Du Gigirii, Rogoyo Nga Gine Nzunzu?

MBIKO gu kere zingo banda borose be biriko nadu Putu yo na Amerika yo rogo gu 18 na 19 kama agarã, agu amokedi i akedi yo kurogo agu aringara re anatungusa gupai rengbe ani ka yambaha nga, “yugopai nga ga pambori tipa boro du gigirii rogo gani raka.” Rogo gi yugopai re, i anayaa biriko wa kina ingapai, kini ya, padu boro gigirii rogo gani raka nambedisa ni koyo du Mbori ni. Gu gumbapai nga, “padu boro gigirii rogo gani raka nga ue pai fuo sinombori,” si nawira gi yugopai re du nasaha si ngba ti aboro.

Gu riigbu nangia ga pambori aWilliam na Catherine Booth asigiraha i ayambaha nga the Salvation Army, naguari na gipai re. Kuti sangba gu buku nga Health and Medicine in the Evangelical Tradition, ya bia sa dagba gayo bambata abia nga ga sambuotise angia: “Sazundu, Fudifudipai, na Bata.” Fuo gure, ho Louis Pasteur na kura aboro ayugu go gupai ni nga agbiro kina tini naye na kaza, gere aseyo kina mbatayo na ki moi mburu gu mbakada apai nga ga birĩ inohe tipa i orofuo agu apai du tipa banda aboro tiyo be akaza.

Agu apai i atona ka mangaha nibasa tipa gipai re akodi gupai nga, si aidanga i yambu dezire ku ngbanga yo ni siri kpoto Ziazia Kekeapai te na ki zahe a nibasa ti mbira dungu aboro ime tingba bangisa inga sa sukuru yo na rogo agu arago du aboro rogo ni dunguyo. I amangi asadatise a ka ye na dungu ainga kuba gu nidu sa i naambira imekakue nani kanisa yo. Ii, gu bambata aboro natona ka yugopa girisotise rogo raka re aima duna diabese nibakerehe rogo aria ga aboro berã tipa agu apai nabipa du boro gigirii rogo gani raka. Gipai re a’aria ga aboro berã gbe si ki da ti gupai nga bakeapai sa fura tipa gupai naye ni sangbanaha ya si angia, “zio badia na gigirii raka.”

Ono tie, gi “zio badia na gigirii raka” re, adu gbua ngbarangbara. Fuo ho aturanga te ababagiahe ki fura tipa sazundu ya si nga guhe nambakada kpoto boro kini bagihe na ba genoho nga guhe genoho akionga ya. Agu aboro na’abiapa ahe ngba wene birĩ asa agu aboro nangbeka ahe i idi gupai nga, gu kura aũgirisotise kinaho natumbapa boro kuari nga gu gu kura aboro nikaa kpi yo akpi tipaha mbiko i arengbanga ka ngbekaha tigayo te. I nayugo kpia gipai re rogo aterevizioni. Dedede i naayugonga kpia agu aboro apai aima ngba kubara yo yo i ni girisi kpuyo, kini wege gayo vurukporo, kini rogodi gugudo ka ndu ka ukaha kusayo, watadu ka wega miri gayo apusu na miri gayo a’ango te.

Gu kura aboro gu du kinaho a nayaa sunge marã ngbaa mbiko si nasa boro ni ngbeke ahe na gu marã ni agbiaha, ono ya sunge kporo tigaha watadu girisorago na marã tini te. I nasanahe ya, wa adunga mosoro tipa giriso gu rago i araka rogo ya, ndu mangaha nga gine? Sangbana gipai re areme nga, kura aboro naberã gupai nga, padu boro gigirii rogo gani raka nga kina girisotise sa.

Ga Mbori Bipai Tipa Padu Boro Gigirii Rogo Gani Raka

Kapa ho ti gupai nga gu asadatise nadu mbata kusayo re ka yugopai fu aboro tipa i du gigirii rogo gayo raka yo aima undo yo rogo gayo raka te. Na ruhe aru wo, mbiko du gigirii rogo raka nga sino gu ziazia Mbori nga Yekova nga guko duni gigiri ko na nga baenge he. Ko nayugopai fu rani ani gbia undo tipa tirani ni du ani ziazia na gigirii rogo gaani agene dunduko.—Yesaya 48:17; 1 Petero 1:15.

Yekova Mbori nga wene kpiapai rogo gipai re. Padu ko gigirii rogo gako raka, na gu kura asino ko, i nabihe abi ziazia ti agu ahe ko akusihe. (ARomo 1:20) Gupai bi ani he nga kusikusiahe abirikosinga rago nyeanye kindi te. Kpotosende na gu raka nga ga gu dungu kusikusiahe du auruhe nagirisorago nisaha ngba iiriwo gene, na i ambakadihe tipa aboro niraki gigiri raka auruhe. Ngbatunga gu sunge girisotise re arengbe ka ye be kina gu Bambakadiahe duna berãni nigigirihe. Gupai rengbe ani ka gbia ha ti vuro gipai re tie nga, si naida airisi Mbori dunduko du gigirii rogo apai dunduko rogo gayo raka.

Padu Boro Gigirii Rogo Gani Raka na Apaparaha Biama

Ziazia Kekeapai nayugo gupai nga padu boro gigirii rogo gani raka na apaparaha biama na si kini idi airisimbori asaditiyo ka mangaha. Ani wisiginga ha nibasasa.

Rogo toroyo. I rengbe ka bi gere ni gu giro nyakipaha kisusi agu akuraha dunduko, mbiko si nikodikodihe kuti ga boro maabangirise kumbatayo tipa nyenye unga. Ono tie, si nga gu giro aboro dedede ambu mangaha. Ka pehe rogo taata afugo, padu boro gigirii rogo toroyo nga ka ne yara kugii gu ngbanda Mbori namoihe dagba ndikidi irisombori na gu ya ko tipaha si nga kungboho, mbiko Mbori nabi ngbatunga kungbo airisombori dunduko nibibirikoho. Gu mokedi nangia Pauro akepai ki yaa: “Oni kúru dagba yo yo, ki kparaka, wo poi Gbia, ka oni zádi nga birikobiriko he ya, mi ki di roni adia ku gume.” (2 AKorindo 6:17) Gu bawiriki nangia Yakoba afura a tipa gipai re zukazuka ki ya: “Zaizia idapambori barangba gaani Mbori, [nga] Barani, nga gu agberã nga ya nga gere, nga . . . [boro banda] tini be zegino, ka birikoho adu nga ti ni ya.”—Yakoba 1:27.

Mbori ayugu gupai ziazia nga ko aidanga aboro kodi kungbo irisombori kuti ndikidihe te. Kungbo irisombori dedede nakoda gu mangaapai du nibibirikoho na kini kodi sekeseke kpiaahe na kungbo ambori. (Yeremaya 32:35) Si ki ta du were, i nangarasa ndikidi aKristano i ne kodatise na bibiriko irisombori.—1 AKorindo 10:20, 21; Yugoti 18:4.

Rogo mangaapai yo. Herẽ a, Mbori namanga ngbanda ti gupai du gigirii na gupai agironga ya. Zegino da nabaha wa gu ringbisi yo paha rogo AEfeso 4:17-19: “[I] na bitimo ti gayo rugatise na pai, i kpara yo ti ga Mbori unga . . . I susi ina pa he ki fu tiyo fu wasiro ka manga birikobiriko apai dunduko ni gbangbati.” Aboro nayugo ngbatunga gu wasiwasi abera re rogo dungu agene, singia gbaiga watadu nibiriki, sidu si naida aKristano banda tiyo.

Agu aboro nakpinyemu Mbori ima ino gupai nga kodaba na akumba tipa marã, kodaba kumba na kurani, koda aboro ba mbata fu roga yo tiyo, watadu bi kpia kundiri aboro nga kuo ga Yekova andiko nga ga gigiri mangaapai. Ono tie, agu afugo du tipa agi apai re ima rengba na arago dunduko rogo agu aba aboro agbia wasa rogo na rogo agu aba aboro asanga vovo apai rogo. Sidu si naida aKristano banda tiyo ti ngbatunga agu asino re. Vo boro mbutio arokoo, watadu agu arokoo du nzaranzara watadu agu arokoo nagbida ni agbida kini ye nani ku pati gu dunguratise nga ga aKristano watadu ku pati gu dunguratise nga ga abakure tipa wasa, nasa gupai nga aboro dungura berã yo koyo du ni ni nga gupai adanga funi ni sa aboro i mangihe ya, na si kini yugu gupai nga ni agironga rogo gani mangaapai te. Kurii gupai nga boro ye ku pati gu dunguratise yo nga ga aKristano na gu berã nga ga zegino, voda ni ti ni wa gure rengbe ka zingisa bibiriko aberã rii kura aboro yo. Gere nga gupai si aida aKristano asaditiyo rogo nyanyakii ka yugo “gu tatamana naye ari yo.”—Yakoba 3:17.

Rogo berã yo. Si aidanga boro sa berã ni ni gu ba du tipa igo bibiriko aberã kurogo ho te. Yesu azahe ti bibiriko berã ho ko aya ni: “Ya mi fu roni wẽ gu ni nangana de ni nyemu ri ni ima manga bari na ri kpotoni yo.” (Matayo 5:28; Marako 7:20-23) Agi afugo re a tipa bi kpia kundiri aboro, geda agu abuku nafura tipa kodaba, na degatue kuti agu abia naye na gbegbere aberã kurii boro yo. Si ki ta du were, aKristano du wa ka i ne birikosi tiyo na bibiriko aberã nga gu rengbe ka kura rogo bibiriko fugo na bibiriko mangaapai.—Matayo 12:34; 15:18.

Ti kpotose. Rogo Ziazia Kekeapai, i nakoda padu boro ziazia kuti padu ni gigirii rogo gani raka ya si mbembedii kina sa. Ni kpiapai, Pauro akepai ki ya: “Amangure, ani gírisi tirani be gu meteka dunduko nga ga borose na [ga] toro, nimbakadi ziaziapai nzunzu rogo gunde ti Mbori.” (2 AKorindo 7:1) Sidu, si naida ndikidi aKristano asaditiyo nyanyakii ka banda kpotoyo, kpuyo, na pakpuyo ni gigirihe zanga si du nibibirikoho, a wa agu apai du pati yo nika mbu yo i mangihe. Zavura rogo agu aba adunga ime ni tipa zunda ahe nani na tipa mbidaha ya, si naida aKristano asaditiyo ka manga gupai rengbe yo ka mangaha tipa bangera yo ngba angba bangiri aboro.

Girisotise nakoda mbu vu ngbatunga agundö dunduko, mbu bakere mbira eerẽ buda, mbu inga mangasunge na kere angua, nga agu ahe nasa kpoto boro si naafu gbegberee na kini gbarasihe a. Gu babanda avusende gumba yo pako rogo Ga Soromo Bia aduna ngbarago be guzuguzu fuõ ga gu degude arokoo nangia boro Surama. (Ga Soromo Bia 4:11) Pa ngera ani fuo pa banda kpotorani nayugo gu sino nga ga nyemuse, mbiko ani aidanga ka gbarasa ho agu aboro yo du pati rani na gbegbere fuõ rani te. Wene fuõ anzeme rengbe ka ngba hose yo, ono si arengbanga ka du kuba mbida ime dedede na kini vodi gigiri arokoo te.

Oni Duna Ruru Bipai

Ho da ha ni ti giriso kpotose, kura aboro rengbe ka ndu nani ki da zi kungboho. Ngba kura gene, ka ani du nga agu aboro naida kakaka girisotise, ani adunga na ngbarago rogo gaani raka te. Na si rengbe a ka dia bakere regbo berani nga gu ka ani nidihe tipa kurapai. Ngba kura gene, bibiriko kporo rengbe ka dia bakere mosoro tipa ka mbakadaha nani. Ruru bipai nga gu du bangbanda gipai re, nga zanga mbu kpotorani na gaani kporo si biriko kisusi na zanga duna nyemu kakaka girisotise, gere nasa kpurani si du niwenehe na bangera rani ki ngba bangiri aboro.

Ka oni bafunga ahe kporo nzaa ya. Si ni taatapai ka giriso gu kporo watadu gu vurubambu du ahe rogo nzaa te, na ka boro gumbanga ini bara biriko tii gu bambu du ahe rogo nzaa wa ngbatunga gure te. Gu bambu angenga ahe tiihe ya na adunga ahe tiihe nzaa ya adianga gbanga regbo ka girisoho te. Ziazia Kekeapai nanyakasapa gu gene raka du taata niyaa: “[Ka oni du] na riahe na roko si rengbe fu rani.”—1 Timoteo 6:8.

Ka oni mbunga ha si du nibibirikoho ya. Padu kporo gigirii nga gu tindiro nga ga agu aboro dunduko naraka rogo gu kporo re. Dedede, agu akporo agirongo ya, si natona ka biriko dimo yo. Padu kporo ni gigirihe nga ahe dunduko du rogo gaha aba. Ni kpiapai, anga gu vurubambu nga ba rame nga ba bibiriko arokoo te. Na gu gbere kisusi nga, ka bafa agu aũmbaro nga ga agude sande na aũsunge wa sape na agu akuraha, mbiko si rengbe ka oga boro gbegberee. Dungu agu abeno nagbia aboro kporo si mbiko bafa ahe nzaa.

Si ziazia tie nga, padu boro gigirii rogo gani raka gbiakuti gu gene raka nga ga aKristano ni gupai du kina sa. Tipa gu gene raka nga ga sinombori, gu nebi nangia Yesaya afura tipa “Gene Ziazia Pai.” Na ko nagbia gupai kuti ni nga, “birikobiriko aboro asúsa nga ngba ha te.” (Yesaya 35:8) Ii, pa sonosa ani wene asino nga ga du gigirii rogo gaani raka awere nafu nyanyaki gopai tipa gaani idapase kuti ga Mbori mokido nga gu naya ko nika sigira gigiri paradiso bambeda auru kpotosende. Fuo gure, aboro rogo apapara gi bawene kpotosende re dunduko nika taasarimo Yekova Mbori ni manga yo pai na ngbanya kuti gako ruru andiko nga ga du gigirii rogo gayo raka yo.—Yugoti 7:9.

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 6]

Padu kporo gigirii nga gu tindiro nga ga agu aboro dunduko naraka rogo gu kporo re

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 6]

Kpotosende nga gu iiriwohe nagirisotihe nisaha