Indlela Yokufumana Isicombululo
UKUBA ulilolo, kusenokukunceda ukuzibuza ukuba: ‘Ngaba zikho izinto endinokuzenza ukuze ndiphucule le meko? Ngaba kukho utshintsho endifanele ndilwenze? Ukuba kunjalo, luluphi?’ Le mibuzo ilandelayo inokukunceda uzihlole uze ufumane isicombululo esanelisayo.
Ngaba Kufuneka Nditshintshe Indlela Endizijonga Ngayo Izinto?
Nabani na unokuziva elilolo. Kodwa ezi mvakalelo zinokuba yingxaki xa zingapheli. Ukuba kunjalo, oko kunokuba sisilumkiso sokuba ikho into ephosakeleyo kwindlela obujonga ngayo ubomi. Ingxaki inokubangelwa yindlela ozenza ngayo izinto xa uphakathi kwabantu. Abanye abantu badla ngokuthi bengacinganga benze abanye bangafuni ukusondela kubo. Maxa wambi kusenokufuneka nje batshintshe indlela abazijonga ngayo izinto.
Cinga ngoko kwenzeka kuSabine xa wafudukela eNgilani. Uthi: “Kuthath’ ixesha ukuthemba abahlobo abatsha uze ukhululeke xa uphakathi kwabo. Kutheni ungabuzi abanye abantu ngendlela abakhule ngayo nangemvelaphi yabo? Ndakha ndaxelelwa ukuba: ‘Akukho luhlanga lubhetele kunolunye. Funda izinto ezintle kubo bonke abantu.’” Kanye njengokuba uSabine wakhuthazwa ukuba enjenjalo, unokukhangela iimpawu ezintle onokuzixelisa kwabanye abantu bezinye iintlanga.
Ngaba Andithandi Ukuba Kunye Nabantu?
Usenokuzibuza: ‘Ngaba ndinomkhwa wokuzikhetha kwabanye abantu? Ngaba bebenokusondela kum ukuba nam bendizisondeza kubo?’ Ukuba kunjalo, zama ukuba ungeneke ebantwini. URoselise oneminyaka engama-30 ubudala owasuka eGuadeloupe waza wafudukela eNgilani wathi, “Abantu abangamalolo banomkhwa wokuzikhetha ebantwini.” Ucebisa athi: “Khangela abanye abantu ababonakala bengamalolo. Yiya kubo uze uncokole nabo. Ngamanye amaxesha ubuhlobo bungaqala ngokubuza nje umbuzo.”
Ukuze ube nomhlobo osenyongweni kufuna ixesha nomgudu. Indlela entle yokwakha ubuhlobo kukufunda ukuphulaphula. Ukuba uyaphulaphula uya kukwazi ukuthetha ngezinto loo mntu azifumanisa zibangel’ umdla. Khumbula, ukuvelana nomnye umntu kuyabomeleza ubuhlobo!
Ngaba Ndisoloko Ndizigxeka?
Ukuzijongela phantsi kunokuba ngumqobo ekuzenzeleni abahlobo. Zibuze, ‘Ngaba ndithanda ukuzihlaba amadlala?’ UAbigaïl oneminyaka eli-15 ubudala waseGhana uthi: “Ngamanye amaxesha ndandiye ndicinge ngezinto ezingakhiyo ezazindenza ndibe lilolo. Ndandiziva ndingathandwa yaye ndingento yanto.” Unokuqiniseka ukuba, ukuba uyaya ebantwini uze ubancede ngandlel’ ithile, abayi kukujonga njengongento yanto. Banokuzama ukwakha ubuhlobo nawe. Ngoko, thabatha inyathelo lokuqala ngokuya ebantwini.
Ukucinga ngezinto ezakhayo kunokukunceda uzenzele abahlobo nabantu abangalinganiyo nawe ngeminyaka. Kukho onokukuzuza ngokuzakhela ubuhlobo nabantu abadala okanye abancinane kunawe. Ukuzakhela abahlobo nabantu abadala kunaye yeyona nto yanceda uAbigaïl wakwazi ukujamelana nobulolo. Uthi: “Ndazuza kumava abanawo ebomini.”
Ngaba Ndiyazikhetha Ebantwini?
Abantu abaninzi abangamalolo bafumana ulwaneliseko lokwexeshana xa bechitha ixesha elide bebukele umabonwakude, bedlala imidlalo yeevidiyo okanye bechitha ixesha elide bekwikhompyutha. Kodwa emva kokuba bezicimile ezi zinto, babuyela ekubeni ngamalolo. UElsa waseParis, oneminyaka engama-21 ubudala uthi: “Umabonwakude nemidlalo yevidiyo zinokuba njengesiyobisi esenza umntu angabi safuna ukuba nabahlobo.”
Ukubukela umabonwakude kuyingozi kuba awuncokoli yaye awukwazi ukuzakhela ubuhlobo. Imidlalo yevidiyo nayo iyafana—yenza abantu bacinge ukuba banabahlobo baze abo bahlobo banyamalale bakugqiba ukudlala. Ukuqolozela kwi-Internet kunokukwenza ungazijongi izinto ngale ndlela ziyiyo, ukanti kwangaxeshanye usenokubona izinto ezingamanyala okanye abantu abakufihlayo oko bakuko. I-Internet asiyondawo ifanelekileyo yokufuna abahlobo bokwenene.
Ngaba Ufuna Iqabane Lomtshato?
Abanye abantu abangatshatanga basenokufuna ukutshata kuba befuna ukwahlukana nokuba ngamalolo. Enyanisweni iqabane elinobubele nelinothando linokukwenza wonwabe kodwa lumka ungasenzi ngokungxama isigqibo esibaluleke kangaka sokutshata.
Ukutshata kusenokungayiphelisi ingxaki yokuba lilolo. Izibini ezitshatileyo ezinengxaki yokunganxibelelani kuthiwa “ziphakathi kwabona bantu bangamalolo emhlabeni.” Ngelishwa, baninzi abantu abakuloo meko. Ngoko ukuba ufuna ukutshata ngenye imini, kutheni ungaqali ngokulungisa ingxaki yakho yobulolo ngaphambi kokuba ube nomntu othandana naye? Ngokutshintsha isimo sengqondo, indlela ozenza ngayo izinto nokuthabatha inyathelo lokuqala ekuzenzeleni abahlobo ngoxa ungekatshati, unokuzenzela isiseko esiqinileyo somtshato owonwabisayo.
Unako Ukumelana Nokuba Lilolo
Usenokungakhawulezi usifumane isicombululo sokuba lilolo. Kodwa unokuphumelela ngokulandela uMthetho Omkhulu owachazwa nguYesu. Wathi: “Zonke izinto, ngoko, enifuna abantu bazenze kuni, yenzani ngokunjalo nani kubo.” (Mateyu 7:12) Ngoko ukuba ufuna abanye bakhe ubuhlobo nawe, nawe yiba ngumhlobo kubo. Ukuba ufuna abanye abantu bakhululeke kuwe, khululeka nawe kubo. Abanye abantu basenokungazisondezi kuwe ngoko nangoko, kodwa ekuhambeni kwexesha bakhona abaya kuzisondeza. Ukuba abenjinjalo, vuyela nje wena into yokuba uzamile.
UYesu wathetha ngeny’ into enokukunceda ukwazi ukujamelana nokuba lilolo: “Kunoyolo ngakumbi ukupha kunokwamkela.” (IZenzo 20:35) Ukuba ixesha lakho ulisebenzisela ukunceda abanye abantu—unceda umntwana kumsebenzi wakhe wesikolo okanye uye kuthengela umntu osele ekhulile izinto evenkileni okanye umcocele indlu yakhe okanye umsusele ukhula egadini yakhe—uya konwaba mhlawumbi ude ufumane nethuba lokuzakhela ubuhlobo.
Ukufumana Abahlobo Bokwenene
Zikho ezinye iindlela ezinokukunceda ukwazi ukumelana nobulolo. Musa ukuzikhetha. Phuma uye kubethwa ngumoya epakini. Xa uwedwa endlwini, yenza izinto ezinjengokuthunga, wenze imisebenzi yasekhaya, ulungise izinto okanye ufunde. Omnye umntu wabhala wathi: “Ndifumana intuthuzelo nesiqabu kuxinezeleko xa ndizipha ixesha lokufunda.” Abantu abaninzi baye bathuthuzeleka ngokukodwa xa befunda iindumiso zeBhayibhile.
Iingcali ziye zafumanisa ukuba ukunxulumana nabantu abaneenkolelo ezifana nezakho kunokukunceda umelane nobulolo kuze kuncede nempilo yakho. Unokubafumana phi abantu abenza konke okusemandleni abo ukulandela uMthetho Omkhulu? Kwincwadi ethetha ngemibutho yonqulo, umakhi-mkhanya ongakhethi cala wabhala wathi: “Kumabandla awo amaNgqina [kaYehova] ayathembana yaye enza abantu bazive bamkelekile.”
UYesu wachaza uphawu lwamaKristu okwenyaniso xa wathi kubafundi bakhe: “Ngako oko bonke baya kwazi ukuba ningabafundi bam, ukuba ninothando phakathi kwenu.” (Yohane 13:35) Olu thando—ukuthanda uThixo namanye amaKristu—lolona lusenza sibone unqulo lokwenyaniso.—Mateyu 22:37-39.
Ukwakha ubuhlobo noThixo yeyona ndlela iphumelelayo yokulwa nobulolo. Xa unomhlobo onjengaye, awunakuze uzive ulilolo!—Roma 8:38, 39; Hebhere 13:5, 6.
[Ibhokisi/Umfanekiso okwiphepha 8]
INDLELA ENDIMELANA NGAYO NOKUBA LILOLO
UAnny ongumhlolokazi: “Ndizama ukuyilawula indlela endicinga ngayo ndize ndikhangele iinkalo ezintle zemeko endikuyo.”
UCarmen ongatshatanga: “Ndizama ukungacingi ngezinto ezenzeke kwixa elidluleyo kodwa ndijonga phambili ndize ndizakhele ubuhlobo nabanye abantu.”
UFernande ongumhlolokazi: “Xa usenza umgudu wokunceda abanye abantu, uyalibala ngeengxaki zakho.”
UJean-Pierre ongatshatanga: “Ndidla ngokuphuma ndibethwe ngumoya, nto leyo endinika ithuba lokuba ndizityand’ igila kuThixo ngomthandazo.”
UBernard ongumhlolo: “Ndidla ngokubafowunela abahlobo bam kungekhona ukuze sithethe ngezinto ezibuhlungu kodwa ukuze nje sincokole.”
UDavid ongatshatanga: “Nangona ndingumntu okuthandayo ukuba yedwa, ndiye ndenza umgudu wokuba kunye nabanye abantu.”
ULorenna ongatshatanga: “Ndiyaya ebantwini, ndithethe nabo ndize ndizakhele ubuhlobo.”
UAbigaïl oneminyaka eli-15 ubudala: “Ndichitha ixesha nabahlobo abadala kunam yaye ndiyazuza kumava abo.”
UCherry ongatshatanga: “Ndifumanise ukuba, ukuba uxelela abantu ukuba ulilolo bayazisondeza kuwe.”
[Ibhokisi/Umfanekiso okwiphepha 9]
IINDLELA ZOKUMELANA NOKUBA LILOLO
● Yiba nesimo sengqondo esakhayo
● Musa ukuzonwabisa uwedwa njengokubukela umabonwakude
● Funa abahlobo abanemilinganiselo efanayo neyakho, kuquka abantu abangalinganiyo nawe ngeminyaka
● Ngaphezu koko, zakhele ubuhlobo noThixo
[Umfanekiso okwiphepha 7]
Zenzele abahlobo nabantu abangalinganiyo nawe ngeminyaka