Gu “Moyambu” Du Niruru Ko Na Nikangara Ko A
‘Da nzunzu nga gu ruru kangara moyambu gani gbia amoi ni kurii gako aborokporo?’—MATAYO 24:45.
1, 2. Tipagine duhe ti ni ninyanyakipa pai ani naagbia gu riahe nga ga toro dedede areme?
RAGO Ue Sunge fuo bebere uru, rogo Nisana ti rameru 11 rogo gu garã nangia 33 ti Gaani Regbo, ga Yesu abawiriki asana gu sanahe duna bakere rogoyo ti ni fu rani areme. I asana ko ki yaa: “Gine i ka ina pa ga ye ti ni, na pa digida rago?” Nikaraga Yesu pai fuyo, ko agumba iiriwo sangbanebi. Ko afura tipa gu regbo vunduvunduapai nga ga vura, angbongi, abazigizo, na akaza nika ye rogoho. Na ko ayawee agu apai re adu gbua nga “tonatona [a]rungo.” Si adu nga, agu apai gbere kisusi adu kindi kina kumbatayo nika yeaye. Nairiwo agu afugo naba kina gunde ti aboro re!—Matayo 24:3, 7, 8, 15-22; Ruka 21:10, 11.
2 Natona rogo gu garã nangia 1914, dungu apapara ga Yesu sangbanebi aima da nidigisidigisihe. Ngbatunga aboro awere rogo bakere “rungo.” Wa vura duhe wo, si aidanga ndikidi aKristano naagunde te. Yesu aima kido yo ya ko nikaa songoda yo asongoda na gu wene riahe nga ga toro. Wa duhe nga Yesu awere ngbangbaturũ yo, wai ko nambakadi apai tipa rani herẽ auru kpotosende tipa ani naagbia gu gaani ariahe nga ga toro?
3. Gini mbakadapai Yesu amangihe tipa ani rengbe ka gbia ‘riahe ti ragoho’?
3 Yesu nitiko aima karagapai tipa gu sanahe re. Wa ko aagumba gako nyanyakipa sangbanebi, ko asanahe ki yaa: ‘Da nzunzu nga gu ruru kangara moyambu gani gbia amoi ni kurii gako aborokporo ni fu gayo riahe fuyo ti ragoho?’ Fuo gure ko ki yaa: “Boro maku nga gu moyambu gani gbia ka bi ni ni nimangi wo ho ko ka ye ni. Ya mi fu roni ni rengo, ko aásia pa gako ahe dunduko fu ni.” (Matayo 24:45-47) Ii, si adu nga, “moyambu” adu aduho nga guni i afu gu sunge nga ga kparaka agu ariahe nga ga toro fu aboro funi, nga gu “moyambu” nika du niruru ni na nikangara ni a. Ya mo si adu nga gu moyambu re nikangia bangisa boro sa, watadu dungu aboro guni ata kpi guni du ti unga kini di gi sunge re ku beni, watadu si adu nga kurapai kia? Wa duhe nga gu moyambu re nakparaka gu riahe du ani na bakere zingoho tirani, si naida ani ini karagapai sani.
Boro Sa Du Watadu Riko Nga ga Dunguradungura Aboro?
4. Wai ini ani gupai nga, gu ‘ruru kangara moyambu’ Yesu agumba pako re arengbanga kadu nga bangisa boro sa te?
4 Gu ‘ruru kangara moyambu’ re arengbanga kadu nga bangisa boro sa te. Tipagine arengbanga ha kadu ti ni wo ya? Mbiko gu moyambu re aima tona ka kparaka gu riahe nga ga toro re bakuru kusayo tona rogo bambata sa kama agarã, na kuti sangba Yesu, si adu nga, gu moyambu re nikaa manga gu sunge re kindi daho Bairako ka ye ni rogo gu garã nangia 1914. Tipa boro sa, ka gupai re ayugu gupai nga, ni nika mangasunge niruru mangaapai tipa agarã 1,900. Zavura kina Metusera naraki nigbangaha kisusi kura aboro dunduko, ko arakanga tipa gu bagizo regbo re te!—Bambata Pai 5:27.
5. Oni sakinga rogo ndu gupai gu fugo nga, ‘ruru kangara moyambu,’ arengbanga ti ni kadu tipa aKristano wa du yo nibasasa ya.
5 Ani aya wai, ya mo gu fugo nga ‘ruru kangara moyambu’ re, si rengbe kadu tipa aKristano wa du yo nibasasa? Rengo ngaha nga, si naida aKristano dunduko du niruru yo na nikangara amoyambu; ono tie, gu kurapai kia Yesu aaberãha ho ko afura ni tipa ‘ruru kangara moyambu.’ Wai ani aino ya wo duhe? Mbiko ko ayawee ho “gani gbia . . . ka ye ni,” ko a’asia pa “gako ahe dunduko fu ni.” (Gu kekepai duni pigipigihe re, ani du pigihe.) Wai rengbe Yesu ka maa bangisa Kristano kurii ahe dunduko, nga ga Yesu ahe “dunduko”? Ka gupai re manginga te!
6. Wai si aida gu rikaaboro nangia aYisaraere mangisunge niga Mbori “moyambu”?
6 Sidu tie, gu yangara rurupai rengbe ani ka da ti ni nga, Yesu aafura tipa badona aKristano ni ‘ruru kangara moyambu.’ Ya mo gi fugo re nirengo nayugopa gu riko nga ga moyambu? Ii. Saba kama agarã mbata fu vunga yo Kristo, Yekova afura tipa gu rikaaboro nangia aYisaraere naabayo dunduko ni “gimi adezire” na ni “gi moyambu mi asia ko.” (Yesaya 43:10; gu kekepai duni pigipigihe re, ani du pigihe.) Agu aboro dunduko nadu dagba gu rikaaboro nangia aYisaraere re, natona rogo 1513 Mbata fu Gaani Regbo, ho Mbori afu aNdiko ni fu Mose, na ka ye ki da ku rago Pendekote rogo gu garã nangia 33 ti Gaani Regbo, angia papara gi riko nga ga gi moyambu re. Dungu aYisaraere akodanga beyo ngburungburu na gu kura aboro nanaruga agu apai nga ga gu rikaaboro re na kini kodi agu ambakadapai na akuraha nadu tipa riga aboro rogo toroyo te. Yekova anamangasunge na kina abakindo, abasapungbangaa, anebi, na aboromotumo gbiati aRevi i naamanga agu apai re. Wa si avura du wo, nidu aYisaraere ni rikaaboro, si aidi i naabayo dunduko rukuba Yekova ka takapande gako bakere pagbia fu gu kura rikaaboro. Si aidi aYisaraere nibasasa du ni agu adezire nga ga Yekova yo.—Pa Fu Rugute ni Ue he 26:19; Yesaya 43:21; Maraki 2:7; ARomo 3:1, 2.
I Ambu “Moyambu” ti Sunge
7. Tipagine Mbori ambu agu aYisaraere nadu mbata ti ni ti mangasunge ni gako “moyambu”?
7 Wa duhe nga, aYisaraere nangia ga Mbori “moyambu” bakuru kusayo mbata fu akama agarã, ya mo i du nangia gu moyambu Yesu afura tipa ko re a? Oó, mbiko agu aYisaraere nadu mbata re, aima satiyo nigbegbere aboro ka i adunga berewe niruru yo watadu nikangara amoyambu ya. Pauro agurusi fugo tipa gipai re ho ko adi fugo Yekova ni nga gu Yekova agumbaha tipa gi rikaaboro re ki yaa: “[Aboro] nagberã ngbayo yo ti rimo Mbori dagba aGendiria mbiko ro[ni].” (ARomo 2:24) Nirengo, aYisaraere adigisi gayo mbaku samungu nigindigo yo Yesu, nga gu regbo Yekova agindigo yo a.—Matayo 21:42, 43.
8. Gini regbo Mbori asia kura “moyambu” kuba aYisaraere, na ginipai namangi ti gu regbo re?
8 Gi iraira mangaapai gi “moyambu” nangia aYisaraere amangihe re ayugonga gupai nga, agu airisimbori nangia ruru aboro nika nyeanye kindi zanga gu undo nga ga gu riahe nga ga toro te. Arame 50 fuo zinga Yesu bekpio, ti rago Pendekote rogo gu garã nangia 33 ti Gaani Regbo, Mbori auka ziazia toro kurii ga Yesu abawiriki bangeyo adu wa 120 ho i asungu ni rogo gu vurubambu nadu kuari Yerusarema yo. Ti gu regbo re, vovo rikaaboro akuru kuyangura. Ni gupai nadaada fu gu rikaaboro i asigira yo nivovopai re, i atona ka fura zanga gunde fu araki Yerusarema yo tipa “agu apai [na]du na tandu nga ga Mbori.” (Amokedi 2:11) Sidu, gu vovo rikaaboro re, nangia gu rikaaboro nga ga toro yo, ada nigu “moyambu” nikaa takapande ga Yekova taarimo fu rikaaboro na kini fu riahe ti ragoho. (1 Petero 2:9) Sidu, si adaada wa i aye ka yamba gi rikaaboro re ni “ga Mbori Yisaraere.”—AGaratio 6:16.
9. (a) Ada du rogo gu riko nga ga ‘ruru kangara moyambu’? (b) Ada nga “aboro kporo”?
9 Agu aboro dunduko nga “ga Mbori Yisaraere,” i nga agu aKristano naima kpara gayo raka fu Mbori ki zi bapatiza na i ki mbedi yo nitoro na i na maabangiriyo ka raka ngbangbaturũ yo. Sidu, gu fugo nga, ‘ruru kangara moyambu,’ si tipa agu aboro dunduko du dagba gu mbedimbedi rikaaboro nga ga toro yo re wa riko auru kpotosende ti aregbo dunduko natona rogo gu garã nangia 33 ti Gaani Regbo daa ku awere, a wa si adu tipa aYisaraere nga aguyo naaraka tona rogo gu garã nangia 1513 Mbata fu Gaani Regbo da ti rago Pendekote rogo gu garã nangia 33 ti Gaani Regbo, nangia papara gu riko nangia ga moyambu mbata fu regbo aKristano. Ono tie, ada nga agu “aboro kporo” nagbia gu riahe nga ga toro gu moyambu re ambakadaha? Rogo bambata sa kama agarã ti Gaani Regbo, aKristano dunduko nadu na maabangirise tipa nduge ku ngbangbaturũ yo. Si ki ta du were, agu aborokporo gumba yo payo re, angia kina mbedimbedi aKristano a, wa i adu nibasasa angianga nibadona ya. I dunduko, kodihe na aguyo nanangbembatayo rogo apai rogo dungurati, nadu na zingo tipa gu riahe nga ga toro be gu moyambu re.—1 AKorindo 12:12, 19-27; AEbere 5:11-13; 2 Petero 3:15, 16.
‘Kparaka Sunge fu Aboro Nibasasa’
10, 11. Wai ani aino gupai nga, anga agu aboro dunduko du rogo gu riko nga ga moyambu duna kina bangisa sunge beyo te?
10 Baraho du “ga Mbori Yisaraere” ni niruru kangara moyambu na kidu na sunge beyo niriko ka mangaha, ono tie, i na kina asunge beyo wa du yo nibasasa ka mangaha. Agu afugo Yesu du nikekehe rogo Marako 13:34 nasa gipai re si du ziazia. Ko ayaa: “Si wa ka boro . . . [nungu ku]rogo kura ringara, ni naguari kpuni ki asia paha fu gani aboro sunge, ki kparaka sunge fu yo ni ba sa sa, ki ya fu sungudi ngbadimo ni ningere angera.” (Gu kekepai duni pigipigihe re, ani du pigihe.) Sidu, agu aboro du rogo gu riko nga ga gu moyambu re na asunge beyo nibasasa, nga ka zugosi gu ga Kristo ahe du auru kpotosende. Gi moyambu re namanga gi sunge re kuti ome ko na kuti agu amamu nakura fuko.—Matayo 25:14, 15.
11 Kurii gure, gu mokedi nangia Petero aya fu gu mbedimbedi aKristano nadu ti ragoko wee: ‘A wa i agamahe fu boro kinawo a si aida ni mangi pa akurani nani, wa wene babanda gu dungu agamahe nga ga Mbori.’ (1 Petero 4:10) Sidu, mbedimbedi aKristano na gu tindiro kuriyo nga ga ndusunge akurayo kini mangisunge na agu agamahe Mbori afuhe fuyo. Kurii gure, afugo Petero nayugo gupai nga, anga aKristano dunduko du kina sa na tandu apai te, na i afukanga bangisa asunge watadu bangisa kparakpara mamu asunge fuyo dunduko te. Wa vura duhe wo, agu aboro dunduko du rogo gu riko nga ga moyambu re rengbe arengba ka kodabee ka sa gu rikaaboro nga ga toro yo re i zugo. Rogo gini gene?
12. Wai agu aboro nadu rogo gu riko nangia ga moyambu, singia i angia akumba watadu adee, akodibee kuti sunge sonosa gu moyambu re?
12 Bambatapai nga, aboro dunduko nibasasa si aidi i duni aDezire Yekova, kini tungusi gu wene pangbangaa nga ga Kindo. (Yesaya 43:10-12; Matayo 24:14) Ngbutuko mbata fu Yesu dakpa ku ngbangbaturũ yo, ko azinahe fu gako ruru abawiriki, nangia akumba na adee i duni abayugupai. Ko ayaa: ‘Oni ndú ki sa arikaaboro dunduko ni abawiriki, kini bapatizi yo kurogo rimo Mbori nga Ba na ti rimo Wiri na ti rimo Ziazia Toro; kini yugupai fuyo a i nikakuti agu apai dunduko mi arugu roni kuti ni. Oni ngere, mi na oni ti arago dũ, ki da ti digido zegino.’—Matayo 28:19, 20.
13. Gini amamu mbedimbedi aKristano dunduko agbia ngbarago behe?
13 Ho i anigbia vovo abawiriki ni, si aniidi i yugupai fuyo wenengai tipa i irisi agu apai Kristo azinahe fu gako abawiriki i nimangihe. Si adu nga, fuo bete regbo kusa, aguyo nikaa ngbembatayo rogo apai, i arẽ tipa ka yugopai fu kura aboro. I anafu wene riahe fu aboro rogo dungu aringara, nga agu aboro si adu nga i nika ye kurogo gu riko nga ga moyambu re. Mbedimbedi aKristano dunduko, akumba na adee, nanamanga gi sunge nga ga sa aboro ni abawiriki re. (Amokedi 2:17, 18) Si adu nga, gu sunge re nikaa ndu kumbatayo kindi tona ti gu regbo gu moyambu re atonaha ti ni dakuti digido gi zegino re.
14. Ada i adingiso gu sunge nga ga yugopai rogo dungurati kubeyo, na wai ruru mbedimbedi adee aaberã tipaha?
14 Agu aboro nanazio bapatiza nivovo yo na i ki mbedi yo nitoro anasa tiyo nipapara gu riko re, na zanga bipa agu aboro nayugupai fuyo nibambataha, i anagbia arugute kindi be gu kura aboro nadu rogo dungurati nga aguyo narẽ kuti agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai ka mangasunge ni abaakumba. (1 Timoteo 3:1-7; Tito 1:6-9) Agi akumba i asia yo re aduna amamu beyo ka kodabee kuti pa zugosi gu rikaaboro re ngba kparakpara gene. Rago agberanga ti gu ruru mbedimbedi aKristano nangia adee ya i asia kina agu aKristano nangia akumba sa tipa yugopai rogo dungurati te. (1 AKorindo 14:34, 35) Kuba gure, agi adee re aduna ngbarago ka gbia undo be agu akumba naamangasunge nyanyakii rogo dungurati re na kidu na tambuahe tipa agu amamu ngbadimoho azaki fu adee, nga gu nakodi gu sunge nga ga ndu na wene pangbangaa fu kura aboro. Gu zaza awirinarani nga adee areme du nimbedimbediyo, i nayugo kina gu bangisa sino berã nga ga umbasitise re tiibe abaakumba, singia agu abaakumba siayo yo re i nga gu mbedimbediyo watadu i nga mbedimbediyo te.
15. Gine nangia gu sa dagba agu abangua ba i anagbia gu riahe nga ga toro rogoho rogo bambata sa kama agarã, na ada nanangbembatayo rogo pa kparakaha?
15 Gu nyanyakipa riahe nga ga toro i anafuhe fu aboro rogo bambata sa kama agarã, anaye nibasa kina boro rogo agu awaraga amokedi anakekaha na be gu kura abawiriki nanangbembatayo rogo apai. Agi awaraga i akekehe re, gbe, nga agu abuku nadu dagba agu bangehe adu 27 ga Mbori toro adu kugiipa keka bambata fugoho rogo pa-Giriki, nga gu i adunguraha si kusi gu papara Ziazia Kekeapai nga ga aKristano rogo pa-Giriki, angia agu abuku i anakparakaha rogo adungurati, na zanga kapa, si angia mburu agu apai abaakumba anayugopai rogoho rogo gayo adungurati. Rogo gi gene re, agu aboro nanamangasunge kuba gu riko nga ga moyambu re anakparaka kikiipa riahe nga ga toro fu ruru aKristano. Gu riko nga ga moyambu nadu rogo bambata sa kama agarã, ayugu gupai nga, si aima manga gu sunge niruruhe i afuhe fuhe.
Gu “Moyambu” re Kusa, Fuo Susa Agarã 1,900
16, 17. Wai gu riko nga ga moyambu ayugu gupai nga, si aima digo nimangisunge dakuti 1914, nga gu sunge i afuhe fuhe?
16 Ginipai tipa areme? Fuo dia Kristo ome kindo ku beko rogo gu garã nangia 1914, ya mo ko agbia badona nga ga mbedimbedi aKristano i nikparaka riahe ti ragoho fu aboro niruru mangaapai? Ii nirengo ko aima bi gu badona re. Si adu taata fu aboro i kparia gi badona re mbiko gu wene zuzu mangaapai i aakusaha. (Matayo 7:20) Gu kuru pangbangaa natona kaa manga ti gu regbo re daa ku awere, ima yugo gupai nga, gi kpariapai re nga kina rengo.
17 Ti gu regbo Yesu ada, gako aborokporo bangeyo adu wa 5,000 adu tingba bakere sunge gbaraga gu rengo nga ga Ziazia Kekeapai. Bange abamangisunge adu nikina umbaha, ono gu moyambu re amangisunge nitatamana ngba dungu vovo agene ka gbaraga wene pangbangaa. (Matayo 9:38) Nikpiapai, i ambakadiapai tipa ka tungusa agu apai du mburuhe rii Ziazia Kekeapai rogo awaraga pangbangaa bangehe ada ti 2,000. Rogo gi gene re, gu rengo du rogo Fugo Mbori kini mo ka da kube dungu akutu aboro ti bangisa regbo sa. Kurii gure, i ambakadipai a tipa ka yugo kpia aboro gbiati gu kpia aboro natawo awo kini fura, nga gu nanadia asaa muambe. Nisangbana gi vovopai awirina akusihe nitatamana re, i ayugu gu pangbangaa nga ga Ziazia Kekeapai fu aboro bakere gbe bangeyo dũ asusi amirioni ribua rogo dungu aba auru kpotosende, nga gu pangbangaa nanafura tipa apai tona ho Mbori akusi ahe ni ki da ti digido ga Kristo Zogarago Tipa Agarã Kutu. Agu abuku i akekehe na masini, angia gu kura gene gbaraga wene pangbangaa. Nikpiapai, rogo gu garã nangia 1914, i akusi awirina gi magazini re (nga Ngbaõbambu Sinziri) bangehe ki da wa 50,000.
18. Gini regbo Yesu asia gu moyambu re ko ningere kurii gako ahe dunduko, na tipagine?
18 Ii, nirengo, ho Baira gu moyambu re ada ni, ko agbia gu gako ruru moyambu re ko nimangisunge a wa gako sangbakpotoyo aaruga ko nani, kita riga aborokporo kini tungusi wene pangbangaa. Ti gu regbo tie re, bakere asunge aduho kindi naapido gu moyambu re. Yesu ayaa: “Ko aásia pa gako ahe dunduko fu ni.” (Matayo 24:47) Yesu amangi gipai re rogo 1919 fuo gu moyambu re susi rogo agu aregbo nangia ga asada. Ono tie, tipagine i afu kura sunge ti ni nibakerehe kisusi fu gu ‘ruru kangara moyambu’ re? Bambiko Bairako agbia mokisa kurii agu ahe ko afuhe fuko. I afu gu pagbia nga ga kindo fu Yesu rogo 1914.
19. Oni sakinga rogo wai awirina amangipai tipa agu azingo nga ga toro nga ga “bakere rimbasa aboro.”
19 Gini ahe gu Baira moyambu i asia ko ni bakindo bambeda kusayo re, asia gako ruru moyambu ko ningere kuriihe? Si nga gu Gako ahe dunduko nga ga toro du auru kpotosende herẽ. Nikpiapai, fuo susa agarã ue-bawe tingbafuo maa yo Kristo rii mbatabakindo rogo 1914, gi moyambu re akparia gupai nga, “bakere rimbasa aboro” nga “kura akandoro,” angia gu kura ahe nga ga bairako. (Yugoti 7:9; Yoane 10:16) Agi aboro re adunga nga gu mbedimbedi aKristano nga “ga Mbori Yisaraere” te, ono i angia gu ruru akumba na adee nadu na maabangirise ka raka auru kpotosende, nga agu aboro nakpinyemu Yekova na naaida ka mangasunge fuko a wa mbedimbedi aKristano aamangaha. Ruhe aru ani yawee gupai i amangihe re, si wa i aya fu ‘ruru kangara moyambu’ wee: “Ani [nika] ndú na mo, bambiko ani gi he ya Mbori du na mo.” (Zekaraya 8:23) Agi aKristano nazi bapatiza bambeda kusayo re naari kina gu bangisa riahe nga ga toro mbedimbedi aKristano naarihe, na gi riko du ue re, aima digo niri riahe rii bangisa mbisa natona ti gu regbo re. Nairiwo gu maku ningiaha fu agu aboro du rogo gi riko nga ga “bakere rimbasa aboro” re!
20. Gini sunge “bakere rimbasa aboro” namangihe rogo zugosi ga Gbia ahe?
20 Agu aboro du rogo gi riko nga ga “bakere rimbasa aboro” re nakoda beyo na ngbarago na gu riko nga ga mbedimbedi aKristano ka tungusa wene pangbangaa. Wa i aatungusapai, gu ga Bairayo ahe du auru kpotosende aazugo, gu tindiro du kurii ‘ruru kangara moyambu’ kini kii. Wa bange agu aboro nagbata rengo akio, si aidi i kikiisi agu aba i agbingbida abuku rogoho tipa wa ka awirina rengbe kaa kukusa agu abuku aboro aidaha du mburuhe rii Ziazia Kekeapai. ADezire Yekova atona kaa sisigira gayo abe-basunge rogo aringara ti mburu kuraha. Na i aakekeda amokedi ku “digida [kpoto]sende yo.” (Amokedi 1:8) Tona ti gu bange mbedimbedi aKristano nambedi kuti akutu bisue rogo gu garã nangia 1914, bange ataasimo Mbori areme ima susa amirioni sita, du bakere bangeyo nga “bakere rimbasa aboro.” Ii, nirengo, ga Bakindo ahe ima zugo bara dunguhe natona rogo gu garã nangia 1914, nga gu garã i amoi gu kpakpari nga ga bakindo riko!
21. Gini asanza ue ani ka wisigoho rogo gu gaani wisigopai naye fuo gere?
21 Agi apai dunduko re nayugo gupai nga, gi moyambu re nidu ‘niruru kangara moyambu.’ Nibasa fuo Yesu fura tipa ‘ruru kangara moyambu,’ ko ape asanza ue nga gu nanyakasipa agu asino re: nga agu asanza nadu tipa gu ngangara ngasu adee na gu mumungo yo na sanza taranda. (Matayo 25:1-30) Ani awere na nyemu ino gipai re tirani! Rogo agi asanza yo re nga gine fu rani areme? Ani nika karagapai sa gi sanahe re rogo gu papara kekepai naye fuo gere.
• Ada nga agu aboro du rogo gu riko nga ga ‘ruru kangara moyambu’?
• Ada nga “aboro kporo”?
• Gini regbo i asia gu ruru moyambu re ko ngere kurii ga Gbia ahe dunduko, na tipagine si amangi ti ni ti kina gu regbo re?
• Ada kodi beyo ka fu undo tipa zugosi ga Gbia ahe vuru gu bawe agarã susi bambeda kusayo, na wai i amangihe?
[Asanahe nga ga wisigopai]
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 24]
Gu riko nga ga moyambu nadu rogo bambata sa kama agarã ayugu gupai nga, si aima manga gu sunge i afuhe fuhe