Ko Te Toe Hahaʼi Tokolahi Ko Te Kau Atolasio Moʼoni—ʼE Nātou ’Ōmai Maifea?

“Koʼeni te toe hahaʼi tokolahi . . . mai te ʼu fenua fuli pea mo te ʼu telepi pea mo te ʼu hahaʼi pea mo te ʼu lea fuli, ʼe nātou tutuʼu ʼi muʼa ʼo te hekaʼaga faka hau pea ia muʼa ʼo te Akeno.”—Fakahā 7:9.

1. He koʼe koa ko te ʼu meʼa ʼaē neʼe hā ʼi te lea faka polofeta ʼo te tohi Fakahā ʼe maʼuhiga tāfito kia tatou ia ʼaho nei?

ʼI TE fakaʼosi ʼo te ʼuluaki sēkulō ʼo totatou temi, neʼe sio te ʼapositolo ko Soane ki te ʼu meʼa neʼe hā kia ia ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa taulekaleka ʼe pipiki ki te fakatuʼutuʼu ʼa Sehova. Ko ʼihi ʼi te ʼu meʼa ʼaē neʼe sio kiai, ʼe lolotoga hoko nei. Ko te tahi ʼu meʼa ʼe ʼamanaki hoko ʼi te temi ka haʼu, ʼe nātou pipiki tāfito ki te ikuʼaga fakaofoofo ʼo te fakatuʼutuʼu lahi ʼa Sehova ʼaē ko te tāpuhā ʼo tona huafa ʼi muʼa ʼo te ʼu meʼa fakatupu fuli. (Esekiele 38:23; Fakahā 4:11; 5:13) Pea tahi ʼaē, ko te ʼu meʼa ʼaia ʼe faka ʼuhiga ki he ʼu ʼamanaki ʼo ʼuhiga mo te maʼuli kia tatou takitokotahi. ʼO feafeaʼi te meʼa ʼaia?

2. (a) Koteā ʼaē neʼe sio kiai ia te ʼapositolo ko Soane ʼi te fā meʼa ʼaē neʼe hā kia ia? (b) Ko te ʼu fehuʼi fea ʼaē ka tou vakaʼi anai ʼo ʼuhiga mo te meʼa ʼaē neʼe hā?

² ʼI te fā ʼo te ʼu meʼa ʼaē neʼe hā ʼi te tohi ʼo te Fakahā, neʼe sio ia Soane ki te ʼu ʼaselo ʼe nātou tāʼofi maʼu te ʼu matagi ʼo te fakaʼauha ʼo aʼu ki te temi ʼaē ʼe fakaʼiloga ai te ʼu laʼe ʼo “te ʼu kaugana ʼo totatou ʼAtua.” Pea neʼe sio ia ki te tuputupu ʼe fakaofoofo ʼaupito—“ko te toe hahaʼi tokolahi neʼe mole feala tona lau e he tahi, mai te ʼu fenua fuli pea mo te ʼu telepi pea mo te ʼu hahaʼi pea mo te ʼu lea fuli,” ʼe nātou logo tahi ʼi te tauhi kia Sehova pea mo te fakaʼapaʼapa ki tona ʼAlo. Ko te hahaʼi ʼaia, neʼe ʼui e Soane, ko nātou ʼaē ka fakalaka ʼi te mamahi lahi. (Fakahā 7:1-17) Ko ai koa ia nātou ʼaē ʼe fakamatala ko te ʼu “kaugana ʼo totatou ʼAtua”? Pea ko ai ʼaē ka kau anai ki te “toe hahaʼi tokolahi” ʼaē ka hāo ʼi te mamahi lahi? ʼE koutou kau anai koa ia nātou ʼaia?

Ko Ai Koa “Te ʼu Kaugana ʼo Totatou ʼAtua”?

3. (a) Ia Soane 10:1-18, neʼe koteā te fakatātā neʼe fai e Sesu ʼo ʼuhiga mo tana ʼu felogoi ʼaē mo tana kau tisipulo? (b) Koteā te meʼa neʼe faka fealagia e Sesu ʼo ʼuhiga mo tana kau ōvi ʼaki tona mate faka sakilifisio?

³ Lagi ko māhina e fā ʼi muʼa ʼo tona mate, neʼe talanoa ia Sesu ʼo ʼuhiga mo ia totonu ohage “ko he tagata tauhi ōvi agalelei” pea ʼo ʼuhiga mo tana kau tisipulo ohage ko ni ʼu “ōvi” neʼe ina fakatatau tana kau tisipulo ki ni ʼu “ōvi” ʼe ina foaki anai tona maʼuli maʼa nātou. Neʼe talanoa tāfito ia ki te ʼu ōvi ʼaē neʼe ina maʼu ʼi te lotoʼā fakatātā pea ki muli age neʼe ina foaki te tokaga makehe kia nātou. (Soane 10:1-18)a ʼAki te lotoʼofa, neʼe foaki e Sesu tona nefesi maʼa tana kau ōvi, ʼo ina foaki te totogi ʼaē neʼe ʼaoga kia nātou ke feala hanatou maʼu te ʼāteaina mai te agahala pea mo te mate.

4. Ko ai ia nātou ʼaē neʼe ʼuluaki tānaki ohage ko ni ʼu ōvi ʼo mulimuli ki te meʼa ʼaē neʼe ʼui e Sesu ʼi henī?

⁴ Kae ʼi muʼa ʼo te fai ʼo te meʼa ʼaia, ko Sesu te Tagata Tauhi Ōvi Agalelei neʼe ina tānaki totonu te kau tisipulo. Neʼe taki kia te ia te ʼu ʼuluaki ōvi e Soane Patita, ko te “tagata leʼo matapā” ʼo te lea fakatātā ʼa Sesu. Neʼe kumi e Sesu te hahaʼi ʼaē ka nātou tali lelei anai te fealagia ʼaē ke nātou liliu ko he koga ʼo te ‘hāko ʼo Apalahamo.’ (Senesi 22:18; Kalate 3:16, 29) Neʼe ina fakatupu ʼi tonatou ʼu loto te loto fakafetaʼi ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼi selo, pea neʼe ina fakapapau age kia nātou ʼe ʼalu ʼo teuteuʼi honatou lapalasi ʼi te fale ʼo tana Tāmai ʼaē ʼi selo. (Mateo 13:44-46; Soane 14:2, 3) ʼO mulimuli pe kiai, neʼe ʼui maʼana: “Talu mai ia ʼaho ʼo Soane Patita ʼo kaku mai ki te lakaga nei, ʼe ko te puleʼaga ʼo selo ʼaē ʼe laka fakamālohi kiai te ʼu tagata, pea ko nātou ʼaē ʼe laka fakamālohi ʼe nātou maʼu.” (Mateo 11:12) Ko nātou ʼaia ʼaē neʼe nātou muli ia te ia ke nātou kaku ki te meʼa ʼaia, ʼe ko he fakamoʼoni ʼaia neʼe nātou kau ʼi te lotoʼā ʼaē neʼe talanoa kiai ia Sesu.

5. (a) Ko ai koa “te ʼu kaugana ʼo totatou ʼAtua” ʼaē neʼe talanoa kiai ia Fakahā 7:3-8? (b) Koteā ʼaē ʼe hā ʼaki ko te tokolahi ʼaupito ia nātou ʼe fakatahitahi anai ʼo tauhi fakatahi mo te kau Iselaelite fakalaumālie?

⁵ Ia Fakahā 7:3-8, ko nātou ʼaē neʼe laka fakamālohi ʼo iku lelei ki te fakatuʼutuʼu ʼaia ʼaē ʼi selo ʼe toe talanoa pe foki kia nātou ohage ko “te ʼu kaugana ʼo totatou ʼAtua.” (Vakaʼi ia 1 Petelo 2:9, 16.) ʼE fakagata pe koa te toko 144 000 ki te kau Sutea? Ko nātou ʼaē ʼe kau ki te lotoʼā ʼo te lea fakatātā ʼa Sesu, ʼe ko he kau Sutea pe koa ia? Kailoa; ko nātou ko te hahaʼi ʼo te Iselaele fakalaumālie ʼa te ʼAtua, ko nātou fuli ʼaia ʼe nātou kau fakatahi mo Kilisito ʼi te hāko fakalaumālie ʼo Apalahamo. (Kalate 3:28, 29; 6:16; Fakahā 14:1, 3) ʼIo, ʼe hoko mai anai te temi ʼaē ka katoa ai te toko 144 000. Koteā anai te meʼa ʼaē ka hoko? Ohage ko tona fakakikite e te Tohi-Tapu, ko ʼihi—ko te toe hahaʼi tokolahi—ʼe nātou fakatahi anai ki te kau Iselaelite fakalaumālie ʼo nātou tauhi kia Sehova.—Sakalia 8:23.

Ko Te “Tahi ʼu Ōvi”—Ko Nātou Koa Ko He Kau Kilisitiano Senitile?

6. Koteā te tahi meʼa ʼaē ʼe talanoa kiai ia Soane 10:16?

⁶ ʼI tana ʼosi talanoa ki te lotoʼā e tahi ia Soane 10:7-15, neʼe talanoa ia Sesu ki te tahi kūtuga, ʼo ʼui maʼana: “ ʼE ʼi ai taku tahi ʼu ōvi, ʼe mole nātou kau ʼi te lotoʼā ʼaenī; mo nātou foki ʼaia, ʼe tonu ke ʼau ʼaumai ia nātou, pea ʼe nātou fagono anai ki toku leʼo, pea ʼe nātou liliu anai ko he faga ōvi pe e tahi, mo he tagata tauhi ōvi e tahi.” (Soane 10:16) Ko ai koa “te tahi ʼu ōvi” ʼaia?

7, 8. (a) He koʼe koa ko te manatu ʼaē ʼe ʼui ko te tahi ʼu ōvi ʼe ko te kau Kilisitiano Senitile ʼaia neʼe ko he manatu hala? (b) Koteā te ʼu meʼa ʼo ʼuhiga mo te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua ki te kele ʼe tonu anai ke pipiki ki tatatou mahino pe ko ai te tahi ʼu ōvi?

⁷ ʼI te agamāhani ko te kau fai fakamatala ʼo te Keletiate ʼe nātou ʼui ko te tahi ʼu ōvi ʼaia ʼe ko te kau Kilisitiano Senitile pea ko nātou ʼaia ʼi te lotoʼā ʼaē neʼe tou ʼuluaki talanoa kiai, ʼe ko te kau Sutea, ia nātou ʼaē neʼe ʼi te fuakava ʼo te Lao, pea ko te ʼu kūtuga ʼaia e lua ʼe ʼolo ki selo. Kae ko Sesu neʼe tupu age ia ko te Sutea pea ʼi tona ʼuhiga Sutea neʼe kau ki te fuakava ʼo te Lao. (Kalate 4:4) Pea tahi ʼaē, ko nātou ʼaē ʼe nātou ʼui ko te tahi ʼu ōvi ko te kau Kilisitiano Senitile ʼe fakapale anai ʼaki te maʼuli ʼi selo, ʼe mole nātou tokagaʼi te faʼahi maʼuhiga ʼo te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua. ʼI te temi ʼaē neʼe fakatupu ai e Sehova te ʼuluaki taumatuʼa pea mo ina tuku nāua ki te ʼōloto ʼo Eteni, neʼe ina fakahā lelei age neʼe ina fakatuʼutuʼu ke fakahahaʼi te kele, ke liliu te kele katoa ko he palatiso, pea ki te hahaʼi ʼaē ka nonofo ai ke nātou maʼu te maʼuli heʼegata—mo kapau foki ʼe nātou fakaʼapaʼapa pea mo fakalogo ki tonatou Tupuʼaga.—Senesi 1:26-28; 2:15-17; Isaia 45:18.

⁸ ʼI te temi ʼaē neʼe agahala ai Atama, ko te fakatuʼutuʼu ʼa Sehova neʼe mole holoʼi ia. ʼAki he lotoʼofa neʼe foaki e te ʼAtua ki te hāko ʼo Atama te fealagia ʼaē ke nātou maʼu te meʼa ʼaē neʼe mole loto fakafetaʼi kiai ia Atama. Neʼe fakakikite e Sehova ʼe ina fakatupu anai te hāofakiʼaga, te hāko, ʼaē ka ina fakaʼaogaʼi anai moʼo faka fealagia ki te ʼu puleʼaga fuli ke nātou maʼu he ʼu tapuakina. (Senesi 3:15; 22:18) Ko te fakapapau ʼaia neʼe mole faka ʼuhiga ko te hahaʼi agalelei fuli ʼi te kele ʼe ʼave anai ki te lagi. Neʼe akoʼi e Sesu tana kau tisipulo ke nātou faikole, ʼo fēnei: “Ke hoko mai tou puleʼaga! Ke fai tou finegalo ʼi te kele, ohage ko selo!” (Mateo 6:9, 10) Neʼe mole faʼa fualoa, ʼi muʼa ʼo tana fai te lea fakatātā ʼaē neʼe talanoa kiai ia Soane 10:1-16, neʼe tali ʼāteaina pe e tana Tāmai ke ina foaki ki te “kiʼi faga ōvi” te Puleʼaga ʼaē ʼi selo. (Luka 12:32, 33) Koia kapau ʼe tou lau te lea fakatātā ʼa Sesu ʼo ʼuhiga mo ia totonu ʼi tona ʼuhiga Tagata Tauhi Ōvi Agalelei ʼe ina foaki tona nefesi maʼa tana kau ōvi, ʼe ko he faihala anai mokā ʼe mole tokagaʼi te tokolahi ʼaē ʼe haga ia Sesu ʼo ʼaumai kia te ia, ia nātou ʼaē ko te hahaʼi fakalogo fakakelekele ʼo tona Puleʼaga ʼaē ʼi selo.—Soane 3:16.

9. ʼI te kamata ʼo te taʼu 1884, neʼe koteā te mahino ʼa te kau Ako ʼo te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te tahi ʼu ōvi?

⁹ ʼI te kamata ʼo te 1884, ko Te Tule Leʼo neʼe ina hinoʼi te tahi ʼu ōvi ko te hahaʼi ʼe foaki anai kia nātou te fealagia ʼaē ke maʼuʼuli ʼi te kele ʼi ni ʼu ʼaluʼaga ʼe nātou fakahoko anai te ʼuluaki fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua. Ko te kau ʼuluaki Ako ʼo te Tohi-Tapu neʼe nātou mahino ko ʼihi ʼi te tahi ʼu ōvi ʼaia ʼe ko ni hahaʼi neʼe kua nātou maʼuʼuli pea mo mamate ʼi muʼa ʼo te minisitelio ʼa Sesu. Kae neʼe ʼi ai ʼihi ʼu fakamatalatala neʼe mole nātou mahino lelei kiai. Ohage la, neʼe nātou manatu nātou ko te tānaki ʼo te tahi ʼu ōvi ʼe hoko anai ʼi te temi ʼaē ʼe maʼu fuli ai anai e te kau fakanofo tonatou fakapale ʼi selo. Kae ki muli age, neʼe nātou mahino leva ko te tahi ʼu ōvi neʼe mole gata ʼaki pe te kau Kilisitiano Senitile. Ko te fealagia ʼaē ke liliu he tahi ʼo kau ki te tahi ʼu ōvi ʼe avahi ki te kau Sutea pea mo te kau Senitile, ki te hahaʼi ʼo te ʼatu ʼu puleʼaga fuli pea mo te ʼu lanu fuli.—Vakaʼi ia Gāue 10:34, 35.

10. Ke feala hatatou kau kia nātou ʼaē ʼe faka ʼuhiga e Sesu ko tana tahi ʼu ōvi, koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fakamoʼoni kiai?

¹⁰ Moʼo faka ʼalutahi mo te fakamatala ʼaē neʼe fai e Sesu, ʼe tonu ki te tahi ʼu ōvi, logope la te kehekehe ʼo tonatou lanu peʼe ko tonatou fenua, ke nātou fakamoʼoni ko Sesu Kilisito ko te Tagata Tauhi Ōvi Agalelei. Koteā ʼaē ʼe pipiki kiai? ʼE tonu ke nātou fakahā he agavaivai pea mo nātou tali lelei ke taki nātou, heʼe ko te ʼu kalitate ʼaia ʼe nātou fakaʼiloga te ʼu ōvi. (Pesalemo 37:11) Ohage ko te kiʼi faga ōvi, ʼe tonu ke nātou “ ʼiloʼi te leʼo ʼo [te tagata tauhi ōvi agalelei]” pea ke ʼaua naʼa nātou tuku ke fakahalaʼi e niʼihi ia nātou. (Soane 10:4; 2 Soane 9, 10) ʼE tonu ke nātou leleiʼia te maʼuhiga ʼo te meʼa ʼaē neʼe fai e Sesu ʼi tana foaki ʼo tona nefesi maʼa tana kau ōvi pea ke nātou haga tui ki te meʼa ʼofa ʼaia. (Gāue 4:12) ʼE tonu ke nātou “fagono” ki te leʼo ʼo te Tagata Tauhi Ōvi Agalelei ʼi te temi ʼaē ʼe ina uga ai nātou ke nātou foaki he gāue taputapu kia Sehova tokotahi pe, ke nātou haga kumi muʼa te Puleʼaga, ke nātou mavae mai te mālama, pea mo nātou fefakahāʼaki te ʼofa faka sakilifisio. (Mateo 4:10; 6:31-33; Soane 15:12, 13, 19) ʼE koutou kau kia nātou ʼaē neʼe fakamatalatala e Sesu ohage ko hana tahi ʼu ōvi? ʼE koutou fia kau koa kiai? ʼE ko he ʼu felogoi maʼuhiga foki ʼe faka fealagia kia nātou fuli ʼaē ʼe nātou liliu moʼoni ko te tahi ʼu ōvi ʼa Sesu!

Ko Te Fakaʼapaʼapa Ki Te Pule ʼo Te Puleʼaga

11. (a) ʼI te fakaʼiloga ʼo tana ʼi henī, koteā te meʼa ʼaē neʼe ʼui e Sesu ʼo ʼuhiga mo te ʼu ōvi pea mo te ʼu tao? (b) Ko ai koa te ʼu tēhina ʼaē ʼe talanoa kiai ia Sesu?

¹¹ Hili kiai te ʼu māhina ʼi tana ʼosi fai te lea fakatātā ʼaē neʼe tou talanoa kiai, neʼe kei nofo ia Sesu ʼi Selusalemi. ʼI te temi ʼaē neʼe heka ai ʼi te Moʼuga ʼo Oliveto ʼaē ʼe tuʼu ʼi ʼoluga ʼo te fale lotu, neʼe ina fakamatalatala ki tana kau tisipulo ‘te fakaʼiloga ʼo tana ʼi henī pea mo te fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaenī.’ (Mateo 24:3) Neʼe toe palalau ki te tānaki ʼo te ʼu ōvi. Neʼe ina toe ʼui foki: “Ka haʼu anai te Foha ʼo te tagata ʼi tona kolōlia, pea mo te kau ʼaselo fuli mo ia, pea ʼe heka anai ki tona hekaʼaga faka hau faka kolōlia. Pea ʼi ʼona muʼa ʼe tānaki anai te ʼatu puleʼaga katoa, pea ʼe ina fevaevae kehe ʼaki anai te hahaʼi, ohage ko te vaheʼi e te tagata tauhi ōvi te kau ōvi mai te kau tao. Pea ʼe ina tuku anai te faga ōvi ki tona toʼomataʼu, kaʼe ko te faga tao ki tona toʼohema.” ʼI tana lea fakatātā ʼaia, neʼe fakahā e Sesu ko nātou ʼaē ka tokaga ki ai te Hau, ʼe fakamāu anai ʼo mulimuli pe ki te aga ʼaē neʼe nātou fai ki tona ʼu “tēhina.” (Mateo 25:31-46) Ko ai koa te ʼu tēhina ʼaia? Ko nātou ko te kau Kilisitiano ʼaē neʼe fakanofo ʼaki te laumālie ʼaē kua liliu ko te ʼu “foha ʼo te ʼAtua.” Ko Sesu ʼe ko te foha ʼuluaki ʼo te ʼAtua. Koia, ko nātou ʼe ko te ʼu tēhina ʼo Kilisito. ʼE ko nātou “te ʼu kaugana ʼo totatou ʼAtua” ʼaē ʼe talanoa kiai ia Fakahā 7:3, ko nātou ia ʼaē neʼe fili mai te malamanei ke nātou kau mo Kilisito ʼi tona Puleʼaga ʼi selo.—Loma 8:14-17.

12. He koʼe ko te faʼahiga aga ʼaē ʼe fai e te hahaʼi ki te ʼu tēhina ʼo Kilisito ʼe maʼuhiga ʼaupito?

¹² Ko te faʼahiga aga ʼaē ʼe fai e te hahaʼi ki te ʼu kaugā hau ʼaia ʼo te Puleʼaga ʼe maʼuhiga tāfito. ʼE tatau koa takotou faka ʼuhiga ʼo nātou ohage ko Sesu Kilisito pea mo Sehova? (Mateo 24:45-47; 2 Tesalonika 2:13) Ko te aga ʼa he tahi ki te kau fakanofo ʼaia ʼe fakahā ai tana aga ʼaē kia Sesu Kilisito pea mo tana Tāmai, te Tuʼi ʼAliki ʼo te ʼAtulaulau.—Mateo 10:40; 25:34-46.

13. Neʼe feafeaʼi te mahino ʼa te kau Ako ʼo te Tohi-Tapu ʼi te taʼu 1884 ki te lea fakatātā ʼo ʼuhiga mo te ʼu ōvi pea mo te ʼu tao?

¹³ ʼI te numelo ʼo ʼAukusito 1884, neʼe hinoʼi fakahagatonu e Te Tule Leʼo ko te ʼu “ōvi” ʼo te lea fakatātā ʼaia ʼe ko nātou ʼaē neʼe foaki age ki ai te ʼamanaki ʼaē ke nātou maʼuli haohaoa ʼi te kele. Neʼe toe mahino pe foki ko te lea fakatātā neʼe tonu ke faka ʼuhigaʼi ʼi te temi ʼaē neʼe ʼafio ai Kilisito mai tona hekaʼaga hau faka kolōlia ʼi selo. Kae, ʼi te temi ʼaia neʼe mole nātou mahino lelei pe ko te temi fea ʼaē ʼe kamata ai anai te gāue vaevae ʼaē ʼe talanoa kiai ʼi henī pea mo te loaloaga ʼo te gāue ʼaia.

14. Neʼe feafeaʼi te tokoni ʼa te akonaki ʼo te fakatahi ʼi te taʼu 1923 ki te kau Ako ʼo te Tohi-Tapu ke nātou mahino ai pe ko te temi fea ʼaē neʼe tonu ke hoko ai te lea fakatātā fakakikite ʼa Sesu?

¹⁴ Kae ʼi te taʼu 1923, ʼi te akonaki ʼo te fakatahi, ko J. F. Rutherford, te pelesita ʼo te Sosiete Watch Tower ʼo te temi ʼaia, neʼe ina fakamahino te temi ʼaē ka hoko ai te lea fakatātā ʼo te ʼu ōvi pea mo te ʼu tao. Koteā tona tupuʼaga? ʼI te tahi faʼahi, koteʼuhi ʼe fakahā e te lea fakatātā ko te ʼu tēhina ʼo te Hau—ko ʼihi pe foki ia nātou ʼaia—ʼe kei maʼuʼuli anai ʼi te kele. ʼI te hahaʼi fakakelekele, ʼe gata pe ki tana kau tisipulo ʼaē neʼe fakanofo ʼaki te laumālie ʼe feala ke ʼui ko tona ʼu tēhina. (Hepeleo 2:10-12) Ko nātou ʼaia ʼe mole nātou ʼi te kele anai ʼi te lolotoga ʼo te ʼu taʼu e Afe, ʼo faka fealagia ai ki te hahaʼi ke nātou fai te meʼa ʼaē ʼe lelei maʼa nātou ʼi te ʼu ʼaluʼaga ʼaē neʼe fakamatala e Sesu.—Fakahā 20:6.

15. (a) Koteā te ʼu meʼa ʼaē neʼe tokoni ki te kau Ako ʼo te Tohi-Tapu ke nātou ʼiloʼi lelei pe ko ai te ʼu ōvi ʼo te lea fakatātā ʼa Sesu? (b) Neʼe feafeaʼi te fakahā e te ʼu ōvi tanatou fakafetaʼi ki te Puleʼaga?

¹⁵ ʼI te akonaki ʼaia ʼo te taʼu 1923, ko te gāue neʼe fai moʼo hinoʼi ia nātou ʼaē ʼe ʼalutahi mo te fakamatalatala ʼa te ʼAliki ʼo ʼuhiga mo te ʼu ōvi pea mo te ʼu tao, kae ko ʼihi meʼa neʼe tonu ke mahino kiai ʼi muʼa ʼo te fakamahino anai ʼo te lea fakatātā ʼi tona ʼuhiga katoa. ʼI te lolotoga ʼo te ʼu taʼu ʼaē neʼe hoa mai kiai, ʼaki te temi, neʼe fakamahinohino e Sehova te ʼu fakamatalatala maʼuhiga ʼaia ki tana ʼu kaugana. Ko te ʼu fakamatala ʼaia neʼe fakamaʼua ki he mālama lelei, ʼi te 1927, ko te “tagata kaugana agatonu mo poto” ʼe ko te kalasi katoa ʼaia ʼo te kau Kilisitiano fakanofo ʼi te kele; neʼe toe mahino foki kia nātou ʼi te taʼu 1932, te maʼuhiga ʼaē ke nātou kaugā gāue fakatahi ʼaki he loto falala mo te kau kaugana fakanofo ʼa Sehova, ohage ko te meʼa ʼaē neʼe fai e Sonatape pea mo Seu. (Mateo 24:45; 2 Hau 10:15) ʼI te temi ʼaia, ʼo mulimuli ki te manatu ia Fakahā 22:17, ko te ʼu ōvi ʼaia neʼe fakaloto mālohiʼi ke nātou kau ki te faka mafola ʼo te logo ʼo te Puleʼaga ki niʼihi. Ko tanatou fakafetaʼi ki te Puleʼaga Faka Mesia ʼe mole ina haga anai ʼo uga nātou ke mole gata ʼaki pe tanatou fakahā te ʼofa faka Kilisitiano ki te ʼu tisipulo fakanofo ʼa te ʼAliki kae ke nātou foaki tonatou maʼuli kia Sehova ʼaki ia Kilisito pea ke nātou kaugā gāue mo tana kau tisipulo fakanofo, ʼo nātou kau fakamalotoloto ki te gāue ʼaē ʼe nātou fai. ʼE koutou fai koa te gāue ʼaia? ʼO ʼuhiga mo nātou ʼaē ʼe nātou fai te gāue ʼaia, ʼe ʼui fēnei anai e te Hau: “Koutou ʼōmai, ia koutou ʼaē neʼe tapuakina e taku Tāmai, ʼo maʼu te puleʼaga ʼaē neʼe kua teuteuʼi maʼa koutou talu mai te kamataʼaga ʼo te malamanei.” ʼE tuku age anai kia nātou te ʼamanaki lahi ʼo te maʼuli heʼegata haohaoa ʼi te koga meʼa kelekele ʼo te Puleʼaga.—Mateo 25:34, 46.

Ko Te “Toe Hahaʼi Tokolahi”—ʼE Nātou ʼOlo Kifea?

16. (a) Koteā te ʼu mahino hala neʼe maʼu e te kau ʼuluaki Ako ʼo te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te ʼiloʼi pe ko ai te toe hahaʼi kaugamālie, peʼe ko te toe hahaʼi tokolahi ʼaē ia Fakahā 7:9? (b) Ko te temi fea pea koteā ʼaē neʼe fakatafito kiai te fakatonutonuʼi ʼo tanatou ʼu manatu?

¹⁶ ʼI te tahi temi neʼe ʼui e te kau kaugana ʼa Sehova ko te hahaʼi kaugamālie (peʼe ko te toe hahaʼi tokolahi) ʼaē ia Fakahā 7:9, 10 neʼe kehe ia mo te tahi ʼu ōvi ʼaē ia Soane 10:16 pea mo te ʼu ōvi ʼaē ia Mateo 25:33. Koteʼuhi ʼe ʼui e te Tohi-Tapu ʼe nātou “tutuʼu ʼi muʼa ʼo te hekaʼaga faka hau,” neʼe ʼui ʼe nātou ʼolo anai ki te lagi, kae ʼe mole nātou nonofo anai ʼi ni ʼu hekaʼaga faka hau, ʼo kaugā hau mo Kilisito, kae ʼi te tahi tuʼulaga ʼi muʼa ʼo te hekaʼaga hau. Neʼe faka ʼuhigaʼi nātou ohage ko he kau Kilisitiano ʼe mole faʼa agatonu, ʼe mole nātou fakahā he manatu faka sakilifisio moʼoni. ʼI te 1935 ko te manatu ʼaia neʼe fakatonutonuʼi.b Ko te vakaʼi ʼo Fakahā 7:9 ʼaki te ʼu koga tohi ohage ko Mateo 25:31, 32 neʼe ina fakahā lelei ko te hahaʼi ʼaē ʼi henī ʼi te kele ʼe feala ke tou ʼui “ ʼe nātou tutuʼu ʼi muʼa ʼo te hekaʼaga faka hau.” Pea neʼe toe ʼui foki ko te ʼAtua ʼe mole ia ia ni ʼu lekula agatonu e lua. Ko nātou fuli ʼaē ʼe nātou maʼu anai tona ʼofa ʼe tonu ke nātou nofo agatonu kia te ia.—Mateo 22:37, 38; Luka 16:10.

17, 18. (a) Neʼe koteā te meʼa ʼaē neʼe tupu ai te tuputupu lahi, talu mai te taʼu 1935, ia nātou ʼaē ʼe ʼamanaki ki te maʼuli heʼegata ʼi te kele? (b) Koteā te gāue maʼuhiga ʼaē ʼe lolotoga kau nei kiai te toe hahaʼi tokolahi?

¹⁷ Lolotoga ni ʼu taʼu, ko te hahaʼi ʼa Sehova neʼe nātou fakahā te ʼu fakapapau ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te kele. ʼUhi neʼe nātou ʼamanaki ʼe hoko te ʼu meʼa ʼaia ʼi te taʼu 1920, neʼe nātou faka mafola ko te “Hahaʼi ʼe Lauʼi Miliona ʼe Maʼuʼuli Nei ʼe Mole Nātou Mamate Anai.” Kae neʼe mole heʼeki ko te toko miliona ʼaē neʼe nātou maʼu te ʼu meʼa ʼofa ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te maʼuli ʼi te temi ʼaia. ʼI te tokolahi ʼaē neʼe nātou tali te moʼoni, neʼe fakatupu ia nātou e te laumālie maʼoniʼoni te ʼamanaki ki te maʼuli ʼaē ʼi selo. Pea ʼi te hili leva ʼo te taʼu 1935, neʼe hoko te fetogi makehe. Neʼe mole ʼui leva neʼe meʼa noaʼi e Te Tule Leʼo te ʼamanaki ʼo te maʼuli heʼegata ʼi te kele. Lolotoga ʼo te ʼu taʼu e hogofulu, ko te kau kaugana ʼa Sehova neʼe nātou talanoa ki te faʼahi ʼaia pea mo nātou kumi ia nātou ʼaē neʼe ʼalutahi mo te fakamatala ʼaia ʼa te Tohi-Tapu. Kae ʼi te temi fakakatofa ʼa Sehova, neʼe takitaki e Sehova te ʼu meʼa ʼaē neʼe hoko, ke feala ke hā ia nātou ʼaē ʼe kau ki te toe hahaʼi tokolahi.

¹⁸ Ko te lahi ʼo te hahaʼi ʼaē neʼe lau ʼe fakahā ʼaki ai neʼe tokolahi te hahaʼi ʼaē neʼe kau ki te kai ʼo te pane pea mo te ʼinu ʼo te vino ʼi te ʼAho ʼo te Fakamanatu ʼi te lolotoga ʼo te ʼu taʼu neʼe fualoa. Kae ia taʼu e 25 ki muli age ʼo te taʼu 1935, ko nātou ʼaē neʼe fakatahi kia nātou ʼi te ʼAho ʼo te Fakamanatu ʼo te mate ʼo Kilisito ʼaē ʼe fai ʼi te taʼu fuli, neʼe tuputupu ʼo fakalaka tuʼa teau ʼi te kaugamālie ʼo nātou ʼaē neʼe nātou kai te pane pea mo nātou ʼinu te vino. Neʼe ko ai ia nātou ʼaia? Neʼe ko nātou ʼaē ʼe kau ki te toe hahaʼi tokolahi. ʼE mahino ia, neʼe kua hoko te temi ʼaē ke tānaki ai nātou e Sehova pea mo ina teuteuʼi ia nātou ke nātou hāo ʼi te mamahi lahi ʼaē ka hoko mai. Ohage ko te meʼa ʼaē neʼe fakakikite, neʼe nātou ʼōmai “mai te ʼu fenua fuli pea mo te ʼu telepi pea mo te ʼu hahaʼi pea mo te ʼu lea fuli.” (Fakahā 7:9) ʼE nātou kau fakamalotoloto ki te gāue ʼaē neʼe fakakikite e Sesu ʼi te temi ʼaē neʼe ina ʼui fēnei ai: “Ko te logo lelei ʼaenī ʼo te puleʼaga ʼe faka mafola anai ʼi te kele katoa, ko he meʼa fakamoʼoni ia ki te ʼu puleʼaga katoa; pea hoko mai ai leva te fakaʼosi.”—Mateo 24:14.

[Nota ʼi te lalo pasina]

Koteā Takotou Tali?

◻ He koʼe koa ko te meʼa ʼaē neʼe hā ʼi te tohi ʼo Fakahā kapite 7 ʼe maʼuhiga tāfito?

◻ He koʼe ko te tahi ʼu ōvi ʼaē ia Soane 10:16 ʼe mole faka tuʼakoi pe ki te kau Kilisitiano Senitile?

◻ Koteā te meʼa ʼe tonu ke fai ʼe nātou ʼaē ʼe ʼalutahi mo te fakamatala ʼa te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te tahi ʼu ōvi?

◻ ʼE faka maʼuhigaʼi feafeaʼi e te lea fakatātā ʼo te ʼu ōvi pea mo te ʼu tao te fakaʼapaʼapa ʼaē ʼe tonu ke tou fai ki te pule ʼo te Puleʼaga?

◻ Koteā ʼaē ʼe hā ʼaki ai kua hoko te temi ʼa Sehova ke ina tānaki te toe hahaʼi tokolahi ʼo te Fakahā 7:9?