Oni Ká Fu Satana, Ko Ki Oro Beroni!
“Oni fú tironi fu Mbori; ono oni ká fu bakitingbanga, ko ki oro be roni.”—YAKOBA 4:7.
1, 2. (a) Gini sino nga ga Bakitingbanga du niyuguyuguhe rogo gu nyanyaki afugo du nikekehe rogo Yesaya kapita 14? (b) Gini asanahe ani nika wisigoho?
BAKITINGBANGA nga kere kpiapai kisusi rogo kiisopatise yo. Pa gako rukö niyuguyuguhe gbaiga rogo agu afugo gu ga Mbori nebi nangia Yesaya akehe. Susi agarã sa kama kusayo mbata fu da Babera nigu ringara nadu na bakere ome ti ni kisusi rogo zegino, i ayugu ga Yekova aboro wa i naagumba gi takapandepai re tipa “gu bakindo nangia ga Babera ko”: “Mo aya ku kpotoro yo, ‘Mi adakpa ku ngbangbaturũ yo; mi akiisa gi mbatabakindo ku ri agu akerekuru nga ga Mbori ra [nga agu abakindo nangia atita Davide] . . . Mi adu wa gu Ko nga Bahe ki susi.’” (Yesaya 14:3, 4, 12-15; Pa Geda Aboro 24:17) Gu rukö nangia ga ‘gu bakindo nangia ga Babera’ ko awiri kina gu sino nga ga Satana, nga “mbori gi zegino re.” (2 AKorindo 4:4) Ono ga Satana kiisopatise adigo rogo gberango yo, a wa gu gene zogarago nangia ga aboro Babera ada ti payapaya digidoho.
2 Ono wa vura duhe wo, wa Bakitingbanga nikaa raka araka kindi, ani rengbe kaa baka kina bangirani tipa ngbatunga agu asanahe duwa agere: Ya mo si naida ani gunde be Satana? Tipagine du ko azingisa ngbadu aboro yo ti ni i nirungosi aKristano? Wai rengbe ani ka ne gu diabese nga ga Bakitingbanga?
Ya Mo Si Naida Ani Gunde be Bakitingbanga?
3, 4. Tipagine adunga mbedimbedi aKristano gbiati abadiangbayo ti ni na gunde be Bakitingbanga ya?
3 Agi afugo Yesu Kristo re nanyakasa mbedimbedi aKristano bakere gbe nga: “Ka mo gúnde nga be agu apai mo ka hi he ya. Mo ngére, bakitingbanga nikaba agu roni ku bambukisa yo, i [ki] asadi roni; oni ahi gberãngbi uru ki du bawe. Mo ngárã angarã ki da ti kpio, mi ki fu kpakpari unga foro.” (Yugoti 2:10) Mbedimbedi aKristano gbiakuti agu abadiangbayo duna maabangirise tipa raka auru kpotosende nyeanye kindi agundenga be Bakitingbanga te. Anga gi zingo gunde re naye be gu wingbaduse i adihe niũkumbo te. Si rogoyo yo bambiko i na wene iriiri gunde ti Mbori na kini ‘gbu kutii kirima pupoko’ yo.—Atambuahe 34:9; 36:7.
4 Agu aboro-wingbaduse nangia gu ga Yesu Kristo abawiriki nadumbata anye niruru yo dati kpio zanga bipa agu apai i arungosi yo nani. Zavura fuo tona gu samungu kuti ndikidi pambori i aima fura tipaha kumbatayo, gu bawisigipai tipa agu aida nga ga apambori nangia Sipiriano aya tipa agu aboro nanaaya tipa tiyo i angia aKristano rogo biata kama agarã wee: “Ani agundenga be amandoro gbiati ambusa nga ga rungosi te, bambiko ome Gbia kii ka banda rani kisusi ga bakitingbanga ome tipa zubo rani.” (Treatise XI, On the Exhortation to Martyrdom, 10) Wa si avura du wo, gu mokedi nangia Pauro ayugu gupai nga, Bakitingbanga arengbe arengba ka imo boro. Ya mo gupai re arengbanga ka bagunde ti rani tee?
5. Ginipai ani awirikaha rogo AEbere 2:14, 15?
5 Pauro ayawee Yesu ‘adu niboro na kure gbiati pasio tiko wa kina ga awirinako,’ ya “ko gbarasi gu ko rogo kpio yo, nadu na tandu kpio, nga bakitingbanga. Ko ki rengbe na batasa agu yo dunduko naara rogo ungayo ni zizi yo mbiko gunde kpio.” (AEbere 2:14, 15) “[Nigu boro duna] tandu kpio,” Satana adi Yuda Keriota kutii gako ome yo na fuo gure ko ki mangisunge na ga aYuda abaakumba gbiati aRomo ka imo Yesu. (Ruka 22:3; Yoane 13:26, 27) Ono tie, rogo gako kpio nimotumo, Yesu azaki ingiingi ngbatunga aboro be ga Satana ome maapai kurii aboro na ki zaki gene fu rani ani duna nyenye unga berani.—Yoane 3:16.
6, 7. Dakuti gini ngbanda du Satana na ome beko tipa imo aboro?
6 Wai du bakio ga Bakitingbanga ome tipa ye na kpio sa aboro? Nirengo, tona ti kina tonatona ga Satana nyenye sunge nga ga gbegbereapai, gako aziree gbiati gako arugute aima ye na kpio ku dagba aboro. Gipai re amangi bambiko Adamu aingipai na rogo manga ko ho wo ingapai gbiati kpio kini merefuo ngbatunga aboro. (ARomo 5:12) Kurii gure, gu ga Satana amoyambu du auru kpotosende, i naarungosi airisi Yekova, na ti kura aregbo kini imi yo, a wa si adu tipa Yesu Kristo.
7 Wa vura duhe wo, si aidanga ani berẽ gupai nga Bakitingbanga rengbe arengba ti aregbo dũ ka imo gu boro ko akpinyemu ka imo ni te. Mbori nabanda agu aboro abanda nga Gako yo, na ko ambunga gene fu Satana wagusa ko imi ndikidi airisimbori kusayo auru kpotosende dunduko te. (ARomo 14:8) Rengo ngaha, Yekova nambugene ambu tipa rungosi si mangi gako aboro dunduko, na ko nambugene ambu fu kpio si imi gu bete rani nisangbana ga Bakitingbanga azubo vura kuti rani. Ono, wa vura duhe wo, Ziazia Kekeapai nafu iiriwo maabangirise nga ga zingabekpio tipa agu aboro du rimoyo rogo ga Mbori “kitabu tingidapai” yo, na Bakitingbanga arengbanga ka manga wiripai ka ká na gene be ngbatunga gi karaga unga berewe re te!—Maraki 3:16; Yoane 5:28, 29; Amokedi 24:15.
Ndu Gupai Satana Arungosi Rani ti ni Nga Gine?
8. Tipagine Bakitingbanga arungosi ga Mbori amoyambu ti ni?
8 Ka singia ani nigu ga Mbori amoyambu nara nigorani fuko, nyanyaki ndupai kinaho nga gu Bakitingbanga arungosi rani ti ni. Gako sásá nga ka sa rani ani kpangbara ti gaani ida. Ani na kikiipa pagume dagbarani na gu Barani du ngbangbaturũ yo, na Satana nakpinyemu ka gbarasapaha. Sidu, si aidanga gipai re iriwo tirani te. Ati Edene yo, Yekova afura tipa pai kumbatayo ya, sogote aduadu dagba guhe narukuba “de” na “wo”, na dagba ‘atita’ dee na ‘atita’ woo. (Bambata Pai 3:14, 15) Ziazia Kekeapai naringbisapa Bakitingbanga “[ni] bakuru wo” na kini yugu gupai nga, gako regbo awere niguruhe na ko na bakere zinga. (Yugoti 12:9, 12) Wa sogote nikaa ndu kumbatayo kindi dagba agu ‘atunga’ ue re, agu aboro namangasunge fu Yekova nibeedihe, i rengbe kadu na maabangirise tipa rungosi. (2 Timoteo 3:12) Oni rugutironi na gu ndikidi ndupai du tipa ngbatunga gi ga Satana rungosi re?
9, 10. Gini ngbangaa Bakitingbanga akusihe, na wai du gu mangaapai nga ga aboro na ngbanyaa dagbaha nani?
9 Bakitingbanga aima kusa gu ngbangaa du tipa gu bakere pagbia nga ga haurago. A wa kinagu duhe tipa gu ngbangaa re, ko natikango ga aboro kakuti gayo ruru mangaapai fu Bakusiyo. Satana aye na rungosi kurii gu ruru kumba nangia Eyobo. Tipagine ko amangihe wo ti ni? Tipa ka gbarasapa ga Eyobo kakuti ruru mangaapai fu Yekova. Dia Eyobo gbiati gu gako “gbegbere abangarasi boro” nadu biata amangi gupai Satana aakpinyemuhe ti gu regbo re. Wa duhe niyuguyuguhe rogo gu buku nga Eyobo, Bakitingbanga atikango na Mbori ya, anga boro ho sa rengbe ka nye niruru ni Fuko te ka ko mbu Satana ko asadi gu boro re. Ono Eyobo akakuti gako ruru mangapai nyanyakii, na rogo gi gene re, ko kini yugu Satana ni iraziree. (Eyobo 1:8–2:9; 16:2; 27:5; 31:6) Bakitingbanga narungosi agu aDezire nga ga Yekova yo areme rogo asadatise ka gbarasapa gayo kakuti ruru mangaapai na ka yugo gupai nga gako kango nga kina rengo.
10 Pa ino ani gupai nga Bakitingbanga narungosi rani bambiko ko naida kakaka ka gbarasapa gaani kakuti ruru mangaapai fu Mbori, rengbe arengba nirengo ka undo rani ani du ngangaraa na nyanyakii. (Pa Fu Rugute ni Ue he 31:6) Gaani Mbori nga Bakindo Zegino dunduko, ko aundo rani aundo ani banda gaani ruru mangaapai. Ani naaʹasadanga ti aregbo dũ ka sa ngbadu Yekova si ningi nidu ani ni ababanda ruru mangaapai, kini fu karagapai kubako fu gu irasõapai nga Satana Bakitingbanga.—Asanza 27:11.
“Mo Batasi Rani be Gbegbere Ko”
11. Gine nga rogo gu hõpai yo nga: “Ka mo ngbenga fu rani kumbatayo sa asada ya”?
11 Padu boro nibabanda ruru mangaapai nga taatapai te; si naida yososo kparakpee. Gupai nafu undo gbe nga agu afugo du rogo kpia-kparakpee yo. Gu paparaha Yesu agumbaha nayaa: “Ka mo ngbenga fu rani kumbatayo sa asada ya, ono mo tuka rani ti gbegbere ko.” (Matayo 6:13, NW) Yekova aʹasadanga rani ani mangi ingapai te. (Yakoba 1:13) Ono wa vura duhe wo, Ziazia Kekeapai nafura afura ti gu kura aregbo ya ko namangaapai watadu ya ko sapai si mangi, baraho, nirengo, ko ambu kina gene ni gbua tipaha si nimangi. (Ruta 1:20, 21) Fuo duhe tie were, nikpara ani kpee wa Yesu ayuguhe, gure nga ani nasana Yekova ya ka ko mbunga rani fu asada ya. Na ko amanganga ha wo te, bambiko ani na gi kidohe nga ga Ziazia Kekeapai berani re nayaa: “Mbori du ni irarengo, ko aida nga i asadi roni susi gu ka oni rengbe na ni te; ono rago asada ko ambakada gene kura be he a, ya oni rengbe ka hi he.”—1 AKorindo 10:13.
12. Tipagine ani naakparakpee ti ni niyaa: “Mo batasi rani be gbegbere ko”?
12 Fuo fura Yesu tipa asada rogo kpia-kparakpee yo, ko agumba gupai nadu adu nzunzu nga: “Mo batasi rani be gbegbere ko.” (NW) Kura asasa-fugo Ziazia Kekeapai nayaa: “Mo tuka rani ti gbegberepai.” (Ziazia Kekeapai; Revised Standard Version) watadu “Mo banda rani be gbegberepai.” (Contemporary English Version) Ono tie, rogo Ziazia Kekeapai yo, gu gumbapai nga ‘batasa be,’ i namangasunge nani gbe tipa kina aboro, na ga Matayo buku Wene Pangbangaa nafura tipa Bakitingbanga ni “Iraasada,” kingia boro. (Matayo 4:3, 11) Sidu, si ninyanyakipa pai ani kparikpee tipa i batasi rani be “gbegbere ko,” nga Satana Bakitingbanga. Ko naʹasada ka zomia rani kurogo manga ingapai kuti Mbori. (1 ATesaroniko 3:5) Ho ani ahõpai ni niyaa: “Mo batasi rani be gbegbere ko,” gure nga ani nasana gu Barani du ngbangbaturũ yo ko yugu gene fu rani na ki undo rani tipa ka ome Bakitingbanga ya dinga be rani ya.
Ka Bakitingbanga ya Dinga Beroni Ya
13, 14. Tipagine si aidi aKorindo aria gu gene ti ni i amangi fu gu kumba rogoho nadu niwasiwasi boro rogo dungurati?
13 Ho Pauro azungodi aKristano ni Korinda yo ya i nimbupai fu akurayo, ko akepai ki yaa: “Gu ni oni ka vu ni ti pai, mi avu ni a; bambiko gu pai vu mi boro ti ni a, si ngia mi vu boro ti pai, mi avu ni mbiko roni rogo boro Kristo yo: ya ka Satana di nga pai be rani wa gu sa ya; bambiko zingo ina gako bawagi ti rani te.” (2 AKorindo 2:10, 11) Bakitingbanga rengbe arengba ka diabe rani rogo agene nibakiakia, ono tipagine Pauro agumba gupai ti ni di yo ho ka kehe re?
14 Pauro abira aKorindo bambiko i ambu wasiwasi kumba ko nye rogo dungurati. Gipai re aima ngba ti Satana, bambiko birahe adu kurii dungurati tipa mbupai tipa “pa bari dagba . . . [yo], nga gu pa bari adu nga dagba aGendiria a ya.” Niyangaraha, i akusi gu bamangi irairapai re kusayo rogo dungurati. (1 AKorindo 5:1-5, 11-13) Gu kumba re asa gako berã kusa. Wa ka aKorindo aká ka mbupai fu gu kumba re na ki zanga karaga ko berewe kurogo dungurati, ka Bakitingbanga arengbe arengba ka diabe yo rogo kura gene. Gini gene ka ko adibe yo rogoho? Ka i aduna zingo nunga gbiati zingo mbupai wa kina Satana tigako. Na wa ka si angia gu kumba nasaberã re aima da ‘nigbegbere boro be gako bakere gberarago kisusi’ na ki mbu irisombori dunduko, gbe, abaakumba kaadu na bete birahe tipa gipai re barabangiri gu Mbori nga ga inapai ko, nga Yekova. (2 AKorindo 2:7; Yakoba 2:13; 3:1) Rengo ngaha, anga ndikidi Kristano ho ka idi ka wirika mangapai wa ga Satana nidu ni nzengerenzengere, zanga nunga, na zanga inapai te.
Ani Nibandabanda Rani be Satana na Aũvura Nga ga Mbori
15. Gini ngbatunga vura ani asoho, na ginihe diabese aru riipaha?
15 Ka singia ani naida ka bata be Bakitingbanga, ani duwa ka ani so gu vura nga ga toro kuti rimbasa gbigbita atoro. Diabese kuti ngbatunga gi gbegbere atoro duna bakere ome re naru riipa ukadi ani “ga Mbori [a]ũvura dunduko.” (AEfeso 6:11-18) Agi aũvura re nakoda “marã ngbaduse nga rurupai.” (AEfeso 6:14) Bakindo Saura, nangia ga agu aYisaraere ko nadumbata abasasangba Mbori na kidu rogo mbugo mbiko zingo nga ga ziazia toro. (1 Samuere 15:22, 23) Ono ka ani aamanga rurupai na ki ukadi agu aũvura nga ga toro dunduko, ani aduadu na ga Mbori ziazia toro na ki bandatirani be Satana na gako gbigbita amaraika nga adaimona.—Asanza 18:10.
16. Wai rengbe ani kaa bandatirani kindi be rimbasa gbegbere atoro?
16 Tipa bandatise naandu kumbatayo kindi be gu rimbasa gbegbere atoro re, si naida agu apai dagba akuraha nga, ani naageda Fugo Mbori na kini wisigihe dedede, kini mangisunge wenengai na agu abuku “kangara buruku” naafuhe fu rani. (Ruka 12:42) Rogo gi gene re, ani kini hiisi berã rani na weneapai nga ga toro, nga gu duna ngbanyaa na ga Pauro arugute nayaa: “Awirina, agu apai du ni rengo, agu apai rengbe na irisa, agu apai du ni ruru he, agu apai du ni wene sino, agu apai nangba bangirise, agu apai i naya ti ni si ngba; ka ngia ziazia pai du ho, ka ngia he ho rengbe i fu tambuahe ti ni, oni bérẽ pa agi apai re.”—AFiripoio 4:8.
17. Ginipai nika undo rani ani du ningangara abatakipande wene pangbangaa?
17 Yekova naundo rani ani ‘nivodi ndurani nigu ũnyaka nga ga wene pangbangaa zereda.’ (AEfeso 6:15) Padu ani dedede pati agu adunguratise nga ga aKristano nafu abirĩ fu rani tipa ani takipande gu wene pangbangaa nga ga ga Mbori Kindo. Nairiwo gu ngbarago ani agbiaha be undo kura aboro i wiriki ga Mbori rengo na kidu na ranirii nga ga toro! (Yoane 8:32) “Gu basape nga ga Toro, nga sangba Mbori,” niguhe ka ani azanganga ha ya, tipa bandatirani nani be kungba yugoapai na tipa “bafa nyanyaki agbata.” (AEfeso 6:17; 2 AKorindo 10:4, 5) Wene birĩ mangasunge na keke Fugo Mbori, nga Ziazia Kekeapai, naundo rani ani yugu rengo na kini banda rani be zera fu ga Bakitingbanga abirĩ si di berani.
18. Wai rengbe ani ka “ru aru sa ga bakitingbanga birĩ”?
18 Pauro atona gako sakapai tipa gaani aũvura nga ga toro niya ko wee: “Oni nyáki anyaka rogo Gbia, na rogo gu ome nga ga gako tandu. Oni úkadi ga Mbori [a]ũvura dunduko oni ki rengbe ka ru aru sa ga bakitingbanga birĩ.” (AEfeso 6:10, 11) Gu fugo Giriki i asaha nga “ru aru,” si tipa zio banzengere gani ba. Ani naru ngutete rogo gu vura nga ga toro, zavura gupai nga Satana namangasunge na agene birĩ nibakiakia rogo gako asadatise ka gbarasapa gaani kpamiatise, ka irasi gaani yugoapai, watadu ka rugusa rani ti gaani ruru mangaapai fu Mbori. Ono ka da ku awere, ga Bakitingbanga azubohe na diabese te, na si adunga na diabese kumbatayo a wagusa te!a
Oni Ká fu Bakitingbanga, Ko ki Oro Beroni
19. Gine nga gene sa dagba akuraha ka zubo vura kuti Bakitingbanga nisogote kutiko?
19 Ani rengbe arengba kadu na diabese rogo gaani vura nga ga toro kuti Bakitingbanga na kuti agu arimbasa gbigbita atoro du kutii gako arugute. Anga ndupai ho ka ani kio ti ni nigunde be Satana te, bambiko gu bawiriki nangia Yakoba akepai ki yaa: “Oni fú tironi fu Mbori; ono oni ká fu bakitingbanga, [na] ko ki oro be roni.” (Yakoba 4:7) Gene sa dagba akuraha ka sovura kuti Satana na gu gbegbere atoro nakoda bee naako nga, ka zanga rimisotise kurogo manga gu gbugbu apai nga ga sangbaatoro, watadu manga ngua gbiati kodatise na agu aboro naamanga agi apai re. Ziazia Kekeapai nayugoho ziazia ya ga Yekova amoyambu duwa ka i ká ka gbata aũsoroka watadu ka merafuo gida akerekuru, soroka, na sangbaatoro. Kangia ani zaaza na gaani idapase na kidu nyanyakii rogo toroyo, si aidanga ani naagunde ya kura boro nika manga rani na ngua te.—Pa Geda Aboro 23:23; Pa Fu Rugute ni Ue he 18:10-12; Yesaya 47:12-15; Amokedi 19:18-20.
20. Gini gene rengbe ani ka sovura ngbaha kuti Bakitingbanga?
20 Ani “[na]ká fu Bakitingbanga” nika ani kuti agu arugute na arengo nga ga Ziazia Kekeapai na niru ani nyanyakii kaa sovura kutiko. Zegino na ngbanyaa dagbaha na Satana bambiko ko nga gaha mbori. (2 AKorindo 4:4) Sidu, ani naká agu asino nga ga zegino, ngbatunga gu duwa rukö, gbangbati, wasiro, zuũ, na nyemu aũzegino. Ani ima ino gupai nga, Bakitingbanga aoro aora ho Yesu asovura ni kutiko nimanga ko sunge na Ziazia Kekeapai ti regbo gu asada nadu ngbakungba yo. (Matayo 4:4, 7, 10, 11) Teketeke wa kina gure a, Satana nika ‘ora aora be rani’ fuo dia ani beko ka ani ra fu Yekova naa gorani na kini kido kuti Ko rogo kpee yo. (AEfeso 6:18) Mbiko gu songodahe nga ga Yekova Mbori na ga gu Wiriko kpiko nyemuko gbe, anga boro ho rengbe ka imisa rani nyeanye kindi te; oó, zavura kina Bakitingbanga vurũ!—Atambuahe 91:9-11.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Tipa gu kura atingidapai nibipa gu ũvura nga ga toro be Mbori, oni bi gu Ngbaõbambu Sinziri nangia ga Merekoko 15, 1992, kpewaraga 21-23; rogo pa-Ngirisi.
Gine Nga Gaoni Karagapai?
• Ya mo si naida ani gunde be Satana Bakitingbanga?
• Tipagine Satana naaye ti ni na rungosi kurii aKristano?
• Tipagine ani naafu kpee ti ni ya i batasi rani be “gbegbere ko”?
• Wai ka ani rengbe kadu na diabese rogo so gu vura nga ga toro?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 8]
Gu wiwingbadu apefuo Kristo nadumbata, ayugu go gupai nga, i adu niruru yo dati kpio
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 9]
Bakitingbanga arengbanga ka ká na gu zingabekpio nga ga agu aboro du payo rogo ga Yekova berã te
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 10]
Ya mo oni naafu kpee tipa i batasi roni be “gbegbere ko”?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 11]
Oni navo ‘agu aũvura dunduko nga ga Mbori’?