DISOLO DI NDONGOKOLO 13
NKUNGA 4 “Yehova azali Mobateli na ngai”
Koko ku Yehova kukala ko kukhufi
“Koko ku Yehova kuidi kukhufi?”—4 MO. 11:23.
MU BUKHUFI
Disolo diadi madi tusadisa tukikinina diaka ti Yehova wela kutuvana thangu zioso bima biobi tuidi phuila mu zinga.
1. Bue Mose kamonisina ti weba tudilanga Yehova ntima mu thangu keba totula bana ba Iseli ku Ngipiti?
MU KHATI batu bobo bayolukidi mu nkanda wu Ebelewo, banga mu diambu ditedi kifuani ki minu, Mose widi kifuani kimboti. (Ebe. 3:2-5; 11:23-25) Wumonisa minu mu thangu keba totula bana ba Iseli ku Ngipiti. Kasi bikila ko Falawo ayi nkangu’andi wu masodi bammonisa tsitsi. Bo katudila Yehova ntima, wutuadisa batu ba Nzambi mu sabuka M’bu Mbuaki ayi kumanima wubatuadisa mu dikanga. (Ebe. 11:27-29) Bana ba Iseli bawombo bayiza lembo tudila ntima diluaku di Yehova di kubatanina, vayi Mose wutatamana tudila Nzambi’andi ntima. Minu ki Mose kisi ba ko kiphamba, bila mu mangitukulu Nzambi wubavana bidia ayi nlangu mu kubasadisa mu dikanga.a—2 Mo. 15:22-25; Nku. 78:23-25.
2. Bila mbi Nzambi kayuvudila Mose ti: “Koko ku Yehova kuidi kukhufi?” (4 Mose 11:21-23)
2 Buba ti Mose minu kingolo kaba, vayi nduka nduka mvu mosi wuvioka bo Yehova kavukisa bana ba Iseli ku Ngipiti, Mose wukiyuvula mu diambu ditedi diluaku di Yehova divana batu bandi bidia. Mose kasi yindula ko phila Yehova kalenda vanina minsuni kuidi zimilio zi batu bobo baba ku Kaa mu dikanga. Bo kamvana mvutu, Yehova wuyuvula Mose ti: “Koko ku Yehova kuidi kukhufi?” (Tanga 4 Mose 11:21-23.) Mu verse yoyi, ziphova “koko ku Yehova” zimonisa pheve santu yi Nzambi, voti lulendo luandi lolo keta vangila mambu. Bukiedika, Yehova wuyuvula Mose ti: ‘Wum’banzila ti ndilendi ko nunga vanga mambu momo nditubidi ti ndiela kumavanga?’
3. Bila mbi tufueti tudila thalu mambu momo madengana Mose ayi bana ba Iseli?
3 Wume keta kiyuvula keni Yehova wela dukisa ziphuila ziaku zi kinsuni voti ziozi zi basi dikanda diaku? Buba buawu voti nana, bika tutadila disolo di Mose ayi bana ba Iseli bobo bakambu tudila ntima diluaku di Nzambi di dukisa ziphuila ziawu. Zitsikudukusu zi Bibila ziozi mazi totukila mu disolo beni, mazi tusadisa tukindisa minu kieto mu zaba ti koko ku Yehova kadi khumbu kuela ba kukhufi.
TUBAKA MALONGI KUIDI MOSE AYI BANA BA ISELI
4. Diambu mbi dilenda tuma batu bawombo bakiyuvula biuvu mu mambu matedi diluaku di Yehova di dukisa ziphuila ziawu zi kinsuni?
4 Bila mbi bana ba Iseli bawombo bayiza tonina bela ziduti mu diluaku di Yehova di dukisa ziphuila ziawu zi kinsuni? Dikanda di Iseli ayi “batu bankaka bawombo” bobo bayenda yawu, bobo ka basi ba ko bana ba Iseli, bawu boso baba mu dikanga dinneni mu thangu mosi plina mu thangu beba kuenda voyaje botuka ku Ngipiti tii ku Tsi yi Tsila. (2 Mo. 12:38; 5 Mo. 8:15) Nkangu wu batu bobo basi ba ko bana ba Iseli, bayiza vonga kuawu dia mana ayi phe bana ba Iseli bawombo bayiza fubakana ayi bawu mu maniunguta beni. (4 Mo. 11:4-6) Batu bayiza tona zinina minsuni ayi bidia binkaka biobi babika ku Ngipiti. Bo Mose kamona ti balembo ntatisila ngolo, dimonika ti banga niandi veka fueti dukisa ziphuila ziawu.—4 Mo. 11:13, 14.
5-6. Dilongi mbi tulenda baka mu phila yoyi nkangu wu batu bobo bafubakana ayi bana ba Iseli wubavukumunina?
5 Batu bobo basi ba ko bana ba Iseli, basi monisa ko phutudulu matondo mu mambu moso momo Yehova kabavangila, ayi bana ba Iseli bayiza tona yindula banga bawu. Beto phe diaka, tulenda tambakana mavanga maphila yina mu ba pheve yikondo ku phutudulu matondo mu mambu momo Yehova keta kutuvangila. Dilenda kububela enati tuidi na phuila yingolo mu yindudila bima biobi tuba mu thama voti enati tutonini mona batu kikhenene mu bima biobi bidi yawu. Vayi matu ba mu mayangi beto yonzula kadulu ki yangalala bima biobi bidi yeto, buba mambu momo tulembo dengana.
6 Yitombana ti bana ba Iseli babambukila moyo ti Nzambi wubavana sikididi ti mu thangu bela tula ku tsi’awu yimona, bela yangalala baka bima biwombo bi kinsuni. Tsila beni yifueti lunginina ku Tsi yi Tsila, vayi bika mu dikanga koko beba kue yumbukilanga. Bobuawu phe, va buangu kitudila thalu’eto mu mambu momo katuedi baka ko mu nza yayi yi Satana, madi ba diambu dimboti tuyindudila mu mambu momo Yehova katuvanini tsila mu nza yimona. Tulenda phe yindudila mu bikapu bi Bibila biobi bilenda kutusadisa tuyonzula minu kieto kuidi Yehova.
7. Bila mbi tulenda bela sikididi ti koko ku Yehova kuisi ko kukhufi?
7 Vayi, bulendakana wulembo kiyuvula bila mbi Nzambi kayuvudila Mose ti: “Koko ku Yehova kuidi kukhufi?” Nanga Yehova wusadisa Mose kabika yindudila kaka mu ngolo zi koko kuandi ku lulendo, vayi phe mu mambu momo koko beni kulenda vanga. Nzambi wuba na diluaku divana bana ba Iseli minsuni miwombo buba ti thama baba ku dikanga. “Mu koko kungolo ayi kuyalumuka,” Nzambi wumonisa lulendo luandi. (Nku. 136:11, 12) Diawu, mu thangu tuidi mu zinzomono, tuisi fuana ko ba ziduti mambu momo koko kuandi kulenda vanga.—Nku. 138:6, 7.
8. Bue tulenda mangina vutukila zinzimbala ziozi batu bawombo batula mu dikanga? (Tala phe foto.)
8 Yehova wudukisa tsila yoyi kavana batu bandi ayi wubavana zitsusu zinsitu ziwombo. Vayi, bana ba Iseli basi vutudila ko Yehova matondo mu mangitukulu beni momo. Va buangu kivutudila Yehova matondo, bawombo bamonisa kifu ki nzuna. Builu, muini beba totilanga zitsusu zi nsitu ziwombo. Yehova wufuemina ngolo batu ‘bobo bamonisa nzuna’ ayi wubavana tumbu. (4 Mo. 11:31-34) Tulenda baka malongi mu kifuani beni. Tufueti keba mu kondo bakana mu ntambu wu nzuna. Buba ti tuidi mimvuama voti biphumbulu, diambu diodi tufueti tulanga va ntuala didi yidika “kimvuama ku diyilu” mu tulanga kikundi kingolo kuidi Yehova ayi Yesu. (Mat. 6:19, 20; Luka 16:9) Beto kubutudila, tulenda ba sikididi ti Yehova wela dukisa ziphuila zieto.
Mu dikanga, pheve mbi batu bawombo bamonisa, ayi dilongi mbi tulenda baka mu mambu momo masalama? (Tala paragrafi 8)
9. Mu diambu mbi tulenda luta bela sikididi mu lusadusu lu Nzambi?
9 Yehova weta nonuna koko kuandi mu sadisa bisadi biandi lumbu kiaki. Vayi diawu ko dinsundula ti kadi khumbu tuela zimbisa bima bieto voti kadi khumbu tuela fua nzala.b Buba buawu, kadi khumbu Yehova kela kutuyekula. Wela kutusadisa mu zinzomono zieto ziphila mu phila. Tulenda sudikisa diambu beni mu tadila mambu mmuadi momo tulenda monisina ti sikididi tuidi ti Yehova wela kutunonunina koko kuandi mu kutudukisila ziphuila zieto zi kinsuni: 1) Mu thangu tudengini zithatukusu mu mambu ma zimbongo ayi 2) mu thangu tulembo kubika mambu matedi ziphuila zieto zi kinsuni bo tuela yonzuka.
MU THANGU TUDENGINI ZITHATUKUSU MU MAMBU MA ZIMBONGO
10. Zithatukusu mbi tulenda dengana mu mambu ma zimbongo?
10 Bo nza yayi yi Satana yeka nduka suka, tufueti zaba ti zithatukusu zi mambu matedi zimbongo mazi luta bo buelama. Divunzi di mambu ma politiki, mambu ma mimvita, bivonza biobi bieta totuka biawu veka voti bivunga bimona bilenda tula ti tubimisa zimbongo ziozi ka tuisi kana ko voti tuzimbisa kisalu kieto, bima bieto voti nzo‘eto. Bulendakana tufueti tomba kisalu kimona kioki kifikimini ayi koko tukala voti tomba kue zingila ayi dikanda dieto ku buala bunkaka muingi tununga dukisa ziphuila zi dikanda. Mbi bilenda kutusadisa mu baka zinzengolo ziozi zilembo monisa ti tulembo tudila koko ku Yehova ntima?
11. Mbi bilenda kusadisa wununga zithatukusu zi mambu ma zimbongo? (Luka 12:29-31)
11 Diambu ditheti ayi dimfunu diodi wufueti tula didi tambika mambu momo ma kutatikisa kuidi Yehova. (Zin. 16:3) Wunlombi nduenga yoyi widi phuila muingi wubaka zinzengolo zimboti ayi ntima wubua muingi ‘wubika kukiyamisa’ mu mambu ma luzingu luaku. (Tanga Luka 12:29-31.) Wunlombi kasadisa wuyonzula kadulu ki yangalala bima biobi widi mfunu mu luzingu. (1 Tim. 6:7, 8) Tula zithombolo mu minkanda mieto muingi wuzaba phila yinungina zithatukusu zi zimbongo. Batu bawombo babaka mamboti mu minkanda mieto midi mu jw.org miomi mieta tubila mambu matadidi thatukusu yi mambu ma zimbongo.
12. Biuvu mbi bilenda sadisa Mukristu kabaka nzengolo yoyi yilutidi yimboti muingi katanina dikanda diandi?
12 Bankaka batotu mu kikinina kisalu kioki kitomba ti batatukila dikanda diawu, vayi khumbu ziwombo yimonika ti baka nzengolo yiphila yoyi yikala ko diambu di nduenga. Tuamina wubaka nzengolo yi kikinina kisalu kimona, kadi tadila kaka mamboti momo wulenda baka mu mambu matedi zimbongo vayi tadilanga phe mambu momo kilenda tula mu mambu ma kipheve. (Luka 14:28) Wukiyuvula: ‘Bue dikuela diama dilenda sundukila enati ndikadi bue kala va kimosi ayi mutu nioni wukuelana yama? Ndiela nunga kuendanga mu zikhutukunu zioso, mu kisalu ki tsamununu ayi viokisanga thangu ayi bakhomba ziama Bakristu?’ Enati bana widi, wufueti phe kukiyuvula kiuvu kiaki kimfunu: ‘Bue ndilenda yonzudila bana bama ‘mu kubavananga zindongi ayi zindubu zi Yehova’ enati ndisi ko yawu va kimosi?’ (Efe. 6:4) Mu thangu weka m’baka nzengolo, landakananga ayi sadilanga mayindu ma Yehova vayi bika momo makukamba bambuta voti bakundi bobo ka bakikininanga ko ayi ka basadilang’awu ko mambu momo Bibila kieta tuba.c Tony, nioni weta zingila ku Asi yi Westi wubaka maluaku mawombo ma bisalu bi kitoko ku tsi yi kinzenza. Vayi kumanima matudila diambu beni lusambulu ayi kudiyolukila ayi nketo’andi, wubaka nzengolo yi manga bisalu beni ayi batula ngolo badekula zidepansi ziawu zi dikanda. Bawu vutula mayindu kumanima, Tony tubidi ti: “Ndibaka diluaku disadisila batu bawombo bazaba Yehova, ayi bana beto balembo yangalala kuwombo kiedika. Dikanda dieto diyiza zaba ti thangu zioso ziozi tun’zingila mu landakana ziphova ziozi zidi mu Matayi 6:33, Yehova maka dukisa ziphuila zieto.”
MU THANGU TULEMBO KUBIKA MAMBU MATEDI ZIPHUILA ZIETO ZI KINSUNI BO TUELA YONZUKA
13. Mambu mbi mafuana tulenda vanga tona lumbu kiaki, muingi tubaka zinzengolo zimboti mu diambu ditedi ziphuila zieto zi kinsuni mu thangu tuela yonzuka?
13 Tulenda phe monisa phila yoyi tueta tudila Yehova ntima mu thangu tueka n’kubika mambu matedi ndionzokolo’eto. Bibila kilembo tukindisa tusalanga ngolo muingi tube nunga dukisa ziphuila zieto mu bilumbu binkuiza. (Zin. 6:6-11) Didi kuandi diambu difuana enati maluaku makubutudila madi yeto tutulanga mua kima va ndambu mu diambu di bilumbu binkuiza. Zimbongo zieta vana mua lutanunu. (Mpo. 7:12) Vayi, tufueti keba ti thombolo yi bima bikinsuni yibika ba va buangu kitheti mu luzingu lueto.
14. Bila mbi tufueti tadilanga Ebelewo 13:5 mu thangu tulembo kubika ziphuila zieto mu mambu ma zimbongo mu diambu di bilumbu binkuiza?
14 Yesu wumonisa bumboti mboti buvulu bulunda kimvuama ki kinsuni mu kambu ba ‘mvuama mu mambu ma Nzambi.’ (Luka 12:16-21) Kadi mutu zebi mambu momo mela tukuizila mbazi. (Zin. 23:4, 5; Zaki 4:13-15) Beto boso tulembo dengana mambu maphasi bo tuidi minlonguki mi Yesu. Yesu wutuba ti tufueti ba bakubama mu ‘yekula’ bima bieto bioso muingi tuba minlonguki miandi. (Luka 14:33, nkp.) Bakristu ba tandu kitheti ku Yuda bakikinina yekula bima biawu mu zikhini zioso. (Ebe. 10:34) Mu bilumbu bieto biabi, bakhomba zieto bawombo bakiyimina ba zimbongo ziwombo mu bila kikondo kota mu mambu ma politiki. (Tso. 13:16, 17) Mbi bibasadisa babutudila? Batudila vuvu kiawu kiwombo mu zitsila zi Yehova ziozi zitubidi ti: “Ndilendi kuyekula ko, ndilendi ku loza ko!” (Tanga Ebelewo 13:5.) Tueta tula momo tulenda tula mu diambu di kubika ziphuila zieto mu diambu di bilumbu binkuiza, ayi enati thumbu zimbukila mambu momo tukambulu kana matubuilukulu, tufueti tudila lusadusu lu Yehova ntima.
15. Mbueno mbi yi bukhati khati bambuta ba Bakristu bafueti ba kuidi bana bawu? (Tala phe foto.)
15 Mu mala mankaka ayi mu bikhulu binkaka, batu bobo bakuelini bafueti buta kaka bana muingi beba basadisa mu bununu buawu. Mu phila yinkaka, batu bobo bakuelini beta tadila bana ti badi “khuta nnunina.” Bibila kitubidi ti bambuta bafueti dukisa ziphuila zi bana bawu. (2 Ko. 12:14) Bukiedika, bobuawu bobo banyonzukila, bambuta balenda ba phuila yibaka lusadusu kuidi bana bawu, ayi bana bawombo phe beta baka zikhubukulu muingi babutudila. (1 Tim. 5:4) Vayi bambuta ba Bakristu beta zaba ti zikhini ziawu zisi simbimina ko mu yonzula bana bawu mu ba na mayindu ti bawu bela kubasadisa mu mambu ma zimbongo, vayi beta sadisa bana bawu beba ba bisadi bi Yehova.—3 Yow. 4.
Batu bobo bakuelana bobo badi Bakristu, mu diela dioso beta tadila zitsikudukusu zi Bibila mu thangu balembo baki zinzengolo mu diambu di luzingu lu bilumbu binkuiza. (Tala paragrafi 15)d
16. Bue bambuta balenda sadisila bana bawu muingi beba dukisa ziphuila ziawu mu mambu matadidi zimbongo? (Efeso 4:28)
16 Mu kifuani kiaku, longisa bana baku batudila Yehova ntima mu thangu wulembo basadisa muingi beba ba na diluaku di dukisa ziphuila ziawu bawu veka. Mu thangu bakhidi bana bafioti, wubamonisanga mfunu wusala kisalu kingolo. (Zin. 29:21; tanga Efeso 4:28.) Mu thangu balembo yonzuka, wubasadisa batula momo balenda tula muingi babakanga mu nzo nkanda. Bambuta ba Bakristu beta vanga diambu dimboti mu tulanga zithombolo ayi mu sadilanga zitsikudukusu zi Bibila mu diambu di basadisa bana bawu bazaba sadila mu nduenga mambu momo banlonguka mu nzo nkanda. Yawu mayi sadisa bana baba bafuana mu dukisa ziphuila ziawu zi kinsuni ayi baluta sala buwombo mu kisalu ki tsamununu voti baba phe min’zibudi nzila.
17. Diambu mbi tulenda bela sikididi?
17 Bisadi bikuikama bi Yehova balenda tudila lusadusu lu Yehova ntima ayi dukisa ziphuila ziawu zi kinsuni. Bo buawu bobo tulembo luti fikiminina mu tsuka yi bilumbu bitsuka bi mambu ma nza yayi, tufueti zaba ti vuvu kieto mu Yehova kilenda ba mu nzomono. Buba mambu mbi momo malenda kutubuilukulu, tubaka nzengolo yitatamana tudila Yehova ntima ti Niandi wela sadila lulendo luandi mu diambu di dukisa ziphuila zieto zi kinsuni. Tulenda ba na sikididi ti koko kuandi kungolo ayi dikanda diandi di zibuka, biela sie ba ko bikhufi mu kutusadisa buba voso kuandi tuela ba.
NKUNGA 150 Bóluka Nzambe mpo bóbika
a Tala “Mituna ya batángi” mu Nzo yi Nkengidi wu Octobre 2023 mu dingala.
b Tala “Mituna ya batángi” mu Nzo yi Nkengidi wu 15 Septembre 2014 mu dingala.
c Tala disolo “Moto moko te akoki kosalela bankolo mibale” mu Nzo yi Nkengidi wu 15 Avril 2014 mu dingala.
d TSUDUKUSULU YI FOTO MU: Batu bobo bakuelana badi Bakristu baveni thangu’awu mu solula ayi muan’awu, nioni lembo sadi mu kithuadi ayi nuni’andi bobo balembo sadi va buangu kithungulu yi nzo yi Kipfumu.