Oni Wiriki Yekova, Nga Gu Gaani Mbori Angbenga Kubani Rogopai Dagba Aboro Ya
‘Aboro dunduko du bangiri Mbori kina sa.’—AROMO 2:11.
1, 2. (a) Gine nangia ga Yekova ringbisapai tipa aKanano ni rikaaboro angianga wa i adu nibasasa ya? (b) Ginipai Yekova amangi na si nakusa gini asanahe?
HO AYISARAERE azi bataya ni rogo gu Kpasakpasarago nangia ga Moabo rogo 1473 Mbata fu Gaani Regbo, i adegetuyo wenengai kuti Mose wa ko aafura. A’asada adu kumbatayo mbiti Yaradene yo naapido yo. Mose atakipande ga Yekova ringbisapai fu aYisaraere tipa i dibe rikaaboro saba ni airaome nangia aKanano naaraka Ringara Mokido yo. Nangbaa wai agu afugo Mose naye re angarasi yo: ‘Yekova gaoni Mbori akusayo akusa ku barangba roni, oni ki di be yo’! Si aidanga aYisaraere mangi mokido na aKanano te, na i arẽnga tipa i yugu inapai fuyo a te.—Pa Fu Rugute ni Ue he 1:1; 7:1, 2.
2 Wa si avura du wo, Yekova abatasi aboro rogo kporo sa rogo gu bambata bakporo aYisaraere azuboho na vura. Mbori abanda aboro a rogo kura agbata biama. Tipagine ko amangihe ti ni wo? Gine gu iiriwoapai du tipa pa batasa agi aKanano re ayugoho fu rani tipa Yekova? Na wai rengbe ani ka wirika ko rogo gipai re?
Mangaapai Kutipa Wo Rimo Yekova
3, 4. Apangbangaa ga aYisaraere adiabese aduna gini sangbanaha kurii aboro nibasasa Kanana yo?
3 Ti regbo ga aYisaraere nunguro ngbakungba yo tipa agarã 40 mbata fu i rimi Ringara Mokido, Yekova abanda gi gako aboro re na ki sovura tipa yo. Rogo Ringara Mokido pavuruhe ku sudiyo, aYisaraere agbia tiyo yo na gu ga aKanano bakindo nangia ga ringara Arada ko. Mbiko gu undo Yekova afuhe, aYisaraere adibe ko na gako aboro rogo gu ba nangia Oruma. (Pa Geda Aboro 21:1-3) Kusa, aYisaraere anääsi gu ringara nangia ga aEdome ka ga pangbaha yo na ki tona ka ndu ku nodiyo ku bangbanda nodiyo na uroyo ti Kpikpi Baime. Rogo gi ba re, nga gu aMoabo adu rogoho mbata, aAmoro naaraka rogoho ti gu regbo re. Gu Bakindo aAmoro nangia Siona aka tipa ka fu gene fu aYisaraere i susi rogo gako ringara. I kini mo ka kimbo vura rogo gu ba nangia Yasa, du ziazia nirengo nga ku nodiyo ti gu Ngboongbo nga ga Arunona, yo Siona akpi ni. (Pa Geda Aboro 21:23, 24; Pa Fu Rugute ni Ue he 2:30-33) Kumbatayo kindi ku nodiyo, gu bakindo nangia Ogo anazoga agu aAmoro nadu Basana yo. Wa Ogo avurangia ngburunga kumba, ko arẽnga na Yekova te. I aimi Ogo Ederei yo. (Pa Geda Aboro 21:33-35; Pa Fu Rugute ni Ue he 3:1-3, 11) Apangbangaa agi adiabese re kodihe na pangbangaa pa ga aYisaraere Gate Ezipeta yo aduna iiriwo ome ti ni kurii agu aboro nibasasa naaraka Kanana yo.a
4 Ho aYisaraere arimi ringara Kanana ni nibambataha fuo si yo Yaradene, i azi bataya Girigara yo. (Yosua 4:9-19) Gu ngapa nangia ga Yereo aturanga na gu rago re te. Gupai gu boro Kanana nangia Raba agihe tipa ga Yekova mangaapai afõngbaduriyo ri mangipai rogo idapase. Nisangbana gipai re, ho Yekova agbarasi Yereo ni, ko abatasi ri na gari aborokporo.—Yosua 2:1-13; 6:17, 18; Yakoba 2:25.
5. Gine nasa aboro Gibona i mangipai rogo tatamana?
5 Fuo gure, aYisaraere aguari kusayo ngboongborago yo pavuru Yaradene yo ka tona ka dakpa agu agangara naduku bebere rago yo rogo gu ringara re. Nimanga Yosua sunge na agu arugute Yekova afuhe fuko, ko amangi gu birĩ vura nga ga runguru ngbagene gu bakporo nangia Ai. (Yosua kapita 8) Pangbangaa gi diabevura ti mburu kuraha re asa abakindo aKanano i dungura tiyo tipa vura. (Yosua 9:1, 2) Agu aboro nangia aIvo nanaraka rogo gu bakporo nangia ga aGibona amangipai tigayo kia ti gure. Yosua 9:4 naya tipa yo wee: ‘I amangipai nibiriki.’ Wa kina Raba, i aima gia pa batasa Yekova aYisaraere ti regbo gayo Gate na ti regbo gayo diabevura kuti Siona gbiati Ogo. (Yosua 9:6-10) Aboro Gibona abi gu dogatise nadu ti ru rugo vura kuti aYisaraere. Sidu, i asia aboro kubayo na kuba agu akurayo nadu rogo agu agbata nadu pati yo, nangia Kefira, Birota na Kiriyata-yarima, ki kedi agu aboro re fuo Yosua ku Girigara yo, nga agu aboro nabiriki tiyo wa i aye rogo tuturu ringara. Gi gayo biriki re aima manga gupai i aida si mangihe. Yosua amangi mokido na yo nga gu nasa yo i bati. Fuo susa arame biata kusa, Yosua na aYisaraere aini gupai nga, aboro Gibona abiriki yo abirika. Wa si avura du wo, i akakuti gu mokido i amangihe na yo, mbiko i aima zungahe ti rimo Yekova ka bandaha, sidu i ki nye kina kuti ni. (Yosua 9:16-19) Ya mo Yekova aidi nani?
6. Ginipai Yekova amangi kuti gu mokido Yosua amangihe na aboro Gibona?
6 AYisaraere asa aboro Gibona ni abakuo nyake na ni abatudi ime fuyo, na “tipa ga Yekova bamotumo” a. (Yosua 9:21-27) Na kurii gure, ho abakindo bisue nangia ga aAmoro yo gbiati gayo ariivura aserekpo aboro Gibona ni, Yekova aguari ki mangi iiriwoapai. Ko asa kikindigi aunduguru morogumba si imi avura aYisaraere susi gu ga Yosua abanzengere aimi yo. Na Yekova akaragapai a kuti ga Yosua zungodihe tipa Yekova rugusi uru gbiati diwi ka si tinga ya tipa i dibe avurayo kpäkäyä rogo imaha. Yosua ayaa: “Uru adu nga ho wa gure mbata te, na fuo ho a te, ho Yekova agi sangba aboro ni; bambiko Yekova aso vura tipa aYisaraere.”—Yosua 10:14.
7. Gini rengo Petero aidi kuti ni nga gu nadu niyuguyuguhe tipa kura aboro Kanana?
7 Gu boro Kanana nangia Raba gbiati gari aborokporo, gbiakuti aboro Gibona agunde ti Yekova na ki mangi gupai nada ada. Gupai namangi tipa yo, nayugo rengo gupai ziazia gu mokedi nangia Petero agumbaha kusa ki ya: “Mi ini ni rengo ya Mbori akpara nga aboro te [watadu, Mbori angbenga kubani rogopai dagba aboro te]; ono dagba rika aboro yo dunduko gu ni nagunde ti ko, ki nimangi rurupai, kina ni ngba ti ko.”—Amokedi 10:34, 35.
Mangaapai na Abarayama Gbiati AYisaraere
8, 9. Wai ga Yekova zanga ngbe kubani rogopai dagba aboro adu niyuguyuguhe rogo gako mangaapai na Abarayama gbiati gu rikaaboro nangia aYisaraere?
8 Gu bawiriki nangia Yakoba agbeberã aboro kuti ga Mbori mangaapai nga ga gu weneringise arẽnga aboro tipaha ya rogo gu ga Mbori mangapai ko amangihe na Abarayama gbiati atitako. Ga Abarayama idapase nasa ko ko duni “badiangba Mbori,” angianga tunga ko ya. (Yakoba 2:23) Ga Abarayama idapase gbiati gako nyemuse tipa Yekova aye na amaku fu atitako. (2 Pekapai 20:7) Yekova akido Abarayama ki ya: “Mi afú maku foro ni rengo, ki ngeesi ngbatungaro wa kina akerekuru ngbangbaturũ yo na wa kina ngume pangba baime.” Ono oni kparianga gu kidohe du rogo gu veresi naye fuo gure nga gu nayaa: “Rogo ngbatunga ro i ka fu maku ni fu arikaaboro zegino dunduko.”—Bambata Pai 22:17, 18; ARomo 4:1-8.
9 Kuba gupai nga Yekova ngba na kina kura aboro, ko ayugu gupai rogo gako mangaapai na aYisaraere ko ka mangaha fu agu aboro nagiasangba ko. Ngbatunga gu mangaapai na aboro re nga kpiapai tipa wai Yekova ayugo ruru nyemuse fu gako ruru amoyambu. Wa aYisaraere avurangia ga Yekova “wene ũkumuko,” si ayugonga gupai nga, Mbori aima kusa kura aboro kusayo tipa zanga manga weneringise fuyo te. (Gate 19:5; Pa Fu Rugute ni Ue he 7:6-8) Rengo ngaha nga, Yekova angbe aYisaraere be sunge akanga Ezipeta yo na ki ya tipa yo wee: “Kina roni sa mi aini roni dagba agu arika ngbatunga aboro dunduko du auru kpotosende.” Ono, rogo gu nebi yo nangia Amosa na agu akurayo, Yekova akido “ngbatunga aboro dunduko” na pa iiriwo maabangirise.—Amosa 3:2; 9:11, 12; Yesaya 2:2-4.
Yesu Angia gu Bayugupai Nanaangbenga Kubani Rogopai Dagba Aboro Ya
10. Wai Yesu awiriki Bako rogo gu sinoko nga ga zanga ngbe kubani rogopai dagba aboro?
10 Yesu, nga gu kumba nanamanga apai teketeke wa kina Bako nga Yekova, ti regbo gako sunge tungusapai auru kpotosende, ko awiriki gu sino bako nga ga zanga ngbe kubani rogopai dagba aboro. (AEbere 1:3) Agu aboro ko anabakabangiriko tipa yo ti gu regbo re angia “gu ingiingi akandoro nga ngbatunga aYisaraere.” Wa si avura du wo, ko ahenga manga dezirepai fu de boro Somorona pati guga te. (Matayo 15:24; Yoane 4:7-30) Ko amangi iiriwopai a nga gu baira abanzengere asana ko ko mangihe, nga gu baira abanzengere naawiranga ko aduni Yuda ya. (Ruka 7:1-10) Gure adu nikodikodihe kuti gako yuguyugu mangimangiapai rogo nyemuse tipa ga Mbori aboro. Ga Yesu abawiriki atungusipai nibakerehe a. Si ada ziazia nga, mburu pa gbia boro ga Yekova amaku adunga riipa ngbatunga ni te, ono riimburu gupai du ngbaduniyo. Agu aboro nadu na ruru ngbaduyo yo na kingia aboro umbasitise na nadu na gomoro tipa rengo, adi wene pangbanga nga ga Kindo kugume. Ono tipa airaruko tigayo, i abisirapa Yesu na gako pangbangaa. Yesu ayaa: “Mi natambua ro, Buba, Gbia ngbangbaturũ na sende, ya mo aoko agi apai re be airatatamana na airainahe, ki yugu he fu toni agude; ii, Buba, mbiko wo si angba . . . bangiro.” (Ruka 10:21) Ho ani amangapai ni na aboro riimburu gayo nyemuse na riimburu gayo idapase, gure nga ani angbenga kubani rogopai dagba aboro te, mbiko ani ini gupai nga, si nga gu gene Yekova aida ani mangi aboro ngbaha.
11. Wai i amangipai rogo gu dungurati nga ga aKristano nangia bambataha zanga ngbe kubani rogopai dagba aboro?
11 Rogo gu dungurati nga ga aKristano nangia bambataha, aYuda na agu aboro nangianga aYuda ya adu kina sa. Pauro asakirogoyo ki ya: “Taarimo na irisa na zereda fu agu . . . [aboro] dũ namanga wenengaĩ, fu aYudo mbata, na fu aGiriki a. Bambiko aboro bangiri Mbori [kina] sa.” (ARomo 2:10, 11)b Anga mburu pa gbia yo undo be gu ga Yekova weneringise arẽnga aboro tipaha ya aru riipa gu ngbatunga i adu rogoho te, ono si aru riipa gayo mangaapai fuo wirika yo pai tipa Yekova na fuo ino yo pai tipa gu maabangirise gu tumorii Yesu nga Wiriko, atumoho tipa yo. (Yoane 3:16, 36) Pauro akepai ki ya: “Yudo nga ni ti kina kpotoni te; na gu yeratise du ti kina kpoto, si nga yeratise te: ono Yudo nga ni kina kpotoni yo; yeratise nga kina ga kpoto yo, kina rogo Toro yo, keke he te.” Fuo gure, nimanga ko sunge na gu fugo nga “Yuda” nitatamana (tipa gu boro i atambua ni nga “Yuda,”) Pauro agbia gupai kuti ni nga: “Gani tambuahe nga ga boro te, kina ga Mbori.” (ARomo 2:28, 29) Yekova natambua aboro dunduko zanga ngbe kubani rogopai dagba aboro. Ani namangaha wo?
12. Gini maabangirise Yugoti 7:9 afuhe, na si nafuhe fu ada?
12 Kusa, rogo yuguyugupai, gu mokedi nangia Yoane abi ruru mbedimbedi aKristano i nayugu yo nigu rikaaboro nga ga toroyo du bangeyo nga 144,000, “nga agu yo i anogodi he ti yo dagba angbatunga awiri aYisaraere.” Fuo agi apai re, Yoane abi “bakere rimbasa aboro, . . . dagba rika aboro dunduko, na angbatunga yo, na aboro, na angbatunga afugo dunduko, i [n]arundu barangba mbatabakindo, na barangba Wiri Kandoro, ni ukadiukadi yo ni pusi remu, akpe mbira ki du be yo.” (Yugoti 7:4, 9) Ngba gi gene re, anga ngbatunga ho i naká nani si he du dagba gu dungurati nga ga aKristano du areme te. Aboro nibasasa du apai tipa yo nibakiakia dunduko duna gu maabangirise nga ga bata rogo gu “bakere gberãngbi” naye na ki rengbe ka mbira “agugaabi aime unga” rogo vovo zegino.—Yugoti 7:14-17.
Wene Sangbanaha
13-15. (a) Wai rengbe ani ka basapa gu kparakakparakapai nga ga angbatunga gbiati sino mangaapai? (b) Oni gumbanga pa gu kpiapai rengbe ka manga ka boro yugu sino pabakure fu kurani.
13 Yekova ima ino rani wenengai a wa wene baagude naini awirini. Teketeke wa kina gure a, ho ani aye ni ka ino kura aboro na kini yugu gupai nga, ani na nyemu gu gayo sino mangaapai tirani du rogo gayo ngbatunga, gu kparakparapai du dagba gaani sino mangaapai na gayo nada ni gupai akiionga paha ya. Sidu, gu kparakparapai du dagbarani mbiko gaani tunga nago kusayo, ono gu kpamiatise gbiati nyemuse du dagbarani kini nyaki. Na gu kpamiatise re kini mo ka ngba gbe. (1 AKorindo 9:19-23) Gipai re niyuguyuguhe wenengai rogo gu mangaapai nga ga amokedi nga aguyo namangasunge tungusapai rogo agu aringara angianga gayo ya. I nayugo gupai nga, i na nyemu agu aboro tiyo naraka rogo agu arago re, na nisangbanaha, amokedi nabi gupai nga, i ima koda tiyo na agu aboro du rogo gu dungurati du rogo gayo dagbarago.—AFiripoio 2:4.
14 Aboro nabi gu wene mangaapai nga ga zanga ngbe kubani rogopai dagba aboro rogo dungu aringara. Aklilu, nga gu kumba naguari Ethiopia yo ka ndu ku Rondoni yo nga gu bakerepa gbata nga ga aNgirisi, abi tiko nga ko nasungo dedede nikina sanaga ko. Gupai nagbarasi apai fuko kisusi gure angia gupai nawiri du fuko wa du aboro adu sakparakpa koyo du ayeaye ni kurogo gayo dagbarago, nga gupai namanga rogo dungu kikindigi agbata Putu yo ti gi gaani regbo re. Nairiwo wai apai adu kia fu Aklilu ho ko andu ni ku pati dunguratise nga ga aKristano kutii gu Bambu Kindo nga ga aDezire Yekova! Agu aboro naduho adi ko kugume, na ka fuöho aturanga ya ko ki bi tiko wa ko adu dagba agumeko. Ko asono niipo rogo kiiso gako inohe tipa Mbori na ki duna tambuahe a. Na nikina ipo, ko agbata amamu ka du ti sunge gbaraga wene pangbangaa nga ga Kindo na kura awirina rogo gu papara ringara re. Rogo kura uru sa, ho gu wirina naatungusapai na Aklilu asana ko ni tipa agu asásá ko adu nani rogo gako raka ti gu regbo re, Aklilu akaragapai niipo ya ko namaabangiriko ka ndu kurogo gu dungurati nape fugo ko nga Amharic (pa aboro Ethiopia). Ho agu abaakumba nadu rogo gu dungurati nga ga pa-Ngirisi nadu rogo gu rago re agi gipai ni re, i ambakadipai tipa wirina mangi gumbapai gbaiga du mburuhe rii Ziazia Kekeapai rogo gu fugo nga ga Aklilu. Ho i atakipande yamba aboro ni tipa i ye ka gia gumbapai gbaiga rogo Amharic, dungu tata aboro kurogo gu ringara re aye tipaha kodihe na agu aboro naaraka rogo gu dagbarago re tipa ka du pati bambata gumbapai rogo Amharic ringara aNgirisi yo. Areme, aboro Ethiopia kodihe na gu kura aboro nape Amharic rogo gu rago re nikpamiakpamia yo rogo gu dungurati aboro ho ape Amharic re na si nazugo kina kumbatayo. Gu dungu aboro du rogoho nabi gupai nga, anga pai ho naká na yo ti iriso yo Yekova na ki kpara gayo raka fuko kini yuguhe rogo gu bapatiza nga ga aKristano te.—Amokedi 8:26-36.
15 Sino aboro nibakiakia na gu kura apai du tipa yo. Anga si nayugopa kiopa boro watadu si naumbasi pa boro te; si gbua nga kparakpara sino mangaapai. Ho agu aDezire du rogo gu kisanga nga Malta aabi gu bapatiza ni nangia ga gu vovo aboro nakpara tiyo fu Mbori, gu bakere ngbarago i ayuguhe adu kina sa wa kina gu nadu ti agu akurayo naye ringara aNgirisi yo nga aguyo nayugu gayo ngbarago tigayo ningbiko aume bangiriyo yo. I tibarayo ue, nga aboro Malta na aNgirisi ayugu agu apai nadu ngbaduyo yo rogo agene nibakiakia, sidu, gu gayo nyanyaki nyemuse i adu nani tipa Yekova anyakasi gayo kpamiatise nga ga aKristano.—Atambuahe 133:1; AKorosaio 3:14.
Diabe Iraira Bipai
16-18. Oni gumbanga gu pangbanga nayugo wai rengbe boro ka dia iraira aberã kusayo riniyo rogo gu dungurati nga ga aKristano.
16 Wa gaani nyemuse tipa Yekova na tipa awirinarani aKristano akio, ani rengbe tie ka wirika Yekova mbembedii gbe rogo gu gene ani abi kura aboro rogoho. Fuo duhe tie were, ani kini rengbe ka dia gu iraira aberã dunduko kusayo ani avura du nani mbata tipa aboro kura aringara, tipa kura angbatunga, watadu gu iraira aberã ani adu nani tipa gu sino mangaapai nangia ga kura aboro naangbanga tirani ya. Nikpiapai, ani binga gupai namangi tipa kumba nga Albert, nga guko namangisunge dagba ga aNgirisi abanzengere ti regbo Ue Vura Nga ga Zegino. Agu abanzengere nangia ga Japan yo azi ko ho gu gbata nga Singapore ati ni kubeyo rogo 1942. Kusa, ko adi agarã biata na beberehe kaa mbakada gu gene para-marã i ayambuhe nga “death railroad,” nga gu nadu mbembedii na gu rago i aye ka ino ho kusa nigu paga du auru gu di nga Kwai. Fuo i zaki ko fuo digo vura, barõa ko adu gbua nga akiro 32, na biringangbako naima kuo gbiati meme oko, na kini mbu be kazavuseyo, ima-nduru-akondo, na keregbundu. Akutu akurako zizi aboro arungo susi ko; dunguyo abatanga te. Nisangbana gu kereapai Albert abihe na si ki mangi ko re, ko aga ku ringara kpuyo yo na kere imisiringbaduse, ka ko aidanga wiripai du berewe dagba ko na Mbori watadu na pambori ya.
17 Dia Albert nga Irene asa tiri ni guni sa dagba aDezire Yekova. Tipa Albert rengbe ka fu ngbarago fu diako, ko anandu ku pati kura adunguratise nga ga aDezire Yekova angianga naabaha ya nga gu nadu rogo gayo dagbarago. Gu paranga Kristano nanatungusapai ti aregbo dunduko du rimoko nga Paul anandu fuo Albert ka wisigo Ziazia Kekeapai na ko. Nikina ipo, Albert aini gupai nga, Yekova nabi aboro wa du yo nibasasa kuti agu apai du ngbaduyo yo. Ko akpara gako raka fu Yekova na ki zi bapatiza.
18 Kusa, Paul andu ku Rondoni yo, ki wiriki pa aboro Japan, na ki du rogo gu dungurati i aape pa aboro Japan rogoho. Ho Paul aya ni wee ko naida ka dia kura awirina na ko nga aboro Japan tipa i ndu ka bi gu dungurati ko adu mbata rogoho, agu awirina nadu yo atingidipa gu nyanyaki iraira aberã Albert adu nani tipa aboro Japan. Fuo gu regbo kindi Albert akaraga tiko ku ringara aNgirisi yo, ko anaidanga ka ngera bangiriko na aboro Japan te, sidu awirina kini baki kina bangiriyo tipa gupai ko ka manga yo nani. Ono tie, si aidanga i bakibangiriyo te, mbiko Albert adi agi ageno re kugume zanga ko duna kanda kuti yo.—1 Petero 3:8, 9.
‘Zaka Ngbaduseyo’ Tipa Aboro Dũ
19. Gini arugute nga ga gu mokedi nangia Pauro rengbe ka undo rani ka ani duna bete berãpa ngbe kubani rogopai dagba aboro?
19 Gu tatamanatatamana Bakindo nangia Soromo akepai ki ya: ‘Si adanga tipa boro kparakapai dagba aboro te.’ (Asanza 28:21) Si nitaatapai ani mbedi na agu aboro ani naima ino yo wenengai. Ono tie, ti kura aregbo, ani naayugo kina bete nyemuse tipa agu aboro ani ainonga yo wenengai ya. Ngbatunga gu ngbe kubani rogopai dagba aboro re adanga fu gu boro nga ga Yekova moyambu te. Nirengo, si adu niweneapai ka ani pefuo gu ga Pauro arugute du ziazia tipa ani ‘zaki ngbaduraniyo.’ Ii, si naida ani zaki ngbaduraniyo ka kpinyemu agu akuarani aKristano du apai tipa yo nibakiakia.—2 AKorindo 6:13.
20. Rogo gini apai rogo raka si aida ani wiriki Yekova, nga gu gaani Mbori angbenga kubani rogopai dagba aboro ya?
20 Singia ani na gu mamu berani nga ga nduge ku ngbangbaturũ yo watadu ani namaabangirani ka raka nyeanye kindi auru kpotosende, pa zanga ngbe ani kubani rogopai dagba aboro nika sa rani ani gbia ngbarago be gu kodatise du ani nani nirimbasa avusende sa, du Babanda rani a sa. (AEfeso 4:4, 5, 16) Pa manga ani nyanyaki asadatise ka wirika Yekova, nga gu gaani Mbori angbenga kubani rogopai dagba aboro ya, rengbe ka undo rani rogo gaani sunge tungusapai nga ga aKristano, rogo gaani akporo, na rogo dungurati, na nirengo, rogo apai dunduko rogo gaani raka. Wai rengbe he ka manga? Gu paparaha naye fuo gere nika sakapai tipaha.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Pa wo rimo Yekova mbiko agi adiabese re ada kusa nimburu agu abia nga ga pambori.—Atambuahe 135:8-11; 136:11-20.
b Gu fugo gumba yo ho herẽ nga “Giriki,” si nayugopa aGendiria naabayo dunduko.—Insight on the Scriptures, Bambata Kpakutoho, kpewaraga 1004, si nga gu buku aDezire Yekova akusihe.
Gaoni Karagapai Nga Gine?
• Wai Yekova ayugu gupai nga, ko angbenga kubani rogopai dagba aboro te ti gupai nadu tipa Raba na aboro Gibona?
• Wai Yesu ayugu gupai rogo gako yugopai nga, ko angbenga kubani rogopai dagba aboro te?
• Gine rengbe ka undo rani ani di gu iraira aberã kusayo ka du riraniyo tipa gu sino mangaapai nga ga kura aboro watadu ga gu kura ngbatunga?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 8]
AYisaraere atona ka zio ringara Kanana
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 9]
Yesu akanga tipa ka manga dezirepai fu de boro Somorona te
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 10]
Gumbapai gbaiga rogo Amharic ringara aNgirisi yo
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 10]
Ga Albert nyemuse tipa Yekova aundo ko ko di iraira aberã kusayo riko yo