Tamme

Koyro xeetu layttaa Kiristtaaneti laamettida hanotaa meezetido gishshawu Yihooway eta anjjiis. Eta darotoo yedetay gakkiis; qassi issi issitoo hegee eti qoppenna wodiyan gakkiis. Barnnaabaasinne kiitettida PHawuloosi Lisxxira heeran sabbakido wode hanidabaa beꞌa. Koyro heeran, asay eta mokki ekkidi eti yootiyoobaa siyiis. SHin guyyeppe eqettiyaageeti “asaa bantta baggi” zaaridosona, qassi etappe amaridaageeti PHawuloosa shuchchan caddidi, hayqqiis gi qoppidi aggi biidosona. (Oos. 14:19) SHin Barnnaabaasinne PHawuloosi harasan sabbakiyoogaa aggibookkona. Hegee ayba ayfe demissidee? Eti “daro asay Yesuusa” ammananaadan oottidosona, qassi eti haasayidobaynne oottidobay daro Kiristtaaneta minttettiis. (Oos. 14:21, 22) Barnnaabaasinne PHawuloosi yedetay gakkikkokka sabbakiyoogaa aggibeenna gishshawu daroti goꞌettidosona. Yihooway nuuni oottanaadan oychchiyo ubbabaa aggennan nu oottiyo wode ubban anjjettana. w23.04 16-17 ¶13-14

Kawuwa Daawitawu A deꞌo laytta ubban iita morkketi daroti deꞌiyo gishshawu, bana Yihooway maaddanaadan I darotoo woossiis. Daawiti Yihooway ba woosaa siyidi zaarana danddayiyoogaa ammanettiis. Neenikka aagaadan ammanettana danddayaasa. Genccanawu koshshiya aadhdhida eratettaanne wolqqaa Yihooway nuussi immana danddayiyoogaa Geeshsha Maxaafay yootees. I nuna maaddanawu nu ishanttanne michchontta woy ha wodiyan awu goynnennaageetakka goꞌettana danddayees. Yihooway ubbatoo nuuni qoppidoogaadan nu woosaa zaarana xayikkonne, I hegaa zaaranaagaa eroos. I nuussi koshshiyaabaa koshshiya wodiyan immees. Simi yaakko, ha wodiyan Yihooway neessi koshshiyaabaa kunttanaagaanne yaana ooratta alamiyan ‘paxa deꞌiyaageetu ubbaa amuwaa alanaagaa’ ammanettada ubbatoo woossa.—Maz. 145:16. w23.05 8 ¶4; 13 ¶17-18

Ne halchchuwa poliyogee demissiyo goꞌꞌaa qoppiyogee loꞌꞌo. Ne halchchoy Geeshsha Maxaafaa loytta nabbabiyoogaa woy loytta woossiyoogaa gidikko, hegee neeni Yihoowaara dabbotido dabbotaa waati minttiyaakko loytta qoppa. (Maz. 145:18, 19) Xoossaa ufayssiya eeshshay neessi deꞌanaadan halchchikko, hegee neeni haratuura dabbotido dabbotaa waati minttiyaakko qoppa. (Qol. 3:14) Neeni ne halchchuwaa polanawu koyiyo gaaso ubbaa xaafa oyqqana danddayaasa. Xaafa oyqqidobaa ubbatoo xeella. Ne halchchuwaa polanaadan nena minttettiya asaara wodiyaa aatta. (Lee. 13:20) SHin nuuni ubbay nu halchchuwaa polanawu keehi koyennan aggiyo wodeti deꞌoosona. Hegaa giyoogee nuuni nu halchchuwaa polana danddayokko giyoogee? CHii. Nu halchchuwaa polanawu nuuni keehi koyenna wodetunkka baaxetana danddayoos. Hegee metiyaaba gidiyoogee tuma. SHin neeni ne halchchuwaa poliyo wode ufayttana. w23.05 27-28 ¶5-8

Nu kuuyidobaa gaasuwan gakkanabaa eriyoogee nu nagaraa paaxanaadan, nu balaa giigissanaadaaninne zaarettidi hegaa mala balaa oottiyoogaappe naagettanaadan denttettana danddayees. Hegaadan oottiyoogee deꞌuwaa wottaa aggennan woxxanaadan nuna maaddana danddayees. Neeni iitabaa kuuyikko waatana danddayay? Neeni likke gidiyoogaa bessanawu, woy harata mooranchcha kessanawu maliyoogan ne wodiyaanne wolqqaa wurssoppa. Yaatiyoogaappe, ne balaa ammana, qassi haꞌꞌi neeni oottana danddayiyo ubbabaa ootta. Neeni oottido balabaa gaasuwan zilꞌꞌettikko, nena ziqqi oottada Yihoowa woossa, ne balaa ammana, qassi neeyyo atto gaanaadan A oychcha. (Maz. 25:11; 51:3, 4) Neeni qohido uray deꞌikko neeyyo atto gaanaadan oychcha, qassi koshshikko cimatu maaduwaa oychcha. (Yaaq. 5:14, 15) Ne balaappe tamaara, qassi hegaa zaarettada oottennan agganawu baaxeta. Neeni yaatikko, Yihooway neeyyo atto gaanaagaanne koshshiyaaban nena maaddanaagaa ammanettana danddayaasa.—Maz. 103:8-13. w23.08 28-29 ¶8-9

Kawuwaa Yoꞌaashi loꞌꞌo asa gidanaadan Yoodaahee maaddiis. Hegaappe denddidaagan, he yelaga kawoy Yihoowa ufayssanawu koyiis. SHin, Yoodaahe hayqqi simmin Yoꞌaashi kaddida halaqati yootiyoobaa siyiis. (2 Odi. 24:4, 17, 18) Yihooway hegan azzanikkokka, “asai baakko simmanaadan . . . hananabaa yootiyaageeta etakko kiittiis; . . . shin eti siyennan ixxidosona.” Eti Yoodaahee naꞌay Zakkaariyaasi yootiyoobaa siyennan ixxidosona. Zakkaariyaasi Yihooway kiittin hananabaa yootiyaagaanne qeese xalla gidennan, Yoꞌaashassi aawaa michchee naꞌa. Kawuwaa Yoꞌaashi Zakkaariyaasa worissiis. (2 Odi. 22:11; 24:19-22) Yoꞌaashi Yihoowa wozanappe yayyibeenna. Yihooway hagaadan giis: “Tana kariyaageeta taani kaushshana.” (1 Sam. 2:30) Guyyeppe, “qoodan guutta” gidida Sooriyaa olanchchati “keehi daro gidida” Yoꞌaasha olanchchata xoonidosonanne A ‘keehippe masunxxissidosona.’ (2 Odi. 24:24, 25) Yoꞌaasha ashkkarati I Zakkaariyaasa wurssido gishshawu, A woridosona. w23.06 18-19 ¶16-17

Kiitettida Phawuloosi Efisoonan mishiraachchuwa sabakiiddinne tamaarissiiddi amarida wodiya takkiis. (Oos. 19:1, 8-10; 20:20, 21) I ba ishantta keehi siiqido gishshawu eti Yihoowawu ammanettidi deꞌanaadan maaddanawu koyiis. Phawuloosi etawu xaafido, Efisoonan deꞌiyageeti kase worddo haymaanootiya kaalloosonanne malan ammanoosona. Efisoonan deꞌiyageeti pokkobaa oottoosonanne bantta iita kandduwan yeellatokkona. Tiyatire keettatuuninne haymaanootiya baalatunkka darotoo mattumaa gaytettaabay odettees. (Efi. 5:3) Efisoonan deꞌiya darotussi “yeella giyoobi baawa,” hegaa giyogee eti “jallidosona” giyogaa mala. (Efi. 4:17-19) Likkebaanne likke gidennabaa xeelliyagan Yihooway kessido maaraa eranaappe kase eti balabaa oottiyo wode eta kahay qumꞌꞌenna. ‘Eta wozanay xuman deꞌiyogaadaaninne eti Xoossay immiyo deꞌuwappe haakkidogaadan’ Phawuloosi qonccissidoy hegaassa gidana danddayees. Shin Efisoonan deꞌiya amaridaageeti xumaappe kiyidosona. w24.03 20 ¶2, 4; 21 ¶5-6

Geedooni daanna gididi oottanawu minni baaxetana koshshiis. Midiyaamati qamman olettiyo olaappe baqatido wode, Geedooni eta Izraaꞌeela wombbaappe Yorddaanoosa SHaafaa gakkanaashin oyqqanawu kaalliis. (Daan. 7:22) Geedooni Yorddaanoosa gakkidi yedettiyoogaa aggidee? CHii! Inne aara deꞌiya 300 asati daafurikkokka shaafaa pinnidi yedettiyoogaa aggibookkona. Wurssettan, eti Midiyaamata yedetti gakkidi xoonidosona. (Daan. 8:4-12) Geedooni Yihooway awu wolqqaa immanaagaa ammanettido gishshawu hidootaa qanxxibeenna. (Daan. 6:14, 34) Issi wode, Geedooninne A asay naaꞌꞌu Midiyaama kawota yedettidosona; he wode he kawoti gaameelaa toggi uttennan aggokkona. (Daan. 8:12, 21) SHin Israaꞌeelata Xoossay maaddin eta oyqqidosonanne olaa xoonidosona. Cimatikka “daafurenna; woikko wolqqai au wurenna” Yihoowan ammanettana danddayoosona. Koshshiyo wode I etawu wolqqaa immees.—Isi. 40:28, 29. w23.06 6 ¶14, 16

Nuna gakkana danddayiya paacee ayba gidikkonne nuussikka mino wozanay deꞌana danddayees. Yaatiyo gishshawu, Yihoowan ammanetta. Yihooway immido kaaletuwan ammanettido gishshawu Baaraaqawu waani injjetidaakko beꞌa. He wode Israaꞌeelati olawu giigettibookkona, etawu olaa miishshaykka baawa, shin Yihooway daro olaa miishshay deꞌiyo Kanaane olanchchatu halaqaa Sisaarakkonne A olanchchatukko biidi olettanaadan Baaraaqawu yootiis. (Daan. 5:8) Baaraaqi Sisaaraaranne 900 A para gaaretuura olettanawu deriyaappe duge dembbaa wodhdhanaadan hananabaa yootiya Deboora odaasu. Keehi eesotiya para gaaretuura dembban olettiyoogee Israaꞌeelatussi keehi wayssiyaaba gidana danddayees. Baaraaqi hegaa eriyaaba gidikkokka azazettiis. Wotaaddarati Taaboora deriyaappe wodhdhiyo wode, Yihooway wolqqaama iray bukkanaadan oottiis. Sisaara paraa gaareta urqqay oyqqin Baaraaqi xoonanaadan Yihooway oottiis. (Daan. 4:1-7, 10, 13-16) Hegaadankka, nuuni Yihoowaaninne I ba dirijjitiyaa baggaara immiyo kaaletuwan ammanettikko, nu xoonanaadan I maaddana. w23.07 19 ¶17-18

Nuuni merinaa deꞌuwaa demmanawu danddayanchcha gidana koshshees. Beni wode deꞌida ammanettida ashkkaratuugaadan, Xoossay qaalaa gelidobati polettanaashin nuuni danddayan naagana koshshees. (Ibr. 6:11, 12) Geeshsha Maxaafay nu hanotaa goshshanchcha hanotaara geeddarssees. (Yaaq. 5:7, 8) Issi goshshanchchay zeranawunne haatta ushshanawu minnidi oottikkokka, hegee awude diccanaakko erenna. Hegaa gishshawu, he goshshanchchay kattaa cakkanaagaa ammanettidi danddayan naagees. Hegaadankka, nu “Godai ai gallassi yaanaakkonne” nuuni erana xayikkonne Yesuusa kaallanawu loytti baaxetoos. (Maa. 24:42) Yihooway ba gelido qaala ubbaa ba keerido wodiyan polanaagaa ammanettidi danddayan naagoos. Nuuni danddayanchcha gidana xayikko, salettananne Yihoowawu goynniyoogaa loddan loddan aggana danddayoos. Qassi nuuni haꞌꞌissa xallawu ufayssana danddayiyaabaa oottiyoogaa doommana danddayoos. SHin nuuni danddayanchcha gidikko, wurssettaa gakkanawu genccananne attana danddayoos.—Mik. 7:7. w23.08 22 ¶7

Daaneela 2:41-43n deꞌiya hiraagaa Ajjuutaa maxaafan deꞌiya hara hiraagatuura geeddarssiyo wode, he tohoti ha wodiyan Alamiyan Wolqqaama Gidida Inggilizenne Amarkkaa Waatta Kawotettaa qonccissiyoogaa nuuni akeekoos. Alamiyan wolqqaama gidida ha kawotettata xeelliyaagan Daaneeli “ha kawotettau baggai mino baggai laafa” gidanaagaa yootiis. Baggay laafaa gidiyoy aybissee? He kawotettati birataagaa mala minotettan oottennaadan urqqan leemisettida asay eta wolqqaa shugissiyo gishshataassa. Daaneeli qonccissido misiliyaappe keehi koshshiyaabaa tamaaroos. Ubba qassi tohuwaa misiliyaappe keehi darobaa tamaaroos. Koyruwan, Alamiyan Wolqqaama Gidida Inggilizenne Amarkkaa Waatta Kawotettay keehi wolqqaama gidiyoogaa bessiis. Leemisuwawu, eti Koyronne Naaꞌꞌantto Alamiyaa Olaa wode xoonidosona. Gidikkonne, ha wolqqaama kawotettatun deꞌiya asay issoy issuwaa eqettiyo gishshawu eta wolqqay laafiis; qassi sinttanawukka laafana. Naaꞌꞌanttuwan, Xoossaa Kawotettay asaa kawotettata ubbaa xayssanaappe kase haariya wurssetta alamiyan wolqqaama kawotettay Inggilizenne Amarkkaa Waatta Kawotettaa gidana. w23.08 10-11 ¶12-13

Daawiti daro metoynne tuggay bana gakkido gishshawu, issi issitoo unꞌꞌettiis. (Maz. 18:4, 5) Gidikkonne, Yihoowa siiqoy A ooraxissiis. Yihooway unꞌꞌettida ba dabbuwa ‘aaca qooruwakkonne’ “woppu giida haattaakko” laaggiis. Hegaappe denddidaagan, Daawiti minettiisinne aggennan Yihoowawu haggaaziis. (Maz. 18:28-32; 23:2) Hegaadan ha wodiyan, nuna metoynne tuggay gakkikkokka, “GODAA aggenna siiquwaappe denddidaagan nuuni xayibookko.” (Zil. 3:22; Qol. 1:11) Daawiti darotoo hayqqiichchi attiis, qassi wolqqaama gidida daro morkketi ayyo deꞌoosona. Shin Yihoowa siiqoy I woppu gaanaadaaninne naagettidi deꞌanaadan oottiis. Daawiti ubba hanotatunkka Yihooway banaara deꞌiyogaa akeekiis, qassi hegee A minttettiis. Hegaa gishshawu I hagaadan giidi yexxiis: “Taani yayyiyoobaa ubbaappe tana [Yihooway] ashshiis.” (Maz. 34:4) Daawiti issi issitoo yayyikkonne, Yihooway A siiqiyogaa eriyo gishshawu yayyiyogaa aggiis. w24.01 30 ¶15-17

Yoꞌaashi kuuyido iitabaappe tamaarite. Gita Kahinee Yoodaahee hayqqi simmin, Yoꞌaashi iitatuura laggetiis. (2 Odi. 24:17, 18) Yihoowa siiqenna Yihudaa halaqatu zoriyaa I siyiis. Eti iitabaa oottiyo gishshawu Yoꞌaashi etappe haakkana koshshiyoogaa inttekka maayettennan aggekketa. SHin I eti yootido iita zoriyaa siyiis. Qassi, Yoꞌaashassi aawaa michchee naꞌaa gidida Zakkaariyaasi A suurissanawu malido wode, Yoꞌaashi Zakkaariyaasa worissiis. (2 Odi. 24:20, 21; Maa. 23:35) Hagee keehi azzanttiyaabanne eeyyatetta! Yoꞌaashi koyro heeran suurebaa oottiis, shin guyyeppe kaddidaagaanne shemppo woriyaagaa gididoogee azzanttiyaaba. Wurssettan, A ashkkarati A woridosona. (2 Odi. 24:22-25) I Yihoowanne A siiqiyaageeti yootiyoobaa ubbatoo siyidaba gidiyaakko A deꞌoy hegaappe keehi dumma gidana! w23.09 9 ¶6

Yesuusi kiitettida Pheexiroosi ammanettidi deꞌana danddayiyoogaakka eriis. Hegaa gishshawu, Yesuusi Pheexiroosa, “yayyoppa” giidi kehatettan yootiis. Yesuusi Pheexiroosan ammanettidoogee Pheexiroosa deꞌoy laamettanaadan oottiis. Pheexiroosinne A ishay Inddiraasi moliyaa oyqqiyo oosuwaa guyyeppe aggidi, Yesuusaara haggaazidosona. Yaatiyo gishshawu Yihooway eta daroban anjjiis. (Mar. 1:16-18) Pheexiroosi Kiristtoosa kaalliyaagaa gidiyo gishshawu, maalaalissiya darobaa beꞌiis. Yesuusi harggidaageeta pattishin, iita ayyaanata kessishin, ubba qassi hayqqidaageeta denttishin I beꞌiis. (Maa. 8:14-17; Mar. 5:37, 41, 42) Yesuusi Xoossaa Kawotettaa kawo gididi demmana bonchchuwaa qonccissiya maalaalissiya ajjuutaakka Pheexiroosi beꞌiis. I hegaa mule dogibeenna. (Mar. 9:1-8; 2 Phe. 1:16-18) Ee, I Yesuusa kaallennaakko hegaa mule beꞌenna. I balabaa qoppidoogaa aggidoogaaninne ha ubbaa anjjota demmidoogan keehi ufayttidoogee qoncce. w23.09 21 ¶4-5

Pheexiroosi ba koyro dabddaabbiyan “wozanappe siiqettite” giya qofaa yootiis. Hegaa mala siiqoy amarida nagaraa xalla gidennan, ‘daro nagaraa kammees.’ (1 Phe. 4:8) Atto giyoogaa xeelliyaagan Yesuusi daro layttaappe kase tamaarissidobaa Pheexiroosi hassayennan aggenna. He wode, Pheexiroosi ba ishawu “laappuntto gakkanaassi” atto gaanaagaa yootido wode, I bana keha asa giidi qoppennan aggenna. Shin Yesuusi “laappun tammutoo laappuntto” hegeekka, zawi baynnan atto gaanaadan Pheexiroosakka nunakka tamaarissiis. (Maa. 18:21) Ha zoriyaa oosuwan peeshshanawu neeni metootikko hidootaa qanxxoppa! Yihoowawu oottiya nagaranchcha asati ubbaykka atto gaanawu issi issitoo metootoosona. Neeni haꞌꞌi oottana koshshiya waannabay ne ishawu atto gaanawunne aara sigettanawu neessi danddayettida keenaa baaxetiyoogaa. w23.09 29 ¶12

Yoonaasi moliya uluwan deꞌiiddi ba nagaraappe simmiisinne Yihooway A woosaa siyanaagaa, qassi A maaddanaagaa ammanettiis. Yihooway Yoonaasa ashshiis, yaatin I oottanaadan Yihooway azazidobaa oottanawu eeno giis. (Yona. 2:10–3:4) Waayee gakkin Yihoowa woossanawu neeni keehi unꞌꞌetta eray? Woy qassi neeni keehi daafurada xannaꞌanawu metootadii? Yihooway ne hanotaa loytti akeekiyogaa hassaya. Yaatiyo gishshawu, neeni qantta woosaa woossiyo wodekka I neessi koshshiyabaa immanaagaa ammanettana danddayaasa. (Efi. 3:20) Neeni sahettido, daafurido woy keehi unꞌꞌettido gishshawu nabbabanawunne xannaꞌanawu metootikko cenggurssan giigida Geeshsha Maxaafaa woy nu xuufetuppe issuwa siyana danddayaasa. Qassi nu mazamuretuppe issuwa ezggana, woy jw.org saytiyan deꞌiya issi biiduwa beꞌana danddayaasa. Yihooway nena minttanawu koyees, qassi neeni A woossiyo wodenne ne woosaa zaaruwa Geeshsha Maxaafaappenne I giigissido hara ubbabaappe demmanawu koyiyo wode I nena minttana. w23.10 13 ¶6; 14 ¶9

Xoossaa dunkkaaniya giddon deꞌiyabaynne guyyeppe Yerusalaamen keexettida beeta maqidasiya giddon deꞌiyabay issi mala. Naaꞌꞌu kifileti deꞌoosona, hegeetikka, ‘Geeshsha Sohuwanne Ubbaappe Aadhdhiya Geeshsha Sohuwa,’ eta shaakkiyay magalashuwa. (Ibr. 9:2-5; Kes. 26:31-33) Geeshsha Sohuwan worqqaappe oosettida xomppeta wottiyo ballay, ixaanaa cuwayiyosaynne oyttaa wottiyo xaraphpheezay deꞌees. ‘Qeese gididi oottanaadan tiyettidaageetu’ xallay bantta oosuwa polanawu Geeshsha Sohuwa gelanaadan paqqadettiis. (Qoo. 3:3, 7, 10) Ubbaappe Aadhdhiya Geeshsha Sohuwan Yihooway qoncciyogawu leemiso gidida worqqaappe oosettida maachchaa taabootay deꞌees. (Kes. 25:21, 22) Layttan issitoo Nagaraa Atto Giissiyo Gallassan, Ubbaappe Aadhdhiya Geeshsha Sohuwa qeese ubbatu halaqa xalaalay gelanaadan paqqadettiis. (Wog. 16:2, 17) I ba nagaraassinne kumetta deriya nagaraassi atotettaa demmanawu mehiya suuttaa ekkidi yaa gelees. Wurssettan Yihooway Xoossaa dunkkaaniyan oosettiyabay aybakko loytti qonccissiis.—Ibr. 9:6-7. w23.10 27 ¶12

“Issoy issuwaara siiqettite” giya azazoy Xoossaa Qaalan darosan odettiis. (Yoh. 15:12; Roo. 13:8; 1 Tas. 4:9; 1 Phe. 1:22; 1 Yoh. 4:11) Shin, siiqoy ooninne beꞌana danddayenna nu wozanaappe pulttees. Yaatin, nuuni nu ishanttanne michchontta siiqiyogaa waati bessana danddayiyoo? Haasayiyobaaninne oottiyoban bessana danddayoos. Nuuni nu ishanttanne michchontta siiqiyogaa bessana danddayiyo daro ogeti deꞌoosona. Amaridaageeti hageeta: “Issoi issuwaara tumaa haasayite.” (Zak. 8:16) “Issoi issuwaara sarotettan de7ite.” (Mar. 9:50) “Issoi issuwaa” kasetidi bonchchite. (Roo. 12:10) “Issoi issuwaa mokkite.” (Roo. 15:7) ‘Issoy issuwawu atto giite.’ (Qol. 3:13) “Issoi issuwaa toohuwaa tookkite.” (Gal. 6:2) “Issoi issuwaa minttettite.” (1 Tas. 4:18) “Issoi issuwaa . . . maaddite.” (1 Tas. 5:11) “Issoi issuwaayyo Xoossaa woossite.”—Yaaq. 5:16. w23.11 9 ¶7-8

Ubba galla nuuni kuuyiyoobaara gayttidaagan nuussi mino ammanoy koshshees. Leemisuwawu, nuuni laggeta, allaxxiyoobaa, timirttiyaa, aqo deꞌuwaa, naatanne oosuwaa xeelliyaagan kuuyana koshshees. Nuuni nuna hagaadan giidi oychchana koshshees: ‘Taani dooriyoobay ha iita alamee xayin Xoossay gelido ooratta alamee matan yaanaagaa taani ammaniyoogaa bessii? Woy taani dooriyoobay merinawu deꞌana danddayiyoogaa ammanenna asatu wogaara issi malee?’ (Maa. 6:19, 20; Luq. 12:16-21) Nuuni ooratta alamee keehi matidoogaa mintti ammanikko, loꞌꞌobaa kuuyana. Nuna gakkiya paaceta genccanawu nuussi mino ammanoy koshshees. Nuuni yedetaa, caddi oyqqiya sahuwaa, woy hidootaa qanxxanaadan oottiya harabata genccana koshshees. Koyro heeran, nuuni nu metuwaa genccana danddayiyaabadan qoppana danddayoos. SHin, hegaa mala metoti daro wodiyawu takkikko, genccanawunne aggennan ufayssan Yihoowawu haggaazanawu nuussi mino ammanoy koshshees.—1 PHe. 1:6, 7. w23.04 27 ¶4-5

Yihooway nuuni nu woosaara maayettiyabaa oottanaadan koyees. Leemisuwawu, issi ishay killiliya shiiquwa shiiqanawu ba oosuwappe shemppuwa kiyanaassi piqaadiya demmanaayyo Yihooway maaddanaadan woossana danddayees. Yihooway he woosaa waati zaaranee? He ishay bana ootissiyagaa piqaadiya oychchanawu xalanaadan maaddana danddayees. Shin he ishay bana ootissiyagaakko biidi piqaadiya oychchana koshshees. Zaari zaaridi oychchiyogee koshshana danddayees. I oottiyo gallassaa haratuugaara laammanawukka oychchana danddayees woy miishshay qanxxettennan shemppuwa kiyana danddayees. Yihooway nuuni nuna qofissiyabaa xeelliyagan zaari zaaridi woossanaadan koyees. Nuuni woossiyobaappe amaridaageetu zaaruwa sohuwara demmennaagaa Yesuusi yootidobaappe akeekoos. (Luq. 11:9) Gidikkonne, hidootaa qanxxoppa! Wozanappe zaara zaara woossa. (Luq. 18:1-7) Nuuni hegaadan Yihoowa woossiyo wode, nu hegaa keehi koyiyogaa bessoos. I nuna maaddana danddayiyogaa nu ammaniyogaakka bessoos. w23.11 22 ¶10-11

Yihooway ba dabbo gidida Abrahaama zerettaa baggaara ha saꞌan deꞌiya asa ubbaa anjjanawu qaalaa geliis. (Doo. 15:5; 22:18) Abrahaami Xoossan mintti ammaniyo gishshawu Xoossay qaalaa gelidobay polettanaagaa ammanettiis. Gidikkonne Abrahaama layttay 100, qassi A machchee layttay 90, shin he ammanettida aqo laggetussi naꞌi baawa. (Doo. 21:1-7) Shin Geeshsha Maxaafay hagaadan gees: “Abrahaami ammanidinne sinttappe demmana giidi, ufaissan naagidi, daro zaretuyyo aawa gidiis.” (Roo. 4:18) Abrahaami hidootan naagidobay polettidoogaa ne eraasa. I daro layttawu yeemuwan naagido Yisaaqa yelidi aawa gidiis. Abrahaami ammanettanaadan oottidabay aybee? Abrahaami Yihoowa loytti eriyo gishshawu, ‘Xoossay immana giidoogee polettanaagaa mintti ammaniis.’ (Roo. 4:21) Abrahaami mintti ammaniyo gishshawu Yihooway an ufayttiisinne A xillo asa yaagiis.—Yaaq. 2:23. w23.12 8 ¶1-2

Ammanettiya yelaga ishay ba aawatettaa ubbaa loytti polees. Wottiyobi baynna leemiso gidida Yesuusabaa ane beꞌoos. I sheneho giya woy aawatettaa xaasayi xeelliya asa gidenna. I Yihooway assi immido aawatettaa wayssiya wodiyankka poliis. I asaa siiqiis, qassi erissiyo ashkkarata loytti siiqiis; yaatiyo gishshawu, ba deꞌuwa immiis. (Yoh. 13:1) Intteyyo imettida aawatettaa ubbaa polanawu baaxetiyogan Yesuusa leemisuwa kaallite. He aawatettaa intte waati polanaakko erennaba gidikko, inttena ziqqi oottidi kayma ishanttu maaduwa oychchite. Oottana bessiyabaappe guutta xalla oottoppite. (Roo. 12:11) Shin, intte oottiyobaa “asau gidennan Godau oottiyoogaadan” loytti oottite. (Qol. 3:23) Intte nagaranchcha gidiyo gishshawu, inttena ziqqi oottidi intte balaa ammanite.—Lee. 11:2. w23.12 26 ¶8

Nuuni haattan muukettidi Yihoowa so asaa gidiyo wode ufayttoos. Hegaadan Yihoowara mintti dabbotiyogee gita maata. Nuuni hagaadan giida mazamuraawiya Daawita qofan maayettoos: “Neeni [Yihooway] dooridonne ne shilootan uttanau mataa shiishshiyo asi anjjettidaagaa” woy ufayttiyagaa. (Maz. 65:4) Yihooway baakko shiishshiyoy ay mala asatee? I banaara dabbotana koyiyageetuura dabbotees. (Yaaq. 4:8) Nena Yihoowawu sheedhdhada haattan muukettiyo wode, hegaappe simmin I neeyyo ‘anjjuwa palahissidi gussanaagaa’ ammanettana danddayaasa. (Mil. 3:10; Erm. 17: 8) Haattan muukettiyogee doometta xalaala. Neeni balabaa oottanaadan paacettiyo wode woy nena metoy gakkiyo wodekka Yihoowayyo merinawu haggaazanawu gelido qaalaa naaganawu neeyyo danddayettida ubbabaa oottanawu koyaasa. (Era. 5:4, 5) Neeni Yesuusa kaalliyagaa gidiyo gishshawu, neessi danddayettida keenan Yesuusa leemisuwanne azazota loytta kaallaasa.—Mat. 28:19, 20; 1 PHe. 2:21. w24.03 8 ¶1-3

Inttenne intte aqo laggeti issippe wodiyaa aattiyoogan ufayttana xayikko waatana danddayeetii? Yaatin intte oottana danddayiyobi deꞌii? Ane tamaa leemisuwaa qoppite. Tamay oyttosaara goobenna. Intte taman aggennan mittaa wottana bessees. Hegaadankka, ubba galla amarida wodiyaa issippe aattiyoogan doommana danddayeeta. Inttena ufayssiyaabaa issippe oottite. (Yaaq. 3:18) Guuttabaa oottiyoogan intte issoy issuwaa loytti siiqiyoogaa akeekana danddayeeta. Bonchchiyoogee aqo deꞌuwan keehi koshshiyaaba. Hegee tamay aggennan eexxanaadan oottiya carkkuwaa mala. Carkkoy xayikko tamay sohuwaara toꞌees. Hegaadankka, aqo laggeti issoy issuwaa bonchchana xayikko eta siiqoy sohuwaara irxxana danddayees. SHin issoy issuwaa bonchchanawu baaxetiya azinaynne machchiyaa eta siiqoy ubbatoo minnidi deꞌanaadan oottoosona. Gidikkonne, waannabay intte bonchchiyaabadan qoppiyoogaa gidennan, intte aqo laggee bonchchettidabadan qoppiyoogaa gidiyoogaa hassayite. w23.05 22 ¶9; 24 ¶14-15

Ammanettida Xoossaa ashkkarati unꞌꞌettido wodetinne bantta morkketa woy harabata keehi yayyido wodeti deꞌiyogaa Geeshsha Maxaafay yootees. (Maz. 18:4; 55:1, 5) Hegaadankka, timirtte keettan, ooso sohuwan, so asaappe woy kawotettatuppe yedetay nuna gakkana danddayees. Nuuni sahettiyo wode hayqqaneeshsha giidi hirggana danddayoos. He wodetun haratu maadoy koshshiyo guutta naꞌaa mala gidana danddayoos. Hegaa mala wodiyan Yihooway nuna waati maaddii? I nuna minttetteesinne woppissees. Yaatiyo gishshawu, Yihoowa woossiyogaaninne A Qaalaa nabbabiyogan ubbatoo aara wodiya aatta. (Maz. 77:1, 12-14) Hegeeta oottiyo meezee neessi deꞌikko, nena metoy gakkiyo wode neeni oottana danddayiyo koyrobay saluwan deꞌiya Aaway nena maaddanaadan oychchiyogaa. Nena yashshiyabaanne qofissiyabaa Yihoowawu yoota. A Qaalaa nabbabiyogan I yootiyobaa siya; yaatikko, I nena minttettiyogaa neeni akeekana.—Maz. 119:28. w24.01 24-25 ¶14-16

Neeni ne halchchota polanawu mintta koyiyoogee keehi koshshiyaaba. Neeni ne halchchuwaa polanawu keehi koyikko, hegaa polanawu minna oottaasa. Nuuni nu halchchuwaa polanawu keehi koyikko, hegaa polana danddayoos. Yaatiyo gishshawu, ne halchchuwaa polanawu keehi koyanawu waatana danddayay? Keehi koyanawu woossa. Yihooway ba ayyaanan neeni ne halchchuwaa polanaadan denttettana danddayees. Nuuni halchchuwaa kessana koshshiyoogaa eriyo gishshawu issi issitoo halchchuwaa kessoos, qassi hegee loꞌꞌoba. SHin nuuni hegaa polanawu tumuppe koyennan aggana danddayoos. Yihooway neessi oottidobaa wotta dentta qoppa. (Maz. 143:5) Kiitettida PHawuloosi Yihooway awu bessido aaro kehatettaa wotti dentti qoppiis, qassi hegee I Yihoowawu minnidi haggaazanaadan denttettiis. (1 Qor. 15:9, 10; 1 Xim. 1:12-14) Hegaadankka, Yihooway neeyyo oottidobaa ne loytta qoppikko, ne halchchuwaa polanawu loytta koyana.—Maz. 116:12. w23.05 27 ¶3-5

Nuuni saluwan deꞌiya nu Aawaa sunttaa sabbiyo wode I ufayttees. (Maz. 69:30, 31) Shin hegaa giyogee ubbaa danddayiya Xoossay minttettoy koshshido gishshawu harati sabbanaadan koyiya nagaranchcha asatu mala giyogee? Gidenna. Nuuni saluwan deꞌiya nu Aawaa sabbiyo wode Seexaanay nuna ubbaa xeelliyagan yootidobay worddo gidiyogaa bessoos. Seexaanay ooninne Xoossaa sunttawu ammanettidi exatenna giidi yootees. I paacee gakkiyo wode ay asinne Xoossawu ammanettidi deꞌenna yaagees. Nuuni ubbay Xoossawu ammanettennaagee nuna goꞌꞌees giidi qoppikko, Xoossawu haggaaziyogaa aggana giidi yootees. (Iyy. 1:9-11; 2:4) Shin Iyyoobi Xoossawu ammanettidi deꞌiisinne Seexaanay worddanchcha gidiyogaa bessiis. Neeni shin? Nu Aawawu ammanettidi haggaaziyogan A sunttawu exatiyonne A ufayssiyo maatay nu ubbawu deꞌees. (Lee. 27:11) Yaatiyogee nuussi tumukka gita maata. w24.02 8-9 ¶3-5

Muusenne Yaasu wodiyappe simmin, Yihooway ba asaa kaalettanawu daannata sunttiis. Guyyeppe, kawoti haariyo wode Yihooway ba asaa kaalettanawu Xoossay erissidobaa yootiyageeta sunttiis. Ammanettida kawoti Xoossay erissidobaa yootiyageetu zoriya siyidosona. Leemisuwawu, Kawuwa Daawiti Xoossay erissidobaa yootiya Naataana seeraa bana ziqqi oottidi ekkiis. (2 Sam. 12:7, 13; 1 Odi. 17:3, 4) Kawuwa Yoosaafixi Xoossay erissidobaa yootiya Yahaaziꞌeeli odido kaaletuwa kaalliis; qassi I Yihudaa asay ‘Xoossay erissidobaa yootiyageetun ammanettanaadan’ minttettiis. (2 Odi. 20:14, 15) Kawuwa Hizqqiyasi unꞌꞌettido wode, Xoossay erissidobaa yootiya Isiyasa maaduwa oychchiis. (Isi. 37:1-6) He kawoti Yihoowa kaaletuwa kaallido wode ubban, I eta anjjiisinne ba asaa naagiis. (2 Odi. 20:29, 30; 32:22) Yihooway ba asaa Xoossay erissidobaa yootiyageetu baggaara kaalettidoogee qoncce. w24.02 21 ¶8

Yihooway kessido maaraa azazettanawu metootanaadan oottiya asatuura nuuni laggetanaadan Seexaanay koyees. Shin ha wodiyan nuuni asaara issisan gayttidi wodiya aattiyogaa xalla gidennan, sooshal miidiyankka gayttana danddayiyo gishshawu, keehi naagettana koshshees. Shori baynna kandduwa loꞌꞌobadan xeelliya alamiya qofaa nuuni eqettana koshshees. Hegee bala gidiyogaa nuuni eroos. (Efi. 4:19, 20) Nuuni nuna hagaadan oychchiyogee loꞌꞌo: ‘Yihooway kessido xillotettaa maaraa kaallenna tanaara oottiyageetuura, tanaara tamaariyageetuura woy haratuura laggetennaadan naagettiyanaa? Taani Yihooway kessido maarata kaalliyo gishshawu, amaridaageeti tana asaara maayettenna asa giikkokka, hegaadan xalatettan oottiyanaa?’ Nuuni 2 Ximootiyoosa 2:20-22y yootiyogaadan, Kiristtaane galchchaappe nuussi mata laggeta dooriyo wodekka akeekanchcha gidiyogee koshshana danddayees. Amaridaageeti nuuni ubbatoo Yihoowawu ammanettidi haggaazanawu maaddana danddayennaagaa nu hassayana koshshees. w24.03 22-23 ¶11-12

Yihooway ay mala Xoossakko qoppa eray? Nuuni Yihoowa beꞌana danddayennaba gidikkonne, Geeshsha Maxaafay dumma dumma ogiyan A qonccissees. Yihooway “[awa, NW] gonddallenne” “bashshiya tama” geetettiis. (Maz. 84:11; Ibr. 12:29) Hizqqeeli Yihooway sampperiya giyo inqquwa, phooliya biratanne phooliya zuulla mala gidiyogaa ajjuutan beꞌiis. (Hiz. 1:26-28) Nuuni Yihoowa beꞌana danddayenna gishshawu, I nuna siiqiyogaa ammananawu metootana danddayoos. Woy nuna daro metoy gakkido gishshawu, Yihooway nuna siiqiyogaa ammaniyogee deexxiyaba gidana danddayees. Yihooway nuna qofissidabata akeekees; qassi hegeeti nuuni akko loytti shiiqanawu metootanaadan oottana danddayiyoy aybissakko erees. I nuna maaddanawu ufayssiya ba eeshshata Geeshsha Maxaafan qonccissiis. Yihoowa loytti qonccissiya issi qaalay siiquwa. Geeshsha Maxaafay Xoossay siiqo gidiyogaa yootees. (1 Yoh. 4:8) I ubbabaa oottanaadan denttettiyay siiquwa. Xoossay siiqo gidiyo gishshawu, I ba kehatettaanne mino siiquwa bana siiqiyageetussi xalla gidennan, bana siiqennaageetussikka bessees.—Mat. 5:44, 45. w24.01 26 ¶1-3

Yihooway Israaꞌeelata Gibxxeppe kaaletti kessanawu Muusa sunttiis, qassi hegaa qonccissanawu I gallassan shaaraa tuussan, qassi qamman tamaa tuussan kaalettiis. (Kes. 13:21) Muusee anne Israaꞌeelata Zoꞌo Abbaakko kaalettiya tuussaa kaalliis. Shin Gibxxeti Israaꞌeelata oyqqanawu kaallidosona. Hegaappe denddidaagan, Israaꞌeelati banttana Gibxxeti worana giidi qoppido gishshawu keehi hirggidosona. Shin hegee bala gidenna. Yihooway ba asaa Muuse baggaara yaa kaalettidogan balibeenna. (Kes. 14:2) Guyyeppe, Xoossay eta keehi maalaalissiya ogiyan ashshiis. (Kes. 14:26-28) Hegaappe simmin, 40 layttawu Muusee Xoossaa asaa bazzuwan kaalettanawu shaaraa tuussan ubbatoo ammanettiis. (Kes. 33:7, 9, 10) Shaaraa tuussaa giddoora Yihooway Muusa haasayissiis; yaatin I Yihoowa kaaletuwa asaassi yootiis. Israaꞌeelati Yihooway banttana Muuse baggaara kaalettiyogaa loytti akeekana danddayoosona. w24.02 21 ¶4-5