YOOSOMA YA MWAHA 20
NCIPO 7 Yehova ti Ikuru Sahu
Nkhupali Wiira Yehova Onawoovahani Nimaaliho
“Ottottopeliwe . . . Tiithi oomoriwa ikharari vanceene ni Muluku onnimaaliha mwa mikhalelo sotheene.”—2 AKOR. 1:3.
ETTHU NIN’YA NHU OHUDHA
Nin’ya woona etthu ninhudha nhu moopora Yehova aavahe iye nimaaliho ayuuda yaari weepotthani oBabilooniya.
1. Nxankiho seeni yaaviriha awa ayuuda yaari weepotthani oBabilooniya?
NKUUPUWELANI moopora yoonenle awa ayuuda yaari ipottha oBabilooniya. Awo yaahoona ehononiwaka elapo yaakhala awa. Nitho mwaha wa ohiya omwiiwelela Yehova mwa iyaakha dhawaatta, awo yaakusiwa eroihiwa oBabilooniya nkhama ipottha. (2 Wah. 36:15, 16, 20, 21) Ekhweeli wiira ayuuda yaari oBabilooniya yaaniwerya ovara miteko dha khuta nihiku mootaphuwa. (Yer. 29:4-7) Masi awo khiyaalipelela okhalana ekumi yooxankiha nkhama ele. Ndho, awo yoonenle dhai nxankiho ole? Moone ele onlotta iye nrumeyi mmodha oororomeleya aari oBabilooniya, owo onlotta wiira: ‘Naahikilaathi nsirisiri wa miratthi dha oBabilooniya. Naaninla, okathi nuupuwela nhu oSiyooni.’ (Esal. 137:1) Voohaakanyera ayuuda ale yaanitthuneya omaalihiwa okhala wiira yaahiriipiwa nrima vawaatta. Masi taani aaya waamaaliha?
2-3. (a) Eseeni Yehova apanke iye wiira aamaalihe ayuuda yaari weepotthani oBabilooniya? (b) Eseeni nin’ya nhu othokorerya yoosoma ela?
2 Yehova ‘Muluku onninimaaliha mwa mikhalelo dhootheene.’ (2 aKor. 1:3) Nkhama Muluku oopheta, owo ondhivela waamaliha ale ammwaattamela. Yehova aanidhuwela wiira ayuuda akina yaamwaakhulela ottarusiwa wiira etthikele onkokhorela. (Yes. 59:20) Iyaakha dhinxira 100 ottuli ayuuda ehinatthi okhala ipottha oBabilooniya, Yehova aahinruma Yesaaya waatikha eliivuru erina ndhina-ne. Mwaha seeni? Yesaaya aatinkhe wiira: “‘Mwakurunuxe murima atthu a nloko naka,’ mwahakalalihe: anihimya t’Apwiya, Muluku anyu.” (Yes. 40:1) Voohaakanyera, arumeelaka eliivuru ya profeeta Yesaaya, Yehova ahaavaha ayuuda yaari weepotthani nimaaliho yaaramela awa.
3 Nkhama ayuuda yaari weepotthani, ivaara dhikina hiyo pooti otthuna omaalihiwa ni atthu akina. Yoosoma ela, ninoothokorerya inamuna tthaaru dhinoonihera moopora Yehova aamaalinhe iye ayuuda yaari weepotthani: (1) Owo aahilaihera waalevelela ale yaaya woonihera ottharuwa, (2) owo ahaavaha nlipelelo atthu-ye ni (3) ahaakhalihera wiira ehoove. Ndho vaavo nin’ya nhu othokorerya ipontu idha, moone moopora moolumo a Yehova onnimaaliha awa olelo-va.
OMORIWA IKHARARI WA YEHOVA ONNIMWIIRIHA ONILEVELELA
4. Yehova oonihere dhai wiira Muluku oomoriwa ikharari? (Yesaya 55:7)
4 Yehova ‘Tiithi omoriwa ikharari vawaatta’ (2 aKor. 1:3) Owo aahiwoonihera nkhalelo owo ayuuda yaari weepotthani, alaiheraka waalevelela ale yaaya woonihera ottharuwa. (Munsome Yesaya 55:7.) Yehova aalontte wiira: ‘Kiwooniherakani opheta woororomeleya ohimmala kinawoomorelani ikharari.’ (Yes. 54:8) Yehova oonihera dhai wiira toomoriwa ikharari? Nnaamwi ayuuda yaavirinhe iyaakha dhawaatta eri oBabilooniya mwaha wa ohiya omwiiwelela Yehova, Yehova ahaalaihera wiira khiyaarowa okhala oBabilooniya mahiku ootheene. (Yes. 40:2) Voohaakanyera moolumo ela yaahamaaliha ni waalipiha ayuuda yaattharunwe opaka etampi!
5. Moovirikana ni ayuuda, mathowa seeni nirinhuna anniiriha oxukhurela olevelela wa Yehova?
5 Eseeni ninhudha nhu? Yehova ori olikaneene wiira aalevelele arumeyi-ye moomalela. Moovirikana ni ayuuda, olelo-va nookhalana mathowa awaatta anniiriha oxukhurela olevelela wa Yehova. Mwaha wa seeni? Okhala wiira noodhuwela ele Yehova opanke iye wiira anilevelele itampi dhihu. Nuuvira iyaakha dhawaatta Yesaaya aatinkhe iprofesiiya dhanhima Yeesu, Yehova aahinruma Mwane onimpheta iye vawaatta wiira avahe nkuttho wawoopola wiira eleveleliwe atthu ootheene anttharuwa opaka etampi. Okhala wiira Yeesu oovaha nkuttho, Yehova ‘onnuukuttha’ itampi dhihu, niire dho, owo onninilevelela moomalela. (Mit. 3:19; Yes. 1:18; aEefe. 1:7) Tthiri Yehova Muluku oomoriwa ikharari!
6. Seeni ori awa vooreera wuupuwelela omoriwa ikharari ni olevelela wa Yehova? (Moone-tho efootu.)
6 Moolumo Yehova olontte iye Yesaya 55:7 pooti onimaaliha aahiidho onikhalihera vaavo ninriipiwa nhu nrima mwaha wa etampi nipanke nhu khalai. Akina a hiyo pooti wiivaha nthowa mwaha wa etampi apanka awa khalai hata nuumala ottharuwa. Elo pooti wiireya akhala wiira ninviriha nxankiho mwaha etthu nipanke nhu khalai. Masi akhala wiira ninoolotta itampi dhihu ni ottharuwa mweettelo woonanara, nikhupali ni nrima wootheene wiira Yehova onoonilevelela. Vaavo Yehova onnilevelela iye, onniliyale moomalela itampi dhihu. (Mmoone Yeremiya 31:34.) Ndho okhala wiira Yehova khanuupuwela itampi dhihu dha khalai, nihaana opaka etthu emodharu. Etthu yootepa ootthuneya wa Yehova itthu nimpaka nhu nenna-va, ohiya dhoovonya dhihu dha khalai. (Ezek. 33:14-16) Moohilokela, Tiithi nhu oomoriwa ikharari onoomaliha mixankiho dhootheene dhinkhumiheriwa ni dhoovonya dhihu.
Etthu yootepa ootthuneya wa Yehova itthu nimpaka nhu nenna-va ohiya dhoovonya dhihu dha khalai (Moone ettima 6)
7. Eseeni en’ya onikhalihera ovekela nikhalihero na asitokweene akhala wiira ninnivittha etampi yuulupale nipanke nhu?
7 Eseeni ninreerela nhu opaka akhala wiira yawuupusera ya nrima nhu enninipukela mwaha woovittha etampi yuulupale nipanke nhu? Biibiliya onnitumererya oveka nikhalihero na asitokweene. (Yak. 5:14, 15) Woonawene pooti ohikhweya waaleela asitokweene etampi nipanke nhu. Masi akhala wiira ninawuupuwela wiira Yehova ohaathanla alopwana awo wiira enikhalihere moopheta ni moomoriwa ikharari, elo enooniiriha waavekela nikhalihero vaavo ninttharuwa nhu opaka etampi. Moone ntakihero nimodha ninoonihera moopora Yehova arumeenle iye asitokweene wiira emmaalihe munna mmodha oniitthaniwa Arthur,a yoowo aaivaha nthowa mwaha wa etthu apanke iye. Arthur onlotta wiira: “Miyo kaahimaliha mwaakha ntero koonaka epornokarafiiya. Masi nihiku nimodha nuumala wiiwa mwaha waalotta voohima dha yawuupusera ya nrima, kaahaleela amwaaraka ni asitokweene etampi kaapanke aka. Miyo khaahiphwanya otaphuwa nuumala waaleela amwaaraka ni asitokweene voohima dha mwaha ole, okhala wiira yawuupusera ya nrima aka yaahihiya okiphukela. Masi hata eri dhiidho, kaaniriipiwa nrima. Asitokweene yaahikuupusera wiira Yehova nlelo khaakinyanyanle. Masi owo onninittarusa okhala wiira onninipheta. Moolumo ooreera yaalontta awa yaahikimaaliha ni yaahikikhalihera woona wiira Yehova aahikilevelela.” Olelo-va, Arthur onrumeela nkhama piyoneeru ni nrumeyi ookhalihera. Etthu yoohakalaliha odhuwela wiira vaavo ninttharuwa, Yehova oninimorela ikharari ni onkhala oolikaneene wiira anilevelele.
YEHOVA ONNINIVAHA NLIPELELO
8. (a) Nlipelelo seeni Yehova aavanhe iye ayuuda yaari weepotthani? (b) Moovarihana ni Yesaya 40:29-31, nlipelelo nne naaya waakhalihera dhai ayuuda yaattharunwe?
8 Mwa moonelo wa apinaatamu, vaakhala nkhama ayuuda yaari weepotthani khiyaarina nlipelelo. Okhala wiira epotensiya ya olumwinku wootheene ya oBabilooniya khiyaakhulela waataphula atthu yaakhaliha awa ipottha. (Yes. 14:17) Masi hata eri dhiidho, Yehova aahaavaha nlipelelo atthu-ye wiira yantaphuliwa wiira etthikele elapo-ya. Ndho khiyaavo etthu yaakhanle omooceliha Yehova waakhwanihera etthu aalaihera iye. (Yes. 44:26; 55:12) Vamaithoni va Yehova, Babilooniya aari nkhama ntthupi. (Yes. 40:15) Vaavo ntthu oniidhela iye ntthupi, ninnivava naananoru. Ndho elo etthu Yehova aaya iye omwiiriha Babilooniya wiira awoopole atthu-ye. Nlipelelo nna naaya waakhalihera dhai ayuuda yaari weepotthani? Nno namwamaaliha ni waalipiha. Ohiya-vo, namwaakhalihera mwa enamuna ekina. Yesaaya aatinkhe wiira: ‘Ale anlipa ni Apwiya [Yehova] ikuru dhaya dhinaacerereya.’ (Munsome Yesaya 40:29-31.) Voohaakanyera, nlipelelo nna namwaavaha ikuru ayuuda yaari weepotthani wiira ‘evave odhulu nkhama asaaka.’
9. Mathowa seeni yaawiiriha ayuuda okhupali wiira Yehova amwaakhwanihera yoolaihera-ye?
9 Nitho Yehova aahaavaha mathowa awaatta ayuuda yaari weepotthani wiira ekhupali wiira dhoolaihera-dhe dhamwaakhwanela. Mooporani? Nkahaya muupuwele iprofesiiya dhawaatta dhaakhwanenle. Mwa ntakihero, ayuuda yaahidhuwela wiira Yehova aahilotta khalai wiira Asiiriya yaantuphela omwene wa onoorti wa wiisarayeeli ni yaamwakusa atthu yaaroihe weepotthani. (Yes. 8:4) Nuumala awo yaahiwoona aBabilooniya enyaanyaka epooma ya oYerusaleemu ni yaaroihaka atthu weepotthani. (Yes. 39:5-7) Nitho yaahimoona mwene a oBabilooniya amwiirihaka mwene Sedekhiiya ohoona ni anroihaka oBabilooniya. (Yer. 39:7; Ezek. 12:12, 13) Itthu dhootheene Yehova alaihenre iye dhaahakhwanela. (Yes. 42:9; 46:10) Voohaakanyera elo yaahilipiha waamini wa ayuuda wiira Yehova amwaakhwanihera yoolaihera-ye aataphulaka weepotthani!
10. Eseeni en’ya onikhalihera olipiha nlipelelo nihu mahiku ala ookhidhera?
10 Eseeni ninhudha nhu? Vaavo ninriipiwa nhu nrima nlipelelo nihu na nhoolo pooti onilipiha ninivahaka ikuru. Okhala wiira olumwinku ola anootepa otakhala, ndho awanani a Muluku pooti onittharatthara. Tivo nihihiye nlipelelo nihu nivukuwaka. Yehova oolaihera wiira ninookhala mahiku ootheene Mparayiisu. Mwemmo nin’ya nhu okhala oophareleleya ni nrettele weekhweeli. Ndho okathi wootheene nihaana wuupuwelela nlipelelo nno ni opweha vanrimani. Akhala wiira khanimpaka elo, nlipelelo nihu pooti ovukuwa okaphwana nkhama ninlipela exarti yooreera nirumeelaka exanela erina eviituru yoonyakhuwa. Ndho nin’ya owerya dhai ‘olimpari eviituru ya exanela,’ niire dho, olipiha nlipelelo nihu na nhoolo? Ninoowerya olipiha nlipelelo nihu naadhyaka okathi khuta nihiku wiira nuupuwelele moopora ekumi nhu en’ya awa okhala yoohakalaliha elapo epheya. Nihaana opaka elo nisomaka miyaha, woona iviidiyu, owiriyana macipo ni anlotta nlipelelo nihu na nhoolo. Nitho vaavo ninvekela nhu nihaana onleela Yehova dhoolaihera nintthuna nhu woona nhoolo dhaakhwanelaka.
11. Eseeni eninkhalihera nrokora Joy yoowo orina eretta ehimpenuiwa ophwanya ikuru?
11 Moone moopora nlipelelo na nhoolo nimmaalinha awa ni onlipiha nrokora mmodha oniitthaniwa Joy yoowo orina eretta ehimpenuiwa. Owo onlotta wiira: “Okathi kinriipiwa aka nrima vawaatta kinninleela Yehova owereya wootheene kinoonaka, kikhupaliki wiira onnoona owereya waka. Ndho vaavo kimpakaka elo, Yehova onnaakhula ovekela waka akivahaka ‘owerya onxira wa ntthu.’” (2 aKor. 4:7) Nitho Joy onnuupuwela ari elapo epheya, mwemmo “ohin’ya okhala ntthu onlotta wiira: ‘Miyo kanretta.’” (Yes. 33:24) Ndho akhala wiira ninontthukulela nrima nhu Yehova ninleelaka mixankiho dhihu ni ohihiya wuupuwelela nlipelelo nihu na nhoolo, ninoowerya ophwanya ikuru.
12. Mathowa seeni anniiriha ororomela dhoolaihera dha Yehova? (Moone-tho efootu.)
12 Nkhama ayuuda yaari weepotthani, Yehova oonivaha mathowa awaatta anniiriha okhupali wiira itthu olaihenre iye dhinawaakhwanela. Nkahaya muupuwele iprofesiiya inaakhwanela olelo-va. Mwa ntakihero, hiyo ninniwerya woona wiira epotensiya ya olumwinku wootheene Anglo-Americana ti ‘yoolipa ni yawoolowa.’ (Dan. 2:42, 43) Nitho ninniiwa elottiwaka ‘Ittettere mapuro oovirikana’ ni ninnaalaleerya atthu a ‘maloko ootheene.’ (Math. 24:7, 14) Vaavo ninoona nhu iprofesiiya idha ni dhikina dhaakhwanelaka, dhinniniiriha okhupali wiira itthu dhootheene dhooreera Yehova onlaihera iye inawaakhwanela nhoolo.
Iprofesiiya ninoona nhu dhaakhwanelaka olelo-va dhinninikhalihera ororomela dhoolaihera dha Yehova (Moone ettima 12)
YEHOVA ONNIMALIHA WOOVA WIHU
13. (a) Mixankiho seeni dhaaphwannye ayuuda vaavo waattamela awa woopoliwa-wa? (b) Moovarihana ni Yesaya 41:10-13, Yehova amaalinhe dhai ayuuda yaari weepotthani?
13 Nnaamwi Yehova amaalinhe ayuuda yaari weepotthani aavahaka nlipelelo nooreera, owo anidhuwela wiira dhamwaaphwanya mixankiho dhawaatta vaavo waaya awa waattamela woopoliwa-wa. Yehova aahilaihera wiira mwene oowerya, antuphela maloko ootheene yaattamenle oBabilooniya, ohela mpuwa epooma ya oBabilooniya. (Yes. 41:2-5) Niire ayuuda yaanireerela woova? Mwa iyaakha dhawaatta ehinatthi wiiraneya elo Yehova ahaamaliha arumeyi-ye, airaka: ‘Nhoove! Miyo kiri ni nyuwo. Nhivelavele! Miyo ka Muluku nnyu.’ (Munsome Yesaya 41:10-13.) Eseeni Yehova aatthuna iye olotta vaavo aahimme iye wiira ‘miyo ka Muluku nnyu’? Moolumo ala khantaphulela wiira owo aawuupusera ayuuda wiira yaahaana onkokhorela, okhala wiira okhuma khalai awo yaanidhuwela wiira tivootthuneya opaka elo. Masi Yehova aatthuna owuupusera ayuuda wiira aari naawo wiira aakhalihere.—Esal. 118:6.
14. Eseeni Yehova aapanke iye wiira aakhalihere ayuuda yaari weepotthani omaliha woova?
14 Nitho Yehova ahimaliha woova wa ayuuda yaari weepotthani, awuupuseraka owerya ni odhuwela-we ohimmala. Owo aahaavekela wiira elipele itthitteeri wiirimu. Nitho ohiya pahi waaleela wiira topattunse itthitteeri, owo aahaaleela wiira onnidhuwela madhina ootheene a itthitteeri. (Yes. 40:25-28) Ndho vakhala wiira owo onnidhuwela ndhina na khuta etthitteeri, elo enoonihera wiira owo onnidhuwela madhina ootheene a arumeyi-ye! Okhala wiira Yehova oowerya opattusa itthitteeri, elo enoonihera wiira onoowerya waakhalihera arumeyi-ye. Voohaakanyera, ayuuda yaari weepotthani khiyaarina mathowa yaakhanle oowiiriha woova aahiidho oxanka.
15. Eseeni Yehova aapanke iye wiira aakhalihere ayuuda yaari weepotthani wiira yoopowe nuumala ophiya okathi wootaphuliwa?
15 Ohiya-vo, Yehova aahaaleela arumeyi-ye etthu yaareerela awa opaka nuumala ophiya okathi wootaphuliwa weephotthani. Mphantta mmodha wa eliivuru ya Yesaaya, Yehova aahaaleela ayuuda airaka: “Nyuwo atthu a nloko aka, mutthikele owannyu: Mwiwaleleke mpani mwinyu, mulipihe masele. Mwiipitheke okathi vakhani, mpakha ovira oviruwa w’Apwiya.” (Yes. 26:20) Woonawene ayuuda yaahiiwelela malakihero ala nuumala Kiiro otuphela epooma ya oBabilooniya. Ntthu mmodha onthokodha ni onaatikha miyaha dha khalai onlotta wiira nuumala Kiiro ophiya oBabilooniya “aahaaruma [anakhotto-ye] wiira ewiiphe atthu ootheene yaaya awa waaphwanya eri vaate.” Nkahaya muupuwele woova waaphwannye atthu yaakhala oBabilooniya! Masi woonawene ayuuda yaari weepotthani yaahoopowa okhala wiira yaahiiwelela malakihero a Yehova.
16. Seeni nihinreerela nhu woova aahiidho oxanka mwaha wa itthu dhin’ya okhumelela okathi wa maxakha muulupale? (Moone-tho efootu.)
16 Eseeni ninhudha nhu? Voohilekela, anoopacera maxakha muulupale, ehitanke okhumelela okhuma woopacerani wa elapo. Okathi owo, atthu anooxanka ni woova vawaatta. Masi elo khenne yiiraneye ni arumeyi a Muluku. Okhala wiira noodhuwela wiira Muluku nhu ti Yehova. Ohiya-vo, ninaweemela, nikhupaliki wiira ‘woopoliwa wihu ori vakhiviru.’ (Luka 21:28) Hata okathi Kookhi a Omakookhi, elo tiilo, maloko oowiiraana, an’ya awa onituphela, khaninhiya okhala oororomeleya. (Ezek. 38:18) Okathi owo Yehova onoonikhapelela arumeelaka malaikha ni anivahaka malakihero wiira noopowe. Masi Yehova an’ya owerya dhai opaka elo? Hiyo khanindhuwela saana. Woonawene ninawaakhela malakihero awo oreela wa asitokweene a muloko nhu. Mwa nthoonyero, malakihero awo pooti olikana ni nipuro noophareleleya nkhama ‘mpaani.’ Ndho eseeni ninreerela nhu opaka nenna-va wiira niwerye woopowa nhoolo? Nihaana olipiha waataana wihu ni anna ni arokora, wiiwelela malakihero ninvahiwa nhu ni ntthenkeso wa Yehova ni okhupali ni nrima wootheene wiira Yehova toneettiha ntthenkeso-ye.—aHeb. 10:24, 25; 13:17.
Wuupuwelela wiira Yehova okhalana owerya wa onoopola, elo ennivukula oxanka wihu ni woova mwaha wa itthu dhin’ya okhumelela okathi wa maxakha muulupale (Moone ettima 16)b
17. Voohixikha etthu en’ya wookhumelelani nhoolo, eseeni munreerela nnyu opaka?
17 Nnaamwi ayuuda yaari weepotthani yaarina ekumi yooxankiha, Yehova ahaavaha nimaaliho yaaramela awa. Nitho Yehova onoonipakela etthu emodharu. Tivondho, voohixikha etthu en’ya wookhumelelani nhoolo nhihiye waadhya nimaaliho na Yehova. Nhihiye ororomela omoriwa ikharari wuulupale wa Muluku ni olipiha nlipelelo ninyu na nhoolo. Nitho nhiliyale wiira Yehova Muluku nnyu ori ni nyuwo, tivo nhoove etthu.
NCIPO 3 Yehova Onninivaha Ikuru, Nlipelelo, ni Nroromelo
a Madhina makina aamotariwa.
b OLEELIHERIWA WA EFOOTU: Ekhurupu ekhaani ya anna ni arokora ethukumanne. Ndho vaavo awo anoona awa itthitteeri dhawaatta wiirimu, annuupuwela wiira Yehova okhalana owerya wuulupale wa owoopola voohixikha opuro ari awa.