DISOLO DI NDONGOKOLO 12
NKUNGA 119 Tosengeli kozala na kondima
Tatamana diatila mu minu
“Bila mu minu tueti diatila vayi bika mu mambu tueti mona.”—2 KO. 5:7.
MU BUKHUFI
Tueka mmona phila yoyi tulenda tatiminina diatila mu minu mu thangu tutidi baka zinzengolo zimfunu.
1. Bila mbi Polo kabela mu zikhini mu phila yoyi kazingila?
MU THANGU mosi plina, mvuala Polo wuzaba ti fioti fisiedi muingi kafua vayi wuba na bibila biwombo biobi bintuma kayangalala mu zingu kiandi. Bo kabambukila moyo mambu momo kavanga, wutuba ti: “Ndinakuni zithinu nate kuna tsuka; ndikebidi minu.” (2 Tim. 4:6-8) Polo wubaka zinzengolo zinduenga mu kisalu kiandi ki Bukristu ayi wuba na sikididi ti Yehova weba kunyangalala. Beto phe, tutidi baka zinzengolo zimboti ayi kikununu kuidi Nzambi. Bue tulenda kubutudila?
2. Diatila mu minu mbi yinsundula?
2 Polo wukiyolukila niandi veka ayi wuyolukila Bakristu bankaka bakuikama ti: “Mu minu tueti diatila vayi bika mu mambu tueti mona.” (2 Ko. 5:7) Mbi Polo kazola tuba? Mu Bibila, kuma “diatila” kieta sundula phila yoyi mutu kasobudi natina luzingu luandi. Mu thangu mutu kalembo diatila mu mambu momo kaka kammona, weta baka zinzengolo mu landakana mambu beni momo kalembo moni, kalembo wa ayi mu phila yoyi kalembo kimuena. Vayi mutu nioni weta diatila mu minu, weta baka zinzengolo mu tadila mambu momo meta yangidika Yehova Nzambi. Mavanga mandi meta monisa ti sikididi kadi ti Nzambi wela kumvana nsendo ayi wela bakila mamboti mu zindongi zi Yehova ziozi zidi mu Mbembo’andi.—Nku. 119:66; Ebe. 11:6.
3. Mamboti mbi tulenda baka mu diatila mu minu? (2 Kolinto 4:18)
3 Bukiedika beto boso thangu zinkaka tulenda tudila ntima mu mambu momo tueta mona, mu momo tueta wa ayi mu phila yoyi tueta kukimuena mu thangu tum’baka zinzengolo. Vayi bulendakana tulenda dengana bivonza ti tulembo baki zinzengolo zimfunu mu tadila kaka mambu momo tulembo moni ayi momo tulembo wa. Bila mbi? Mambu momo tueta wa voti tueta mona makala ko kaka makiedika. Enati tulembo baki zinzengolo mu mambu momo tulembo moni, mu momo tun’wa ayi mu phila yoyi tulembo kukimuena, tsuka tsuka tuela vanga diambu dimosi diodi Yehova ka kayangalalanga ko. (Mpo. 11:9; Mat. 24:37-39) Vayi, mu thangu tulembo diatila mu minu, matu baka zinzengolo ziozi ‘zimmonisanga Pfumu khini.’ (Efe. 5:10) Sadila zindongi zi Nzambi kuela tuvana ndembama yi ntima ayi tuela ba mu zikhini zikiedika. (Nku. 16:8, 9; Yes. 48:17, 18) Ayi ti tutatimini diatila mu minu, tuela baka luzingu lu mvu ka mvu.—Tanga 2 Kolinto 4:18.
4. Bue mutu kalenda zabila ti wulembo diatila mu minu voti mu mambu momo keta mona?
4 Bue tulenda zabila ti tulembo diatila mu minu voti mu mambu tueta mona? Nduka nduka dieta monika mu mambu mama: Mambu mbi tueta tadila mu baka zinzengolo? Tueta diatusulu kaka mu mambu momo tueta mona? Voti tueta diatusulu mu diana diodi tueta tudila Yehova ayi mu zindongi ziandi? Tutadila bue tulenda tatiminina diatila mu minu mu mambu matatu mama mamfunu: Dittheti, mu thangu tunsobula kisalu, dimmuadi, mu tsobudulu yi mutu nioni tidi kuela ayi dintatu, mu thangu tubeki zithumunu mu khubukulu yi Teokrasi. Mu kadika diambu beni, matu yolukila mambu momo tufueti tadila tuamina tubaka zinzengolo.
BUE BUSOBUDILA KISALU
5. Mbi tufueti teka tadila tuamina tusobula kisalu?
5 Beto boso tueta tia ba na maluaku madukisa zitsatu zi beto veka ayi zi dikanda dieto. (Mpo. 7:12; 1 Tim. 5:8) Bisalu binkaka bieta futa bumboti. Mu bisalu binkaka, sadi balenda kumfuta zimbongo ziwombo mu diambu di dukisa zitsatu zi dikanda diandi ayi kalenda suekanga phe mua zimbongo mu diambu di bilumbu binkuiza. Bisalu binkaka, mfutu wulenda ba wufioti ayi yawu yilenda tula ti sadi kadukisa mua mambu mamfunu kaka ma dikanda diandi. Mu thangu tubeki nzengolo yikikinina kisalu kimosi, tufueti tombanga kukizabidila mbongo ziozi tukuiza bakanga mu kisalu beni. Vayi, mutu kalenda diatila mu mambu momo kalembo moni enati diawu kaka diambu kalembo yindulanga.
6. Bue tulenda diatila mu minu mu thangu tulembo sobula kisalu? (Ebelewo 13:5)
6 Enati tulembo diatila mu minu, matu yindula phe mambu momo kisalu kilenda tula mu nguizani’eto ayi Yehova. Tulenda kukiyuvula biuvu biabi: ‘Kisalu beni maki thuma ndivanga mambu momo Yehova ka kayangalalanga ko?’ (Zin. 6:16-19) ‘Maki khakidila kutakana mu zikhutukunu ayi ma kithula ndiba thama ayi dikanda diama?’ (Flp. 1:10) Ti mimvutu mu biuvu beni biobi midi ninga, madi ba diambu dinduenga mu kondo kikinina kisalu beni buba ti baka kisalu dikala ko diambu difioti. Bo tulembo diatila mu minu, matu baka zinzengolo ziozi zimmonisa ti tuidi na sikididi ti Yehova maka dukisa ziphuila zieto.—Mat. 6:33; tanga Ebelewo 13:5.
7-8. Bue khomba mosi wubakala ku Medika di Sudi kadiatila mu minu? (Tala phe foto.)
7 Tutadila phila yoyi khomba Javier,a nioni wukala ku Medika di Sudi kamonina mfunu wudiatila mu minu. Tubidi ti: “Nditomba kisalu ki lukumu kioki kieba futanga zimbongo ziwombo ayi kioki kiela kuphana zikhini ziwombo.” Vayi Javier wuba na phuila yiwombo yiba n’zibudi nzila. Tubidi diaka ti: “Bakhamba ndiesolula ayi ntuadisi wu mambu matedi kisalu mu tsi. Tuamina ndiesolula ayi niandi, ndisambila muingi ndibaka lusadusu ayi ndiba sikididi ti Yehova wuzaba mambu momo maluta mfunu mu diambu di minu. Ndiedi katomba kuenda kuntuala mu kisalu kiama, vayi ndisi kukiyangalala ko bila kisi kutsadisa ko ndidukisa zikhanu ziama zi kipheve.”
8 Javier tubidi ti: “Mu thangu tube solula, pfumu beni wukhamba ti ndifueti tatamana sala buba kumanima ma manisa kisalu. Mu zanti yoso ndinkamba ti ndiedi nunga ko kukisala mu bila ki kisalu kiama ki tsamununu.” Bukiedika Javier wumanga kisalu beni. Sabala wadi zivioka wuyiza ba n’zibudi nzila. Kumanima ma mvu mosi, wuyiza baka kisalu kindambu bilumbu mu sabala (temps partiel) kioki kin’dianga ko thangu yiwombo. Tubidi ti: “Yehova wuwa zindombolo ziama ayi wuphana kisalu kioki kitsadisa ndibaka busadila kisalu ki n’zibudi nzila. Ndidi mu mayangi mu baka kisalu kioki ki kumbikila nzila mu viokisa thangu yiwombo mu kisalu ki Yehova ayi bakhomba ziama.”
Ti batidi kubuela grade mu kisalu, nzengolo’aku yela monisa ti weta kikinina ti Yehova zebi momo malutidi mboti kuidi ngeyo? (Tala paragrafi 7-8)
9. Dilongi mbi tulenda baka mu kifuani ki Trésor?
9 Mbi tufueti tula enati tumueni ti kisalu kioki tulembo sadi lumbu kiaki kisi ko kimboti voti kikadi tubikila nzila tuba pfika pfika ayi Yehova? Tutadila kifuani ki Trésor ku Congo. Tubidi ti: “Kisalu kiama kimona kioki ndibaka diba diluaku dimosi dimboti kuidi minu. Mfutu wowo beba kupfutanga wuvioka mu khumbu zitatu ayi wowo ndibe bakanga mu thama ayi batu beba kukhinzikanga.” Vayi Trésor weba kondungu mu zikhutukunu khumbu ziwombo mu bila kisala thangu ziwombo kumanima ma kisalu. Beba kunkuikanga mu kingolo kasueka mambu ma luvunu momo meba salamanga ku kisalu. Trésor wedi katia lembo kisalu beni, vayi weba monanga tsisi mu kondo kisalu. Mbi binsadisa? Tubidi ti: “Habakuki 3:17-19 yitsadisa ndizaba ti buba ti nzimbisidi zimbongo ziozi ndilembo futu, Yehova wela kutsadisa mu phila yinkaka. Diawu, ndiyiza lembo kisalu beni.” Manisini mu tuba ti: “Bisadi biwombo beta banzila ti kisalu kioki kieta futa zimbongo ziwombo, mutu kalenda yekula mambu moso buba luzingu lu dikanda diandi ayi mambu mandi ma kipheve mu diambu di kisalu beni. Ndidi mu mayangi mu tanina nguizani’ama ayi Yehova ayi yi dikanda diama. Kumanima ma mvu wumosi, Yehova wutsadisa ndibaka kisalu kimboti kikutsadisa mu zinga mu luzingu lu yaki yaki ayi ndibaka thangu yiwombo mu diambu di mambu ma kipheve. Mu thangu tutudidi Yehova va buangu kitheti, tulenda dengana zithatukusu zi kambu ku zimbongo, vayi Yehova wela dukisa zitsatu zieto.” Bukiedika, enati tulembo tudila zindongi ayi zitsila zi Yehova ntima, tuela tatamana diatila mu minu ayi wela kutusakumuna.
MU THANGU WEKA NSOBULA MUTU NIONI TIDI KUELA
10. Mbi bilenda kututula tudiatila mu mambu momo tummona mu thangu tueka nsobula mutu nioni tutidi kuela?
10 Dikuela didi dikaba di Yehova, ayi yisi’andi mbimbi ko mutu kakana kuela. Mu thangu khomba mosi wunketo katidi kuelana ayi khomba mosi wubakala, kalenda yindula phila yoyi khomba beni wubakala kakadila, phila yoyi keta monikina, bumutu buandi, phila yoyi batu beta kummuena, mbakulu’andi yi zimbongo, biyeko biobi kadi mu dikanda ayi weta tomba zaba keni wulembo nyangidika.b Mambu momo mfunu wombo madi. Vayi enati khomba beni wunketo wulembo tadila kaka mambu momo, kalenda diatila mu mambu momo kammona.
11. Bue tulenda diatila mu minu mu thangu tutidi sobula mutu nioni fueti kuelana yeto? (1 Kolinto 7:39)
11 Yehova weta yangalala mu mona khomba wunketo voti wubakala mu thangu kalembo sadila zindongi ziandi mu sobula mutu nioni katidi kuela! Mu kifuani, weta bongila mu mfunu wombo ndubu yoyi yitubidi ti “kafueti teka viokisa thangu yoyi phuila yi tsangusulu nitu yikadila ngolo” (fleur de la jeunesse) tuamina katona mambu ma makuela. (1 Ko. 7:36) Weta luta tadila kuidi mutu nioni katidi kuela bikadulu biobi Yehova keta lomba mu ba bakala dimboti voti nketo wumboti. (Zin. 31:10-13, 26-28; Efe. 5:33; 1 Tim. 5:8) Enati mutu nioni kasi ko Mbangi Yehova tidi kunkuela, weta tudila ntima mu ndongi yoyi yitubidi ti kafueti “kuedila mu Pfumu kaka” banga phila buididi mu 1 Kolinto 7:39. (Tanga.) Weta tatamana diatila mu minu, mu ba sikididi ti Yehova lenda kunsadisa kadiambu ko ziphuila ziandi.—Nku. 55:22.
12. Malongi mbi wulenda longuka mu kifuani ki Rosa?
12 Tutadila kifuani ki Rosa nioni widi n’zibudi nzila ku Colombie. Ku kisalu kiandi ki kinsuni, weba dengananga mu khumbu ziwombo ayi bakala dimosi nioni kasi ko Mbangi Yehova, ayi bakala beni wutona kun’zola. Rosa wubendama. Tubidi ti: “Weba monikanga banga mutu mboti. Weba sadisanga batu ku buala buandi ayi nzingulu’andi yiba yimboti. Ndieba yangalalanga phila yoyi keba kuphangilanga mambu. Wuba na bikadulu biobi ndieba tombanga kuidi bakala, diambu kaka dimosi dieba kunkambu, kasi ba ko Mbangi Yehova.” Tubidi diaka ti: “Diba diambu diphasi mu kunkamba ti ndimmengi bila minu buawu ndieba tombilanga bakala kabela. Mu thangu beni yina ndieba kukimonanga ti minu veka ndidi ayi nzala kuela yiba yama vayi ndisi baka ko mutu nioni wuba Mbangi Yehova.” Vayi Rosa niandi weba tulanga kaka thalu mu mambu momo keba monanga. Wuyindudila mambu momo nzengolo’andi yilenda tula mu nguizani’andi ayi Yehova. Wubaka nzengolo yizenga nguizani ayi bakala beni ayi wukivana mu kisalu ki Yehova. Kumanima ma mua thangu bayiza kuntedisa mu Nzo nkanda yi minsamuni mi nsamu wumboti mi Kipfumu ki Nzambi (EER) ayi lumbu kiaki widi n’zibudi nzila wunneni. Rosa tubidi ti: “Yehova wuyangidika buwombo ntim’ama.” Buba ti disi ko diambu difioti mu diatila mu minu mu mambu momo madi mfunu mu ntima, kubutudila dikala kaka diambu diodi dieta nata mamboti.
MU THANGU TUBEKI ZITHUMUNU ZI TEOKRASI
13. Mbi bilenda kutupusa tudiatila mu mambu momo tummona mu thangu tubeki zithumunu zi teokrasi?
13 Tueta baka thangu zioso lutuadusu lu teokrasi, buba kuidi bakulutu ba kimvuka, minkengi mi zunga, ku filiali voti kuidi kimvuka kintuadisi, ziozi zieta tutuadisa mu mambu matadidi tsambudulu’eto. Vayi thangu zinkaka, tuzabanga ko bila mbi bakhomba beni beta tuvanina zithumunu zinkaka. Tulenda memata mu tuba ti keni lutuadusu beni luidi lumboti. Tulenda tona tadila kaka zinzimbala zi batu bobo balembo tutuadisa.
14. Mbi bilenda kutusadisa tudiatila mu minu mu thangu tulembo baki zithumunu zi teokrasi? (Ebelewo 13:17)
14 Mu thangu tulembo diatila mu minu, tueta ba sikididi ti Yehova weta diatisa mambu ayi zebi mambu momo matutadidi. Diawu, tueta vika tumukina ayi tueta butudila mu mayindu mamboti. (Tanga Ebelewo 13:17.) Tuzebi ti tumamana kueto kueta tula ti kimvuka kiba mu bumosi. (Efe. 4:2, 3) Tuzebi diaka ti bakhomba bobo balembo tutuadisa badi batu bakambu lunga, vayi beto monisa tumamana, Yehova wela kutusakumuna. (1 Sa. 15:22) Mu thangu yoyi yifueni, wela ludika mambu moso momo mela fuana luduku.—Mika 7:7.
15-16. Mbi bisadisa khomba mosi wubakala kadiatila mu minu mu thangu kaba na ziduti mu zithumunu ziozi kabaka? (Tala phe foto.)
15 Tutadila kifuani kimosi kioki kilembo monisa mamboti momo mutu keta baka mu thangu kalembo diatila mu minu. Ku Pérou, buba ti espagnole beta luta yoluka, vayi bapfumu ziwombo zi makanda beta tuba mbembo yibuala. Yimosi mu zimbembo beni yidi Quechua. Mu mua ndambu mimvu, bakhomba bobo beba yolukanga Quechua, batomba batu bobo beba yolukanga mbembo beni mu terituare yawu. Muingi badiatila mu nguizani ayi minsiku mi guvernema, babalula ziphila zisamunina muingi babaka batu bawombo mu kisalu ki tsamununu. (Loma 13:1) Yawu yitula ti batu bankaka bakiyuvula keni yilenda kakidila batu bankaka babika bue kikinina nsamu wumboti mu terituare yawu. Bo bakhomba basadila ziphila beni zimona, Yehova wusakumuna zingolo ziawu muingi babakula batu bawombo bobo beta tuba mbembo yi Quechua.
16 Kevin, nkulutu wu kimvuka ki mbembo yi Quechua widi wumosi mu batu beni. Tubidi ti: “Ndikiyuvula, ‘Bue lumbu kiaki tulenda bakila batu bobo beta tuba mbembo yi Quechua?’” Kevin mbi katula? Tubidi ti: “Ndibambukila moyo Zingana 3:5 ayi ndiyindula Mose. Yehova wumvana zithumunu ziozi zibe monika banga zisi ko mfunu. Wukamba Mose kabimisa bana ba Iseli ku Ngipiti ayi kabanata tii ku m’bu mbuaki, buangu kioki kimonika ti balendi ko nunga tina mu mioko mi basi Ngipiti bobo beba kubalandakana. Vayi wumonisa tumamana, ayi Yehova wusakumuna tumamana kuandi mu phila mosi yingitukulu.” (2 Mo. 14:1, 2, 9-11, 21, 22) Kevin wuba wukubama mu sadila ziphila beni zimona mu kisalu kiandi ki tsamununu. Mim’butu mbi dibimisa? Tubidi ti: “Ndiyituka mu mona phila yoyi Yehova katusakumunina. Mu thama tueba kuediengilanga buwombo mu kisalu ki tsamununu ayi tueba dengananga kaka mutu mosi voti babuadi bobo beba tubanga mbembo yi Quechua. Buabu lumbu kiaki, tukiveni mu terituare yoyi beta luta yoluka mbembo yi Quechua. Mim’butu midi, tueta solula ayi batu bawombo, tueta kubavutukila ayi longuka yawu Bibila. Batu bawombo bayiza tona kutakana mu zikhutukunu.” Bukiedika mu thangu tulembo diatila mu minu thangu zioso, Yehova weta kutusakumuna.
Batu bawombo bakamba bakhomba koko balenda muena batu bobo beta tuba mbembo yi Quechua (Tala paragrafi 15-16)
17. Mambu mbi tume longuka mu dilongi diadi?
17 Tume tadila mambu matatu mamfunu momo matumonisini phila yitatiminina diatila mu minu. Vayi tufueti tatamana diatila mu minu mu mambu moso ma luzingu lueto, mu kifuani, mu thangu tutidi sobula phiokosolo thangu ayi tutidi baka zinzengolo mu mambu mandongokolo yi zinzo nkanda zi bana. Buba ti zinzengolo mbi tulenda baka, tufueti diatila bika kaka mu mambu momo tulembo moni, vayi mu tadila phe nguizani’eto ayi Yehova, zindongi ziandi ayi mu vuvu kioki katuveni mu kututanina. Ti tubutudidi tuela ba na diluaku di “diatila mu dizina di Yehova Nzambi’eto mvu ka mvu.”—Mika 4:5.
NKUNGA 156 Na Kondima
a Mazina mankaka balulu ma balulu.
b Mu tula mambu maba yaki yaki, paragrafi yayi yitubidi khomba mosi wunketo wube tomba bakala dikuela. Ndongi beni yitadidi phe khomba wubakala nioni wuntomba nketo wukuela.