Oni Gunde Ti Yekova Oni Kidu Na Ngbarago!
“Boro maku nga gu ni nagunde ti Yekova.”—ATAMBUAHE 112:1.
1, 2. Gine rengbe gunde ti Mbori ka ye nani?
NGBARAGO arengbanga ka zio boro niipo te. Ndikidi ngbarago naruriipa manga ruru siapai, manga rurupai, gbiati ne irairapai. Bamangirani nga Yekova aima fu Fugoko furani nga Ziazia Kekeapai tipa si yugu wai furani rengbe ani ka gbia ngbarago wenengai rogo raka yo. Ani rengbe ka gbia ndikidi ngbarago nzunzu ka ani agbata gu rugapai nga ga Yekova, kini ndu kuti ni na kini gunde tiko.—Atambuahe 23:1; Asanza 14:26.
2 Rogo gi papara kekeapai re, ani nika wisigo agu akpiapai du rogo Ziazia Kekeapai na agu du ti gi gaani regbo re, nga gu nayugo wai ndikidi gunde ti Mbori anyakasa boro ni sovura kuti sosoda ni tipa ni mangi irairapai, na wai gunde ti Mbori angarasi ni ni mangi rurupai. Ani nika bi gupai nga gunde ti Mbori rengbe ka fu ngbarago furani ka ani mbakadi gu irairapai ani amangihe, a wa si aidi Bakindo Davide mangihe. Ani nika bi gupai a nga gunde ti Mbori nga gu kikiipa ũkumbo rengbe avunguagude ka mbuhe fu awiriyo. Nirengo, Fugo Mbori nakido rani ki yaa: “Boro maku nga gu ni nagunde ti Yekova.”—Atambuahe 112:1.
Karaga Ngbarago Berewe Kubaha
3. Gine naundo Davide ko saberã ko ti gako aingapai?
3 A wa ani abihe rogo gu papara kekeapai nadumbata fu gere, Davide akpa ti gunde ti Mbori na ki mangi kere aingapai bara biata. Ono tie, pa gia ko sangba Yekova nayugu gupai nga ko angia gu boro nanaagunde ti Mbori nirengo wa ko avura manga aingapai vurũ. Gako bakere irisa koyo du Mbori ni asako ko idipa gako ingahe, ki mbakadi gako gene raka, na ki mbakadi gako pagume berewe na Mbori. Wa vura duhe nga gako aingapai aye na rungo fuko na fu kura aboro a, gako ndikidi saberã asa gupai nga Yekova naasongoda ko na kini fu maku afu fuko kindi. Ga Davide kpiapai rengbe arengba nirengo ka undo agu aKristano areme rengbe ka manga kere ingapai.
4. Wai rengbe gunde ti Mbori ka undo boro ni karaga gani ngbarago berewe kubaha?
4 Oni bingo gupai du tipa Sonja.a Wa ri avura kaa mangasunge ninatungusi wene pangbangaa ti aregbo dũ, ri atona kaa koda tiri na agu aboro gayo mangaapai angbanga ya, ri ki tona kaa manga agu apai adunga nisino aKristano ya, na si ki sa gupai nga i kusi ri kusayo rogo gu dungurati nga ga aKristano. Fuo ri makia pa tiri, ri atona ka manga agu apai si aidi ri mangihe dunduko tipa ka mbakada gari pagume berewe na Yekova. Fuo bete regbo, i akaraga ri kurogo dungurati berewe. Rogo agi apai re dunduko, Sonja adu kindi na nyemu mangasunge fu Yekova. Niyangaraha, ri atona sunge tungusapai ninazakigene berewe. Kusa, ri adi wene sino Kristano nibakumba rogo dungurati, na awere, i namangasunge naako na ngbarago rogo dungurati. Wa vura duhe nga Sonja nabira tiri abira tipa wa ri anyaga tiri ti gu gene nga ga aKristano tipa bete aregbo, ri na ngbarago mbiko gupai nga gari gunde ti Mbori aundo ri ri karaga tiri koyo du ko ni berewe.
Ka Gbia Mbugo Kuba Manga Ingapai
5, 6. Oni sakinga rogo wai yo Davide abatasi Saura bara ue, na ndu gupai ko amangihe ti ni wo.
5 Nirengo, gupai ngbaa kisusi nga, si naida gunde ti Mbori sa boro ni ne manga ingaapai. Gipai re nayugotihe nzunzu ti gupai nadu tipa Davide. Ti kura regbo sa, ho Saura aadofuo Davide ni na abanzengere fuoko 3,000, ko arimi kina boro kurogo gu siimbia Davide na gako akumba agbu rogoho. Ga Davide akumba azinahe fuko ko nyasi riipa Saura. Anga Yekova du naafu gu vurako re kubeko tee? Davide apita ki yere ngba ga Saura gbanga rokoo nigbuko. Bambiko wa Davide angia gu boro nanaagunde ti Mbori, zavura gu tooni mangapai ko amangihe re, gako sangbakpotoyo aafuda ko afuda tipa mangaha. Davide agbandaka gu gako akumba naari ngba-rindiyo re kusayo pati Saura, na ko ki yaa: “Ka Yekova idi nga ha mi mangi gi pai re fu gi gbia, nga ga Yekova mbedimbedi boro [te].”b—1 Samuere 24:1-7.
6 Ti kura regbo berewe kusa, Saura na gako akumba adu nvuo yo yuru, na i kini ra gu “ndundundu rame [n]aye be Yekova.” Davide na gu wiwingbadu wiri dawiriko nangia Abisai apita ku bebere gu bataya aSaura adu rogoho, na i ki rundu kina boro barii Saura wa ko aara kini gbe gbokõrõ. Abisai aida ka nyasa riipa Saura bara sa kindi. Davide aza ko, ki sanahe ki yaa: “Da ka taĩ beni sa ga Yekova mbedimbedi boro, [ni ki zanga] pai ku ri ni?”—1 Samuere 26:9, 12.
7. Gine nasa Davide ka ko manginga ingaapai ya?
7 Tipagine Davide aayasanga ti ni riipa Saura ho barako angbaki ni fuko bara ue ya? Ko amangihe wo bambiko ko aagunde ti Yekova. Mbiko gu ndikidi gunde ti Mbori ko adu nani, ko aima mbakada tiko tipa ka gbia mbugo, kuba gupai nga ka manga ingapai. (AEbere 11:25) Davide akido kuti Yekova rogo apai dũ nibipa wai ko angerafuo Gako aboro na fuoko a. Ko aima ino gupai nga giasangba Mbori naye na ngbarago gbiati badungu amaku, baraho basasangba Mbori asa gupai ni nga ka Mbori idinga na ga boro pai ya. (Atambuahe 65:4) Ko aima ino gupai a nga Mbori nika maa ko amaa ni bakindo a wa ko akidopaha, na ki di Saura kusayo ti gu regbo nika da bangiriko.—1 Samuere 26:10.
Gunde ti Mbori Naye na Ngbarago
8. Wai du ga Davide sino mangapai ti regbo fudifudipai nikpiapai furani areme?
8 Nidu ani ni aKristano, ani rengbe ka maabangirani amaa tipa ka gbia sawiahe, rungosiro, na kura ngbatunga aʹasada. (Matayo 24:9; 2 Petero 3:3) Ti kura regbo, ani rengbe arengba ka gbiatirani na gu kpakarapai nakoda akuarani aidipase kurogoho. Ono tie, ani ima ino gupai nga Yekova nabi apai abi dunduko, ko nagia gaani akpee agia, na ti gu regbo ka da bangiriko, ko rengbe arengba ka mbakada gu kpakarapai re ringbisihe kuti gako pai. (ARomo 12:17-21; AEbere 4:16) Sidu, si naida ani gunde ti Mbori na kini ngere kubeko tipa ko batasi rani. Wakina Davide, ani aironga bape rani te, watadu ka mbu manga rurupai mbiko gupai nga si rengbe ka ye na mbugo sa rani te. Gipai re nayeaye na ngbarago ti digidoho. Ono wai si aye na ngbarago?
9. Oni funga kpiapai nga gu nayugo wai rengbe gunde ti Mbori ka ye na ngbarago ti regbo rungosiro.
9 Kura mokedi sa rogo Afirika nayaa: ‘Mi natingidapa kura dee sa na wiiri nidegude, nga aguyo naká ka ngbe agu akarete nga ga birĩ zogarago mbiko gu gayo kparatise nga ga aKristano ti agu apai nga ga zegino. Ndurumo akumba amangi fuyo nikerehe na fuoho, i ki mbuyo i ga ku kporoyo. Wa i aandu gene, gi dee re aʹasadi ka zungodi wiiri wa ri aakpara, bambiko ri aida ka ino ndu gupai gipai re amangi ti ni. Wa vura duhe nga i aadunga na ngbarago ti gu regbo re te, ono sangbakpotoyo yo adu nikina gigirihe. Kusa, i aduna ngbarago mbiko gupai nga i agisangba Mbori. Ka i angbe agu akarete re, ka gu ndurumo akumba re aduna bakere ngbarago. Ka agu akumba re afu amurangi nga ga nzinziri zezere ime fuyo i mbirihe, na kini dogbere pati yo ngbagene gate ku kporoyo. Ono ka gu degude re na nari aduna bakere gberarago mbiko inoyo gupai nga i ima mbu pa manga rurupai.’ Gayo gunde ti Mbori nabanda yo ti agu apai re dunduko.
10, 11. Gini wenepai naye mbikopa gunde kura dee sa ti Mbori?
10 Gunde ti Mbori nayeaye a na ngbarago ho boro agbia tini ni na gu kpakaraapai nakodapa yugo irisa tipa unga. Ho gu degude nga Mary adi mobara ni nga ga biata wiiri, munganga angarasi ri tipa ri ba gu gude re kusayo vuri yo. Ko ayaa: ‘Mo awere ngba kerepai. Pai rengbe ka gbiaro ti ai regbo na mo ki kpi vuru asaa 24. Na gu gude re ki kpi akpi a. Ka kina ginipai vura manga amanga vurũ, ani arengbanga ka maabangirani ya gu gude re nikadu adu wenengai te.’ Ti gu regbo re, Mary aima digo niwisigi Ziazia Kekeapai na aDezire Yekova, ono ka ri ataziongo bapatiza ya. Mary nayaa: ‘Wa si avura du nga mi aaziongo bapatiza ti gu regbo re te, mi aima diaberã ka mangasunge fu Yekova, na mi aidi ka giasangbako, ka kina ginipai avura manga vurũ.’—Gate 21:22, 23.
11 Ho Mary aduni na gude, ri anaadia bakere regbo kuti wisigo Ziazia Kekeapai na kini ngerefuo gari aborokporo. Ti digidoho, ri avungu gu gude re. Ri naaya: “Gu vungu re aima egerã susi wai mi avungu bambata awire, ono apai aakpakaranga akpakara gbe te.” Gunde ti Mbori naundo Mary ri nye na gigiri sangbakpotoyo, na fuo bete regbo, ri azi bapatiza. Na wa gu wiiri re asono, ko awiriki pa gunde ti Yekova a na ko namangasunge awere rogo gu be-basunge nga ga aDezire Yekova.
‘Oni Nyakasi Tironi Rogo Yekova Yo’
12. Wai gunde ti Mbori anyakasi Davide?
12 Ga Davide gunde ti Yekova aabandanga kina banda ko sa ti manga irairapai te. Ono si anyakasiko ko mangipai nitatamana na nidiabese ho ko aniduni ngba kpakarapai. Davide na gako akumba agbu be Saura ringara aFereseto yo rogo gu gbata nangia Zikeraga tipa garã sa na adiwi biama. (1 Samuere 27:5-7) Ti kura regbo sa, ho agu akumba re amere ni, agu aAmareko nangia airadii azokodi gu ringara re, ki zi dereakumba ki ga naayo, kodihe na agude, gbiati rimbasa zogozogo anyaa. Ho Davide na gako akumba akaragatiyo ni ki bi gupai namangi, i akpari niʹaume. Gu rungo aboro adu nani re asatihe niipo kurogo zinga, na ga Davide akumba kini gumbapa sopa ko na mbia. Wa Davide avura duna bakere rungo, ko aduna kido kindi. (Asanza 24:10) Gako gunde ti Mbori asako ko sa tiko koyo du Mbori ni, na ko ‘anyakasi tiko rogo Yekova yo.’ Mbiko gu undahe nga ga Mbori, Davide na gako akumba adofuo aAmareko na ki rogo gu gayo ahe dunduko i azihe kodihe na agu adee na agude i aziyo.—1 Samuere 30:1-20.
13, 14. Wai gunde ti Mbori aundo Kristano sa ri mangi wene diaberã.
13 Ga Mbori amoyambu areme a nagbiatiyo na gu kpakaraapai naida i kido kina kuti Yekova na kidu na ngara tipa kadu na diabese. Ani bingo gu kpiapai du tipa Kristina. Ho Kristina aduni niwiri degude, ri anaawisigo Ziazia Kekeapai na aDezire Yekova. Ono ri aida kadu ni nadogbere kuti woro piano i kini fu marã furi tipaha. Kurii gure, zee aamanga ri amanga ho ri abi gupai ni nga ri atungusanga pai te, ono ri aagunde agunde be agu asunge si aidi ri mangihe fuo zio ri bapatiza. Wa ri aandu kumbatayo kindi na wisigo Fugo Mbori, si atona kaa aria gari raka. Wa ri aawirika pa gunde ti Yekova, ri arugu tiri na gupai nga Yekova nakpinyemu gupai nga gako amoyambu naakpinyemu ko na kpotoyo yo dũ, na gayo berã dũ, na mbisimoyo dũ, gbiati omeyo dũ. (Marako 12:30) Gipai re nasa ri ri kpara tiri fu Yekova na ki zi bapatiza.
14 Kristina asana Yekova tipa ko undo ri ri sono kumbatayo rogo toroyo. Ri nasakarogoyo kini yaa: ‘Mi aini gupai nga gu raka nga ga adogbere kuti piano re, si naida boro naata ata kuari kindi bambiko i nado agbere susi bara 400 rogo garã sa. Sidu, mi adiberã tipa kadu ni nayugupai tipa kaa undo tire na kini mangisunge ni natungusi wene pangbangaa ti aregbo dũ.’ Ti gu regbo re, ri aima mbakada tiri tipa ka ndu ka do gari bambata gbere barabangiri aboro rogo gu bambu dogbere nadu rogo gu ringara re, nga gu bambu dogbere aboro ainipaha wenengai. Ri nayaa: “Gimi bambata dogbere angia kina yangaraha kindi.” Ri adi Kristano sa nibakumba rogo dungurati. I namangasunge awere tibarayo ue rogo kura be-basunge sa nga ga aDezire Yekova. Ri na ngbarago tiri mbiko wa Yekova afu ome furi tipa ri mangi wene diaberã na mbiko gupai nga ri namangasunge awere na gari regbo gbiati ome tipa ka manga gako sunge.
Kikiipa Ũkumbo
15. Ginihe Davide aida ka mbuhe fu awiriko nigayo ũkumbo, na wai ko amangihe wo?
15 Davide akepai ki yaa: “Ako awiri aboro, oni yé ki gi pa re, mi ayúgo pa gunde ti Yekova fu roni.” (Atambuahe 34:11) Nidu Davide ni baagude, ko aidi ka mbu kikiipa ũkumbo fu awiriko, nga ndikidi gunde ti Yekova na ngbaduse yo dunduko. Davide aringbisipa Yekova rogo fugoyo na rogo mangaapai yo nigu Mbori amanganga pai nivura na rengbe aboro ka gunde beko, nga guko nangera sirisiri tipa kina gu ingapai mangi ani he te, ono ko aringbisi pako nigu Baagude duna nyemuse, kini ngerefuo agu awiriko du auru kpotosende, na kini mbupai fuyo ti gayo ingaapai. Davide asanahe ki yaa: “Da ka ini pa gani ingaapai?” Fuo gure, tipa ka yugo gako kido kuti Yekova ya ko awisigonga gaani ingapai sirisiri te, ko agbia gupai kuti ni nga: “Mo di pai ri re tipa okooko ingaapai.” Davide aima rugatiko na gupai nga, ka ko mangiapai na omeko dunduko, Yekova idi aida na gako afugo gbiati gako aberã.—Atambuahe 19:12, 14.
16, 17. Wai rengbe avunguagude ka yugopa gunde ti Yekova fu awiriyo?
16 Davide nga wene kpiapai fu avunguagude areme. Kristano du rimoko nga Ralph, nga guko namangasunge awere sa na tameko rogo gu be-basunge nga ga aDezire Yekova, ko nagumbapai kini yaa: ‘Avungurani asonosi rani ngba gu gene nasa gupai nga ani du na nyemu kadu rogo rengo yo. Ho ani aduni ni agude, i anaayamba rani ani ye ka sungo ho i anaasakapai ni tipa agu apai nabipa agu asunge nga ga dungurati, na si kini sa rani ani duna nyemu rengo a wa i adu nani. I ayugu gupai furani nga ani rengbe arengba ka manga weneapai rogo ga Yekova sunge yo. Nirengo, tipa dungu agarã, gaani aborokporo dunduko araki rogo gu ringara zingo abatungusipa Kindo adu rogoho nibakerehe, na i ki sigira vovo adungurati.
17 ‘Anga gupai nasa rani ani naamangaapai ngba ruru gene angia eegerã arugute du i amoihe kuri rani te, ono ani amangihe wo mbiko gu rengo nga Yekova adu nindikidi boro na kidu niwene sino boro bangiri avungurani. I akpinyemu ka inoko wenengai na kini sa ngbarago tiko, na ani awirikipai ti gayo ndikidi gunde ti Mbori na gayo nyemuse koyo du ko ni. Zavura ho ani anaamanga gbegberepai ni, avungurani anaasanga rani ani bi tirani nga Yekova akpinga nyemu rani berewe te te; na i anaamaanga badungu arugute kuri rani nga gu anyakanga paha ya te. I anaasungo na ani dedede tipa ka fura na ani, na ti kura aregbo, kina aume nanaauka bangiri Nina yo ho ri anaaʹasada tiri ni ka sa rani ani girogo arugute yo. Na ri aduna diabese nirengo. Ani awiriki gupai ti ga avungurani afugo na mangaapai nga, gunde ti Yekova nga bawenepai, na si nga pa ngbarago kadu niboro sa dagba aDezire Yekova, anga rorõi tindiro du ngaha te.’—1 Yoane 5:3.
18. Gini wenepai ani ka gbiaha ti gunde ti Mbori?
18 Rogo “ga Dawidi yangara afugo,” ani nageda gupai nga: “Ho boro nazoga aboro ni ni rurupai, nizogo aboro rogo gunde ti Mbori, ko du wa gu imarago nga ga wiso, ho uru nakura ni ni gu wiso zanga dubo.” (2 Samuere 23:1, 3, 4) Soromo, nangia gu wiri Davide nadibako, ko aima giarogo agi apai yo re nzunzu, bambiko ko asana Yekova tipa ko fu ‘rugatinapai ku kpotoko yo’ na ko ki “niíni kpara rurupai ti gbegberẽpai.” (1 Abakindo 3:9) Soromo aima ino gupai nga gunde ti Yekova naye na tatamana gbiati ngbarago. Kusa, ko agurusi gu buku nga ga Batungusipai na agu afugo nga: “Yangara pai du re; i ima gia ha dunduko. Oni gúnde ti Mbori, ki ka kuti gako arugute; bambiko gere nga gu pai dunduko nga ga boro. Bambiko Mbori asápa ngbanga apai [asapa] dunduko ni ba sa sa, na okooko apai ni ba sa sa a, watadu si du ni wene he watadu ni gbegberẽ he.” (Batungusipai 12:13, 14) Ka ani irisi gu rugute re, ani nika bi gupai abi nirengo nga, “gu mosoro nga ga umbasitise na gunde ti Yekova nga aũkumuko na irisa na unga,” angianga kina tatamana na ngbarago sa ya.—Asanza 22:4.
19. Ginihe nika undo rani ani rugutirani “na pa gunde ti Yekova”?
19 Rogo agu akpiapai nga ga Ziazia Kekeapai gbiati agu apai namanga ti gi gaani regbo re, ani nabi gupai nga ndikidi gunde ti Mbori nga nyanyakipa pai rogo gu raka nga ga ga Yekova amoyambu. Anga ngbatunga gu gunde ti Mbori re nika banda kina banda rani sa ti ba gberarago ti gu Barani du ngbangbaturũ yo te, ono si nika fu ngarasahe a furani tipa ani ru nyanyakii fu Satana, na si ki fu ome a furani ani hi agu aʹasada na akpakarapai rengbe ka gbia rani. Sidu tie, ani dunduko, paranga aboro na sosono aboro, ani funga tirani sa wisigo Fogo Mbori wenengai, kini berẽkurii agu apai ani awirikaha, kidu penepene na Yekova rogo kparakpee yo dedede. Ka ani mangihe wo, ani gbianga kina “gu inahe nga ga Mbori” sa te, ono ani rugutirani aruga a “na pa gunde ti Yekova.”—Asanza 2:1-5.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Ndikidi rimori ngaha te.
b Gere rengbe kadu nga ndu gupai nasa Davide ko sari gu bia nga ga Atambuahe 57 na 142.
Oni Rengbe ka Sakarogoyo?
Wai rengbe gunde ti Mbori
• ka undo boro ni saberã ni ti gu kere ingapai mangi ni he?
• ka ye na ngbarago ti regbo asada na ti regbo rungosiro?
• ka nyakasa rani ani mangi ga Mbori pai?
• kadu nigu kikiipa ũkumbo rengbe ani ka mbuhe fu awirani?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 28]
Gunde ti Yekova nasa Davide ka ko nyasingo riipa Bakindo Saura ya
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 31]
Gunde ti Mbori nga gu kikiipa ũkumbo rengbe avunguagude ka mbuhe fu awiriyo