Fugo Yekova Niungaha

Memeapai Rogo agu Awaraga AYakoba na Petero Akekehe

FUO susa agarã wa 30 tingbafuo Pendekote rogo gu garã nangia 33 F.B.K., gu bawiriki nangia Yakoba nangia wirina Yesu ake waraga fu ‘gu rikaaboro nadu bawe-na-ue’ nangia agu aYisaraere nga ga toro yó. (Yak. 1:1) Ko ake gu waraga re ka ngarasa yó i du nyanyakii rogo idapase na kini hipai ho du yó ni rogo asada. Ko afu rugute a tipa ka ruga agu apai nagberẽ rogo adungurati.

Petero ake gako bambata waraga mbata fu gu tua gu ga aRomo Bakindo nangia Nero aguari nani rogo 64 F.B.K. tipa ka rungosi amokedi. Rogo ga Petero ue waraga ko akehe ngbutuko tingbafuo bambataha, ko angarasi akurako aidipase i moiberã yó fuo Fugo Mbori na kini berẽ paye ga Mbori uru. Nirengo, ani nagbia undo agbia ka ani moi berãrani fuo agu awaraga aYakoba na Petero akekehe.—Eb. 4:12.

MBORI NAFU TATAMANA FU AGU ABORO NASANA KO “NI IDAPASE”

(Yak. 1:1–5:20)

Yakoba ayaa: “Maku du fu gu boro naru nyanyaki rogo asada, bambiko ho i ka bi gani pai ni si [na]rengbe, i afu . . . kpakpari unga fu ni.” Agu aboro nasana Mbori “ni idapase,” ko nafu gu tatamana afu fuyó rengbe ka undoyo i ru nyanyakii fu aʹasada.—Yak. 1:5-8, 12.

Agu aboro naida “ka du ni abayugupai,” si naida i du na idapase gbiati tatamana. Fuo fura Yakoba tipa mirãse “ni toni pa boro” nga gu ‘nabirikosi kpotoboro dunduko,’ ko azahe tipa gu nyemuapai nga ga zegino rengbe ka gberesa gu pagume du dagba boro na Mbori. Ko ayugu agu apai rengbe gu boro nawoka rogo toro yo ka mangaha tipa ka hu.—Yak. 3:1, 5, 6; 5:14, 15.

Akaragapai sa agu Asanahe Nga ga Ziazia Kekeapai:

2:13—Rogo gini gene ‘inapai adiabe sapangbangaa’? Ho si nika dani nga ani ringbisipa tirani fu Mbori nibasasa, ko ainapai furani mbiko gu inapai ani anaainaha fu akuarani, na ko ki mbupai furani riimburu gu motumo tumorii nga ga Wiriko. (Rom. 14:12) Ya mo si aidanga inapai moipai rogo rani yo tee?

4:5—Gini papara Ziazia Kekeapai Yakoba afura tipaha herẽ? Anga kparakpara veresi ho ko afura tipaha te. Ono agi afugo naye be ga Mbori toro re, si nawira mburuhe adu rii agu apai du rogo Bambata Pai 6:5; 8:21; Asanza 21:10; na AGaratio 5:17.

5:20—“Gu ni ka karaga ingiingi boro ngba gani iraira gene,” gini boro ka ní batasi ní bekpio? Gu Kristano nakaraga ingiingi boro ngbagene ingapai, ní nabatasa gu boro sa gani berã re ka ní kpingo rogo toro yo ya, na isoke be nyenye kpio a. Gu undo i afuhe fu gu ingiingi boro re, si nasa gupai nga Mbori ‘vu gu boro ingapai re ti badungu gani aingapai.’

Agu Apai Rengbe Ani ka Wirikaha:

1:14, 15. Ingapai naye mbiko iraira nyemuapai. Sidu, si aidanga ani nye kaa berã riipa gbegberẽ nyemuapai te. Kuba gure, si naida ani “berẽ” kina agu apai rengbe ka nyakasa rani na kini moihe ku berãrani yo na ku ngbaduraniyo.—Frp. 4:8.

2:8, 9. “Kpara aboro kuti pa kindigayo” nga irairapai kuti “ga bakindo rugute” nga nyemuse. Sidu, ndikidi aKristano akparanga aboro kuti pa kindigayo te.

2:14-26. I abatasa rani “mbiko idapase,” angianga “mbiko mangapai” nga ga ga Moize rugute ya watadu gu aKristano amangaha. Idapase nga kungbo ya gbua wee ani idi kuti Mbori te. (Ef. 2:8, 9; Yo. 3:16) Idapase nasa rani ani mangipai ringbisihe kuti gupai Mbori akpinyemuhe.

3:13-17. Gu “tatamana naye ari yo” nyakipaha ti gu tatamana nga ga ‘ũzegino, ũborose gbiati ũdaimona!’ Si naida ani ‘naagbata gu ga Mbori tatamana re wa okooko ũkumuko.’—Snz. 2:1-5.

3:18. Si naida gupai nga, “agu yo namanga zereda,” i ‘nirũ’ gu wene pangbangaa nga ga Kindo. Si daada tie nga ani du ni aboro zereda angianga ni aboro rukö, aboro papaya, watadu aboro wawaru ya.

‘ONI RU NYANYAKII ROGO IDAPASE YO’

(1 Pet. 1:1–5:14)

Petero atingidi akurako aidipase naapa gayó “unga maabangirise” nga ka diakumbo ngbangbaturũ. Ko ape gupai fuyó nga: “Oni nga siasia ngbatunga aboro, nga ga bakindo aboromotumo, nga ziazia rika aboro.” Fuo ruga ko yó tipa giasangbaa, ko angarasi yó dunduko ki yaa: “Oni du kina ku bani sa, nunga akuaroni ki nimangi roni, oni ki kpi nyemu akuaroni wa awirinaroni, ki du na weneringise, ki niumbasi tironi.”—1 Pet. 1:3, 4; 2:9; 3:8.

Wa duhe nga pa gbarasa gu ringara nga ga aYuda ‘aambeda,’ Petero arugu awirinako i ‘rugu gayó aberã kini sogima kpee.’ Ko agumba gu kurapai a fuyó nga, i “dú na rugatise ki ningere.”—1 Pet. 4:7; 5:8, 9.

Akaragapai sa agu Asanahe Nga ga Ziazia Kekeapai:

3:20-22—Wai bapatiza abatasa rani? Bapatiza nga gupai si aidaha be agu aboro naida ka bata. Ono tie, bapatiza nitihe abatasanga boro te. Bata naye nzunzu “mbiko gu zingabekpio nga ga Yesu Kristo.” Si naida gupai nga, gu boro mbakadi tiní tipa zio bapatiza, ní idi kuti gupai nga boro rengbe ka gbia bata sa mbiko gupai nga Yesu akpi nimotumo, ki zingi bekpio, na ko awere “pati kumbabe Mbori” na kidu na pagbia beko kurii unga aboro na kpikpi aboro. Gu bapatiza du mburuhe rii ngbatunga gu idapase re nawira gupai nadu tipa agu ‘aboro nabati be ime [akangbii], nga aboro muambi.’

4:6—Ada nangia agu aboro “naakpi” i “atungusi wene pangbanga” fuyó? I angia agu aboro ‘nakpiki mbiko gayó tiandika na ingapai,’ watadu agu aboro naima kpiko rogo toro yo mbata fu i gi wene pangbangaa. (Ef. 2:1) Ono tie, fuo i idi kuti wene pangbangaa, i ‘agbia unga’ rogo toro yo.

Agu Apai Rengbe Ani ka Wirikaha:

1:7. Tipa gaani idapase du ninyanyakihe, si naida si du nigu idapase i aima asadaha si ki kuru ninyanyakihe. Ngbatunga gu idapase re ‘nabatasa mbisimo’ nirengo. (Eb. 10:39) Si aidanga ani oro be gu asada naye sa gaani idapase te.

1:10-12. Amaraika aduna nyemu ka ino gu dudunguroapai nga ga rengo ga Mbori anebi akeke apai tipaha nibipa gu dungurati nga ga mbedimbedi Kristano. Ono tie, agi apai re atona kadu ziazia ho Yekova atona ka mangasunge ni na dungurati. (Ef. 3:10) Ya mo si aidanga ani pefuo gu kpiapai nga ga amaraika rogo manga asadatise ka gbata “gu dudungura apai nga ga Mbori” tee?—1 Kor. 2:10.

2:21. Si naida ani du na nyemu ka rungo na ki da a ti kpio ka songoda ga Yekova bakere pagbia wagu Yesu Kristo nga gaani kpiapai amangihe.

5:6, 7. Ho ani aba agu apai ni nafuda rani kurii Yekova, ko naundo rani ani peresi agu apai nga ga ndikidi irisombori mbatayo kuba gupai nga kaa berã kina pa gupai nika manga rogo gu uru nika ye.—Mt. 6:33, 34.

“GU URU NGA GA GBIA . . . AYÉ”

(2 Pet. 1:1–3:18)

Petero akepai ki yaa: “A nga tungusitungusi pai sa naye mbiko sangba boro te, ono aboro agumba pai be Mbori, wa Ziazia Toro arugu yo.” Ka ani moiberã rani fuo gu sangbaanebi re, si nika banda rani be “zire abayugupai” na be kura gbegberẽ aboro.—2 Pet. 1:21; 2:1-3.

Petero ayaa: “Ti yangara arame airasawia nikaye.” Ono “gu uru nga ga Gbia si ayé wa batuka.” Ko anyasi gako waraga na wene arugute tipa agu aboro ‘nangera tipa paye gu uru nga ga Mbori.’—2 Pet. 3:3, 10-12.

Akaragapai sa agu Asanahe Nga ga Ziazia Kekeapai:

1:19—Da nga gu “kerekuru nga ga wiso,” gini regbo ko akura, na wai ini ani gupai ngawee ko aima kura? Gu “kerekuru nga ga wiso” nga Yesu Kristo ho du ko ni na ome Kindo beko. (Yugo. 22:16) Rogo gu garã nangia 1914, Yesu akuru kubarabangiri aboro dunduko nigu Bakindo nga Masiya, kini yugupa gu girorago nga ga vovo uru. Sa kpoto Yesu tihe angia mboimboi gupai nadu tipa ga Yesu taarimo rogo gako Kindo, na kini nyakasi gupai nga daha ada ani kido kuti Fugo Mbori. Pa maa ani berã rani fuo gu fugo re nangarasa rani na kini rugusi gupai bangirani nga, gu kerekuru nga ga wiso ru re, u aima kura.

2:4—Gine nga gu “bambusa” gumbayo paha rogo gu veresi re na gini regbo i abafu agu amaraika nasamungu kurogoho? Gu bambusa re wakina bambukiso i amaa kina amaraika kurogoho, angianga aboro ya. Si nga gu ba du kina bitimo rogoho nibipa agu apai nga ga Mbori. Agu aboro du rogo gu bambusa re na wiri maabangirise beyo tipa raka kumbatayo te. Mbori abafu gbegberẽ amaraika kurogoho ti rago Noa, na i nika nye rogo gu ba re daho Mbori nika gbarasa yó ni kusayo rogo nyenye kpio.

3:17—Gini apai i ‘ainopa ha mbata’ fu si mangi? Petero aafura tipa pa ino agu apai nika manga kumbatayo Mbori ayuguhe fuko na fu gu kura abake Ziazia Kekeapai a. Mbori aayugongo agu apai dunduko sirisiri fu agu aKristano nadumbata nika manga kumbatayo te. I aini kina bete apai gbua.

Agu Apai Rengbe Ani ka Wirikaha:

1:2, 5-7. Ka ani amanga bakere asadatise kadu na ngbatunga agu asino nga idapase, hipai, na sinombori, si rengbe ka sa rani ani sono rogo “ina pa Mbori na pa Yesu gaani Gbia,” na ki undo rani ‘ka ani dunga ni aboro nyomoro, na ni aboro zanga zu’ rogo gu inohe re ya.—2 Pet. 1:8.

1:12-15. Tipa ka nye ‘ninyakasinyakasi rani rogo rengo yo,’ si naida i naatingida rani atingida naapa agu apai nga ga toro, wa agu ani naagbiaha ti regbo agu adunguratise nga ga dungurati, ti regbo wisigopai nisase, na ti regbo geda Ziazia Kekeapai.

2:2. Si naida ani bandatirani gaani mangaapai andu ka gbarasarimo Yekova na rimo gako riigbu.—Rom. 2:24.

2:4-9. Nibi agu apai Yekova amangihe kusayo, ani rengbe kadu naa kido nga, ko ‘ima inopa batasa aidipambori be asada, na ka kakuti azangarurupai ti mbusa yó dati rago sapangbangaa.’

2:10-13. Wa duhe nga “iriiri boro,” nga gu Kristano nga bakumba, naaingapai ainga, si aidanga ani gberẽ ngbarani yo funi te.—Eb. 13:7, 17.

3:2-4, 12. Ka ani atingida “agu apai ziazia anebi agumba ha mbata, na gu rugute nga ga Gbia, nga Batasi,” si nika undo rani ani moi gupai ku berãrani yo nga, ga Yekova uru ima mbeda.

3:11-14. Wangia ani agu aboro ‘nangera tipa ye gu uru nga ga Mbori kini ipisihe,’ si naida ani mangi agu apai nga: (1) “manga ziazia apai,” nga ka nye gigirii ti kpotorani, berãrani yo, rogo gaani mangaapai yo, na rogo toro yo; (2) manga agu apai nga ga “sinombori,” ngbatunga gu nga sunge tungusa gu wene pangbangaa nga ga Kindo na sunge sa aboro ni abawiriki; (3) mbu sino rani si du zanga “biriko” be agu apai du rogo zegino; (4) kadu zanga “serõ,” kini mangiapai dunduko na wene ngbaduraniyo; (5) kadu na ‘zereda’ na Mbori, na akuarani aKristano, gbiati na kura aboro.