Oni Akakuti Gaoni Rurupai?

“Daho mi ka kpi ni mi ambu nga pa gi du ni irarengo te.”—EYO. 27:5.

1, 2. Ginipai si aida ani mangi asadatise ka mangaha, na gini asanahe ani ka wisigoho?

ONI moingo kpia gupai ku berã roni yo nga, oni nangana gu gbakigbaki kpia bambu du tipa duaha. Rago nangba tironi naapa wai gu bambu re nika kura. Oni na ngbarago mbiko agu apai gu bambu re nika undo roni nani na gaoni aborokporo. Ya mo oni ainongo ho nga, kungbo berãpa gu bambu re afunga wiri undo te, kinagu ka oni dua gu bambu re ki ga kutiihe yo na ki tona kaa ngerafuoho?

² Teketeke a, ani rengbe ka berãpa rurupai ninyanyakipa sino rengbe ka manga weneapai furani na fu abadiangbarani. Kungbo berãpa rurupai aundongo rani te, ono si naida ani mangi asadatise amanga tipa kaa manga rurupai wangia ani aKristano na ki kakuti ni. Rogo agi aʹuru re, aboro namanga asadatise amanga tipa kadu na kura ahe beyo wa gu nga ka dua bambu. (Ruka 14:28, 29) Wakina gure a, tipa ani du ni agu aboro namanga rurupai, si naida regbo gbiati asadatise, na si rẽarẽ ani di regbo tipaha na ki mangi asadatise. Sidu tie, ani karaganga pai sa agu asanahe du biata nga: Wai rengbe ani kadu ni agu aboro kakuti gayó rurupai? Wai rengbe ani ka kakuti ni? Na gine si aida boro mangihe ka si du nga ní akanga kuti ruru mangapai ti kura regbo te?

Wai Rengbe Ani Kadu Ni Amangi Rurupai?

3, 4. (a) Wai Yekova aundo rani ani naamanga rurupai? (b) Wai rengbe ani ka manga asadatise kadu na gu sino nga ga rurupai re, a wa Yesu adu nani?

³ Rogo gu papara kekeapai ye mbata fu gere, ani abi gupai yo nga Yekova nambu kina rani ani diberã singia ani naida kadu ni agu aboro namanga rurupai. Si nipa ngbarago nga, ko ambunga rani ani naangbuo angbuo nisarani rogo mangaha te. Ko nayugopai furani tipa wai rengbe ani ka manga asadatise kadu na gi sino re na ko nafu gako ziazia toro furani nga guhe naundo rani ani mangi gupai ani awirikaha. (Ruka 11:13) Ko nabanda agu aboro abanda rogo toro yo naʹasada tiyó ka manga rurupai.—Snz. 2:7.

⁴ Wai Yekova ayugopai furani ani du ni agu aboro namanga rurupai? Gu bambatapai ko amangihe nga ka keda Wiriko nga Yesu ko ye fuo rani ku auru kpotosende no. Yesu angia boro giasangbaa. Ko ‘agisangba dati kpio.’ (Frp. 2:8) Yesu agisangba Bako rogo apai dunduko zavura ho si aduni nikpakarakpakaraha vurũ. Ko aya fu Yekova wee: “Ka si du nga wa mi akpi nyemu he ya, ono wa kina[gu] mo akpi nyemu he.” (Ruka 22:42) Si naida ani sana tirani ki yaa, ‘Ya mo mi na gu sino tire nga ga giasangbaa wakina Yesu?’ Ka ani aamanga asadatise tipa kaa giasangbaa na kini mangihe na wene ndu mangaha, gure nga ani nakakuti ruru mangaapai. Ani bingo agu abangiriba si aida ani gisangbaa rogoho.

5, 6. (a) Wai Davide anyakasipa ruru mangapai zavura ho aboro abingo rani ni ya? (b) Gini kpakarapai du aKristano areme rogoho nibipa ruru mangapai?

⁵ Si naida ani irisi fugo Yekova zavura ho si awira ni wa ani nisarani vurũ. Davide afura tipa nyakapa manga rurupai ti agu aregbo si awira wa ko anidu nisako. (Oni gedi Atambuahe 101:2.) Wa Davide angia bakindo, aboro anaapiriganga ti ye fuoko te. Si nawira gupai nirengo nga, aregbo anidu kinaho dungu aboro anisungu kaa ngana ko. (Oni ringbisinga ha na Atambuahe 26:12.) Agu aregbo re si anaaida ko naamanga kina rurupai, mbiko si naida bakindo moi wene kpiapai fu gani azogo. (Pa Rug. 17:18, 19) Ono tie, Davide aima rugatiko na gupai nga, zavura ho ko anidu ni nisako ‘vuru gako bambu yo,’ si aaida gupai aida nga ko naamanga rurupai. Ginipai tigaha du tipa roni?

⁶ Davide ayaa: “Mi amáa nga gbegberẽ he ku bara bangire wa sa te.” (Tam. 101:3) Amomu ima nge ti gi gaani regbo re ani moi gbegberẽ ahe ku barabangirani, gbe, ho du ani ni nisarani. Internet ima maa dungu aboro kurogo asada nibi gipai re. Si taata gbegberẽ he watadu kpia kundiri boro zomia rani ani tona kaa nganaha. Ya mo ka ani moi gbegberẽ he barabangirani si yugu gupai nga ani nairisa fugo Mbori gako toro asa Davide ko kehe, nga agu afugo du kuari re? Agu ahe gbiati kekeapai nazingisa nyemu kodaba ti boro, anga wene ahe ngaha te. Si naye na iraira aberã ku berã aboro yo na gbegberẽ nyemuapai na ki gbarasi ga boro sangbakpotoyo.—Snz. 4:23; 2 Kor. 7:1; 1 Tesa. 4:3-5.

7. Gini bangua arugute rengbe ka undo rani ani kakuti ruru mangapai ho du ani ni nisarani?

⁷ Rengo ngaha nga, anga ga Yekova moyambu ho areme du nisani te. Gu Barani du ngbangbaturũ yo, ko nangana rani angana. (Oni gedi Atambuahe 11:4.) Nairiwo wai si afu ngbarago fu Yekova ho ko abi roni ni oni nisovura kuti asada! Ho oni amangaha ni wo, gure nga oni nairisa agu afugo Yesu agumbaha du rogo Matayo 5:28. Nirengo, ka oni ngananga gu kpiahe rengbe ka sa roni oni mangi ingapai ya. Ka oni mbunga manga rurupai ki mere fuo wasiwasiapai ya, nga kaa ngana agu ahe gbiati kekeapai nazingisa nyemu kodaba ti boro!

8, 9. (a) Gini kpakarapai Daniere na abadiangbako agbiatiyo nani nibipa rurupai? (b) Wai agu aKristano nga aparanga gbiati awirinayo afu ngbarago fu Yekova areme?

⁸ Ani rengbe arengba a kaa manga rurupai niʹirisa ani fugo Yekova ho du ani ni dagba agu aboro adunga ti idapase na ani ya. Oni tingidinga gupai nadu tipa Daniere gbiati abadiangbako nangia awiri aEbere biata. ABabero azi yó ki ga naayó ku Babera yo ho i aduni ni aparanga. Ho i aduni yo dagba agu aboro naainongo pai tipa Yekova ya, aBabero asosodi yó i ri agu ariahe ga Yekova aNdiko aaidanga naapaha ya. Si adu fuyó taata i fuku nduapai tipa ka kusa goyo kusayo tii agu andiko re. Nirengo, avunguyo, gayó abaakumba, na aboromotumo, i aarengbanga ka bi agu apai agi aparanga re aamangaha te. Gini boro ka inihe? Kina Yekova sa ka inihe. Sidu, i adiberã ka ru ngutete ka irisa fugoko aboro ki vura nisosodi yó vurũ. Na i aagundenga ti gupai ka i amangi yó nani nisangbana ká yó ga bakindo riahe te.—Dan. 1:3-9.

⁹ Agu aDezire Yekova nga aparanga rogo zegino dunduko, i namangapai wakina gure kini irisi ga Mbori andiko na ka i aidanga ka zera fu gu sosoda yó aboro asosoda yó nani ya. Si naida paranga aboro mbu dia kere angua kutii kpotoyo yo, manga zuũ, sengahe, wasiwasi kodaba, na gu kura gbegberẽ apai. Ho i amangaha ni wa gure, si nayugo gupai nga i nagiasangba Yekova. Pa mangayó ho were nayugo gupai nga oni kakuti gaoni ruru mangapai. Fuo manga oni he wo, oni nika gbia undo na si nika fu ngbarago fu Yekova na fu awirinaroni aKristano!—Tam. 110:3.

10. (a) Gini iraira bipai tipa meteka sa kura aparanga i mbu manga rurupai? (b) Wai ruru mangaapai aundo rani ani ne meteka?

¹⁰ Si naida ani gisangba Mbori a rogo gaani mangapai na gu boro adunga nikumba watadu nidee wa ani ya. Ani ima ino gupai nga, Fugo Mbori nazahe ti wasiwasi kodaba. Si taata boro mbu giasangbaa ki tona kaa manga gupai arunga ya. Nikpiapai, kura aparanga na adegude namanga kura angbatunga sino kodaba nga gu andunga kuti wai Mbori amangihe ya, na aguyo nazapada tiyó dagbayo. I naberã gupai ngawee agi apai re agberanga te mbiko i nabihe nga ndikidi “kodaba” ngaha te. Si rengbe kadu nga bangiri yó ima go ti gupai nga, meteka nakoda agu apai re akoda dunduko kurogoho, watadu i nataino aino kini mangiapai re, nga gu irairaapai rengbeyó arengba ka kusa boro kusayo ti ni rogo dungurati.a Gu gberẽ nga i aidanga ka manga rurupai te. Wa duhe nga ani namanga asadatise ka kakuti ruru mangapai, ani aidanga ka gbata gene ka deka behe te. Si aidanga ani mangi gupai nika ndu na ani sa manga ingapai kini berẽ gupai nga, wa adunga mbusa ho i nika fuhe furani tipaha ya, si agberanga te te. Si idanga ani moiberã rani gbe kina kuti gu ngbanga ka i sarihe kuti rani ka ani mangi ingapai te. Kuba gure, ani namaaberã rani kuti gupai nika fu ngbarago fu Yekova na kini ne manga gupai nafu gberarago fuko. Si naida ani bandatirani ti manga ingapai na ki “né pa bari.” (1 Kor. 6:18) Rogo gi gene re, ani nayugo gupai nga ani nga agu aboro namanga rurupai.

Wai Rengbe Ani ka Kakuti Gaani Ruru Mangapai?

11. Tipagine nyakipa giasangbaa ti ni? Oni yugungo ho na kpiapai.

¹¹ Ani namanga asadatise kadu na gu sino nga ga ruru mangapai nigiasangbaa. Sidu, ani nakakuti ni ho ani aka ni kuti giasangbaa. Si rengbe kadu nga giasangbaa bara sa, si na kikiipaha te. Wa vura duhe wo, gu mangapai re nasa boro ní inidi tiní na giasangbaa. Ani yugungo ho na kpiapai: Biriki sa arengbanga ka dua bambu te, ono ka ani tona ka engeda akuraha riihe, bambu napemba nikina ipo. Sidu, wa ani asusa kumbatayo na giasangbaa, si nasa gupai nga ani du ni agu aboro kakuti gayó ruru mangapai.—Ruka 16:10.

12. Wai Davide amoi kpiapai rogo manga rurupai ho Saura aamanga ni gbegberẽe fuko?

¹² Ani nayugo gupai nga ani namanga rurupai ho ani ahi arungosi ni, na gu gbegberẽ apai aboro amanga rani nani. Ani wisigingo kpiapai sa nadu tipa Davide du paha rogo Ziazia Kekeapai. Ho ko aduni niparanga, ko arungo be bakindo Saura, nga gu bakindo si aidi ko naazogarago kuti ga Yekova andiko. Ti gu regbo re, Yekova aima mbu Bakindo Saura, si ki tadu were, Saura kini tona kpi Davide nga gu kumba Mbori aidi na gako pai. Wa si avura duwo, Saura adu kindi na pagbia beko na kini zinahe fu abanzengere i do fuo Davide ka zioko. Mbori ambu gi iraira mangapai re ambu tipa agarã. Ya mo ngbadu Davide aimi kuti Mbori? Ya mo si aidanga ko naahipai kindi tee? Kuba gure, ko aduna bakere irisa tipa ga Mbori mbedimbedi bakindo, ka ko aidanga ka imoko ya, zavura ho momu akuru ni fuko vurũ.—1 Sam. 24:2-7.

13. Wai rengbe ani ka kakuti manga rurupai ka boro imisi rani watadu ka manga rani gbegberẽe?

¹³ Nangbaa gu kpiapai Davide amoihe furani re! Agu awirina du rogo zegino dunduko, i nga kpakpa aboro, sidu, aguyo rengbe arengba ka manga rani na irairaapai watadu ki mangi ingapai. Ono tie, gu wenepai du tipa rani, si nga ani naraka ti gu regbo ga Yekova aboro arengbanga ka sa tiyó naabayo dunduko nigbegberẽ aboro ya. (Yes. 54:17) Sidu, ka guni mangi furani gbegberẽe watadu ka imisa rani, ginipai ka ani mangihe? Ka ani kpipai kuti kuarani, gure nga ani mbedi ka mbu manga rurupai. Si aidanga ani mbu gu gbegberẽ mangapai nga ga boro si sa rani ani zingi kuti Mbori ki mbu manga rurupai te. (Tam. 119:165) Ka ani ahi aʹasada, si nika undo rani ani kakuti gaani ruru mangaapai.

14. Agu aboro nakakuti manga rurupai, ginipai i amangaha ho kangara moyambu ayeni na vovo ariapai?

¹⁴ Si naida ani kakuti manga rurupai na ki he bisirapa apai na ki he fura tipa gu irairaapai aboro amangaha. Ho ani amangaha ni wo, gure nga ani ra nigorani fu Yekova. Ko nafu maku awere fu gako aboro susi gu nadumbata. Anga pambori ho i atumba paha kuari wa gu tumbayó pa ndikidi irisimbori ti gi gaani regbo re wa zegino aenge te. (Yes. 2:2-4) Ho kangara moyambu ayeni na vovo giarogopaiyo rogo Ziazia Kekeapai, watadu vovopai tipa wai si aida ani naamanga apai, si naida ani dihe adia kugume. Ani nidu na ngbarago tirani ka bi gu gopai nayugo gupai nga, gu imarago nga ga toro, si nahasa rago kina kumbatayo wagu rago naagiro. (Snz. 4:18) Ka singia gu vovopai ye yó nani, si furani nikpakarakpakaraha ani girogoyo, si naida ani sana Yekova ko undo rani ani girogoyo. Ti kina gu bangisa regbo re, si naida ani ta hipai kini gisangbaa ki kakuti manga rurupai.

Ka Boro Akanga Kuti Rurupai ya, Ginipai ka Ní Mangihe?

15. Da nga gu yangara boro rengbe ka sa roni oni mbu manga rurupai?

¹⁵ Gu sanahe re nasa rani ani berẽ, ya mo ziree? A wa ani awirikihe rogo gu papara kekepai ye mbata fu gere, ruru mangapai na nyanyakipaha. Ka ani amanganga rurupai ya, ani dunga na pagume dagbarani na Yekova te gbiati ndikidi maabangirise tipa raka kumbatayo. Oni moi gipai re ku berã roni yo: Rogo zegino dunduko, boro ho gbua kina sa rengbe ka sa roni oni mbu manga rurupai. Gu boro re nga kina boro oni nitironi. Eyobo aima rugatiko na gupai re wenengai. Ko ayaa: “Daho mi ka kpi ni mi ambu nga pa gi du ni irarengo [watadu manga rurupai] te.” (Eyo. 27:5) Ka oni diberã wakina gure na kidu mbembedii na Yekova, oni ambunga gaoni ruru mangapai te.—Yak. 4:8.

16, 17. (a) Ka boro mangi kere ingapai, gine nga gu irairapai si aidanga ní mangihe ya? (b) Gine nga gu rurupai si aida ní mangihe?

¹⁶ Wa vura duhe wo, kura aboro akanga kuti gayó rurupai te. A wa si adu ti gu regbo amokedi adu kindi tiunga, kura aboro akaragatiyó kaa manga ingaapai. Kangia ngbatungapai wa gure mangi tipa roni, ya mo gure nga wiri maabangirise ho tipa roni berewe tee? Anga wo duhe nirengo te. Ginipai ka oni mangihe tie? Ani bingo gupai mbata si aidanga oni mangihe ya. Sino agude ningia ka oka irairapai ti avunguyo, na ti sosono aKristano watadu abaakumba. Ono tie, Ziazia Kekeapai natingida rani na gupai nga: “Gu boro naoka gani tiandika ni aú nga te, ono gu ni nakusa ha ki nimbu he, ni abí inapai [abi].” (Snz. 28:13) Agu aboro naoka gu gbegberẽ apai i amangaha, i namanga kere ingapai mbiko ka boro okonga pai ti Mbori te. (Oni gedi AEbere 4:13.) Kura aboro naraka gu raka nga ga biriki, nga kita mangasunge fu Yekova kini mangi ingapai ti kina gu regbo re. Ho boro araka ni wa gure, gure nga ní amanganga rurupai te si nga iraira mangaapai. Rago angbanga ti Yekova na agu aboro nairisoko kini oko kere ingapai te. Gu mangapai nga ga biriki re naba gberarago tiko.—Snz. 21:27; Isa. 1:11-16.

¹⁷ Gupai si aida Kristano mangihe ho ní namangi ingapai ni, mbunga ha te. Si naida ní ndu ka gbia undo be abaakumba. Yekova aima manga mbakadapai tipa agu aboro kere kaza nga ga toro nazi yó. (Oni gedi Yakoba 5:14.) Ka oni mbunga gunde be agu arugute i ka fuhe furoni ti nduge fuo yó ya. Ani penga rengo, ya mo iratatamana ho ka gunde ti dia gu ziga i arũhe na mbereke ya mbereke naima aima ho i aru ru ni watadu ka mbu nduge tipa munganga gba gu kaza du tiní?—Eb. 12:11.

18, 19. (a) Wai gu kpiapai du tipa Davide ayugo gupai nga, boro rengbe arengba ka karaga tiní sa manga rurupai fuo mbu ní he? (b) Ginipai oni nadiberã ka mangaha nibipa ruru mangapai?

¹⁸ Ya mo gu boro mangi ingapai re, ní rengbe ka u berewe kubani wagu ní adumbata? Ya mo gu boro mbu manga rurupai, ní rengbe arengba ka karaga tiní berewe sani? Ani bingo gu kpiapai nadu tipa Davide. Ko amangi kere ingapai. Ko angana dia kurako na nyemu ri na ki mangi bari na ri, na ki mbakadipai i imi kumbaari. Ya mo ani rengbe ka ya tipa Davide wee ko angia ruru kumba ti gu regbo re? Ya mo gene aadunga berewe beko ka mbakada sinoko tee? Si aidi i fu nyanyaki arugute fuko. Mbiko wa ko asa berãko nirengo ti gako ingapai, Yekova ambupai fuko. Davide awirikipai be agu arugute i afuhe fuko na ki karagatiko sa manga rurupai kini irisi fugo Mbori na ki nye kuti mangaha wo. Ga Davide raka nga kpiapai tipa gupai ani agedaha rogo Asanza 24:16: “Ruru boro nati bara saba, ki niguari berewe.” Gine nangia sangbanaha? Ani bingo gupai Yekova agumbaha fu Soromo tipa Davide tingbafuo kpioko. (Oni gedi 1 Abakindo 9:4.) Mbori anaatingidapa Davide nigu kumba nanaamanga rurupai. Yekova rengbe arengba ka giriso agu aboro-ingapai sa gayó berã ti gu kere ingapai i amangihe.—Yes. 1:18.

¹⁹ Ho oni agiasangba Mbori ni mbiko oni nakpinyemuko, si nayugo gupai nga oni namanga rurupai. Oni du niruru roni na kini hipai, ono ka oni mangi kere ingapai, oni sa berã roni ti ni nibasa. Nairiwo wai ngbaa manga rurupai! Ani dunduko si aida ani diberã wa Davide nayaa: “Mi tigimi, mi ata kina rogo gi rengo [yo].”—Tam. 26:11.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

Gaoni Karagapai Nga Gine?

• Wai rengbe oni kadu ni amangi rurupai?

• Wai rengbe oni ka kakuti manga rurupai?

• Wai rengbe boro ka karaga tiní sa manga rurupai fuo mbu ní he?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 18]

Aparanga rengbe arengba ka kakuti manga rurupai ho du yó ni rogo asada

‘Si Angia Bawenepai Kisusi’

Dee nadu na vuse nagumba agu afugo re tipa gu boro namangi wenepai furi. Ri andu ku ba mbira buni yo. Fuo ri guari yo, ri abi gupai nga ri ima atada gari mangu marã yo. Gu mangu marã re aduna marã rogoho nga adorari 2,000. Gu marã re aima kio susi gu ri naata nani mbata. Ri aya fu agu aboro nakeka waraga apangbanga wee: “Gu nadu tire, si aima nyasa.” Ono tie, paranga dee abi gu mangu marã re na ki gbata iraha. Ho ri abingo iraha ni ya, ri andu nani fuo aborisi, na aborisi ki gbia ira gu mangu re. Naira gu mangu re ayaa: “Si angia bawenepai nirengo gu dee re amangihe.” Tipagine gu paranga dee re amangi gu asadatise re ti ni ka gbata naira gu mangu re? Agu aboro nakeka waraga apangbanga re ayawee gu dee re ayawee wangia ri boro sa dagba aDezire Yekova, “ri amangi gu rurupai re mbiko gu pambori i asonosi ri rogoho.”