NGANI JAKULIJIGANYA 6
Ana Akusakulupilila Kuti Yehofa Akusatenda Yambone Ndaŵi Syosope?
“AMBUJE ni ŵali ŵakumchenjela ŵenu ŵamachili, yitendo yawo yosope yili yagoloka ni ya chilungamo. Mlungu jwenu ali jwakulupichika ni jwakuwona, akusatenda yindu yakwenela ni yamtendele.”—DET. 32:4.
NYIMBO NA. 3 Machili Getu Soni Chembecheyo Chetu
YACHITULIJIGANYEa
1-2. (a) Ligongo chichi masiku agano ŵandu ŵajinji yikusiyasawusya kwakulupilila ŵakulamulila? (b) Ana chitukambilane chichi munganiji?
MASIKU agano ŵandu ŵajinji yikusiyasawusya kwakulupilila ŵakulamulila. Jemanjaji ayiweni kuti malamusi soni maboma gakusigachenjela ŵandu ŵakwete maudindo soni ŵali ŵakusichila, nambo ŵakulaga ŵangaŵalanjilaga. Baibulo jikusasala mwangapita mumbali kuti, “Pana ŵandu ŵakusiŵalamulilaga achimjawo mwangalwe.” (Jwak. 8:9) Kupwatika pelepa achimlongola ŵadini ŵane akusatenda yindu yakusakala. Yeleyi yitendekasisye kuti ŵandu ŵane akamkulupililaga Mlungu. Myoyo patukumjiganya mundu Baibulo tukusasosekwa kumkamuchisya kuti amkulupilileje mnope Yehofa nambosoni ŵandu ŵakusamjimila jwalakwe pachilambopa.
2 Ngaŵa kuti ŵakulijiganya Baibulope ni ŵakusasosekwa kumkulupilila Yehofa soni kujikulupilila gulu jakwe. Wosopewe chinga tutemi mu usyesyene kwa yaka yilingwa, tukusosekwa kumkulupilila mnope Yehofa. Tukulupilileje kuti yosope yakusatenda jwalakwe yikusaŵa yambone. Ndaŵi sine chikulupi chetu mpaka chilinjidwe panganiji. Munganiji chitukambilane yakutendekwa yitatu yampaka yilinje chikulupi chetu, (1) naga ngatukujipikanichisya ngani jine jakwe m’Baibulo, (2) patupochele malangiso kutyochela ku gulu ja Yehofa, soni (3) patuchisimana ni yakusawusya kusogoloku.
AMKULUPILILEJE YEHOFA NAGA NGAKUJIPIKANICHISYA NGANI JINE JAKWE M’BAIBULO
3. Ana ngani sine sya m’Baibulo mpaka silinje chamtuli kumkulupilila kwetu Yehofa?
3 Patukuŵalanga Maloŵe ga Mlungu, mpaka tukoleje yiwusyo pakwamba muŵatendele yindu Yehofa ni ŵandu ŵane. Mwachisyasyo m’buku ja Numeli, tukusaŵalanga kuti Yehofa ŵalamwile kuti M’yisalaeli jwine awulajidwe ligongo lyakulokotanya sasu pa lisiku lyakupumula. Nambo m’buku ja 2 Samueli, tukusaŵalanga kuti pali papite yaka chitendechele yeleyi, Yehofa ŵamkululuchile Mwenye Daudi atamose kuti jwatesile chikululu soni kumwulaga mundu. (Num. 15:32, 35; 2 Sam. 12:9, 13) Mpaka tuliwusyeje kuti, ‘Ligongo chichi Yehofa ŵamkululuchile Daudi juŵatesile chikululu soni kumwulaga mundu nambo ni kulamula kuti mundu jwine awulajidwe atamose kuti jwatesile chakulemwa chachawonekaga kuŵa chamwana?’ Kuti tujanje chiwusyochi kwende tukambilane yindu yitatu yatukusosekwa kuyikumbuchila ndaŵi syosope patukuŵalanga Baibulo.
4. Ana pa Genesesi 18:20, 21 soni pa Detulonomo 10:17, pakusatukamuchisya chamtuli kukulupilila kuti Yehofa akusatenda yindu mwachilungamo?
4 Ndaŵi sine Baibulo ngajikusasala yosope panganijo. Mwachisyasyo, tukumanyilila kuti Daudi ali alemwisye jwapitikwiche mtima yisyesyene. (Sal. 51:2-4) Nambo ana tukumanyilila yamtuli pakwamba ya mundu juŵalokotanyaga sasu pa lisiku lyakupumula jula? Ana jwalakwe jwalitendele chanasa ligongo lya yindu yajwatesileyi? Ana pakwete pajwakasilesoni malamusi gane ga Yehofa munyumamo? Ana kapena ŵandu ŵane ŵamkalamwisye pa yindu yajwatendaga, nambo jwalakwe nganasaka kupikanila? Baibulo jangasala chilichose panganiji. Nambope, mpaka tuŵe ŵakusimichisya kuti Yehofa “ali jwakuwona.” (Det. 32:4) Yehofa pakusagula yakutenda pangani jine jakwe, akusalola yosope yayiŵele yili mkutendekwa panganijo. Jwalakwe jwangatenda yindu mwalusagu, kapena pagamba kujigalila yaŵechete ŵandu. (Aŵalanje Genesesi 18:20, 21; Detulonomo 10:17.) Patukulijiganya yakwamba Yehofa soni malamusi gakwe ni patukusatanda kumkulupilila mnope. Tukusapikanichisyasoni ligongo lyakwe ŵapele chilango ŵandu ŵane nambo ŵane nganiŵapa. Atamose yiŵe yakuti ngani jatukuŵalanga m’Baibulo ngatukujipikanichisya, mpaka tuŵe ŵakusimichisya kuti Mlungu “ali jwagoloka yitendo yakwe yosope.”—Sal. 145:17.
5. Ana ungali umlama mpaka utulepelekasye chamtuli kutenda yindu mwachilungamo? (Alole libokosi lyakuti “Ungali Umlama Mpaka Ututendekasye Kuyiwona Yindu Mwakulemwecheka.”)
5 Tukusalepela kutenda yindu mwachilungamo ligongo lya ungali umlama. Ligongo lyakuti Mlungu ŵatupanganyisye mchiwanichisyo chakwe, tukusasaka kwawona ŵandu ali mkutendeledwa yindu mwachilungamo. (Gen. 1:26) Nambo ligongo lyakuti tuli ŵangali umlama, ndaŵi sine mpaka tuyiwoneje kuti ngani jine jakwe nganijijenda chenene, atamose tuli mkuganisya kuti m’wejo tukwete maumboni gosope. Mwachisyasyo, aganichisye ngani ja Yona. Jwalakwe nganasangalala ni yaŵatesile Yehofa pakwalosya chanasa ŵandu ŵa ku Ninefe. (Yon. 3:10–4:1) Ana kaneko chatendekwe chichi? Ŵandu ŵakupunda 120,000 ŵapitikwiche mtima mwamti ŵakulupwiche. Pambesi pakwe yasimanikwe kuti Yona ni jwaŵawonaga mwakulemwecheka ŵandu ŵa ku Ninefe ngaŵaga Yehofa.
6. Ligongo chichi Yehofa jwangasosekwa kutusalila magongo gatendele yine yakwe?
6 Yehofa jwangasosekwa kwasalila ŵandu magongo gatendele yine yakwe. Yisyene kuti kala Yehofa ŵakundaga ŵakutumichila ŵakwe kusala nganisyo syawo pa yindu yatesile kapena pa yindu yakusaka kutenda jwalakwejo. (Gen. 18:25; Yon. 4:2, 3) Soni ndaŵi sine jwagambaga kusala yakusaka kutenda. (Yon. 4:10, 11) Nambope Yehofa jwangasosekwa kuti agambeje kutusalila magongo gatendele yine yakwe. Ligongo lyakuti jwalakwe ni juŵatupanganyisye, jwangasosekwa kutuŵenda kaje mkanatende chine chakwe kapena panyuma pakuti atesile chinducho.—Yes. 40:13, 14; 55:9.
AMKULUPILILEJE YEHOFA PAPOCHELE MALANGISO
7. Ana ndaŵi sine mpaka yitusawusyeje kutenda chichi? Ligongo chichi mpaka yiŵe yakusawusya kutenda yeleyo?
7 Ngatukusakayichila kuti ndaŵi syosope Yehofa akusatenda yindu yambone. Nambope ndaŵi sine mpaka yitusawusyeje kwakulupilila ŵandu ŵakusamjimila Yehofa pachilambopa. Komboleka kuti ndaŵi sine mpaka tukayichileje naga ŵandu ŵakwete udindo mu gulu ja Yehofa akusakamulichisya masengo malangiso gakwe. Aganichisye yisyasyo yatuyikolasile mu ndime jatatu jila. Komboleka nganisyo syelesi ni siŵakwete ŵandu ŵane ŵa mu ndaŵi ja m’Baibulo. Mwine mlongo mjakwe jwa mundu juŵakasile lilamusi lya lisiku lyakupumula jula, jwakayichilaga naga Mose ŵamwusisye kaje Yehofa mkanaŵe kupeleka chimanyisyo chakuti mundujo awulajidwe. Mwinesoni mjakwe jwa Uliya Mhiti, jwele ŵamkwakwe ŵatesile chikululu ni Daudi, ŵaganisyaga kuti Daudijo akamulichisye masengo machili gakwe mpela Mwenye kuti akapochela chilango chakuwulajidwa. Kusala yisyene nganituŵa tusasile kuti tukusamkulupilila Yehofa naga tukusalepela kwakulupilila ŵandu ŵakusiŵadalilaga soni ŵakusamjimila jwalakwejo pachilambopa.
8. Ana yayikusasimanikwa pa Masengo 16:4, 5 yikusalandana chamtuli ni mwawukusajendela mpingo Wachiklistu masiku agano?
8 Masiku agano Yehofa akusajilongolela gulu jakwe ja pachilambo chapasi kupitila mwa “kapolo jwakulupichika ni jwalunda.” (Mat. 24:45) Mwakulandana ni likuga lyakulongolela lya m’yaka 100 yandanda, kapoloju akusiŵalolelaga ŵandu ŵa Mlungu pachilambo chosope ni kupelekaga malangiso kupitila mwa achakulungwa ŵa mumpingo. (Aŵalanje Masengo 16:4, 5.) Nombe achakulungwaŵa akusalolechesya kuti akukuya malangiso gapochele kutyochela kwa kapolo. Myoyo, tukusalosya kuti tukusakulupilila mwakusajendechesya yindu Yehofa. Tukusatenda yeleyi patukupikanila malangiso gakutyochela m’gulu jakwe nambosoni kwa achakulungwa ŵa mumpingo.
9. Ana ni ndaŵi japi jampaka tuyiwone kuŵa yakusawusya kupikanila malangiso gakutupa achakulungwa ŵa mumpingo? Ligongo chichi mpaka tuyiwoneje kuŵa yakusawusya?
9 Ndaŵi sine mpaka tuyiwoneje kuŵa yakusawusya kukamulana ni yindu yasagwile achakulungwa ŵa mumpingo. Mwachisyasyo, m’yaka yapachangakaŵapa mipingo nambosoni madela yachenjile. Yeleyi yatendekasisye kuti achakulungwa ŵa m’mipingo ŵaŵendeje abale ni alongo kuti akakamuchisye m’mipingo jine ni chakulinga chakuti m’Nyumba sya Uchimwene mukasonganaga ŵandu ŵamnono. Nambotu patuŵendile kuti tukakamuchisye mpingo wine, mpaka tuyiwone kuŵa yakusawusya kulekangana ni achimjetu nambosoni ŵachinasi ŵetu. Ana achakulungwa ŵa mumpingo akusapochela malangiso gakutyochela kwa Mlungu, gakwasalila mipingo jakusosekwa kwaŵika abale ni alongo? Iyayi. Pelepatu mpaka yitendekasye kuti tuyiwoneje kuŵa yakusawusya kupikanila malangiso gatupochele. Nambope Yehofa akusiŵadalila soni kwakulupilila achakulungwa ŵa mumpingo pakusagula yindu yeleyi, mwamti tukusosekwa kwakulupililaga.b
10. Pakujigalila yalikusaŵecheta lilemba lya Ahebeli 13:17, ligongo chichi tukusasosekwa kwapikanila achakulungwa ŵa mumpingo?
10 Ligongo chichi tukusosekwa kukamulana ni yasagwile achakulungwa ŵa mumpingo, atamose yili mkuti yasagwileyo nganituyijembecheyaga? Kutenda yeleyi kukusakamuchisya kuti abale ni alongo atameje mwakamulana soni mwamtendele. (Aef. 4:2, 3) Mipingo jikusajenda chenene naga abale ni alongo wosope akusakamulana ni yasagwile achakulungwa ŵa mumpingo. (Aŵalanje Ahebeli 13:17.) Chakusosekwa mnope chili chakuti patukutenda yeleyi tukusamlosya Yehofa kuti tukusakulupililaga ŵandu ŵaŵasagwile jwalakwe kuti atusamalileje.—Mase. 20:28.
11. Ana chichi champaka chitukamuchisye kuti tukakayichilaga malangiso gakutupa achakulungwa ŵa mumpingo?
11 Chindu champaka chitukamuchisye kulupilila yindu yasagwile achakulungwa ŵa mumpingo, chili kumbuchila kuti jemanjaji mkanasagule yakutenda yakwaya mpingo akusatanda kupopela kaje. Achakulungwaŵa akusalolasoni mfundo sya m’Baibulo soni malangiso gakutyochela m’gulu ja Yehofa. Chakulinga chawo chikusaŵa kuti amsangalasye Yehofa soni kuti ŵasamalile chenene ŵandu ŵakwe. Jemanjaji akusamanyilila kuti Mlungu akusalolaga mwakusatendela yindu pakwalolela ŵandu ŵakwe. (1 Pet. 5:2, 3) Agambe ganisya ayi. Atamose kuti m’chilambochi ŵandu ŵangakamulana ligongo lyakulekangana mtundu, dini soni yipani yandale, ŵakutumichila ŵa Yehofa ali ŵakamulana mnope pakumlambila Mlungu jumo jwakuwona. Yeleyitu yikukomboleka ligongo lyakuti Yehofa akujilongolela gulu jakwe.
12. Ana achakulungwa ŵa mumpingo akusosekwa kuganichisya yindu yapi kuti amanyilile naga mundu jwatesile chakulemwa ali jwakupitikuka mtima yisyesyene?
12 Yehofa ŵapele achakulungwa ŵa mumpingo udindo wakulolechesya kuti mpingo wosope uli weswela. Naga Mklistu atesile chakulemwa chekulungwa, Yehofa akusajembecheya kuti achakulungwa ŵa mumpingo chasamalile nganijo soni kulola naga mundujo akusosekwa kuŵape mumpingo. Jemanjaji akusosekwa kumanyilila naga mundu jwatesile chakulemwajo apitikwiche mtima yisyesyene. Ndaŵi sine mundu jwatesile chakulemwa mpaka awonecheje kuti apitikwiche mtima. Nambo ana jwalakwejo akumanyilila kuti yaŵatesileyo kwaliji kulemwa? Ana asimichisye mtima kuti ngawilisyasoni kutenda ulemwawo? Naga jwatesile ulemwawo ligongo lyakunguluka ni ŵandu ŵandamo syakusakala, ana ali jwakoseka kuleka kukunguluka ni ŵandu ŵelewo? Achakulungwa ŵa mumpingo akusapopela soni kuganichisya maumboni gosope nambosoni kulola yajikusasala Baibulo. Kaneko akusalolasoni mwakupikanila mundu jwalemwisyejo. Jemanjaji akusalolasoni naga mundujo akusosekwa kupitilisya kuŵa mumpingo. Nambo ndaŵi sine mpaka asosekwe kumtyosya mumpingo.—1 Akoli. 5:11-13.
13. Ana mpaka tuliwusyeje yiwusyo yapi naga mjetu kapena jwachibale jwetu amtyosisye mumpingo?
13 Ana ndaŵi sine ni chichi champaka chitulepekasye kwakulupilila achakulungwa ŵa mumpingo? Naga mundu jwatyosyedwe mumpingojo nganaŵa mjetu kapena jwachibale jwetu, mpaka yiŵe yangasawusya kukamulana ni yasagwile achakulungwa yakumtyosya mumpingo mundujo. Nambi uli naga mundu jwamtyosisye mumpingojo ali jwachibale jwetu? Payitendekwe yeleyi, mpaka tuganisyeje kuti achakulungwa ŵa mumpingo nganawungunya chenene nganijo. Mpaka tuganisyejesoni kuti yasagwile jemanjajo yili yakulekangana ni mwakatendele Yehofa. Ana chichi champaka chitukamuchisye kuti tukamulaneje ni yasagwile achakulungwa ŵa mumpingo?
14. Ana chichi champaka chitukamuchisye naga yasagwile achakulungwa ŵa mumpingo pakwamba mundu jwatesile ulemwa yitukwayiye mnope?
14 Tukusosekwa kumbuchila kuti kumtyosya mundu mumpingo jili dongosolo jiŵalinganyisye Yehofa. Dongosoloji jikusakamuchisya mpingo nambosoni jwatesile chakulemwajo. Naga mundu jwangapitikuka mtima nganamtyosya mumpingo mpaka yitendekasye kuti ŵandu ŵane ajigalile ndamo jakwejo. (Agal. 5:9) Kupwatika pelepa mundu jwatesile chakulemwajo nganaŵa amanyilile kuti alemwisye mnope. Nambosoni mpaka yimtendekasye kuti akachenga ndamo syakwe nikuŵasoni paunasi wambone ni Yehofa. (Jwak. 8:11) Mpaka tuŵe ŵakusimichisya kuti achakulungwaŵa akusaganichisya chenene nganijo pakusagula kuti amtyosye mundu mumpingo. Mpela muyaŵelele ni ŵakulamula ŵa mu ndaŵi ja Aisalaeli, jemanjaji akusamanyilila kuti ‘ngakulamula mu lina lya mundu, nambo mu lina lya AMBUJE.’—2 Mbi. 19:6, 7.
TUMKULUPILILEJE MNOPE YEHOFA APANOPANO KUTI CHITUKOMBOLE KUMKULUPILILASONI KUSOGOLOKU
Ana tuchikombola chamtuli kupikanila malangiso pandaŵi ja yisawusyo yekulungwa? (Alole ndime 15)
15. Ligongo chichi tukusosekwa kupikanila malangiso ga Yehofa apano kupunda kalakose?
15 Pajikuŵandichila mbesi ja chilambo chakusakalachi, tukusosekwa kukulupililaga mnope mwakusatendela yindu Yehofa kupunda kalakose. Tukuŵecheta yeleyi ligongo lyakuti pandaŵi ja yisawusyo yekulungwa tuchipochela malangiso gele komboleka gachiwonekaga mpela gachilendo kapena gakusawusya kugapikanila. Nambotu ngaŵa kuti Yehofa chachiŵechetaga kwa jwalijose jwetuwe pajikapajika. Jwalakwe chachipelekaga malangiso kupitila mwa ŵandu ŵakusamjimila. Pandaŵi jeleji, ngasitusosekwasoni kukayichila malangiso galigose gatuchipochela ni ganisyaga kuti, ‘Ana abaleŵa yisyene akusala malangiso gakutyochela kwa Yehofa kapena agamba kusala ya mumtwe mwawo?’ Ana chachimkulupilila mnope Yehofa soni ŵandu ŵakusamjimila jwalakwe pandaŵi jakusawusyajo? Kwanga kwa chiwusyochi mpaka kuwonechele pakujigalila yakusatenda ni malangiso gakupochela apano. Naga apano tukusapikanila malangiso gatukusapochela, yichiŵa yangasawusyasoni kupikanila malangiso gatuchipochela mundaŵi ja yisawusyo yekulungwa.—Luk. 16:10.
16. Ana yachachijila Yehofa pakwalamula ŵandu kusogoloku yichilinga chamtuli kulupichika kwetu?
16 Panasoni chindu chine chatukusosekwa kuchiganichisya. Tuganichisyeje mnope yachachijila Yehofa pakwalamula ŵandu kusogoloku. Apano tukusajembecheya kuti ŵandu ŵajinji kupwatikapo ŵachibale ŵetu ŵangakusamtumichila Yehofa mpaka achenje nikutanda kumtumichila jwalakwe. Nambope pa Alamagedo, Yehofa chachimkamulichisya masengo Yesu pakumlamula mundu jwalijose. (Mat. 25:31-33; 2 Ates. 1:7-9) Pandaŵi jeleji ngasitukola udindo wakusagula ŵandu ŵakusosekwa kulupuka kapena konanjidwa. (Mat. 25:34, 41, 46) Ana tuchikombola kukulupilila yindu yachachisagula Yehofa kapena tuchileka kumtumichila jwalakwe ligongo lyakuti yatusachileje nganiyitendekwa? Kusala yisyene tukusosekwa kumdalilaga mnope Yehofa apanopano kuti chitukombole kumkulupilila mnope kusogoloku.
17. Ana yachachitenda Yehofa pakwalamula ŵandu kumbesi kwa chilambo chakusalachi yichitukamuchisya chamtuli?
17 Ana tuchipikana uli mumtima m’chilambo chasambano patuchiganisyaga yiŵasagwile Yehofa pakwapa chilango ŵandu ŵakusakala ni kwakulupusya ŵandu ŵambone? Kusala yisyene, tuchiŵa ŵakusangalala mnope ligongo lyakulupilila mwakusatendela yindu Yehofa. Tukuŵecheta yeleyi ligongo lyakuti kuchiŵa kuli kwangali dini jaunami. Kuchiŵa kwangalisoni maboma soni ŵandu ŵaŵele ali mkwalagasya achimjawo kwa ndaŵi jelewu. Pandaŵi jelejo yilwele, kalambala soni chiwa ngasiyipagwasoni. Konjechesya pelepa, Satana ni yiŵanda yakwe ngasiŵalagasyasoni ŵandu kwa yaka 1000. Yakusakala yosope yayipali ligongo lyakwimuchila kwa jemanjaji ngasiyipagwasoni.—Chiw. 20:2, 3.
18. Ana tukulijiganya yamtuli kutyochela pa chisyasyo cha Aisalaeli chachikusimanikwa pa Numeli 11:4-6 soni 21:5?
18 Ana mwawuchiŵela umi m’chilambo chasambano, yichilinga kumdalila kwetu Yehofa pakwamba mwakusatendela yindu? Aganichisye yayatendechele Aisalaeli ali agambile kukopoka kwene ku ukapolo ku Iguputo. Ŵane mwa jemanjaji ŵadandawulaga pakwamba yakulya yaŵalyaga paŵaliji ku Iguputo, mwamti nganasangalalaga ni yakulya mpela mana yiŵapaga Yehofa. (Aŵalanje Numeli 11:4-6; 21:5.) Ana nombe m’weji mwine tuchikola nganisyo mpela syelesi panyuma pa yisawusyo yekulungwa? Ngatukumanyilila winji wa masengo gagachipagwa pakuchilinganya chilambochi kuti chiŵe paladaiso. Ngatukukayichila kuti pachipagwa masengo gekulungwa gatuchisosekwa kugakamula, soni komboleka tuchisosekwa kuŵa ŵakupilila. Ana tuchidandawulaga ni yindu yachachitupaga Yehofa pandaŵijo? Yisyesyene yakwe yili yakuti, patukuyamichila yindu yakusatutendela Yehofa apano ni patuchikombolasoni kuyamichila yindu yiliyose yachachitutendela jwalakwejo pandaŵijo.
19. Ana tulijiganyisye chichi munganiji?
19 Ndaŵi syosope Yehofa akusajendesya yindu chenene, soni ngatukusosekwa kukayichila yeleyi ata panandi. Twakulupilileje ŵandu ŵakusiŵakamulichisyaga masengo Yehofa pakutupa malangiso gakwe. Ndaŵi syosope tukumbuchileje maloŵe gaŵaŵechete Yehofa kupitila mwa jwakulochesya Yesaya gakuti, “Chimchikolasoni machili naga mkutenda yindu mwakuwusimana mtima soni naga mkulosya chikulupi.”—Yes. 30:15, NWT.
NYIMBO NA. 98 Malemba Gasalilidwe ni Mlungu
a Nganiji chijitukamuchisye kumanyilila umbone wakumkulupilila mnope Yehofa soni ŵandu ŵakusamjimila jwalakwe pachilambopa. Chitulolesoni ligongo lyakwe kutenda yeleyi kuchitukamuchisya mnope apano soni patuchisimana ni yakusawusya kusogoloku.
b Ndaŵi sine pakusaŵa magongo gakupikanika gagatendekasisye kuti mundu kapena liŵasa akasonganeje kumpingo wine wakwe. Alole kabuku ka Chichewa ka Utumiki Wathu wa Ufumu ka Nofemba 2002, pa “Bokosi la Mafunso.”