Oni Fu Irisa Fu Yekova

‘Ga Yekova sunge du na irisa ti ni na taarimo, gako rurupai nye anye kindi.’—TAM. 111:3.

1, 2. (a) Wai ani asakarogo gu fugo yo nga “irisa”? (b) Gini asanahe ani ka wisigoho rogo gi papara kekepai re?

HO I asana Madison ni du garãri 10 ri yugu rogo gu fugo yo nga “iriiri boro,” ri akaragapai nibasa ki yaa, “iriiri boro nga gu boro ukadi tiní na arokoo wenengai.” Gu degude re ainongo gupai nga Ziazia Kekeapai nafura tipa Mbori ya ko ‘niʹukadiʹukadi ko na irisa’ te. (Tam. 104:1) Tipa aboro du niʹiriʹiri yó ti kura aregbo, si naaida i vo rokoo avo wenengai. Nikpiapai, gu mokedi nangia Pauro akpinyemu gupai nga, agu adee nga aKristano, si naida i “ukadi tiyo na gu roko adu nga na enda ti ni ya, nizogo tiyo na zera; ni kãikãi mangeriyo, na dahabu, na ambia fongo na gu roko kii genoho te.” (1 Tim. 2:9) Ono gu iriʹiri mangaapai nafu ‘irisa na taarimo’ fu Yekova, anga si nga kina vo rokoo sa te.—Tam. 111:3.

² Rogo Ziazia Kekeapai, gu fugo Ebere i asaha kurogo pa-Zande nga “irisa,” awirinaha nga “ngbanya,” “taarimo,” na “kiopase.” Buku sa nasakarogo afugoyo naya tipa “iriʹiri he” wee, si nga guhe rẽ tipa boro du nani beni, watadu “guhe i abihe na kikiipaha.” Anga boro ho rẽ i fu irisa funi na ka bi pani kuari susi Yekova te. Sidu tie, wangia ani gu ga Mbori amoyambu naima kpara gayó raka fuko, si naida ani naagumba kina iriʹiri afugo na kini mangi kina agu apai du niʹiriʹirihe. Tipagine aboro narengbe ti ni kaa mangaapai rogo irisa? Wai ani abi gu taarimo gbiati gu kiopase nga ga Yekova? Gine ga Mbori taarimo amanga rani nani? Ginipai rengbe Yesu Kristo ka yugoho furani tipa gipai re? Wai rengbe ani ka yugo gu irisa re?

Ndu Gupai Ani Amangapai ti ni Rogo Irisa

3, 4. (a) Ginipai si aida ani mangihe tipa gu irisa Yekova nafuhe furani? (b) Da Atambuahe 8:5-9 afura tipa ní kumbatayo? (Oni bi gu rukutu kekeapai du kuari.) (d) Ada Yekova afu taarimo fuyó bakuru kusayo?

³ Wa duhe nga aboro dunduko Mbori amangihe yó nikpiako, si nga ndu gupai rengbe yó ti ni ka mangapai rogo irisa. Yekova afu irisa fu bambata boro ho ko afu gu sunge ni fuko nga ga ngerafuo kpotosende. (Bam. P. 1:26, 27) Zavura fuo manga aboro ingapai, Yekova aambunga yó te, ko agumbapa gu sunge fuyó si aida i naamangaha auru kpotosende. Sidu, Yekova amoi “kpakpari taarimo” kuriyó na irisa. (Oni gedi Atambuahe 8:5-9.)a Si naida ani karagapai niʹirisa mbiko gu irisa fu Yekova ha furani, nga kaa taasarimoko.

⁴ Yekova nafu taarimo fu agu aboro namangasunge fuko. Mbori afu taarimo fu Ebere niʹida ko naapa agu amotumo ko afuhe kini ká gu unvurako nangia Kaina afuhe. (Bam. P. 4:4, 5) Mbori arugu Moize ko ‘moi bete irisa’ kurii Yosua, nga gu kumba si adu nga ko nika diaba Moize kusa ka ngbembatayo fu aYisaraere. (Geda 27:20) Nibi gupai nadu tipa gu wiri Davide nangia Soromo, Ziazia Kekeapai nayaa: “Yekova ki nikiisi pa Soromo ni bakere he gbe ku bangiri aYisaraere dunduko, ki fu ngbatunga worimo nga ga abakindo fu ko naadu nga ti gu ni naadu mbata fu ko ni bakindo aYisaraere ya.” (1 Peka 29:25) Mbori nika fu bakere taarimo fu mbedimbedi aKristano fuo zingisa ko yó bekpio, nga agu aboro natakapande “gu taarimo nga ga ga [Mbori] baiiriwo ngbi.” (Tam. 145:11-13) Gu rimbasa aboro nga “kura akandoro” bangeyo akio kina kumbatayo, i a na taarimo wa i ataasarimo Yekova.—Yo. 10:16.

Ga Yekova Taarimo Niyuguyuguhe

5. Wai kii ga Yekova taarimo?

⁵ Rogo gu bia Davide abihe nayugo gu kparakparapai du dagba ga Mbori taarimo na padu boro niumba ní, ko ayaa: “Ako Yekova, gaani Gbia, na ngba rimoro auru kpotosende dũ! Mo naamoi ga taarimo auru angbangbaturũ.” (Tam. 8:1) Mbata fu Mbori kusi “ngbangbaturũ na kpotosende,” na kugii gu regbo yo ko nika sa kpotosende niparadizo, ko nga gu boro kii pani kisusi. Tonatona ko ti ni te na digido ko ti ni a te.—Bam. P. 1:1; 1 Kor. 15:24-28; Yugo. 21:1-5.

6. Tipagine bake apapara Atambuahe aya ti ni wee Yekova niʹukadiʹukadi ko na irisa?

⁶ Nairiwo wai iriwo apai ati ti bake apapara Atambuahe ho ko angere ni ku ariyo ki bi ngbangbaturũ “nifongofongoho” na akerekuru! Fuo ti iriwo gupai tiko nga Yekova ‘gbaragi ngbangbaturũ wa roko dadahe,’ ko afura tipa Yekova ya ko niʹukadiʹukadi ko na irisa mbiko gu bakere tandu ko akusi ahe nani. (Oni gedi Atambuahe 104:1, 2.) Pakio pa Yekova na gako taarimo niyuguyuguhe rogo agu ahe ko akusihe ani abihe abi.

7, 8. Gini gopai duho ani abihe ngbangbaturũ yo tipa gu taarimo du Yekova nani?

⁷ Nikpiapai, ani bingo gupai du tipa gu badona akerekuru nga Milky Way galaxy. Rogo gu ngbii nga ga akerekuru re, gbiati agu ahe duwa kpotosende, nga agu ahe nake pati uru, kpotosende nikina wiri umbaha gbua wa zende ngume sa rogo gu bakere ngume du pangba baime. Gi badona akerekuru re na akerekuru rogoho nga abirioni 100. Ka oni tona geda akerekuru nibasasa guru sa rogo sekonde sa zanga rugo, si di roni nga agarã 3,000 ka geda ra nga abirioni 100.

⁸ Kangia gu badona akerekuru nga Milky Way galaxy na bange akerekuru rogoho nga abirioni 100, bangera wai ngbangbaturũ yo dunduko? Abagedi akerekuru nayawee abadona akerekuru ho wa abirioni 125, du Milky Way galaxy dagbaha. Fuo duhe tie were, bange akerekuru wai ariyo? Ka boro rugunga tiní na karagapai sa gu sanahe re te. Wa vura duhe were, Yekova tigako “nageda akerekuru, ki niyambu rimo kuti ra dunduko.” (Tam. 147:4) Fuo bi oni Yekova ko naʹukadi tiko na taarimo wa gure gbiati irisa, ya mo si afõnga ngbaduroniyo oni taasirimoko tee?

9, 10. Wai guhe nga kpakuto afu taarimo fu Yekova tipa gu tatamana du ko nani?

⁹ Ani dinga bangirani ti aũngbangbaturũ ka bingo guhe rengbe na arago dunduko nga riahe. Anga Yekova ‘afu [kina] ngbangbaturũ na kpotosende’ sa te, ono ko “nafu riahe [afu a] fu aboro gomoro.” (Tam. 146:6, 7) Ani nabi ga Mbori ‘irisa na taarimo’ rogo agu ahe ko akusihe kodihe na kurukuru ahe ani agbia riahe mbikoho. (Oni gedi Atambuahe 111:1-5.) Yesu ayugupai fu apefuoko i takpara niyaa: “Mo fú gaani riahe fu rani areme.” (Mt. 6:11) Ani dinga kpakuto nikpiapai. Kpakuto angia gu riahe aboro amangipa rihe gbe bakuru kusayo kodihe na aYisaraere. Wa aboro avura nibi kpakuto wa taata riahe, anga wo duhe te. Agu apai namanga ka sa ngungo gbiati ime na gu kura ahe i aputaha nani si satihe nikpakuto, si nga kpakarakpakarapai.

¹⁰ Ti gu regbo i aakeka Ziazia Kekeapai, aYisaraere anaamangasunge na ngungo nganu gbiati ime ka ba kpakuto rogoho. I anaakoda agbooro watadu kamira kurogo putaputa ngungo tipa si fuko. Agi ahe re nakodatihe ngba kpakarakpakara gene ka kusa kpakuto. Anga boro ho rugu tiní na wai si amanga te. Berewe a, gu gene rẽ-boro asá kpakuto ngbaha tipa imehe undo kpoto boro, si nga kina kura kpakarakpakarapai berewe. Si du bake apapara Atambuahe abibia ti ni ki yaa: “Ako Yekova, na nge gamo mangaapai! Mo amangi he dunduko na tatamana.” (Tam. 104:24) Ya mo gipai re fõngbaduroniyo wakina gure oni taasirimo Yekova?

Ginipai ga Mbori Taarimo Amangaha na Oni?

11, 12. Si naida pa berã ani kurii gu iiriwo mangaapai nga ga Mbori fõngbaduraniyo ani mangi wai?

¹¹ Si aidanga ani du mbata ni abagedi akerekuru iriwo ra kini mo ka ti tirani te watadu ani du niwene abamangi kpakuto ani kini mo ka ino nziraha te. Ono tie, tipa ani rengbe kadu na tambuahe tipa gu taarimo du Yekova nani, si naida ani di regbo ka berãkurii asabeko. Ginipai gu berãkuriipai re narengbe ka manga rani nani? Sangbanaha kina sa wa berãkurii gu kura asabe Yekova.

¹² Nibipa gu bakerepa mangaapai kisusi Yekova amangihe tipa gako aboro, Davide abibia ki yaa: “Gu baiiriwo du ni taasitaasi he nga ga ga irisa, mi abaka bangire tipa ha na tipa gamo iiriwo mangaapai.” (Tam. 145:5) Ho ani awisigo Ziazia Kekeapai ni na kini berẽkuriihe, gure nga ani nayugo gupai nga ani nabi agi asabe Mbori re na kikiipaha. Gine nga sangbana gi berãkuriipai re? Si nakiiso gaani tambuahe tipa gu irisa na taarimo du Mbori nani. Si nasa gupai zanga kapa nga ani naafu taarimo fu Yekova wa gu Davide amangihe kini yaa: “Mi ataka pande pa ga du ni bahe.” (Tam. 145:6) Si naida pa berã ani kurii gu iiriwo mangaapai nga ga Mbori nyakasi gaani pagume naako na ki fõngbaduraniyo ani naafura tipa ko zaaza fu aboro. Ya mo oni natungusa wene pangbangaa zaaza kini undo aboro i ye ka inopa gu taarimo, na gu kiopase nga ga Yekova Mbori?

Yesu Ayugokpia ga Bako Taarimo Teketeke

13. (a) Ringbisihe kuti Daniere 7:13, 14, gine Yekova afuhe fu Wiriko? (b) Wai gu Bakindo nga Yesu amanga avuruko?

¹³ Yesu Kristo, nga wiri Mbori, ko atungusi wene pangbangaa zaaza na ki fu irisa fu Bako du ngbangbaturũ yo. Yekova afu taarimo fu gako bangisa vungu nifuko “taarimo na ngbi” fuko. (Oni gedi Daniere 7:13, 14.) Ono, wa vura duhe wo, Yesu angianga boro rekangose, boro enda, watadu boro abiatise te. Ko nga gu Bazogo duna nunga aboro tiní ima rugatiko na agu apai avuruko arengbanga ka mangaha ya na kini fu irisa fuyó. Oni wisigingo kpiapai sa ka bi wai gu Bakindo nangia Yesu re anaamanga aboro ho ko anaagbia yó ni, gbe, agu aboro akurayó anaaidanga naayó ya na i anaakpinga nyemu yó a ya.

14. Wai aboro anaabi aboro ngbataka ringara aYisaraere yo?

¹⁴ Agu aboro ngbataka anaazio yó mbata, i anidu rogo gu kpio nanaandu naayó tooni tooni. Kpotoyo atona kaa gberã tooni tooni. Aboro anaabipa husa ngbataka wakina zingisa boro bekpio. (Geda 12:12; 2 Aba. 5:7, 14) I aya tipa aboro ngbataka wee i angia bibiriko aboro na ka aboro aidanga naayó ya, sidu i kini do yó ado kusayo dagba aboro. Si aniidi gupai beyo nga ho i ambeda ni na aboro, i poi kuari niyaa: “Birikosibirikosi boro, birikosibirikosi boro.” (Pa Mot. 13:43-46) Boro ngbataka adu wakina kangba boro. Ringbisihe kuti gu kekeapai nangia ga arabi, i anaaidaha fu boro ngbataka mbedi na boro wa amitiri ue. I nayawee ho barumbatayo rogo pambori anibi boro ngbataka ni, zavura tuturũu, ní anizumudi ambia koyo du ní ni tipa ka ní mbedinga na aboro ya.

15. Ginipai Yesu amangihe ho boro ngbataka ayeni fuoko?

¹⁵ Ono tie, gupai nagbeberã rani nga ga Yesu mangaapai na gu boro ngbataka naye fuoko ki zungodi ko tipa ko husi ko. (Oni gedi Marako 1:40-42.) Kuba gupai nga Yesu do gu kumba kusayo aboro anaasoga ko asoga re, ko amangi ko rogo irisa na ninunga. Kina rungo gu kumba re nazi Yesu mbiko si aaida i undoko. Nunga gi kumba re atazio Yesu, ko kini guari ka zada kpotoko na ko ki hu.

16. Ginipai wiriki oni he be gu gene Yesu anaamangapai ngbaha na aboro?

¹⁶ Wangia ani apefuo Yesu, wai rengbe ani ka wirika gu gene Yesu anaabi aboro na kikiipayo ngbaha a wa Bako abiyo? Gene sa dagba agu akuraha rengbe ani ka manga gipai re ngbaha nga, ka rugatirani na gupai nga, aboro dunduko si aida ani fu irisa fuyó, zanga bipa gayó abangiriba, auwa kpotoyo, watadu garãyo. (1 Pet. 2:17) Akumbakuadee, avunguagudee, gbiati agu aKristano nga abaakumba rogo dungurati, si naida i naabi agu aboro du kutii beyó na kikiipayo na ki sayo i niibi tiyó nga kii payo akio a. Ziazia Kekeapai nanyakasa gipai re ya si nga gupai si aidaha be aKristano. Si nayaa: “Tipa gu nyemuse nga ga awirina oni ngbá angba yee na akuaroni; tipa irisa, oni mói kina akuaroni mbata yo.”—Rom. 12:10.

Yugo Irisa Rogo Irisombori

17. Ginipai ani awirikaha rogo Ziazia Kekeapai tipa padu na irisa ho ani andu ni ka iriso Yekova?

¹⁷ Ziazia Kekeapai nayugo gupai nga, ani du niʹiriʹiri rani, gbe, ho ani andu ni ka iriso Yekova. Si nayaa: ‘Mo banda nduro ho mo ka ndu ni kurogo ga Mbori bambu yo.’ (Batu. 5:1) Yekova aya fu Moize na Yosua wee i uru rakata nduyo yo ho i aduni rogo ziazia ba. (Gate 3:5; Yos. 5:15) Si aidi i mangi gipai re nipa irisa. Mbori arugu aboromotumo i naavoda asorondu nigiri nzibi “ka dada kundiri yo” nani. (Gate 28:42, 43) Gipai re nasa gupai nga ka kundiriyo dunga niyuguyuguhe kurii bamotumo ho i amangasunge ni ya. Agu aborokporo dunduko nangia ga aboromotumo yó si anaaida gupai beyo nga i du niʹiriʹiri yó.

18. Wai du irisa niyuguyuguhe rogo gu gaani irisombori ani amangaha fu Yekova?

¹⁸ Wangia ani airisi Yekova, si naida ani naamanga apai dunduko rogo irisa. Ka ani aida aboro nifu irisa furani, si naida ani naamangapai a rogo pa irisa. Anga si naida ani naamangapai rogo pa irisa tipa kina aboro bi rani nani sa te. Si naida gaani irisa ye kpotoraniyo, bambiko si nika sa gupai nga si ngba ti Mbori. (1 Sam. 16:7; Snz. 21:2) Si naida irisa du nigu bangua asino ani ayugoho rogo gaani raka na wai ani abi tirani. Nirengo, si naida si du ziazia nga ani nayugo irisa ti aregbo dunduko na rogo agu apai dunduko ani agumbaha na kini mangihe. Nibipa asino rani, gaani vodatise, na mbakadatise, si naida ani irisi gu ga Pauro arugute nga: “Ka ani fú nga ũkota rogo gu pai yo wa sa ya, ya ka i dingisa nga pai ti gaani mangaapai ya; ono rogo apai yo dunduko ani nimbakadi rimorani, wa amangipa Mbori.” (2 Kor. 6:3, 4) Ani ‘naafonga gu yugopai nga ga Mbori Batasirani rogo apai dunduko.’—Tito 2:10.

Oni Naamanga Apai Kindi Rogo Irisa

19, 20. (a) Gini wene gene si aida ani fu irisa fu aboro ngbaha? (b) Nibipa fu irisa fu aboro, ginipai ani nadiberã ka mangaha?

¹⁹ Mbedimbedi aKristano nga agu aboro namangasunge ni “amokedi . . . ku ba Kristo,” i namanga apai rogo irisa. (2 Kor. 5:20) “Kura akandoro” nga agu aboro naundo yó na gayó sunge, nga gu i amangaha tipa gu Kindo nga ga Masiya. Gu boro nga mokedi kurogo ringara watadu guni naundo ní, i nga agu aboro nafura zanga gunde tipa agu apai nga ga gayó ringara. Sidu, si naida ani naafura na irisa na zanga gunde ka songoda ga Mbori Kindo nga gako zogarago. (Ef. 6:19, 20) Na ho ani andu ni na “wene pangbanga wene ahe” fu aboro, anga gure nga ani namanga yó rogo irisa tee?—Yes. 52:7.

²⁰ Si naida ani diberã tipa kaa fu irisa fu Mbori rogo gaani mangaapai yo. (1 Pet. 2:12) Si naida ani naafu bakere irisa fuko ti aregbo dunduko, ti regbo irisombori, na fu akuarani aidipase. Na Yekova, nga gu boro ukadi tiko na irisa, ko dunga adu na ngbarago be gu irisa ani afuhe fuko.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

Gaoni Karagapai Nga Gine?

• Ginipai si aida pa ruga ani tirani naapa gu taarimo nga ga Yekova mangi rani nani?

• Ginipai rengbe ani ka wirikaha be gu gene Yesu amangipai ngbaha na boro ngbataka?

• Wai rengbe ani ka fu irisa fu Yekova?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 18]

Wai Yekova afu irisa fu Ebere?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 20]

Gini apai oni nawirikihe tipa fu irisa be gu gene Yesu amangi boro ngbataka ngbaha?