Undo Adekurugbo Rogo Gayo Fudifudiapai
GU SA dagba agu apangbanga ini aboro ho tipa adekurugbo gbe nga gu tangarapai nga ga Baibiri du tipa Ruta na na-kumbaari, nga Naomi. Agu adee dunduko ue re angia adekurugbo. Ono tie, tipa Naomi tigari, anga kina kumbari sa nakpi te, ono awiiri ue a nangia akumbagude, guko sa angia kumbaku Ruta. Mbiko wa i aaraka dagba agu aboro nangia asopo bino nga aguyo nanakido gbe kuti gu ome nga ga akumba, apai agbere nirengo gbe kubara yo yo.—Ruta 1:1-5, 20, 21.
Ono tie, Naomi aduna bawene nakureari tini nanafu wasa furi, nga dekurugbo wiiri nangia Ruta, nga guri naidanga ka guari kusayo pati ri ya. Kusa, Ruta ayugu gopai nga ri “ni wene ri [fu Naomi] ki susi akumbagude saba”—angianga mbiko kina gari dudunguro nyemuse tipa Naomi sa ya, ono mbiko gari nyemuse a tipa Mbori. (Ruta 4:15) Ho Naomi afu gu berã ni fu Ruta nga ri karaga tiri fuo agumeri na fuo agu anakureari nangia aMoabo, Ruta akaragapai na fugo sa dagba agu afugo duni kekehe nga gu nayugo padu boro niruru ni fu kura ni: “Ho mo ka ndu ku ho ni, mi andú kina ku ho a, ho mo ka anye ni, mi anyé kina ho a. Gamo aboro nikangia kina gimi aboro, ga Mbori ki ngia kina gi Mbori a. Ho mo ka kpi ni, mi akpí kina ho a, i ki kpisidi re kina ho. Yekova . . . [mangihe] fere, na gu ku ri he a, si ngia he ho du kia ti kpio nikapara rani na mo.”—Ruta 1:16, 17.
Yekova Mbori aazanganga inopa ga Ruta sino te. Ko afu maku kurii gu tooni kporo nangia ga Naomi na Ruta, na ni yangaraha, Ruta ki di gu Yisaraere nangia Boaza. Naomi angerefuo wiriyo wa kina boro wiiri, nga guko nada ni tita Yesu Kristo. Gi pangbanga re nayugo wai Yekova angerafuo adekurugbo nga aguyo naye koyo du ko ni na kini kido kuti ko. Kurii gure, Baibiri nagumba gupai fu rani nga ko nabi agu aboro na nyanyaki payo naundo adekurugbo ni nyemuse rogo gayo fudifudiapai. Sidu, waigu rengbe ani areme ka undo agu adekurugbo du dagba rani?—Ruta 4:13, 16-22; Atambuahe 68:5.
Oni Fu Ndikidi Undo, ono Ka Oni Moinga Pai Riyo Ya
Ho oni afu undo ni fu dekurugbo, si ni wenepai gbe ka fura na ni ziazia na zukazuka tipa pai, ono ka oni moinga pai rini ya. Oni mbu ngbatunga agu afugo adunga ziazia ya wa gu nga, “Ka oni aida he, oni pehe fere.” Gure wa kina gumba gupai fu gu boro zere amanga ni na gomoro nga, “ka oni dú nga na zere ya, oni mbíki,” zanga manga gupai ka fu undo funi. (Yakoba 2:16) Dungu aboro ninasananga he tipa undo ho i aida he ni ya; kuba gure, i narungo kukiri. Tipa ka undo ngbatunga agu aboro re, si naida boro duna rugatinapai, tipa ka ino gayo azingo. Ngba kura gene, maapai kuri ni gbe—nga rugapa agu apai dunduko du tipa gani raka—rengbe ka ndu sa imisa ni rogo gani berã watadu ka kusa tagbagapai dagba roni nani. Sidu, Baibiri nanyakasa gupai nga ani duna ruru bipai rogo gaani mangaapai na kura aboro. Wa si avura ningarasi rani ani duna nyemu akuarani ti rani zanga gbangbati, si natingida rani na gupai nga ka ani rimisinga tirani kurogo agu apai nga ga kura aboro ya.—AFiripoio 2:4; 1 Petero 4:15.
Ruta ayugu ngbatunga gu ruru bipai re koyo du Naomi ni. Wa ri avura zio tiri kuti na-kumbaari, Ruta asosodanga ri watadu kaa maapai riri te. Ri aningia gu bambata boro nanaguari sa manga agu apai naru aru, ngbatunga gu du wa gbata riahe fu Naomi na tipa tiri, ono ri airisi ga Naomi arugute a.—Ruta 2:2, 22, 23; 3:1-6.
Rengo ngaha, anga ga aboro azingo dunduko kina sa te. Sandra, nga guri i niima gumba pari, ayaa: “Mi aduna agu aboro mi aida yo rogo gimi fudifudiapai—nga bawene abakure nga aguyo nanatiria ku pati re.” Tipa Elaine, nga guri i niima fura tipa ri mbata, ri aida regbo ka sungo nisari. Sidu, tipa ka fu undo fu dekurugbo, si naida boro duna rugatinapai na ruru bipai ka duna iriso tipa gu regbo dekurugbo aida ka du nisani na ka ino gu regbo si aida oni duho ka undo ni.
Undo be Aborokporo
Ka si du nga guni ho sa dagba agu aborokporo duna nunga, ki duna nyemuse, ni rengbe ka fu undo ni bakerehe gbe rogo kido dekurugbo na gupai nga ri adia adia be gari fudifudiapai. Wa vura duhe nga gu kura aborokporo rengbe ka fu undo susi aguyo, i dunduko rengbe arengba ka kodabee. “Ono ka dekurugbo du na awiriri, watadu atitari, i . . . wiriki pa yugo inapai fu agumeyo tigayo mbata, na ka unda avunguyo, bambiko gi ngba re bangiri Mbori.”—1 Timoteo 5:4.
Tipa gu dunguyo, songoda yo na mosoro, watadu ‘ka undo yo na ahe’ ni gupai adunga nidingisoro ya. Gu kura adekurugbo kinaho na mosoro beyo rengbe arengba tipa i ngerafuo gayo azingo nani, na gu kura yo kinaho duna zingo mosoro sidu i ki rẽ arẽ tipa dia gu undo irangbii afuhe fu agu aboro adunga gene beyo ya, nga gu duho rogo kura aringara. Ono ho du adekurugbo ni na zingo, gayo aborokporo du wa ka i fu undo fuyo. Ka si du nga dekurugbo ho adunga mbembedi agumeri tini ya watadu i kinaho ono ka gene adunga beyo ka fu undo furi ya, Ziazia Kekeapai nangarasa akurari aidipase i fu undo furi: “Ziazia idapambori barangba gaani Mbori, Barani, nga gu agberã nga ya nga gere, nga ka ndu ka bi awirinyaure na adekurugbo rogo gayo rungo.”—Yakoba 1:27.
Agu aboro namangapai ringbisihe kuti agi andika nga ga Baibiri re ‘nafu irisa nirengo fu adekurugbo.’ (1 Timoteo 5:3) Ka fu irisa fu boro nayugo gupai nga ka yugo irisa tipa gu boro re. Agu aboro i ayugo irisa fuyo, i naberã gupai nga nyaki payo anyaka, na aboro nangera angera fuoyo, kini bi yo na kiki. Anga i na gu berã nga aboro naundo yo mbiko wa duhe fuyo ni dingisoro te. Wa Ruta avura du nitiri nga dekurugbo tipa bete regbo, ri afu irisa fu Naomi ni ida ri na ngbaduriyo dunduko mbiko nyemuse ka rugatiri na gupai nga, ri nangera angera nirengo fuo agu azingo nangia ga Naomi na gu nadu ngbaduriyo. Nirengo, ga Ruta wene sino asa gupai niipo nga i tambua rimori, si ki sa gu kumba nadiri kusa ko yaa: “Gu gimi aboro du bakporo no dunduko, i ini he ya mo nga wene ruru de.” (Ruta 3:11) Ti kina gu bangisa regbo re, ga Naomi nyemuse tipa Mbori, na gu sino ri nga ga zanga ida ahe kisusi, na gari dudunguro tambuahe tipa gu asadatise Ruta anamangaha tipa ri, asaha nirengo ni pa ngbarago fu Ruta ri niundo ri. Nga gu wene kpiapai nga ga Naomi fu agu adekurugbo du areme!
Oni Mbedi na Mbori
Rengo ngaha, abakure na aborokporo arengbanga ka hiiso gu ba kpio badiarogatise ambuhe te. Mbiko gipai re, si na nyanyakipaha tipa gu boro narungo mbiko pa kpio gani boro mbedi gbe koyo du “Ba inaapai [ni], nga Mbori wasa dunduko; nafu wasa fu rani rogo gaani gberãngbi yo dunduko.” (2 AKorindo 1:3, 4) Ani wisiginga gu kpiapai nga ga Ana, nga guri naima fu tiri fu Mbori na garãri ki du 84 ti gu regbo i abatika Yesu.
Ho kumbaku Ana akpi ni fuo roga yo tiyo tipa agarã gbua saba, ri asa tiri koyo du Yekova ni tipa ko fu wasa furi. “Ri [an]aguari nga yekaru yo te, ono ri anafu tambuahe nigina riahe ki nikpari kpe yuru na uru.” (Ruka 2:36, 37) Ya mo Yekova akaragapai sa ga Ana ziotise kuti sinombori? Ii! Ko ayugu gako nyemuse furi rogo kparakpara gene gbe ni ida ko ho furi ri bi gu fogo gude na sono ki da ni Batasi nga ga zegino. Na iriwo wai gipai re afu ngbarago fu Ana na ki fu wasa furi! Si ziazia nga, ri aini parengo gupai du rogo Atambuahe 37:4, nga gu nayaa: “Ga ngbarago dú rogo Yekova yo a, ko afú agu ahe foro du nyemu he kpotoro yo.”
Mbori Namangapai Rogo agu Akuarani Nga AKristano
Elaine nayaa: “Mi aduna ima kpotose tipa gbanga regbo fuo kpio David, wa ka kina sape asaka tihe rogo re yo dagba anganzira re. Mi aberẽ gupai nga riahe aamanganga sunge wenengai kpotore yo te. Si agbere rogo kura uru sa kisusi, si ki da ti gupai nga mi berẽpa ndu ka bi monganga. Gu wirinina nga ga toro ri nadu na rubangirise na ni nakureami afu gu berã fere nga, si rengbe ka du nga gipai re naye mbiko gimi nunga, sidu ri ki ngarasi re ya mi sana Yekova tipa undo na tipa wasa. Mi amangi gari rugute nibasa kinaho na ki fu kpee kukiri nga gu naye ngbadureyo, kini sana Yekova ko songodi re rogo gimi rungo nga ga nunga. Na ko asongodi re nirengo!” Elaine atona ka du wenengai, na ngbutuko fuo gure gari ima kpoto ki go kusayo.
Rogo gu gene nga ga weneringise, agu abaakumba gbe nga ga dungurati yo rengbe ka duni abakurea agu adekurugbo nunga amanga yo. Ni fu yo gu songodahe nga ga toro dedede na kini fu wasa ni birĩ na rogo rugatinapai, abaakumba rengbe ka undo yo i nye mbembedii na Yekova apai ki vura nifudi yo vurũ. Ho si aida ni i mangihe wo, abaakumba rengbe ka fu undo a rogo mbakadapai ka songoda yo na ahe. Ngbatunga agu abaakumba duna nunga, ki duna rubangirise re nga “bagbuko be yuge” nirengo.—Yesaya 32:2; Amokedi 6:1-3.
Nyenye Wasa be gu Vovo Bakindo nga ga Kpotosende Ko
Gu boro gu sosono dee nangia Ana aduna ngbarago ka bi ni bakuru kusayo mbata fu agarã kutu ue ima da awere ni Masiya nga Bakindo ga Mbori Kindo nga ga ngbangbaturũ. Gi zogarago re anyasa riipa agu apai dunduko naye na rungo, kodihe na kpio. Tipa gipai re, Yugoti 21:3, 4 nayaa: “Oni ngére, ga Mbori banye [a]du na aboro, . . . Ko awéga aume ti bangiriyo ku sa yo dunduko. Kpio adú nga berewe te, rungo adú nga yo na akpe na ima a te, bambiko bambata apai aima nyasa.” Oni ima ruga tironi na gupai nga gi kekepai re nafura tipa “aboro”? Ii, Mbori akusa goro aboro be kpio na be agu arungo na akpee dunduko si aye nani.
Ono kura wene pangbanga kinaho fuo gure! Baibiri nakidohe a tipa zingisa gu kpikpiyo. “Ragoho nada, ho agu yo ka gia fugoko [fugo Yesu] ni dunduko du rogo amurã yo, ki kuru.” (Yoane 5:28, 29) Wa kina Razaro, nga guko Yesu azingisi ko bekpio, i akura mura yo ni aboro, angianga ni atoro ya. (Yoane 11:43, 44) Aguyo nika ‘manga wene apai’ fuo gure, i asa yo nirengberengbe yo na i ki inipa gu ngerafuo aboro nga ga Yekova ni baagude ti gupai nika manga fuyo wa ko ka ‘za beko, kini mbiisi gu nyemu ahe nga ga unga ahe dunduko.’—Atambuahe 145:16.
Aguyo abadiangbayo akpiki na nga aguyo namaa gayo idapase kuti gi ndikidi maabangirise re nabihe ni mburu bakere wasa. (1 ATesaroniko 4:13) Sidu kangia mo nga dekurugbo, ka ‘mo píriginga ti kparakpee’ tipa gu wasa na undo mo aidaha na auru dunduko tipa si undo ro rogo gamo asunge nibakiakia ya. (1 ATesaroniko 5:17; 1 Petero 5:7) Na mo di regbo na auru nibasasa ka geda Fugo Mbori tipa agu aberã nga ga Mbori fu wasa foro. Ka mo mangi agi apai re, mo abi agu apai tipa tiro nga, ka fudifudiapai na a’asada vura kaa gbia ro mbiko du mo ni dekurugbo, Yekova rengbe arengba nirengo ka undo ro mo gbia zereda.
[Gu tingidapai du ti kpewaraga 5]
Tipa ka fu undo fu dekurugbo, si naida boro duna rugatinapai na ruru bipai ka duna irisa tipa gu regbo dekurugbo aida ka du nisani na ka ino gu regbo si aida oni duho ka undo ni
[Gu tingidapai du ti kpewaraga 7]
Mbori afu maku fu gu sosono dekurugbo nangia Ana