Tou Leleiʼia Tatatou ʼu Fakatahi Faka Kilisitiano

“Tou fetokagaʼaki ke tou uga ia tatou ki te ʼofa pea mo te ʼu gāue matalelei, ʼo mole tou tuku tatatou ʼu fakatahi.”​—Hepeleo 10:24, 25.

1, 2. (a) He koʼe ʼe ko he pilivilesio te kau ki te fakatahi ʼa te kau Kilisitiano moʼoni? (b) Koteā te faka ʼuhiga ʼo te nofo ʼa Sesu ʼi te ʼu fakatahitahi ʼo tana ʼu tisipulo?

ʼE KO he pilivilesio te kau ki he fakatahi faka Kilisitiano, tatau aipe peʼe kau kiai he toko hogofulu peʼe ko he toko lauʼi afe kau atolasio ʼa Sehova, koteʼuhi neʼe ʼui fēnei e Sesu: “Heʼe ko te potu ʼaē ʼe fakatahi ai he toko lua pe ko he toko tolu ʼi toku huafa, pea ʼe ʼau ʼi ai ʼi te lotomalie ʼo nātou”! (Mateo 18:20) ʼI tona fakahagatonu, ʼi tana fai te fakapapau ʼaia neʼe lolotoga palalau ia Sesu ki te ʼu faifakamāu, ʼaē neʼe tonu ke fakatokatoka fakalelei e nātou ʼaē neʼe takitaki ʼi te kokelekasio. (Mateo 18:15-19) Kae ʼe feala koa ke toe faka ʼuhiga te ʼu palalau ʼa Sesu ki te ʼu fakatahi faka Kilisitiano fuli, ʼaē ʼe kamata pea mo fakaʼosi ʼaki he faikole ʼe fai ʼi tona huafa? Ei. Koutou manatuʼi, ʼi te temi ʼaē neʼe fekauʼi ai e Sesu tana kau tisipulo ke nātou fai te gāue ʼaē ko te fai ʼo he ʼu tisipulo, neʼe ina fakapapau fēnei: “Koʼeni, ʼe ʼau nofo mo koutou ʼi te ʼaho fuli pe, ʼo kaku ki te fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaenī.”​—Mateo 28:20.

² ʼE mahino papau ia ko te Pule ʼo te kokelekasio faka Kilisitiano, te ʼAliki ko Sesu Kilisito, ʼe tokaga lelei ki te ʼu fakatahi fuli ʼo tana ʼu tisipulo agatonu. Pea tahi ʼaē meʼa, ʼe feala ke tou ʼiloʼi papau ʼe nofo mo nātou ʼaki te laumālie maʼoniʼoni ʼo te ʼAtua. (Gāue 2:​33; Fakahā 5:6) ʼE toe tokaga foki mo Sehova ʼAtua ki tatatou ʼu fono. Ko te fakatuʼutuʼu tāfito ʼo te ʼu taʼi fono ʼaia ʼe ko te fakavikiviki ki te ʼAtua “ ʼi te lotolotoiga ʼo te hahaʼi kaugamālie ʼaē neʼe fakatahitahi.” (Pesalemo 26:12) Ko tatatou kau ki te ʼu fono ʼo te kokelekasio ʼe ko te fakamoʼoni ʼaia ʼo tatatou ʼofa kia te ia.

3. Koteā te ʼu tupuʼaga maʼuhiga ʼaē ʼe tonu ai ke tou leleiʼia te ʼu fakatahi faka Kilisitiano?

³ ʼE ʼi ai te tahi ʼu tupuʼaga lelei ke tou leleiʼia ai te ʼu fakatahi faka Kilisitiano. ʼI muʼa ʼo tana mavae ʼi te kele, neʼe hinoʼi e Sesu Kilisito tana ʼu tisipulo fakanofo ke nātou gāue ohage ko he “tagata kaugana agatonu mo poto,” moʼo foaki ʼi tona temi totonu te meʼa kai fakalaumālie ki te loto fale ʼo te tui. (Mateo 24:45) Ko te potu tāfito ʼaē ʼe foaki ai te meʼa kai fakalaumālie ʼe ko te ʼu fono ʼo te kokelekasio pea mo te ʼu fakatahi lalahi. ʼE takitaki e te ʼAliki ko Sesu Kilisito tana tagata kaugana agatonu, ke ina foaki mai ʼi te ʼu fakatahi ʼaia, te ʼatamai mālama ʼaē ʼe ʼaoga ki te hahaʼi fuli ʼaē ʼe nātou fia hāo ʼi te fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa agakovi ʼaenī pea mo nātou maʼu te mālama foʼou faitotonu ʼa te ʼAtua.

4. Koteā te “agamāhani” fakatupu tuʼutāmaki ʼaē ʼe talanoa kiai te Tohi-Tapu, pea koteā ʼaē ka tokoni anai kia tatou ke tou tekeʼi te faʼahi ʼaia?

⁴ Koia, ʼe mole tonu ke maʼu e he Kilisitiano te agamāhani fakatupu tuʼutāmaki ʼaē neʼe talanoa kiai te ʼapositolo ko Paulo, ʼi tana tohi fēnei: “Tou fetokagaʼaki ke tou uga ia tatou ki te ʼofa pea mo te ʼu gāue matalelei, ʼo mole tou tuku tatatou ʼu fakatahi, ohage ko te agamāhani ʼa ʼihi, kae ke tou fefakaloto mālohiʼaki, tāfito la he kua koutou sio ki te fakaōvi mai ʼo te ʼaho.” (Hepeleo 10:24, 25) ʼI tatatou metitasio ki te pilivilesio ʼaia pea mo te ʼu lelei ʼaē ʼe tou maʼu ʼi tatatou kau ki te ʼu fakatahi faka Kilisitiano, ʼe tokoni anai kia tatou ke tou agatonu pea mo lagolago ʼaki totatou loto katoa ki te ʼu fakatahi ʼaia.

Te ʼu Fono ʼAē ʼe Fakaloto Mālohi

5. (a) ʼE tonu ke malave feafeaʼi tatatou ʼu palalau ki te hahaʼi ʼi te ʼu fono? (b) He koʼe ʼe mole tonu ke tou tuai ʼi te fakaafe ʼo nātou ʼaē ʼe fia logo ki te moʼoni ke nātou ʼōmai ki te ʼu fono?

⁵ Mai tona ʼaluʼaga ʼaē ʼe faikole te kau Kilisitiano ke gāue te laumālie maʼoniʼoni ʼa Sehova ʼi te ʼu fono faka Kilisitiano, ʼe tonu ke faigaʼi e nātou fuli ʼaē ʼe kau kiai ke nātou gāue tahi mo te laumālie pea “ke ʼaua naʼa fakamamahiʼi te laumālie maʼoniʼoni ʼo te ʼAtua.” (Efesi 4:​30) ʼI te temi ʼaē neʼe tohi ai e te ʼapositolo ko Paulo te ʼu palalau ʼaia, neʼe lolotoga talanoa ki he fai ʼo he ʼu palalau ʼe lelei. Ko te meʼa ʼaē ʼe tou palalau kiai ʼe tonu ke ʼaoga tuʼumaʼu “moʼo fakaloto mālohiʼi mokā ʼe ʼaoga, ke feala ke fua lelei kia nātou ʼaē ʼe fagono kiai.” (Efesi 4:​29) ʼE maʼuhiga tāfito te faʼahi ʼaia ʼi te ʼu fono faka Kilisitiano. ʼI tana faitohi ki te kau Kolonito, neʼe fakahā lelei e Paulo te maʼua ʼaē ke foaki e te ʼu fono he lotomālohi, he ako, pea mo uga ai te hahaʼi. (1 Kolonito 14:​5, 12, 19, 26, 31) Ko nātou ʼaē ʼe kau ki te ʼu fono ʼaia ʼe fua lelei kia nātou, ʼo feiā pe kia nātou ʼaē ʼe foʼofoʼou mai, ʼo feala ai ke nātou ʼui fēnei: “Ko te ʼAtua ʼe nofo moʼoni ʼi te lotolotoiga ʼo koutou.” (1 Kolonito 14:25) ʼUhi ko te faʼahi ʼaia, ʼe mole tonu ke tou tuai ʼi te fakaafe ʼo nātou ʼaē ʼe foʼofoʼou pea mo fia logo ki te moʼoni ke nātou fakatahi mo tatou, ke feala ai ke nātou tuputupu fakavilivili ʼi te faʼahi fakalaumālie.

6. Koteā te tahi ʼu meʼa ʼe feala ke tokoni ki he fono ke fakaloto mālohi?

⁶ Ko nātou fuli ʼaē ʼe ʼi ai hanatou ʼu fai palalau, pe ko he ʼu fakafehuʼi, pe ko he ʼu faʼifaʼitaki ʼi te fono faka Kilisitiano, ʼe tonu ke nātou vakaʼi lelei peʼe fakaloto mālohi tanatou ʼu palalau pea mo ʼalutahi mo te Folafola ʼa te ʼAtua, te Tohi-Tapu. ʼO hilifaki ki tatatou fai ʼaē ʼo he ʼu palalau ʼe totonu, ko te ʼu meʼa ʼo totatou loto ʼaē ʼe tou fakahā ʼe tonu ke mulimuli ki te ʼu ʼulugaaga ʼofa ʼo te ʼAtua pea mo Kilisito. ʼE mole tonu ke galo kia nātou fuli ʼaē ʼe ʼi ai hanatou fai palalau ʼi te polokalama ʼo te fono ʼe tonu ke nātou fakahā ‘te fua ʼo te laumālie ʼa te ʼAtua,’ ohage la ko te ʼofa, te faʼa kātaki fualoa, pea mo te tui, heʼe mahino papau ia ʼe fakaloto mālohi anai ia nātou fuli ʼaē ʼe ʼi te fono.​—Kalate 5:​22, 23.

7. ʼE lava tokoni feafeaʼi ia nātou fuli ʼaē ʼe ʼi te fono ke fakaloto mālohi te fakatahi ʼaia kia nātou?

⁷ Logope la ʼe tokosiʼi ia nātou ʼaē ʼe fai hanatou fai palalau ʼi te ʼu fono ʼo te kokelekasio, kae ʼe feala ke tou kau fuli kiai ke tou fefakaloto mālohiʼaki. ʼI ʼihi temi, ʼe foaki te faigamālie ki te hahaʼi ʼo te fono ke nātou fai hanatou ʼu tali. Pea ʼe ko he ʼu fealagia ʼaia ke tou fakahā tatatou tui ia muʼa ʼo te hahaʼi. (Loma 10:9) ʼE mole ko te temi ʼaia moʼo fakahāhā hatatou ʼu manatu, mo laupisi ki te ʼu fua lelei ʼo tatatou ʼu gāue, pea mo fatufatuʼi hotatou kaugā fagona. ʼE mole fakamamahi anai koa e te faʼahi ʼaia te laumālie ʼo te ʼAtua? Ka hoko he ʼu tokakovi ʼi te ʼu tēhina, ʼe lelei age ke nātou fakatokatoka ʼāteaina te faʼahi ʼaia, ʼi te ʼofa. ʼE ʼui fēnei e te Tohi-Tapu: “Ke koutou liliu ʼo feagaleleiʼaki, fonu ʼi te manavaʼofa, ʼo koutou lotolelei ʼo fefakamolemoleʼaki, ohage ko te fakamolemole ʼa te ʼAtua kia koutou ʼaki ia Kilisito.” (Efesi 4:​32) ʼE foaki mai kia tatou e te ʼu fakatahi faka Kilisitiano te faigamālie lelei ke tou fakahoko te tokoni ʼaia! Ke hoko te faʼahi ʼaia, tokolahi ʼe nātou ʼōmai fakatomuʼa ki te ʼu fono pea mo nātou nonofo fualoa ʼi te ʼosi ʼo te ʼu fono. ʼE toe tokoni te faʼahi ʼaia ki te hahaʼi foʼofoʼou ʼaē ʼe ʼaoga ke tali lelei nātou. Koia ko te kau Kilisitiano fuli ʼaē kua foaki tonatou maʼuli ki te ʼAtua, ʼe tonu ke nātou tokoni ke fakaloto mālohi te ʼu fono ʼaki ‘tanatou fetokagaʼaki pea mo uga ia nātou ki te ʼofa pea mo te ʼu gāue matalelei.’

Tou Teuteuʼi Lelei

8. (a) Ke feala hanatou kau ki te ʼu fono, koteā te ʼu sakilifisio ʼaē ʼe fai e ʼihi, pea ʼe tonu ke tou vikiʼi? (b) Koteā te faʼifaʼitaki ʼe tuku e Sehova ʼi tona ʼuhiga tagata tauhi ōvi?

⁸ Logope la ʼe lagi faigafua maʼa ʼihi hanatou kau ki te ʼu fakatahi faka Kilisitiano, kae ko ʼihi ʼe tonu ke nātou fai tuʼumaʼu he ʼu sakilifisio. Ohage la ko te faʼe Kilisitiano, ʼaē ʼe gāue moʼo foaki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga ki tona loto fale, ʼe gaʼegaʼe tuʼumaʼu ʼi tana ʼosi gāue. Pea ʼe lagi tonu ke ina fai te meʼa kai pea mo teuteu tana fānau ki te fono. Ko ʼihi Kilisitiano ʼe lagi ʼōmai mai mamaʼo ki te ʼu fono, peʼe lagi nātou mahahaki pe kua matutuʼa. ʼE mahino ia Sehova ʼAtua ki te ʼaluʼaga ʼo tana ʼu kaugana agatonu takitokotahi ʼaē ʼe kau ki te ʼu fono, ohage pe ko te mahino ʼa he tagata tauhi manu ʼofa ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga ki tana faga ōvi takitokotahi. ʼE ʼui fēnei e te Tohi-Tapu: “Ohage ko he tagata tauhi ōvi, ʼe tokaga anai [ia Sehova] ki tana faga ōvi. ʼAki tona nima, ʼe ina fakatahiʼi anai te ʼu akeno; ʼe ina fua anai nātou ki tona fatafata. ʼE ina takitaki fakalelei anai te ʼu ōvi ʼaē ʼe kei fai fāgai.”​—Isaia 40:11.

9, 10. Koteā ʼaē ʼe feala ke tou fai ke fua lelei age te ʼu fono kia tatou?

⁹ Ko nātou ʼaē ʼe nātou fai he ʼu sakilifisio lahi moʼo kau ki te ʼu fono, ʼe lagi faka tuʼakoi te temi ʼaē ʼe nātou fakaʼaogaʼi moʼo teuteuʼi te ʼu fono. Koia, kapau ʼe tou mulimuli ki te polokalama ʼo te lau ʼo te Tohi-Tapu ʼi te vāhaʼa fuli, pea ʼe fua lelei anai kia tatou tatatou kau ki te Ako ʼo te Minisitelio Faka Teokalatike. ʼO toe feiā pe, mo kapau ʼe tou teuteuʼi fakatomuʼa ki te tahi ʼu fono, ohage ko te ako ʼo Te Tule Leʼo pea mo te Ako Tohi ʼo te Kokelekasio, ʼe toe fua lelei anai kia tatou. Tahi ʼaē meʼa, kapau ʼe tou lau fakatomuʼa te faʼahi ʼaē kua fakatuʼutuʼu ki te fono pea mo vakaʼi ʼihi ʼu vaega ʼo te Tohi-Tapu ʼaē ʼe tuʼu ai, pea ko nātou ʼaē ʼe maʼumaʼua ki tonatou famili ʼe nātou holi anai ke nātou kau ki te ʼu fono maʼuhiga ʼaia.

¹⁰ Ko ʼihi ʼaē ʼe mole nātou faʼa maʼumaʼua, ʼe feala ke lahi age tonatou temi moʼo teuteuʼi te ʼu fono. Ohage la, ʼe feala ke nātou kumi te ʼu vaega ʼaē ʼe mole tohi katoa ai. Koia ko tatou fuli ʼe feala ke tou teuteuʼi tatatou ʼu fono ke fua lelei kia tatou, pea ke tou kau ki te fakaloto mālohiʼi ʼo te kokelekasio ʼaki tatatou ʼu fai palalau pea mo tatatou ʼu tali. ʼAki tanatou teuteuʼi lelei, ko te ʼu tagata ʼāfea pea mo te ʼu tagata faifekau faka minisitelio ʼe feala ke nātou tuku he faʼifaʼitaki lelei ʼo ʼuhiga mo tanatou ʼu tali, ʼo nātou faiga ke nounou mo totonu. Moʼo fakaʼapaʼapa ki te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa Sehova, ʼe mole tou fakalelu anai ʼi te lolotoga fai ʼo te ʼu fono.​—1 Petelo 5:3.

11. He koʼe ʼe ʼaoga te fakatonutonuʼi ʼo kita moʼo teuteuʼi te ʼu fono?

¹¹ ʼE lagi lahi fau te temi ʼaē ʼe tou fakaʼaogaʼi ki te ʼu gāue pea mo te ʼu fakafiafia ʼaē ʼe mole maʼuhiga ki totatou maʼuli fakalaumālie. Kapau koia ʼaia, ʼe tonu ke tou sivi ia tatou totonu, pea mo ‘tuku tatatou liliu ʼaē ʼo vavale’ ʼi te fakaʼaogaʼi ʼo totatou temi. (Efesi 5:​17) ʼE tonu ke tou fakatuʼutuʼu ke tou ‘totogi te temi’ mai te ʼu meʼa ʼaē ʼe mole faʼa maʼuhiga, ke lahi age ai te temi ʼaē ʼe tou fakaʼaogaʼi ki te ako takitokotahi ʼo te Tohi-Tapu pea mo te teuteuʼi ʼo te ʼu fono, ʼo feiā pe mo te gāue ki te selevisi ʼo te Puleʼaga. (Efesi 5:​16) Kae ʼe moʼoni, ʼe faigataʼa ʼi ʼihi temi, pea ʼe fakamaʼua ke tou fakatonutonuʼi ia tatou. Ko te kau tūpulaga ʼaē ʼe nātou fakaʼaogaʼi fakalelei tonatou temi, ʼe nātou fai he fakatafito lelei moʼo tuputupu ʼi te temi ka haʼu. Neʼe faitohi fēnei ia Paulo ki tona kaugā fagona tūpulaga ko Timoteo: “Metitasio ki te ʼu meʼa ʼaia [ko te tokoni ʼa Paulo kia Timoteo]; nofo katoa ai, ke ʼiloga tau ʼu faiga ki te hahaʼi fuli.”​—1 Timoteo 4:​15.

Te ʼu Faʼifaʼitaki Mai Te Folafola ʼa Te ʼAtua

12. Koteā te faʼifaʼitaki lelei ʼaē neʼe tuku mai e te famili ʼo Samuele?

¹² Tou vakaʼi te faʼifaʼitaki lelei ʼaē neʼe tuku mai e te famili ʼo Samuele, ʼaē neʼe kau tuʼumaʼu ki te ʼu fakatuʼutuʼu ʼo ʼuhiga mo te fakatahitahi ʼo te hahaʼi atolasio ʼi te kua tuʼu ʼo te tapenakulo ʼa te ʼAtua ʼi Silo. Neʼe fakamaʼua pe ki te hahaʼi tagata ke nātou ʼolo ʼi te taʼu fuli ki te ʼu lafeti. Kae ko te tāmai ʼo Samuele, ia Elekana, neʼe ʼalu ia mo tona famili katoa ʼi tana “hake ake mai tona kolo ʼi te taʼu fuli, moʼo tulolo pea mo sakilifisio kia Sehova ʼo te ʼu kautau ʼi Silo.” (1 Samuele 1:​3-5) Ko te kolo ʼaē neʼe nofo ai ia Samuele, ʼi Lamataime-Sofime, neʼe lagi tuʼu ōvi ki te kolo ʼo totatou temi ko Rentis, ʼi te vaʼe moʼuga ʼo “te potu moʼugaʼia ʼo Efalaime.” (1 Samuele 1:1) Koia, ko te folau ʼaē ki Silo neʼe lagi ko kilometa e 30, pea neʼe ko he fagona fakagaʼegaʼe ʼaupito ʼi te temi ʼaia. Ko te meʼa ʼaia ʼaē neʼe fai e te famili agatonu ʼo Elekana “ ʼi te taʼu fuli, ʼi te temi fuli ʼaē neʼe nātou hake ai ki te ʼapi ʼo Sehova.”​—1 Samuele 1:7.

13. Koteā te faʼifaʼitaki neʼe tuku mai e te kau Sutea agatonu ʼi te kei maʼuli ʼa Sesu ʼi te kele?

¹³ Neʼe toe lahilahi ake foki mo Sesu ʼi he famili kaugamālie. ʼI te taʼu fuli neʼe folau te famili mai Nasaleti lagi ia kilometa e 100 ki te potu toga, moʼo kau ki te lafeti ʼo te Pāsikate ʼi Selusalemi. Neʼe ko ala e lua. Ko te ala ʼaē neʼe ʼalu fakahagatonu kiai neʼe hifo ʼi te mafa ʼo Mekito pea mo hake ia ia meta e 600 ʼi te telituale ʼo te kau Samalitana pea aʼu ki Selusalemi. Ko te tahi ala neʼe ʼiloʼi lelei e te hahaʼi, neʼe toʼo e Sesu ʼi tana ʼalu fakamuli ki Selusalemi ʼi te taʼu 33 ʼo totatou temi. Neʼe tonu ke nātou afe ʼi te Mafa ʼo te Solotane ʼi te lalo nivo ʼo te tai ʼo aʼu ki “te ʼu tuʼakoi ʼo Sutea . . . mo te tahi kauvai ʼo Solotane.” (Maleko 10:1) Mai te koga meʼa ʼaia, ko te “hake ʼi te ala ʼaē ki Selusalemi” ʼe ko kilometa e 30, ʼo māʼoluga te hake ʼaia ia meta e 1 100. (Maleko 10:32) Tuʼumaʼu pe, ko te toe hahaʼi agatonu neʼe nātou fai te folau faigataʼa ʼaia moʼo kau ki te lafeti mai Kalilea ki Selusalemi. (Luka 2:​44) ʼE ko he faʼifaʼitaki lelei ki te ʼu kaugana ʼa Sehova ʼi te ʼu fenua koloaʼia ʼo te temi ʼaenī pea tokolahi ia nātou ʼaē ʼe faigafua tanatou kau ki te ʼu fakatahitahi faka Kilisitiano, ʼuhi ko te ʼu meʼa feʼaluʼaki ʼo totatou temi!

14, 15. (a) Koteā te faʼifaʼitaki ʼaē neʼe tuku e Ana? (b) Koteā ʼaē ʼe feala ke tou ako mai te faʼahiga manatu lelei ʼa ʼihi ʼe foʼofoʼou mai ki te fono?

¹⁴ Ko te tahi faʼifaʼitaki ʼe ko te fafine vitua ko Ana, ʼaē neʼe taʼu 84. ʼE ʼui e te Tohi-Tapu “neʼe mole puli ia ʼi he ʼaho ʼi te fale lotu.” (Luka 2:​37) Pea tahi ʼaē, neʼe fakahā e Ana te lotoʼofa ʼo tokaga ki te hahaʼi. ʼI tana sio ki te kiʼi toe meamea ko Sesu pea ʼi tana ʼiloʼi ʼaē neʼe ko te Mesia ʼaē neʼe fakapapau mai, koteā ʼaē neʼe ina fai? Neʼe ina fakamālo ki te ʼAtua, pea neʼe kamata “palalau ʼo ʼuhiga mo te tamasiʼi kia nātou fuli ʼaē neʼe nātou fakatalitali ki te faka ʼāteaina ʼo Selusalemi.” (Luka 2:​38) ʼE ko he aga ʼe lelei, pea ʼe ko he faʼifaʼitaki ki te kau Kilisitiano ʼo te temi ʼaenī.

¹⁵ Ei, ʼe tonu ke tou leleiʼia tatatou kau pea mo tatatou tali ʼi te ʼu fono, pea ohage ko Ana, ʼo mole tou fia tō ʼi he fono. Tokolahi te hahaʼi foʼofoʼou ʼe nātou logoʼi mo nātou te faʼahi ʼaia. ʼI tanatou mavae mai te fakapōʼuli ki te mālama fakatalakitupua ʼo te ʼAtua, ʼe nātou loto ke nātou ako te ʼu meʼa fuli ʼaē ʼe feala ke nātou ako, pea tokolahi ʼe nātou fakahā tanatou fiafia ʼaupito ʼi te ʼu fono faka Kilisitiano. ʼI te tahi faʼahi, ko nātou ʼaē kua fualoa tanatou nonofo ʼi te moʼoni, ʼe tonu ke nātou tokakaga naʼa nātou ‘līaki te ʼofa ʼaē neʼe nātou maʼu ʼi te kamata.’ (Fakahā 2:4) ʼI ʼihi temi, ko he mahaki kovi peʼe ko he tahi age ʼu ʼaluʼaga faigataʼa ʼe lagi faka tuʼakoi tatatou kau ki te ʼu fono. Kae ʼaua naʼa tou tuku te holi ki te ʼu koloā, te ʼu fakafiafia, peʼe ko te loto fītaʼa, ke mole kei tou teuteuʼi te ʼu fono, peʼe ke tou ʼolo kiai ʼo gata ʼaki pe tatatou logo, peʼe tou tōtō ʼi te ʼu fono ʼaia.​— Luka 8:​14.

Te Faʼifaʼitaki ʼe Lelei ʼAupito

16, 17. (a) Neʼe koteā te aga ʼa Sesu ʼo ʼuhiga mo te ʼu fakatahi fakalaumālie? (b) Koteā te agamāhani lelei ʼaē ʼe tonu ke maʼu e te kau Kilisitiano fuli?

¹⁶ Neʼe tuku e Sesu he faʼifaʼitaki ʼe lelei ʼaupito ʼo ʼuhiga mo te leleiʼia ʼo te ʼu fakatahi fakalaumālie. ʼI tona kei taʼu 12, neʼe ina fakahā tona ʼofa ki te fale ʼo te ʼAtua ʼi Selusalemi. Neʼe mole maʼu ia ia e tana ʼu mātuʼa, kae ki muli age, neʼe nā maʼu ia ia neʼe lolotoga fai palalau ki te Folafola ʼa te ʼAtua mo te kau faiako ʼi te fale lotu. Moʼo tali ki te tuʼania ʼo tana ʼu mātuʼa, neʼe fehuʼi fakaʼapaʼapa age fēnei e Sesu: “ ʼE mole koulua ʼiloʼi koa la ʼe tonu ke ʼau nofo ʼi te fale ʼo taku Tāmai?” (Luka 2:​49) ʼI tana fakalogo ki tana ʼu mātuʼa, neʼe toe liliu ia Sesu mo nāua ki Nasaleti. ʼI ai, neʼe toe hoko atu pe tana fakahā tona ʼofa ki te ʼu fono ʼo te tauhi ʼo ʼalu tuʼumaʼu ki te sinakoka. Koia ʼi te kamata ʼo tana minisitelio, ʼe ʼui fēnei e te Tohi-Tapu: “Neʼe haʼu ia ki Nasaleti, ʼaē neʼe lahi ai; pea ohage ko tana agamāhani ʼi te ʼaho ʼo te sapato, neʼe hū ki te sinakoka, pea neʼe tuʼu ke lautohi.” ʼI te ʼosi lau pea mo fakamahino e Sesu te koga tohi ʼo Isaia 61:​1, 2, ko nātou ʼaē neʼe fakalogo kia te ia neʼe nātou kamata “ōfo ʼi te ʼu lea mālie ʼaē neʼe haʼu mai tona gutu.”​—Luka 4:​16, 22.

¹⁷ ʼE mulimuli te ʼu fono faka Kilisitiano ʼo te temi ʼaenī ki te faʼifaʼitaki ʼaia. ʼI te ʼosi kamata ʼo te fono ʼaki he katiko fakavikiviki pea mo te faikole, ʼe lau te ʼu vaega ʼi te Tohi-Tapu (peʼe ko te ʼu vaega ʼaē ʼe tuʼu ʼi te ʼu alatike ʼaē ʼe fakatafito ki te Tohi-Tapu) pea ʼe fakamahino. ʼE maʼua ki te kau Kilisitiano moʼoni ke nātou faʼifaʼitakiʼi te agamāhani lelei ʼaē ʼa Sesu Kilisito. ʼO mulimuli ki tonatou ʼu fealagia, ʼe nātou fiafia ʼi tanatou kau tuʼumaʼu ki te ʼu fakatahi faka Kilisitiano.

Te ʼu Faʼifaʼitaki ʼi Totatou Temi

18, 19. Koteā te ʼu faʼifaʼitaki lelei neʼe tuku e totatou ʼu tēhina ʼi te ʼu fenua ʼaē ʼe mole faʼa koloaʼia, ʼo ʼuhiga mo tanatou kau ki te ʼu fono pea mo te ʼu fakatahi lalahi?

¹⁸ ʼI te ʼu potu ʼaē ʼe mole faʼa koloaʼia, tokolahi ʼi totatou ʼu tēhina mo tuagaʼane ʼe nātou tuku te faʼifaʼitaki lelei ʼo ʼuhiga mo tanatou leleiʼia te ʼu fakatahi faka Kilisitiano. ʼI Mozambique, ko te tagata taupau faka tisitilike ko Orlando pea mo tona ʼohoana ko Amélia, ʼe nā haʼele ia hola e 45 pea mo kilometa e 90 ʼi te moʼuga moʼo fai te fakatahi. Pea neʼe tonu ke nā toe liliu mai pe ʼi te ala ʼaia moʼo fai te tahi fakatahi. ʼAki he agavaivai, neʼe ʼui fēnei e Orlando: “ ʼI tamā manatu, ʼe mole maʼuhiga te ʼu meʼa ʼaia mokā fakatatau mo te ʼu tēhina ʼo te Kokelekasio ʼo Bawa. Ke feala hanatou kau ki te fakatahi pea mo nātou toe liliu ki tonatou ʼapi, neʼe tonu ke nātou haʼele ia ʼaho e ono ʼo lagi teitei kilometa e 400, pea ia nātou ʼaia neʼe ʼi ai te tēhina kua taʼu 60!”

¹⁹ E feafeaʼi ʼo ʼuhiga mo te leleiʼia ʼo te ʼu fono ʼaē ʼe fai ʼi te ʼu kokelekasio ʼi te vāhaʼa fuli? Ko Kashwashwa Njamba ʼe ko te tuagaʼane kua vaivai ʼe taʼu 70. ʼE nofo ʼi Kaisososi, ko te kiʼi kolo ʼe lagi tuʼu ia kilometa e 5 ʼi te Fale ʼo te Puleʼaga ʼi Rundu, ʼi Namibie. Ke feala hana kau ki te ʼu fono, ʼe haʼele ia kilometa e 10 ʼi te vao, ʼi tana ʼalu pea mo tana toe liliu mai te ʼu fono. Ko ʼihi neʼe gaohi koviʼi ʼi te ala ʼaia, kae ʼe tatuʼu mai pe ia Kashwashwa ki te ʼu fono. ʼE lahi te ʼu fono ʼe fai ʼi te ʼu lea ʼe mole mahino ki ai. Koia, ʼe lava ʼaoga feafeaʼi kia ia te ʼu fono ʼaia? ʼE ʼui fēnei e Kashwashwa: “ ʼAki taku mulimuli ki te ʼu vaega ʼo te Tohi-Tapu. ʼE ʼau faiga ke ʼau mahino ki te meʼa ʼaē ʼe palalau kiai.” Kae ʼe mole poto ʼi te lautohi, koia ʼe lava feafeaʼi hana mulimuli ki te ʼu vaega? ʼE ina tali fēnei: “ ʼE ʼau fakalogo ki te lau ʼo te ʼu vaega ʼaē ʼe ʼau ʼiloʼi fakaʼatamai.” Pea ʼaki te temi, ʼe lahi te ʼu vaega faka Tohi-Tapu neʼe ina maʼu fakaʼatamai. Ke liliu ʼo poto ʼi te fakaʼaogaʼi ʼo te Tohi-Tapu, ʼe kau ki te ako lautohi pea mo faitohi neʼe fakatuʼutuʼu e te kokelekasio. ʼE ina ʼui fēnei: “ ʼE ʼau leleiʼia te kau ki te ʼu fono. ʼE tou ako tuʼumaʼu pe te ʼu meʼa foʼou. ʼE ʼau leleiʼia taku fakatahi mo te ʼu tēhina mo tuagaʼane. Tatau aipe peʼe mole feala ke ʼau palalau mo nātou fuli, kae ʼe nātou ʼōmai tuʼumaʼu pe ʼo ʼalofa mai. Pea ko te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga age, ʼe ʼau ʼiloʼi ko taku kau ki te ʼu fono ʼe ina fakafiafia ai te loto ʼo Sehova.”

20. He koʼe ʼe mole tonu ke tou līaki tatatou ʼu fakatahi faka Kilisitiano?

²⁰ Ohage ko Kashwashwa, ko te lauʼi miliona kau atolasio ʼa Sehova ʼi te kele katoa ʼe nātou fakahā tanatou leleiʼia ʼaē ke nātou kau ki te ʼu fakatahi faka Kilisitiano. ʼI te kua ʼamanaki fakaʼauha ʼo te mālama ʼo Satana, ʼe mole tonu ke tou līaki tatatou ʼu fakatahi. Kae tou nonofo ʼalaʼala ʼi te faʼahi fakalaumālie pea mo fakahā tatatou leleiʼia lahi te ʼu fono pea mo te ʼu fakatahi lalahi. ʼE fiafia ai anai te loto ʼo Sehova pea ʼe toe fua lelei anai kia tatou, heʼe tou kau ki te akonaki fakaʼatua ʼaē ʼe taki ki te maʼuli heʼegata.​—Tāʼaga Lea 27:11; Isaia 48:17, 18; Maleko 13:35-37.

Te ʼu Fehuʼi Fakamanatu

◻ He koʼe ʼe ko he pilivilesio te kau ki te ʼu fakatahi faka Kilisitiano?

◻ E feafeaʼi hatatou tokoni fuli ke fakaloto mālohi ai te ʼu fono?

◻ Koteā te faʼifaʼitaki lelei ʼaē neʼe tuku mai e Sesu Kilisito?

◻ Koteā te ako ʼe tou maʼu mai te ʼu tēhina ʼo te ʼu fenua ʼaē ʼe mole faʼa koloaʼia?

[Talanoa ʼo te pasina 17]

ʼE Nātou Leleiʼia Te ʼu Fono ʼe Fai ʼi Te Vāhaʼa Fuli

Ko te lauʼi miliona hahaʼi ʼe nātou maʼuʼuli kinakina ʼi te ʼu kolo ʼe lahi ai te masiva pea mo te agamālohi. Logope la te ʼu ʼaluʼaga ʼaia, ʼe fakahā e te kau Kilisitiano moʼoni ʼi te lotolotoiga ʼo te ʼu hahaʼi ʼaia, tanatou leleiʼia te ʼu fakatahi faka Kilisitiano. ʼE ʼui fēnei e te tagata ʼāfea ʼe tauhi ʼi te tahi kokelekasio ʼo Soweto ʼi Gauteng, ʼi te Potu Toga ʼo Afelika: “ ʼI tamatou kokelekasio ʼaē ʼe toko 60 ai te kau Fakamoʼoni pea mo kaugā fagona, ʼe ko hahaʼi e toko 70 peʼe 80, peʼe laka age ʼe kau ki tamatou ʼu fono. Logope la ʼe mole ʼōmai te ʼu tēhina mo te ʼu tuagaʼane mai mamaʼo moʼo kau ki te ʼu fono, kae ʼe tuʼutāmakiʼia te ʼaluʼaga ʼi te potu ʼaia ʼo Soweto. Neʼe hukiʼi te tuʼa ʼo te tahi tēhina ʼi tana ʼalu ʼaē ki te fono. Neʼe kua gaohi koviʼi te ʼu tuagaʼane e toko lua moʼo kaihaʼa nāua. Kae neʼe mole tuku tanatou ʼōmai ʼo fono. ʼI te ʼu ʼAhotapu, ʼe mātou ako hiva ʼo mole fualoa, ʼi te kua fakaʼosi ʼo te fono ʼaki te faikole. Ko teitei hahaʼi e 95 ʼi te teau ʼe nātou nonofo ʼi te ʼosi fono pea ʼe nātou kau fuli ki te hiva ʼo te ʼu katiko ʼaē ka hivaʼi ʼi te ʼu fono ʼo te vāhaʼa ka haʼu. ʼE tokoni te faʼahi ʼaia ki te hahaʼi foʼofoʼou ke nātou ako te ʼu katiko pea mo nātou hiva.”

ʼE toe tauʼi e nātou ʼaē ʼe nonofo ʼi te ʼu kolo te tahi ʼu faigataʼaʼia, ohage la ko tanatou haʼele mamaʼo moʼo kau ki te ʼu fono ʼaē ʼe fai tuʼa tolu ʼi te vāhaʼa. Ko te taumatuʼa neʼe nā fia logo ki te moʼoni, ʼe nā nonofo ia kilometa e 15 mai te Fale ʼo te Puleʼaga ʼi Lobatse, ʼi Botswana. Talu mai te taʼu ʼaenī kua hili, ʼe nā kau tuʼumaʼu ki te ʼu fono mo tanā ʼu fānau e toko lua. ʼE gaohi e te tagata ʼohoana te ʼu sūlie moʼo tokaga ki te maʼuli ʼo tona famili. Ko tona ʼohoana ʼe ina fakatau te ʼu kiʼi meʼa moʼo tokoni ki te falā ʼo te famili, ke feala hanatou totogi te kā ke nātou ʼolo pea mo toe liliu mai te ʼu fono.

Mole heʼeki faʼa fualoa ʼi te fasiga taʼu māfana, ʼi te hili ʼo te fono mo te tagata taupau feʼaluʼaki, neʼe tutuʼu te kiʼi famili ʼaia ʼi te taliʼaga kā ʼi te hola 9 pōʼuli. Neʼe fakagata fakatomuʼa e te ʼu kā tanatou gāue he neʼe tuʼu kovi. Neʼe tuʼu te tagata polisi ʼi tana motokā lahi, pea ina fehuʼi age pe koteā ʼaē ʼe nātou fai. ʼI tana logo ki tonatou ʼaluʼaga faigataʼa, neʼe manavaʼofa kia nātou pea mo ina ʼave nātou ia kilometa ʼaia e 15 ki tonatou ʼapi. Ko te fafine, ʼaē ko he kaugā fai faka mafola ʼe mole heʼeki papitema, neʼe ina ʼui fēnei ki tona ʼohoana: “Sio koe, kapau ʼe tou fakamuʼamuʼa te ʼu fono, pea ʼe tokoni tuʼumaʼu mai pe ia Sehova.” ʼI te temi nei, kua fakahā e te tagata ʼohoana tana fia liliu mo ia ko he kaugā fai faka mafola ʼo te logo lelei.

[Paki ʼo te pasina 18]

Ko te kau Fakamoʼoni ohage la ko nātou ʼaē ʼo Roumanie, ʼe nātou tuku mai te faʼifaʼitaki lelei ʼo ʼuhiga mo te leleiʼia ʼo te ʼu fakatahi faka Kilisitiano