IWatchtower LAYBRARI EKWI-INTANETHI
IWatchtower
LAYIBRARI EKWI-INTANETHI
IsiXhosa
  • IBHAYIBHILE
  • IINCWADI
  • MEETINGS
  • g99 2/8 iphe. 29-32
  • Iingxaki Zokutya—Ziya Kuze Zinyangwe Yintoni?

No video available for this selection.

Sorry, there was an error loading the video.

  • Iingxaki Zokutya—Ziya Kuze Zinyangwe Yintoni?
  • Vukani!—1999
  • Imixholwana
  • Amanqaku Afanayo
  • Ukuba Nembono Elungeleleneyo Ngenkangeleko Yomzimba
  • Ukufumana “Iqabane Lokwenyaniso”
  • Xa Kufuneka Ilaliswe Esibhedlele
  • Ukungabi Nazingxaki Zokutya
  • Ukunceda Abo Batya Ngokungalungelelananga
    Vukani!—1992
  • Yintoni Kanye Le Ibangela Iingxaki Zokutya?
    Vukani!—1999
  • Ngaba Ndinengxaki Kwindlela Enditya Ngayo?
    Vukani!—2006
  • Xa Ungaginyani Ncam Nokutya
    Vukani!—1999
Khangela Okunye
Vukani!—1999
g99 2/8 iphe. 29-32

Iingxaki Zokutya—Ziya Kuze Zinyangwe Yintoni?

UKUBA intombi yakho inengxaki yokutya kufuneka incediwe. Musa ukubek’ amangomso, usithi hay’ le ngxaki iya kusuka nje iziphelele. Ingxaki yokutya yingxubakaxaka enento eyenzayo emzimbeni nakwindlela esivakalelwa ngayo.

Kakade ke, iingcaphephe ziye zachaza udederhu nje oluyindindi lweendlela zokunyanga iingxaki zokutya. Ezinye zithi oku kufa makunyangwe ngamayeza. Ezinye zithi hay’ le nto isengqondweni, makunyangwe yona. Uninzi lwazo luthi kungabhetele zibotshwe zombini ezi ndlela. Kukho nezinto zokucetyiswa kwentsapho, ezithi ke ezinye leyo yinkunzi ingakumbi ukuba usongxaki lo usephakathi kwekhaya.a

Nangona iingcaphephe zisenokungaboni ngaso-nye ngokuphathelele le nyewe, uninzi lwazo luyavumelana kule nkalo: Iingxaki zokutya azibangelwa kukutya nje kuphela. Makhe sithi ukuhl’ amahlongwane ezinye iinzulu ezifanele zithiwe thsuphe xa kuncedwa umntu obhuqwa yianorexia okanye ibulimia ukuze aphuncule kwezi zinama.

Ukuba Nembono Elungeleleneyo Ngenkangeleko Yomzimba

Kaloku eliny’ ibhinqa lithi: “Ndayeka tu ukuthenga amaphephancwadi efashoni xa ndandimalunga nama-24 eminyaka ubudala. Ukuzithelekisa noonobuhle kwaba negalelo kwaza kwandonakalisela gqitha.” Njengoko besisele sitshilo, amaziko eendaba anokuyigqwetha indlela intombazana ebujonga ngayo ubuhle. Eneneni, umama wenye intombazana enengxaki yokutya wathetha “ngokukhutshwa ngokungapheliyo kwezibhengezo kumaphephandaba, kumaphephancwadi nakumabonwakude ezikhuthaza ukubhitya de ube likhokwana.” Uthi: “Mna nentombi yam siyakuthanda ukuba nemizinjana eva thina, kodwa kukho le nto isixelela ukuba le yeyona nto ibalulekileyo aph’ ebomini ngaphezu kwayo nayiphi na enye.” Lizicacele elokuba, ukuze wahlukane nokuba nengxaki yokutya kusenokufuneka utshintshe indlela obujonga ngayo ubuhle bokwenene.

IBhayibhile ingasiph’ isandla kulo mba. Umpostile ongumKristu uPetros wabhala: “Ukuhomba kwenu makungabi kokokulukwa kwangaphandle kweenwele nokokufakwa kwezihombo zegolide okanye ukunxitywa kwezambatho zangaphandle, kodwa mayibe ngumntu ofihlakeleyo wentliziyo kwisivatho esingenakonakala somoya ozolileyo nowobulali, wexabiso elikhulu emehlweni kaThixo.”—1 Petros 3:3, 4.

UPetros uthi eyona nto sifanele siyixhalabele ziimpawu zangaphakathi kunenkangeleko yangaphandle. Eneneni, iBhayibhile isinika esi siqinisekiso: “Andikhangeli njengokukhangela komntu; ngokuba umntu ukhangela umphandle, uYehova ukhangela intliziyo.” (1 Samuweli 16:7) Oku kuyasithuthuzela, kuba nangona singenakuzitshintsha iimpawu ezithile kwinkangeleko yethu, singakwazi ukubuphucula ubuntu bethu.—Efese 4:22-24.

Ekubeni kunokubakho iingxaki zokutya xa umntu ecinga ukuba akaxabisekanga, kusenokufuneka uzame ukuzixabisa njengomntu. Liyinyaniso lona elokuba, iBhayibhile ithi asifanele sizicingele ngaphezu kokuba kuyimfuneko. (Roma 12:3) Kodwa iphinda isixelele ukuba nongqatyana lo wembala uxabisekile emehlweni kaThixo, isalek’ umsundulo ngelithi: “Nixabiseke ngaphezu koongqatyana abaninzi.” (Luka 12:6, 7) Ngoko iBhayibhile inokukunceda uzihlonele. Wuxabise umzimba wakho, ibe loo nto iya kukwenza uwunyamekele.—Thelekisa eyabase-Efese 5:29.

Kodwa kuthekani ukuba nyhani ufuna ukuphungula amanqatha? Mhlawumbi kunokukunceda ukutya izinto ezinempilo uze uzenzele ucwangciso lomthambo. IBhayibhile ithi “ingqeqesho yomzimba iyingenelo,” nangona ilinganiselwe. (1 Timoti 4:8) Kodwa ungaze uzixakekise ngobungakanani bomzimba wakho. Kaloku xa kwakusenziwa olunye uhlolisiso ngokuphathelele inkangeleko yomzimba kwafikelelwa kwisigqibo sokuba: “Mhlawumbi obona bulumko kukwenza umthambo kakhulu—uze uwamkele umzimba wakho uyile nto uyiyo kunokuzama ukuzitshintsha ngeendledlana ezingaphucukanga.” Elinye ibhinqa elineminyaka engama-33 laseUnited States layifumanisa iluncedo le ndlela. Lithi: “Inye indlela endiyibone isebenza. Zama nje wena ukutshintsha loo nto unokukwazi ukuyitshintsha, ungachith’ ixesha uzixhela ngento ongazi kuyenza nto.”

Ukuba izinto uzijonga kweli cala lihle uze utye ukutya okusempilweni uzenzele nocwangciso lomthambo olusengqiqweni, ukuba bekukho amanqatha ofuna aphunguleke aya kwenjenjalo nje kakuhle.

Ukufumana “Iqabane Lokwenyaniso”

Emva kokuba ekhe wath’ ukuguqulula ehlolisisa inani labantu abathwaxwa yibulimia, uNjingalwazi James Pennebaker, wathi eyona nto ingamandla yile yokuba indlela atya nagabha ngayo la mabhinqa yayiwenza aphile ngamaqhinga. Uthi: “Onke nje amabhinqa endathetha nawo azibonela ukuba kufuna ixesha elininzi gqitha nomzamo ukufihla indlela atya ngayo kubahlobo abasenyongweni nakwiintsapho zawo. Onke ayephila ubumenemene ibe ayeyithiy’ egazini loo nto.”

Noko ke, eyona ndlela iphambili yokothula le mhemhe, kukungaty’ imu. Abantu abathwaxwa yianorexia nebulimia kufuneka bayiphalaze ingxaki yabo. Kodwa baza kuyenza kubani loo nto? Umzekeliso weBhayibhile uthi: “Iqabane lokwenyaniso lithanda ngamaxesha onke, yaye lingumzalwana ozalelwe ixesha lokubandezeleka.” (IMizekeliso 17:17, NW) Elo ‘qabane lokwenyaniso’ lisenokuba ngumzali okanye omnye umntu osel’ ethe dlundlu noqolileyo. Abanye ke baye bakubona kufanelekile ukuzityand’ igila kumntu noko ekusele kukudala exhents’ ezombelela kwicala lokunyanga iingxaki zokutya.

AmaNgqina kaYehova anomnye umthombo owongezelelekileyo—abadala bebandla. La madoda anokuba “njengendawo yokuzimela umoya, neyokusithela esiphangweni; abe njengemijelo yamanzi emqwebedwini, njengomthunzi wengxondorha enkulu ezweni elibharhileyo.” (Isaya 32:2) Kambe ke, abadala abangabo oogqirha, ngoko nokuba bakuncedile, kusenokufuneka ulufumene unyango lwezamayeza. Sekunjalo, unokuyithi xibilili ingxaki onayo ngenxa yenkxaso emangalisayo yala madoda aneemfaneleko zokomoya.b—Yakobi 5:14, 15.

Noko ke, oyena mntu unokuyiphalazela kuye yonke imbilini yakho nguMdali wakho. Wathi umdumisi xa wayebhala: “Umthwalo wakho wulahlele kuYehova; yena wokuzimasa; akayi kuliyekela ilungisa lishukunyiswe naphakade.” (INdumiso 55:22) Ewe, uYehova uThixo unomdla kubantwana bakhe abasemhlabeni. Ngoko ungaze uyeke ukuthandaza kuye umchubele izinto ezikuxhalabisa kakhulu. UPetros uthi xa esiyala: ‘Phosani lonke ixhala lenu kuye ngenxa yokuba unikhathalele.’—1 Petros 5:7.

Xa Kufuneka Ilaliswe Esibhedlele

Ukulaliswa esibhedlele akukho nto kuyincedayo kukodwa. Noko ke, ukuba intombazana ayondlekanga ngenxa yokuthiwa nqo kanobom yianorexia, kusenokufuneka inyanyekelwe ngendlela ekhethekileyo. Kuyavunywa kona ukuba, akuyondlwan’ iyanetha kumzali ukwenza isigqibo esilolu hlobo. Khawucinge nje ngoEmily, onentombi ekwafuneka ilaliswe esibhedlele xa yaba “sentlungwini yaza nathi yasifaka kuloo ntlungu,” ngokutsho kukaEmily. Walek’ umsundulo ngelithi: “Ukuyithumela esibhedlele, ikhala, yeyona nto inzima ndakha ndayifumana, yeyona mini imbi ndakha ndanayo.” Kwaba njalo ke nakuElaine, naye ekwafuneka aye kulalisa intombi yakhe esibhedlele. Uthi: “Elona xesha libuhlungu ndisalikhumbulayo, kuxa apho esibhedlele yayingafuni kutya kwaza kwanyanzeleka ityiswe ngemibhobho. Kwaba ngathi ingcatshiwe.”

Isenokungabi mnandi into yokulaliswa esibhedlele, kodwa ke maxa wambi kusenokungabikho ndlela yimbi. Kwabaninzi abaneengxaki zokutya, inokwenza kutsho kuthi qabu. Uthi uEmily xa ethetha ngentombi yakhe: “Yona kwakufuneka ilalisiwe esibhedlele. Emva kokulaliswa noko yatsho yakhetha.”

Ukungabi Nazingxaki Zokutya

Enye indlela yokubanceda bachache, abantu abaneanorexia nebulimia kufuneka bafunde indlela yokungabi nazingxaki zokutya. Asikokudlal’ undize ke leyo into. Ngokomzekelo, uKim ucinga ukuba ngoxa wayebhuqwa yianorexia wehla kangangeekhilogram ezili-18 kwiinyanga nje ezilishumi. Kodwa, wajija iminyaka esithoba ngaphambi kokuba afumane ezili-16 kwezo khilogram! Uthi uKim: “Ebunzimeni ndafunda ukuphinda nditye ngendlela eqhelekileyo, ngaphandle kokuzikhathaza ngokubala ikhalori nganye, ndilinganisela ukutya endikutyayo, ndisitya ukutya ‘okungenamafutha,’ ndizikhathaza ngokwazi izinto ezidityanisiweyo xa bekuphekwa ukutya okanye izimuncu-muncu, okanye nditye kuphela kwiivenkile zokutyela ezithengisa isaladi.”

Kodwa kwafuneka eny’ into engakumbi ukuze uKim abe bhetele. Uthi: “Ndafunda ukuyiqonda ndize ndiyiphalaze imbilini yam kunokuba ibonwe kwindlela enditya nendenza ngayo izinto. Ukufunda ezinye iindlela zokulungisa iingxaki nabanye kwandenza ndakha ulwalamano olusenyongweni nabahlobo nentsapho.”

Licacile elokuba, kufuneka ubil’ ube lithontsi ukuze uyothul’ emagxeni ingxaki yokutya, kodwa ekugqibeleni akusayi kulililela ixesha lakho. Kaloku uJean ocatshulwe kwinqaku lokuqala kolu ngcelele, ucinga ngendlela efanayo. Uthi: “Ukubuyela kwingxaki yokutya kufana nje nokubuyela kwesimnyama isisele emva kokuba ukhe wakhululeka kangangethuba elithile.”

Ukuba ungathanda ukufumana inkcazelo engakumbi okanye ungathanda ukuba kubekho umntu okutyelelayo aze akuqhubele isifundo seBhayibhile sekhaya sesisa, nceda ubhalele kwiWatch Tower, Private Bag X2067, Krugersdorp, 1740, South Africa, okanye kwikhelingi efanelekileyo kwezidweliswe kwiphepha 5.

[Imibhalo esemazantsi]

a UVukani! akathi nantsi indlela yokunyanga le ngxaki. AmaKristu afanele azenzele isigqibo, eqinisekisa ukuba naluphi na unyango alusebenzisayo alungqubani nemigaqo yeBhayibhile. Abanye ke abafanele bazihlab’ amadlala okanye bazigwebe ezo zigqibo.

b Ukuze ufumane inkcazelo engakumbi ngendlela onokubanceda ngayo abantu abaneanorexia nebulimia, bona inqaku elithi “Ukunceda Abo Batya Ngokungalungelelananga,” kwinkupho kaVukani! kaMatshi 8, 1992 nongcelele lwamanqaku aphantsi komxholo othi “Iingxaki Zokutya—Yintoni Enokwenziwa Ngazo?,” olukwinkupho kaVukani! (wesiNgesi) kaDisemba 22, 1990.

[Ibhokisi ekwiphepha 31]

Ukuyinceda Yahlukane Nale Mhemhe

UFANELE wenze ntoni xa urhanela ukuba intombi yakho inengxaki yokutya? Lizicacele elokuba akunakuba ngathi akwenzeki nto. Kodwa ke yinto oza kuyiqala ngaphi leyo? Uthi umbhali uMichael Riera: “Ukuyibuza ngokungqalileyo kuyanceda maxa wambi, kodwa kusoloko kuba ngathi uzikhande ngenyhek’ etyeni.”

Ngenxa yaloo nto ke, kuya kufuneka ukhangele indlela echuliweyo yokuyibuza. ­URiera uncomela ukuba: “Xa uthetha nentombi yakho, yenze yazi ukuba akuyityholi ngokwenza ububi. Ukuba unokuyibamb’ apho, abakwishumi elivisayo baya kukuxelela izinto ngobunjalo bazo, okanye beve ngathi kuthe huu noko. Abanye abazali baye baphumelela ngokuthi babhalele abakwishumi elivisayo iileta bechaza indlela abavakalelwa ngayo nendlela abakulungele ngayo ukubaxhasa. Emva koko ke, xa bencokola, ugqibile ukubanceda.”

[Ibhokisi ekwiphepha 32]

Ucelomngeni Kubazali

UKUBA nomntwana onengxaki yokutya kulucelomngeni ngeendlela ezininzi kubazali. Omnye ubawo wathi: “Kufuneka ube yindoda nyhani. Kaloku ngumntwan’ akho lo uza kuvuthuluka ujongile.”

Ukuba umntwana wakho unengxaki yokutya, yilindele into yokuba maxa wambi uza kukukhathaza kuba uza kuqinelwa ziindlebe angeva. Kodwa yiba nomonde. Ungaze uyeke ukumbonisa ukuba uyamthanda. Utsho noEmily owayenentombi eyayibhuqwa yianorexia, ukuba kwakungasoloko kulula. Kodwa ke, uthi: “Ndazama ukusondela ngakumbi kuyo; ndandidla ngokuyiwola; ndiyiphuze. . . . Ndayiqonda into yokuba ukuba ndiyayeka ukuba nobubele kuyo ndize ndiyithande, kuza konakal’ ukuhlala, singonwabi njengakuqala.”

Enye yezona ndlela ziluncedo zokunceda umntwana wakho amelane nengxaki yokutya kukuncokola naye. Ukuze uyenze loo nto, kufuneka uphulaphule kungathethi wena. Musa ukumbeth’ emlonyeni ngamabinzana anjengala, “Uyaphosisa” okanye, “Akumele ucinge loo nto.” Eneneni, ‘akumele uvingce iindlebe ekukhaleni kwesisweli.’ (IMizekeliso 21:13) Xa nincokolisana ngokukhululekileyo, oselula uya kuba nendawo yokubalekela xa kunzima ibe akanakufane abhenele ekutyeni ngendlela engekho mpilweni.

[Imifanekiso ekwiphepha 30]

Kufuneka ube nomonde, ube nolwazelelelo uze ube nothando lokwenene ukuze uncede abo baneengxaki zokutya

    Iimpapasho ZesiXhosa (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • IsiXhosa
    • Share
    • Zikhethele
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Imiqathango
    • Umthetho Wezinto Eziyimfihlo
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share