Oni Nitungusipai Atungusa Kindi Niʹipiʹipihe
“Mo nitúngusi pai; mo ké na ni [nimangihe niʹipiʹipihe].”—2 TIM. 4:2.
ONI RENGBE KA SAKAROGOYO?
Tipagine agu aKristano naadu rogo bambata sa kama agarã anaatungusapai ti ni niʹipiʹipihe?
Ginipai rengbe ani ka mangaha tipa ka bangirani gonga ti gupai nga si naida ani naatungusapai atungusa niʹipiʹipihe ya?
Tipagine si aida ani nitungusipai ti ni awere ni’ipi’ipihe susi gu nidumbata?
1, 2. Gini asanahe rengbe ka kura nibipa gu rugute nga ‘ani nitungusipai niʹipiʹipihe’?
AGU aboro du gayo sunge nga batasa unga aboro, i namangasunge niʹipiʹipihe. Nikpiapai, ababisiwe naaora niipo kurogo gu ba rago agbi rogoho bambiko i ini gupai nga ga aboro raka ngbapai rogo gu ba re.
2 Wa du ani ni aDezire Yekova, ani naida ka undo aboro i bati. Tipa ka mangaha wo, ani nabi gaani sunge tungusa wene pangbanga nga ga Kindo na nyanyakipaha gbe. Anga si tigu nga ani naamanga amanga gbakirigbakiri te. Boro ginipai naadu berã gu mokedi yo nangia Pauro ho ko afu gu rugute ni nga: “Mo nitúngusi pai; mo ké na ni [nimangihe niʹipiʹipihe]”? (2 Tim. 4:2) Wai gu rengbe ani ka tungusapai niʹipiʹipihe? Na tipagine si aida ani mangi gu gaani sunge re ti ni niʹipiʹipihe?
TIPAGINE SI AIDA ANI NITUNGUSIPAI TI NI NI’IPI’IPIHE?
3. Ginipai rengbe ka manga ka aboro di gu pangbanga nga ga Kindo kugume watadu ka i ká ha?
3 Ka ani ru ka berãkuriipa gu he aboro nika gbiaha watadu i nika zangaha mbiko gaani sunge tungusapai, ani bi ndu gupai abi si aida ani tungusi wene pangbanga ti ni niʹipiʹipihe. (Rom. 10:13, 14) Fugo Mbori nayaa: “Ho ka mi gumba pai ni a fu gbegberẽ boro ki ya, ‘Mo akpí akpi ni rengo,’ ka ni mbu gani ingapai ki nimangi gu pai ru aru, . . . ni anyé anye ni ungani ni rengo, ni akpí nga te. I atíngida nga pa gu gani ingapai ni anamanga ha wa sa te; ni mangi pai ku sangba rugute yo na rurupai, ni anyé ni ungani ni rengo.” (Yeze. 33:14-16) Ziazia Kekeapai nagumba gupai fu gu boro natungusapa Kindo nga: “Mo abátasa tiro na agu yo nagia paha ngba ro.”—1 Tim. 4:16; Yeze. 3:17-21.
4. Tipagine si aaida Timoteo tungusipai ti ni niʹipiʹipihe rogo bambata sa kama agarã?
4 Tipa ani ini ndu gupai Pauro arugu Timoteo ti ni nga ko nitungusipai niʹipiʹipihe, ani wisigingo bete agu afugo du rogo gu veresi re. Si nayaa: “Mo nitúngusi pai; mo ké na ni, ho du ragoho ni na ho adu nga ragoho ni ya, mo yúgu gopai, ki nirugu yo, nizungadi yo, ni gbanga hipai na yugopai dunduko. Bambiko ragoho nikada ho i ka aida nga pa ziazia yugopai ni ya; ono wa du tuyo ni kperengekperenge he i adungura abayugupai tigayo ku sangba gayo nyemuhe yo. I asá tuyo ti rengo.” (2 Tim. 4:2-4) Yesu aima gumbapai nisangbanebi nga aboro kinaho nika samungu kuti ndikidi pambori. (Mt. 13:24, 25, 38) Wa gupai re aambeda ka manga, si aidi gupai nga Timoteo “nitungusipai” zavura rogo dungurati niʹipiʹipihe tipa ka asamungu kuti ndikidi irisombori nangingo aKristano na gayo ziree yugopai ya. Ga agu aKristano raka re adu ngbapai. Na ginipai tigaha du tipa areme?
5, 6. Gini aberã du dungu agu aboro nani ani agbiayo gene tungusapai yo?
5 Asamungu kuti ndikidi pambori ima gbandaka awere rogo dungu aba. (2 Tesa. 2:3, 8) Gini ngbatunga ayugopai nakperenga tu aboro yo areme? Rogo dungu aba, aboro pambori kinaho naima ida kuti gu yugopai nga ahe akuru nisaha. Wa vura duhe nga kina aboro birĩ-inohe gbe ninaafura tipa gupai nga ahe akuru nisaha, si ima da awere wa ka i ya si nga kura pambori berewe, na si naʹaria ga aboro bipai tipa Mbori. Gu kura yugopai aboro agbataka ha nga sunge ti Mbori na ani te; sidu, si aidanga sunge du tirani a naako te. Tipagine ngba agi ayugopai re angba ti ni ti aboro gbe? Bambiko rogo agi ayugopai ue re dunduko, gupai i aida ka gumbaha nga, ‘Boro ima rengba ka manga ai gupai ní aida nani bambiko boro ho nika sana ngbani te.’ Gere nzunzu nga gu yugopai naima kperenga tu dungu aboro yo.—Oni gedi Atambuahe 10:4.
6 Ono gu kura agene kinaho aboro ambu tuyo ngbaha si du nikperengekperengehe. Gu kura aboro nga aguyo nandu kindi ku kanisa yo naida na agu abarumbatayo rogo pambori nagumba gupai fuyo nga, ‘Ka mo vura manga kina boro ginipai vurũ, Mbori kpinyemuro akpi kindi.’ Abavugahe gbiati apasita nagumba gupai fu aboro nga nduge tipa agu adunguratise nga ga pambori, manga agu apumbo nga ga pambori, gbiati iriso akpiahe nasa aboro asa i gbia maku be Mbori. Agi aboro i ananga yó re ainongo gu kerepai du yó rogoho te. (Tam. 115:4-8) Ono tie, i ima rengba ka gbia undo be ga Mbori Kindo ka ani undo yó i zingi rameyo rogo toro yo na ki undo yó i girogo agu arengo yo du rogo Ziazia Kekeapai.
TUNGUSAPAI NI’IPI’IPIHE NAKODA GINI HE?
7. Wai gu rengbe ani ka yugo gupai nga ani natungusapai niʹipiʹipihe?
7 Gu munganga nagba boro, si naida ní fu berani dunduko sa gu sunge ní amangaha mbiko ga boro raka ngbapai. Rogo gaani sunge tungusapai yo, ani rengbe ka yugo gupai nga ani namangapai niʹipiʹipihe nigbe ani berãrani sa gaani sunge, na ani rengbe ka mangaha wo niberã ani kurii agu apai gbiati asasanahe nga gu rengbe ka zio berã agu aboro ani afura naayo. Gu kurapai berewe a rengbe ani ka mangaha ka yugo gupai nga ani namangapai niʹipiʹipihe nga ka aria gaani regbo sunge tungusapai tipa kaa mangaha ti gu regbo rengbe aboro arengba ka giaha.—Rom. 1:15, 16; 1 Tim. 4:16.
8. Mangapai niʹipiʹipihe nakoda gini he dedede?
8 Mangasunge tungusapai niʹipiʹipihe nakoda peresa pa agu apai mbatayo a nyakipaha gbe. (Oni gedi Bambata Pai 19:15.) Nikpiapai, ka si du nga oni ndu fuo munganga tipa ko wisigi roni, fuo ko wisigi roni ki bi agu apai du tipa roni ko ki gumba gupai furoni nga: “Mo ngere! Ga raka ngbapai. Si naida mo mangipai niʹipiʹipihe vuru diwi yo sa tipa ka batasa unga ro.” Oni gbanga nibasa ku zegiyo wakina gu boro naora ka biso we ti gu bambu nagbi te. Oni sungu mbata ka gia agu arugute ní nika fuhe furoni, oni ki ga ku kporo yo, na ki berẽkurii agu apai si aida oni peresi paha mbatayo.
9. Tipagine rengbe ani arengba ti ni ka ya Pauro atungusipai Efesa yo niʹipiʹipihe?
9 Ani rengbe ka wirikapai ti wai Pauro anaamangasunge tungusapai niʹipiʹipihe nigeda ani gupai ko akehe fu agu abaakumba naadu Efesa yo tipa gako sunge tungusapai Asia yo. (Oni gedi Amokedi 20:18-21.) Kina rogo gu bambata uru ko ada, ko atona sunge tungusapai kindi kini ndu fuo aboro kporo na kporo na wene pangbanga. Kurigure, tipa agarã ue, ko ‘anaasakapai na uru ti gu bambu yugopai yo nga ga Turano.’ (Amo. 19:1, 8-10) Nirengo, Pauro anaamangasunge tungusapai niʹipiʹipihe. Gu rugute nga ani nitungusipai niʹipiʹipihe re, anga si tipa ka sa sunge tungusapai si fu afu rii omerani te. Ono tie, si naida ani peresipa sunge tungusapai aperesa mbatayo rogo gaani raka yo.
10. Tipagine du ani ti ni na ngbarago nga aKristano atungusipai niʹipiʹipihe agarã wa 100 kusayo?
10 Mbata fu gu garã nangia 1914, umba riigbu nga ga abawiriki Ziazia Kekeapai atona sunge tungusapai. Gayo kpiapai nayugo gupai furani mangasunge tungusapai niʹipiʹipihe akodaha. Wa bangeyo avura du gbua nga bete akutu, i aima inoho nga i araka rogo yangara aregbo, sidu, i atona ka tungusapai zaaza. I akeke agumbapai rogo dungu akama awaraga pangbanga na ki mbakadi sinima rimoho adu nga “Photo-Drama of Creation.” (si angia sinima nanaadia regbo nga asaa muambe, kini yugukpia aboro na kpiaahe rogo arangihe na kini kusi fugo aboro a.) Nimangayo gipai re wo, i atungusi wene pangbanga fu dungu aboro. Bambiko gupai nga Yekova asa yó i nitungusipai niʹipiʹipihe, dungu rani agi gu pangbanga nga ga Kindo.—Oni gedi Atambuahe 119:60.
KA BANGIRONI GONGA TI TUNGUSAPAI NI’IPI’IPIHE YA
11. Ginipai nasa kura aboro bangiriyo go ti tungusapai niʹipiʹipihe?
11 Agu apai nagbeberã boro rengbe ka sa ní bangirini go ti gupai nga sunge tungusapai na nyanyakipaha. Satana namangasunge na gi zegino re tipa ka gbeberã rani ti ga Yekova sunge na ki sa rani ani naadia bakere regbo kina kuti agu apai ngba tirani na agu apai anyakanga paha anyaka gbe ya. (1 Pet. 5:8; 1 Yo. 2:15-17) Gu kura aboro kinaho naperesi pa mangasunge fu Yekova mbatayo fu kura apai mbataano ono bangiriyo ki ye ka go ti gupai nga si naida i naatungusapai atungusa niʹipiʹipihe. Nikpiapai, gu Kristano naadu rogo bambata sa kama agarã nangia Dema angia ‘boro mangapai’ na Pauro, ono agu apai nga ga zegino agbe berãko ti ga Mbori sunge. Kuba gupai nga Dema naasongoda Pauro ti kere aregbo, ko ambuko.—Frm. 23, 24; 2 Tim. 4:10.
12. Gini momu du berani awere, na gini amomu nikadu berani nyeanye kindi?
12 Ka ani aida ka banda gaani mangapai niʹipiʹipihe, si naida ani sovura kuti nyemu manga agu apai rengbe ka gbe berã rani ti sunge tungusapai. Si naida ani mangi bakere ome tipa ka “nye anye na gu unga nga ndikidi unga.” (1 Tim. 6:18, 19) Zanga kapa, oni ima ino gupai nga raka auru kpotosende ane tii gu zogarago nga ga ga Mbori Kindo nika ye na dungu amomu tipa ka manga dungu apai nga gu nikaye na ngbarago furani. Ono gu momu du berani awere nga ga undo aboro i bati ti regbo Aramegido re, si adunga berewe te.
13. Wa duhe tie awere nga ani nga aKristano, wai gu rengbe ani ka banda gaani mangapai niʹipiʹipihe?
13 Dungu agu aboro du pati rani kirikiri ainongo pai tipa Yekova te. Sidu, ginipai rengbe ani ka mangaha tipa ka bangirani gonga ti mangasunge tungusapai niʹipiʹipihe ya? Si naida ani tingidi gupai nga regbo adu kinaho ani ainongo pai tipa Mbori ya na ka ani adunga na maabangirise ya. Ono ani aye ka wirika rengo tipa Yekova gbiati Yesu, na awere, ani na gu momu berani nga ka yugo rengo fu kura aboro. (Oni gedi AEfeso 5:14.) Pauro akepai ki yaa: “Si du ka oni angéra angera wenengaĩ ti ni wa oni nata, wa zanga tatamana te, wa kina iratatamana. Oni ki banda gaoni saa tipa manga apai, bambiko rago gbegberẽ.” (Ef. 5:15, 16) Rogo gi gbegberẽ aregbo re, si naida ani ‘banda gaani saa’ tipa manga agu apai rengbe ka sa gupai nga ka ani ranga rogo toro yo ya.
ANI NARAKA TI GU REGBO DUNA NYANYAKIPAHA GBE
14-16. Ginipai si aida ani tungusipa Kindo ti ni awere niʹipiʹipihe susi gu nidumbata?
14 AKristano aima digo nimangisunge tungusapai niʹipiʹipihe, ono awere nzunzu nga gu regbo si aida ani mangihe niʹipiʹipihe kisusi. Tona rogo gu garã nangia 1914, ani ima bi dungu agu apai i agumbaha nisangbaanebi si nimangi kina boro wai i agumbaha. (Mt. 24:3-51) Ga aboro raka awere ngbapai kisusi gu nidumbata. Wa vura duhe nga agu aringara du na bakere ome ti ni aima manga gu giatise nga ga zereda, i kindi na kere abundu beyo bangehe naima susa 2,000 nga gu rengbeyo ka zumo ho ti ai regbo. Abaira tandu nagumba gupai nga agu ahe i ambakada kere abundu rogoho nainga dedede. Ya mo ngbatunga agu ahe i ambakada gu kere abundu re rogoho be abamoi? Aboro nagumba gupai nga abamoirago ima rengba ka nyasa riipa aboro auru kpotosende dunduko ka i tona vura. Ono anga kina vura sa du namaa ga aboro raka ngbapai te.
15 Gu riigbu nga The Lancet and University College London afu tingidapai rogo gu garã nangia 2009 ki yaa, “wai sino rago aʹaria tihe nga gu bakerepai namaa ga aboro raka ngbapai rogo 21 sa kama agarã.” I agumba gupai berewe nga: “Sangbana gu ariapai namanga rogo sino rago yo nikadu na pai kurii kpoto aboro na ki moi gu unga nga ga birioni aboro ngbapai rogo agu agarã naye kumbatayo. Agu ahe duwa sungburosungburo aime, bakere bavugumo, gbiati avura, si rengbe ka gbarasa dungu arago bakere gbe. Nirengo, avura gbiati agu agberango naye be gu mangapai nga ga ome zegino namaa ga aboro raka ngbapai.
16 Gu kura aboro naberã gupai nga gu kere aũvura aboro amangasunge nani du nika sa agu apai Yesu agumbaha tipa yangara arame si mangi. Ono dungu aboro agianga tiyo na gu ga Yesu sangbaanebi ko agumbaha re nzunzu te. Tipa dungu agarã awere, ani ima bi dungu apai nga gu nayugo padu Kristo ho na ome kindo beko na kini yugu gupai nga gi zegino ani araka rogoho re ima mbeda ka digo. (Mt. 24:3) Agu afugo Yesu re adigisongo tihe mbata wa gu du awere re te. Awere nga gu regbo si aida aboro zingi rame yo. Gaani sunge tungusapai rengbe ka undo yó i zingi rame yo.
17, 18. (a) Wa duhe nga ani naraka rogo yangara arame, ginipai si aida ani mangihe? (b) Gini apai rengbe ka sa aboro i idi na gu pangbanga nga ga Kindo?
17 Regbo nye koyo gbua tooni tipa ani yugu gaani nyemuse fu Yekova na ki nyasi sunge tungusapai rogo gi yangara areme re. Gupai Pauro agumbaha fu agu aKristano naadu rogo bambata sa kama agarã Roma yo na nyanyakipaha furani areme. Ko ayaa: “Wa ini oni ragoho, ya ragoho da awere oni zingi rame yo; bambiko gaani bata mbembedi awere susi ho ani aidi pase ni mbata.”—Rom. 13:11.
18 Agu apai i agumbaha nisangbaanebi tipa yangara arame, si ima rengba ka sa aboro i idi kadu na pagume na Yekova. Agu akurayo natona ka ino gupai nga aboro naida na undo ho i abi gupai ni nga gu zogarago nga ga aboro arengbanga ka diabe agu apai duwa zingo marã, vura, kuondiko, watadu gbarasa kpotosende te. Agu akurayo naida ka gia pa ga Mbori Kindo ho i agbiatiyo ni na akakaza, mbutise, watadu pakpio gu boro i nakpinyemu ní gbe. Ho ani andu ni gene tungusapai yo, ani nafu tirani tipa ka undo ngbatunga agu aboro re.
RUGATISE NAAPA GUPAI NGA SI NAIDA I MANGIPAI NI’IPI’IPIHE NAFÕNGBADUYO YO
19, 20. Wai gu rugatise naapa gupai nga si naida ani tungusipai niʹipiʹipihe aʹaria ga dungu aboro raka?
19 Rugatise naapa gupai nga si naida ani tungusipai niʹipiʹipihe aima sa dungu aKristano i kiisi gayo sunge tungusapai. Nikpiapai, rogo gu ringara nga Ecaudor, paranga arogotise adiberã ka sa gayo raka si du taata fuo giayo gu bakere dunguratise nga ga uru sa rogo gu garã nangia 2006 naafura tipa gupai nga ‘Oni Mbu Bangironi Si Du Taata.’ I akeke rimo agu ahe i arengbe arengba ka raka zangaha, tifuo adiwi biata, i aguari tii gu bakere bambu i araka tiihe ki ga kutii umba bambu, i abagi gu kura gayo ahe ka bape adunga kuriyo berewe ya. Tifuo bete regbo, i atona tungusipai ni amoundo abazakigene na ki mangipai kuti gu berãpai babi adungurati afuhe fuyo nga i niindu kurogo gu dungurati du na bakere zingo abatungusipai rogoho tipa kaa undoho.
20 Wirina sa rogo gi ringara nga Amerika bara ku nodiyo yo akepai ki yaa: “Ti gu regbo ani andu tipa bakere dunguratise na diare rogo gu garã nangia 2006, agarã aima susa 30 fuo dia ani bapatiza. Ti gu regbo ani aga ku kporo yo tifuo gu dunguratise re, ani asakipai tipa wai ani arengbe ka sa gaani raka taata ringbisihe kuti gu rugute ani agihe yo. (Mt. 6:19-22) Ani adu na akporo berani biata, dagbangua, agu atarambiri duna kiki genoho, kurungba, gbiati gu tarambiri du na aũkporo rogoho dunduko. Fuo saka ani pai tipa gipai re, ani aye ka bi gupai nga ani agbarasi bakere regbo kuti aũzegino, ani amoi sásá nga ani naida ka mangasunge tungusapai ti aregbo dũ. Tona rogo gu garã nangia 2008, ani akodi tirani na gu wirani nga degude kuti sunge abazakigene. Ani ima gbia bakere ngbarago ti mangasunge wa sa na awirinarani. Ani aima du na rengba ka mangasunge rogo gu dagbarago naadu na bakere zingo abatungusi wene pangbanga rogoho. Mangasunge fu Yekova nibakerehe ima mbedisa rani koyo du ko ni. Gu kura bawenepai berewe naye na ngbarago nga ho mo abi aboro ni i nizambua tifuo giayo tiyo na gu rengo du rogo Fugo Mbori.”
21. Ginipai pa ino anihe asa rani ani naatungusapai niʹipiʹipihe?
21 “Ani ima ino gupai nga rago sapangbanga na rago gbarasa azangasinombori” nika nyasa riipa gu gbegberẽ apai namanga rogo gi zegino re barambeda. (2 Pet. 3:7) Mbiko gu inohe du ani nani rogo Fugo Mbori yo, ani natungusapai zaaza tipa gu bakere gberãngbi naye na tipa gu vovo zegino nika ngbefuo gure. Ani nandu kindi kumbatayo kaa tungusapai niʹipiʹipihe na kini fu maabangirise fu aboro. Ka ani amanga gi sunge re na omerani dunduko, ani nikaa yugo gaani ndikidi nyemuse fu Mbori gbiati kura aboro.