Oni Nabihe Nzunzu Ya Kristo Nga Barumbatayo?
“Ka i yambunga roni nga ‘abarumbatayo ya’ bambiko gaoni barumbatayo kina sa, nga Kristo.”—MATAYO 23:10, NW.
1. Da du gbua kina sa nga ga ndikidi aKristano Barumbatayo?
GA YESU KRISTO yangara nduge ku yekaru yo adu Rago Ue Sunge rogo Nisana ti rameru 11. Si adu nga, arame biata fuo gu regbo re, i nika imoko. Rogo gi uru re, Yesu ayugu nyanyakipa pai fu gu rimbasa aboro nadungura tiyo koyo na fu gako abawiriki a. Ko ayaa: “Ka i ya nga ti roni bayugupai ya; bambiko guni sa nga gaoni bayugupai, oni ki du ni awirina dunduko. Ka oni ya nga ti gu boro du zegino wẽ baroni ya; bambiko Baroni [kina] sa du ngbangbaturũ yo. Ka i yambunga roni nga ‘abarumbatayo ya’ bambiko gaoni barumbatayo kina sa, nga Kristo.” (Matayo 23:8-10, oni ringbisingaha na NW ) Si ziazia tie nga, Yesu Kristo nga ga ndikidi aKristano Barumbatayo.
2, 3. Pa dega ani turani kuti Yekova na ki idipa gu Barumbatayo ko namoi ko namanga ginipai fu rani rogo gaani raka?
2 Nga gu wene sangbanapai gu sunge nga ga Yesu duni barumbatayo aye nani fu rani ho ani aida pako ni ni gaani barumbatayo! Ni fura Yekova Mbori kumbatayo tipa pa yega gi Barumbatayo re, ko afura rogo gu nebi nangia Yesaya ki ya: “Oni gí he, agu roni dunduko gomoro ime amanga roni, oni yé sa aime; agu roni adu nga na marã ya, oni yé, oni ngbéke he ki mbiri he! Ii, oni yé ka ngbeka imekakue na mamunya zanga marã zanga genoho a. . . . Oni dége turoni kono du mi ni wenengaĩ, ki ri gu he ngba angba, mbisimoroni ki du na ngbarago ti he be nzeme. . . . Oni ngére mi fu ko ni dezire fu aboro, ni bangbembatayo fu aboro ni gbia [barutiriivura] a.”—Yesaya 55:1-4.
3 Yesaya amangisunge na gu ime ahe rengbe na arago dunduko, nga ime, mamunyaa, na imekakue rogo gako afugo sanza tipa ka yugo gupai nani namanga rogo gaani raka ho ani adegaturani ni kuti Yekova na kini pefuo gu Barumbatayo duni Barutiriivura a ko nafu ko fu rani. Sangbanaha ni wenehe. Si wa kina mbira zezere ime rogo fofoi uru, gu gomoro du ani nani tipa rengo na tipa rurupai kini zere. A wa mamu nyaa anyakasa fogo agude na kini sa yo i sono, kinawo a duhe tipa gu ‘mamunyaa nga fugo Mbori,’ si nanyakasa rani na kini sa rani ani sono rogo gaani pagume na Mbori. (1 Petero 2:1-3) Na da rengbe ka tikango ya imekakue ayenga na ngbarago fu aboro ti regbo apumbo te? Teketeke a, iriso boro ndikidi Mbori na kini pefuo ndu gu Barumbatayo ko namoi ko nasa ni ni duna “ngbarago kpaima” rogo gani raka. (Pa Fu Rugute ni Ue he 16:15) Sidu tie, si ni nyanyakipa pai nga ani dunduko, aparanga na sosono aboro, akumba na adee, ani yugu gupai nga, gu sunge nga ga Kristo duni barumbatayo nga ndikidipai bangirani. Ono, wai rengbe ani ka yugo gupai rogo gaani raka na auru dunduko nga Masiya nga gaani Barumbatayo?
Aparangaa, Oni ‘Nisono Rogo Tatamana’ Kindi
4. (a) Ginipai namangi ho garã Yesu aduni 12 ho i aduni Yerusarema yo ti regbo Pumbo Susiri? (b) Gini inohe nadu be Yesu ho garãko aduni kindi 12?
4 Oni wisiginga gu kpiapai gaani Barumbatayo amoihe fu rukutu agude. Wa vura duhe nga ani ainonga dungu apai tipa ga Yesu raka ho ko aduni ni gude te, pai gu duho sa nayugo da nangia ko. Ho garã Yesu aduni 12, avunguko adi ko na yo ka ndu ku Yerusarema yo rogo gu gayo nunguro i anamangaha na agarã dunduko tipa Pumbo Susiri. Ti gi regbo re, ko adingiso tiko kurogo sakapai nga ga Ziazia Kekeapai na abaakumba, na zanga avunguko inihe, i aguari ki ga ki atadi ko sayo. Fuo susa auru biata, avunguko nangia Yosefa na Maria naabakabangiriyo tipa ko agbia ko yekaru yo, “[ko nasungu] dagba abayugupai ki ta gia gayo pai nisana yo tipa apai.” Kurii gure, “gako rugatinapai ki iriwo ti agu yo dunduko nagi pa ko na gako [a]karagapai.” Oni berẽnga gupai nga, ho garã Yesu aduni kindi 12, anga ko arengbe ka sana kina agu asanahe nga ga toro na nga gu nasa boro ni berẽ sa te, ono gako akaragapai a aduna tatamana rogoho! Zanga kapa, avunguko naundo ko.—Ruka 2:41-50.
5. Wai rengbe agude ka wisigo gayo berã tipa gu wisigo Ziazia Kekeapai nga ga gayo aborokporo?
5 Isoke ka si vura du nga mo nga gude. Kangia avunguro ni gu ga Mbori amoyambu naima kparatiyo fuko, si nawira oni na gu mbakadapai beroni nga ga wisigo Ziazia Kekeapai kporo dedede. Gamo berã nga gine tipa gu wisigopai nga ga gaoni aborokporo? Tipagine ka mo aberãnga tini kurii ngbatunga agu asanahe du wa: ‘Mi nasongoda gu mbakadapai nga ga gaani aborokporo tipa wisigo Ziazia Kekeapai? Mi naabanda gu regbo du tipaha, zanga manga gupai nika gbarasapa gu regbo re?’ (AFiripoio 3:16) ‘Mi naakaragapai zaaza ti gu regbo ani amangaha? Ho ruhe aru ni, mi naasanahe tipa gupai ani awisigoho na kini fura tipa wai rengbe boro ka manga gupai re? Wa mi asona rogo toroyo, mi nasonosa nyemu “nyanyaki riahe [nga gu] du tipa sosono aboro”?’—AEbere 5:13, 14.
6, 7. Wai rengbe gu mbakadapai nga ga geda Ziazia Kekeapai na auru dunduko ka duni nyanyakipa pai fu paranga aboro?
6 Mbakadapai tipa geda Ziazia Kekeapai na auru dunduko a ni nyanyakipa pai. Bake Atambuahe abibia ki ya: “Boro maku nga gu boro ata nga rogo ga gbegberẽ aboro rondo ya . . . ono gani ngbarago du rogo gu rugute nga ga Yekova, ni namakia pa gako rugute uru na yuru.” (Atambuahe 1:1, 2) Yosua, nga guko nadiba Mose, ‘anageda kitabu rugute uru na yuru.’ Gi gedapai re aundo ko ko naamanga apai ni tatamana na ki duna diabese rogo agu asunge Mbori afuhe fuko. (Yosua 1:8) Gaani Barumbatayo, nga Yesu Kristo ayaa: “Si ni keke he ya, ‘Boro anye nga ni ungani mbiko kina riahe [sa] te, ono mbiko agu apai dunduko naye ngba Mbori yo.’ ” (Matayo 4:4) Ka si du nga ani naida ndikidi riahe na auru dunduko, angbatika gu riahe tie nga ga toro, ani naidaha a dedede!
7 Fuo ino degude pa gari zingo nga ga toro du garãri 13 du rimori nga Nicole, ri atona kaa geda Ziazia Kekeapai na auru dunduko.a Awere, fuo da garãri 16, ri ima geda Ziazia Kekeapai nabaha dunduko bara sa, na ri awere bara beberehe yo ni ue gedigedihe. Gu gene ri agedaha rogoho gbua nitaataha. Ri nayaa: “Gupai mi asogima mangaha nga, ka geda kapita kandara sa rogo uru sa.” Wai gari geda Ziazia Kekeapai na auru dunduko aundo ri? Gari karagapai nga: “Gu gbegbere aberã aboro amaaha kurii akurayo rogo agi auru re ima maapai. Mi naagbia tire na auru dunduko ti sosodapai sukuru yo na rogo kura aba nga gu namaa gimi idapase ngba asada. Pa geda mi Ziazia Kekeapai na auru dunduko natingida re na pa agu andiko nga ga Ziazia Kekeapai nga gu nangarasa re mi sovura kuti gi sosodaapai re. Ni sangbanaha, mi nabi tire mbembedii na Yekova na mbembedii na Yesu.”
8. Gine nangia sino Yesu nibipa bambutiria, na wai rengbe aparanga ka wirika gako kpiapai?
8 Yesu aduna gu sino tiko nga ga degatuko kuti Ziazia Kekeapai i nigedihe bambutiria yo na kini gedihe a nitiko. (Ruka 4:16; Amokedi 15:21) Nga gu wenepai kangiaha ka paranga aboro apefuo gu kpiapai re ni du yo dedede pati agu adunguratise nga ga aKristano, nga gu ba i ageda Ziazia Kekeapai rogoho na kini wisigihe! Ni yugo Richard gako tambuahe tipa ngbatunga agu adunguratise re, nga guko du garãko 14, ko nayaa: “Adunguratise na kikiipaha bangire. I natingida re yo zanga piriga na pa gupai du niwenehe na gu du nigbegberehe, na pa gigiri mangaapai na wasiwasihe, na pa gupai du wa sino Kristo na gu adunga wo ya. Si aidanga mi ini pai tipa gbegberepai ngba iraira gene, nga si mangi re amanga mbata te.” Ii, “Gu rugute nga ga Yekova si ziazia, . . . ki nisa azangainahe i du ni airatatamana.” (Atambuahe 19:7) Nicole saha ni nyanyakipa pai ka du pati agu adunguratise dunduko bisue nga ga dungurati rogo aposo dunduko. Ri nadia asaa a, wa ue watadu biata ka mbakada agu apai i andu ka sakaha ti regbo dunguratise.—AEfeso 5:15, 16.
9. Wai rengbe aparanga ka ‘sona rogo tatamana’?
9 Gu regbo du boro ni parangani nga wene regbo tipa ni ‘gbia inohe tipa ndikidi Mbori na tipa gu boro ko akedi ni nga Yesu Kristo.’ (Yoane 17:3) Ka mo vura ino agu aparanga nadia bakere regbo kaa geda agu abuku nasa aboro i naamoma, nadia bakere regbo ku pati terevizioni, ku pati agu ambaro nga ga vidio, watadu kaa wetekarago rogo Internet. Ndu wirika mo agi agude re nga gine wa du gu wene kpiapai nga ga gaani Barumbatayo kina tini rengbe mo arengba ka pefuo ho? Ho ko aduni ni gude, ko aduna ngbarago ka wirikapai tipa Yekova. Sangbanaha angia gine? Mbiko gako nyemuse tipa agu apai nga ga toro, “Yesu . . . [a]sono na tatamana.” (Ruka 2:52) Sidu oni rengbe arengba a ka mangaha wo.
“Oni Rá Ara fu Akuaroni”
10. Gine rengbe ka undo aboro rogo gayo ramukporo i raki rogo pazereda na ngbarago?
10 Kporo rengbe ka du nga gu rago ngbaa ba boro rogoho ni asungo rogoho na pazereda watadu si rengbe ka du a nga ba takpata na ba papaya. (Asanza 21:19; 26:21) Pa ida ani na Kristo ni gaani barumbatayo nakiiso gu zereda gbiati gu ngbarago du dagba aborokporo. Nirengo, gu kpiapai Yesu amoihe ni gupai si aida aborokporo pefuo ho rogo gayo ramukporo. Ziazia Kekeapai nayaa: “Oni rá ara fu akuaroni ni gunde Kristo. Dere akumba, oni nirá ara fu akumbaroni, wa fu Gbia. Bambiko kumbani nga rini, a wa du Kristo ni ri kanisa, du ni tiko ni batasi kanisa nga boroko. . . . Akumba, oni kpí nyemu adiaroni, a wa Kristo akpi nyemu kanisa a, ki fu tiko tipa ha.” (AEfeso 5:21-25) Gu mokedi nangia Pauro akepai fu gu dungurati nadu Korosai yo ki ya: “Agude, oni gí sangba avunguroni rogo apai dũ, bambiko gere ngba rogo Gbia yo.”—AKorosaio 3:18-20.
11. Wai rengbe kumbakudee ka yugo gupai nga, gu sunge nga ga Kristo duni barumbatayo nga ndikidipai bangiriko?
11 Pa irisa aboro gi rugute re nayugo gupai nga, kumba nangbembatayo rogo agu apai nga ga gako kporo, diako kini songodi ko ni gari ruru mangaapai, na agude tigayo kini gisangba avunguyo. Ono tie, padu kumba ni bairakporo naye na ngbarago kinaho sa ko angera ni kurii gako kporo ngba ruru gene. Si naida gu kumba duna tatamana mangi gako sunge ni bairakporo ni wirika ko gu kpiapai nga ga Kristo Yesu nga Bairako kingia gako Barumbatayo a. (1 AKorindo 11:3) Wa si avura du nga kusa i “amoi ahe dunduko ku tii . . . [ndu Yesu] ki fu ko ko du ku ri ahe dunduko fu kanisa,” ko ‘ayenga ku auru kpotosende i nimangi pako te, ko aye ka manga pa aboro.’ (AEfeso 1:22; Matayo 20:28) Teketeke wa kina gure a, gu Kristano nga kumbakudee amanganga gako sunge ni bairakporo rogo gbangbati te, ono ko nangera fuo agu apai du diako gbiati awiriko na nyemuhe tiyo, ii, nga ka ngera fuo gako aborokporo dunduko. (1 AKorindo 13:4, 5) Ko nagbata gene ka wirika agu asinombori du ti bairako nga Yesu Kristo. Wa kina Yesu, ko nga boro zerangbaduse na ni bayee ko. (Matayo 11:28-30) Ho du ko ni nga ingahe, anga si fuko ni mbumbupai ka gumba agu afugo nga, “mo mbupai fere mi nga ingahe” watadu “gamo pai ruu” te. Gako wene kpiapai nasaha fu diako taata ri duni “mounda” ki “rengbe” na ko na ni gako “badiata,” kini wirikipai beko na kini kodibee na ko kuti sunge.—Bambata Pai 2:20; Maraki 2:14.
12. Gine rengbe ka undo diakumba ri irisi agu arugute nga ga ra kutiibe kumbaari?
12 Tipa diakumba tigari, si naida ri ra fu kumbaari. Ono tie, kangia gu toro nga ga zegino ima gbarasa riri yo, si rengbe ka irasi gari bipai tipa gu ba nga ga kumbaari ni gari bairakporo, na gu berã nga si naida dee ra fu kumbaari ngbanga tiri te. Ziazia Kekeapai afunga gu berã nga kumba zogo diako na ome te, ono si naida gupai be dereakumba nga i ra fu akumbaayo. (AEfeso 5:24) Ziazia Kekeapai namaa gu tindiro nga ga ngera fuo agu apai du kporo kuvurube kumba watadu baagude ni gu boro i ka sana ni tipa gupai gbere, sidu ho aboro amanga gaha arugute ni, si naye na pazereda na ka bau adunga kporo ya.—AFiripoio 2:5.
13. Gini kpiapai nga ga ra gude fu avunguni Yesu amoihe fu agude?
13 Si naida agude gisangba avunguyo. Yesu amoi wene kpiapai tipa gipai re. Tingbafuo arame biata fuo atada yo Yesu yekaru yo ho garãko aduni 12, ‘ko aga na avunguko, ki da Nazareta yo; ko kini gisangbayo kindi.’ (Ruka 2:51) Pa ra agude fu avunguyo nakiiso gu pazereda nga ga aborokporo na kini sa yo i mangiapai kina kubani sa. Ho aborokporo dunduko ara ni kutiibe Kristo ni gayo barumbatayo, sangbanaha nga aborokporo nadu na ngbarago.
14, 15. Ginipai nika undo rani ho ani angera ni bangirani na kpakarakpakaraapai kporo? Oni funga kpiapai sa.
14 Zavura ho kpakarakpakaraapai akura ni kporo, gu banguapai rengbe boro ka mangaha tipa ka duna diabese nga ka wirika ga Yesu kpiapai na ka irisa gako arugute. Ani wisiginga gu kpiapai nga ga Jerry du garãko 35 na diako nga Lana du wiiri ni sosono degude. Gayo ramukporo nga ga rogatise akusi fudifudiapai nga gu i aberãnga ha ya ka si mangi ya. Jerry nasakarogoyo niyaa: “Mi aima ino gupai nga, ka mi aida ka duni wene sino bairakporo, mi du wa ka mi mangi gu bangisa andiko nga ga Ziazia Kekeapai gu kura aboro amangaha ki duna diabese rogo gayo akporo. Ono si aturanga te mi ki bi gupai nga, si naida mi mangihe na bakere tatamana na rugatinapai.” Wiri diako abi ko ni gu boro yee ka gbarasapa gari pagume dagba ri na nari sidu, ri ki sogo ko nikerehe. Si aidi Jerry duna rugatinapai ka bi gupai nga, gi sino berã gi degude adu nani re anasari ri naape agu apai ri anapehe na kini mangi agu apai ri anamangaha. Ginipai ko amangihe tipaha? Jerry nakaragapai niyaa: “Ani agi tirani na Lana rii gupai nga, wa du rago re, si naida Lana ngia gu boro nikaa fu rugute fu wiiri baraho ngaha re, mi ki moi berã re gbe tigimi tipa mbakada pagume dagba re na wiri diare. Fuo bete regbo kusa, gipai re aye na wene sangbanaha.”
15 Ho ani agbia tirani ni na kpakarakpakaraapai kporo, si naida ani duna rugatinapai tipa ka ino ndu gupai aborokporo afura tini na kini mangiapai wa gure. Si naida ani duna tatamana a tipa ka manga agu andiko nga ga Mbori nzunzu. Ni kpiapai, Yesu aima ino ndu gupai gu dee kureri anaga azadi ko tini, sidu ko ki mangi furi ni tatamana na ni nunga. (Pa Amotumo 15:25-27; Marako 5:30-34) Tatamana gbiati rugatinapai nga agu asino du be gaani Barumbatayo. (Asanza 8:12) Ani aduna ngbarago ka ani mangi apai wa gu ka ko amangihe.
‘Oni Kakuti Gbata Gako Kindo Mbata’
16. Ginipai si aida si ngia banguapai rogo gaani raka, na wai Yesu ayuguhe ni gako kpiapai?
16 Yesu aima fura ziazia tipa gupai si aida si ngia bambatapai rogo gu raka nga ga agu aboro nika ida pako ni gayo barumbatayo. Ko ayaa: “Oni gbáta gako ngbi [kindo, NW ] mbata, na gako rurupai.” (Matayo 6:33) Na ni gako kpiapai, ko ayugu wai si aida ani mangihe. Fuo nyasa ga Yesu arame 40 nga ga gino riahe na regbo berã kurii apai, na kparakpee tingbafuo gako bapatiza, asada aye sa ko. Satana Bakitingbanga aidi ka fu pazogarago fuko kurii “angbi . . . zegino dunduko.” Oni berẽnga pa gu raka ka Yesu adu nani wa ka ko aidipa ga Bakitingbanga gamahe! Ono tie, Kristo amoi berã ko kina kuti manga gupai Bako akpinyemuhe. Ko aini gu kurapai a nga, ngbatunga gu raka rogo ga Satana zegino re gbua ni kina guruhe. Ko aka ga Bakitingbanga gamahe nibasa kini yaa: “Si ni keke he ya, ‘Mo irisi Gbia nga gamo Mbori mo rá fu kina ko sa.’ ” Ngbutuko fuo gure, “Yesu atona tungusa pai, ki ya, ‘Oni sá gaoni berã; bambiko gu ngbi nga ga ngbangbaturũ si nambeda.’ ” (Matayo 4:2, 8-10, 17) Rogo gako yangara arame auru kpotosende, Kristo angia batungusipa ga Mbori Kindo ti aregbo dunduko.
17. Wai rengbe ani ka yugo gupai nga, ani namaa agu apai nga ga Kindo mbata rogo gaani raka?
17 Si ni beedipai ani wiriki gaani Barumbatayo na ki zanga mbu ga Satana zegino si gbe rani kurogo maapa sunge bakere marã ni banguapai rogo gaani raka. (Marako 1:17-21) Nga gu pamungo kangiaha ka ani zi ti gu pio nga ga orafuo agu apai nga ga zegino ki sa agu apai nga ga Kindo si du gbua rogo ue ba rogo gaani raka! Yesu aima fu gu sunge fu rani nga ga tungusapa Kindo na sa aboro ni abawiriki. (Matayo 24:14; 28:19, 20) Ii, si rengbe ka du nga ani na aborokporo berani si aida ani ngere fuo yo watadu gu kura asunge si aida ani mangihe, ono anga ani na ngbarago tirani ka dia agu aregbo du nyemu na digido aposo ka manga gu gaani asunge nga ga aKristano nga ga tungusapai na ka yugopai fu aboro tee? Nga gu ngara si afuhe fu rani ka ino gupai nga, rogo gu garã sunge nangia ga 2001, aboro wa 780,000 arengbe ka mangasunge Kindo ti aregbo dunduko, watadu ni abazakigene!
18. Gine naundo rani ani gbia ngbarago rogo sunge tungusapai?
18 ABuku Wene Pangbanga nayugo Yesu ni bamangiapai na ni gu boro nadu na nunga akurani ti ni. Fuo bi ko gu zingo nga ga toro nadu ti agu aboro nadu pati ko, nunga yo azi ko na ko ki fu tiko ka undo yo na nyemuhe. (Marako 6:31-34) Gaani sunge tungusapai nada ni gu sunge nafu ngbarago fu rani ho duhe ni nga nyemu aboro na ndikidi nyemu ka undo yo nafõngbaduraniyo ani ndu ka fura fuyo. Ono wai rengbe ani ka gbia ngbatunga gu nyemupai re? Paranga du rimoko nga Jayson nayaa: “Ho mi aduni ni sosono gudee, . . . sunge tungusapai anangbanga angba tire gbe te.” Gine naundo ko ko sonosi nyemu gi sunge re ngbadukoyo? Jayson nakaragapai niyaa: “Gaani aborokporo anakpara aRago Nzengu dunduko tipa sunge tungusapai. Si aima ngba tipa re, mbiko wa mi anandu ku gene tungusapai yo dedede, kinawo a mi anabi gu wenepai si amangaha na rago kini ngba tire bakere a.” Si naida ani naatungusapai a dedede zanga nyomoro.
19. Ginipai si aida ani diberã ka mangaha nibi gupai nga Kristo nga gaani barumbatayo?
19 Nirengo, pa ra ani kutiibe Kristo ni gaani barumbatayo nafu wasa na ki duna mosoroho tini. Ho ani ara ni kutii beko, gu regbo du boro ni parangani nga gu regbo ni asona rogo inohe na rogo tatamana. Na ramukporo kini da ni guhe nafu zereda gbiati ngbarago, na sunge tungusapai kingia gu mangaapai naye na ngbarago. Nirengo, ani dinga berã ka yugo gupai rogo gaani raka na auru dunduko na rogo agu apai ani aida ka mangaha nga, Kristo nirengo nga gaani barumbatayo. (AKorosaio 3:23, 24) Ono tie, gu kura gene kinaho Yesu Kristo angbe fu rani ngbaha mbatayo, si nga gu dungurati nga ga aKristano. Gu paparaha naye fuo gere nika saka wai rengbe ani ka gbia undo be gi mbakadimbakadipai re.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a I aima aria gu kura arimo.
Oni Natingidaha?
• Wai pa pefuo gu gaani Barumbatayo Mbori namoi ko afu undo fu rani?
• Wai rengbe aparanga ka yugo gupai nga i naida ka pefuo Yesu ni gayo barumbatayo?
• Sangbana ga Kristo sunge ni barumbatayo nga gine kurii gu ramukporo nga ga agu aborokporo nara kutii beko?
• Wai rengbe gaani sunge tungusapai ka yugo gupai nga ani nabi gu sunge nga ga Kristo duni barumbatayo ni ndikidipai?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 10]
Gu regbo du boro ni parangani si nga wene regbo ni gbia inohe tipa Mbori na tipa gaani Barumbatayo ko asia ko
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 11]
Pa ra aborokporo kutiibe Kristo ni barumbatayo nakiisa gu ngbarago du dagba yo
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 13]
Yesu anagbata kina ga Mbori Kindo mbata. Oni namangaha wa ko?