IWatchtower LAYBRARI EKWI-INTANETHI
IWatchtower
LAYIBRARI EKWI-INTANETHI
IsiXhosa
  • IBHAYIBHILE
  • IINCWADI
  • MEETINGS
  • g 2/07 iphe. 4-7
  • Kwenzeka Ntoni Ezicaweni?

No video available for this selection.

Sorry, there was an error loading the video.

  • Kwenzeka Ntoni Ezicaweni?
  • Vukani!—2007
  • Imixholwana
  • Amanqaku Afanayo
  • Abemi BaseYurophu Bazishiya Kwesinomhlwa IiCawa
  • Izibhengezo Zonqulo EMntla Merika
  • Unqulo—Yintoni Olulunge Ngayo?
    IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—2006
  • Icawa Isengxakini KuMzantsi NoMbindi Merika—Kutheni Izigidi Ziyishiya?
    IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—1993
  • Kutheni Abantu Bezishiya Iicawa Zamandulo?
    Vukani!—2002
  • Iicawa—Zisingise Phi?
    Vukani!—2007
Khangela Okunye
Vukani!—2007
g 2/07 iphe. 4-7

Kwenzeka Ntoni Ezicaweni?

ABEMI baseLatin America, ukususela eMexico kumntla ukusa eChile kumzantsi, banamasiko amaninzi afanayo. Iinkonde zalapho zisakhumbula xa icawa yayinye, amaRoma Katolika. Ngenkulungwane ye-16, imikhosi yaseSpeyin yakwenza lula oku ngokusebenzisa izigalo. IBrazil yayilithanga lePortugal eyayilawulwa ngamaRoma Katolika. Kangangeminyaka engama-400, iCawa yamaKatolika yayixhasa oorhulumente ukuze bona bayixhase ngemali nokuze igqalwe njengecawa yaseburhulumenteni.

Noko ke, ngeminyaka yee-1960 abanye abefundisi bamaKatolika baqonda ukuba ukuxhasa abalawuli kwakuza kubenza bangathandwa ngabantu. Baqalisa ukulwel’ amahlwempu, bekhuthaza umzabalazo owawuququzelelwa ngamaRoma Katolika. Oku kwaqala kumazwe eLatin America, indawo enamahlwempu amaninzi angamaKatolika.

Phezu kwawo nje umgudu owenziwe ngabefundisi abakumaqela aphambili ezobupolitika, izigidi zabantu ziye zayifulathela icawa yamaKatolika zaza zangena kwezinye iinkonzo. Namhlanje kwiinkonzo ezininzi kuqhwatyw’ izandla kuze kuculwe kakhulu de kube ngathi kusekonsathini yomculo werock. Kwincwadi yakhe ethi Faces of Latin America, uDuncan Green, uthi: “Iicawa zomoya eLatin America ziqhekeke zaziimvaba ngeemvaba. Ezi cawa zidla ngokuba nomfundisi omnye. Lithi lakwand’ ibandla, liqhekeke lize libe ziiCawa ezintsha.”

Abemi BaseYurophu Bazishiya Kwesinomhlwa IiCawa

Kwiminyaka engaphezu kweli-1 600, inkoliso yamazwe aseYurophu ibilawulwa ngoorhulumente abathi bangamaKristu. Ngaba kule nkulungwane yama-21, unqulo lwenz’ inkqubela eYurophu? Ngowama-2002 isazi ngentlalo uSteve Bruce, kwincwadi yakhe ethi God is Dead—Secularization in the West, wathi ngeBritani: “Phantse yonke imitshato yayiqhutyelwa ecaweni ngenkulungwane ye-19.” Noko ke, ngowe-1971, yimitshato engama-60 ekhulwini kuphela eNgilani eyaqhutyelwa ecaweni. Ngowama-2000 yayingama-31 ekhulwini kuphela.

Ethetha ngalo mkhwa, umbhali wemicimbi yonqulo kwiDaily Telegraph yaseLondon wathi: “Sekulithuba amanani amarhamente encipha kuzo zonke iicawa eziphambili, ukususela kumaTshetshi namaRoma Katolika ukusa kumaWesile neenkonzo zaseRhabe.” Ecaphula enye ingxelo, wathi: “Kuya kuthi kufika owama-2040 kube sekungasathethwa nto ngeeCawa zaseBritani, iya kube ingabantu ababini ekhulwini kuphela abaya enkonzweni ngeCawa.” Kuthethw’ into efanayo nangeecawa eNetherlands.

Ingxelo yeDutch Social and Cultural Planning Office ithi: “Mvanje, ilizwe lethu libonakala liphelelwa ngumdla kunqulo. Kulindeleke ukuba ngowama-2020, abantu abangama-72 ekhulwini baya kuba bengahambi cawa.” Ijelo leendaba laseJamani lithi: “Inkitha yamaJamani iya kumagqwirha nakwizazi zobugqi ukuze ifumane intuthuzelo, into ebabedla ngokuyifumana ezicaweni, emsebenzini nasentsatsheni. . . . Kulo lonke eli, iicawa ziyavalwa ngenxa yokungabikho kwamarhamente.”

Abo baqhubeka besiya ecaweni eYurophu abadli ngakuya kuba befuna ukwazi oko uThixo afuna bakwenze. Enye ingxelo yaseItali ithi: “AmaTaliyane anqula ngendlela athanda ngayo.” Esinye isazi salapho sezentlalo sithi: “Kwizinto ezithethwa ngupopu, samkela kuphela oko kuhla kamnandi kuthi.” Oku kusenokuba kunjalo nakumaKatolika aseSpeyin, apho inzondelelo yonqulo ipheliswe ngumoya wokuthand’ izinto eziphathekayo nokufun’ amadlelo aluhlaza.

Oku kwahluke gqitha kubuKristu obafundiswa nguKristu nabalandeli bakhe, nendlela ababephila ngayo. UYesu akazange adlale “ukheth’ omthandayo” ngemibandela yonqulo, apho ukhetha loo nto uyithandayo uyiyeke ongayifuniyo. Wathi: “Ukuba nabani na ufuna ukundilandela, makazincame, athabathe isibonda sakhe sentuthumbo imihla ngemihla aze aqhubeke endilandela.” UYesu wathi indlela yobuKristu ibandakanya ukuzincama nomgudu.—Luka 9:23.

Izibhengezo Zonqulo EMntla Merika

Abemi baseMerika baluxabise gqitha unqulo yaye oko akunjalo eKhanada. Abantu balapho babonakala bengaluthandi unqulo, njengokuba abanye abantu besitsho. Ngokutsho kwamaziko ophando aphambili alapho, ubuncinane abantu abangama-40 ekhulwini ababuzwayo bathi, baya ecaweni veki nganye, kodwa xa kubalwa abantu abaya ngokwenene ecaweni, baphantse babe ngama-20 ekhulwini. Abangaphezu kwama-60 ekhulwini bathi bayakholelwa ukuba iBhayibhile liLizwi likaThixo. Noko ke, inzondelelo yabo ngecawa ethile ifana nomlilo wamaphepha. Abantu abaninzi abahamb’ icawa eMerika, baphuma kule bangene kwenye. Ukuba abasamthand’ umfundisi othile, loo mfundisi usenokuphelelwa ngamarhamente—yaye ngokuqhelekileyo oku kuthetha ukulahlekelwa sisityhwentywe semali!

Ezinye iicawa zifunda iindlela zorhwebo ukuze zifumane iindlela ezibhetele “zokunanisa” ngeenkonzo zazo. Amabandla aqesha iinkampani zorhwebo ezicebisa kwimicimbi yonqulo aze ahlawule imali eninzi. Ethetha ngenye yezo nkampani zorhwebo, omnye umfundisi owayevuya wathi: “Andithandabuzi ukuba oku kuza kusizisela inzuzo enkulu.” Iicawa ezinkulu ezinamarhamente afikelela kumawaka zenza imali eninzi kangangokuba amaphephancwadi ezorhwebo, iThe Wall Street Journal neThe Economist aba nomdla. La maphephancwadi athi kwezi cawa zinkulu “‘kukwanto-zonke,’ wondla umzimba kwanomphefumlo.” Kwizakhiwo zecawa kusenokubakho iivenkile zokutyela, iikhefi, iindawo zokulungis’ ubuso, iinwele neenzipho, iisauna kunye neendawo zemidlalo. Kubakho nemidlalo yeqonga, kutyelele abantu abadumileyo, kudlalwe nomculo othandwayo. Kodwa yintoni efundiswa ngabashumayeli?

Njengokuba kulindelekile, kushunyayelwa ngendlela yokuba sisityebi. Amarhamente axelelwa ukuba aya kuba zizityebi aze abe sempilweni ukuba anikela kakhulu ecaweni. Noko ke, xa kuthethwa ngendlela yokuziphatha, kuthiwa uThixo uzamkela zonke. Isazi sezentlalo sithi: “Iicawa zaseMerika ziyahlaziya, yaye azigwebi mntu.” Ngokuqhelekileyo ezithandwayo zigxininisa kumacebiso okuphila ukuze ubani aphumelele ebomini. Abantu baya bezithanda iicawa ezingenamfundiso isisiseko, apho kungafane kukhankanywe iinkolelo zonqulo, nto leyo egqalwa njengeyahlukanisayo. Noko ke, iipolitiki yinto yemihla ngemihla. Okwenzeke mvanje kubenze baneentloni gqitha abanye abefundisi.

Ngaba unqulo luyavuseleleka kuMntla Merika? Ngowe-2005, iphephancwadi iNewsweek lathi bandile abantu “beenkonzo zomoya, abawa isiqaqa, abangqishayo,” nabenza ezinye izinto ezinkonzweni zabo kodwa laphinda lathi: “Enoba yintoni na le yenzekayo, bambalwa abantu abahamb’ icawa.” Uhlolisiso olwenziweyo lubonisa ukuba bayanda abantu abathi “Abanacawa.” Amany’ amabandla ayanda kuba nje amanye encipha. Kuthiwa “inkitha” yabantu bayazishiya iinkonzo ezindala nezithethe zazo zonqulo, umculo odlalwa ngepiyano nabefundisi abanxibe imiwunduzo.

Kule ngxoxo imfutshane, sivile ngeecawa eziqhekekayo kwiLatin America, iicawa eziphelelwa ngamarhamente zaseYurophu, abantu abaza ecaweni ngenxa yolonwabo eMerika. Phofu ke, izinto azimnta’ kaNgqika kulo lonke unqulo, kodwa ubukhulu becala, iicawa ziphelelwa ngamarhamente. Ngaba oku kuthetha ukuba ubuKristu buyaphelelwa?

[Ibhokisi/Umfanekiso okwiphepha 6]

“UKUKHETH’ OYIKHETHAYO ECAWENI”

Kuthiwa umalathisi weNational Vocation Service weCawa yamaKatolika eFransi wathi: “Namhlanje unqulo lungukheth’ oyikhethayo. Abantu bayapeculula bekhangela, yaye xa bengafumani nto bayithandayo, bayadlula.” Kuhlolisiso olwenziweyo kwiinkonzo zaseYurophu, uNjingalwazi Grace Davie weYunivesithi yase-Exeter, eBritani wathi: “Abantu ‘bakhetha le baze bayixube nale’ kwingxubevange ekhoyo. Unqulo . . . njengezinye izinto ezininzi, lukukukhetha nje iindlela zokuphila.”

[Umfanekiso okwiphepha 4, 5]

Umzobo kumnyango wecawa, eNaples eItali

[Inkcazelo]

©Doug Scott/age fotostock

[Umfanekiso okwiphepha 4, 5]

Abaninzi bayifulathele icawa yamaKatolika eMexico

    Iimpapasho ZesiXhosa (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • IsiXhosa
    • Share
    • Zikhethele
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Imiqathango
    • Umthetho Wezinto Eziyimfihlo
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share