Oni Sovura Kuti ‘Gu Toro Nga Ga Zegino’

“Ani adi gu Toro nga ga Mbori, gu nga ga zegino te.”—1 KOR. 2:12.

1, 2. (a) Bakuru kusayo, tipagine abageteke kingire ringara aNgirisi yo anidu ti ni na azire duwa atiiti beyo? (b) Gini kerepai aKristano angera bangiriyo nani?

ROGO gu garã nangia 1911, gu zogarago nangia ga aNgirisi arũndiko tipa si batasi gu raka nangia ga abageteke rago tipa gu kingire du sendeyo. Gu ndiko re ayawee, agu abageteke kingire du rogo bangisa due sa, si naida i du na aziree ue beyo, nga agu azire duwa atiiti. Nduhe nangia gine? Kangia we rere sendeyo, agu aboro nika zora koyo tipa ka batasa akurayó, si naida i zoro na ami koyo. Agu azire re naaimanga na kpi be gu gbegberẽ wege nga carbon monoxide te. Ka singia gu wege du sendeyo si ima biriko be gi kere wege re, agi azire re nika tona ka yukuro behe na kini diwi atiwa a ku sande. Pai atadu wa gere, aboro ki ini he ya kerepai da. Ka i bingo gi kere wege nga carbon monoxide re te, na fuõho ti ni a te. Gupai si amangaha nga si naká na kure ti tinda okisigini ka kparakaha tiikpoto boro yo, si kita du were, boro kini kpi. Ka he adunga ho nayugo gupai nga, gi kere wege re si ho ya, baikii rengbe ka zio agu aboro ndu ka batasa akurayó re i ki kpiki zanga i ini ya i ima gbida simi rogo wege.

² Teketeke a, aKristano nagbiatiyo ti apai wakinagu du tipa agu abamangisunge re. Wai du duhe? Ho Yesu afu gu sunge ni fu apefuoko nga i tungusi wene pangbangaa rogo zegino dunduko, ko aima ino gupai nga ko aakeda yó kurogo kere ba, nga gu ba du Satana nigaha bakindo na kingia baira gu sino mangaapai du rogo zegino. (Mt. 10:16; 1 Yo. 5:19) Sidu, wa Yesu aabakabangiriko bakere gbe tipa gako abawiriki, si ada naako ti gupai nga ko kparikpee fu Bako mbata fu kpioko ki yaa: “Mi akpara nga foro mo rogo yo aroga zegino te, ono mo ka aka kuti yo ti gbegberẽ ko.”—Yo. 17:15.

3, 4. Gini arugute Yesu afuhe fu gako abawiriki, na tipagine si aida ti ni ani du na nyemu inoho?

³ Yesu afu rugute fu apefuoko tipa gu kerepai du rogo zegino rengbe ka gbia yó ka i ra rogo toro yo. Agu afugoko re, si na nyanyakipaha furani, nga agu aboro naraka rogo gi yangara arame re. Ko angarasi apefuoko ki yaa: “Oni ngére dedede . . . ya oni di be pai ka bata be agi apai nikamanga dunduko re, ki ru barangba Wiri boro.” (Ruka 21:34-36) Si nipa ngbarago nga, Yesu aima kidohe ya Bako afu ziazia toro afu tipa si tingidi yó na agu apai i awirikihe na ki undo yó i nye kaa ngera angera kindi rogo toro yo na kidu nyanyakii.—Yo. 14:26.

⁴ Ginipai tigaha tipa rani areme? Ya mo gu bangisa ziazia toro re ho areme tipa ka undo rani? Kangia wo duhe, ginipai si aida ani mangihe tipa ka gbiaha? Gine nga gu toro nga ga zegino, na wai si amangasunge? Na wai rengbe ani ka sovura kuti ni na diabese?—Oni gedi 1 AKorindo 2:12.

Ziazia Toro Watadu gu Toro Nga ga Zegino

5, 6. Gine rengbe ziazia toro ka mangaha furani, na gine si aida ani mangihe tipa ka gbiaha?

⁵ Anga Mbori anaafu ziazia toro fu aboro kina rogo bambata sa kama agarã sa te. Ko nafuhe afu areme a fu aboro, na si rengbe ka nyakasa rani ani mangi gupai ruaru na ka ngarasa rani tingba gako sunge. (Rom. 12:11; Phil. 4:13) Si rengbe ka kusa gu awene sino tirani duwa, nyemuse, weneringise, wene sino, nga gu du ni apapara “zuzu toro.” (Gara. 5:22, 23) Ono tie, Yekova afunga gako toro ngbaome fu agu aboro aidanga nani ya te.

⁶ Daha ada ani sanahe nga, ‘Ginipai rengbe mi ka mangaha tipa ka gbia ziazia toro?’ Ziazia Kekeapai nayugo gupai nga, tipa ani gbia ziazia toro, badungu apai kinaho si aida ani mangihe. Gu bambata nyanyakipa pai si aida ani mangihe na du nitaataha, si nga ka sana Mbori tipaha. (Oni gedi Ruka 11:13.) Gu kuraha berewe nga ka geda Ziazia Kekeapai kini mangi agu apai si agumbaha furani ani mangihe. (2 Tim. 3:16) Rengo ngaha nga, anga agu aboro dunduko nageda kina gidigidi Ziazia Kekeapai nagbia ga Mbori ziazia toro te. Ono ho ruru Kristano ageda Fogo Mbori ni, ní nikadu na gu berã ní agedaha rogo Fogo Mbori re. Si a ninyanyakipa pai ani idi pa Yesu nigu boro Yekova namoi ní ko mangi sunge kubako na nigu boro ko afu ziazia toro fu aboro ku vuru beni. (Koro. 2:6) Na ngbanya kuti gipai re, ani nadia ga Yesu raka nikpiapai furani na kini mangi agu apai ko anaayugoho. (1 Pet. 2:21) Wa ani amanga asadatise kadu wa Kristo, kinawo bakere gbe ani ka gbia ziazia toro.

7. Wai gu toro nga ga zegino amangapai na aboro?

⁷ Nigupai dukia ti gure, gu toro nga ga zegino nasa aboro i yugu kpiapai tipa gu sino nga ga Satana. (Oni gedi AEfeso 2:1-3.) Gu toro nga ga zegino namangasunge ngba dungu agene. A wa duhe ziazia pati rani areme, si nangarasa aboro tipa i samungu kuti ga Mbori andiko. Si nasonosa “gu nyemuhe nga ga borose, na gu nyemuhe nga ga bangirise, na gu ũmosangi enda nga ga unga.” (1 Yo. 2:16) Si nakusa agu apai nga ga borose duwa meteka, irisokpiaahe, sangbaatoro, kpihe, zinga, na kpibuda. (Gara. 5:19-21) Na si nasonosa agu afugo nga ga abasamungu kuti ndikidi pambori nga gu nagberesapa agu apai du niziaziaha. (2 Tim. 2:14-18) Niyangaraha, wa boro ambu tiní gu toro nga ga zegino merefuo ní, ní ní kadu wakina Satana rogo asino ní.

8. Gini siapai si aida ani mangihe?

⁸ Anga ba ho rengbe ani ka raka rogoho zanga gu toro nga ga zegino te. Aboro nibasasa si aida i sia gu toro i aida si moipai kurii yó, singia ziazia toro watadu gu toro nga ga zegino. Agu aboro gu toro nga ga zegino azoga yó awere, i rengbe arengba ka kusa goyo kusayo tii he na ki idihe fu ziazia toro si naayugo gene fuyó rogo gayó raka. Agu aboro ziazia toro angbembatayo fuyó, ka i amaanga berãyo ya, gu toro nga ga zegino rengbe arengba ka maapai riyo. (Frp. 3:18, 19) Ani wisigingo wai rengbe ani ka sovura kuti gu toro nga ga zegino.

Oni Kpariapai Ho Si Atona Ni

9-11. Gine nga bete agu akpiapai nayugo gupai nga ani tona ka zera fu gu toro nga ga zegino?

⁹ Agu abageteke kingire ringara aNgirisi yo ani nigumba payo, i anidu na azere ue beyo tipa ka yugo singia simi ho rogo wege. Si adu nga ka i tabi zire u nagba ariyo ka ti, gure nga si naida i mangi pai niipo tipa ka bata. Ka ani kodi gipai re kuti gaani raka nga ga aKristano, gine nga guhe nayugo gupai furani nga gu toro nga ga zegino, si ima tona ka merafuo rani?

¹⁰ Ho ani awiriki gu rengo ni du rogo Fugo Mbori nibambataha na ani ki kpara gaani raka fu Yekova, si nawira ani anaageda Ziazia Kekeapai kakaka. Ani anaakparakpee kakaka na dedede. Na ani anidu na ngbarago ka ndu kupati adunguratise yo, na kini bihe nigu ba ani angarasa tirani rogoho rogo toro yo, wakina gu ba du ime rogoho rogo ngbii ngume. Gu mangimangiapai re aundo rani ani kusi gorani kusayo be gu toro nga ga zegino.

¹¹ Ya mo ani namanga asadatise ka geda Ziazia Kekeapai na aʹuru dunduko? (Tam. 1:2) Ya mo ani nakparakpee dedede na si kidu nigu kpee naye ngbaduraniyo? Ya mo ani na nyemu adunguratise tirani kini ndu kupati ni yo wa duhe dunduko rogo poso? (Tam. 84:10) Watadu ani aima mbu bete gu wene asino re? Kina rengo ngaha nga, dungu apai duho ani amangaha nga gu nadia regbo berani na omerani, sidu, si rengbe arengba kadu nikpakarapai ani nye kuti manga agu apai nga ga toro dedede. Ono ka si du nga gu kura wene asino nadu tirani mbata ani ima mbuhe awere tipa gbanga regbo zanga mangaha, ya mo nduhe rengbe kadu ngawee, gu toro nga ga zegino du zeresi rani? Fuo duhe tie were, ya mo ani amanga asadatise nyanyakii ka karaga tirani fuo gu wene asino re?

“Oni Bánda Tironi”

12. Tipagine Yesu aya ti ni fu gako abawiriki i ‘bandatiyó’?

¹² Gini kurapai rengbe ani ka mangaha ka sovura kuti gu toro nga ga zegino? Ho Yesu arugu gako abawiriki ni i “[ni]ngére dedede,” ko agumba gupai re fuo ko nafu rugute fuyó tipa kereapai. Ko ayaa: “Oni bánda tironi, oni ka hisa kpotoroni yo na bakere riahe, na kpibuda, na berã pa gi unga re, gu rago ki da re ni ba sa wa kina gbina naza.”—Ruka 21:34, 35.

13, 14. Gini asasanahe daada ani sana tirani nani tipa rihe na mbirahe?

¹³ Oni berẽnga pa gu rugute re. Ya mo Yesu aya runga ha boro nirihe na kini mbirihe tee? Oó. Ko aima rugatiko na agu afugo Soromo nga gu nayaa: “Mi ini he ya he ho ngba fu yo susi ngi mbaro, na ka manga gu pai ngba ti yo wa du yo ni ungayo te. Ga Mbori gamahe fu aboro ni ba sa sa nga ri riahe ki mbiri he, ki du na ngbarago ti ni rogo gani sunge dunduko.” (Batu. 3:12, 13) Wa si avura duwo, Yesu aima ino gupai ngawee gu toro nga ga zegino nasa aboro ka i dunga na rugatise nibipa riahe na mbirahe ya.

¹⁴ Wai rengbe ani ka rugatirani na gupai ngawee, gu toro nga ga zegino si agbirisanga berãrani nibi gu kerepai du tipa bakere riahe watadu bakere mbira buda te? Ani rengbe ka sana tirani ki yaa: ‘Gine ningia gimi pai ho mi nigedi gu rugute ni du rogo Ziazia Kekeapai watadu rogo gaani abuku du tipa angbu? Mi nidu na nyemu ka basaha abasa watadu ka yawee i gumbaha ki da zi kungboho, watadu mi naʹasada ka rugusa agu apai du tipa re kini yawee apai tipa re tigimi kia?a Gine nga gimi bipai tipa agu arugute i afuhe tipa eerẽ buda, tipa mbiraha, tipa ka mbiraha rengbe arengba, na tipa “kpibuda”? Ya mo mi naumbasipa agu arugute re aumbasi, kini ya si afuranga tipa re tee? Kangia gu kura aboro nabakabangiriyo abaka tipa gimi sino mbira buda, mi naazinga azinga fuyó na kini sogo gupai re? Ya mo mi nangarasa gu kura aboro ka i bingo ngbatunga agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai re na nyanyakipaha ya?’ Gu sino berã du boro nani, si nayugo singia ní ima zera fu gu toro nga ga zegino watadu ní atazeranga te.—Oni ringbisinga ha na ARomo 13:11-14.

Ka Oni Mbunga Abakabangirise Si Kandasi Rengo Beroni Ya

15. Gini sino du ti aboro Yesu afu rugute tipaha?

¹⁵ Gu kura nyanyakipa pai naundo rani ani sovura kuti gu toro nga ga zegino nakodapa wai ani mangapai kuti abakabangirise. Yesu aima inoho nga, wangia ani kpakpa aboro, ani na nyemu bakabangirise riipa rukutu apai. Ko afura fu gako abawiriki ninyemuse ki yaa: “Ka oni wisigi nga pai tipa ungaroni ya.” (Mt. 6:25) Si daada ani naabaka bangirani tipa agu apai duna nyanyakipaha, ngbatunga gu duwa fu ngbarago fu Mbori, manga agu asunge nga ga aKristano, na ngerafuo gaani aborokporo na agu aũzegino daada tipa songoda raka. (1 Kor. 7:32-34) Ginipai tie rengbe ani ka wirikaha be gu rugute Yesu afuhe re?

16. Gine gu toro nga ga zegino amangaha na dungu aboro?

¹⁶ Gu toro nga ga zegino, gbiati gaha nyakasapai tipa boro du na aũmosangi enda nga ga unga, si nasa aboro i naabaka bangiriyo na agu apai ka i naabakanga bangiriyo nani ya. Aboro-zegino naida ani idi kuti gupai ngawee marã nambakada ba boro, na i naino kiopa boro mbiko bange agu aũkumuko du beni na ngbanyaha angianga mbiko agu asino nga ga toro du tiní ya. Agu aboro gi takapande apai re naingisi yó, i namanga sunge kakaka na kini bakibangiriyo kakaka tipa ka gbia vovo ahe, agu ahe kindigi gbe, na agu ahe nyakipaha gbe nakura nivovoho. (Snz. 18:11) Ngbatunga gu iraira bipai tipa aũzegino re naye na abakabangirise nga gu nakandasi agu apai nga ga toro kusayo.—Oni gedi Matayo 13:18, 22.

17. Ginipai ka ani mangihe ka abakabangirise akandasinga rengo berani ya?

¹⁷ Ani rengbe ka ne agu abakabangirise nakandasi rengo berani niʹirisa ani gu fugo Yesu nayaa: “Oni gbáta gako [ga Mbori] ngbi mbata, na gako rurupai.” Yesu akido rani ki yawee ka ani mangi gipai re, Mbori afu agu ahe afu furani du ani nzunzu na zingoho. (Mt. 6:33) Wai rengbe ani ka yugo gupai nga, ani ima ida kuti gi kidohe re? Gene sa dagba agu akuraha nga kaa gbata ga Mbori rurupai, nga ka manga gako andiko nga gu nabipa mosoro. Nikpiapai, ani aokanga agu apai du tipa marã-ngbeti te, watadu ka gumba “bete” aziree nibipa gaani sunge-bagaahe. Ani namanga agu apai dunduko rengbe ani ka mangaha tipa ka digiso gu giatise ani agi tirani tipaha nabipa marã re. Na si naida gaani “Ii, [du nga] ii” ho si aida ni ani tumo gaani abape. (Mt. 5:37; Tam. 37:21) Pa manga boro ngbatunga agu apai re arengbanga ka ye na kumuko funi te, ono si nasa gupai nga Mbori idi na gani pai, ki sa ní ní duna wene sangbakpotoyo, na si kini zeresi gu bakabangirise du ní nani.

18. Gini kpiapai Yesu amoihe furani, na gini undo ani agbiaha ho ani awirika ko ni?

¹⁸ Pa gbata ani ga Mbori Kindo mbata nakoda peresa gupai mbata nyakipaha rogo raka. Ani bingo gu kpiapai Yesu amoihe. Aregbo anidu kinaho ko anivo wene rokoo. (Yo. 19:23) Ko anari riahe ari dagba wene abakureako na kini mbiri imekakue naayó. (Mt. 11:18, 19) Aũzegino gbiati aũngbarago angianga banguapai rogo ga Yesu raka te. Gu banguapai nadu rogo gako raka nga ka manga gupai Yekova akpinyemuhe. (Yo. 4:34-36) Bakere mosoro du ti pekafuo gu kpiapai nga ga Yesu! Ani nagbia ngbarago wa ani aundo agu aboro du nifudifudi yó i gbia wasa rogo Ziazia Kekeapai. Si nasa gupai a nga agu aboro du rogo dungurati kpinyemu rani na kini songodi rani. Si ki tadu were, ani kini fu ngbarago fu Yekova. Ho ani aperesa gupai ni mbata nyakipaha rogo raka, aũkumuko gbiati agu apai nafu ngbarago amaanga pai kurirani te. Kuba gure, si nadu nzunzu ni agu ahe naundo rani ani naairiso Yekova. Ho ani amanga agu asunge ni zaaza nasongoda ga Mbori Kindo, si nasa gupai nga gu toro nga ga zegino moinga pai kurirani ya.

‘Berã agu Apai Nga ga Ziazia Toro’

19-21. Ginipai ka ani mangihe tipa kaa ‘berã agu apai nga ga ziazia toro’?

¹⁹ Boro niberẽpai mbata fu ní mangihe. Gu mangimangiapai dungu aboro aya tipaha wee si arunga te watadu berã rogoho te, si nga agu apai naye mbiko gu berã nga ga borose. Sidu, fugo Pauro natingida rani ani banda gaani berã. Ko akepai ki yaa: “Agu yo du sangba borose yo i naberã agu apai nga ga borose, ono agu yo du sangba Toro yo i naberã agu apai nga ga Ziazia Toro.”—Rom. 8:5.

²⁰ Ginipai ka ani mangihe ka gaani aberã, na gaani mangaapai dunga nizogozogoho be gu toro nga ga zegino ya? Si naida ani banda gaani aberã, ki zanga berãpa agu apai rengbe ka gbarasa berã rani. Nikpiapai, ho ani asia aũngbarago ni, ani asianga gu natambua wasiro watadu zuũ te. Gupai ini ani he nga, ga Mbori ziazia toro asungongo rogo bibiriko berã te. (Tam. 11:5; 2 Kor. 6:15-18) Kurigure, ani nagbia ga Mbori toro ho ani ageda Ziazia Kekeapai ni, ho ani akparakpee ni, ho ani aberã ni kurii Fugo Mbori, na ho du ani ni pati adunguratise. Ani namangasunge na gu toro re ho ani amanga sunge tungusapai ni.

²¹ Nirengo, si naida ani sovura kuti gu toro nga ga zegino na kuti gu nyemu ahe nga ga borose. Si daada ani mangi gu bakere asadatise re, mbiko Pauro ayawee “gu berã nga ga borose si nga kpio, ono gu berã nga ga Toro si nga unga na zereda.”—Rom. 8:6.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

Oni Natingidaha?

• Tipa ani gbia ziazia toro, ginipai si aida ani mangihe?

• Gine nga gu bete agene rengbe gu toro nga ga zegino ka mangapai na ani?

• Wai rengbe ani ka sovura kuti gu toro nga ga zegino?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 25]

Mbata fu oni ndu tipa sunge watadu ku sukuru yo, oni kparikpee tipa ziazia toro

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 26]

Si naida ani he berã rani si du nigigirihe, kini mangi ruruapai rogo sunge-bagaahe, na kini mangiapai rengbe arengba