Oni Na “Ga Kristo Berã”?
‘Gu Mbori nga ga zera ko na wasa, ko idi ya oni mongo du adu na berã sa nga gu nadu ti Kristo Yesu yo.’—AROMO 15:5.
1. Waigu yuguyo kpia Yesu rogo dungu kpiaahe nga ga Ngbiiakristano, na tipagine adunga gu kpiaahe re tini niruru ringbisapa Yesu ya?
“BORO ho nabingo ko ko nimamu ti kura regbo sa te.” Wogu i aringbisapa Yesu rogo gu waraga i naagumba gupai rogo ni ziree nga kikipa boro nga ga aRomo ko nakehe. Gi waraga re, nga gu i aini paha bara rogo 11 kama agarã kuti wai duhe awere re, i naya si aye ka duna ome kurii badungu abakekpiahe.a Rogo dungu keke kpiaahe, Yesu nangera wa irarungo, ni gu boro nanamamanga dedede ya, kangia ko anamama ke. Ono gure nirengo ni ruru ringbisapa Yesu te, nga guko abuku Wene Pangbanga ayugo ko ni gu boro nadu zaaza na aboro, ki duni gu kumba nadu na weneringise na bakere nunga.
2. Waigu rengbe ani ka sonosa kina gu ‘bangisa berã nangia ga Kristo Yesu,’ na gere ambakada rani ani mangi ginipai?
2 Ziazia tie, tipa ka ino wai Yesu adu nzunzu, ani du wa ka ni hiisi berãrani na ngbaduraniyo na ndikidi giarogopaiyo tipa gu ngbatunga boro nzunzu nangia Yesu ho ko aduni auru kpotosende. Sidu tie, ani wisiginga bete tangaratangaraapai nga ga abuku Wene Pangbanga, nga gu nafu dudungurobipai fu rani tipa “ga Kristo berã”—nga, gako nunga, gako makiapai, gako berã, na gako berãkuriipai. (1 AKorindo 2:16) Wa ani kaa mangaha wo, ani wisiginga wai rengbe ani ka sonosa kina gu ‘bangisa berã nangia ga Kristo Yesu.’ (ARomo 15:5) Nimangaha wo, ani arengba ka duni mbakadimbakadi rani rogo gaani raka na rogo gaani mangapai na akuarani ka pefuo gu kpiapai ko ambuhe fu rani.—Yoane 13:15.
Pa Mbeda na Ko Adu Taata
3, 4. (a) Wari gupai amangi ni duni kekehe rogo Marako 10:13-16? (b) Ga Yesu karagapai angia gine ho gako abawiriki a’asadi ni ka za rukutu agude ti yeyo koyo du ko ni?
3 Aboro anaye taata koyo du Yesu ni. Ti aregbo nibakiakia, aboro nga aguyo agarãyo aduni kparakakparakaha na gayo apai nibakiakia anaye koyo du ko ni. Ani makianga pa gupai duni kekehe rogo Marako 10:13-16. Si amangi mbembedii na digido gako sunge ho ko aandu ni ku Yerusarema yo ni yangaraha, tipa ka kpi eegira kpio.—Marako 10:32-34.
4 Ani denga kpia gupai namangi. Aboro tona ka ye na fogo agude, kodihe na rukutu agude tipa Yesu fu maku fuyo.b Ono tie, abawiriki na’asada ka rugusa gu rukutu agude re ka i yenga koyo du Yesu ni ya. Isoke abawiriki naberã gupai nga nirengo, Yesu aidanga rukutu agude nifudi ko ti gi nyanyakipa aposo te re. Ono i nga ingahe. Ho Yesu aino gupai ni abawiriki amangaha re, rago gbere tiko behe. Yesu nayamba gu rukutu agude re koyo du ko ni, niyaa: “Oni hé rukutu agude i ye fuo re; ka oni káraga nga yo ya.” (Marako 10:14) Fuo gure, ko namanga gupai nayugopa ndikidi weneringise gbiati nyemuse. Gu tangarapai re nayaa: “Ko ki aka yo beko, ki moi beko auru yo, ki fu maku fu yo.” (Marako 10:16) Nirengo, agude na ngbarago wa Yesu nadungoyo na abeko nga ga nunga.
5. Ginipai gu tangarapai du rogo Marako 10:13-16 ayugoho fu rani tipa gu ngbatunga boro nangia Yesu?
5 Gu guru tangarapai re nayugo gini boro fu rani nangia Yesu ni bakerehe. Ani kparia gupai nga ko aduni gu boro aboro arengbe arengba ka mbeda nani. Wa ko avura duna kikipa ba beko ngbangbaturũ yo, ko adunga ni gu boro nanabagunde ti aboro zangarengba watadu kini payasi payo te. (Yoane 17:5) Anga si na nyanyakipaha tie nga, zavura agude a, i anidu na ngbarago ka duna ko tee? Nirengo, ka i ayenga koyo du gu boro ni nadu zezeree zanga ngbarago, nga guni nanamamanga ya te! Aboro na agarãyo nibakiakia anaye koyo du Yesu ni mbiko i aini gupai nga ko adu zaaza nayo, ni gu boro duna berãpase, na i aduna kido nga ko arengbanga ka do yo kusayo te.
6. Waigu rengbe abaakumba ka duni agu aboro rengbe aboro ka mbeda nayo?
6 Ni berã ani tipa gi tangarapai re, ani rengbe ka sana tirani ya, ‘Mi na ga Kristo berã tire? Mi ni gu boro rengbe aboro ka mbeda fuo ni?’ Rogo gi kere aregbo re, ga Mbori avusende naida agu ababanda avusende rengbe ami ka mbeda fuo yo, nga agu akumba du wa “bagbuko be yuge.” (Yesaya 32:1, 2; 2 Timoteo 3:1) Abaakumbaa, ka oni sonosi ndikidi nyemu awirinaroni nga gu naye ngbaduse yo, na ki duna nyemu gupai nga ka fu tironi tipa yo, i aino pa gaoni berãpase. I abihe kpakpu roni yo, ki gihe ti woro fugo roni, na ki bihe rogo gaoni zezeredi gene mangaapai. Ngbatunga gu nunga gbiati berãpase re rengbe ka kusa gupai nga aboro nikido kuti roni, si ki rengbe tipa kura aboro, kodihe na agude, i mbedi na oni. Dee sa ni Kristano nasakarogo ndu gupai ri arengbe tini ka kusa agu apai nadu ngbaduriyo fu kura bakumba sa: “Ko afura na mi rogo zezeredi gene nga ga nunga. Wa ka si adunga wo ya, isoke ka mi agumbanga kandara fugo sa te. Ko asa re mi duna kido kuti ko.”
Ko Anaberãpa Kura Aboro
7. (a) Waigu Yesu ayugu gupai nga ko anaberãpa kura aboro aberã? (b) Tipagine Yesu arengbe tini ka husa bangiri iravurari tooni tooni?
7 Yesu aduna berãpase. Ko aini agu apai nga ga kura aboro. Kina kungbo bi gu rungorungoyo aba nunga yo tiko gbe ngbaduko yo ki fõko ko idi ka husayo be gayo akaza. (Matayo 14:14) Ko adu a na berãpase tipa agu angbanda gbiati azingo nga ga kura aboro. (Yoane 16:12) Ti kura regbo sa, aboro aye na iravurari fu Yesu na ki sana ko tipa ko husi ko. Yesu ahusi bangiri gu kumba re, ono ko amangihe wo tooni tooni. Ti tonatonaha, gu kumba re abinga aboro ziazia te—“mi nabi aboro; . . . i nita wa ka ngua ata.” Fuo gure, Yesu ki sa gupai nga bangiriko ni ngere wenengai nabaha. Tipagine ko ahusi gu kumba re tini tooni tooni? Gere avura du wo tipa ka sa gu kumba nga guko naima inido tiko na bitimo tipa gbanga regbo re ka ko tunguonga tiko na ima uru gbiati gu zegino duna dendekere ahe rogo re ya.—Marako 8:22-26.
8, 9. (a) Ginipai namangi ngbutuko fuo rimo Yesu na gako abawiriki kurogo gu rago nga Dekapori? (b) Oni ringbisinga pa wai Yesu ahusi gu kumba nangia irangbianga.
8 Ani berẽnga pa gupai a namangi fuo Pumbo Susiri nga ga 32 ti Gaani Regbo. Yesu na gako abawiriki arimi kurogo gu rago nga Dekapori, nadu ku uroyo ti gu Baime nga Gariraya. Yo ngaha re, bakere rimbasa aboro abi Yesu ni kina ipo na ki ye na dungu agu aboro fuko nga aguyo nadu na akaza na ni gbarĩgbarĩyo, sidu ko ki husi yo dunduko. (Matayo 15:29, 30) Na ngbarago, Yesu asia kumba sa ka berã pako ngba kparakpara gene. Gu bake buku Wene Pangbanga nga Marako, nga gu yangara boro nake gipai re, natingida gupai fu rani namangi.—Marako 7:31-35.
9 Gu kumba re aduni irangbianga na ka ko arengbanga ka fura ya. Isoke Yesu avura ino gupai nadu ngbadu gu kumba re yo watadu gako sino nga ga zee. Fuo gure, Yesu kini mo ka manga gupai nga gu ko anamangangaha dedede ya. Ko adi gu kumba re kusayo, tuturũ ti rimbasa aboro, kurogo gu ba aboro adunga rogo ya. Fuo gure, Yesu ki fura rogo gu fugo nga ga bee ka yugo gupai fu gu kumba re nga gu ko ka mangaha. Ko “ki moi wirinzagako ku tuko yo, ki suku sure ki zadi mirãko.” (Marako 7:33) Fuo gure, Yesu ki ngere ku ariyo ku ngbangbaturũ yo na ki uka omeko ni kparakpee. Gi mangimangi pai re arengbe ka yugo gupai fu gu kumba re nga, ‘Gupai mi aida ka mangaha foro re, si naye be ome Mbori.’ Ni yangaraha, Yesu ki ya: ‘Si zaki.’ (Marako 7:34) Fuo gure, gu kumba re ki tona ka giapai, na ko ki rengbe ka fura wenengai.
10, 11. Waigu rengbe ani ka yugo berãpase tipa agu akuarani du ani na yo rogo dungurati? na rogo kporo?
10 Nga gu berãpase Yesu adu nani tipa kura aboro! Ko ainipa agu apai nadu ngbaduyoyo, na gi berãpase nga ga nunga re kini mo tigaha ka sa ko ko nimangipai rogo gu gene nga gu nasa ko ko duna berãpase tipa gayo apai. Ni aKristano, si ni wenepai fu rani ani sonosi ga Kristo berã rogo gi gene re na kini yuguhe. Baibiri naruga rani ya: “Oni du kina ku bani sa, nunga akuaroni ki nimangi roni, oni ki kpi nyemu akuaroni wa awirinaroni, ki du na weneringise, ki niumbasi tironi.” (1 Petero 3:8) Nirengo, gere naida gupai berani nga ani nimangipai na kini fura rogo gu gene nga gu nayugo gupai nga ani naberãpa akuarani.
11 Rogo dungurati, ani rengbe ka bipa ga akuarani berã ni yugo ani irisa fuyo, kini mangi yo a wa kina gu ani aida i mangi rani. (Matayo 7:12) Gure nakoda gupai nga ani duna rubangirise tipa gupai ani agumbaha na gu gene ani agumbaha rogo. (AKorosaio 4:6) Ani tingidi gupai nga, ‘gba agba sa fugo narũ boro wa kina baso.’ (Asanza 12:18) Ginipai tipa fugo dagba aborokporo? Gu kumba duna diako nga aguyo duna nyemuse nirengo dagba tiyo, i inipa agu aberã nga gayo. (AEfeso 5:33) I naneka eegira afugo, gu bisira boro nandu kina kumbatayo, na agu afugo nagbarasapa boro—nga agu afugo dunduko rengbe ka imisa boro ka husaha adunga ni taatapai ya. Agude naberã aberã a, na agu avunguagude duna nyemuse naberãpa gipai re. Ho si aida i fu rugute ni, ngbatunga agu avunguagude re nafuhe rogo gu gene nga gu nayugo irisa gbiati kiki tipa awiri yo na kini banda yo ti gupai nga kaa fu gu zee fuyo si aidanga i fuhe ya.c (AKorosaio 3:21) Ho ani ayugo gupai ni nga ani naberãpa akuarani aberã, ani nayugo gupai nga ani na ga Kristo berã.
Duna Nyemu Kido Kuti Akurase
12. Gini rengberengbe bipai Yesu adu nani tipa gako abawiriki, na gini apai nadu tipa yo ko aima inoho?
12 Yesu aduna gu bipai narengbe arengbe tipa gako abawiriki na ko aima ino agu apai nadu tipa yo a. Ko aini gupai wenengai nga i angia aboro zangarengba. Nirengo, ko arengbe ka ino agu apai nadu ngbaduyoyo. (Yoane 2:24, 25) Si ki vura du wo, ko anabinga yo gbua na kina gu berã nga ga gayo zangarengba te, ono ko anabi gu wene asino a nadu rogoyo yo. Ko abi gupai a ti agi akumba re nga gu i arengbe ka mangaha, nga agu akumba Yekova agbeyo koyo du ko ni. (Yoane 6:44) Ga Yesu bi gako abawiriki rogo wene gene adu niyuguyuguhe rogo gu gene ko anamanga yo rogo. Pai sa nga, ko aduna nyemu gupai nga ka kido kuti yo.
13. Waigu Yesu ayugu gupai nga ko aduna kido kuti gako abawiriki?
13 Waigu Yesu ayugu gu kido re? Ho ko aguari ni kusayo auru kpotosende, ko afu bakere sunge fu gako mbedimbedi abawiriki. Ko afu gu sunge kubeyo nga ga ngerafuo agu apai nga ga gako Kindo rogo zegino dunduko. (Matayo 25:14, 15; Ruka 12:42-44) Ti regbo gako sunge, ko ayugu gupai rogo rukutu apai, nga ko aduna kido kuti yo rogo agu agene i ainonga paha ya. Ho ko akiisi riahe ni ngba iiriwo gene tipa ka riga rimbasa aboro nani, ko afu sunge kparakaha fu gako abawiriki.—Matayo 14:15-21; 15:32-37.
14. Waigu rengbe oni ka guruso gu tangarapai duni kekehe rogo Marako 4:35-41?
14 Ani berẽnga pa gu tangarapai a duni kekehe rogo Marako 4:35-41. Ti gi regbo re, Yesu na gako abawiriki abiti kurungba na kini ndu nani ku uroyo ku mbiti gu Baime nga Gariraya. Ngbutuko fuo guari yo, Yesu ki pi mburu kurungba yo na kini ra dodoromaa. Ono tie, fuoho aturonga te, ‘bawege naya.’ Ngbatunga agu abavugumo re anamanga dedede rogo gu Baime nga Gariraya. Bambiko padu kpakpuhe kusende ku ngboongboo yo (wa ametere 200 kusende ti basona kpakpu gu kura baaime), wege yo ni fofoihe gbe susi agu arago du patini, sidu gere kini kusi gu fudifudiapai nga ga wege. Kurii gure, nyanyaki awege anaya rii gu Ngboongboorago nga ga Yaradene nga gu nanaye rii Bagangara Erumona yo, nga gu nadu ku nodiyo. Gu bete regbo zereda nanidu, anirengbe ka aria tihe ni kina boro ipo kurogo bavugumo. Ani berẽnga gere: Zanga tikö, Yesu aima inopa gu dungu abavugumo nanamanga rogo gu rago re, mbiko i asonosi ko Gariraya yo. Si ki vura du wo, ko ara dodoromaa, ki duna kido kuti gu birĩ nga ga gako abawiriki, nga aguyo beteyo aduni abaziatĩo.—Matayo 4:18, 19.
15. Waigu rengbe ani ka wirika ga Yesu nyemu duna kido kuti gako abawiriki?
15 Ani rengbe ka wirika wai Yesu aduna nyemu kido kuti gako abawirikii? Bete aboro nabihe nibakpakarakpakaraha ka fu bete asunge fu akurayo. Ka pepai ngba kura gene, i naida ka du dedede rii apai. I rengbe ka berã gupai nga, ‘Ka mi aida i mangi he ngba ruru gene, kina re du wa ka mi mangihe ni tire!’ Ono kangia ani naida ka manga apai dunduko ni kina tirani, ani namaatirani ngba gupai nga ga bambugo tirani, na isoke kini di gu regbo kusayo gii bangiri gaani aborokporo nga gu ka ani naadiangaha ya. Kurii gure, ka ani afunga atindiro nga ga asunge nga gu daada fu akuarani ya, ani rengbe ka bengeta yo ti gu inohe na rabahe nga gu si aidaha tipa yo. Si ni pa tatamana ka wirika wai ka duna kido kuti kura aboro, kini fuku asunge fuyo. Si ni wenepai fu rani tipa ani sana tirani zanga ziree niyaa, ‘Mi na ga Kristo berã rogo gipai re? Mi naafu bete asunge fu akuare na nyemuhe, ki duna kido nga i amangaha amanga wa rengbe ome yo nani?’
Ko Aduna Ida Kuti Gako Abawiriki
16, 17. Rogo gu yangara yuru nangia ga gako raka auru kpotosende, gini kidohe Yesu afuhe fu gako amokedi, wa ko avura ino gupai vurũ nga i nika gindigo ko agindigo?
16 Yesu aduna wene bipai tipa gako abawiriki rogo gu kura nyanyakipa gene. Ko asa yo i ini gupai nga ko aduna kido kuti yo. Gere ayugu tihe gbayaga rogo agu afugo ngarasahe nga gu ko agumbaha fu gako amokedi rogo gu yangara yuru nga ga gako raka auru kpotosende. Ani makianga pa gupai namangi.
17 Sunge adu ti Yesu gbe rogo gu nyemu re. Ko ayugupa umbasitise fu gako amokedi rogo mangimangipai yo ni zunda ko anduyo nitiko. Fuo gure, ko ki sigira gu riahe nga ga nyemu ni tonatonapai nga gu nadu tipa tingidapa kpioko. Fuo gure, amokedi ki rimisi tiyo berewe kurogo nyanyaki kango tipa guni nadu dagbayo nga bakumba ni kisusi. Na kina gu zerangbaduse nga gu naima du tiko mbata, Yesu aagbarasanga rimoyo te, ono ko aberẽkuriipai nayo. Ko agumba gupai nadu kumbatayo fuyo: “I amánga roni oni koto akota dunduko tipa re ni gi yuru re. Bambiko i ake he ya, ‘Mi atá babanda [avusende] ata, rimbasa [avusende] ki gbandaka yasika.’ ” (Matayo 26:31; Zekaraya 13:7) Ko aini gupai nga dawedawe abadiangbako nika gindigo ko ti gu regbo ko ka ida yo tini. Si ki vura du wo, ko asaranga ngbanga yo te. Na kparapai ti gure, ko agumba gupai fuyo nga: “Ono ho Mbori ka zingisa re ni, mi andú mbata fu roni ku Gariraya yo.” (Matayo 26:32) Ii, ko akidoyo ya ka i vura gindigo ko, ko agindigonga yo te. Si adu nga ho gi kere ima re nika nyasa ni, ko agbiayo agbia berewe.
18. Gini rõrõi sunge Yesu afuhe kube gako abawiriki Gariraya yo, na waigu amokedi amangi gi sunge re dunduko?
18 Yesu aka kuti fugo ko. Kusa, Gariraya yo, gu Yesu nazingibekpio re akuru fu gu ruru amokedi nadu 11, nga aguyo nadungura tiyo na dungu agu akurayo, a wa gopai ayugoho. (Matayo 28:16, 17; 1 AKorindo 15:6) Yo ngaha re du Yesu afu gu sunge ni fuyo nga gu nadu ni rõrõihe: “Oni ndú tie, ki sa arikaaboro dunduko ni abawiriki, ki nibapatizi yo ku rogo rimo Mbori nga Ba na [ti rimo] Wiri na [ti rimo] Ziazia Toro; ki nirugu yo a i niká kuti agu apai dunduko mi arugu roni kuti ni.” (Matayo 28:19, 20) Gu buku nga Amokedi nafu ziazia gopai fu rani tipa gupai nga amokedi amangi gu sunge re dunduko. I angbembatayo niruru mangapai rogo gu sunge nga ga tungusa wene pangbanga rogo bambata kama agarã.—Amokedi 2:41, 42; 4:33; 5:27-32.
19. Ginipai ga Yesu mangaapai fuo gako zingabekpio ayugoho fu rani tipa ga Kristo berã?
19 Ginipai gi tangaratangarapai nga gu yuguyoho re ayugoho fu rani tipa ga Kristo berã? Yesu aima bi gu gbegbereapai nga gu nadu rogo gako amokedi yo, si ki vura du wo, ko “anakpi nyemu yo akpi kindi dati yangara rago.” (Yoane 13:1) Zavura pa gayo aingahe, ko asa yo i ini gupai nga ko aduna ida kuti yo. Ani kparia gupai nga, Yesu akidonga ku korokoro mangu yo te. Zanga tikö, gu kido gbiati idapase nga gu ko ayuguhe tipa yo anyakasi yo i diberã ngbaduyoyo tipa ka ndu kumbatayo na gu sunge nga gu ko aruguyo i nimangihe.
20, 21. Waigu rengbe ani ka yugo wene bipai tipa akuarani aidipase?
20 Waigu rengbe ani ka yugo ga Kristo berã rogo gipai re? Ka ani dunga na gbegbere berã kuti akuarani aidipase ya. Ka oni aberã gbegberepai kisusi, si nawira gbe fugo roni na gaoni mangaapai ayugoho ayugo. (Ruka 6:45) Ono tie, Baibiri nagumba gupai fu rani nga nyemuse “naida kuti apai dunduko.” (1 AKorindo 13:7, NW ) Nyemuse naberã wenepai, angianga gbegberepai ya. Si nangarasa boro kuba gupai nga ka gburuwa ni. Aboro nakaragapai ni ipo kuti nyemuse gbiati ngarasahe susi gu i akaragapai kuti gundesi yo. Ani rengbe ka sonosa kura aboro na kini ngarasiyo nidu ani na kido kuti yo. (1 ATesaroniko 5:11) Ka ani duna wene bipai tipa awirinarani, a wa Kristo adu nani, ani amangayo rogo agu agene nikaa sonosa yo na ani ki rengbe ka kusa gu wenepai nga gu du rogoyo yo.
21 Sonosa ga Kristo berã na kini yuguhe ni bakerehe susi gupai gbua nga kaa wirika bete agu apai nga gu Yesu amangihe. A wa i agumbaha rogo gu paparaha ye mbata fu gere, ka ani aida nirengo ka mangapai a wa Yesu anamangaha, ani du wa ka ani wiriki wai ni bambatapai ko anabi apai. Abuku Wene Pangbanga naundo rani tipa ani ini gu kura sinoko, nga gako aberã gbiati gako berã tipa gu gako sunge nga gu i afuhe fuko, a wa gu paparaha naye fuo gere ka sakapai tipaha.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Rogo gu waraga re, gu irabiriki re naringbisapa wai ni aberãha ya bangera Yesu adu, kodihe na rangi nga ga mangeriko, maingbako, na bangiriko. Gu basafugo Baibiri nga Edgar J. Goodspeed nasakarogo gupai yo nga gi biriki re, “i amangihe si songodi gu ringbisapa [Yesu] nadu rogo agu abuku nga ga gu boro nake kpia wai bangera Yesu adu.”
b Si ziazia nga, garã agu agude re aduni bakiakia. Gu fugo i asaha herẽ nga “rukutu agude,” kina gu bangisa fugo re i amangisunge nani a tipa wiri Yairo nga guri garãri adu 12. (Marako 5:39, 42; 10:13) Ono tie, rogo gu tangaratangarapai du wa kina gure, Ruka namangasunge na gu fugo i naamangasunge nani a tipa fogo agude.—Ruka 1:41; 2:12; 18:15.
c Oni bi gu papara kekepai nga “Oni Nairisa Tipa Yo?” rogo gu kusikusi Ngbaõbambu Sinziri nga ga Zerekpe ti rameru 1, rogo 1998 (rogo pa-Ngirisi).
Oni Rengbe ka Sakarogoyo?
• Ga Yesu mangapai angia gine ho gako abawiriki a’asadi ni ka rugusa agude ti yeyo koyo du ko ni?
• Rogo gini gene Yesu aduna berãpase tipa kura aboro?
• Waigu rengbe ani ka wirikapa ga Yesu nyemu kido kuti gako abawiriki?
• Waigu rengbe ani ka wirika Yesu rogo gako kido kuti gako amokedi?
[Gu kpiaahe du ti kpewaraga 10-12]
Agude aduna ngbarago ho i aduni na Yesu
Yesu anamanga kura aboro na nunga
Agu abaakumba rengbe aboro ka mbeda na yo nga maku