YOOSOMA YA MWAHA 18
NCIPO 65 Nivikaniheke Olaleerya!
Anna Marapasi, Muntakihe Maarku ni Timootiyu
“Okathi onirwa anyu, mmuruuhe Marko, okhala wira owo onnikikhaliherya muteko wa Muluku.”—2 TIM. 4:11.
ETTHU NIN’YA NHU OHUDHA
Nin’ya woona moopora ntankihero na Maarku ni Timootiyu nin’ya awa waakhalihera anna ari marapasi wunnuwihera mikhalelo dhooreera wiira ewerye waarumeele anna ni arokora mmulokoni.
1-2. Mixankiho seeni dhaakhanle omwiiriha Maarku ni Timootiyu okhootta waacerera nteko yaanvarela awa Yehova?
ANNA marapasi, niire munnitthuna waacerera nteko nninvarela nnyu Yehova ni okhalihera vawaatta mmulokoni? Voohaakanyera nyuwo munnitthuna. Etthu yoohakalaliha owoona marapasi awaatta yiivahereraka wiira yaarumeele atthu akina! (Esal. 110:3) Masi woonawene elo pooti wooliperyani. Niire munnoovelela waacerera nteko nninvarela nnyu Yehova mwaha wa ohidhuwela moopora ekumi nnyu en’ya awa okhala nhoolo? Niire mootaka okhootta yoothanleliwa mmodha mwaha wa woona wiira khimwaawerya? Akhala wiira ti dhiidho, khanri meekhinnyu.
2 Maarku ni Timootiyu yaataka woona dhiidho. Masi awo khiyaahin’ye woova aahiidho ohidhuwela itthu dhawaatta waakhoottihaka waacerera nteko yaanvarela awa Yehova. Woonawene, okathi nrummwa Paaulu ni Barnabe yanlalen’ya awa Maarku ovara nteko wa omisiyonaariyu, aira Maarku akhalaka empa yooreera vamodha ni amaamaye. (Mit. 12:12, 13, 25) Maarku aahaakhulela okhala ottaiwene ni amudhi-ye wiira aacerere nteko anvarela iye Yehova. Woopacerani, awo yaahithamela wAntiyookiya. Noomala-vo, aahinhoola Paaulu ni Barnabe mapuro makina oottaivela. (Mit. 13:1-5) Nkhama Maarku, woonawene Timootiyu aira akhalaka ni anaan’yari-ye vaavo Paaulu anvekenle iye wiira anhoole nteko woolaleerya. Mwaha wookhala rapasi ahaadhuwela itthu dhawaatta, woonawene elo yaamwiiriha Timootiyu woona wiira khaaphwanele waakhela eparakha ele ni okhootta onhoola Paaulu. (Mmoone 1 aKorinto 16:10, 11 ni 1 Timootheyo 4:12) Masi hata eri dhiidho, owo aahaakhulela onhoola Paaulu ni mwaha woopaka elo, owo aahiphwanya mareeliho awaatta.—Mit. 16:3-5.
3. (a) Nindhuwela dhai wiira Paaulu aanidhiveliwa ni Maarku ni Timootiyu? (2 Timootheyo 4:6, 9, 11) (Moone-tho efootu.) (b) Makoho seeni nin’ya nhu waakhula yoosoma ela?
3 Okathi aariiye rapasi, Maarku ni Timootiyu aahihudha moopora wookhapelela miritti dhuulupale. Paaulu anidhiveliwa vawatta ni marapasi awo. Tivondho ahala vakhaani okhwa, owo ahiwiitthana wiira alotte naawo. (Munsome 2 Timootheyo 4:6, 9, 11.) Mikhalelo seeni Maarku ni Timootiyu aariiyene dhaamwiiriha Paaulu odhiveliwa naawo? Anna ari marapasi an’ya owerya dhai otakiha mikhalelo idho? Ni miruku dha Paaulu, dheidho dhinlikana ni miruku apaapa, dhin’ya waakhalihera dhai anna ari marapasi olelo-va?
Paaulu anidhiveliwa ni Maarku ni Timootiyu vaavo yaakhapelela awa miritti mmulokoni okathi yaaraawa marapasi (Moone ettima 3)b
MUNTAKIHE MAARKU, NKHALE OOLIKANEENE WAARUMEELA ATTHU AKINA
4-5. Maarku oonihere dhai wiira aari oolikaneene wiira aarumeele atthu akina?
4 Moovarihana ni ereferensiya emodha, waarumeela atthu akina ontaphulela wookola ntata wiira ntthu awerye waakhalihera atthu awo “mwa wiilipihera ni nthiti.” Maarku ovaha ntakihero nooreera na moopora woopaka elo. Woonawene, Maarku aahiriipiwa nrima vawaatta noomala Paaulu okhootta onkusa nkwaha wa naili wa omisiyonaariyu. (Mit. 15:37, 38) Masi hata eri dhiidho, elo khiyaamwiirinhe Maarku ohiya waarumeela anna ni arokora.
5 Maarku aahaakhulela yoothanleliwa ya orowa ovara nteko woolaleerya elapo ekina vamodha ni muulupaleye Barnabe. Noovira iyaakha 11, Paaulu atthukeliwe ekwaha yoopacera oRooma, Maarku vamodha ni arummwa akina yaahirowa onlipiha ni onkhalihera. (Fil. 23, 24) Voohaakanyera, Paaulu aahixukhurela vawaatta nikhalihero na Maarku mpakha olotta wiira ‘owo onnikilipiha vawaatta.’—aKol. 4:10, 11.
6. Itthu seeni dhooreera Maarku aaphwannye iye mwaha wooviriha okathi wawaatta ni Makiristau oolipa mwa omunepani? (Moone enoota.)
6 Maarku aahihudhera itthu dhawaatta dhooreera mwaha wooviriha okathi wawaatta ni Makiristau oolipa mwa omunepani. Noovira okathi vakhaani ari ni Paaulu oRooma, Maarku aahirowa olaleerya ni Pheeduru oBabilooniya. Awo yaahikhalana waataana woolipa mpakha Pheeduru omwiitthana Maarku amwiirelaka “mwanaka.” (1 Ped. 5:13) Vaavo yaavara awa nteko vamodha, woonawene Pheeduru aahinleela nxirikha-ye Maarku itthu dhawaatta dhoophara nrima voohima dha ekumi ni nteko woolaleerya wa Yeesu ari valaponi. Dheidho noovira okathi, Maarku aatinkhe evanxeelyu eri ndhina-ne.a
7. Munna Seung-Woo otthanre dhai ntakihero na Maarku? (Moone-tho efootu.)
7 Maarku aaniluttuweliwa ovara miteko dha Yehova ni waataana ni anna oolipa mwa omunepani. Nyuwo mun’ya owerya dhai ontakiha Maarku? Woonawene nyuwo munnitthuna vawaatta waacerera nteko nnivarela nnyu Yehova, nrumeelaka nkhama nrumeyi ookhalihera aahiidho ntokweene. Masi akhala wiira nlelo khanvahiwe iparakha idho, nhikhulumuwe. Nkhale oopisa nrima ni waadhye inamuna dhikina nkhanle nnyu onrumeela Yehova ni okhalihera mmulokoni. Nirowe noone ntakihero na munna Seung-Woo, yoowo nenna-va onrumeela nkhama ntokweene. Okathi aariiye rapasi, aaniilikanyiha ni anna akina yaari marapasi. Akina yaanaakhela iparakha mmulokoni veene ahinavahiwe. Soung-Woo aahiriipiwa nrima ni oona wiira aahiliyaliwa. Tivondho aahaatthukulela nrima-ye asitokweene. Noomala ntokweene mmodha aahinvaha miruku antumereryaka wiilipihera waarumeela anna mmulokoni, hata atthu akina ehoonaka itthu dhooreera ompaka iye. Seung-Woo aahitthara miruku idhe aivahererya waakhalihera anna awuuluvala ni ale yaatthuna okhaliheriwa evahiwaka puleya wiira erowele mithukumano. Uupuwelelaka itthu dhinkhumelenle khalai, owo olontte wiira: “Miyo kaahiwasasa ele entaphulela awa waarumeela atthu akina ni nrima wootheene. Nitho kihoona ohakalala onkhumelela mwaha wa opaka itthu wiira kaakhalihere atthu akina.”
Anna ari marapasi an’ya ottottela dhai nreerelo oviriha okathi ni anna awunnuwela omunepani? (Moone ettima 7)
MUNTAKIHE TIMOOTIYU, MOONIHERE WAATHOKORERYA ATTHU AKINA MOOPHETA
8. Eseeni yaamwiirinhe Paaulu onthanla Timootiyu wiira akeetta naawo? (aFilipi 2:19-22)
8 Paaulu aanitthuna ohooliwa ni anna oolipa nrima wiira aatthikele osekurya ipooma attharatthariwa iye. Woopacerani, owo aahinthanla munna aitthaniwa Siila wiira nveleele, yoowo aapacere khalai onrumeela Yehova. (Mit. 15:22, 40) Noovira okathi, Paaulu aahinthanla Timootiyu wiira akeetta naawo. Eseeni yaamwiirinhe Paaulu onthanla Timootiyu? Okhala wiira owo aahikhalana mweettelo wooreera. (Mit. 16:1, 2) Nitho Timootiyu anaathokorerya atthu akina mooreera nrima.—Munsome aFilipi 2:19-22.
9. Timootiyu oonihenre dhai wiira anaathokorerya anna ni arokora?
9 Noomala oopacera onhoola Paaulu nteko woolaleerya, Timootiyu aanoonihera waathokorerya atthu akina oxira veene. Tivondho okathi Paaulu okhumme iye oBereya, aanikhupali wiira Timootiyu anwerya waakhapelela anna ni arokora a muloko ole wa naanaano. (Mit. 17:13, 14) Voohaakanyera okathi ole, Timootiyu aahihudha itthu dhawaatta ni ntakihero na Siila yoowo aahanle oBereya. Noovira okathi, Paaulu aahinruma Timootiyu meekhe wiira arowe oTesaloonika wiira aalipihe anna a epooma ele. (1 aTes. 3:2.) Noovira iyaakha 15, Timootiyu aahihudha ‘wuunla naale aninla’ ni owoonela othunku anna yaaviriha mixankiho. (aRoma 12:15; 2 Tim. 1:4) Anna ari marapasi an’ya owerya dhai ontakiha Timootiyu olelo-va?
10. Eseeni yaankhalihenre munna Woo Jae opacera waathokorerya atthu akina?
10 Munna mmodha oniitthaniwa Woo Jae ohudha waathokorerya atthu akina. Okathi aariiye rapasi muulupale, Woo Jae vaaninliperya ovaanela ni anna ni arokora awuuluvala. Okathi aaphiya iye Empa ya Omwene aakoha pahi ehaali anna awuuluvala, masi khaadhya okathi wiira avaanele naawo. Ntokweene mmodha aahivaha miruku Woo Jae antumereryaka waaleela anna awuuluvala itthu dhooreera ampaka awa wiira apacera ovaanela naawo. Nitho aahintumererya wuupuwelele miyaha dhaakhanle waadhivela atthu akina. Woo Jae attharaka miruku idhe onnikhweela avaanela ni atthu akina. Nenna-va Woo Jae onrumeela nkhama ntokweene, owo onlotta wiira: “Nenna onnikikhweela ovaanela ni atthu a iyaakha dhoovirikana. Kinnihakalala odhuwela mixankiho dha anna ni arokora. Ndho, elo ennikikhalihera odhuwela etthu kinreerelaka opaka wiira kaakhalihere.”
11. Eseeni marapasi anreerela opaka wiira yoonihere waathokorerya atthu ootheene mmulokoni? (Moone-tho efootu.)
11 Nitho nyuwo marapasi, nnoowerya ohudha waathokorerya atthu akina. Vaavo munkhala nnyu onthukumanoni, mweehererye ovaanela ni atthu ootheene waahela mpuwa anna awuuluvala. Noomala waakoha ehaali, mwaawiriyane ni ephoole. Opaka elo enawookhalihera odhuwela etthu munreerela nnyu opaka wiira mwaakhalihere. Mwa ntakihero, woonawene nyuwo pooti owoona anamathelana awuuluva antthuna okhaliheriwa odhuwela moopora woonrumeela aplikatiivu JW Library®. Aahiidho nyuwo pooti odhuwela wiira khaana ntthu wiira ekhumena nteko woolaleerya. Niire nyuwo mwanwerya waakhalihera munrumeelaka telefooni nnyu aahiidho wiivahereya okhuma naawo nteko woolaleerya? Vaavo muniivahererya nnyu waakhalihera anna ni arokora mwa inamuna idho, munnivaha ntakihero nooreera mmulokoni.
Anna ari marapasi anoowerya okhalihera mmulokoni mwa inamuna dhoovirikana (Moone ettima 11)
NTTOTTELE NREERELO MIRUKU DHA PAAULU
12. Eseeni marapasi anreerela awa opaka wiira ettottela nreerelo miruku Paaulu aanvanhe iye Timootiyu?
12 Paaulu aahinvaha miruku dhoovareleya nteko Timootiyu wiira akhalena ekumi yoohakalala ni okhumele saana nteko woolaleerya. (1 Tim. 1:18; 2 Tim. 4:5) Akhala wiira nyuwo mwa rapasi, miruku dha Paaulu dhinoowerya wookhalihera mweekumini mwinyu. Mooporani? Nsome iwarakha piili Paaulu amwaatikenle iye Timootiyu moonaka nkhama mwaatikhele nyuwo ni moone miruku munreerela nnyu ovarihela nteko mweekumini mwinyu. Vano, nirowe nithokorerye matakihero vakhaani.
13. Eseeni en’ya onikhalaihera okhalana waataana woolipa ni Yehova?
13 ‘Mwiilamalelihe omoova Muluku ni mwaadhye woonihere elo.’ (1 Tim. 4:7b) Omoova Muluku ontaphulelani? Ontaphulela okhalana waataana woolipa ni Yehova ni otthuna opaka itthu dhininhakalaliha. Okhala wiira khaniyariwa ni nkhalelo owo, nihaana wiilipihera wiira nikhalena. Mooporani? Nuulumo nitaphuleliwe na ekereku nawi ‘wiilamaleliha’ naanirumeeliwa ivaara dhawaatta otthunaka olottiwa wiilipihera wuulupale nlipa oothimaka aapaka iye vaavo ailokihera iye wiira ampake xooku ootthimaka. Ndho wiira akhumela saana ahaana wiittarusa ni oxaka itthu dhaakhanle omwaapaasa. Nitho hiyo olelo-va ninnireerela ottarusiwa wiira nikhalena dhoolema dhikhanle onikhalihera otepa olipiha waataana wihu ni Yehova.
14. Tiivi enreerela okhala yoolakela nhu vaavo nininsoma nhu Biibiliya? Nvahe ntakihero.
14 Yoolema emodha munreerela nnyu okhalana ori onsoma Biibiliya khuta nihiku. Masi vaavo nninsoma nnyu nhiliyale wiira yoolakela nnyu omwaattamela Yehova. Mwa ntakihero, eseeni munhudha nnyu voohima dha Yehova okathi munsoma yaawiiraneya emodha Yeesu aavaanela iye ni rapasi oothaaciri? (Mar. 10:17-22) Rapasi ole anikhupali wiira Yeesu aari Mesiya aalaiheriwe, masi khaarina waamini wiira akhale ntthareli a Yeesu. Hata eri dhiidho, Yeesu ‘aanipheta’ ni aahilotta nuuwo mooreera nrima. Okhala wiira Yeesu aahimoonihera opheta wa Yehova rapasi ole, owo atthuna wiira apake yoothanla mwa miruku. (Yohani 14:9) Ndho vaavo nnuupuwelela nnyu yawiiraneya ela, muupuwele makhalelo a ekumi nnyu ni mwiikohe wiira: ‘Eseeni kinreerela aka opaka wiira kitepe olipiha waataana waka ni Yehova ni waarumeela atthu akina ni nrima wootheene?’
15. Seeni oraawa vootthuneya anna ari marapasi ovaha ntakihero nooreera? Nvahe ntakihero. (1 Timootheyo 4:12, 13)
15 ‘Mwaavahe ntakihero nooloka ala awaamini.’ (Munsome 1 Timootheyo 4:12, 13.) Paaulu khantumerenrye pahi Timootiyu odhuwela osoma saana ni ohudhiha. Masi-tho aahintumererya okhalana mikhalelo nkhama opheta, waamini ni okhalana makhalelo ooreera. Mwaha wa seeni? Okhala wiira ntakihero nookhalana owerya wuulupale oxira moolumo. Nkahaya muupuwele wiira moovahiwa olotta mwaha onthukumanoni onlotta voohima dha okhalela nthiti nteko woolaleerya. Vaamookhwela olotta voohakalala mwaha owo vakhala wiira nyuwo munnivaha ntakihero nooreera nteko woolaleerya. Ndho etthu munlotta nnyu enoowerya waatumererya alipa owiriyana ovarihera nteko vakhala wiira munnivaha ntakihero.—1 Tim. 3:13.
16. (a) Mikhalelo seeni mithanu dhin’ya waakhalihera anna ari marapasi ovaha ntakihero nooreera? (b) Anna ari marapasi an’ya owerya dhai ovaha ntakihero noorera erumeelaka “moolumo”?
16 Nkhama onoonihera iye 1 Timootheyo 4:12, Paaulu onnilotta mikhalelo mithanu dhin’ya waakhalihera anna ari marapasi ovaha ntakihero nooreera. Nnoonela dhai othokorerya mikhalelo idho yoosoma nnyu yoomwaneene? Mwa ntakihero, vakhala wiira muntthuna ovaha ntakihero nooreera nrumeelaka ‘moolumo nnyu,’ muupuwele itthu munreerela nnyu olotta dhikhanle waalipiha atthu akina. Akhala wiira nlelo munkhala ni anaan’yari nnyu, nnoonela dhai waaxukhurela mwaha wa itthu dhootheene anoopakelaawani? Noomala mithukumano, nnoonela dhai onttottopela ntthu ovanhe ekomentaariyu aahiidho aarina mphantta munleelaka etthu yoodhivenleni? Nitho nyuwo pooti wiilipihera ovaha ekomentaariyu nrumeelaka moolumo nnyu. Vaavo nniilipihera nnyu okhala ntakihero nooreera moopora munlotta nnyu, atthu mmulokoni anoowerya woona wiira munninnuwa nkhalelo wa omunepani.—1 Tim. 4:15.
17. Eseeni en’ya waakhalihera anna ari marapasi waakhwanihera dhoolukama-dha dha omunepani? (2 Timootheyo 2:22)
17 ‘Ntthawe dhootthuna dha erapasi, masi mweettela exariya.’ (Munsome 2 Timootheyo 2:22.) Paaulu aahintumererya Timootiyu otthawa dhootthuna dhaakhanle omwiiriha ohiwerya waakhwanihera dhoolukama-dhe dha omunepani aahiidho ohonona waataana-we ni Yehova. Woonawene dhookhala itthu nyuwo mumpaka nnyu dhihikhanle dhootakhala, masi dhinniwiyerani okathi mwaareerela nnyu orumeela wiira nvare itthu dha omunepani. Mwa ntakihero, muupuwele okathi munviriha nnyu mummanaka poola, nrumeela interneeti aahiidho oraara. Nnoonela dhai orumeela okathi owo nvaraka itthu dha omunepani? Nkhama wiivahererya okhalihera okociheriwa Empa ya Omwene aahiidho olaleerya nrumeelaka ekarinyu. Akhala wiira nnoovara miteko idho, woonawene nnoowerya waapaka axirikha apheya an’ya wookhaliherani waakhwanihera dhoolukama dhinyu.
MWAARUMEELA ATTHU AKINA WIIRA MPHWANYIHE MAREELIHO
18. Seeni ninlotta nhu wiira Maarku ni Timootiyu yaahiphwanya mareeliho?
18 Maarku ni Timootiyu yaahilipihera waarumeela atthu akina. Ndho mwaha wa opaka elo, yaahikhalana ekumi yoohakalaliha ni yaahihudha itthu dhawaatta. (Mit. 20:35) Maarku aaheetta mikwaha mapuro awaatta ni oottaivela wiira aakhalihere anna ni arokora. Nitho owo ohaatikha yawiiraneya yoophara nrima voohima dha ekumi ni nteko woolaleerya wa Yeesu. Timootiyu aahinkhalihera Paaulu okhumihera miloko mipheya ni waalipiha anna ni arokora. Voohaakanyera, Yehova aanoona wiilipihera wa Maarku ni Timootiyu, ndho elo yaaninhakalaliha vawaatta.
19. Seeni anna ari marapasi anreerela awa ovarihela nteko miruku Paaulu anvanhe iye Timootiyu, ni eseeni en’ya awa ophwanya?
19 Ninniwerya woona wiira Paaulu animpheta nxirikha-ye Timootiyu vaavo ninsoma nhu iwarakha piili amwaatikhenle iye. Moolumo yaatikhiwe iwarakha idho, annoonihera wiira Yehova onnoophetani vawaatta nyuwo, anna marapasi. Owo ontthuna wiira nkhumele saana mweekumini mwinyu. Tivondho, nvarihele nteko miruku dha Paaulu ni mwiilipihere waarumeela atthu akina. Akhala wiira nnoopaka elo, nkhupali wiira nnookhalana ekumi yoohakalaliha nenna-va ni ‘opharelela ekumi yeekhweeli’ ninlipelela nhu nhoolo.—1 Tim. 6:18, 19.
NCIPO 80 Mweererye, ni Moone Wiira Yehova Tooloka
a Okhala wiira Pheeduru aahikhalana miyoonelo dhoolipa, vaahinkhweela ontthokihera Maarku, ohiya pahi moopora Yeesu aapaka iye itthu aahiidho olotta, masi-tho moopora oonela iye miyaha dhoovirikana. Woonawene ti yeelo yaankhalihere Maarku waatikha ivaara dhawaatta moopora Yeesu oonela iye itthu ni itthu aapaka iye.—Mar. 3:5; 7:34; 8:12.
b OLEELIHERIWA WA EFOOTU: Maarku ankhaliheraka Paaulu ni Barnabe okathi yeetta awa nkwaha wa omisiyonaariyu. Timootiyu ahakalanle vaavo onsekurya iye muloko wiira aalipihe anna.