Oni Mangisunge Na Agu Arugute Nga Ga Unga Mbori
‘Oni sa tironi koyo du unga Mbori ni, nga guko namangi ngbangbaturũ na sende na baime, na agu ahe dunduko du rogoho.’—AMOKEDI 14:15.
1, 2. Tipagine ruhe aru ti ni ani ini Yekova ‘niunga Mbori’?
FUO agu amokedi nangia Pauro gbiati Barunaba husi kumba Rusetura yo, Pauro anyakasi gupai fu agu aboro naabi gipai re ki yaa: ‘Ani nga kina aboro a, ringirani wa kina gaoni, ye ani na wene pangbangaa fu roni, tipa oni sa tironi koyo du unga Mbori ni ti gi kungbo apai re, nga guko namangi ngbangbaturũ na sende na baime, na agu ahe dunduko du rogoho.’—Amokedi 14:15.
2 Naruhe nzunzu nga Yekova nga gu kungbo sese kpiahe zanga unga te, ono ko nga “unga Mbori”! (Yeremaya 10:10; 1 ATesaroniko 1:9, 10) Kupati gupai nga Yekova niunga ko, ko berewe a nga Mburu gaani unga. “Ko ni tiko nafu unga fu aboro dũ, na onga na ahe dunduko.” (Amokedi 17:25) Ko na nyemu ani gbia ngbarago rogo gaani raka awere na kumbatayo. Pauro agbia gu kurapai kuti gu ko aagumbaha ya Mbori “ahe nga dezireko te, wa ko animangi wene pai, ki fu mai fu roni ngbangbaturũ yo, na rago ida riahe gbe, ki hihisi kpotoroni yo ni riahe na ngbarago.”—Amokedi 14:17.
3. Tipagine rengbe ani ti ni ka kido kuti agu arugute Mbori nafuhe fu rani?
3 Pa ino ani gupai nga Mbori na nyemu gaani raka tiko, si nasa rani ani kido kuti agu arugute ko afuhe. (Atambuahe 147:8; Matayo 5:45) Gu kura aboro rengbe ka ká gako arugute nga gu ko afuhe rogo Ziazia Kekeapai ka si du nga i agianga rogoyo te watadu ka si awira wa si naza yo aza ti agu apai i aida ka mangaha. Ono tie, pa kido boro kuti ga Yekova arugute nga patatamana nirengo. Ani yugunga ha na kpiapai: Wa ka si avura du nga Yisaraere agianga rogo gu ndiko nadu tipa zada kangba te, ka ni abanda tini abanda ni irisa ni he. Nibambatapai, ka gani giasangbaa ambedisi ni na unga Mbori; ni uepai, ka si aundo ni ni ne akaza.—Pa Amotumo 5:2; 11:24.
4, 5. (a) Mbata fu regbo aKristano, gini arugute tipa kure Yekova afuhe fu aboro? (b) Wai ani aino gupai nga, ga Mbori arugute tipa kure nakoda aKristano akoda a?
4 Kina gu bangisapai re du tipa gu ga Mbori andiko du tipa kure. Ko aya fu Noa wee si aidanga aboro ri kure te. Fuo gure, rogo ga Mose Ndiko, Mbori ayugu gupai rogoho nga, gu bangisa gene idi ko paha tipa mangasunge na kure nga rii bamotumo tipa mbupai tipa ingapai. Nifu ko agu arugute re, Mbori aamaamburupai tipa gu mangasunge na kure kiipaha kisusi, nga ka batasa aboro na gu tumorii Yesu nika fuhe. (AEbere 9:14) Ii, Mbori afu gako arugute tipa unga rani mbiko ko naida ani naaraka wene raka. Wa gu wene bawiriki Ziazia Kekeapai nga Adam Clarke aasakapai tipa Bambata Pai 9:4 rogo gu 19 kama agarã, ko akepai ki yaa: ‘Agu aKristano du ku Uroyo nairisa gi zinahe kindi na rubangirise Mbori azinaha [fu Noa] re. Ga Mose ndiko aidanga boro ri kure te, mbiko si agbeberã sa gu kure i ka ukaha tipa gu ingapai nga ga zegino; na rogo gu mbakadapai nangia ga aKristano, si aidanga i rihe te, mbiko i nikaa bihe kindi ti aregbo dunduko niguhe narukuba gu kure Yesu aukaha tipa dia ingapai kusayo.’
5 Gi wene bawirikipai re avura kaa fura tipa bambata wene pangbangaa, nga gu du tipa Yesu. Gu pangbangaa re nakodapa keda Mbori Wiriko ko kpi tipa rani, ni uka ko kureko tipa wa ka ani gbia nyenye unga. (Matayo 20:28; Yoane 3:16; ARomo 5:8, 9) Gako sakarogopai akodi agu arugute i afuhe kusa fu apefuo Kristo tipa i ne kure.
6. Gini arugute i afuhe tipa kure fu aKristano, na tipagine i afuhe ti ni?
6 Oni ima ino gupai nga, Mbori afu dungu akama arugute fu aYisaraere. Fuo kpio Yesu kindi, si adunga berewe nidingisoro gako abawiriki irisi agu andiko re dunduko te. (ARomo 7:4, 6; AKorosaio 2:13, 14, 17; AEbere 8:6, 13) Ono tie, kusa, sakapai akuru tipa nyanyakipa pai sa nangia pa yeratise. Ya mo si aidi agu aboro naangianga aYuda ya nga aguyo naaida ka gbia undo be kure Kristo ndu mbata tipa yeratise, kini yugu gupai nani nga i kindi tii ga Mose Ndiko? Rogo gu garã nangia 49, gu riigbu bipasunge nangia ga aKristano ambakadi gupai re. (Amokedi, kapita 15) Fuo ga Mbori toro undo amokedi gbiati abaakumba, i ada kuti gu digisopai nga, padu yeratise nidingisoro anyasi ho ga Mose Ndiko adigi ni. Wa si avura du wo, gu kura ga Mbori andiko anye tigaha kindi fu aKristano tipa i naairisaha. Rogo gu waraga riigbu bipasunge akehe fu adungurati, i ayaa: “Si aru bangiri Ziazia Toro, na bangirani, ya ka ani moi nga bakere pai ri roni susi agi apai naru re ya; ya oni ne agu ahe i atumo na ni fu kpiaahe, na kure, na agu anya i akama gora, na pa meteka; ka oni banda tironi ti agi apai re, oni adú wenengaĩ. Oni dú yo nyanyaki.”—Amokedi 15:28, 29.
7. Wai duhe ninyanyakipa pai fu aKristano i ‘ne kure’?
7 Si tie ziazia nga, riigbu bipasunge abipa ‘ne kure’ niruru nyanyakipa mangapai nadu kina sa wa ne manga wasiro watadu ne irisokpiaahe. Gipai re nayugo gupai nga, gu zahe du tipa ne kure, si nga nyanyakipa pai. Agu aKristano nairisokpiaahe watadu namanga wasiwasi kodaba zanga sa gayo berã, i “adía nga kumbo ga Mbori ngbi te”; “gayo ba nikangia . . . ue kpio.” (1 AKorindo 6:9, 10; Yugoti 21:8; 22:15) Oni kparianga gu kparakparapai du dagbaha: Pa basa boro ga Mbori arugute tipa bi kure niziazia he rengbe ka ye na nyenye kpio funi. Ono padu ni na irisa tipa ga Yesu motumo rengbe ka ndu na ni sa nyenye unga.
8. Gine nayugo gupai nga, bambata aKristano abi ga Mbori arugute tipa kure na nyanyakipaha?
8 Wai bambata aKristano agirogo ga Mbori arugute tipa kure na ki mangipai tipaha? Ani tingidinga ga Clarke sakarogopaiyo. Ko ayaa: “Rogo gu mbakadapai nangia ga aKristano, si aidanga i rihe te, mbiko i nikaa bihe kindi ti aregbo dunduko niguhe narukuba gu kure Yesu aukaha tipa dia ingapai kusayo.” Kuru pangbangaa nayugo gupai nirengo nga, bambata aKristano anabi gipai re ninyanyakipa pai. Turuturia akepai ki yaa: ‘Oni wisiginga gupai nadu tipa agu aboro nadu na bakere angbu tiyo, nga agu aboro nanadia kure abakuondiko ba ngimbaro yo ka ndu ka mbiraha tipa si husi gayo imawirianyaa.’ Turuturia ayawee baraho apagano anari kure ni, aKristano tigayo, ‘zavura kure anyaa, i anamaanga ha ku dagba gayo riahe te. Oni funga turukure fu aKristano ti regbo wisigo gayo ngbangaa, oni abi gupai nga, i aringa ha te mbiko a wa oni naima inoho ya si fuyo nga kuo ga Mbori ndiko.’ Ii, wa aboro avura nigundesi aKristano na kpio, i arengbanga ka ri kure te. Pa banda ga Mbori arugute tipa kure aduni banyanyakipai bangiriyo.
9. Pa ne boro dia kure kutii kpotoniyo nakoda gini kurapai kupati zanga rihe na ngbaa?
9 Bete aboro rengbe ka berã ya gupai riigbu bipasunge aberẽhe gbua nga ka Kristano ringa kure ya watadu ka zanga mbiraha watadu ka zanga ri gu pasio duna kure rogoho watadu ka zanga kodaha na riahe. Rengo ngaha nga, gupai re nangia gu bambata zinahe Mbori afuhe fu Noa. Na agu andiko nangia ga amokedi aza aKristano a ‘i ne ri pasio agu anyaa i akama gora,’ nga gu pasio du kure rogoho kindi. (Bambata Pai 9:3, 4; Amokedi 21:25) Ono tie, bambata aKristano aima ino gupai nga, kura apai adu kina rogo gupai re. Ti kura aregbo, aboro anari kure ningua-kaza. Turuturia atingidi gupai nga, bete apagano aamanga asadatise ka husa imawirianyaa nimbira yo kure. Na gu kura agene avura du yo i anamangasunge ngbaha na kure tipa ka husa akaza nani watadu gu gene i aya tipaha wee si tipa mbakada auwa kpotose. Sidu, pa ne aKristano kure akodi zanga diaha ‘ningua-kaza.’ I akakuti gupai re kindi gayo raka ki vura du ngbapai vurũ.
Mangasunge na Kure Ningua-Kaza
10. Gine nga gu bete agene aboro amangasunge ngbaha na kure ningua-kaza, na gini sanahe nakura be gipai re?
10 Pa manga aboro sunge na kure ningua-kaza ni gupai rengbe na arago dunduko ti gi regbo re. Gu sunge dia kure kutii kpotose yo i anamangaha mbata angia ka dia kure naabaha, nga gu gamu boro ho, i ki igihe, na ki fuhe fu borokaza, isoke nga gu boro i naogo ni tingba vura. Kusa, abawetekepai aini wai ka kparaka kure kurogo kikii apaparaha. Rogo gu sunge-husa-kaza nga ka fu papara kure kutii kpoto boro yo, amunganga ima rengba ka fu gu kure gamu boro ho fu dungu aborokaza, gu nga imehe fu boro sa, gu nga misimisi zamba paparaha fu guni. Gu wetekapai i aandu nani kindi kumbatayo ayugu gupai nga, gu papara kure nga imehe, i rengbe arengba ka kparakaha kurogo kura dungu apaparaha, nga gu rengbe yo ka fuhe fu kura aborokaza a. I nandu kumbatayo kindi na gi gayo sunge nga ga kparaka kure kurogo apaparaha re, na i nayawee i ima kura bara gu kura agene i kaa mangasunge na kure ngbaha. Wai si aida Kristano karagapai sa gipai re? Ni aima diaberã nyanyakii ka zanga dia kure kutii kpotoniyo, ono gani munganga nasosoda ni ni di bakere papara kure, isoke nga kina ku gu zambaha. Watadu gu ziga i aida ka fuhe funi re si na rukutu apapara kure rogoho i adihe ti kikii apaparaha. Wai rengbe ga Mbori moyambu ka manga diaberã riipa ngbatunga agu asanahe re, wa ni naima ino gupai nga, kure nga ziazia he na kure Kristo nga guhe duna ome batasa aboro ti ni ngba bakere gene kisusi?
11. Gini ruru bipai tipa kure nga ga amunganga aDezire aima ida kuti ni nyanyakii bakuru kusayo?
11 Bakuru kusayo, rogo agu afugo nadu ziazia, aDezire Yekova aima yugo gu ba ru yo rogoho nibi gupai du tipa kure. Nikpiapai, i akepai ki fuhe fu abaira gu waraga pangbangaa nga The Journal of the American Medical Associationi tipa i kusihe rogoho (rogo Ngbangba ti rameru 27, rogo 1981; na i ki kehe berewe rogo gu buku nga, How Can Blood Save Your Life? ti kpewaraga 27-29).a Gu papara kekepai re aduna apai rogoho i adihe rogo Bambata Pai, Pa Amotumo, na Amokedi. Si ayaa: ‘Wa vura duhe nga, i akenga agi averesi re rogo agu afugo nga ga amunganga te, aDezire nabihe tigayo ni agu arugute ima soga pa dia boro kure naabaha, kina ku zamba kure, ime kure, pusi kure na gu kura apaparaha.’ Gu buku amunganga akusihe rogo gu garã nangia 2001 du rimoho nga Emergency Care, tii gu riipai nga, “Agu Ahe Nga Apapara Kure,” si nayawee: “Kure na dungu apaparaha ti ni: gu ime kura apapara kure asungo rogoho, zamba kure na pusihe, na gu kura biama paparaha nawiisa oro.” Sidu, ringbisihe kuti gupai amunganga agumbaha tipa kure, aDezire adianga kure naabaha kutii kpotoyo yo te, watadu gu kikindigi apaparaha du biama a te.
12. (a) Ginipai aDezire Yekova asakirogoyo tipa gu wiri rukutu apapara ahe i adiaha ti kikii apapara kure? (b) Wari rengbe ani ni ka gbia kura tingidapai tipa gipai re?
12 Gu papara kekepai nafura tipa aziga re aafura kindi niyaa: ‘Gu giarogopai du tipa kure rogo gu pambori nga ga aDezire azanga he ti dia boro wiri rukutu apapara kure te; i nibasasa nadiaberã singia i nika diaha watadu ka káha.’ Natona rogo 1981, dungu apapara kure (nga gu wiri rukutu apaparaha i adiaha ti kikii apaparaha), i nakparaha awere tipa ka mangasunge nani. Na ngbanyaa kuti gipai re, gu Ngbaõbambu Sinziri nangia ga Bamburu ti rameru 1, rogo 2000, afu wene tingidapai tipa gipai re rogo gu papara kekepai riihe angia, “Asanahe be Agedihe.” Si nafura tipa gipai re na agu afutufutuhe rogo ruru gene fugo, ono wa vura duhe wo, oni abi gupai abi nga, sangbaha na ngbanyaa na gu nyanyakipa apai i akekehe rogo 1981 re.
Gu Sunge Nga ga Gaoni Sangbakpotoyo
13, 14. (a) Gine nga sangbakpotoyo, na wai boro amangasunge nani nibi gupai du tipa kure? (b) Gini arugute tipa ri pasio Mbori afuhe fu aYisaraere, ono gini asanahe narengbe arengba ka kura?
13 Ngbatunga agu apai re naida gupai be boro nga ni mangisunge na gani sangbakpotoyo. Tipagine? AKristano ima ida ka irisa ga Mbori arugute, ono, wa vura duhe wo, si naida kina boro diberã tipa kura apai na ki mangisunge na gani sangbakpotoyo. Sangbakpotoyo nga gu berã du kpoto boro yo naundo ni ni wisigipai na ki diberã tipaha, si nakoda gupai dedede du tipa ruru sino mangaapai. (ARomo 2:14, 15) Ono tie, a wa ini oni he, aboro na asangbakpotoyo yo nibakiakia.b Ziazia Kekeapai nayawee kura aboro na ‘sangbakpotoyo yo nirurungburaha,’ si kini fu gu berã fu rani nga, gu kura aboro na gayo asangbakpotoyo ninyanyakihe. (1 AKorindo 8:12) AKristano nibakiakia nibipa bakio wai sono yo rogo wirika agu apai Mbori akpinyemuhe, rogo ino pai tipa gako berã, na rogo mangasunge na gu gako aberã re rogo agu apai i adiaberã ka mangaha. Ani rengbe ka yugo gipai re na kpiapai tipa aYuda gbiati ri pasio.
14 Ziazia Kekeapai nafura afura ziazia ho si ayani wee gu boro nagiasangba Mbori, ni arengbanga ka ri gu pasio duna kure rogoho te. Pa agu arugute re aima nyaka gbe si ki da ti gupai nga, zavura ho agu abanzengere nangia aYisaraere aduni rogo tunguotunguopai ki ri pasio na kure rogoho, i aima bira yo ti ni, si angia ingapai i amangihe. (Pa Fu Rugute ni Ue he 12:15, 16; 1 Samuere 14:31-35) Wa si avura du nga Ziazia Kekeapai aafura afura ziazia tipa zanga ri boro kure, ka asanahe akuru akura. Ho Yisaraere ani imi vusunde ni, wai si aniidi ni ipisi tini ka uka kure ru? Ya mo si aniidi ni yere goru yo tipa kure uka? Ya mo si aniidi ni asi ru ti ngua na goro kusende? Tipa bagizo regbo wai? Ginipai si aniidi ni mangihe na bakere bagara? Na zavura fuo boro togosi kure kusayo rogo pasio, bete kure nanye anye kindi rogoho. Ya mo ka ni arengbe ka ri ngbatunga gu pasio re? Da si aida ni diberã tipa gupai re?
15. Ginipai bete aYuda amangihe nibipa ri pasio, ono gini arugute Mbori afuhe?
15 Oni berẽnga pa gu Yuda nanamanga gani pambori kakaka kini mo ka du rogo pai wa ngbatunga gure. Ni arengbe ka bihe ya gu ngbaa nga ka zanga ngbe gu pasio i abagaha babaga pasio yo, wa kina gu boro a aidanga ka ri pasio ya, na gu nduhe nga, da ini wari singia i aima gama gu pasio nyaa re fu kpiaahe. Fuo du apai wa gure, gu kura aYuda avura niri kina gu pasio kina yo aguari ka togosa kure kusayo rogoho.c (Matayo 23:23, 24) Ginipai oni aberãha tipa gu mangimangiapai du nibakiakia re? Kurii gure, wa duhe nga Mbori aidanga aboro mangi agu apai du paha kuari re te, ya mo gupai ka ngba tie gbe nga aYuda kedi dungu asanahe fu gu rondo nangia ga abayugupai tipa i fuku arugute tipaha wa duhe nibasasa? Wa gu sino mangaapai re avura kura kusa rogo gu pambori nangia ga aYuda, ani na ngbarago tirani nga Yekova aruganga ndikidi airisimbori i naadiaberã tipa kure ngba gu gene re te. Mbori afu bambata arugute tipa yera goro anyaa yo na tipa togosa kure ra, ono ko afunga gu kurii gure te.—Yoane 8:32.
16. Tipagine rengbe aKristano ti ni kadu na aberã nibakiakia tipa dia ziga na mbereke, nga gu ziga i akusihe ti tooni papara kure?
16 A wa ani nigumbaha rogo gu 11 genewaraga na gu 12 he, aDezire Yekova adianga kure kutii kpotoyo yo te, nga kure naabaha watadu kikii apaparaha, nga gu ime kura apapara kure asungo rogo, zamba kure, pusi kure, na misimisi papara kure. Ginipai tipa gu kura misimisi ahe i akusaha ti kikii apapara kure, wa gu du na agu ahe rogoho nasovura kuti kaza tiikpoto boro yo watadu gu nazeresa kikpa woo? (Oni bi gu Ngbaõbambu Sinziri nangia ga Bamburu rogo 2000 ti kpewaraga 31, gu 2 genewaraga.) Gu kura aboro ada kuti gu digisopai nga, ngbatunga gu misimisi papara kure re, si berewe ni kure te, sidu gu zinahe nga, ‘oni ne kure,’ ya si akodanga ha te. (Amokedi 15:29; 21:25, kpewaraga 32, gu 2 genewaraga) Gupai re nabi kina yo. Gu sangbakpotoyo nga ga kura aboro nasa yo i ká agu ahe dunduko i akusaha ti kure (singia gu kure re nga ga nyaa watadu ga boro), zavura gu rukutu apaparaha i akusaha ti kikii apapara kure vurũ.d Wa vura duhe were, kura aboro kinaho rengbe arengba ka ida i ru yo na gu mbereke duna gu ime kura apapara kure asungo rogoho tipa si sovura kuti gu kaza du tii kpotoyo yo watadu si sovura kuti gu kikpa woo du tii kpotoyo ka singia woo de yo, ono wa i avura diaha, i naká gu kura papara kure aká. Kurii gure, gu kura ahe i akusaha ti kikii apapara kure rengbe kadu na asinoho wa kina ga kikii apapara kure naabaha na kini songodi unga, si kini sa kura Kristano ni káha.
17. (a) Wai rengbe gaani sangbakpotoyo ka undo rani rogo agu asakapai du tipa apapara kure? (b) Tipagine du agu adiaberã ti ni du tipa gipai re ninyanyakipa pai?
17 Gupai Ziazia Kekeapai agumbaha tipa sangbakpotoyo naundo boro ho ni amanga ngbatunga agu adiaberã ni re. Gu bambatapai si aida oni mangihe nga ka wirika gupai Fugo Mbori agumbaha na ki mangi asadatise ka aria gaoni sangbakpotoyo kuti ni. Pa manga oni he wo nika undo roni oni diberã na ngbanyaa kuti ga Mbori arugute kuba sana kura boro ni diberã fu roni. (Atambuahe 25:4, 5) Nibi gupai du tipa dia apapara kure kutii kpotoseyo, kura aboro aberẽ gupai nga, ‘Si nga gupai nabi ga boro sangbakpotoyo, sidu si na pai ti ni te.’ Gupai re nga iraira berã. Anga si nga wee ho du pai ni nga gu nabipa ga boro sangbakpotoyo, si nitaatapai te. Si rengbe arengba kadu nikerepai. Gu kura ndupai nga, si rengbe ka gbarasapa gu sangbakpotoyo nga ga gu boro du gani kia ti gaani. Ani nabi gupai re rogo gu ga Pauro rugute du tipa gu pasio i avura gamaha mbata fu sese kpiahe, fuo gure, i kini mo ka bagaha kusa babaga pasio yo. Si naida Kristano banda tini ti ‘imo gu sangbakpotoyo du nirurungburaha.’ Ka ni sa kura aboro i koto, gure nga ni ‘gbarasi gu wirinani Kristo akpi tipa ni’ na si ki ta du were, ni kini ingipai kuti Kristo. Sidu, baraho du agu adiaberã ni du tipa misimisi apapara kure ni gupai nabi aboro nibasasa, si naida aboro bi agu adiaberã re na nyanyakipaha.—1 AKorindo 8:8, 11-13; 10:25-31.
18. Wai rengbe Kristano ka ne zeresa gani sangbakpotoyo nibipa gu diaberã du tipa kure?
18 Gu kurapai si aida ani wisigihe, si nanyakasapa nyakapa diaberã tipa kure. Si nga gu sangbanapai rengbe gu diaberã re ka ye nani kuri roni. Kangia pa dia oni papara kure rengbe arengba ka fuda gaoni sangbakpotoyo nga gu oni arabaha kuti sangba Ziazia Kekeapai, ka oni basanga ha ya. Na ka oni basanga agu apai gaoni sangbakpotoyo aruga roni kuti ni mbiko kura boro gumba gupai naye re fu roni ya, “Si daada oni dihe; dungu aboro ninaadiaha.” Oni tingidi gupai nga, dungu aboro areme nabasa gayo sangbakpotoyo abasa, na si kini zere, kini mbu yo i naagumba azire watadu kaa manga gu kura irairaapai zanga bira tiyo ti ni. Ono tie, aKristano tigayo aidanga ka manga gupai re te.—2 Samuere 24:10; 1 Timoteo 4:1, 2.
19. Wai ani amanga diaberã tipa agu apai nabipa gu ngua-kaza nakoda kure, ginipai si aida ani moihe nibambatapai ku berã rani yo?
19 Nimbedi kuti digidoho yo, agu akaragapai i akehe rogo gu Ngbaõbambu Sinziri nangia ga Bamburu rogo 2000 re ayaa: “Ya mo gu rengo pai nga aberã gbiati adiaberã nga ga sangbakpotoyo rengbe kadu na kparapai dagbaha nayugo gupai nga nyakinga pa gupai re te? Oó. Si nibanyanyakipai.” Si wo mbiko si nakoda gaoni pagume dagbaroni na “unga Mbori.” Gu pagume re nga gu yangara he rengbe ka ndu na oni sa nyenye unga, du mburuhe rii gu ome batasa aboro du ti gu kure Yesu nauka. Oni sonosi bakere irisa tipa kure mbiko gupai Mbori amangaha nani, nga ka batasa aboro. Pauro ake gipai re kina boro bangirihe yo ki yaa: ‘Oni adunga na maabangirise te, ki zanga Mbori rogo zegino. Ono awere rogo Kristo Yesu yo, agu roni naturu atura mbata, i ima mbedisa roni ni kure Kristo.’—AEfeso 2:12, 13.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Si nga gu buku aDezire Yekova akusihe.
b Ti kura regbo sa, Pauro gbiati kura aKristano biama andu ku tii yekaru yo tipa ka giriso tiko yo kuti sangba ga Mose Ndiko. Gu Ndiko re adunga berewe na sunge ti ni ti gu regbo re te, ono, wa si avura du wo, Pauro airisi agu arugute agu abaakumba nadu Yerusarema yo afuhe fuko. (Amokedi 21:23-25) Wa si avura du wo, ka kura aKristano arengbe arengba ka bihe ya i arengbanga ka ndu kutii yekaru yo ka manga gupai re te. Aboro aduku na gayo asangbakpotoyo nibakiakia ti agu aregbo re, na kinawo a du yo nani areme.
c Gu buku nga Encyclopaedia Judaica nafura tipa ‘kpakarakpakara arugute na afutufutuhe’ tipa gu pasio “ru paha.” Si nafura tipa bange agu aminiti si aida pasio dihe ku ime yo wa mogo yo ho tipa kure kuru kusayo ti ni, na wai ka maaha rii gbogbo si nyoro, bakio gu tikpo i ka be kpotoho nani, na bara wai i ka zundaha rogo zezere ime.
d Gupai namaapai kina kumbatayo nga, gu papara angua-kaza i afuhe na mbereke duna ome ti ni, si ni agu ahe i adianga ha ti kure ya. Ono rogo agu akuraha, i nakoda misimisi papara kure akoda kurogoho.—Oni bi “Asanahe be Agedihe” rogo gu Ngbaõbambu Sinziri nangia ga Tanvuo ti rameru 1, rogo 1994, rogo pa-Ngirisi.
Oni Rengbe ka Tingidaha?
• Gini arugute Yekova afuhe tipa kure fu Noa, fu aYisaraere, na fu aKristano?
• Nibi gupai du tipa kure, gine aDezire Yekova akáha kpäkäyä?
• Rogo gini gene duhe nga, pa dia boro rukutu apapara kure rogo kikii apapara kure ni gupai nabi boro na gani sangbakpotoyo, ono ginipai gipai re ayugonga paha ya?
• Ho ani amanga diaberã ni, tipagine si aida ti ni ani moi gaani pagume dagbarani na Mbori nibanguapai ku berã rani yo?
[Gu Sanduki du ti kpewaraga 16]
GAANI NDIKIDI DIABERÃ TIPA KURE
KURE NAABAHA
AGU APAPARA KURE AKRISTANO ADIANGA HA YA
Zamba kure
Pusi kure
Gu papara kure nawiiso oro
Gu ime kura apapara kure asungo rogoho
AGU APAPARA KURE AKRISTANO ADIABERÃ RIIPAHA
Apapara zamba kure
Apapara pusi kure
Apapara gu kure nawiiso oro
Apapara gu ime kura apapara kure asungo rogoho
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 14]
Riigbu bipasunge ada kuti gu digisopai nga, si naida aKristano ‘ne kure’
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 17]
Ka oni basanga pa gaoni sangbakpotoyo ya ka oni gbiatironi na diaberã tipa apapara kure