Harata Loohissana Koshshiyoogaa Akeekay?
“Taani intteyyo lo77o timirttiyaa [immana].”—LEE. 4:2.
1, 2. Harati ayyaanaabaa oosuwaa oottanaadan nuuni loohissana koshshiyoy aybissee?
YESUUSI oottido waanna oosoy Kawotettaa mishiraachuwaa yootiyoogaa. SHin, i wodiyaa bazzidi harati heemmiyaageetanne tamaarissiyaageeta gidanaadan loohissiis. (Maa. 10:5-7) Piliphoosi mishiraachuwaa minnidi yootikkonne, ba oyddu macca naati Geeshsha Maxaafaa tumaa yootiyoogan qara gidanaadan maaddidoogee qoncce. (Oos. 21:8, 9) Hegaadan loohissiyoogee ha wodiyan ay keena koshshii?
2 Kumetta saꞌan, mishiraachuwaa siyiya asaa qooday gujji gujji bees. Geeshsha Maxaafaa buzo xannaꞌiyoogee keehi koshshiyoogaa biron xammaqettibeennaageeti akeekana bessees. Eti haratuyyo mishiraachuwaa yootanaadaaninne eta tumaa tamaarissanaadankka loohissana bessees. Nu gubaaꞌiyan, ishantti gubaaꞌiyawu oottiyaageetanne cimata gididi sunttettanawu etappe koyettiyaabaa kunttanawu minni oottanaadan minttettana koshshees. Kayma Kiristtaaneti “lo77o timirttiyaa” tamaarissiyoogan, oorattati ayyaanaaban diccanaadan maaddana danddayoosona.—Lee. 4:2.
OORATTATI XOOSSAA QAALAAPPE MINOTETTAANNE AADHIDA ERATETTAA DEMMANAADAN MAADDA
3, 4. (a) PHawuloosi Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyoogaa haggaazuwan muruta gidiyoogaara waati gattidee? (b) Geeshsha Maxaafaa xannaꞌanaadan nuuni xannaꞌissiyoogeetussi yootanaappe kase, nuuni ay oottana bessii?
3 Geeshsha Maxaafaa buzo xannaꞌiyoogee ay keena koshshiyaabee? Kiitettida PHawuloosi Qolasiyaasan deꞌiya Kiristtaanetuyyo yootidobaappe hegaa zaaruwaa demmoos. I hagaadan giis: “Xoossai intteyyo ba sheniyaa eriyo eratettaa, Xoossaa Ayyaanai immiyo aadhdhida eratettaaranne akeekaara issippe kunttidi immanaadan, ubba wode balennan Xoossaa woossoos. Hegaappe guyyiyan, Godai koyiyoogaadan intte de7anaunne, ubba wode a ufaissiyaabaa oottanau danddayana; intte oottiyo lo77o ooso ubban intte de7oi go77aara de7iyaagaa gidana; qassi Xoossaa eriyoogan intte diccana.” (Qol. 1:9, 10) Qolasiyaasan deꞌiya Kiristtaaneti hegaa mala suure eraa demmiyoogan ‘Yihooway koyiyoogaadan deꞌanawu, ubba wode a ufayssiyaabaa oottana’ danddayoosona. Hegee eti “oottiyo lo77o ooso ubban,” ubba qassi mishiraachuwaa sabbakiyoogan ubbatoo ‘eta deꞌoy goꞌꞌaara deꞌiyaagaa gidanaadan’ oottees. Yihoowawu goynniyaageeti loytti haggaazanawu Geeshsha Maxaafaa ubbatoo xannaꞌana bessees. Geeshsha Maxaafaa tamaareti hegaa akeekanaadan nuuni maaddiyoogee loꞌꞌo.
4 Harati Geeshsha Maxaafaa xannaꞌidi goꞌettanaadan maaddanaappe kase, nuuni hegaa goꞌꞌaa ammanana bessees. Nuuni Geeshsha Maxaafaa ubbatoo xannaꞌiyaageeta gidana koshshees. Hegaa gishshawu nena hagaadan oychana danddayaasa: ‘Keettaaway Geeshsha Maxaafaa qofaara maayettennabaa haasayiyo wode woy zaaranawu metiyaabaa oychiyo wode, taani Geeshsha Maxaafaappe zaarana danddayiyaanaa? Yesuusi, PHawuloosinne harati waani minni haggaazidaakko nabbabiyo wode, eti minnidi haggaazidoogee Yihoowawu haggaaziyoogan tana waati maaddana koshshiyaakko wotta dentta qoppiyaanaa?’ Xoossaa Qaalan deꞌiya eraynne zoree nu ubbawu koshshees. Qassi nuuni Geeshsha Maxaafaa xannaꞌidoogee nuna ay keena maaddidaakko haratuyyo yootikko, Geeshsha Maxaafaa minnidi xannaꞌiyoogan eti nuugaadan goꞌettanaadan denttettana danddayoos.
5. Ubbatoo Geeshsha Maxaafaa xannaꞌanaadan oorattata waati maaddana danddayiyaakko yoota.
5 Neeni, ‘Taani xannaꞌissiyo uri ubbatoo Geeshsha Maxaafaa xannaꞌanaadan waata loohissana danddayiyaanaa?’ gaada oychana danddayaasa. Neeni a xannaꞌissiyoobaa i waati giigettanaakko bessiyoogan doommiyoogee loꞌꞌo. Tumuppe Geeshsha Maxaafay Tamaarissiyoy aybee? giyo maxaafan deꞌiya gujo timirttiyaappe amaridaagaanne shempponne paydo xallay xaafettido xiqiseta i nabbabanaadan yootana danddayaasa. SHiiquwan qofaa yootanawu halchidi giigettanaadan a maadda. I Wochiyo Keelaanne Beegottite! maxeetiyaa ubbaa nabbabanaadan minttetta. Wachtawer Laybireereenne Wachtawer—ONLAYN LAYBIREEREE a qaalan deꞌikko, Geeshsha Maxaafaa oyshata zaaranawu waati goꞌettanaakko a bessana danddayaasa. Neeni Geeshsha Maxaafaa tamaarissiyo uraa hegaadan maaddido gishshawu, i Xoossaa Qaalaa buzo xannaꞌiyoogan sohuwaara ufayttana danddayees.
6. (a) Neeni tamaarissiyo uri Geeshsha Maxaafaa siiqanaadan waata maaddana danddayay? (b) Geeshsha Maxaafaa tamaaree Xoossaa Qaalaa wozanappe siiqikko ay oottana danddayii?
6 Geeshsha Maxaafaa nabbabanaadaaninne xannaꞌanaadan nuuni oonanne giddana bessenna. Giddiyoogaappe, nuuni tamaarissiyoogeeti Geeshsha Maxaafaa loytti siiqanaadan maaddanawu Yihoowa dirijjitee giigissidobaa goꞌettiyaageeta gidoos. Guyyeppe ashkke tamaariyawu, “Taani Xoossaa matan de7iyoogee taayyo lo77o. Taani Ubbaa Haariya GODAA taayyo baqata attiyo soho oottaas” yaagidi yexxida mazamuraawiyaagaadan siyettana danddayees. (Maz. 73:28) Yihoowa ayyaanay akko shiiqanawu koyiya uraa maaddanaagee qoncce.
SABBAKANAADAANINNE TAMAARISSANAADAN OORATTATA LOOHISSA
7. Mishiraachuwaa yootiyaageeta Yesuusi waatidi loohissidee? (Doomettan deꞌiya misiliyaa xeella.)
7 Maatiyoosa shemppo 10n Yesuusi ba kiittido 12tuyyo immido kaaletoy deꞌees. I xaaxi waaxi yootiyoogaappe, oottana koshshiyaabaa geeshshidi yootiis.[1] Kiitettidaageeti waati loytti sabbakanaakko Yesuusi eta tamaarissiyoobaa siyidosona. Yaatidi eti issippe haggaazanawu biidosona. Eti Yesuusi sabbakido ogiyaa akeekido gishshawu, Geeshsha Maxaafaa tumaa sohuwaara loytti tamaarissiyaageeta gididosona. (Maa. 11:1) Nuuni Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyoogeeti mishiraachuwaa loytti yootiyaageeta gidanaadan loohissana danddayoos. Eta maaddana danddayiyo naaꞌꞌu ogeta ane beꞌoos.
8, 9. (a) Yesuusi issi issi asata haggaazuwan waati haasayissidee? (b) Mati aassiyoogaa doommidaageeti asaa Yesuusaagaadan haasayissana mala waatidi maaddana danddayiyoo?
8 Asaara haasayite. Yesuusi ubbatoo cora asa xallawu gidennan, issi issitoo issi urawukka yootiis. Leemisuwawu, Sikaara giyo katamaa matan deꞌiya Yaaqooba haattaa ollaa matan issi maccaaseera i maaddiyaabaa ufayssiya hanotan haasayiis. (Yoh. 4:5-30) Giiraa ekkiya Leewa giyo Maatiyoosakka i haasayissiis. Wonggeleti he haasayaabaa daro yootana xayikkonne, Maatiyoosi Yesuusi shoobbin a kaalliyaagaa gidiis. Maatiyoosi ba son imatuwaa makkidi mokkido wode, Yesuusi darobaa haasayishin Maatiyoosinne harati siyidosona.—Maa. 9:9; Luq. 5:27-39.
9 Hara wode, Yesuusi Naazireete asaa iita ayfiyan xeelliya Naatinaaꞌeela ufayssiya ogiyan haasayissiis. SHin, Naatinaaꞌeeli ba qofaa laammiis. Naazireete asa gidida Yesuusi tamaarissiyoobaa gujjidi eranawu i qofaa qachiis. (Yoh. 1:46-51) Yaatiyo gishshawu, mata wode aassiyoogaa doommidaageeti asaa pashkki giidi haasayissanaadan nuuni loohissiyoogee loꞌꞌo.[2] Asaayyo qoppidi keha qaalaa haasayiyo wode wozanaa suure asati siyiyoogaa beꞌidi, nuuni hegaadan maaddiyoogeeti ufayttanaagee erettidaagaa.
10-12. (a) Yesuusi mishiraachuwaa siyanawu koyiya asaa waati maaddidee? (b) Mati aassiyaagaa gidida uri Geeshsha Maxaafaa tumaa tamaarissiyoogan kaseegaappe qara gidanaadan nuuni waati maaddana danddayiyoo?
10 Siyanawu koyiyaageeta tamaarissa. Yesuusi oottiyoobi keehi daro. SHin, i mishiraachuwaa siyanawu koyiya asaa maaddanawu wodiyaa bazziis. Leemisuwawu, Yesuusi wolwoluwaa madirakedan goꞌettidi daro asaa tamaarissiis. He wode, i PHeexiroosi maalaalissiya ogiyan daro moliyaa oyqqanaadan ootti simmidi ayyo hagaadan giis: “Hagaappe sinttan neeni asa oiqqiyaagaa gidana.” Yesuusi haasayidobaynne oottidobay waatanaadan denttettidee? PHeexiroosinne a laggeti “wolwolota haattaappe gaxaa kessidoogaappe guyye baggan, ubbabaa aggi bayidi, Yesuusa kaallidosona.”—Luq. 5:1-11.
11 Sanhedirina pirdda keettaa yame gidida Niqoodimoosi, Yesuusi tamaarissiyoobaa siyanawu koyiis. I loyttidi eranawu koyiis, shin Yesuusaara asaa sinttan haasayikko asay woyganaakko giidi yayyiis. Yaatiyo gishshawu i qammi Yesuusakko biis. Yesuusi a coo yeddibeenna, shin wodiyaa bazzidi keehi koshshiya tumaa ayyo qonccissiis. (Yoh. 3:1, 2) Ha taarikiyaappe nuuni ay tamaarana danddayiyoo? Xoossaa Naꞌay asay ammanuwan mino gidanaadan maaddanawu wodiyaa bazziis. Nuuni zaarettidi oychiyoogaaninne eranawu koyiyaageeta Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyoogan minnidi oottana koshshees.
12 Nuuni mati aassiyaagaa gidida uraara haggaazikko, Geeshsha Maxaafaa tumaa tamaarissiyoogan i kaseegaappe qara gidana danddayees. Tumaa siyanawu guuttaa koyiyaageetakka i hassayanaadan nuuni a maaddana danddayoos. Mati aassiyaagaa gidida uri nuuni zaarettidi oychiyo wodenne Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyo wode nunaara baanaadan shoobbana danddayoos. Meezee baynna mati aassiyaagaa gidida, hegaadan loohissido uri siyanawu koyiyoogeeta tamaarissanawunne Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissanawu koyana danddayees. I hidootaa qanxxennan haggaazuwan danddayanchanne gencciyaagaa gidiyoogaakka tamaarana.—Gal. 5:22; “Gencciyoogee Koshshiyaaba” giyo saaxiniyaa xeella.
BANTTA MALA KIRISTTAANETUSSI OOTTANAADAN OORATTATA LOOHISSA
13, 14. (a) Geeshsha Maxaafan etabay odettido harata maaddanawu bantta goꞌꞌaa aggibayidaageeta waata xeellay? (b) Mata wode aassiyaageeta gididaageetinne yelagati bantta ishanttanne michontta siiqanaadan maaddiya ayba ogiyan eta loohissana danddayay?
13 Geeshsha Maxaafan deꞌiya taarikee nuussi ‘ishantta siiqiyoonne’ issoy issuwawu oottiyo gita maatay deꞌiyoogaa qonccissees. (1 PHeexiroosa 1:22; Luqaasa 22:24-27 nabbaba.) Xoossaa Naꞌay haratussi haggaazanawu ba deꞌuwaa gujjin, ubbabaa immiis. (Maa. 20:28) ‘Dorqqa loꞌꞌobaa oottawusunne hiyyeesaa maaddawusu.’ (Oos. 9:36, 39) Roome kataman deꞌiya Mayraama gubaaꞌiyan deꞌiyaageeta maaddiyaabaa oottiyoogan ‘keehi daafurawusu.’ (Roo. 16:6) Bantta ishanttanne bantta michontta maaddiyoogee keehippe koshshiyoogaa akeekanaadan oorattata nuuni waati maaddana danddayiyoo?
Bantta mala Kiristtaanetussi oottanaadan oorattata loohissa (Mentto 13, 14 xeella)
14 Kayma Kiristtaaneti oorattati sahettidaageetanne cimata oychanawu banttanaara baanaadan shoobbana danddayoosona. Aawaynne aayyiyaa sahettidaageeta oychanawu biyo wode bantta naata efiyoogee maara gidikko, efaana danddayoosona. Cimidaageetussi qumaa efaanawunne eta keettaa giigissanawu gubaaꞌiyaa cimati haratuura oottana danddayoosona. Yaatiyoogan, yelagatinne oorattati haratuyyo kehabaa oottiyoogaa tamaarana. Issi cimay ba heeran gaxariyan deꞌiya ishantta eti ay malakko, haggaaziiddi issi kutti oychees. Darotoo aara issippe haggaaziya yelaga ishay gubaaꞌiyan deꞌiya ubbata siiqana bessiyoogaa tamaaranaadan hegee maaddiis.—Roo. 12:10.
15. Gubaaꞌiyan ishantti diccanaadan cimati maaddiyoogee keehi koshshiyoy aybissee?
15 Yihooway ishanttu baggaara gubaaꞌiyaa tamaarissiyo gishshawu, eti loytti haasayiyoogan dicciyoogee koshshiyaaba. Neeni cima gidikko, gubaaꞌiyawu oottiya ishay issi haasayaa meezetiyo wode siyana danddayay? Neeni maaddin, i Xoossaa Qaalaa tamaarissiyoogan kaseegaappe qara gidana danddayees.—Nah. 8:8.[3]
16, 17. (a) Ximootiyoosi diccanaadan PHawuloosi ay oottidee? (b) Sinttappe gubaaꞌiyaa heemmanaageeta cimati waati loytti loohissana danddayiyoonaa?
16 Gubaaꞌiyan keehi daro cimati koshshoosona; qassi he oosuwaa sinttappe oottanaageeta ubbatoo loohissana koshshees. Waatidi loohissana danddayiyaakko PHawuloosi Ximootiyoosawu xaaxi waaxidi qonccissiis. I hagaadan giis: “Ta na7au, Kiristtoos Yesuusan de7iya aaro kehatettan minna. Qassi daro markkati de7iyoosan taappe neeni siyido yohota harata tamaarissanau danddayiya ammanettida asatuyyo hadaraa imma.” (2 Xim. 2:1, 2) Ximootiyoosi cimida PHawuloosaara issippe haggaaziyoogan tamaariis. Ximootiyoosi ba haggaazuwaaninne geeshsha goynuwaa goynniyo hara ogetun PHawuloosi tamaarissidoogaadan oottiis.—2 Xim. 3:10-12.
17 PHawuloosi Ximootiyoosa loytti loohissiis. I he yelagaa banaara efiis. (Oos. 16:1-5) Cimati heemmanawu biyo wode gubaaꞌiyawu oottiyaageeta efaana bessikko efiyoogan, PHawuloosa leemisuwaa kaallana danddayoosona. Yaatiyoogan, gubaaꞌiyawu oottiyaageeti waati tamaarissanaakko, waanidi danddayanchanne siiqiyaageeta gidanaakko, qassi a dorssaa wudiyaa heemmiyo wode Yihoowan waani ammanettanaakko cimatuppe tamaarana. Sinttappe “Xoossaa dorssaa wudiyaa” heemmanaageeta loohissanawu hegaadan oottiyoogee maaddees.—1 PHe. 5:2.
HARATA LOOHISSIYOOGEE KEEHI KOSHSHIYAABA
18. Nuuni harati Yihoowawu haggaazanaadan loohissiyoogaa xoqqu ootti xeellana koshshiyoy aybisee?
18 Ha wurssetta wodiyan oorattati daroti haggaazuwan kaseegaappe qara gidanaadan loohana koshshees. Qassi ishantti gubaaꞌiyan koshshiyaabaa oottiyoogaa tamaarana koshshees. Yesuusinne PHawuloosi harata loohissanawu oottidobay ha wodiyankka maaddees. Yihooway ha wodiyan deꞌiya ba ashkkarati bantta ayyaanaabaa oosuwan loytti loohanaadan koyees. Oorattati gubaaꞌiyan koshshiyaabaa oottiyoogan kaseegaappe qara gidanaadan maaddiyo gita maataa Xoossay nuussi immiis. Wurssettay yaanaappe kase sabbakiyo oosuwaa keehi oottana koshshiyo gishshawu, nuuni danddayettida keesan darota loohissana koshshees.
19. Harati Yihoowawu haggaazanaadan neeni minna baaxetiyoogee ayfanaagaa ammanana koshshiyoy aybissee?
19 Asaa loohissiyoogee daro wode ekkiyaabanne baaxeyiyaaba. SHin Yihoowaynne a siiqo Naꞌay nuuni hegaadan loohissanaadan maaddananne aadhida eratettaa nuussi immana. Nuuni maaddiyoogeeti ‘daafuriyoogaanne keehi oottiyoogaa’ beꞌiyo wode nuuni ufayttana. (1 Xim. 4:10) Qassi nuuni Yihoowawu geeshsha oosuwaa oottiyoogan ubbatoo ayyaanaaban diccanaadan amottoos.
^ [1] (mentto 7) Yesuusi yootidobaappe amaridabay kaallidi deꞌiyaagaa: (1) Bessiyaabaa sabbakite. (2) Xoossay immiyoobay gidana giite. (3) Keettaawatuura palamettoppite. (4) Asay eqettiyo wode Xoossan ammanettite. (5) Asawu yayyoppite.
^ [2] (mentto 9) Tiꞌokiraase Haggaazo Timirtte Keettaa Loohissuwan Goꞌetta giyo maxaafaa sinttaa 62-64n, haggaazuwan asaara waati haasayanaakko maaddiya loꞌꞌo qofay deꞌees.
^ [3] (mentto 15) Sinttaa 52-61n, Tiꞌokiraase Haggaazo Timirtte Keettaa Loohissuwan Goꞌetta giyo maxaafay asawu loyttidi haasayanawu koshshiya eeshshata qonccissees.