I Angere Tipa Masiya

“Wa aboro aza ka angera, aboro ki saki pa Yoane kpotoyo yo dunduko, ya si ngia Kristo [Masiya] nangia ko.”​—RK. 3:15.

1. Gini wene pangbanga maraika agumbaha fu gu kura ababanda akandoro?

GERE nga rago bisi. Ababanda akandoro kindi babanda anya yo nangerafuo gayo rimbasa akandoro. I ya rigidi arigido, ga Yekova maraika ki ru patiyo na ga Mbori imarago ki hasi rago patiyo kirikiri, i ki gunde agunde gbe! Ono gu maraika re gumba gupai fuyo nga: “Ka oni gunde nga ya; bambiko oni ngere, mi naye na wene pangbanga fu roni nga ga bakere ngbarago nga gu nikadu adu fu aboro dunduko; bambiko i vungu Batasi fu roni areme rogo gu bakporo nga ga Dawidi, nga Kristo Gbia.” Gu gude gu maraika re afura tipa ko re du si adu nga ko nikangia Masiya. Gu maraika re ya fuyo gu gude re nipigipigi ru rogo ga anya sanduki riahe rogo gu gbata du kina barambeda ho. Wakina ikpirogumba fuo gure, “barimbasa amaraika ngbangbaturũ” koditiyo na gu maraika re ki tona kaa tambua Yekova kini yaa: “Taarimo dú fu Mbori ri arago dũ, zereda dú dagba aboro sende no, i ngba ti ko!”​—Rk. 2:8-14.

2. Rogo gu fugoyo nga Masiya nga gine, na wai aboro arengbe ka ino singia Yesu nzunzu nangia Masiya?

² Agu ababanda akandoro re aima baka bangiriyo tigaha nga, ‘Ya mo boro gi gude re du nzunzu nga Masiya?’ I aima ino gupai nga rogo pa-Ebere, rogo gu fugoyo nga “Masiya,” watadu “Kristo” nga ‘mbembedi boro.’ (Gate 29:5-7) Ono wai tie gu i arengbe ka ino gupai nzunzu nga gi gude re angia gu boro Yekova akedi ní ni Masiya? Tipa i inihe, si aida i wisigi gu sangbaanebi naadu rogo Ziazia Kekeapai tipa Masiya na ki bihe singia si adigisi tihe rogo gako raka yo.

Ginipai Aboro Angera Ti ni tipa Masiya?

3, 4. Wai gu ani agia rogo gupai yo du rogo Daniere 9:24, 25?

³ Fuo dungu agarã, Yoane Bafu Bapatiza atona gako sunge tungusapai. Bambiko agu apai ko aagumbaha na kini mangihe, aboro aberẽ gupai tigayo nga Masiya du ye. (Oni gedi Ruka 3:15.) Sangbanebi kinaho rogo Ziazia Kekeapai nafura tipa ‘aposo saba,’ gi sangbanebi re aundo aboro i ini gu regbo si adu nga Masiya nika ye ti ni. Bete papara gu sangbanebi re nagumba gupai nga: “Ti rago kura gu pai re nga pa bungia Yerusarema na ka dua ha berewe, tipa pa ye gu mbedimbedi ko, nga bazogo, poso adú saba. Fuo gure i ki dua ha berewe, aposo ki du 62.” (Dan. 9:24, 25) Badungu wene abawirikipai tipa Ziazia Kekeapai aima ida kuti gupai nga agi aposo re aadunga ni aʹuru te, ono si adu ni aposo nga ga agarã. Nikpiapai, gu buku nga Revised Standard Version nagumba gupai nga: “Sababawe aposo ni agarã i aagumba paha.”

⁴ Areme, ga Yekova amoyambu ima ino gupai nga agu aposo 69 fura yó tipaha rogo Daniere 9:25, si nga agarã du bangehe nga 483 na si atona rogo gu garã nangia 455 M.B.K., ho gu Bakindo nangia Arutasasata agumba gupai ni fu Nemaya nga i mbakadi Yerusarema kubaha. (Nem. 2:1-8) Agu agarã bangehe adu nga 483 re adigi rogo gu garã nangia 29 F.B.K., ti gu regbo Yesu nangia boro Nazareta azi bapatiza i ki mbedi ko na ziazia toro ko ki da ni Masiya.​—Mt. 3:13-17.a

5. Gini sangbaanebi ani nika wisigopai tipaha awere?

⁵ Awere tie, ani wisigingo bete gu sangbaanebi naadu tipa Masiya nga gu nadigisi tihe kuti Yesu ho i avungu ko ni, rogo gako raka mbuko tooni na ho ko asono ni, na rogo gako sunge tungusapai. Wisigo ani gi sangbaanebi re nika nyakasa gaani idapase kuti gu sangbaanebi du rogo Ziazia Kekeapai. Si nika yugo gu gopai furani gbaiga a nga Yesu du nzunzu nangia gu Masiya aboro angera tipa ko.

Gu Sangbaanebi Nadu tipa Gako Tonatona Raka

6. Wai gu sangbanebi du rogo Bambata Pai 49:10 adigisi tihe?

⁶ Si adu nga i avunga Masiya rogo gu tunga aYisaraere nga ga Yuda. Ho Yakobo aafu maku ni fu awiriko mbata fu ko kpi, ko ayaa: “Ngau bakindo agúari nga be Yuda te, ka ko azánga nga bafurugute dagba ngbatungako ya, daho gu ko ka ye ni ku Siro yo; angbatunga aboro agía sangbako.” (Bam. P. 49:10) Agu abayugupai nangia ga aYudo yó aima ida kuti gupai nga agi afugo Yakobo re adu tipa Masiya. Ono rogo gi fugo Yakobo yo re angia gine? Ani ima ino gupai nga ko aafura tipa bakindo bambiko ngau bakindo gbiati gu ngbondo nga ga fu rugute angia agu ahe bakindo anaatindaha beni ka yugo gupai nga ní adu na rengo beni tipa ka zoga aboro na ka fu arugute fuyo. Sidu, gi sangbanebi re nayugo gupai nga gu bakindo nga gu ní nadu na rengo beni ka zogarago, si adu nga ní nika kura rogo gu ngbatunga nga ga Yuda. Davide nangia bambata bakindo ka kura rogo gu ngbatunga nangia ga Yuda na Sedekiya ki ngia yangara bakindo. Ono Yakobo aafura tipa gu kura bakindo kia tifuo Sedekiya. Si adu nga gu bakindo re nika zogarago nyeanye kindi. Rimo gu bakindo re nga “Siro” naru kuba gu boro du na rengo beni tipa ka zogarago. Yekova agumba gupai fu Sedekiya nga gu bakindo re du duna rengo beko ka zogarago. (Yeze. 21:26, 27) Mbata fu i batika Yesu, gu maraika nangia Gaburere aya fu Maria wee: “Gbia Mbori amáa ko ni bakindo a wa titako adu nangia Dawidi, ko ki zogo ngbatunga Yakoba azoga kindi; gako ngbi adíga nga te.” (Rk. 1:32, 33) Wa duhe nga Yesu akuru rogo gu ngbatunga nga Yuda na Davide, si rẽarẽ ko du nga Siro.​—Mt. 1:1-3, 6; Rk. 3:23, 31-34.

7. Wai gu sangbanebi nadu tipa gu ba si adu nga i abatika Yesu rogoho adigisi tihe?

⁷ Si adu nga i avunga Masiya rogo ba du rimoho nga Betereme. Gu nebi nangia Mika akepai ki yaa: “Ako Betereme Efurata, wa du mo ni umba ro dagba angbatunga aYudo ono boro ayé yo du mo ni tipa re nikadu ni bazogo aYisaraere, naadu ho bakuru yo, ti tonatona arame.” (Mika 5:2) Si adu nga i avunga Masiya rogo gu ga aYudo gbata nangia Betereme nga gu i anaayambaha mbata nga Efurata. Maria nangia na Yesu gbiati Yosefa nangia kumbaari anaaraka Nazareta yo. Ono ho regbo aambeda ni tipa i vungu Yesu, gu bazogo nangia ga Roma ko agumba gupai fu aboro nga i ndu kurogo agu aba i avungu abayo rogoho tipa ka ke rimoyo. Sidu, aYosefa na Maria andu ku Yerusarema yo na ki batika Yesu yo rogo gu garã nangia 2 M.B.K. . (Mt. 2:1, 5, 6) I abatika Yesu nzunzu kina rogo gu ba si adu nga i abatika ko rogoho!

8, 9. Ginipai i agumbaha tipa batika Masiya, na ginipai si adu nga si nika manga tifuo batikayo ko?

⁸ Si adu nga ngasu dee nika batika Yesu. (Oni gedi Yesaya 7:14.) Rogo Yesaya 7:14, i agumba gupai nga “ngasu” dee abatika kumbagude. Kina gu bangisa fugo re i amangisunge nani tipa Rebeka mbata fu ri mangi rogatise. (Bam. P. 24:16, 43) Ga Mbori toro adu kugii Matayo ko ke gupai nga gupai i agumbaha rogo Yesaya 7:14 adigisi tihe ho i abatika Yesu ni. Agu abakeke akitabu Wene Pangbanga nangia Matayo gbiati Ruka agumba gupai nga Maria adu ni gu ngasu dee nadu na mobara mbiko ziazia toro.​—Mt. 1:18-25; Rk. 1:26-35.

⁹ Anebi agumba gupai nga i aimo rukutu agude tifuo batikayo Masiya. Ngbatungapai wa gure aima manga mbata kusayo ho Faro agumba gupai ni nga agu agude dunduko nga akumbagude i avungura fu aEbere, i bafura ku Nire yo. (Gate 1:22) Sangbanebi gu du rogo Yeremaya 31:15, 16 nafura tipa Raere ri nikpari tipa awiiri nga aguyo i aga naayo kurogo ga “avurayo ringara.” Aboro agi fugori kina boro Rama yo, nga gu nadu rogo gu dagbarago nangia ga Benyamina pavuru Yerusarema ku nodiyo yo. Matayo agumba gupai nga agi afugo Yeremaya re adigisi tihe ho Bakindo Erode afu ndiko ni nga i imi agu agude dunduko nga akumbagude Betereme yo na rogo agu aba nadu patini. (Oni gedi Matayo 2:16-18.) Oni makianga pa gu gberarago aboro adu nani rogo agu aba re!

10. Wai gu sangbanebi du rogo Osea 11:1 adigisi tihe?

¹⁰ Wakina awiri aYisaraere, si adu nga i ayamba Masiya Ezipeta yo. (Osea 11:1) Mbata fu Erode rũ gu ndiko nga i imi agude, maraika aima ruga aYosefa na Maria nga i ndu na Yesu ku Ezipeta yo. I asungu yo daho Erode akpi ni. Gupai Mbori agumbaha nga “Mi ayambu wire Ezipeta yo,” adigisi tihe. (Mt. 2:13-15) Anga Yesu nasa agu apai namangi ti gu regbo i abatika ko ti ni na rogo gako raka yo mbuko tooni si mangi te.

Tonatona ga Masiya Sunge Tungusapai

11. Da nambakadi gene fu Masiya?

¹¹ Si adu nga i akeda boro akeda mbatayo ní mbakadi gene fu Masiya. Gu nebi nangia Maraki agumba gupai nga gu ‘nebi nga Eriya’ du si aadu nga ko nika mbakada kpoto aboro yo tipa gu ye nga ga Masiya. (Oni gedi Maraki 4:5, 6.) Yesu agumba gupai nga Yoane Bafu Bapatiza du nangia gu “Eriya” i aafura tipa ko re. (Mt. 11:12-14) Marako agumba gupai nga gu sunge tungusapai Yoane amangihe adigisi gu sangbanebi Yesaya agumbaha. (Yes. 40:3; Mk. 1:1-4) Anga Yesu namangi mbakadapai na Yoane tipa ko mbakadi gene fuko te. Yekova du nasia Yoane ko mangi gu sunge nadu wakina ga Eriya tipa ka mbakada aboro i di Masiya kugume.

12. Gini kparakpara sunge i afuhe fu Masiya tipa ko mangihe?

¹² Si aadu nga Yekova nika fu kparakpara sunge fu Masiya tipa ko mangihe. Nigu uru sa bambutiria yo rogo gu gbata nangia Nazareta nga gu ba i asonosi Yesu rogoho, ko agedipai rogo gu kaĩkaĩ waraga nangia ga Yesaya na ki gumba gupai nga agu apai nadu rogoho adigisi tihe kutiko. Ko agedi gupai nga: “Ga Gbia Toro ti re, bambiko ko auka nzeme ku ri re mi tungusi wene pangbanga fu rungorungo aboro. Ko akedi re mi gumba pa kusa kisikisi aboro fu kina yo, na pa hahasa bangiri airavurari, ka kusa agu aboro du ni rungosirungosi yo, ki nitungusi pa garã ga Gbia inapai.” Wa duhe nga Yesu du nzunzu nangia Masiya, si arẽarẽ ko gumba gupai nga: “Areme da gi Ziazia Kekeapai re ti rengo ku turoni yo.”​—Rk. 4:16-21.

13. Ginipai i agumbaha tipa ga Yesu tonatona sunge tungusapai?

¹³ I aima fura a tipa gu ba si adu nga Masiya nika tona gako sunge tungusapai rogoho. Gu nebi nangia Yesaya akepai tipa “gu ringara nga ga Zeburuna na gu ringara nga ga Nafatari . . . Gariraya nga ga arikaaboro ringara” ki yaa: “Agu aboro naata rogo bitimo i bi bakere imarago; agu yo naaraka rogo ringara kirima kpio, imarago ki hasi rago fu yo a.” (Yes. 9:1, 2) Yesu atona gako sunge tungusapai Gariraya yo, kini raki Kaparanauma yo nga gu ba aboro Zeburuna gbiati Nafatari aye kaa wirika gu rengo ni be Yesu nadu wakina bakere imarago. (Mt. 4:12-16) Rogo gu ba nga Gariraya yo du Yesu atungusipai ni rii Bagangara yo, yo du ko asia gako amokedi ni, yo ko amangi gako bambata iiriwopai ni, na si nawira wa kina yo du a ko ayugu tiko ni fu gako abawiriki bangeyo adu nga 500 tifuo zingako bekpio. (Mt. 5:1–7:27; 28:16-20; Mk. 3:13, 14; Yo. 2:8-11; 1 Kor. 15:6) Rogo gi gene re, Yesu adigisi gu sangbanebi Yesaya agumbaha nitungusa ko pai rogo “gu ringara nga ga Zeburuna na gu ringara nga ga Nafatari.” Ono anga Yesu atungusipai sa kina rogo agi aringara re te, ko aima tungusaha a rogo gu kura aba Yisaraere yo.

Gu Kura Sangbaanebi I Agumbaha Tipa Masiya

14. Wai gu Atambuahe 78:2 adigisi tihe kuti Yesu?

¹⁴ Si adu nga Masiya nikaa yugopai na kpiapai gbiati sanza. Gu bake Atambuahe nga Asafa abibia ki yaa: “Mi azá ngbare na sanza.” (Tam. 78:2) Wai gu ani aino gupai nga gipai re, ko agumbaha tipa Yesu? Gupai Matayo akehe nayugo gupai furani nga gipai re adigisi tihe kuti Yesu. Tifuo furako tipa gu kpiapai Yesu afuhe ki ya ga Mbori Kindo wakina tunga musatada watadu agbooro, Matayo ayaa: “Pai ho sa ko ahe gumba ha fu yo ni sanza te; gu pai ki du ni digisidigisi he nebi agumba ha, naaya, “Mi aza ngbare ni asanza, mi agumba agu apai naadu ni okooko ho tona gi gu rago i aenge zegino.” (Mt. 13:31-35) Yugopai na kpiapai gbiati asanza naundo aboro i girogo agu arengo yo Yesu ayuguhe tipa Yekova.

15. Oni yugungo wai Yesaya 53:4 adigisi tihe.

¹⁵ I agumba gupai nga Masiya nika husa aboro. Yesaya afura tipa pai kumbatayo ki yaa: “Ko au gaani imisiriapai ni rengo ki aka gaani arungo.” (Yes. 53:4) Matayo agumba gupai nga tifuo Yesu husi nagbio Petero, ko ahusi gu kura aboro a “gu pai ki da nebi agumba ha nga Yesaya ki ya, ‘Kina ko nadi gaani aima, ki tindi gaani akaza.’” (Mt. 8:14-17) Ziazia Kekeapai ima fura tipa dungu aboro nga aguyo Yesu ahusi yó be kaza.

16. Ginipai Yoane akehe nayugo gupai nga Yesaya 53:1 adigisi tihe kuti Yesu?

¹⁶ I agumba gupai nga Yesu avura manga weneapai vurũ, dungu aboro aidanga kuti gupai nga ko nga Masiya te. (Oni gedi Yesaya 53:1.) Tipa ka yugo gupai nga gi sangbanebi re aima digiso tihe, Yoane akepai ki yaa: “Ko avura nimangi dungu agu apai i aina pai ti ni ku bangiriyo vurũ, ka i aida nga pa ko ya. Gu pai nga ga Yesaya nga nebi si da ti rengo, wa ko agumba ha ya, ‘Gbia, da idi pa gu pai i agia ngbarani? Yugu yo be Gbia fu da?’” (Yo. 12:37, 38) Berewe a, bete aboro gbua naaidi kuti gu wene pangbanga Pauro aatungusaha tipa Yesu.​—Rom. 10:16, 17.

17. Wai gu sangbanebi du rogo Atambuahe 69:4 adigisi tihe?

¹⁷ I agumba gupai nga i asoga Masiya zanga nduhe ti ni. (Tam. 69:4) Yesu ayaa: “Ka mi amanga nga agu apai ku dagba yo yo aboro amanga nga ha wa sa ya, ya, ka i adu nga na gbegberẽapai te; awere i ta bi rani na Buba nisogo rani a. Ono mangi gere gu pai da ti rengo du ni keke he rogo gayo rugute yo, ya ‘I asogo re asoga zanga nduhe.’” (Yo. 15:24, 25) Gi “rugute” ko afura tipa herẽ, si naru kuba gu Ziazia Kekeapai naadu ti gu regbo re. Gu Kitabu nga ga wene pangbanga nayugo gupai gbaiga nga aboro aima soga Yesu, gbe agu abarumbatayo rogo pambori nangia ga aYudo yó. Kurigure, Yesu agumba gupai fu gako abawiriki nga: “Ka aboro sogo nga roni zegino te; mi i asoga re, bambiko mi nga dezire yo, ya gayo apai nga gbegberẽ pai.”​—Yo. 7:7.

18. Ginipai ani nika wisigoho rogo gu kekeapai naye fuo gere?

¹⁸ Gu ga Yesu abawiriki naadu rogo bambata sa kama agarã aima ida kuti gupai na ngbaduyo yo dunduko nga Yesu nangia Masiya. Gupai nasayo i du na gu ida re nga agu asangbaanebi dunduko naadu tipa Yesu rogo Kuru Ndika, si aima digiso tihe kutiko. (Mt. 16:16) A wa ani nabihe, bete gi sangbaanebi re adigisi tihe ti tonatona ga Yesu sunge tungusapai na ho ko adu ni tooni. Ani nika wisigo gu kura sangbaanebi rogo gu kekeapai naye fuo gere. Berã ani kurii gu sangbaanebi re nika nyakasa gu ida du ani nani nga Yesu du Yekova asiako ni Masiya.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

Gaoni Karagapai Nga Gine?

• Gini sangbaanebi nadigisi tihe ho i abatika Yesu ni?

• Wai gu i ambakadi gene tipa Masiya?

• Gini afugo Yesaya kapita 53 nadigisi tihe kuti Yesu?