YOOSOMA YA MWAHA 44
NCIPO 138 Naattittimihe Atthu Oowuuluvala
Nhihiye Okhala Oohakalala Hata Muuluvanle
“ Hata yuuluvanle ene, . . . animwiimaka mihokorokho.”—ESAL. 92:14.
ETTHU NIN’YA NHU OHUDHA
Nin’ya woona seeni eri awa etthu yootthuneya atthu awuuluvala ohihiya okhala oohakalala ni etthu en’ya waakhalihera opaka elo.
1-2. Yehova onwoonela dhai arumeyi-ye oororomeleya awuuluvala? (Esalimo 92:12-14; moone-tho ya ekaapa.)
ILAPO dhikina, atthu annoona wuuluvala okhala eparakha yuulupale. Masi ilapo dhikina, atthu annipaka itthu dhootheene anwerya awa wiira exake wuuluvala. Mwa ntakihero, nyuwo moonenle dhai nuumala odhuwela wiira mmuruni mwinyu nookhalamo ninhi nimodha nootteela aahiidho epwi? Woonawene moovaka wooniwa ni atthu akina, nyuwo mwaaheehererya ophola mwawaakuveya. Masi akhala wiira moopaka elo, nyuwo nhoona wiira elo khenooceliha omela ipwi dhikina. Ntakihero nna ninnoonihera wiira atthu akina khonaadhivela wuuluvala ni anniilipihera oxaka.
2 Masi Tiithi nhu a wiirimu onwoonela dhai arumeyi-ye awuuluvala? (Mir. 16:31) Owo onnaalikanyiha ni mittaikho dhooreera. (Nsome Esalimo 92:12-14.) Seeni nlikanyiho nna nri awa nooreerela? Mittaikho ivirinhe iyaakha dhawaatta ikhalaka, dhinkhala dhootepa ooreera okhala wiira dhinnikhalana mataakhuru ni ifoloori dhawaatta. Mwa ntakihero, dhookhala mittaikho iri oJapão dhiniitthaniwa cerejeira dheidho dhinkhala mwa iyaakha dhawaatta. Ikina dhinnikhala iyaakha dhinxira 1.000. Ndho nkhama mittaikho idho, arumeyi awuuluvala aninrumeela Yehova moororomeleya, tootepa otthuneya wa veene. Ohiya owoona nkhama atthu arina ipwi, Yehova onnaavaha efaita yuulupale ni onnoona mikhalelo-dha dhooreera nkhama oopisa nrima ni ororomeleya-wa. Nitho khankhala-khala aliyalaka nteko aninvarela awa moororomeleya mwa iyaakha dhawaatta.
Nkhama dhiidhaale mittaikho ivirinhe iyaakha dhawaatta dhinkhala awa dhooreera ni dhihinhiya awa wiima, arumeyi oororomeleya awuuluvala tooreera ni khanhiya wiima (Moone ettima 2)
3. Nvahe ntakihero na moopora Yehova onaarumeela iye atthu awuuluvala wiira aakhwanihere yootthuna-ye.
3 Wuuluvala khonvukula efaita ntthu oriiyena vamaithoni va Yehova.a Mwaha wa seeni? Okhala wiira okhuma khalai, Yehova onnaarumeela ivaara dhawaatta atthu awuuluvala wiira aakhwanihere yootthuna-ye. Mwa ntakihero, okathi Yehova anlaihenre iye Saara wiira aammuyara mwaana aaya okhumihera nloko naaya okhuma Mesiya, aaira uuluvanle. (Maph. 17:15-19) Nitho okathi Yehova aanrumme iye Moise wiira aakhumihe aisarayeeli Weexiitu, aaira uuluvanle. (Okhu. 7:6, 7) Ohiya-vo, okathi nrummwa Yoohaani uupuseriwe iye ni Yehova waatikha iwarakha sese dha mbiibiliyani, aaira uuluvanle.
4. Moovarihana ni Miruku 15:15, eseeni en’ya waakhalihera atthu awuuluvala ovilela mixankiho dhinkhumiheriwa ni wuuluvala? (Moone-tho efootu.)
4 Atthu awuuluvala, anniviriha mixankiho dhawaatta dhinkhumiheriwa ni wuuluvala. Nrokora mmodha oopaka isorope onlotta wiira: “Wuuluvala kahi wa atthu ookhweya.” Yehova onoowerya wookhaliherani okhala oohakalalab wiira nwerye ovilela mixankiho dhinkhumiheriwa ni wuuluvala. (Nsome Miruku 15:15.) Yoosoma ela, nin’ya woona etthu anreerela awa opaka atthu awuuluvala wiira ehihiye okhala oohakalala. Nitho ninawoona ele ninreerela nhu opaka wiira naakhalihere anna ni arokora awuuluvala a muloko nhu. Wiira nipacere, nirowe noone seeni eri awa etthu yooxankiha ohihiya okhala oohakalala vaavo ninuuluvala nhu.
Okhala oohakalala pooti waakhalihera atthu awuuluvala ovilela mixankiho dhinkhumiheriwa ni wuuluvala (Moone ettima 4)
MOOPORA WUULUVALA OKHANLE AWA ONIIRIHA OHIYA OKHALA OOHAKALALA
5. Eseeni ekhanle owiiriha atthu awuuluvala oriipiwa nrima?
5 Eseeni ekhanle owiirihani oriipiwa nrima? Woonawene nyuwo pooti oriipiwa nrima mwaha wa ohiwerya opaka itthu mwaapaka nnyu khalai. Ndho pooti wiira mwaanitthuna ntthikenle okathi mwaari nnyu rapasi aahiidho mwali okhala wiira mwaahikhalana ekumi yooreera ni ikuru dhawaatta. (Mus. 7:10) Mwa ntakihero, nrokora oniitthaniwa Ruby onlotta wiira: “Ivaara dhikina mwaha wa owereiwa ni ohiwerya wiittikinya saana, khonkikhweela opaka itthu kaapaka aka khalai nkhama owara ikuwo ni oveiha manawu wiira kiware ipiyuuka. Matata aka annikiwereya vawaatta, ndho mwaha wa elo, onnikiliperya opaka itthu ikhaani-ikhaani.” Nitho Harold, yoowo orumeenle oBeteeli onlotta wiira: “Miyo nkindhuwela moopora makhalelo aka arukununwe awa, ni ivaara dhikina kinniriipiwa nrima. Okathi kaari aka rapasi kaahikhalana ikuru dhawaatta. Waanikidhivela vawaatta ommana poola oniitthaniwa baisebol. Atthu akina yaalotta wiira: ‘Mummanele poola Harold okhala wiira owo onoonikhalihera okanyari.’ Masi nenna-va, kinoona wiira nkinwerya ommana poola.”
6. (a) Itthu seeni dhikina ikhanle owiiriha atthu awuuluvala oriipiwa nrima? (b) Eseeni en’ya waakhalihera atthu awuuluvala othanla akhala wiira pooti ohiya aahiidho naari weettiha ekaaro, moota aahiidho ncinka? (Moone mwaha ori wiikocela yoola oni: “Niire Kihaana Ohiya Weettiha?”)
6 Nyuwo pooti oriipiwa nrima mwaha wa ohiwerya opaka itthu mwaapaka nnyu khalai. Elo pooti wiiraneya saasaasa akhala wiira nhaana okhapeleliwa aahiidho othamela wa mwaninyu aahiidho mmudhi nnyu. Woonawene nyuwo pooti otepa oriipiwa nrima mwaha wa mixankiho dha mweekumini nkhama ohiwerya woona saana, weiwo okhanle owiirihani ohiwerya weetta meekhinnyu ni weettiha ekaaro, moota aahiidho ncinka. Mweekhweeli elo etthu yooriipiha nrima! Masi nhiliyale wiira hata nhiweryaka opaka itthu niromonle nhu, nyuwo mookhalana efaita vamaithoni va Yehova ni va atthu akina. Nitho nikhupali ni nrima wootheene wiira Yehova onnidhuwela itthu dhinnixankiha. Yehova onnidhuwela wiira ninnimpheta veene ni atthu akina. Elo teri etthu yootepa otthuneya wa veene.—1 Sam. 16:7.
7. Eseeni en’ya waakhalihera ale ariipiwa nrima yuupuwelaka wiira woonawene khanre yoone opwetesiwa wa olumwinku ola wootakhala?
7 Woonawene nyuwo pooti oriipiwa nrima muupuwelaka wiira khamunre moone opwetesiwa wa olumwinku ola wootakhala. Akhala wiira nnuupuwela dhiidho, eseeni en’ya wookhaliherani? Nhiliyale wiira aakhala mathowa ammwiiriha Yehova olipelela moopisa nrima wiira apwetese olumwinku ola wootakhala. (Yes. 30:18) Masi opisa nrima wa Yehova wookhalana yoolakela ya waavaha eparakha atthu imilyau dhawaatta wiira endhuwele ni epacere onrumeela. (2 Ped. 3:9) Nitho vaavo munriipiwa nnyu nrima mwaha wa elo, nhiliyale wiira atthu awaatta woonawene waahela mpuwa amudhi nnyu, anoottottela nreerelo opisa nrima wa Yehova wiira endhuwele ni epacere onrumeela ohinatthi omalihiwa olumwinku ola wootakhala.
8. Wuuluvala aahiidho owereiwa pooti omwiiriha ntthu opaka eseeni?
8 Moohixikha akhala wiira nihuuluvala aahiidho naari, vaavo ninwereiwa nhu pooti olotta aahiidho opaka itthu dhikhanle oniiriha othanana nhoolo-mwa. (Mus. 7:7; Yak. 3:2) Mwa ntakihero, okathi Yoobi aawereiwa iye, aahilotta ‘moolumo oololo.’ (Yobi 6:1-3) Ohiya-vo, owereiwa aahiidho ikininu atthu awuuluvala anwurya awa, pooti owiiriha olotta aahiidho opaka itthu yahaaya awa opaka vaakhanle wiira khanwereiwa. Ekhweeli wiira khaavo mmodha a hiyo aaya opaka itthu moolakelela aalottelaka moowali aahiidho waakhanyerera atthu akina wiira ekankhapelela mwaha wa wuuluvala aahiidho owereiwa. Ndho akhala wiira noonlottela ntthu etthu nihaareerela nhu olotta, nihaana onveka nswammaha mwawaakuveya.—Math. 5:23, 24.
ESEENI MUNREERELA NNYU OPAKA WIIRA NHIHIYE OKHALA OOHAKALALA?
Mun’ya owerya dhai ohihiya okhala oohakalala hata nvirihaka mixankiho dhinkhumiheriwa ni wuuluvala? (Moone ettima 9-13)
9. Seeni muntthuneya nnyu waakhulela nikhalihero na atthu akina? (Moone-tho ifootu.)
9 Mwaakhulele nikhalihero na atthu akina. (aGal. 6:2) Woopacerani pooti wooliperyani waakhulela nikhalihero na atthu akina. Nrokora mmodha oniitthaniwa Gretl onlotta wiira: “Ivaara dhikina koovaka waavaha nritti atthu akina, khonkikhweela waakhulela nikhalihero-na. Masi woovira okathi wawaatta wiira kirukunse muupuwelo aka ni kipacere waakhulela mwawiiyeviha wiira kinnitthuneya okhaliheriwa.” Nhiliyale wiira vaavo nnaakhulela nnyu okhaliheriwa ni atthu akina, elo pooti owiiriha atthu awo ophwanya ohakalala mwaha wa okhala oovaha. (Mit. 20:35) Moohaakanyera, ni nyuwo-tho nnoohakalala woona wiira atthu akina annoophetani ni woovahani efaita.
(Moone ettima 9)
10. Seeni muntthuneya nnyu ohiliyala woonihera oxukhurela nikhalihero munvahiwa nnyu? (Moone-tho ifootu.)
10 Moonihere oxukhurela nikhalihero munvahiwa nnyu. (aKol. 3:15; 1 aTes. 5:18) Vaavo atthu akina annipakela awa itthu dhooreera, hiyo pooti oxukhuru masi niliyala waaleela wiira nihaaxukhurela. Ndho otheya ni olotta wiira kooxukhurela, elo enoowiiriha atthu awo odhuwela wiira ninnaavaha efaita ni ninnixukhurela itthu anipakenle awa. Leah yoowo onaakhapelela anna ni arokora awuuluvala a oBeteeli, onlotta wiira: “Mmodha wa arokora kinaakhapelela aka, onnikaatikhela iwarakha ikhaani alottaka wiira onnikixukhurela. Hata ahaatikhaka moolumo awaatta, awo annikilipiha. Miyo onnikidhivela osoma iwarakha dha nrokora owo, ni kinnihakalala odhuwela wiira onnixukhurela nikhalihero naka.”
(Moone ettima 10)
11. Mun’ya owerya dhai waakhalihera atthu akina? (Moone-tho ifootu.)
11 Mpake ele munwerya nnyu wiira mwaakhalihere atthu akina. Akhala wiira nnoorumeela okathi ni ikuru dhinyu wiira mwaakhalihere atthu akina, elo pooti wookhaliherani ohitepasa wuupuwelela mixankiho dhinyu. Nhapo mmodha wa wÁfrica onnaalikanyiha atthu awuuluvala ni ebibiliyoteeka edhanle iliivuru dhinhudhiha miyaha dhoovareleya nteko. Akhala wiira atthu khansoma iliivuru idho, awo khanre ettottele nreerelo itthu iliivuru idho dhinhudhiha awa. Mwa enamuna emodharu, nkhama ebibiliyoteeka nrumeele odhuwela winyu wiira mwaahudhihe marapasi itthu dhootepa otthuneya ni mwaaleele dhawiiraneya dhinyu. Mwaapakele makoho, nuumala-vo mwaawiriyane ni ephoole. Nitho nwoonihere seeni okathi wootheene ori awa wootthuneya okhala moovarihana ni malamulo a Yehova ni moopora elo en’ya awa waakhalihera okhala oohakalala. Moohaakanyera, waamaaliha ni waalipiha axirikha nnyu ari marapasi onawookhaliherani okhala oohakalala.—Esal. 71:18.
(Moone ettima 11)
12. Moovarihana ni Yesaya 46:4, eseeni Yehova onlaihera iye waapakela arumeyi-ye awuuluvala? (Moone-tho ifootu.)
12 Munvekele Yehova wiira oovaheni ikuru. Ivaara dhikina mwaha wa ohikhalana ikuru, nyuwo pooti oriipiwa nrima. Masi nhiliyale wiira Yehova ‘khankhulumuwa nnakhala wooceya.’ (Yes. 40:28) Ndho Yehova onrumela dhai owerya-we? Enamuna emodha owo onrumeela iye, ori waavaha ikuru orumeyi-ye awuuluvala oororomeleya. (Yes. 40:29-31) Mweekhweeli Yehova onnilaihera wookhaliherani. (Munsome Yesaya 46:4.) Okathi wootheene Yehova onnaakhwanihera dhoolaihera-dhe. (Yox. 23:14; Yes. 55:10, 11) Ndho nuumala ovekela ni woona opheta ni nikhalihero na Yehova, elo enoowiirihani ohihiya okhala oohakalala.
(Moone ettima 12)
13. Moovarihana ni 2 aKorinto 4:16-18, eseeni muhinreerela nnyu oliyala? (Moone-tho ifootu.)
13 Nhiliyale wiira nxankiho nnyu ti wa okathi vakhaani. Vaavo ninuupuwelela nhu wiira nxankiho muulupale ninviriha nhu ti wa okathi vakhaani, ninoowerya ovilela moohakalala. Nitho Biibiliya onlaihera wiira nhoolo atthu khanrowa wuuluvala ni owereiwa. (Yobi 33:25; Yes. 33:24) Ndho wuupuwelela wiira nhoolo nnookhalana ekumi yooreera ni ikuru dhawaatta, onawookhaliherani nenna-va okhala oohakalala. (Munsome 2 aKorinto 4:16-18.) Masi atthu akina an’ya owerya dhai wookhaliherani?
(Moone ettima 13)
MUN’YA OWERYA DHAI WAAKHALIHERA ATTHU AWUULUVALA?
14. Seeni eri awa etthu yootthuneya waasekurya ni waalikarela atthu awuuluvala?
14 Nkhalena yoolema ya waasekurya ni waalikarela anna ni arokora awuuluvala. (aHeb. 13:16) Anna awuuluvala pooti waaphwanya omeekha. Munna mmodha ohinwerya okhuma owaani oniitthaniwa Camille, onlotta wiira: “Mwaha wa okathi wootheene okhala mpaani ni ohiwerya okhuma owaani, kinniriipiwa nrima vawaatta.” Vaavo ninaasekurya nhu atthu awuuluvala, ninniwoonihera awo wiira tootepa otthuneya wa hiyo ni ninnaapheta. Woonawene wookhala okathi mwaalakenle nnyu onsekurya aahiidho onlikarela ntthu mmodha awuuluvala a muloko nnyu masi nhipaka elo. Ndho okhala wiira ootheene nhu ninnaatteliwa miteko, eseeni en’ya onikhalihera ‘othanla itthu dhootepa otthuneya,’ ohela mpuwa waasekurya atthu awuuluvala? (aFil. 1:10) Wiira nkawerya waalikarela aahiidho owaatikhela mensaaxi atthu awuuluvala a muloko nnyu, nyuwo pooti opaka eprokaraama mwaatikhaka madhina-ya ni nihiku muntthuna nnyu opaka elo. Ndho ohiya onleela wiira: ‘Nkakilipelela khuta nihiku,’ nthanle nihiku mun’ya nnyu onsekurya ntthu owo.
15. Itthu seeni marapasi ni atthu awuuluvala akhanle awa opaka vamodha?
15 Akhala wiira mwa rapasi, woonawene pooti wiikoha etthu yooreerela olotta aahiidho opaka vaavo munkhala nnyu ni atthu awuuluvala. Masi khamuntthuneya oxanka voohima dha mwaha owo, nkhale pahi nxirikha muulupale a ntthu owo. (Mir. 17:17) Mwiivahe okathi wiira nvaanele ni atthu awuuluvala ihinapacera aahiidho nuumala mithukumano. Woonawene pooti waakoha yaawatikhiwa ya mbiibiliyani ehinreela waadhivela aahiidho etthu yaapaka awa okathi yaari awa rapasi aahiidho mwali ehaareela waatheiha. Nyuwo pooti waalaleya wiira moone vamodha naawo eprokaraama ya JW Broadcasting®. Nitho pooti opaka itthu dhikina wiira mwaakhalihere atthu awuuluvala, nkhama owaatuwalisari atelefooni-ya aahiidho obaxari iliivuru ikhumiheriwe naanaano. Nrokora mmodha oniitthaniwa Carol, onlotta wiira: “Mwiivahererye opaka vamodha na atthu awuuluvala itthu ihinreela woodhivelani. Hata miyo kuuluvanle, nanlelo kinnitthuna opuha ekumi. Onnikidhivela orowa othuma itthu, oca vamodha ni axirikha aka ni opasiyari koonaka dhoopattusiwa.” Nrokora mmodha oniitthaniwa Maira, onlotta wiira: “Kookhalana nxirikha aka mmodha orina iyaakha 90. Miyo kirina iyaakha 33. Ivaara dhawaatta kinniliyala wiira owo muulupale okixira miyo okhala wiira ninnitheya ni woona iviidiyu vamodha. Nitho okathi ninviriha nhu mixankiho, ninnikhaliherana nkina ni nkhwe.”
16. Seeni eri awa etthu yootthuneya waaveleela ospitaali anna awuuluvala?
16 Mwaaveleele ospitaali. Ohiya pahi waaveleela ospitaali atthu awuuluvala, nyuwo nhaana okhala naawo wiira mameetiku ewerye waakhapelela saana ni waavaha nikhalihero anramela awa. (Yes. 1:17) Nyuwo pooti waakhalihera atthu awuuluvala mwaatikhaka itthu meetiku onlotta iye. Nrokora mmodha awuuluvala oniitthaniwa Ruth, onlotta wiira: “Ivaara dhawaatta kinrowa aka ospitaali meekhaaka, mameetiku khankithokorerya saana. Ivaara dhikina mameetiku annikilottela itthu nkhama: ‘Nyuwo khamunwereiwa; nnawiipakelela.’ Masi vaavo kinkhala aka vamodha ni ntthu okiveleenle, mameetiku annikithokorerya saana. Tivondho kinnaaxukhurela vawaatta anna ni arokora anleva okathi-ya wiira ekiveleele ospitaali.”
17. Inamuna seeni nkhanle nnyu orumeela wiira nlaleerye vamodha ni anna awuuluvala?
17 Nlaleerye vamodha ni atthu awuuluvala. Atthu akina awuuluvala khanwerya weetta wiira elaleerye empa ni empa. Niire mwaanwerya olaleerya vamodha ni nrokora awuuluvala nrumeelaka ekarinya? Nitho nyuwo pooti okusa ekhatera wiira nrokora owo akilaathele. Aahiidho niire mwaanwerya onkusa naskola nnyu a Biibiliya wiira mwansomihe wa munna aahiidho nrokora ohinwerya okhuma owaani? Nitho asitokweene pooti opaka mareheryo wiira opakiwe nthukumano wa nteko woolaleerya wa munna aahiidho nrokora awuuluvala wiira owo akhweiheriwe orowa nteko woolaleerya. Yehova onnihakalala vaavo nimpaka nhu itthu dhootheene ninwerya nhu wiira noonihere waapheta ni waattittimiha anna ni arokora awuuluvala.—Mir. 3:27; aRoma 12:10.
18. Eseeni nin’ya nhu othokorerya yoosoma enttharelana?
18 Yoosoma ela, yoonuupusera wiira Yehova onnaapheta ni waavaha efaita atthu awuuluvala. Nitho hiyo nirina moonelo mmodharu. Hata nvirihaka mixankiho mwaha wa wuuluvala, nkhaliheriwaka ni Yehova nnoowerya ohihiya okhala oohakalala. (Esal. 37:25) Etthu yoolipiha vawaatta odhuwela wiira nhoolo nnookhalana ekumi yooreera ni yoohakalaliha nhitanke nnyu wuupuwelela! Ankhi atthu ale aninkhapelela mmudhi awuuluvala, mwaana aahiidho nxirikha-ya onwereiwa, an’ya owerya dhai ohihiya okhala oohakalala? Yoosoma enttharelana ninoothokorerya waakhuliwa wa nikoho nno.
NCIPO 30 Muluku Aka, Moopoli Aka, ni Tiithi Aka
a Moone va jw.org ni JW Library® eviidiyu erina muru oni: Anna Oowuuluvala—Aakhalana Efaita Yuulupale.
b OLEELIHERIWA WA NUULUMO: Ohakalala nkhalelo oniirela mphantta mikhalelo dha munepa wawaarya wa Muluku. (aGal. 5:22) Ninoowerya okhala oohakalala mweekhweeli akhala wiira ninookhalana waataana woolipa ni Yehova.