yootiis. Hegee nuna minttettees; ayssi giikko, nuuni Xoossaaninne Kiristtoosan ammanikko, Xoossan sabettana danddayiyogaa hegaappe tamaaroos. Shin Yaaqooba shemppo 2n odettida oosoy Muuse Higgiyawu azazettiyogaa mala gidenna. Yaaqoobi Kiristtaaneti bantta deꞌuwan oottana koshshiyabaa yootiis. (Yaaq. 2:24) He oosoti issi Kiristtaaniyawu mino ammanoy deꞌiyakko woy baynnaakko qonccissoosona. w23.12 3 ¶8; 4-5 ¶10-11

Aqo oyqqanawu qoppiya michchontti, bantta aqo lagge gidana uraa akeekan doorana koshshees. Intte aqo laggee intteyyo immiyo kaaletuwa intte kaallana koshshiyogaa hassayite. (Roo. 7:2; Efi. 5:33) Yaakko, inttena hagaadan oychchite: ‘I kayma Kiristtaanee? I ba deꞌuwan ayyaanaabaa kaseyii? I loꞌꞌobaa kuuyii? I ba balaa ammanii? Maccaasaa bonchchii? Taani Yihoowara dabbotaa minttada deꞌanaadan I tana maaddana danddayii? Tawu koshshiyabaa I kunttanee? I tawu loꞌꞌo lagge gidanee? Loꞌꞌo azinaa demmanawu koyikko, intte loꞌꞌo machcho gidanawu giigettana koshshiyogee qoncce. Loꞌꞌo machchiya ba azinaa ‘maaddiyaronne’ ba azinawu ‘injjetiyaro’. (Doo. 2:18) Qassi A Yihoowa siiqiyo gishshawu, harati I azinaabaa loꞌꞌobaa qoppanaadan maaddanawu baaxetawusu. (Lee. 31:11, 12; 1 Xim. 3:11) Yihoowa loytti siiqiyogan, qassi sooninne galchchan deꞌiya harata maaddiyogan wozannaama machcho gidanawu haꞌꞌi giigettana danddayeeta. w23.12 22-23 ¶18-19

Loꞌꞌobaa kuuyanawu nuussi koshshiya aadhdhida eratettaa immanawu Yihooway qaalaa geliis. Nuuni nu deꞌuwaa laammana danddayiyaabaa kuuyiyo wode Yihooway immiyo aadhdhida eratettay nuussi keehi koshshees. Genccanawu I nuussi wolqqaa immees. Yihooway kiitettida PHawuloosawu oottidoogaadan, nuuni nu metuwaa genccanawu koshshiya wolqqaa nuussi immees. (2 Qor. 4:7) I nu woosaa zaariyo issi ogee, ishanttanne michchontta goꞌettiyogaana. Yesuusi ba deꞌuwaa immanaappe kase qammi mintti woossiis. Harati I Xoossaa cayiis gi qoppidi A borennaadan Yihoowa mintti woossiis. SHin Yihooway yaatiyoogaappe minttettanaadan issi kiitanchchaa yeddiyoogan Yesuusa maaddiis. (Luq. 22:42, 43) Nu ishanttuppe woy nu michchonttuppe issoy nuna minttettanawu nuussi dawalanaadan woy nuukko yiidi oychchanaadan oottiyoogan Yihooway nunakka maaddana danddayees. Nuuni ubbay demmido injje ubban nu mala Kiristtaanetuura ‘shonggaara deꞌiya haasayaa’ haasayanawu koyoos.—Lee. 12:25. w23.05 10-11 ¶9-11

Hassayiyo Baalaa yiida ayyaanaaban shuggidaageeti banttana ufayssan mokkennan agganeeshsha giidi yayyana danddayoosona. Eta yeellayana danddayiya oyshata oychchoppa woy eta qohana danddayiyabaa haasayoppa. Ha ishanttinne michchontti nu mala Kiristtaane. Zaarettidi etaara goynniyogan nu ufayttoos! (Maz. 119:176; Oos. 20:35) Yesuusi nuuni layttan layttan Hassayuwa Baalaa bonchchanaadan azazidoogee garamissiyaba gidenna. Nuuni Hassayuwa Baalaa bochchiyogee daro ogetun nunakka haratakka goꞌꞌees. (Isi. 48:17, 18) Nuuni Yihoowanne Yesuusa kaseegaappe aaruwan siiqoos. Eti nuussi oottidobaa keehi nashshiyogaa bessoos. Nuuni nu mala Kiristtaanetuura dabbotaa minttoos. Qassi haratikka wozoy ehiyo anjjota demmanawu waatanaakko eranaadan nu eta maaddana danddayoos. Simi yaakko, layttaa giddon keehi dumma gallassa gidida Hassayuwa Baalawu giigettanawu nuussi danddayettida ubbabaa oottiyageeta gidoos! w24.01 14 ¶18-19

Yihooway nuna waati kaalettii? Koyruwan I ba Qaalaa Geeshsha Maxaafaa baggaara kaalettees. Qassi asaa baggaarakka nuna kaalettees. Leemisuwawu, nuuni loꞌꞌobaa kuuyanaadan maaddiya ayyaanaabaa qumaa ‘ammanettida wozannaama aylliya’ baggaara I nuussi giigissees. (Mat. 24:45) Hara kayma attuma asatu baggaarakka Yihooway nuna kaalettees. Leemisuwawu, meto wodiya genccanawu maaddiya minttettuwanne kaaletuwa woradaa xomoosiyageetuppenne galchchaa cimatuppe demmoos. Keehi waayissiya ha wurssetta gallassatun ammanttiya kaaletuwa demmiyo gishshawu wozanappe galatoos! Hegee nuuni Yihoowan sabettidi deꞌanaadaaninne deꞌo ogiyappe kiyennaadan maaddees. Shin Yihoowa kaaletuwa kaalliyogee issi issitoo metiyaba gidana danddayees; ubba he kaaletoy nagaranchcha asaa baggaara imettiyo wode azazettiyogee yaa metees. Yihooway ba asaa kaalettiyogaanne A kaaletuwa kaalliyogee anjjuwa ehiyogaa nuuni ammanettiyogee he wodetun keehi koshshiyaba. w24.02 20 ¶2-3

Nuuni Xoossaa Qaalaa loytti xannaꞌiyoogan kaseegaappe aaruwan A siiqana danddayoos. Neeni Geeshsha Maxaafaa nabbabiyo wode, hegee Yihoowaabaa ay qonccissiyaakko akeekanawu mala. Nena hagaadan oychcha: ‘Ha taarikee Yihooway tana siiqiyoogaa waati qonccissii? Taani Yihoowa siiqanaadan oottiyaabaa ay yootii?’ Nuuni ubba galla Yihoowa woossiyoogeenne nuussi siyettiya ubbabaa awu yootiyoogee nuuni kaseegaappe aaruwan Yihoowa siiqana danddayiyo hara oge. (Maz. 25:4, 5) Yihoowaykka nu woosaa zaarees. (1 Yoh. 3:21, 22) Nuuni harata kaseegaappe aaruwan siiqana koshshees. Kiitettida Phawuloosi Kiristtaane gidi simmin amarida layttaappe guyyiyan Ximootiyoosa giyo gooba yelagaara gayttiis. Ximootiyoosi Yihoowakka asaakka siiqees. PHawuloosi Piliphphisiyuusan deꞌiya Kiristtaanetussi hagaadan giis: “Intte de7uwaabau wozanappe hirggiya [Ximootiyoosa] mala asi harai ooninne tau baawa.” (Pili. 2:20) PHawuloosi ha sohuwan yootana xayikkonne, Ximootiyoosi ishanttanne michchontta keehi siiqiyoogaa akeekiis. Ximootiyoosi haggaazido gubaaꞌeti I xomoosanawu yiyo wodiyaa yeemuwan naagidoogee qoncce.—1 Qor. 4:17. w23.07 9 ¶7-10

Israaꞌeelati Hidootaa Biittaa gelanaappe kase Muusee hayqqiis. He ammanettida bitanee hayqqi simmin Yihooway ba asaa maaddiyogaa aggidee? Aggibeenna. Eti ammanettidi deꞌido wode ubban, Yihooway etawu koshshiyabaa kunttiis. Yihooway ba asaa kaalettanaadan Yaasa dooridoogaa Muusee hayqqanaappe kase yootiis. Muusee Yaasa daro layttawu loohissiis. (Kes. 33:11; Zaa. 34:9) Hegaa bollikka, aawatettay deꞌiyo hara gooba asati deꞌoosona; hegeetikka, shaalaqata, mato halaqata, hamssaalaqatanne assiraalaqata. (Zaa. 1:15) Xoossaa asawu aybikka paccibeenna. Eelaasa hanotaykka hegaa mala. Israaꞌeelati Yihoowawu goynnanaadan maaddanawu I daro layttawu minnidi oottiis. Shin guyyeppe Yihooway I Yihudan haggaazanaadan sunttiis. (2 Kaw. 2:1; 2 Odi. 21:12) Israaꞌeela tammu zerettaa kawotettan deꞌiya asaa Yihooway aggidee? Chii, aggibeenna. Eelaasi daro layttawu Elssaaꞌa loohissiis. Yihooway ba halchchuwa poliyogaa aggibeenna; qassi ammanettidi awu goynniyageetussi koshshiyabaa kunttiis. w24.02 5 ¶12

Efisoona Kiristtaaneti haꞌꞌi Yihoowa Qaalaa pooꞌuwan deꞌoosona. (Maz. 119:105) Efisoonan deꞌiya he asati worddo haymaanootiya kaalliyogaanne shori baynnabaa oottiyogaa aggidosona. Eti ‘Xoossaa milatidosona;’ qassi Yihoowawu goynnanawunne A ufayssanawu banttawu danddayettida ubbabaa oottidosona. (Efi. 5:1) Nuunikka tumaa eranaappe kase, worddo haymaanootiya kaalliyageetanne iita kanddoy deꞌiyogeeta. Nuuppe amaridaageeti worddo haymaanootiya baalata bonchchida; harati qassi shori baynna deꞌuwa deꞌida. Shin Yihooway likkebaanne likke gidennabaa xeelliyagan kessido maarata eridi laamettida. Nuuni Yihooway koyiyogadan deꞌiyogaa doommida. Hegaa gaasuwan daro anjjuwa demmida. (Isi. 48:17) Shin nuuni kiyido xumaappe ubbatoo hakkiyogeenne ‘pooꞌuwan deꞌiya asaadan pooꞌuwan hemettiyogee’ issi issitoo metiyaba. w24.03 21 ¶6-7

Neeni nena Yihoowawu sheedhdhada haattan muukettanawu giigettabeennabadan qoppennan aggakka. Geella neeni Yihooway kessido maarata ubbaa kaallanawu ne deꞌuwan laammana koshshiyobay haꞌꞌikka deꞌennan aggenna, woy ne ammanuwa minttanawu daro wodee koshshennan waayi aggana. (Qol. 2:6, 7) Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiya ubbati issi mala hanotan ayyaanaaban diccokkona, qassi ubba yelagati issi mala layttan banttana Yihoowawu sheedhdhidi haattan muukettanawu giigettokkona. Neeni giigissana koshshiyabaa akeekanawu baaxeta; yaatada nena hara asaara geeddarssennan neessi danddayettida ubbabaa ootta. (Gal. 6:4, 5) Neeni nena Yihoowawu sheedhdhanawu hanno gakkanawu giigettabeennaagaa akeekikkokka yaatanawu halchchiyogaa aggoppa. Ne deꞌuwan koshshiyaban laamettana mala Yihooway maaddanaadan woossa. (Pili. 2:13) I ne woosaa siyidi maaddanaagaa ammanettana danddayaasa.—1 Yoh. 5:14. w24.03 5 ¶9-10

Issi wode, Saara unꞌꞌettaasu; qassi A keehi yiillotidoogaa Abrahaamawu yootaasunne he metuwawu gaasoy A gaasu. Saara azazettiyaanne kaafiya machcho gidiyoogaa Abrahaami erees. I Saara yootiyoobaa siyidi metuwaa giigissanawu baaxetiis. (Doo. 16:5, 6) Nu ay tamaarana danddayiyoo? Azinatoo, intte so asaa xeelliyaagan issi issibaa kuuyiyo maatay intteyyo deꞌees. (1 Qor. 11:3) Gidikkonne, intte kuuyiyoobay intte machchotuura gayttidaba gidikko, kuuyanaappe kase eti yootiyobaa wozanappe ezgganaadaaninne eta qofaa akeekanaadan siiqoy inttena maaddana. (1 Qor. 13:4, 5) Issi wode Abrahaami qoppennan yiida imattata mokkanawu kuuyiis. Saara ba oottiyoobaa aggada daro oyttaa uukkanaadan iyyo yootiis. (Doo. 18:6) Saara Abrahaami yootidobaa sohuwaara oottaasu. Machchotoo, intte azinati kuuyiyooban maayettiyoogan Saari leemisuwaa kaallana danddayeeta. Intte yaatiyo wode intte aqo deꞌoy minnanaadan ootteeta.—1 PHe. 3:5, 6. w23.05 24-25 ¶16-17

Geedooni Israaꞌeelata kaalettanaadan sunttetti simmin, I azazettiyaagaanne xala gidana koshshiis. A aaway Baꞌaalawu yarshshiyo sohuwaa xayssiyo waayissiya aawatettay awu imettiis. (Daan. 6:25, 26) Guyyeppe Geedooni olanchchata shiishshi simmin, olanchchatu qoodaa guuttanaadan Yihooway A naaꞌꞌutoo azaziis. (Daan. 7:2-7) Wurssettan, I morkketi dunkkaanido sohuwaa qamma bilahe qohanaadan azazettiis. (Daan. 7:9-11) Cimati ‘ero giyaageeta’ gidana koshshees. Azazettiya cimay Geeshsha Maxaafay yootiyoobaanne Xoossaa dirijjitee immiyo kaaletuwaa eeno giidi kaallees. Yaatiyo gishshawu, I haratussi loꞌꞌo leemiso. SHin, azazettiyoogee awu metiyaaba gidana danddayees. Leemisuwawu, awu imettiya kaaletota ubbatoo kaallanawu I metootana danddayees. Issi issi hanotatun, I issi kaaletoy tumuppe maaddaneeshsha woy loꞌꞌooshsha giidi qoppana danddayees. Woykko I qashettanaadan oottana danddayiya aawatettaa ekkanaadan oyshettana danddayees. Hegaa mala hanotatun azazettiyoogan cimati Geedoona leemisuwaa waani kaallana danddayiyoonaa? Kaaletuwaa loytti ezggitenne hegaa oosuwan peeshshite. w23.06 4-5 ¶9-11