Yekova—Nga Gu Boro Duna Bakere Ome

“Mbiko gu babakere ome nga ga gako tandu, na mbiko ko nanyaka rogo tandu yo, a nga gu ru sa nakpa te.”—YESAYA 40:26.

1, 2. (a) Rii mburu gini ome nga ga zagino ani araka mbikoha? (b) Oni sakinga ndu gupai du Yekova tini nga Mburu ome dunduko.

OME nga guhe dungu rani abi paha gbua taata. Ni kpiapai, ani naaberã gbua tooni tipa gu ome nga ga karaba [électricité ] nga gu nafu timarago gbiati faarago fu rani, kini berẽpa gu wenepai gbua tooni nga ga koda ome karaba kuti gu ũsunge nga gu namangasunge mbiko karaba nga gu ka du be rani. Kina kungbo kata karaba gbua nitunguotunguoho nasa rani ani ini gupai nga zanga gu ome nga ga karaba, agu abaagbata nga ga aboro arengbanga ka mangasunge te. Bakere gu karaba ani akido kuti ni naye ngba kura gene yo du gu mburu ome ni nga ga kpotosende—nga uru.a Rogo asania [asegonde] nibasasa, uru nakusa faarago wa rengbehe na kini riti amirioni bisue nga ga barõa guhe nafu ome, kini fu gu ome fu kpotosende nasongoda unga.

² Warigu gi ome nga ga uru re aye ni dunduko? Da namangi gi ũkusa ome nga ga ngbangbaturũ re? Yekova Mbori namangihe. Ni furaha tipa ko, Atambuahe 74:16 nayaa: “Mo afu imarago na uru a.” Ii, Yekova nga gu yangara boro duni Mburu aome nabaha dunduko, a wa kina gu du ko ni Mburu unga ahe dunduko. (Atambuahe 36:9) Ka ani ya binga gako ome taata ya. Rogo gu nebi nangia Yesaya, Yekova natingida rani na gupai nga ani ngere kuariyo ka bika aũngbangbaturũ, ngbatunga gu du wa uru na akerekuru, na ki berẽkuriipa wai ami akuru. “Oni túka bangironi ku ari yo gbe ka bi nga: da nafu agi ra re? Ko nakusi ra na rimbasara ni gedigedi ra, ko nayamba ra dunduko ti rimora; mbiko gu babakere ome nga ga gako tandu, na mbiko ko nanyaka rogo tandu yo, a nga gu ru sa nakpa te.”—Yesaya 40:26; Yeremaya 32:17.

3. Waigu ani agbia undo ho Yekova ayugo gako ome ni?

³ Wa duhe nga Yekova na bakere ome tiko, ani rengbe ka duna gu kido nga uru nikaa fu timarago na faarago kindi fu rani, nga agu ahe ani araka mbikoho. Ono tie, ani nakido kuti ga Mbori ome tipa gu kura apai susi gu bambata apai nga gu ani aidaha tipa borose. Pa zaka rani be ingapai na kpio, pa gaani maabangirise tipa raka kumbatayo, na pa gaani kido kuti Yekova, si dunduko nikodikodihe kuti pa manga ko gako ome. (Atambuahe 28:6-9; Yesaya 50:2) Baibiri hi be akpiapai nga gu duni dezirepai kuti ga Yekova ome ka kusahe na ka zakaha, ka batasa gako aboro na ka gbarasa avurako.

Ga Mbori Ome Niyuguyuguhe Rogo Kusikusiahe

4. (a) Ginipai namangi Davide fuo kparia ko rago ariyo yuru? (b) Ginipai aũngbangbaturũ ayugoho nibipa ga Mbori ome?

⁴ Gu mokedi nangia Pauro asakirogo gupai yo nga, ga Bakusirani “nyenye tandu . . . I nabi he kina rogo agu ahe yo ko amangi.” (ARomo 1:20) Akutu agarã mbata kusayo, gu bake Atambuahe nangia Davide, nangia babanda avusende avura ningere dedede kuariyo yuru, ki bi wai du haurago ni iiriwoho na gu tandu nga ga Bamangihe. Ko akepai yaa: “Ho mi nangana gamo angbangbaturũ ni, nga gu mangaapai nga ga wirinzagaro, na gu diwi mo amoi ru na akerekuru; gini he nga boro, mo naaberã pa ni? na wiri boro, mo naandu ka bi ni?” (Atambuahe 8:3, 4) Wa ga Davide inohe tipa aũngbangbaturũ avura duni kina betehe, ko arugu tiko na gupai nga pako akionga ringbisihe kuti Bakusi gaani riwara haurago te. Areme, abawisigipai tipa aũngbangbaturũ ini apai ni bakerehe gbe tipa pa kio haurago na pa gu ome nasongodaha. Ni kpiapai, i gumba gupai fu rani nga, rogo asania nibasasa, gaani uru nakusa ome du bakioho kina sa na sumbuso amirioni bara mirioni 100,000 nga ga barõa gu kere ahe rengbeyo ka sumbusoho.b Kina wiri papara gu ome re gbua nada sende no; si ki vura du wo, gu bakio ome re ima rengba tipa songoda unga ahe dunduko auru gaani kpotosende. Wa vura duhe wo, anga gaani uru nga gu kerekuru duna bakere ome kisusi rogo angbangbaturũ te. Gu kura akerekuru gudu ho nga agura nakeda ome rogo sania gbua sa nga gu uru akedaha tigaha rogo asaa ue bawe-na-biama. Oni berẽnga pa gu ome tie, rengbe gu Boro ka mangasunge nani nga guni nakusi ngbatunga agu aũngbangbaturũ re! Si aruaru Eriu poi ki ya: ‘Gu Ko du na tandu apai dũ—ani arengba nga ka bi ko te; ko na bakere tandu.’—Eyobo 37:23.

5. Gini gopai duho tipa ga Yekova ome nga gu ani abihe rogo gako sunge?

⁵ Ka ani ‘gbata ga Yekova mangaapai’ a wa Davide amangihe, ani abi gopai abi tipa gako ome nga gu du rogo arago dunduko—rogo wege na rogo sugburasugbura ime, rogo woro gumba na ikpirogumba, rogo iiriwo adi na kikindigi abagangara. (Atambuahe 111:2; Eyobo 26:12-14) Kurii gure, a wa Yekova atingidi Eyobo nani, anyaa nga adezire Gako ome a. Dupo du dagba agi anyaa re. Yekova aya fu Eyobo wee: “Omeru du ti . . . dimoru, . . . aberu na anduru ki du wa ngbongbo marã.” (Eyobo 40:15-18) Ti agu aregbo i ake Baibiri, i aima inopa gu kere ome a du ti gu babagara nga ga nvuo ru, na Davide akparikpee tipa i batasi ko ‘be ngba bahu, na be gbanga abaagbeẽ [“ababagara nga ga nvuo ra,”NW ].’—Atambuahe 22:21; Eyobo 39:9-11.

6. Babagara narukuba gine rogo Kekeapai? (Oni bi gu rukutu kekeapai du rogo kpewaraga 21.)

⁶ Mbiko pa gau ome, babagara vuru Baibiri yo naru kuba ga Yekova ome.c Gu yuguyugupai gu mokedi nangia Yoane abihe tipa ga Yekova mbatabakindo nayugo unga anyaa biama, gu ru sa aduna kpakpuru wa ga babagara. (Yugoti 4:6, 7) Wa gopai ayugoho, gu bangua sino Yekova sa nga gu agi akeruba ayugoho re, nga ome. Agu akuraha nga nyemuse, tatamana, na ruru sarangbanga. Wa duhe nga ome nga nyanyakipa sino Mbori dagba asinoko yo, wene rugatinapai tipa gako ome na wai ko amangasunge nani nika sa rani ani mbedi na ko gbe na ki sa rani a ani wiriki ko rogo gako kpiapai ni manga ani sunge wenengai na gu ome ka du tirani.—AEfeso 5:1.

“Yekova nga ga Arimbasa Ko, Nga gu Ko Du Na Tandu Apai Dũ”

7. Waigu rengbe ani ka rugatirani na gupai nga wenepai adia adia be gbigbitapai?

⁷ Vuru Kekeapai yo, i nayamba Yekova nga “Mbori du na tandu apai dũ,” nga gu rimo natingida rani na gupai nga ka ani ya binga gako ome taata watadu ka kapa tipa gako tandu ka diabe avurako ya. (Bambata Pai 17:1; Gate 6:3) Ga Satana gbigbita sinoraka rengbe ka wira guhe duni bandabandaha wenengai, ono bangiri Yekova, “arikaaboro wa kina gu he natoga akoro yo, i gedi yo wa kina gu nvutu nye ri ũringbisahe yo.” (Yesaya 40:15) Mbiko ngbatunga gu ome nga ga Mbori re, kapa ho tipa gupai nga wenepai adia adia be gbigbitapai te. Ti gu regbo gbigbitaapai namoipai, ani rengbe ka duna wasa be ino gupai nga “Yekova nga ga arimbasa ko, nga gu Ko du na tandu apai dũ nga ga aYisaraere ko” anyasa gbigbitaapai nyeanye kindi—Yesaya 1:24; Atambuahe 37:9, 10.

8. Gini ariivura nga ga ngbangbaturũ yo Yekova amangasunge na yo, na ginihe duho be rani nayugopa gayo ome?

⁸ Gu gumbapai nga “Yekova nga ga arimbasa ko,” nga gu du Baibiri yo (NW ) bara 285, nga kura tingidapai tipa ga Mbori ome. Gu “rimbasa” gumbayo paha herẽ nga rimbasa kusikusi atoro nga aguyo duho tipa ka irisa fugo Yekova. (Atambuahe 103:20, 21; 148:2) Rogo bangisa yuru sa, bangisa maraika gbua sa aimi ga aSurio abanzengere 185,000 nga aguyo naba gunde ti aboro Yerusarema. (2 Abakindo 19:35) Kangia ani inipa ga Yekova rimbasa aborovura nga ga ngbangbaturũ yo, gunde zinga rani taata be asogo rani te. Gu nebi nangia Erisa abakanga bangiriko ho ariivura nabaha arunguru ni pati ko nga agu ariivura naagbata ko te, mbiko zanga du ko wa gako moyambu, ko arengbe ka bi bakere rimbasa aborovura nga ga ngbangbaturũ yo na gu bangiriko nga ga idapase i nisongodi ko.—2 Abakindo 6:15-17.

9. Tipagine si aida tini ani du wa Yesu rogo kido kuti ga Mbori bandahe?

⁹ Teketeke a, Yesu aini pa gu songodahe nga ga amaraika ho ko agbia tiko ni na gu rimbasa aboro nadu na abasape gbiati angbondo beyo rogo gu ati nga Getesemane. Fuo gumba ko gupai fu Petero nga ko karaga gako basape kurogo sirikpaha, Yesu aya fuko wee, wa ka si nirengbe, ka ko sana Bako asana tipa “ko kedi amaraika wa rika vura bawe na ue.” (Matayo 26:47, 52, 53) Ka ani duna tambuahe wa kina gure tipa agu ariivura nga ga ngbangbaturũ nga gu du be Mbori, ani akido a kuti ga Mbori songodahe zanga bakabangirise. Gu mokedi nangia Pauro akepai ya: “Ani aya wãi tie ti agi apai re? Ka Mbori du . . . [ku gii]rani, da ka du kuti rani?”—ARomo 8:31.

10. Yekova namangasunge na gako ome tipa ada?

¹⁰ Ani tie na nduapai berani dunduko ka kido kuti ga Yekova bandahe. Ko naamangasunge dedede na gako ome tipa manga kina gupai duni wenehe na kini mangihe wo rogo ngbanya na gu kura asinoko—nga ruru sarangbanga, tatamana, na nyemuse. (Eyobo 37:23; Yeremaya 10:12) Wa vura duhe nga agu aboro duna ome naimisa rungorungo bayee aboro dedede tipa ka gbia mokiisa nga ga gbangbati ti vuroyo, Yekova “natumba rurungbura boro nvutu yo” na ko a “na tandu ka batasa aboro.” (Atambuahe 113:5-7; Yesaya 63:1) A wa kina gu Maria agirogoyo, nga na Yesu, nga guri naadunga ni boro ruko watadu boro rẽkangose ya, zanga du ko na gbangbati, “gu ko du na tandu apai” namangasunge na gako ome tipa agu aboro nagunde tiko, kini umbasi pa aboro rẽkangose na kini tumbapa aboro umbasipatise kuari.—Ruka 1:46-53.

Yekova Nayugo Gako Ome fu Gako Amoyambu

11. Gini dezirepai tipa ga Mbori ome aYisaraere abihe rogo 1513 Mbata fu Gaani Regbo?

¹¹ Bara dunguhe, Yekova ayugu gako ome fu gako amoyambu. Ngbatunga gu regbo re sa angia gu nadu rii Bagangara Sinai yo rogo 1513 Mbata fu Gaani Regbo. Rogo gu garã re, aYisaraere aima bi iiriwo gopai tipa ga Mbori ome. Agberangbii bawe nga gu nagbarasi arago ayugupa gu tandu nga ga Yekova na ki yugu gupai nga ga aEzipeto ambori adunga na ome tiyo te. Ngbutuko fuo gure, iiriwo sigo dagba Zamba Baime na pa gbarasa ga Faro ariivura angia yugo gu kura ome nga ga Mbori. Adiwi biata kusa, tii mburu bagangara Sinai yo, Yekova ayambu aYisaraere i duni gako “wene [kparakpara, NW ] ũkumuko dagba kura rika aboro zegino dunduko.” I amangi mokido tigayo yaa: “Agu apai dunduko Yekova nigumba ha ani amánga kina ha.” (Gate 19:5, 8) Fuo gure tie, Yekova ki yugupa wai iriwo gako ome. Rogo woro gumba na ikpirogumba na bakere woro nambongo, Bagangara Sinai ata kio ngime kini gundu tini. Gunde ki zi agu aboro narundu tuturũ. Ono Mose aya tie fuyo si naida gipai re yugupa gunde ti Mbori fuyo, nga gu gunde ka undo yo i gisangba gayo bangisa Mbori duna tandu apai dũ, nga Yekova.—Gate 19:16-19; 20:18-20.

12, 13. Gini apai nandu na Eriya ko mbu gako sunge, ono waigu Yekova anyakasi ko?

¹² Dungu akama agarã kusa, ti ga Eriya regbo, gu kura ga Mbori yugo ome amangi rii Bagangara Sinai berewe. Gu nebi re aima bi sangbana ga Mbori ome. Tipa agarã biata na beberehe, Mbori ‘akisi angbangbaturũ’ tipa ka mai nanga ya mbiko gu samungu nangia ga gu rikaaboro nangia aYisaraere. (2 Pekapai 7:13) Ni sangbana gu ugure naye fuo kiso yo ngbangbaturũ, agu azire du wa abakiki anaye na riahe fu Eriya kurogo di nadu rogo gu ngboongboo nga Kerita, na kusa, i azugosi ga dekurugbo wiri bete ngungo na nzeme rogo iiriwo gene tipa kaa fu riahe fuko. Yekova afu ome a fu Eriya ko zingisi wiri gi dekurugbo re bekpio. Ni yangaraha, rogo gu banarũ asada nga ga padu ni Mbori nga gu namangi rii Bagangara Karumera yo, we aye ngbangbaturũ yo ki riti ga Eriya motumo. (1 Abakindo 17:4-24; 18:36-40) Si ki vura du wo, ngbutuko fuo gure, gunde azi Eriya na kpotokoyo ki zere ho Izebere aserekpo ko ni ka imo ko. (1 Abakindo 19:1-4) Ko aoro kusayo rogo gu ringara re, kini berẽ gupai nga gako sunge ni nebi ima nyasa. Ono tipa ka kido ko na ka ngarasa ko, kina boro Yekova nitiko niweneringise nayugu gako ome nga ga Mbori fuko.

¹³ Baraho Eriya agbu ni rogo siimbia, ko abi iiriwo yuguyugu ahe biata nga gu duna ome nga gu Yekova angera kuriihe: bavugumo, bazigizo, na ni yangaraha, we. Ono tie, ho Yekova afura ni fu Eriya, ko amangihe wo rogo “wiri toni bayee fugo.” Ko afu kura sunge fuko nibakerehe na ki tingidi ko na gupai nga ruru airisi Yekova 7,000 adu kindi rogo gu ringara re. (1 Abakindo 19:9-18) Kangia kumbatayo, kpotoraniyo azera mbiko ani bi gupai nga fuõ gaani sunge tungusapai tini te, a wa si amangi Eriya, ani rengbe ka fu kpee fu Yekova tipa “gu bakere tandu susi”—nga gu ome rengbe ka nyakasa rani ani susi kumbatayo na tungusa wene pangbanga zanga bata omerani.—2 AKorindo 4:7.

Ga Yekova Ome Nga Ngbaanga Tipa Digiso Ko Gako Akidohe

14. Ginipai rimo Yekova ayugoho, na waigu du gako ome nikodikodihe kuti rimoko?

¹⁴ Ga Yekova ome a nikodikodihe kuti rimoko na pa digiso ko gupai ko akpinyemuhe. Gu kparakpara rimo nga Yekova, nga gu du rogoyo nga “Ko Nasa Tiko ka Dani,” nayugo gupai nga ko nasa tiko ka dani Badigisi gako akidohe. He ho watadu boro ho rengbe ka rugusa Mbori ti digiso gako ringbisapai te, ka si vura wira gupai bangiri ababisirapai vurũ nga ka si manginga te. A wa Yesu agumbaha ti kura regbo fu gako amokedi, ‘apai dunduko rengbe Mbori ka mangaha.’—Matayo 19:26.

15. Waigu i atingidi Abarayama na Sara na gupai nga he ho ka gasi Yekova te?

¹⁵ Tipa ka yugo kpiapai, Yekova akido Abarayama na Sara ti kura regbo sa ya ko angesa atita yo nibakere rikaaboro. Ono tie, i anye kindi ni airazangada tipa dungu agarã. I aima gbinza gbe ho Yekova agumba gupai ni fuyo nga gu kidohe ko agumba paha fuyo ima mbeda ka manga, si ki sa Sara ri momu. Ni karagapai, maraika ayaa: “Ka pai gasi Yekova?” (Bambata Pai 12:1-3; 17:4-8; 18:10-14) Fuo agarã kutu biama kusa, ho Mose adungura atita Abarayama ni kurogo Kpasakpasarago nga ga Moaba—i naima da awere nibakere rikaaboro—ko atingidi yo na gupai nga Mbori aima digiso gako akidohe fuyo. Mose ayaa: “Bambiko [Yekova, NW ] akpi nyemu abaroni, si du ko asia angbatungayo ti ni fuo kpioyo, ki kusi roni ni tiko na gako bakere tandu Ezipeta yo, ki do arikaaboro barangba roni, du ni bakiki pa aboro ni airaome ki susi roni, ka rimisa roni ka fu gayo aringara fu roni ni gaoni, wa du he ni gi rago re.”—Pa Fu Rugute ni Ue he 4:37, 38.

16. Tipagine aSadoke ati tini kurogo gu irairapai nga ga tikango zingabekpio nga ga akpikpiyo?

¹⁶ Akama agarã kusa, Yesu agbarasi ngbanga fu aSadoke, nga aguyo naidanga kuti zingabekpio ya. Tipagine i aka tini ti ida pa ga Mbori kidohe nga ko azingisa kangba aboro azingisa? Yesu aya fuyo: “Oni aina nga Ziazia Kekeapai na ga Mbori tandu [te].” (Matayo 22:29) Kekeapai nakido rani na gupai nga ‘aguyo dunduko du rogo amurã tingidapase agia fugo Wiri boro, ki kuru.’ (Yoane 5:27-29, NW ) Ka ani ini gupai Baibiri apehe tipa zingabekpio, gaani kido kuti ga Mbori ome asa rani ani idi gupai nga ko azingisa akpikpiyo azingisa. Mbori “adígisa pa kpio nye anye kindi, . . . mbiko [kina boro] Yekova gumba ha.”—Yesaya 25:8.

17. Rogo gini uru kumbatayo kido kuti Yekova nika duni gupai duna nyanyakipaha rogo kparakpara gene?

¹⁷ Bambeda kumbatayo, regbo nika da nga gu si ka ida ani kido kuti gu ome batasa aboro nga ga Mbori rogo kparakpara gene wa du ani nibasasa. Satana Bakitingbanga azubo ga Mbori aboro, nga aguyo nika wira i nibandabanda yo te. (Yezekere 38:14-16) Fuo gure tie, Mbori ayugo gako bakere ome tipa rani, na aboro dunduko ki ini gupai nga ko nga Yekova. (Yezekere 38:21-23) Awere nga regbo ani sonosi gaani idapase gbiati kido kuti Mbori nga gu ko Duna Tandu Apai Dũ tipa ka ani dunga na tikö rogo gu nyanyakipa regbo re ya.

18. (a) Gini undo ani agbiaha be makiapa ga Yekova ome? (b) Gini sanahe ani ka makiapaha rogo gu paparaha naye fuo gere?

¹⁸ Zanga kapa, dungu nduapai gudu ho tipa kaa berãkuriipa ga Yekova ome. Wa ani amakiapa gako asunge, si nasa rani ni umbasitise ani taasipa Bakere Bakusirani na kini fu tambuahe tipa gupai nga ko namangasunge na gako ome rogo gu gene nga ga tatamana na rogo nyemuse. Gunde azionga rani ka ani akido kuti Yekova nga ga arimbasa ko te. Gaani idapase kuti gako akidohe awonga te. Ani tingidi gupai tie nga, i akusi rani rogo kpia Mbori. Sidu, ani a na kina ome tirani—ono ni kina betehe gbua. Waigu rengbe ani ka wirika Bakusirani rogo gu gene ani amangasunge rogo na omerani? Ani amakiapa gere rogo gu paparaha naye fuo gere.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

Oni Rengbe ka Karagapai sa agi Asanahe Re?

• Waigu kusikusiahe ayugopa ga Yekova ome?

• Gini ariivura rengbe Yekova ka mangasunge na yo tipa ka songoda gako aboro?

• Gini bete aregbo Yekova ayugu gako ome tini?

• Gini ngbaanga duho tipa gupai nga Yekova adigiso gako akidohe adigiso?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 20]

“Oni túka bangironi ku ari yo gbe ka bi nga: da nafu agi ra re?”

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 20 aye be]

Photo by Malin, © IAC/RGO 1991

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 23]

Makiapa ga Yekova yugo ome nasonosa idapase kuti gako akidohe