Yekova Angia ‘Batasi’ Ti Gu Regbo I Aake Ziazia Kekeapai
“Ako Mbori, mo ipisi tiro kono du mi ni! Mo nga gi mounda nga batasire.” —TAM. 70:5.
1, 2. (a) Gini regbo airisimbori nisanako tipa undo? (b) Gini sanahe duho, na wari rengbe ani ka gbia karagapai ni sani?
HO AVUNGU paranga dee sa aduni gene ongoda yo, i agi gupai ga ri ima inga. Diakumba nangia ri na garãri adu nga 23. I aberẽ gupai nga, i ima imo ri, na si angia kina rengo. I aguari nibasa ka karagatiyo ku kporo yo kini kparikpee fu Yekova tipa ko undo yó. I abi kaza ti Dezire Yekova garãko adu 20, nga gu kaza si adu nga si nika sa kpotoko si yosora naabaha dunduko. Fuo gia ko gipai re, ko atona ka kparakpee nibasa fu Yekova. Nagude adunga na kumba beri ya nasota ka gbia sunge-marã tipa ka ngbe riahe nani tipa ri gbiati wiiri du garãri 12. Ri nakparakpee fu Yekova na ngbaduriyo dunduko. Ii, ho airisi Yekova agbia tiyó ni na fudifudiapai watadu agberango, i nasanako tipa ko undo yó. Ya mo oni nisana Yekova ti gu regbo oni nidu rogo bakere zingo?
2 Nyanyakipa sanahe gere nga: Ya mo ani rengbe ka maabangirani ya Yekova aundo rani aundo ka ani kpari fuko? Gu karagapai nanyakasa gaani idapase, si rogo Atambuahe 70. Gi irisi Yekova nangia Davide nake gi Atambuahe re, ko nga gu kumba nagbia tiko ti dungu aʹasada na kpakarapai rogo gako raka. Ga Mbori toro afõngbadu Davide yo ko ya fu Yekova wee: “Ako Mbori, . . . Mo nga gi mounda nga batasire.” (Tam. 70:5) Pa wisigo ani Atambuahe 70 rengbe ka undo rani ani bi ndu gupai rengbe ani ti ni a tigaani ka ngera koyo du Yekova ni ti regbo fudifudiapai na kini kido kutiko ‘nibatasirani.’
“Mo Nga . . . Batasire”
3. (a) Gini kpee tipa ipiʹipi undo du rogo Atambuahe 70? (b) Gini kido Davide adu nani ko agumbapaha rogo Atambuahe namba 70?
3 Atambuahe 70 natona na kini digi na gu kpee du tipa ipiʹipi undo. (Oni gedi Atambuahe 70:1-5.) Davide azungodi Yekova ko ‘ipisi tiko’ ki zanga ‘ima gbe’ tipa ka ye ka batasako. Rogo agu averesi tona ti uehe na gu biamaha, Davide azungodi Yekova tipa ko undoko. Gu bambata averesi biata adu tipa agu aboro naaida ka imoko. Davide asana Yekova ko sovura kutiyó ki dibe yó na tipa zee zi yó tipa gayó gbegberẽ mangaapai. Gu yangara azungodihe du ue du rogo gu 4 veresi, si tipa ga Mbori aboro. Davide akparikpee ya agu aboro nagbata Yekova, si naida i du na ngbarago na kini taasirimoko. Wa Davide aadigiso gako Atambuahe, ko aya fu Yekova wee: “Mo nga gi mounda nga batasire.” Oni kparia gupai nga, Davide ayanga wee, “Mo batasinga re” te, si kidu wa ko azungodihe azungodi. Kuba gure, ko ayaa, “Mo nga,” si kini yugupa gu kido ko adu nani kuti Yekova. Davide aima inoho nga Mbori nika undoko aundo.
4, 5. Ginipai ani awirikaha tipa Davide rogo Atambuahe 70, na gini kido rengbe ani kadu nani?
4 Gine Atambuahe 70 agumbaha tipa Davide? Ho ko agbiatiko na agu avurako nadiberã tipa ka imoko, ko aidanga ka sarangbanga ko nitiko te. Kuba gure, ko aduna gu kido nga Yekova nika mangapai amanga sani ti gako regbo. (1 Sam. 26:10) Davide anye kindi kuti gu kido nga Yekova naundo agu aboro aundo nagbata ko na ko nabatasa yó abatasa. (Eb. 11:6) Gupai Davide adu nani nga, ngbatunga gu ndikidi airisimbori re, i na wene nduapai beyo kadu na ngbarago na ka taasarimo Yekova nifura yó tipa gako taarimo fu aboro.—Tam. 5:11; 35:27.
5 Wakina Davide, ani arengba kadu naa kido ya Yekova nga gaani Mounda na kidu berewe ‘nibatasirani.’ Sidu, ho du ani ni rogo kpakarapai watadu ani naida undo, si daada ani kparikpee fu Yekova tipa ko ye niipo ka undo rani. (Tam. 71:12) Ono tie, ginipai rengbe Yekova ka mangaha nikaragapai kuti gaani akpee tipa undo? Mbata fu ani sakipai tipa wai rengbe Yekova ka undo rani, ani wisigingo agene biata nga gu ko abatasi Davide ngbaha ti gu regbo ko aaida undo niʹipiʹipihe.
Yekova Abatasi Davide be Avurako
6. Gine nasa Davide ko ini gupai nga Yekova nabatasa ruru aboro abatasa?
6 Rogo gu papara Ziazia Kekeapai nadu ti rago Davide, ko aini gupai ngawee, ruru aboro rengbe arengba ka kido kuti Yekova tipa undo. Ho Yekova ayeni na Ime Akangbii kurii azangasinombori, ko abatasi Noa gbiati gako aborokporo nangia agu aboro nanaagunde tiko. (Bam. P. 7:23) Ho Yekova asa we gbiati baruti si ná ariyo wa mai kurii araki Sodomo yo na araki Amora yo, ko aundo gu ruru kumba nangia Roto gbiati awiriko ue nangia adegude i bati. (Bam. P. 19:12-26) Ho Yekova aimi gu irarukö nangia Faro ni gbiati gako rimbasa aborovura rogo Zamba Baime, Ko abanda gako aboro ka i akpikongo ya. (Gate 14:19-28) Si du nga ndu gupai Davide azungodi Yekova ti ni rogo bia Atambuahe kini ya ko nga “Mbori batasi.”—Tam. 68:20.
7-9. (a) Gini ndupai nadu be Davide ko aakido ti ni kuti Mbori ya ko rengbe arengba ka batasa aboro? (b) Da Davide atambua ní tipa batasako?
7 Gu kura ndupai adu kinaho be Davide nasako ko kido na ngbaduko yo dunduko kuti ga Yekova ome du tipa batasa aboro. Davide nitiko aima ino gupai nga, be Yekova du ‘ninyenye he,’ si rengbe arengbe ka batasa agu aboro nairisoko. (Pa Rug. 33:27) Yekova aima batasa Davide bara dunguhe be kere ‘avurako.’ (Tam. 18:17-19, 48) Oni bingo gi kpiapai naye re.
8 Ho awiri aYisaraere nga adee aasambua Davide ni tipa gu diabese ko adu nani gene vura yo, ngbadu Bakindo Saura atona ka ima ko kini kpi Davide, na si ki sa gupai nga ko zumudi Davide na baso bara ue. (1 Sam. 18:6-9) Davide abati bara ue be gu rindi baso Saura aida ka so ko nani. Ya mo Davide abati mbiko gu inohe ko adu nani na mbiko wa ko angia wene basovura? Oó. Ziazia Kekeapai nasaka rogoyo nga “Yekova [n]adu na ko.” (Oni gedi 1 Samuere 18:11-14.) Kusa, ho ga Saura burõ tipa aFereseto imi Davide ati ni ku ime yo, ‘Saura abi he ki ini he ya Yekova du na Dawidi.’—1 Sam. 18:17-28.
9 Da Davide atambua ní ya ní nabatasi ko? Gu kekeapai du barii Atambuahe 18 rogo NW, si nafura tipa Davide ya ko “agumba agi afugo re fu Yekova ti gu regbo Yekova abatasiko be Saura.” Davide agumba agu apai nadu ngbaduko yo kini yaa: “Yekova nga gi mbia, nga gi nyanyaki gbata nga gi batasi, gi Mbori nga gi mbia, mi akida kuti ko.” (Tam. 18:2) Ya mo si anyakasanga gaani idapase nga Yekova rengbe arengba ka batasa gako boro tee?—Tam. 35:10.
Ko Aundo Re ti Regbo Kaza
10, 11. Gine naundo rani ani ini gu regbo kere kaza azi Davide gumba yo paha rogo Atambuahe 41?
10 Bakindo Davide agbiatiko na kere kaza ti gu kura regbo sa, nga gu furako tipaha rogo Atambuahe 41. Ho kaza adingiso Davide ni kusande, si awiri gupai bangiri avurako nga ko “aguari nga ku ari berewe te.” (Veresi 7, 8) Gini regbo gu kere kaza re azi Davide? Agu afugo gumbako ho rogo gi Atambuahe re, si wa si nafura tipa gu regbo fudifudiapai agbia Davide ni ho Abisaroma aida ka dia mbatabakindo ni beko.—2 Sam. 15:6, 13, 14.
11 Nikpiapai, Davide afura tipa gu bakureako ko anaakido kutiko, nga gu ko naanarihe ri gako mbisa, ya ko ataburõko ki kusi ko fu avurako. (Veresi 9) Gipai re natingida rani na pai sa namangi rogo ga Davide raka. Ti gu regbo Abisaroma asamungu kuti Davide, gu ga Davide bafu rugute fuko nangia Aitofere ko anaakido kutiko asatiko ni kare fuko ki kusi ko naki koditiko na Abisaroma rogo gu mungu re. (2 Sam. 15:31; 16:15) Oni berẽnga pa gu bakindo re wa ko api ri ba zanga ome ka guari ku ari avurako nake patiko kirikiri kini idi gupai nga ko kpi akpi tipa i mangi gu kereapai i aida ka mangaha.—Veresi 5.
12, 13. (a) Gini kido Davide agumbapaha ya ko adu nani? (b) Wai Mbori avura nyakasa Davide?
12 Ga Davide kido kuti ‘batasi’ aazeranga te. Nibipa gu ruru boro duna na kaza, Davide ayaa: “Yekova abatasa ni rago gbigbitapai; Yekova angarãsa ni auru gani barame rago rungbura ni; mo nambakada gani ba rago gani kaza.” (Tam. 41:1, 3) Ane berewe, oni kparia gu kido Davide adu nani wa gumbako ho niyawee, “Yekova angarãsa ni.” Davide aima du naa kido nga Yekova abatasa ní abatasa. Rogo gini gene?
13 Davide amaa nga bangiriko nga Yekova nika dia gani kaza kusayo ngba iiriwo gene te. Kuba gure, ko adu na gu kido nga Yekova ‘abatasa ní abatasa,’ nga kafu ome funi ní hi gani kaza wa pi ní ri ba. Gu undo re nzunzu Davide aaidaha. Kupati gu kaza nga gu omeko abati behe, akare ake pati ko nga aguyo na gumba gbegberẽ afugo tipa ko. (Veresi 5, 6) Si nawiraha ngawee, Yekova angarasi Davide ni ye ko na agu aberã nga ga wasa kurii Davide yo. Davide ayaa: “Mo nazada re mbiko mi du ni irarengo.” (Veresi 12) Si nawiraha berewe nga Davide agbia ome ni berãko kurii gupai nga Yekova aabiko nga gu boro naka kuti gani ruru mangapai wa ko avura rungbura vurũ avurako ki vura nigumba gbegberẽ apai tipa ko vurũ. Niyangaraha, Davide ahu be gako kaza. Ya mo gupai re asanga rani ani du naa kido nga, Yekova rengbe arengba ka songoda agu aboro duna kaza tee?—2 Kor. 1:3.
Mbori Asongodi Ko na Ahe
14, 15. Gini regbo Davide gbiati gako akumba adu rogo zingo, na gini undo i agbiaha?
14 Ho Davide adani nibakindo, ko anaari wene ariahe na kini yambu gu kura aboro i ye ka ngba behe naako ri gako mbisa. (2 Sam. 9:10) Gu kura aregbo anidu a kinaho ko anaara na gomoro. Ho wiri Davide ataburõ ni ka sa mungu kutiko na ki mangi asadatise ka sungo ri mbatabakindo, ko gbiati agu aboro nadu naako aguari kusayo Yerusarema yo. I aoro ku Girada yo, du mbiti Yaradene yo ku uroyo. (2 Sam. 17:22, 24) Fuo agi apai re mangi Davide ngbaome ko mere ka raka nibatakuari, ko gbiati gako aboro abitiyo rogo bakere zingo riahe na zingo mbirimbiri ime na kini idi ka ongoda. Ono tie, wari ka i arengbe ka bi agu ahe ni ka undoyo rogo gi tuturu ngbi re?
15 Niyangaraha, Davide gbiati gako akumba ada rogo gu bakporo nangia Manaima yo. Yo i agbia ngangara akumba ni biata nangia Sobi, Makera na Baruzirai. I aduna nyemu ka maa gayó raka ngbapai ka undo Davide nangia gu bakindo Mbori asiako, zanga kapa, wa ka Abisaroma ada nibakindo, ka ko aimi agu aboro dunduko nanaasongoda Davide. Fuo i bi gupai nga Davide gbiati gako akumba adu rogo zingo, agi akumba biata re aye na ahe fuko nakodi aba-rame, nganu, zende he wa ga mapunga, ugu zende ahe, na abapuu, na abakpa, na nzeme anyege, na nzeme mamuanyaa, na akandoro. (Oni gedi 2 Samuere 17:27-29.) Gu dia boro kugume, gbiati ka boro kuti badiangbani agi akumba biata amangihe naadunga ti kura aboro re ya avura zio ngbadu Davide yo. Ya mo bangiri Davide arengbe ka go ti agu apai i amangihe fuko re?
16. Da nangia gu boro nzunzu nafuku ahe fu Davide na gako akumba?
16 Ono da nzunzu si aidi i tambua ní tipa fuka ahe fu Davide na gako akumba? Gupai Davide arugutiko nani nga Yekova nangera angera fuo gako aboro. Nirengo, Yekova rengbe arengba ka ngarasa gako aboro i undo akurayó airisimbori. Zanga kapa, wa Davide aaberãkuriipa agu apai namangi Girada yo re, ko abihe nga gu weneringise agu akumba re ayuguhe fuko angia ga Yekova yuguyugu nyemuse tipa ko. Ho Davide ambedi ni na kpio, ko akepai ki yaa: “Mi adu mbata ni parangare, mi gbinza awere; ono mi ata bi nga ruru boro i nambu ni te, na ngbatungani i nio riahe a te.” (Tam. 37:25) Anga si nafu wasa furani ka ino gupai nga, Yekova nafu undo afu fu gako amoyambu tee?—Snz. 10:3.
‘Gbia Ima Ino Pa Batasa Aidipambori’
17. Ginipai Yekova aima digo nimangihe tipa gako amoyambu?
17 Davide angia boro sa dagba gu dungu ga Yekova amoyambu ko abatasi yó ti agu aregbo i aakeka Ziazia Kekeapai ti ni. Natona rago Davide, wo Mbori anaamanga agu apai gu mokedi nangia Petero akehe nga: “Gbia ini pa batasa aidipambori be asada.” (2 Pet. 2:9) Ani wisigingo akpiapai ue.
18. Wai Yekova abatasi aYisaraere ti rago Izikiya?
18 Ho aAsuro arimi ni rogo muambe kama agarã M.B.K. na vura ku Yuda yo na kini serekpo vura kuti Yerusarema, Bakindo Izikiya akpari fu Yekova ki yaa: “Ako Yekova gaani Mbori, . . . mo bátasi rani be ko tie, ya angbi dunduko nga ga kpotosende ini he ya kina ro sa nga Yekova.” (Yes. 37:20) Gupai Izikiya aabakabangiriko nani bakere gbe angia ko aidanga aAsuro ye na gbarasarimo kuti rimo Yekova te. Yekova aima gia gu gako kpee re. Rogo bangisa yuru sa, maraika sa gbua aimi aAsuro nga 185,000 ga Yekova amoyambu kini bati.—Yes. 37:32, 36.
19. Gini arugute agu aKristano nadu rogo bambata sa kama agarã airisihe ki bati be gberangbii?
19 Mbata fu gu uru Yesu akpi, ko agumba sangbanebi nadu na arugute rogoho tipa si undo gako abawiriki nadu Yuda yo. (Oni gedi Ruka 21:20-22.) Dungu agarã asusi, ono fuo da gu garã nangia 66 F.B.K., aYuda asamungu kuti aRomo, aRomo kini mo ka ye sayo na vura ku Yerusarema yo. Gu riivura nadu tiibe gu barutiriivura nangia Sesitosi Garosi age ndugu bara yekaru ki mbuhe nzaranzara; fuoho re, i ki karagatiyo zanga sovura. AKristano abi gipai re nimomu tipa ka bata be gu gbarasarago Yesu afura tipaha, i kini mo ka guari ka ora ku pavuru agangara yo. Gu riivura nangia ga aRomo akaragatihe berewe rogo gu garã nangia 70 F.B.K. Ono ti gi regbo re, i akaraganga tiyó kusayo berewe te, daho i agbirisi Yerusarema ni. Agu aKristano nairisi afugo Yesu i nangia agu aboro nabati be gu kere gberangbii naye kurii Yerusarema re.—Ruka 19:41-44.
20. Tipagine rengbe ani ka kido ti ni nga Yekova ‘abatasa rani abatasa’?
20 Si nanyakasa gaani idapase wa ani awisigo gu gopai duho nga Yekova aima undo gako aboro nirengo mbata. Gupai ko amangihe bakuru kusayo re, si nasa rani ani du naa kido kutiko. Ka ani vura du kina rogo gini kpakarapai awere, watadu ani nika gbiatirani nani kumbatayo, ani rengbe arengba a ka kido kuti Yekova nga ko ‘abatasa rani abatasa.’ Ono wai rengbe Yekova ka batasa rani? Na ginipai du tipa agu aboro ani nigumba payo ti tonatona gi papara gi kekeapai re? Ani nika bi akaragapai sani rogo gi papara kekeapai naye fuo gere.
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 12]
Yekova akaragapai kuti ga Izikiya kparakpee
Oni Natingidaha?
• Gini kido Atambuahe 70 afuhe furani?
• Wai Yekova asongodi Davide ti regbo gako kaza?
• Gini akpiapai nayugo nani nga Yekova rengbe arengba ka batasa gako aboro be avurayo?