Ya Mo Bakitingbanga Ho Tini Nirengo?
“Vovo Ndiko nabaha nafura tipa gu ome nga ga Mbori na gu ome nga ga wenepai, nga gu wene ome ue naso bakere vura kuti gu ome nga ga gbegberepai, nga gu du Satana nga bairaha. Anga gipai re nga gu berã nga ga bangisa bake Ziazia Kekeapai watadu ga aboro ue te, ono abakehe dunduko nadu na gu berã re. . . . Sidu tie, gu dezirepai Vovo Ndiko amangaha, si ziazia: Nga Satana nga ndikidi gbegbere sino toro, nazi tiko kuti sogote Mbori na sogote ga Mbori aboro.”—“The New Bible Dictionary.”
TIPAGINE tie gu dungu aboro nayaa i rogo gu pambori nga ga aKristano, nga aguyo nananga tiyo ya i idi kuti sangba Ziazia Kekeapai, agumba gupai tini nga Satana tini te? Ka pe rengo, si wo mbiko i aidanga kuti Ziazia Kekeapai ya si nga Fugo Mbori te. (Yeremaya 8:9) I nayaa agu aboro nakeke Ziazia Kekeapai, i aduna kina gu nyemu tatatamana nangia ga gu rikaaboro nake pati yo kirikiri, sidu i akenga gu rengo nzunzu naye be Mbori te. Ni kpiapai, gu boro Katoriko nga bawisigipai tipa aida du rimo ko nga Hans Küng akepai ki ya: “Gu pature nafura tipa Satana ya ko na badungu adaimona beko . . . si atona ti vuro ga aBabero pature, kini mo ho ka rimo kurogo gu bambata pambori nangia ga aYuda, fuo gure, i kini ruho ka rimisoho kurogo Vovo Ndiko.”—On Being a Christian.
Ono anga Ziazia Kekeapai gbua nga fugo aboro te; si nzunzu nga Fugo Mbori, nga gu toro adu kugiipa kehe. Wa duhe were, ani rengbe ka duni aboro tatamana ka ani wisigi gupai nyanyakii si agumbaha tipa Bakitingbanga.—2 Timoteo 3:14-17; 2 Petero 1:20, 21.
Ginipai Yesu Aaberãha?
Yesu Kristo aidi kuti gupai nga Bakitingbanga nga ndikidi toro. Anga gbegberepai nadu rogo Yesu yo namoi ko kurogo asada te. Kina boro ndikidi boro toro nazubo ko, nga guni ko ayambu ni kusa nga ‘bazogo gi zegino’ re. (Yoane 14:30; Matayo 4:1-11) Ko aidi kuti gupai a nga kura atoro kina tini nasongoda Satana rogo gu gbegbere apai ko amangaha. Ko ahusi agu aboro “nadu na daimona” tiyo. (Matayo 12:22-28) Zavura agu aboro nayaa Mbori tini te, i naida aida kuti gipai re rogo gu gayo buku du rimoho nga A Rationalist Encyclopædia, yo i ape gupai ni nga: “Si nidu dedede ni mbia kota fu abawisigipai tipa aida nga ga apambori ka bi gupai nga i nagumbapa Yesu rogo Abuku Wene Pangbanga ya ko aduna ida nga adaimona kina tini.” Ho Yesu afura ni tipa Bakitingbanga na gako adaimona, anga gu pature nga ga aBabero ko aagumbaha te. Ko aima ino gupai nzunzu nga adaimona kina tini.
Ani nawirika dungu apai tipa Bakitingbanga ho ani awisigo gupai ni Yesu agumbaha fu agu abayugupai nga ga pambori yo nadu ti rago ko, ko ayaa: “Awiri Bakitingbanga nga oni nga baroni, gu nyemuhe nga ga baroni si oni akpi nyemu manga ha. Ko adu ni baimiaboro ho rago ainge ni [“ho ko aenge ni,” NW ], ko anye nga na rengo te, bambiko rengo adu nga tiko te. Ho ko nagumba zire ni, ko nagumba ha agumba ni tiko; bambiko irazire nga ko, nga baha.”—Yoane 8:44.
Kuti gi gumbapai re, gu rimo nga Bakitingbanga, du rogoyo nga “gu boro nakitangbaanga akurani,” ko angia ‘irazire na kingia baha.’ Ko nangia gu bambata boro nagumba ziree kuti Mbori, na ko agumba gi ziree re bakuru kusayo ati Edeni yo. Tipa bambata avungurani, Yekova ayaa i “akpí akpi ni rengo” ka i ri zuzu ngua ino wenepai na gbegberepai. (Bambata Pai 2:17; 3:4) Satana agumba gupai rogo woo yo nga agu afugo re angia ziree. (Bambata Pai 2:17; 3:4) Si du ruhe aru tini i yambu ko nga “[bambata] wo, nga gu ko i aniya ti ko, Bakitingbanga nga Satana.”—Yugoti 12:9.
Bakitingbanga agumba ziree tipa ngua ino wenepai na gbegberepai. Ko ayaa, pa za Mbori he ti ri zuzu gu ngua re arunga te; ya Mbori amanganga sunge wenengai na gako pagbia te. Ko ayaa, Adamu na Eva arengbe arengba ka “du wa kina Mbori” rogo diaberã tipa agu apai duni wenehe na gu duni gbegbere tipa tiyo. Gupai Satana aaberãha ni fura ko wa gure nga, wa du yo ni agu aboro duna ranirii nga ga sia apai, si naida kina yo naadia berã tipa apai dunduko. (Bambata Pai 3:1-5) Gi zubo Mbori tipa gu gene ko azoga aboro rogo re akusi nyanyakipa apai. Si du Yekova ambu regbo tini tipa ka nyasa na agi apai re. Gere nayugo gupai nga Mbori ambu Satana ko niraki tipa bete regbo. Gi gako bete regbo re ima mbeda ka nyasa. (Yugoti 12:12) Si ki vura du wo, ko nandu kindi kumbatayo kaa ingisa aboro kusayo ti Mbori ni gako ziree na biriki, kini gbaragi gako yugopai ni manga ko sunge na agu aboro du wa agu abakeapai na aFarusi nadu ti rago Yesu.—Matayo 23:13, 15.
Yesu agumba gupai a nga Bakitingbanga angia ‘baimiaboro ho ko aenge ni’ na “ko anye nga na rengo te.” Gere ayugonga gupai nga Yekova akusi Bakitingbanga ni “baimiaboro” te. Mbori aakusanga ko ni gu kere iiriwo nyaa nangera kurii sunge rungosi aboro rogo we yo, nga agu aboro nasoga Mbori te. Gu “Adisi” gumba yo paha rogo Ziazia Kekeapai nga ga Satana kporo te. Si gbua nga muro rikaaboro dunduko.—Amokedi 2:25-27; Yugoti 20:13, 14.
Bakitingbanga adu mbata ‘rogo rengo yo.’ Ti kura regbo sa kusayo, ko aduni boro sa dagba ga Yekova aborokporo nga ga ngbangbaturũ yo, ki duni gu rengberengbe wiri Mbori nga toro. Ono ko ‘anyenga rogo rengo’ yo te. Kina gu gako agene na gako andiko nga gu duna amburuhe rii ziree nangba tiko. Anga ko ‘aenge’ ni Bakitingbanga ho i akusi ko ni ni gu wiri Mbori nga maraika te, ono ko aenge ni Bakitingbanga ho ko ata ino aino ni kini samungu kuti Yekova na ki pe ziree fu Adamu na Eva tipa Ko. Bakitingbanga wa kina agu aboro nasamungu kuti Yekova ti rago Mose. Ani nageda gupai tipa yo nga: “I mangi pai fu ko ni wasiwasi he, awiriko nga yo berewe te, bambiko gayo serõhe; i nga keretukeretu aboro ni iraira rikaaboro.” (Pa Fu Rugute ni Ue he 32:5) Kina gu bangisapai re rengbe ani ka gumbaha tipa Satana. Ko ada ni ‘baimiaboro’ ho ko asamungu ni na ki da ni gu boro pakpio Adamu na Eva adu mbiko ko, na pakpio ngbatunga aboro dunduko nidu mbiko ko.—ARomo 5:12.
Agu Amaraika Nga Abasasangbaa
Gu kura amaraika akodi tiyo kuti Satana rogo gako samungu. (Ruka 11:14, 15) Agi amaraika re ‘akanga kuti gayo bambata ba’ te, ono i adi kpoto aboro kuti yo ti rago Noa tipa ka kodaba na agu “awiri aboro nangia ade.” (Yuda 6; Bambata Pai 6:1-4; 1 Petero 3:19, 20) ‘Sa dagba biata nga ga akerekuru ngbangbaturũ yo,’ watadu bete amaraika andu ngba gi gene re.—Yugoti 12:4.
Gu buku nga Yugoti, nga gu hi be gumbapai rogo kpia apai, nayugo Bakitingbanga ni “bakere zamba daragona.” (Yugoti 12:3) Tipagine si ayugo ko tini wo? Anga si wo mbiko kpotoko ni gbegberehe kini ba kina gunde ti aboro te. Nirengo, ani ainonga gini ngbatunga kpotose du agu aboro nga atoro nani te, ono si nawiraha gbe nga kpoto Satana akparanga ti ga kura amaraika te. Ono tie, gu gumbapai nga, “bakere zamba daragona,” daha ada tipa ka ringbisapa sino Satana ya ko ni gu boro duna kere gbegbere nyemu apai, ni gu bagundesi aboro duna ome, ki duna nyemu gbarasa aboro.
Mbori ima ka na dungu apai be Satana na gako adaimona. Ka i dinga kpoto aboro berewe kuti yo wa gu i anamangaha mbata te. Ngbutuko fuo Mbori sigira Gako Kindo tiibe Kristo rogo 1914, i abafu yo ku pati kpotosende.—Yugoti 12:7-9.
Bakitingbanga Nga gu Vura Aboro ka I Adianga Beko Taata Ya
Wa vura duhe nga i ima ba ko ku kpotosende no, Bakitingbanga kindi nga gu vura aboro ka i adianga beko taata ya. Ko nata “wa [gu] bahu nata ki nipoi, nigbata boro ka rita ni.” (1 Petero 5:8) Anga ko gbua nga gu gbegbere pai du tii kpoto rani yo te. Rengo ngaha, ani nasovura na auru dunduko kuti gu gbegbere nyemu apai du tirani. (ARomo 7:18-20) Ono agu aboro nzunzu ani asovura kuti yo nga “azogo zegino nga ga gi bitimo re [na] sa rimbasa agu atoro nga ga gbegberẽpai yo rogo agu arago du ngbangbaturũ yo.”—AEfeso 6:12.
Waigu ome Bakitingbanga namoipai kurii aboro? “Zegino dunduko du ni zogozogo ho be gbegberẽ ko,” wogu gu mokedi nangia Yoane agumbaha. (1 Yoane 5:19) Rengo ngaha, ani aidanga ka nye na kina berãpa Bakitingbanga watadu ka mbu iriwo ko si gundesi rani te. Ono tie, si ni pa tatamana ani ningere angera tipa ka ko sanga rani ni airavurari ti rengo na ki sa rani ani mbu kakuti gaani ruru mangapai fu Mbori ya.—Eyobo 2:3-5; 2 AKorindo 4:3, 4.
Dedede, anga Bakitingbanga nazubo aboro kina ngba kere gene nga aguyo naida ka manga gupai Mbori akpinyemuhe te. Ti kura aregbo, ko namanga tiko wa “maraika imarago.” Gu mokedi nangia Pauro aza aKristano tipa gi kerepai re ho ko ake gupai ni nga: “Ono mi nagunde, gu pai ka irasi gaoni aberã ti gu rurupai na gu ziaziapai du koyo du Kristo ni, wa wo anangi [Eva] ni gau biriki.”—2 AKorindo 11:3, 14.
Sidu si naida ani ‘rugu tirani kini ngere; ani ká fuko ki ru nyanyakii rogo idapase yo.’ (1 Petero 5:8, 9; 2 AKorindo 2:11) Ka oni mbunga tironi fu Satana ko zi roni mbiko rimiso oni tironi kurogo wisigo agu apai duna pai dagbaha na sangbaatoro ya. (Pa Fu Rugute ni Ue he 18:10-12) Oni duni wene bawisigi Fugo Mbori, kini tingidi gupai nga Yesu Kristo anadia apai dedede rogo Fugo Mbori ho Bakitingbanga ana’asada ko ni. (Matayo 4:4, 7, 10) Oni kparikpee tipa ga Mbori toro. Zuzu gu toro re rengbe ka undo roni oni ne gu mangaapai nga ga borose, nga gu Satana agbaragaha zaaza gbe. (AGaratio 5:16-24) Berewe a, oni kparikpee fu Yekova ho bi oni gupai ni nga Bakitingbanga na gako adaimona nasosoda roni ngba kura gene.—AFiripoio 4:6, 7.
Ndupai ho tipa ani gunde be Bakitingbanga te. Yekova nakido rani tipa ka banda rani ngba ndikidi gene be agu apai dunduko rengbe Satana ka manga rani nani. (Atambuahe 91:1-4; Asanza 18:10; Yakoba 4:7, 8) Gu mokedi nangia Pauro nayaa: “Oni nyáki anyaka rogo Gbia, na rogo gu ome nga ga gako tandu.” Ni manga oni he wo, “oni ki rengbe ka ru aru [nyanyakii] sa ga bakitingbanga birĩ.”—AEfeso 6:10, 11.
[Gu kpiaahe du ti kpewaraga 3 na 5]
Yesu aima ino gupai nga Bakitingbanga nga ndikidi toro
Oni sovura kuti Bakitingbanga ni wisigo oni Fugo Mbori na kini kparikpee dedede